Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Downloaden
Snellere toegang dan browser!
 

Sterevolutie

Index Sterevolutie

De evolutie van sterren van verschillende massa in het Hertzsprung-Russelldiagram voor het hoofdreeksstadium (MS) De evolutie van sterren van verschillende massa in het Hertzsprung-Russelldiagram na het hoofdreeksstadium Sterevolutie is de levenscyclus van sterren.

78 relaties: Aluminium-27, Asymptotische reuzentak, Blauwe superreus, Bruine dwerg, Calcium-40, Centrale ster, Chandrasekhar-limiet, Diamant, Druk (grootheid), Elektron, Gammaflits, H-II-gebied, Heelal, Helium, Helium-4, Hertzsprung-Russelldiagram, Hoofdreeks, Hydrostatisch evenwicht, Hypernova, Hyperreus, IJzer (element), IJzer-54, IJzer-56, Ionisatie, Jong stellair object, Kelvin (eenheid), Koolstof, Koolstof-12, Koolstof-stikstofcyclus, Koolstoffusie, Lichtkracht, Lichtsterke blauwe variabele, Magnesium-24, Magnesium-25, Magnesium-26, Moleculaire wolk, Natrium-23, Neon (element), Neon-20, Neon-22, Neutrino, Neutron, Neutronenster, Neutronenvangst, Nikkel, Nikkel-58, Nucleosynthese, Ontaarde materie, Planetaire nevel, Positron, ..., Proton (deeltje), Proton-protoncyclus, Protoplanetaire nevel, Protoster, Rode dwerg, Rode reus, Rode superreus, Silicium, Silicium-28, Silicium-29, Stellair zwart gat, Ster (hemellichaam), Stikstof-14, Supernova, T Tauri-ster, Triple-alfaproces, Uitsluitingsprincipe van Pauli, Waterstof (element), Witte dwerg, Wolf-Rayetster, Zon, Zonsmassa, Zuurstof (element), Zuurstof-16, Zwaartekracht, Zwarte dwerg, Zwavel-32, Zwavel-34. Uitbreiden index (28 meer) »

Aluminium-27

Aluminium-27 of 27Al is de enige stabiele isotoop van aluminium, een hoofdgroepmetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Aluminium-27 · Bekijk meer »

Asymptotische reuzentak

Een Hertzsprung-Russelldiagram voor bolvormige sterrenhoop Messier 5, met de asymptotische reuzensterren in het lichtblauw, de rode reuzentak in het oranje en de horizontale tak in het geel. De asymptotische reuzentak is een gedeelte van het Hertzsprung-Russelldiagram (HR) waar een populatie van geëvolueerde, koele, lichtsterke sterren staat.

Nieuw!!: Sterevolutie en Asymptotische reuzentak · Bekijk meer »

Blauwe superreus

De blauwe superreus is een grote, hete en felle ster.

Nieuw!!: Sterevolutie en Blauwe superreus · Bekijk meer »

Bruine dwerg

Hubble-opname. Merk op dat de ster links op het beeld zelf een rode dwerg is, dus van een klein en lichtzwak type. Een bruine dwerg is een hemellichaam met een massa die kleiner is dan een ster, maar groter dan een gasreus.

Nieuw!!: Sterevolutie en Bruine dwerg · Bekijk meer »

Calcium-40

Calcium-40 of 40Ca is een stabiele isotoop van calcium, een aardalkalimetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Calcium-40 · Bekijk meer »

Centrale ster

Centrale sterren van planetaire nevels bevinden zich rond de positie aangegeven met PNNV in het Hertzsprung-Russelldiagram. Jongere planetaire nevels bevinden zich meer naar rechts langs de stippellijn en oudere nevels meer naar beneden in de richting van de witte dwergen (DOV) De centrale ster in een planetaire nevel is het restant van een reuzenster die de nevel vormde door in een fase van zijn leven een deel van zijn massa weg te blazen.

Nieuw!!: Sterevolutie en Centrale ster · Bekijk meer »

Chandrasekhar-limiet

De Chandrasekhar-limiet is de massagrens die bepaalt of een instortende ster een witte dwerg wordt of een exotischer object zoals een zwart gat.

Nieuw!!: Sterevolutie en Chandrasekhar-limiet · Bekijk meer »

Diamant

Diamant (Oudgrieks: ἀδάμας of adamas, "onverslaanbaar") is een allotrope verschijningsvorm van koolstof die als delfstof aangetroffen wordt, maar ook in laboratoria gemaakt kan worden.

Nieuw!!: Sterevolutie en Diamant · Bekijk meer »

Druk (grootheid)

Druk; de drukkracht per oppervlakte waar het op werkt. psi In de natuurkunde is druk de drukkracht per oppervlakte-eenheid.

Nieuw!!: Sterevolutie en Druk (grootheid) · Bekijk meer »

Elektron

Het elektron (Oudgrieks:, betekenis: barnsteen dat door wrijving elektrisch geladen werd) is een negatief geladen elementair deeltje, dat gebonden kan zijn, bijvoorbeeld in een atoom, of zich vrij in de ruimte kan bevinden.

Nieuw!!: Sterevolutie en Elektron · Bekijk meer »

Gammaflits

ijzer (Fe)- zie de gekleurde schillen in de figuur. Als de kernfusie niet meer genoeg tegendruk biedt tegen de zwaartekracht, stort de ster in tot een zwart gat. De ineenstorting leidt langs de draaiingsas van de ster tot een supersnelle (relativistische) schokgolf, die voor ons zichtbaar wordt als een langdurige gammaflits. (Afbeelding: Nicolle Rager, National Science Foundation.) Een gammaflits of gamma-ray burst (GRB) is een heftige uitbarsting van hoogenergetische gammastraling en duurt van enkele milliseconden tot enkele minuten.

Nieuw!!: Sterevolutie en Gammaflits · Bekijk meer »

H-II-gebied

NGC 604, een reusachtig H-II-gebied in de Driehoeknevel Een H-II-gebied is een wolk van gloeiend gas, van enkele tot soms honderden lichtjaren in diameter.

Nieuw!!: Sterevolutie en H-II-gebied · Bekijk meer »

Heelal

Een deel van het heelal Het heelal of universum in de astronomie, ofwel de kosmos in de kosmologie, zijn synoniemen voor alle materie en energie binnen het gehele ruimtetijd-continuüm.

Nieuw!!: Sterevolutie en Heelal · Bekijk meer »

Helium

Helium is een scheikundig element met symbool He en atoomnummer 2.

Nieuw!!: Sterevolutie en Helium · Bekijk meer »

Helium-4

Helium-4 of 4He is een stabiele isotoop van helium, een edelgas.

Nieuw!!: Sterevolutie en Helium-4 · Bekijk meer »

Hertzsprung-Russelldiagram

Figuur 1 Figuur 2 Het Hertzsprung-Russelldiagram of HR-diagram is een puntenwolk waarin.

Nieuw!!: Sterevolutie en Hertzsprung-Russelldiagram · Bekijk meer »

Hoofdreeks

Een Hertzsprung-Russelldiagram toont de absolute magnitude van een ster met de kleurindex (hier in de letters B-V, ofwel Blauw-Visueel). De hoofdreeks is zichtbaar als een duidelijke stijgende lijn van rechtsonder naar linksboven. Dit diagram toont 22.000 sterren van de Hipparcoscatalogus en duizend lichtzwakke sterren (rode en witte dwergen) van de oude Gliese-catalogus van zeer nabije sterren. In de astronomie is de hoofdreeks een continue en kenmerkende brede band van sterren op een grafiek met de kleurindex tegen de absolute magnitude (zie rechts: V Main Sequence).

Nieuw!!: Sterevolutie en Hoofdreeks · Bekijk meer »

Hydrostatisch evenwicht

Hydrostatisch evenwicht drukt een evenwicht uit tussen het verloop van de druk in een fluïdum (vloeistof of gas) enerzijds en de gravitatie anderzijds.

Nieuw!!: Sterevolutie en Hydrostatisch evenwicht · Bekijk meer »

Hypernova

De lichtkromme van hypernova's vergeleken met die van gewone supernova's. Let ook op de grotere helderheid van hypernova's. Hubble Space Telescope). Een hypernova is de zwaarst bekende explosie in het heelal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Hypernova · Bekijk meer »

Hyperreus

Een vergelijking tussen een grootte van onze Zon en een hyperreus Hyperreuzen zijn de zwaarste en grootste sterren die ontdekt zijn, met een massa tussen 25 en 320 zonnemassa's en met een grote lichtkracht.

Nieuw!!: Sterevolutie en Hyperreus · Bekijk meer »

IJzer (element)

IJzer is een scheikundig element met symbool Fe (uit het Latijn: ferrum) en atoomnummer 26.

Nieuw!!: Sterevolutie en IJzer (element) · Bekijk meer »

IJzer-54

IJzer-54 of 54Fe is een stabiele isotoop van ijzer, een overgangsmetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en IJzer-54 · Bekijk meer »

IJzer-56

IJzer-56 of 56Fe is een stabiele isotoop van ijzer, een overgangsmetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en IJzer-56 · Bekijk meer »

Ionisatie

Ionisatie door een botsing tussen een elektron en een atoom Ionisatie is het proces waarbij een atoom of molecuul uit ongeladen toestand een elektron kwijtraakt of er een bijkrijgt, waardoor het verandert in een geladen deeltje, ook wel ion genoemd.

Nieuw!!: Sterevolutie en Ionisatie · Bekijk meer »

Jong stellair object

Jonge stellaire objecten (aangegeven met pijlen) in de Trifidnevel. Links een opname in zichtbaar licht en rechts een in het nabij-infrarood. De gele ellipsen geven kernen in de moleculaire wolk aan. Een jong stellair object (Young Stellar Object of YSO) is een ster in een vroege fase van zijn evolutie.

Nieuw!!: Sterevolutie en Jong stellair object · Bekijk meer »

Kelvin (eenheid)

graden Celsius en een Kelvinschaal William Thomson alias Lord Kelvin Vergelijking van temperatuurschalen met het kook- en vriespunt van water en het absolute nulpunt. De kelvin (symbool: K) is de eenheid van thermodynamische temperatuur; een van de zeven basiseenheden van het SI-stelsel.

Nieuw!!: Sterevolutie en Kelvin (eenheid) · Bekijk meer »

Koolstof

Koolstof (Latijn: carbonium) is een scheikundig element met symbool C en atoomnummer 6.

Nieuw!!: Sterevolutie en Koolstof · Bekijk meer »

Koolstof-12

Koolstof-12 of 12C is een van de twee stabiele isotopen van koolstof, een niet-metaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Koolstof-12 · Bekijk meer »

Koolstof-stikstofcyclus

Koolstof-stikstofcyclus De koolstof-stikstofcyclus (ook aangeduid als CNO-cyclus of CNOF-cyclus waarbij de C staat voor koolstof, de N voor stikstof, de O voor zuurstof en de F voor fluor) is een van de twee fusiereacties in sterren waarbij waterstof in helium wordt omgezet.

Nieuw!!: Sterevolutie en Koolstof-stikstofcyclus · Bekijk meer »

Koolstoffusie

Het proces van koolstoffusie of koolstofverbranding betreft een aantal nucleaire reacties die plaatsvinden in de kernen van massieve sterren (van ten minste 8 ''M''☉ bij de stergeboorte) dat koolstof in andere elementen fuseert.

Nieuw!!: Sterevolutie en Koolstoffusie · Bekijk meer »

Lichtkracht

In de astronomie wordt onder de lichtkracht (luminositeit, helderheid) van een ster verstaan het totaal uitgezonden vermogen in de vorm van elektromagnetische straling.

Nieuw!!: Sterevolutie en Lichtkracht · Bekijk meer »

Lichtsterke blauwe variabele

evolutie van sterren van verschillende massa η Carinae is de bekendste LBV Lichtsterke Blauwe Variabelen (Engels Luminous Blue Variables, ook S Doradussterren, afgekort LBVs) zijn een type van zeer zware, grote sterren (hyperreuzen).

Nieuw!!: Sterevolutie en Lichtsterke blauwe variabele · Bekijk meer »

Magnesium-24

Magnesium-24 of 24Mg is een stabiele isotoop van magnesium, een aardalkalimetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Magnesium-24 · Bekijk meer »

Magnesium-25

Magnesium-25 of 25Mg is een stabiele isotoop van magnesium, een aardalkalimetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Magnesium-25 · Bekijk meer »

Magnesium-26

Magnesium-26 of 26Mg is een stabiele isotoop van magnesium, een aardalkalimetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Magnesium-26 · Bekijk meer »

Moleculaire wolk

Eta Carina Nevel. Dit plaatje heeft een breedte van ongeveer twee lichtjaren en is genomen door de Hubble Space Telescope in 1999. Een moleculaire wolk is een interstellaire wolk waarvan de dichtheid en omvang de vorming van moleculaire waterstof (H2) toelaat.

Nieuw!!: Sterevolutie en Moleculaire wolk · Bekijk meer »

Natrium-23

Natrium-23 of 23Na is de enige stabiele isotoop van natrium, een alkalimetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Natrium-23 · Bekijk meer »

Neon (element)

Het oranje licht van een neon-buis Neon is een chemisch element met symbool Ne en atoomnummer 10.

Nieuw!!: Sterevolutie en Neon (element) · Bekijk meer »

Neon-20

Neon-20 of 20Ne is een stabiele isotoop van neon, een edelgas.

Nieuw!!: Sterevolutie en Neon-20 · Bekijk meer »

Neon-22

Neon-22 of 22Ne is een stabiele isotoop van neon, een edelgas.

Nieuw!!: Sterevolutie en Neon-22 · Bekijk meer »

Neutrino

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Sterevolutie en Neutrino · Bekijk meer »

Neutron

Materie bestaat op de kleinste schaal uit elementaire deeltjes Een neutron is een subatomair deeltje zonder elektrische lading dat voorkomt in atoomkernen.

Nieuw!!: Sterevolutie en Neutron · Bekijk meer »

Neutronenster

WISE. Een neutronenster is een ineengestorte kern van een reuzenster, die voor de implosie een totale massa had tussen 10 en 29 zonsmassa's.

Nieuw!!: Sterevolutie en Neutronenster · Bekijk meer »

Neutronenvangst

Met neutronenvangst wordt het invangen van een neutron door een atoomkern verstaan.

Nieuw!!: Sterevolutie en Neutronenvangst · Bekijk meer »

Nikkel

Nikkel is een scheikundig element met symbool Ni en atoomnummer 28.

Nieuw!!: Sterevolutie en Nikkel · Bekijk meer »

Nikkel-58

Nikkel-58 of 58Ni is een stabiele isotoop van nikkel, een overgangsmetaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Nikkel-58 · Bekijk meer »

Nucleosynthese

De oorsprong van de verschillende elementen Vorming van de lichte elementen in het heelal. Bindingsenergie in de atoomkernen Nucleosynthese, nucleus is Latijn voor kern, sunthesis is Grieks voor samenvoeging, is in de kosmologie de vorming van zwaardere chemische elementen uit lichtere, door de versmelting van atoomkernen.

Nieuw!!: Sterevolutie en Nucleosynthese · Bekijk meer »

Ontaarde materie

Gedegenereerde of ontaarde materie is materie die zodanig door de zwaartekracht wordt samengeperst dat de tegendruk van de materiedeeltjes, die wordt veroorzaakt door het uitsluitingsprincipe van Pauli, dominant wordt in de totale druk.

Nieuw!!: Sterevolutie en Ontaarde materie · Bekijk meer »

Planetaire nevel

M57, de Ringnevel. Dit is een combinatie van drie opnames. Blauw is geïoniseerd helium, groen geïoniseerde zuurstof, en rood geïoniseerde stikstof. Een planetaire nevel is een uitdijende gasschil in de ruimte geproduceerd door sterren met een massa tussen 1 en 8 zonsmassa's aan het eind van hun leven in de reuzentak van het Hertzsprung-Russelldiagram.

Nieuw!!: Sterevolutie en Planetaire nevel · Bekijk meer »

Positron

Een positron (ook: positon) is het antideeltje van het elektron.

Nieuw!!: Sterevolutie en Positron · Bekijk meer »

Proton (deeltje)

opbouw van materie Een proton (voorgesteld door p, p+ of N+) is een subatomair deeltje met een positieve eenheidslading.

Nieuw!!: Sterevolutie en Proton (deeltje) · Bekijk meer »

Proton-protoncyclus

Schematisch overzicht van de proton-proton-reactie. De proton-proton-reactieketen is een van de twee belangrijke klassen kernfusiereacties in zwakkere sterren, zoals de zon.

Nieuw!!: Sterevolutie en Proton-protoncyclus · Bekijk meer »

Protoplanetaire nevel

Een protoplanetaire nevel (PPN) is een kleine nevel in een kort stadium van de evolutie van een ster tussen 1 en 8 zonnemassa's tussen het einde van de asymptotische reuzentak en de planetaire nevel fase.

Nieuw!!: Sterevolutie en Protoplanetaire nevel · Bekijk meer »

Protoster

Een protoster is een ster-in-spé.

Nieuw!!: Sterevolutie en Protoster · Bekijk meer »

Rode dwerg

Impressie van een planeet in een baan rond een rode dwerg accessdate.

Nieuw!!: Sterevolutie en Rode dwerg · Bekijk meer »

Rode reus

Grootte van een rode reus ten opzichte van de zon Een rode reus (en de gerelateerde oranje reus) is een ster die aan het einde van haar levensfase is gekomen.

Nieuw!!: Sterevolutie en Rode reus · Bekijk meer »

Rode superreus

Rode superreuzen zijn sterren met een lichtkrachtclassificatie I (Romeinse één), die van een superreus.

Nieuw!!: Sterevolutie en Rode superreus · Bekijk meer »

Silicium

Monokristallijn silicium voor waferfabricatie Silicium of kiezel is een scheikundig element met symbool Si en atoomnummer 14.

Nieuw!!: Sterevolutie en Silicium · Bekijk meer »

Silicium-28

Silicium-28 of 28Si is een stabiele isotoop van silicium, een metalloïde.

Nieuw!!: Sterevolutie en Silicium-28 · Bekijk meer »

Silicium-29

Silicium-29 of 29Si is een stabiele isotoop van silicium, een metalloïde.

Nieuw!!: Sterevolutie en Silicium-29 · Bekijk meer »

Stellair zwart gat

Een stellair zwart gat is een type zwart gat dat is gevormd door de gravitationele ineenstorting van een zware ster (25+ zonsmassa's) aan het einde van zijn levensduur.

Nieuw!!: Sterevolutie en Stellair zwart gat · Bekijk meer »

Ster (hemellichaam)

De dubbelster Albireo (beta Cygni) Kiel Een ster is een bolvormig hemellichaam bestaande uit lichtgevend plasma met daarin voornamelijk (ongeveer 72% van de massa) waterstof en daarnaast ongeveer 26% helium.

Nieuw!!: Sterevolutie en Ster (hemellichaam) · Bekijk meer »

Stikstof-14

Stikstof-14 of 14N is een stabiele isotoop van stikstof, een niet-metaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Stikstof-14 · Bekijk meer »

Supernova

lensvormige sterrenstelsel NGC 4526 Keplers supernova Een supernova (meervoud: supernovae of supernova's) is het verschijnsel waarbij een ster op spectaculaire wijze explodeert.

Nieuw!!: Sterevolutie en Supernova · Bekijk meer »

T Tauri-ster

Hertzsprung-Russelldiagram van NGC 2264. De T-Tauri sterren bevinden zich boven de hoofdreeks (getrokken lijn) aan de rechterkant van het diagram en evolueren naar de hoofdreeks toe. T Tauri, naamgever van de T Tauristerren ALMA T Tauri-sterren zijn een type onregelmatig veranderlijke sterren, die zich in een zeer jong stadium van hun evolutie bevinden, namelijk nog vóór de waterstoffusie in het binnenste van de ster goed op gang gekomen is, maar volgend op het stadium van de protoster.

Nieuw!!: Sterevolutie en T Tauri-ster · Bekijk meer »

Triple-alfaproces

Schematisch overzicht van het triple-alfaproces Het triple-alfaproces is een reeks nucleaire fusiereacties waarbij drie helium-4-kernen (ook wel alfadeeltjes genoemd) worden omgezet in een koolstof-12-kern.

Nieuw!!: Sterevolutie en Triple-alfaproces · Bekijk meer »

Uitsluitingsprincipe van Pauli

Het uitsluitingsprincipe van Pauli is een kwantummechanisch principe dat stelt dat twee identieke fermionen niet dezelfde kwantumtoestand kunnen bezetten.

Nieuw!!: Sterevolutie en Uitsluitingsprincipe van Pauli · Bekijk meer »

Waterstof (element)

Waterstof is een chemisch element met symbool H (La: Hydrogenium) en atoomnummer 1.

Nieuw!!: Sterevolutie en Waterstof (element) · Bekijk meer »

Witte dwerg

Sirius met Sirius B (linksonder) Spectrumanalyse van wittedwergster G29-38 Een witte dwerg is een van de mogelijke eindfasen van een ster die aan het einde van haar levenscyclus is gekomen.

Nieuw!!: Sterevolutie en Witte dwerg · Bekijk meer »

Wolf-Rayetster

evolutiesporen voor sterren van verschillende massa Hubble ruimtetelescoop. De wolk eromheen is de nevel M1-67. Wolf-Rayetsterren, doorgaans afgekort tot WR-ster, zijn zware sterren met een massa van meer dan 20 zonmassa's, die hun massa snel verliezen door een krachtige sterrenwind.

Nieuw!!: Sterevolutie en Wolf-Rayetster · Bekijk meer »

Zon

De zon is de ster die het dichtst bij de aarde staat en het centrum van het zonnestelsel vormt.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zon · Bekijk meer »

Zonsmassa

De zonnemassa of zonsmassa (symbool: M☉) is een standaardeenheid, gelijk aan de massa van de Zon, die sterrenkundigen gebruiken om de massa van andere objecten in het heelal uit te drukken, zoals van andere sterren en sterrenstelsels.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zonsmassa · Bekijk meer »

Zuurstof (element)

Zuurstof is een chemisch element met symbool O (Uit het Latijn: oxygenium) en atoomnummer 8.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zuurstof (element) · Bekijk meer »

Zuurstof-16

Zuurstof-16 of 16O is een stabiele isotoop van zuurstof, een niet-metaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zuurstof-16 · Bekijk meer »

Zwaartekracht

(kogel)baan Galileo op de maan. De zwaartekracht of gravitatie is een aantrekkende kracht die twee of meer lichamen op elkaar uitoefenen.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zwaartekracht · Bekijk meer »

Zwarte dwerg

Een zwarte dwerg is een hypothetische compacte ster (het restant van een opgebrande ster) die ontstaat wanneer een witte dwerg zo ver afkoelt dat er geen warmte en licht meer wordt uitgezonden.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zwarte dwerg · Bekijk meer »

Zwavel-32

Zwavel-32 of 32S is een stabiele isotoop van zwavel, een niet-metaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zwavel-32 · Bekijk meer »

Zwavel-34

Zwavel-34 of 34S is een stabiele isotoop van zwavel, een niet-metaal.

Nieuw!!: Sterevolutie en Zwavel-34 · Bekijk meer »

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »