Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Astronomische spectroscopie

Index Astronomische spectroscopie

De sterrenspectroscoop van het Lick Observatory in 1898. Ontworpen door James Keeler en vervaardigd door John Brashear. Astronomische spectroscopie is het onderzoek in de astronomie dat gebruik maakt van de techniek spectroscopie.

132 relaties: Absorptienevel, Absorptiespectrum, Aceton, Actief sterrenstelsel, Afstand, Alkalimetaal, Andromedanevel, Astronomie, Astronomische afstandsmeting, Baan (hemellichaam), Balmerreeks, Betelgeuze (ster), Buckminsterfullereen, C-type planetoïde, C/2012 S1, Calcium, Charge-coupled device, Charles Augustus Young, Cluster (astronomie), Coma (astronomie), Constante van Stefan-Boltzmann, Corona (astronomie), Dispersie (natuurkunde), Donkere materie, Dopplereffect, Edwin Hubble, Effectieve temperatuur, Elektromagnetisch spectrum, Elektromagnetische straling, Elektron, Emissielijn, Emissienevel, Equivalente breedte, Ethyn, Evenredigheid, Exoplaneet, Fluorescentie, Fraunhoferlijnen, Fritz Zwicky, Gammastraling, Gasreus, Grafiet, Grondtoestand, Gustav Robert Kirchhoff, Helium, Hemellichaam, Hete Jupiter, Hubble Extreme Deep Field, Hubble Ultra-Deep Field, Hubbleconstante, ..., IJzer (element), Infrarood, Interstellair medium, Isaac Newton, James Keeler, Joseph von Fraunhofer, Komeet, Koolstofdioxide, Koolstofmonoxide, Kosmisch stof, Kwik, Lichtkracht, Lokale Groep, Maan, Magnesium, Mars (planeet), Massa (natuurkunde), Massadichtheid, Melkweg (sterrenstelsel), Messier 105, Metaal (astronomie), Methaan, Metrische uitdijing van de ruimte, Mineraal (geologie), Nanometer, Natrium, Nevels en gaswolken, NGC 4494, NGC 4697, NGC 821, Nikkel, Nova (sterrenkunde), Organische verbinding, Ozon (stof), Parallax, Pierre Janssen (astronoom), Planeet, Planetoïde, Polycyclische aromatische koolwaterstoffen, Prisma (optica), Proton (deeltje), Quasar, Radiële snelheid, Radioastronomie, Radiogolf, Radiotelescoop, Rayleighverstrooiing, Röntgenastronomie, Reflectienevel, Robert Bunsen, Roodverschuiving, S-type planetoïde, Silicaat, Spectraalklasse, Spectraallijn, Spectroscopie, Spin (kwantummechanica), Spiraalvormig sterrenstelsel, Ster (hemellichaam), Sterren van populatie I, II en III, Sterrenstelsel, Stersysteem, Stralingsenergie, Supernova, Superzwaar zwart gat, Telescoop (optica), Temperatuur, Titan (maan), Titanium, Ultraviolet, Venus (planeet), Verschuivingswet van Wien, Vesto Slipher, Water, Waterstof (element), Wet van Hubble-Lemaître, Wilhelm Wien, Zon, Zonnewind, Zonsverduistering, Zuurstof (element), 21cm-lijn. Uitbreiden index (82 meer) »

Absorptienevel

Paardenkopnevel De donkere wolk Barnard 68 Een absorptienevel is een diffuse nevel die aan de hemel zichtbaar is doordat een donkere wolk van gas en stof afsteekt tegen een heldere achtergrond of doordat achtergrondsterren ontbreken in de richting van de wolk.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Absorptienevel · Bekijk meer »

Absorptiespectrum

right Het absorptiespectrum van een materiaal geeft de absorptie van golven, als functie van de frequentie.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Absorptiespectrum · Bekijk meer »

Aceton

Aceton (ook bekend onder de namen dimethylketon, DMK en propanon) is een kleurloze vloeistof die veel als oplosmiddel wordt gebruikt (onder andere nagellakverwijderaar in het dagelijks leven).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Aceton · Bekijk meer »

Actief sterrenstelsel

Sterrenstelsel met actief centrum (NGC 4261). Actieve sterrenstelsels is een verzamelbegrip voor verschillende typen sterrenstelsels waarbij in het centrum een zeer klein gebied zeer veel energie vrijgeeft.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Actief sterrenstelsel · Bekijk meer »

Afstand

Oude kaart van Melbourne met de reistijden per spoor en aansluitend lopen Afstand is een natuurkundige en wiskundige grootheid die de meetbare ruimte tussen twee niet samenvallende objecten aangeeft.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Afstand · Bekijk meer »

Alkalimetaal

De alkalimetalen in diverse houders Een alkalimetaal is een element uit de eerste groep van het periodiek systeem, waartoe lithium, natrium, kalium, rubidium, cesium en francium behoren.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Alkalimetaal · Bekijk meer »

Andromedanevel

Het Andromedastelsel of de Andromedanevel (M31) is een spiraalvormig sterrenstelsel, in het sterrenbeeld Andromeda.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Andromedanevel · Bekijk meer »

Astronomie

Paranal-observatorium in Chili Astronomie of sterrenkunde is de natuurwetenschap die zich bezighoudt met de waarneming en bestudering van alle fenomenen buiten de atmosfeer van de Aarde.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Astronomie · Bekijk meer »

Astronomische afstandsmeting

Astronomische afstandsmeting is de meting van de afstand van een astronomisch object tot de Aarde.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Astronomische afstandsmeting · Bekijk meer »

Baan (hemellichaam)

Een baan rond een hemellichaam is de beweging die ruimtevaartuigen zoals kunstmanen en ruimtestations, maar ook manen en planeten, rond een (ander) hemellichaam uitvoeren.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Baan (hemellichaam) · Bekijk meer »

Balmerreeks

Bohrmodel van het waterstofatoom ontstaan Balmerlijnen door een overgang tussen het tweede en een hoger niveau. De overgang van het tweede naar het derde stemt overeen met de absorptie van een foton met een golflengte van 656,3 nm. De overgang van derde naar tweede niveau, zoals getoond op de figuur, met de emissie van een foton met een golflengte van 656,3 nm. De Balmerlijnen zijn spectraallijnen van atomair waterstof, met golflengten die zich in het visuele gebied bevinden. De H-α lijn is de rode lijn rechts. De twee meest linkse lijnen worden strikt genomen als ultraviolet beschouwd omdat hun golflengte kleiner is dan 400 nm. De Balmerreeks of Balmer-lijnen zijn spectraallijnen van atomaire waterstof, met golflengten die grotendeels in het visuele gebied van het elektromagnetische spectrum liggen.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Balmerreeks · Bekijk meer »

Betelgeuze (ster)

Het Orioncomplex met linksboven Betelgeuze Betelgeuze (alpha Orionis, ook bekend als Betelgeuse, Betelgeux, Beteiguex, Bételgeuse en Al Mankib) is na Rigel de helderste ster in het sterrenbeeld Orion.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Betelgeuze (ster) · Bekijk meer »

Buckminsterfullereen

Buckminsterfullereen is een allotroop van koolstof.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Buckminsterfullereen · Bekijk meer »

C-type planetoïde

C-klasse planetoïden zijn koolstofhoudende planetoïden.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en C-type planetoïde · Bekijk meer »

C/2012 S1

C/2012 S1 (ISON) was een zonscherende komeet die waarschijnlijk uit de Oortwolk afkomstig was.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en C/2012 S1 · Bekijk meer »

Calcium

Calcium is een scheikundig element met symbool Ca en atoomnummer 20.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Calcium · Bekijk meer »

Charge-coupled device

CCD in een camera Een charge-coupled device (Nederlands: 'ladinggekoppeld component', afkorting CCD) is een chip die elektromagnetische straling omzet in elektrische lading.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Charge-coupled device · Bekijk meer »

Charles Augustus Young

Charles Augustus Young (Hanover, 15 december 1834 - aldaar, 4 januari 1908) was een Amerikaans astronoom.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Charles Augustus Young · Bekijk meer »

Cluster (astronomie)

een deel van de Virgocluster Een cluster is een groep van sterrenstelsels die door de onderlinge zwaartekracht bij elkaar wordt gehouden.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Cluster (astronomie) · Bekijk meer »

Coma (astronomie)

De coma van komeet 17P/Holmes met rechts het begin van de ionenstaart Groene coma van C/2014 Q2 (Lovejoy) De coma (van het Latijnse woord voor 'haar') is de nevelige wolk van gas om de kern van een komeet.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Coma (astronomie) · Bekijk meer »

Constante van Stefan-Boltzmann

De constante van Stefan-Boltzmann, ook soms constante van Stefan genoemd om verwarring met de Boltzmannconstante te vermijden, wordt aangeduid met de Griekse letter σ.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Constante van Stefan-Boltzmann · Bekijk meer »

Corona (astronomie)

De corona is zichtbaar als een lichtkrans tijdens een totale zonsverduistering. De corona is de hete atmosfeer rondom de zon en andere sterren die zich uitstrekt over miljoenen kilometers.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Corona (astronomie) · Bekijk meer »

Dispersie (natuurkunde)

Dispersie in een prisma levert een kleurenspectrum op. Onder dispersie (of spreiding) wordt in de natuurkunde het verschijnsel verstaan dat de voortplantingssnelheid van een golf afhankelijk is van de frequentie, en dus ook van de golflengte.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Dispersie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Donkere materie

Lezing door Melissa van Beekveld (Radboud Universiteit) over donkere materie - Universiteit van Nederland Donkere materie is een hypothetische soort materie in het heelal die niet zichtbaar is met optische middelen, en dus niet te detecteren is via de elektromagnetische straling die de aarde bereikt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Donkere materie · Bekijk meer »

Dopplereffect

De frequentie en de golflengte verandert voor de waarnemer door het dopplereffect. Links verdichten de golven zich, maar rechts is hun tussenruimte vergroot. Een lichtbron lijkt roder of blauwer afhankelijk van het snelheidsverschil tussen bron en waarnemer. Doppler-effect hoorbaar bij passerende ambulances Het dopplereffect is de waargenomen verandering van frequentie van geluid, licht of andere golfverschijnselen, door een snelheidsverschil tussen de zender en de ontvanger.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Dopplereffect · Bekijk meer »

Edwin Hubble

Edwin Powell Hubble (Marshfield, 20 november 1889 – San Marino (Californië), 28 september 1953) was een Amerikaans astronoom en kosmoloog.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Edwin Hubble · Bekijk meer »

Effectieve temperatuur

De effectieve temperatuur van een object is die temperatuur die een zwarte straler zou hebben als het dezelfde totale fluxdichtheid zou uitzenden als dit object.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Effectieve temperatuur · Bekijk meer »

Elektromagnetisch spectrum

Elektromagnetisch spectrum is de verzamelnaam voor alle mogelijke frequenties van de elektromagnetische straling.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Elektromagnetisch spectrum · Bekijk meer »

Elektromagnetische straling

Zonnestralen Elektromagnetische straling is de voortplanting door de ruimte van elektrische en magnetische trillingen.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Elektromagnetische straling · Bekijk meer »

Elektron

Het elektron (Oudgrieks:, betekenis: barnsteen dat door wrijving elektrisch geladen werd) is een negatief geladen elementair deeltje, dat gebonden kan zijn, bijvoorbeeld in een atoom, of zich vrij in de ruimte kan bevinden.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Elektron · Bekijk meer »

Emissielijn

waterstof ijzer Een emissielijn is een oplichtende spectraallijn in het spectrum van de elektromagnetische straling die uitgezonden wordt door een stralingsbron.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Emissielijn · Bekijk meer »

Emissienevel

De Lagunenevel (M8) is een H-II-gebied en daarmee een voorbeeld van een emissienevel. Een emissienevel is een diffuse nevel die aan de hemel zichtbaar is doordat het aanwezige gas en stof in de nevel door sterren in de buurt wordt verhit en geïoniseerd.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Emissienevel · Bekijk meer »

Equivalente breedte

Een diagram waarin de equivalente breedte van een absorptielijn (rood) aangegeven wordt. De equivalente breedte van een spectraallijn is in de astronomie een maat voor de sterkte van de spectraallijn in een plot van de intensiteit (fluxdichtheid) tegen de golflengte.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Equivalente breedte · Bekijk meer »

Ethyn

Ethyn of acetyleen is het eenvoudigste alkyn.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Ethyn · Bekijk meer »

Evenredigheid

Variabele y is direct evenredig met variabele x met een evenredigheidsconstante 0,6 Variable y is omgekeerd evenredig met variabele x met een evenredigheidsconstante 1 Evenredigheid is in de wiskunde het verband tussen twee grootheden waarbij de verhouding of het product constant is en niet nul.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Evenredigheid · Bekijk meer »

Exoplaneet

Artistieke impressie van een exoplaneet Hoe verkennen we nieuwe werelden buiten ons zonnestelsel? - lezing door astrofysicus Yamila Miguel (Universiteit Leiden) over exoplaneten (2021) Exoplaneten zijn planeten die draaien om een andere ster dan de Zon.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Exoplaneet · Bekijk meer »

Fluorescentie

Fluorescerende mineralen Elektronen exciteren en vallen terug naar hun grondtoestand. Fluorescentie is een bijzonder geval van luminescentie.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Fluorescentie · Bekijk meer »

Fraunhoferlijnen

Fraunhoferlijnen zijn donkere lijnen in een absorptiespectrum.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Fraunhoferlijnen · Bekijk meer »

Fritz Zwicky

Fritz Zwicky (Varna, Bulgarije, 14 februari 1898 – Pasadena, 8 februari 1974) was een Zwitsers fysicus en astronoom.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Fritz Zwicky · Bekijk meer »

Gammastraling

Alfastraling (bovenste figuur) wordt al tegengehouden door een stukje papier. Voor bètastraling is al iets dikkers nodig (bijvoorbeeld plexiglas) en gammastraling gaat zelfs door heel dikke materialen. Gammastraling ontsnapt uit een atoomkern Gammastraling (γ-straling) is onzichtbare elektromagnetische straling met een hogere energie dan ultraviolet licht en röntgenstraling.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Gammastraling · Bekijk meer »

Gasreus

Afbeelding van opengewerkte gasreuzen in het zonnestelsel De term gasreus wordt in de astronomie gebruikt voor een planeet die voornamelijk uit gassen bestaat.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Gasreus · Bekijk meer »

Grafiet

Grafiet in de vorm van een grote steen. Naturalis Biodiversity Center Grafiet is een allotrope vorm van het element koolstof.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Grafiet · Bekijk meer »

Grondtoestand

De grondtoestand is het laagste energieniveau van een systeem.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Grondtoestand · Bekijk meer »

Gustav Robert Kirchhoff

Gustav Robert Kirchhoff (Koningsbergen, 12 maart 1824 – Berlijn, 17 oktober 1887) was een Duits natuurkundige.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Gustav Robert Kirchhoff · Bekijk meer »

Helium

Helium is een scheikundig element met symbool He en atoomnummer 2.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Helium · Bekijk meer »

Hemellichaam

Een hemellichaam of astronomisch object is een voorwerp, een structuur of een samengesteld geheel dat van nature voorkomt in het waarneembare heelal.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Hemellichaam · Bekijk meer »

Hete Jupiter

Osiris (een hete Jupiter) rond de ster HD209458. Een hete Jupiter (Engels: Hot Jupiter) is een planeet met een massa vergelijkbaar met of zwaarder dan Jupiter die op een zeer kleine afstand om een ster heen draait, waardoor de omlooptijd slechts enige dagen is.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Hete Jupiter · Bekijk meer »

Hubble Extreme Deep Field

Het Hubble Extreme Deep Field Het Hubble Extreme Deep Field (XDF) is een opname van een klein deel van de hemel in het sterrenbeeld Oven gemaakt door de Hubble Space Telescope.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Hubble Extreme Deep Field · Bekijk meer »

Hubble Ultra-Deep Field

Het Hubble Ultra-Deep Field Het Hubble Ultra-Deep Field (HUDF) is een opname van een klein deel van de hemel in het sterrenbeeld Oven gemaakt door de Hubble Space Telescope.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Hubble Ultra-Deep Field · Bekijk meer »

Hubbleconstante

De hubbleconstante is de constante in de wet van Hubble.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Hubbleconstante · Bekijk meer »

IJzer (element)

IJzer is een scheikundig element met symbool Fe (uit het Latijn: ferrum) en atoomnummer 26.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en IJzer (element) · Bekijk meer »

Infrarood

Infraroodlamp Infrarood of infrarode straling, is voor het menselijk oog niet waarneembare elektromagnetische straling, met golflengten tussen circa 780 nanometer (nm) en 1 millimeter (106 nm), dus tussen het (zichtbare) rode licht en de microgolven.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Infrarood · Bekijk meer »

Interstellair medium

Het interstellair medium (ISM) is het geheel van de materie (interstellaire materie, ook afgekort als ISM) en energie (interstellair stralingsveld) die zich tussen de sterren in een sterrenstelsel bevindt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Interstellair medium · Bekijk meer »

Isaac Newton

Isaac Newton (Woolsthorpe-by-Colsterworth, 4 januari 1643 – Kensington, 31 maart 1727) (juliaanse kalender: 25 december 1642 – 20 maart 1727)De juliaanse kalender verschilde 10 of 11 dagen met de gregoriaanse kalender in die periode, het nieuwe jaar begon op 25 maart; zie Oude Stijl en Nieuwe Stijl voor meer informatie.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Isaac Newton · Bekijk meer »

James Keeler

James Keeler James Edward Keeler (La Salle (Illinois), 10 september 1857 – San Francisco (California), 12 augustus 1900) was een Amerikaans astronoom.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en James Keeler · Bekijk meer »

Joseph von Fraunhofer

Joseph von Fraunhofer Joseph von Fraunhofer (Straubing, 6 maart 1787 - München, 7 juni 1826) was een Duits natuur- en werktuigkundige.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Joseph von Fraunhofer · Bekijk meer »

Komeet

Komeet Hale-Bopp op 29 maart 1997 gefotografeerd boven Pazin, Kroatië Schmidt telescoop, belichtingstijd 1 minuut. Uit de foto valt af te leiden dat de zon zich rechtsonder bevindt (want de plasmastaart wijst van de zon af) en dat de komeet zich naar links beweegt (want de stofstaart blijft achter). Kometen zijn relatief kleine hemellichamen die in een vaak langgerekte elliptische baan rond een ster draaien en uit ijs, gas en stof bestaan ("vuile sneeuwballen").

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Komeet · Bekijk meer »

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide, kooldioxide, ook koolzuurgas, in de 19e eeuw ook koolstofzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Koolstofdioxide · Bekijk meer »

Koolstofmonoxide

Koolstofmonoxide, koolstofmono-oxide of koolmonoxide, vroeger ook wel kolendamp genoemd, is een polaire anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Koolstofmonoxide · Bekijk meer »

Kosmisch stof

Interstellair stof in de spiraalarmen van de Andromedanevel gezien als emissie van infrarode straling door de Spitzer Space TelescopeKosmisch stof, ook wel ruimtestof genoemd, zijn stofdeeltjes die van verschillende bronnen afkomstig kunnen zijn, zoals planetoïden.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Kosmisch stof · Bekijk meer »

Kwik

Kwik (soms ook wel kwikzilver genoemd) is een scheikundig element met symbool Hg (uit het Grieks hydrargyros via het Latijnse hydrargyrus) en atoomnummer 80.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Kwik · Bekijk meer »

Lichtkracht

In de astronomie wordt onder de lichtkracht (luminositeit, helderheid) van een ster verstaan het totaal uitgezonden vermogen in de vorm van elektromagnetische straling.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Lichtkracht · Bekijk meer »

Lokale Groep

De Lokale Groep is de groep van sterrenstelsels waartoe ook de Melkweg behoort.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Lokale Groep · Bekijk meer »

Maan

Achterkant van de Maan (foto van Lunar Reconnaissance Orbiter) De Maan is de enige maan (natuurlijke satelliet) van de Aarde en van de manen van het zonnestelsel de vijfde in grootte.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Maan · Bekijk meer »

Magnesium

Magnesium is een scheikundig element met symbool Mg en atoomnummer 12.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Magnesium · Bekijk meer »

Mars (planeet)

Mars is vanaf de zon geteld de vierde planeet van het zonnestelsel, om de zon draaiend in een baan tussen die van de Aarde en die van Jupiter.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Mars (planeet) · Bekijk meer »

Massa (natuurkunde)

Massa is een natuurkundige grootheid die een eigenschap van materie, de hoeveelheid van een stof, aanduidt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Massa (natuurkunde) · Bekijk meer »

Massadichtheid

De massadichtheid of soortelijke massa (of, als geen verwarring mogelijk is, kortweg dichtheid) van een homogeen materiaal is in de natuur- en scheikunde een intensieve grootheid die uitdrukt hoeveel massa van dat materiaal aanwezig is in een bepaald volume.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Massadichtheid · Bekijk meer »

Melkweg (sterrenstelsel)

µm Centrum van de Melkweg gezien door Spitzer Space Telescope. De gemeten golflengtes liggen tussen de 3,6 en 8,0 µm. De Melkweg boven het Paranal-observatorium De componenten van het Melkwegstelsel De Melkweg, het Melkwegstelsel of het galactisch stelselWinkler Prins Encyclopedie op Microsoft Encarta.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Melkweg (sterrenstelsel) · Bekijk meer »

Messier 105

M105 (Messier 105 / NGC 3379) is een elliptisch sterrenstelsel in het sterrenbeeld Leeuw (Leo).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Messier 105 · Bekijk meer »

Metaal (astronomie)

De term metaal wordt in de astronomie in een ruimere zin gebruikt dan in de chemie, of in het dagelijkse taalgebruik: men bedoelt hiermee alle andere elementen dan waterstof en helium.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Metaal (astronomie) · Bekijk meer »

Methaan

Methaan (CH4) is de eenvoudigste koolwaterstof en behoort tot de groep der alkanen.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Methaan · Bekijk meer »

Metrische uitdijing van de ruimte

De metrische uitdijing van het heelal is een sleuteldeel van het huidige beeld van de wetenschap van het heelal, waarin ruimtetijd zelf beschreven wordt door een metrische tensor die door de tijd heen zo verandert dat de ruimtelijke dimensies groeien of uitrekken als het heelal groter wordt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Metrische uitdijing van de ruimte · Bekijk meer »

Mineraal (geologie)

silica (SiO2). Een mineraal is een in de natuur voorkomende stof die zichtbaar homogeen van structuur en samenstelling is.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Mineraal (geologie) · Bekijk meer »

Nanometer

Een nanometer (symbool: nm) is een lengtemaat die is afgeleid van het SI-stelsel en is gelijk aan een miljardste van een meter (0,000 000 001 m) of in wetenschappelijke notatie 1×10−9 m. Het prefix nano komt van het Oudgriekse νᾶνος, nanos, of het Latijnse nanus voor dwerg.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Nanometer · Bekijk meer »

Natrium

vlamtest laat duidelijk de geëmitteerde fotonen zien in het golflengtegebied tussen 588,9950 en 589,5924 nanometer. Natrium is een chemisch element met symbool Na en atoomnummer 11.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Natrium · Bekijk meer »

Nevels en gaswolken

De Tarantulanevel, een reusachtig H-II-gebied in de Grote Magelhaense Wolk. VdB 105 en 106 met daarnaast een absorptienevel De planetaire nevel Messier 97 De Wolf-Rayetnevel NGC 2359 Nevels en gaswolken is een term uit de astronomie.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Nevels en gaswolken · Bekijk meer »

NGC 4494

NGC 4494 is een elliptisch sterrenstelsel in het sterrenbeeld Hoofdhaar.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en NGC 4494 · Bekijk meer »

NGC 4697

NGC 4697 is een elliptisch sterrenstelsel in het sterrenbeeld Maagd.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en NGC 4697 · Bekijk meer »

NGC 821

NGC 821 is een elliptisch sterrenstelsel in het sterrenbeeld Ram.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en NGC 821 · Bekijk meer »

Nikkel

Nikkel is een scheikundig element met symbool Ni en atoomnummer 28.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Nikkel · Bekijk meer »

Nova (sterrenkunde)

Lichtkromme van de klassieke nova V1500 Cyg Een nova (Latijn voor nieuw, meervoud novae of nova's) is een ster die plotseling veel helderder wordt en daarna geleidelijk, over een periode van maanden tot vele jaren, tot haar vroegere helderheid terugkeert.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Nova (sterrenkunde) · Bekijk meer »

Organische verbinding

Het aminozuur isoleucine (C6H13NO2) is een goed voorbeeld van een organische verbinding. Koolstofatomen zijn zwart, waterstof is grijs, zuurstof rood, en stikstof blauw. Een organische verbinding of organische stof, is een moleculaire chemische verbinding die in ieder geval één koolstof-atoom bevat, en meestal meerdere koolstofatomen, die via een covalente binding aan elkaar zijn geschakeld tot een koolstofketen.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Organische verbinding · Bekijk meer »

Ozon (stof)

Ozon is een enkelvoudige stof van het element zuurstof, met als brutoformule O3.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Ozon (stof) · Bekijk meer »

Parallax

Hoe verder een voorwerp, hoe meer het met de waarnemer mee lijkt te bewegen Parallax of bewegingsparallax is het verschijnsel dat de schijnbare positie van een voorwerp ten opzichte van een ander voorwerp of de achtergrond varieert als het vanuit verschillende posities bekeken wordt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Parallax · Bekijk meer »

Pierre Janssen (astronoom)

Pierre Janssen Pierre Jules César Janssen (Parijs, 22 februari 1824 – Meudon, 23 december 1907), meestal Jules Janssen genoemd, was een Frans astronoom die bekendheid kreeg als ontdekker van helium door het gebruik van spectroscopie.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Pierre Janssen (astronoom) · Bekijk meer »

Planeet

Venus (rechtsvoor) uit het zonnestelsel en de ster Sirius B (midden). Een planeet is een hemellichaam dat zich om een ster beweegt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Planeet · Bekijk meer »

Planetoïde

Foto van de planetoïde 253 Mathilde, in 1997 gemaakt door de ruimtesonde NEAR Shoemaker. Mathilde is iets groter dan 50 km in diameter. Planetoïden, ook wel asteroïden genoemd, zijn stukken materie die zich evenals planeten en dwergplaneten in een baan om de Zon bewegen.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Planetoïde · Bekijk meer »

Polycyclische aromatische koolwaterstoffen

Molecuulmodel van naftaleen, de eenvoudigste polycyclische aromatische koolwaterstof. Polycyclische aromatische koolwaterstoffen of polycyclische aromaten, afgekort paks, zijn organische verbindingen die bestaan uit gekoppelde aromatische ringen (bijvoorbeeld benzeenringen) maar geen heteroatomen of functionele groepen bevatten.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Polycyclische aromatische koolwaterstoffen · Bekijk meer »

Prisma (optica)

zie het verschil volgens Goethe In de optiek wordt met een prisma een transparant optisch element bedoeld met vlakke gepolijste oppervlakken.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Prisma (optica) · Bekijk meer »

Proton (deeltje)

opbouw van materie Een proton (voorgesteld door p, p+ of N+) is een subatomair deeltje met een positieve eenheidslading.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Proton (deeltje) · Bekijk meer »

Quasar

Quasar SDSS J1106+1939 spuwt enorme hoeveelheden materie uit. In deze artistieke impressie zit de ongelooflijk felle quasar in het midden van de afbeelding. stof omhulde quasar (geel; opname Spitzer Space Telescope). De groene en blauwe objecten zijn sterrenstelsels met weinig stof. nm naar 570 nm. jet. Artistieke impressie van de quasar GB1508+5714 Een quasar (Engelse afkorting voor quasi-stellar radio source), of QSO (Quasi Stellar Object) is een actief centrum van een sterrenstelsel ('''active galactic nucleus''' of AGN) met een zeer hoge helderheid.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Quasar · Bekijk meer »

Radiële snelheid

De gemeten veranderingen in de radiële snelheid van Gliese 581 die de aanwezigheid verraden van 3 planeten rond deze ster De radiële snelheid is de snelheid van een object langs de gezichtslijn.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Radiële snelheid · Bekijk meer »

Radioastronomie

Radioastronomie is het deelgebied van de astronomie dat met radiogolven het heelal bestudeert tussen frequenties (golflengten) 30 MHz (10 m) en 700 GHz (0,4 mm).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Radioastronomie · Bekijk meer »

Radiogolf

De absorptie van elektromagnetische straling is door de aardse atmosfeer zo groot dat de atmosfeer effectief ondoordringbaar is voor elektromagnetische straling met een golflengte korter dan 1 cm (en langer dan 10 m), totdat de atmosfeer weer transparant wordt in het zogenaamde infrarode en optische venster. Een radiogolf, ook radiofrequente (RF) straling genoemd, is een golf in de vorm van elektromagnetische straling met golflengten uiteenlopend van ruwweg duizend kilometer tot een millimeter, dus in het frequentiegebied van enkele honderden Hz tot enkele honderden GHz.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Radiogolf · Bekijk meer »

Radiotelescoop

radiotelescoop van Dwingeloo 26 meter Radiotelescoop, Hartebeeshoek, Zuid-Afrika "Ryle Telescope", Radiotelescooparray van de Universiteit van Cambridge Partido de Berazategui Het Australia Telescope Compact Array bij Narrabri Een radiotelescoop is een radioantenne en ontvanginstallatie, speciaal voor het waarnemen van radiosignalen met een golflengte tussen enkele meter en 1 cm, afkomstig van astronomische objecten.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Radiotelescoop · Bekijk meer »

Rayleighverstrooiing

Verstrooiing van licht maakt de lucht op Aarde blauw... Mars geel-rood. De atmosfeer is er immers veel ijler waardoor blauw licht nauwelijks verstrooid wordt. Stofdeeltjes absorberen daarnaast voornamelijk blauw licht. Rayleighverstrooiing is de verstrooiing van licht door deeltjes die kleiner zijn dan de golflengte van het licht.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Rayleighverstrooiing · Bekijk meer »

Röntgenastronomie

nm tot ~8 nm. De aardatmosfeer houdt deze straling tegen maar heeft vensters voor zichtbaar licht en mm- en radiostraling. Satellieten als XMM-Newton en Hubble Space Telescope zijn afgebeeld boven hun golflengtegebied. Röntgenastronomie of röntgensterrenkunde is een jonge tak van de observationele sterrenkunde, die hemellichamen bestudeert aan de hand van de röntgenstraling die zij uitzenden of wegvangen (absorberen).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Röntgenastronomie · Bekijk meer »

Reflectienevel

Reflectienevel rond het Zevengesternte Een reflectienevel is een diffuse nevel die aan de hemel zichtbaar is doordat het licht van naburige sterren door het stof in de nevel wordt "gereflecteerd".

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Reflectienevel · Bekijk meer »

Robert Bunsen

Robert Wilhelm Bunsen (Göttingen, 31 maart 1811 – Heidelberg, 17 augustus 1899) was een Duits chemicus die vooral bekend is door het verbeteren van de naar hem vernoemde bunsenbrander van Michael Faraday.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Robert Bunsen · Bekijk meer »

Roodverschuiving

Rood- en blauwverschuiving Roodverschuiving, te zien in de spectraallijnen van de supercluster BAS11 (rechts; ''z''.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Roodverschuiving · Bekijk meer »

S-type planetoïde

433 Eros, een S-type planetoïde. S-klasse planetoïden zijn steenachtige siliciumhoudende planetoïden die bestaan uit silicaten van ijzer en magnesium in een mengsel van nikkel en ijzer.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en S-type planetoïde · Bekijk meer »

Silicaat

Silicaten zijn zouten of esters van kiezelzuur (H4SiO4).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Silicaat · Bekijk meer »

Spectraalklasse

De spectraalklasse is een indeling van sterren op de kleur en het spectrum van het uitgestraalde licht.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Spectraalklasse · Bekijk meer »

Spectraallijn

Continu spectrum Emissiespectrum Absorptiespectrum Een spectraallijn is een emissielijn of een absorptielijn die correspondeert met respectievelijk het uitzenden of het absorberen van een golflengte binnen het elektromagnetisch spectrum door een stralingsbron.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Spectraallijn · Bekijk meer »

Spectroscopie

prisma waarbij een spectrum zichtbaar wordt. Blauw licht wordt sterker gebroken dan rood licht. Spectroscopie is een verzamelnaam voor wetenschappelijke technieken waarmee men stoffen kan onderzoeken aan de hand van hun elektromagnetische spectrum; men bestudeert de interactie van materie met straling van verschillende energie.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Spectroscopie · Bekijk meer »

Spin (kwantummechanica)

Spin op een muur in Leiden \hbar en naam van ontdekker George Uhlenbeck. Muurschildering Leiden. 2 \hbar en naam van ontdekker Samuel Goudsmit. Muurschildering Leiden. Spin is een fundamentele eigenschap, een kwantumgetal van atoomkernen, hadronen en elementaire deeltjes.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Spin (kwantummechanica) · Bekijk meer »

Spiraalvormig sterrenstelsel

Spiraalvormig stelsel Messier 51 Het Windmolenstelsel ook bekend als Messier 101 of NGC 5457 Het ''edge-on'' spiraalvormig sterrenstelsel NGC 891 Een spiraalvormig sterrenstelsel is een sterrenstelsel dat, in tegenstelling tot de elliptische sterrenstelsels, een spiraalstructuur vertoont die bestaat uit een of meer armen rondom een bolvormige, centrale verdikking (de bulge).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Spiraalvormig sterrenstelsel · Bekijk meer »

Ster (hemellichaam)

De dubbelster Albireo (beta Cygni) Kiel Een ster is een bolvormig hemellichaam bestaande uit lichtgevend plasma met daarin voornamelijk (ongeveer 72% van de massa) waterstof en daarnaast ongeveer 26% helium.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Ster (hemellichaam) · Bekijk meer »

Sterren van populatie I, II en III

De verdeling van Populatie I en II sterren in het Melkwegstelsel. Sterren van populatie I, II en III zijn drie verschillende typen van sterren, waarvan in de schijf van de Melkweg er van populatie I het meeste voorkomen, er in het centrale deel van de Melkweg en de bolvormige sterrenhopen in de halo rondom de Melkweg van populatie II de meeste voorkomen, terwijl sterren van populatie III alleen kort na de oerknal hebben bestaan.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Sterren van populatie I, II en III · Bekijk meer »

Sterrenstelsel

cluster Abell S740 te midden van verschillende typen sterrenstelsels Een spiraalvormig sterrenstelsel, het Windmolenstelsel (Messier 101) Een sterrenstelsel (soms ook melkwegstelsel zonder hoofdletter M, zie verderop) is een grote verzameling sterren die door de eigen zwaartekracht bij elkaar gehouden wordt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Sterrenstelsel · Bekijk meer »

Stersysteem

Een stersysteem is een groep van een of meer sterren die door onderlinge zwaartekracht bij elkaar worden gehouden en die zich in banen rondom een gemeenschappelijk zwaartepunt bewegen, het barycentrum van het stersysteem.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Stersysteem · Bekijk meer »

Stralingsenergie

Stralingsenergie is de energie die bevat is in elektromagnetische straling.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Stralingsenergie · Bekijk meer »

Supernova

lensvormige sterrenstelsel NGC 4526 Keplers supernova Een supernova (meervoud: supernovae of supernova's) is het verschijnsel waarbij een ster op spectaculaire wijze explodeert.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Supernova · Bekijk meer »

Superzwaar zwart gat

μas. Superzwaar zwart gat in de Melkweg Een superzwaar zwart gat is het grootste soort zwart gat, met een massa in de orde van grootte van honderdduizenden tot miljarden maal de zonsmassa (symbool M☉).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Superzwaar zwart gat · Bekijk meer »

Telescoop (optica)

Paranal Een telescoop is een optisch instrument waarmee verre voorwerpen vergroot kunnen worden waargenomen.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Telescoop (optica) · Bekijk meer »

Temperatuur

Thermische vibraties van een molecuul. Hoe hoger de temperatuur, hoe heviger de trillingen. Temperatuur of warmtegraad is een begrip dat aanduidt hoe warm of koud iets is.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Temperatuur · Bekijk meer »

Titan (maan)

Titan of Titaan, ook wel Saturnus VI, is de grootste maan van Saturnus en op Ganymedes na de grootste van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Titan (maan) · Bekijk meer »

Titanium

Titanium of titaan is een scheikundig element met symbool Ti en atoomnummer 22.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Titanium · Bekijk meer »

Ultraviolet

Ultraviolet (afgekort uv, ook wel ultraviolette straling, black light of uv-licht genoemd) is elektromagnetische straling net buiten het deel van het spectrum dat met het menselijk oog waarneembaar is (zie ook: licht).

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Ultraviolet · Bekijk meer »

Venus (planeet)

Venus is vanaf de zon gezien de tweede planeet van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Venus (planeet) · Bekijk meer »

Verschuivingswet van Wien

De verschuivingswet van Wien is een door Wilhelm Wien opgestelde wet die zegt dat de energiedichtheid ten opzichte van golflengte van de warmtestraling van een zwarte straler bij elke absolute temperatuur dezelfde functie van de golflengte is, afgezien van schaling van de golflengte zodanig dat en schaling van de functiewaarden; nauwkeuriger gezegd: het vermogen per oppervlakte-eenheid per golflengte-eenheid (in de zin van: gedeeld door de lengte van het betreffende kleine golflengte-interval) is het product van een functie van T en een functie van \lambda T. Dit komt erop neer dat een dubbellogaritmische grafiek van dit vermogen als functie van golflengte bij verandering van T alleen maar horizontaal en verticaal verschuift, en dat de horizontale verschuiving per vertienvoudiging van T één decade naar links is.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Verschuivingswet van Wien · Bekijk meer »

Vesto Slipher

Vesto Melvin Slipher (Mulberry (Indiana), 11 november 1875 – Flagstaff (Arizona), 8 november 1969) was een Amerikaans astronoom.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Vesto Slipher · Bekijk meer »

Water

Water als vaste stof, vloeistof en gas Water (H2O; aqua of aq.; zelden diwaterstofoxide of oxidaan) is de chemische verbinding van twee waterstofatomen en een zuurstofatoom.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Water · Bekijk meer »

Waterstof (element)

Waterstof is een chemisch element met symbool H (La: Hydrogenium) en atoomnummer 1.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Waterstof (element) · Bekijk meer »

Wet van Hubble-Lemaître

De wet van Hubble-Lemaître: de roodverschuiving geplot tegen de afstand voor een aantal sterrenstelsels De wet van Hubble-Lemaître (tot 2018; wet van Hubble) is een wet, of zo men wil vuistregel, in de sterrenkunde, die stelt dat sterrenstelsels zich van elkaar verwijderen met een snelheid die evenredig is met hun onderlinge afstand.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Wet van Hubble-Lemaître · Bekijk meer »

Wilhelm Wien

Wilhelm Carl Werner Otto Fritz Franz Wien (Gaffken (nabij Fischhausen), 13 januari 1864 – München, 30 augustus 1928) was een Duits natuurkundige.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Wilhelm Wien · Bekijk meer »

Zon

De zon is de ster die het dichtst bij de aarde staat en het centrum van het zonnestelsel vormt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Zon · Bekijk meer »

Zonnewind

plasma in de zonnewind de interstellaire ruimte ontmoet wordt heliopauze genoemd. De zonnewind is een stroom van geladen deeltjes die ontsnapt van het oppervlak van de Zon.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Zonnewind · Bekijk meer »

Zonsverduistering

11 augustus 1999 in Frankrijk. Saturnus, gezien vanuit de Cassini-Huygens-sonde. Een zonsverduistering (of zoneclips) is een astronomisch verschijnsel waarbij de maan vanuit de aarde gezien de zon geheel of gedeeltelijk bedekt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Zonsverduistering · Bekijk meer »

Zuurstof (element)

Zuurstof is een chemisch element met symbool O (Uit het Latijn: oxygenium) en atoomnummer 8.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en Zuurstof (element) · Bekijk meer »

21cm-lijn

De 21 cm-lijn van waterstof is een emissielijn waarvan de golflengte (21,106 114 054 13 cm in vacuüm) in het radiogebied ligt.

Nieuw!!: Astronomische spectroscopie en 21cm-lijn · Bekijk meer »

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »