Inhoudsopgave
204 relaties: Abraham Kuenen, Adam van der Woude, Agnes en Margaret Smith, Albert Schweitzer, Alexandrijnse tekst, Apocrief, Apocriefen van het Nieuwe Testament, Apocriefen van het Oude Testament, Apollonius van Tyana, Archeologie, Auteurschap van de Bijbel, Barbara Aland, Bart D. Ehrman, Benedictus de Spinoza, Bergrede, Biblia Hebraica Quinta, Biblia Hebraica Stuttgartensia, Bijbel (christendom), Bijbelwetenschap, Bovennatuurlijk, Bron Q, Brooke Foss Westcott, Bruce Metzger, Byzantijnse tekst, Canon van de Bijbel, Canonvorming van het Nieuwe Testament, Casper Labuschagne, Charles Darwin, Christenfundamentalisme, Chronologie, Claude Saumaise, Close reading, Codex Leningradensis, Cornelius a Lapide, David Friedrich Strauss, David Hume, De oorsprong der soorten, Deïsme, Dei Verbum, Desiderius Erasmus, Deuterocanonieke boeken, Documentaire hypothese, Dode Zee-rollen, Dogmatiek, Duitsland, E.P. Sanders, Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs, Eerste brief van Paulus aan Timoteüs, Ellen van Wolde, Ernest Renan, ... Uitbreiden index (154 meer) »
Abraham Kuenen
Abraham KuenenAbraham Kuenen (Haarlem, 16 september 1828 - Leiden, 10 december 1891) was een Nederlands protestants theoloog, exegeet en oudtestamenticus.
Bekijken Bijbelwetenschap en Abraham Kuenen
Adam van der Woude
Adam Simon van der Woude (Oosterlittens, 16 oktober 1927 – Haren, 18 november 2000) was een Nederlandse theoloog, Bijbelwetenschapper en predikant.
Bekijken Bijbelwetenschap en Adam van der Woude
Agnes en Margaret Smith
Portret van Agnes Smith Lewis in Westminster College, Cambridge. Agnes Smith Lewis PhD, LLD, DD, LittD (1843-1926) en Margaret Dunlop Gibson LLD, DD, LittD (1843-1920), geboren Agnes en Margaret Smith (soms ook de Westminster zussen genoemd), waren de tweeling dochters van John Smith van Irvine in Ayrshire, Schotland.
Bekijken Bijbelwetenschap en Agnes en Margaret Smith
Albert Schweitzer
Albert Schweitzer (Kaysersberg, 14 januari 1875 – Lambaréné (Gabon), 4 september 1965) was een Duits drievoudig-gepromoveerd academicus: als medicus (praktiserend arts), als lutherse theoloog en als filosoof, tevens was hij schrijver en musicus.
Bekijken Bijbelwetenschap en Albert Schweitzer
Alexandrijnse tekst
De Alexandrijnse tekst is een van de drie of vier families van de handschriften van het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Alexandrijnse tekst
Apocrief
Apocriefen (Grieks: ἀπόκρυφος, apókruphos, "verborgen") zijn religieuze geschriften in het jodendom en christendom uit de periode van rond 200 v.Chr.
Bekijken Bijbelwetenschap en Apocrief
Apocriefen van het Nieuwe Testament
Apocriefen van het Nieuwe Testament, ook wel christelijke apocriefen genoemd, zijn teksten die in het vroege christendom door sommige christenen werden beschouwd als door God geïnspireerd, maar in het proces van canonvorming van het Nieuwe Testament uiteindelijk (op zijn laatst 5e eeuw) niet werden opgenomen in de canon van het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Apocriefen van het Nieuwe Testament
Apocriefen van het Oude Testament
Susanna en de oudsten, een verhaal uit de Toevoegingen bij Daniël Apocriefen van het Oude Testament (Oudgrieks: ἀπόκρυφος, apokruphos: geheim, verborgen), is een term waarmee bepaalde boeken worden aangeduid die aanvankelijk door sommigen als onderdeel van het Oude Testament van de Bijbel werden beschouwd, maar uiteindelijk niet in de canon van de Bijbel zijn opgenomen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Apocriefen van het Oude Testament
Apollonius van Tyana
Parc de Versailles, Rond-Point des Philosophes, 1687. Apollonius van Tyana op een voorplaat van een boek, 1670? Gottlieb Friedrich Riedel (1724-1784): Apollonius van Tyana,1780. Apollonius van Tyana (Oudgrieks:, Tyaneos Apollonios) (Tyana, 2 n.Chr - Ephese, Lindos of Kreta, ca. 98 n.Chr.) was een Grieks neopythagoreïsch filosoof en leraar.
Bekijken Bijbelwetenschap en Apollonius van Tyana
Archeologie
Atapuerca op de Spaanse Hoogvlakte Archeologie (Oudgrieks:: 'leer der oudheid') is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.
Bekijken Bijbelwetenschap en Archeologie
Auteurschap van de Bijbel
Dit artikel beschrijft de wetenschappelijke consensus over het auteurschap van de Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Auteurschap van de Bijbel
Barbara Aland
Barbara Aland (geboren als Barbara Ehlers, Hamburg, 12 april 1937) is een Duits theoloog en was tot 2002 hoogleraar nieuwtestamentisch onderzoek en kerkgeschiedenis aan de Westfaalse Wilhelms-Universiteit te Münster.
Bekijken Bijbelwetenschap en Barbara Aland
Bart D. Ehrman
Bart Denton Ehrman (Lawrence (Kansas), 5 oktober 1955) is een Amerikaans nieuwtestamenticus en historicus.
Bekijken Bijbelwetenschap en Bart D. Ehrman
Benedictus de Spinoza
Het betrouwbaarste portret van Spinoza zou deze prent kunnen zijn die was meegebonden in sommige vroege exemplaren van de ''Opera Posthuma'' uit 1677. Het portret in Wolfenbüttel is waarschijnlijk hierop gebaseerd.Nadler 2018, p. 183; met verwijzing naar Ekkart, ''Spinoza in beeld: Het onbekende gezicht'' Benedictus de Spinoza, gelatiniseerde vorm van Baruch Spinoza (Amsterdam, 24 november 1632 – Den Haag, 21 februari 1677) was een Nederlandse filosoof, politiek denker en exegeet uit de Gouden Eeuw.
Bekijken Bijbelwetenschap en Benedictus de Spinoza
Bergrede
De bergrede is een deel van het Evangelie volgens MatteüsMatteüs 5-7 in het Nieuwe Testament, waarin Jezus zijn leer verkondigde.
Bekijken Bijbelwetenschap en Bergrede
Biblia Hebraica Quinta
De Biblia Hebraica Quinta, of de BHQ, is een uitgave van de grondtekst van de Hebreeuwse Bijbel op basis van de Codex Leningradensis B 19A.
Bekijken Bijbelwetenschap en Biblia Hebraica Quinta
Biblia Hebraica Stuttgartensia
De Biblia Hebraica Stuttgartensia, of de BHS, is een uitgave van de grondtekst van de Hebreeuwse Bijbel op basis van de Codex Leningradensis B 19A, sinds 1966 gepubliceerd door de Deutsche Bibelgesellschaft (het Duitse Bijbelgenootschap) in Stuttgart.
Bekijken Bijbelwetenschap en Biblia Hebraica Stuttgartensia
Bijbel (christendom)
De Gutenbergbijbel, de eerste gedrukte Bijbel en het eerste boek dat is vervaardigd met de boekdrukkunst De Bijbel is het heilige boek van het christendom.
Bekijken Bijbelwetenschap en Bijbel (christendom)
Bijbelwetenschap
De Bijbelwetenschap is de wetenschappelijke bestudering van de ontstaansgeschiedenis, de betekenis en de ontvangst van de Bijbelse geschriften, inclusief verwante apocriefe geschriften.
Bekijken Bijbelwetenschap en Bijbelwetenschap
Bovennatuurlijk
Bovennatuurlijk is datgene waarvan men gelooft dat het zich onttrekt aan natuurlijke processen die de empirische wetenschap onderzoekt.
Bekijken Bijbelwetenschap en Bovennatuurlijk
Bron Q
Schematische weergave van de tweebronnentheorie over het ontstaan van de evangeliën Het Q-document (ook wel Q-evangelie, bron Q en in de 19e eeuw de Logia genoemd) is een hypothetische tekst waarin het optreden en de boodschap van Jezus wordt beschreven.
Bekijken Bijbelwetenschap en Bron Q
Brooke Foss Westcott
Brooke Foss Westcott (Birmingham, 12 januari 1825 – Durham, 27 juli 1901) was een Engelse predikant en theoloog die van 1890 tot zijn dood als anglicaans bisschop van Durham diende.
Bekijken Bijbelwetenschap en Brooke Foss Westcott
Bruce Metzger
Bruce Metzger (2003) Bruce Manning Metzger (Middletown (Pennsylvania), 9 februari 1914 - Princeton (New Jersey), 13 februari 2007) was een Amerikaanse Bijbelwetenschapper die heeft meegewerkt aan diverse Bijbelvertalingen en bekendstond als deskundige op het gebied van de tekstkritiek van het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Bruce Metzger
Byzantijnse tekst
Codex Vaticanus Codex Alexandrinus Codex Boreelianus De Byzantijnse tekst is een van de drie of vier teksttypen of tekstclusters van de handschriften van het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Byzantijnse tekst
Canon van de Bijbel
De canon van de Bijbel is een lijst van boeken die als doctrinaire autoriteit worden beschouwd binnen het christendom.
Bekijken Bijbelwetenschap en Canon van de Bijbel
Canonvorming van het Nieuwe Testament
De canonvorming van het Nieuwe Testament is het proces dat uiteindelijk leidde tot een algemeen aanvaarde lijst van de geschriften van het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Canonvorming van het Nieuwe Testament
Casper Labuschagne
C.J. (Casper) Labuschagne (Heilbron, 4 april 1929 – Haren, 5 oktober 2019) was een theoloog en oudtestamenticus van Zuid-Afrikaanse afkomst.
Bekijken Bijbelwetenschap en Casper Labuschagne
Charles Darwin
Charles Robert Darwin (Shrewsbury, 12 februari 1809 – Downe, 19 april 1882) was een Engelse autodidact op het gebied van natuurlijke historie, biologie en geologie.
Bekijken Bijbelwetenschap en Charles Darwin
Christenfundamentalisme
Het christenfundamentalisme is een stroming binnen het christendom die de Bijbel beschouwt als foutloos.
Bekijken Bijbelwetenschap en Christenfundamentalisme
Chronologie
Detail van de sarcofaag van paus Gregorius XIII, met de viering van de invoering van de gregoriaanse kalender Chronologie of tijdrekenkunde is de hulpwetenschap voor het lokaliseren van gebeurtenissen in de tijd en maakt deel uit van het vakgebied van de geschiedenis.
Bekijken Bijbelwetenschap en Chronologie
Claude Saumaise
Claude Saumaise Claude Saumaise, gelatiniseerd als Claudius Salmasius, (Semur-en-Auxois, 15 april 1588 - Spa, 3 september 1653) was een vooraanstaand Frans hugenoot, humanist en filoloog.
Bekijken Bijbelwetenschap en Claude Saumaise
Close reading
Close reading is een vorm van literaire kritiek die zich toelegt op een minutieuze lezing van de tekst zelf, zonder gebruik te maken van biografische of andere extra-literaire informatie.
Bekijken Bijbelwetenschap en Close reading
Codex Leningradensis
Fragment uit de codex De Codex Leningradensis is het oudste nog bestaande complete handschrift van de Masoretische Tekst (MT) van de Tenach, daterend uit het jaar 1008.
Bekijken Bijbelwetenschap en Codex Leningradensis
Cornelius a Lapide
Cornelius a Lapide Cornelius Cornelii a Lapide, Latijn voor Cornelis Cornelissen van den Steen (Bocholt, 1567 - Rome, 1637) was een Vlaams jezuïtisch geleerde.
Bekijken Bijbelwetenschap en Cornelius a Lapide
David Friedrich Strauss
David Friedrich Strauss David Friedrich Strauss (Ludwigsburg, 27 januari 1808 - aldaar, 8 februari 1874) was een theoloog, filosoof en schrijver, bekend vanwege zijn boek over het "Leven van Jezus", dat hij voor een mythologisch opgesierd leven van een Joods rabbijn verklaarde.
Bekijken Bijbelwetenschap en David Friedrich Strauss
David Hume
David Hume (Edinburgh, 7 mei 1711 (26 april volgens de juliaanse kalender) – aldaar, 25 augustus 1776) was een Schotse filosoof en geschiedschrijver uit de tijd van de Verlichting.
Bekijken Bijbelwetenschap en David Hume
De oorsprong der soorten
Het titelblad van ''On the Origin of Species'', eerste druk. De zesde druk uit 1872 verscheen onder de titel ''The Origin of Species''. ''Darwins werken. Het Ontstaan der Soorten''; 4e druk in twee delen 1913. Op de voorkaft het portret van Darwin in reliëf.
Bekijken Bijbelwetenschap en De oorsprong der soorten
Deïsme
Deïsme is een religieus-filosofische opvatting die God als transcendente oorzaak van de natuurwetten beschouwt.
Bekijken Bijbelwetenschap en Deïsme
Dei Verbum
Dei Verbum (officiële titel: Dogmatische constitutie over de goddelijke openbaring), is een van de vier dogmatische constituties uitgevaardigd door het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965).
Bekijken Bijbelwetenschap en Dei Verbum
Desiderius Erasmus
Erasmus, met een pseudoniem Desiderius Erasmus en met een loconiem Erasmus Roterodamus (Rotterdam, 28 oktober 1466, 1467 of 1469 – Basel, 12 juli 1536) was een Nederlands humanist, katholiek theoloog, filosoof, filoloog en pedagoog.
Bekijken Bijbelwetenschap en Desiderius Erasmus
Deuterocanonieke boeken
Het Concilie van Trente in 1563. Er zijn zeven (of volgens sommigen acht) boeken die, hoewel ze niet tot de Hebreeuwse canon behoren, door de katholieke kerk en de oosters-orthodoxe kerken gezaghebbend worden geacht.
Bekijken Bijbelwetenschap en Deuterocanonieke boeken
Documentaire hypothese
De documentaire hypothese is de hypothese in de Bijbelwetenschap waarin een reconstructie wordt gevormd van de oorspronkelijke bronnen van de Thora of Pentateuch (de eerste vijf boeken van de Hebreeuwse Bijbel: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium).
Bekijken Bijbelwetenschap en Documentaire hypothese
Dode Zee-rollen
Amman Qumran De Dode Zee-rollen omvatten een collectie handschriften van meer dan 900 documenten, inclusief ruim 200 handschriften van de Hebreeuwse Bijbel, de Tenach (of de Hebreeuwse Bijbel).
Bekijken Bijbelwetenschap en Dode Zee-rollen
Dogmatiek
Dogmatiek, soms abusievelijk gelijkgesteld aan de systematische theologie, is de systematische doordenking van de inhoud der relatie die God in Christus met ons heeft gelegd (althans volgens Hendrikus Berkhof).
Bekijken Bijbelwetenschap en Dogmatiek
Duitsland
De Bondsrepubliek Duitsland (BRD) (Duits: Bundesrepublik Deutschland), kortweg Duitsland (Duits: Deutschland), is een land in West- en of Centraal-Europa.
Bekijken Bijbelwetenschap en Duitsland
E.P. Sanders
Ed Parish Sanders (Grand Prairie (Texas), 18 april 1937 – Durham (North Carolina), 21 november 2022) was een Amerikaanse nieuwtestamenticus en vertegenwoordiger van het Nieuwe Perspectief op Paulus.
Bekijken Bijbelwetenschap en E.P. Sanders
Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs
Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs (vaak kortweg 1 Korintiërs genoemd) is een boek in de Bijbel, in het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs
Eerste brief van Paulus aan Timoteüs
De Eerste brief van Paulus aan Timoteüs (vaak kortweg 1 Timoteüs genoemd) is een van de boeken in het Nieuwe Testament van de Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Eerste brief van Paulus aan Timoteüs
Ellen van Wolde
Ellen José van Wolde (Groningen, 1954) is bijbelwetenschapper.
Bekijken Bijbelwetenschap en Ellen van Wolde
Ernest Renan
Ernest Renan (Tréguier, 28 februari 1823 – Parijs, 2 oktober 1892) was een Franse filosoof en schrijver, vooral bekend van zijn invloedrijke historische werken over het vroege christendom en zijn politieke theorie.
Bekijken Bijbelwetenschap en Ernest Renan
Eschatologie
Eschatologie (van het Griekse τὰ ἔσχατα, ta és-chata, "de laatste dingen", en λόγος, lógos, "woord" en in bredere zin "leer") is een theologisch begrip dat de "leer van de laatste dingen" betekent.
Bekijken Bijbelwetenschap en Eschatologie
Etymologie
De etymologie is het deelgebied van de taalkunde dat de herkomst van woorden bestudeert.
Bekijken Bijbelwetenschap en Etymologie
Evangelie volgens Lucas
Het Evangelie volgens Lucas (vaak kortweg Lucas of Lukas genoemd) is het derde van de vier evangeliën in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Evangelie volgens Lucas
Evangelie volgens Marcus
Het Evangelie volgens Marcus (vaak kortweg Marcus of Markus genoemd) is het oudste evangelie in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Evangelie volgens Marcus
Evangelie volgens Matteüs
Het Evangelie volgens Matteüs (vaak kortweg Matteüs of Mattheüs genoemd) is een van de vier evangeliën in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Evangelie volgens Matteüs
Evolutietheorie
Alfred Russel Wallace (1823-1913), met Charles Darwin opsteller van de evolutietheorie. Wallace publiceerde in 1858 als eerste het idee dat natuurlijke selectie tot evolutie leidt. De foto dateert van rond 1895. Charles Darwin (1809-1882), met Alfred Russel Wallace grondlegger van de evolutietheorie.
Bekijken Bijbelwetenschap en Evolutietheorie
Exegese
Exegese is de zorgvuldige en bewuste interpretatie van belangrijke teksten, zoals wetgeving, en in het bijzonder heilige teksten zoals de Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Exegese
Exorcist
Een exorcist, duivelbezweerder of duiveluitbanner is een geestelijke die het ritueel van exorcisme of duivelsbezwering uitvoert.
Bekijken Bijbelwetenschap en Exorcist
Falsifieerbaarheid
antithese) kan worden bewezen. Falsifieerbaarheid of falsificeerbaarheid is een eigenschap van een wetenschappelijke of andere theorie, en wel dat er criteria kunnen worden aangegeven op grond waarvan de theorie zou moeten worden verworpen (niet te verwarren met een theorie die daadwerkelijk is verworpen).
Bekijken Bijbelwetenschap en Falsifieerbaarheid
Fenton John Anthony Hort
Fenton John Anthony Hort Fenton John Anthony Hort (Dublin, 23 april 1828 - Cambridge, 30 november 1892) was een Ierse theoloog en uitgever.
Bekijken Bijbelwetenschap en Fenton John Anthony Hort
Filosofie
De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.
Bekijken Bijbelwetenschap en Filosofie
Frans Breukelman
Frans Breukelman (1988) Frans Hendrik Breukelman (Rotterdam, 1 december 1916 - Amsterdam, 28 juni 1993) was een Nederlands protestants theoloog en predikant.
Bekijken Bijbelwetenschap en Frans Breukelman
Geloofsbelijdenis
Een geloofsbelijdenis is een geheel van artikelen waarin een geloof is samengevat, of een belangrijke formulering of spreuk die de kern van een religie uitdrukt.
Bekijken Bijbelwetenschap en Geloofsbelijdenis
Genre
Een genre (uitspraak: "zjanre" of "zjãre") is een stroming of categorie in de kunsten of amusementswereld waarin werken ingedeeld worden naar overeenkomstige eigenheid, zoals stijl of inhoud.
Bekijken Bijbelwetenschap en Genre
Geologie
Carl Spitzweg: ''Der Geologe'', omstreeks 1860 Geologische kaart van Engeland en Wales door William Smith uit 1815. Dit was de eerste geologische kaart die met moderne methoden werd getekend. Geologie of aardkunde (van Oudgrieks γῆ.
Bekijken Bijbelwetenschap en Geologie
Gerardus Vossius
Gerardus Joannes (of Jo(h)annis) Vossius (Heidelberg, maart 1577 - Amsterdam, 17 maart 1649), eigenlijk Gerrit Jansz. geheten, was een Nederlandse protestantse theoloog, taalkundige, geschiedkundige en humanist.
Bekijken Bijbelwetenschap en Gerardus Vossius
Gereformeerd protestantisme
Gereformeerd protestantisme is een stroming binnen het protestantse christendom, die teruggaat op wat wel de 'Zwitserse reformatie' wordt genoemd.
Bekijken Bijbelwetenschap en Gereformeerd protestantisme
Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland
De Gereformeerde Bond, voluit de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland, is een stroming binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
Bekijken Bijbelwetenschap en Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland
Geschiedenis
allegorie van geschiedenis), Nikolaos Gyzis, 1892 Geschiedenis is onder meer de vakdiscipline die zich bezighoudt met de studie van chronologische ordening van gebeurtenissen in het verleden, zich daarbij baserend op een kritisch onderzoek van bronnen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Geschiedenis
Gijsbert van den Brink
Gijsbert van den Brink (Utrecht, 15 mei 1963) is een Nederlandse theoloog.
Bekijken Bijbelwetenschap en Gijsbert van den Brink
Gilgamesj-epos
Het Gilgamesj-epos is een van de oudste literaire werken.
Bekijken Bijbelwetenschap en Gilgamesj-epos
God (christendom)
God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest door El Greco Binnen het christendom is God het eeuwig wezen, dat alle dingen schept en behoudt.
Bekijken Bijbelwetenschap en God (christendom)
God (monotheïsme)
God is in monotheïstische religies het Opperwezen, een hogere macht die de unieke schepper en onderhouder is van al het bestaande.
Bekijken Bijbelwetenschap en God (monotheïsme)
Godsdienstwetenschap
De godsdienstwetenschap bestudeert godsdienst, ofwel religie op wetenschappelijke wijze.
Bekijken Bijbelwetenschap en Godsdienstwetenschap
Gotthold Ephraim Lessing
Gotthold Ephraim Lessing (Kamenz, 22 januari 1729 – Brunswijk, 15 februari 1781) was een Duits schrijver en dichter uit de Verlichting.
Bekijken Bijbelwetenschap en Gotthold Ephraim Lessing
Grammatica
Grammaticaboekje uit 1735. De spraakkunst, spraakleer of grammatica is binnen de theoretische taalkunde de benaming voor de studie, beschrijving en verklaring voor alles dat met de systematiek van een natuurlijke taal of kunsttaal te maken heeft.
Bekijken Bijbelwetenschap en Grammatica
Grieks
Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Grieks
Gustaaf Adolf van den Bergh van Eysinga
Gustaaf Adolf van den Bergh van Eysinga (Den Haag, 27 juni 1874 - Haarlem, 26 mei 1957) was een Nederlands hervormd theoloog en hoogleraar.
Bekijken Bijbelwetenschap en Gustaaf Adolf van den Bergh van Eysinga
Handschriften van het Nieuwe Testament
Minuskel 1425 (AD 1125), met de Evangelist Johannes Handschriften van het Nieuwe Testament zijn delen van het Nieuwe Testament, (het laatste gedeelte van de Bijbel), die met de hand geschreven zijn.
Bekijken Bijbelwetenschap en Handschriften van het Nieuwe Testament
Hebreeuws
Het woord ''Israël'' in Hebreeuws schrift Klassiek Hebreeuws, ook bekend als Lesjon HaKodesj (לשון הקודש, 'de heilige taal'), is de taal van het jodendom.
Bekijken Bijbelwetenschap en Hebreeuws
Heiden (geloof)
Met het begrip heiden wordt iemand aangeduid die geen, of in de ogen van een ander de 'verkeerde' religie aanhangt.
Bekijken Bijbelwetenschap en Heiden (geloof)
Heilshistorie
Heilshistorie is een verklaring uit de christelijke godgeleerdheid waarmee men wil aangeven hoe en sinds wanneer verlossing van zonden voor het mensheid volgens het christendom mogelijk is.
Bekijken Bijbelwetenschap en Heilshistorie
Heliocentrisch model
Heliocentrisch zonnestelsel uit Andreas Cellarius' ''Harmonia Macrocosmica'', 1708 Het heliocentrische model of heliocentrisme is het sterrenkundig model waarin de aarde, en de andere planeten van het zonnestelsel, periodiek om de zon draaien, die het centrum van het zonnestelsel vormt.
Bekijken Bijbelwetenschap en Heliocentrisch model
Herman Ridderbos
Herman Nicolaas Ridderbos (Oosterend (Littenseradeel), 13 februari 1909 - Kampen, 8 maart 2007) was een Nederlandse predikant en theoloog van de Gereformeerde Kerken in Nederland (tegenwoordig onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN)).
Bekijken Bijbelwetenschap en Herman Ridderbos
Hermann Gunkel
Hermann Gunkel Hermann Gunkel (Springe, 23 mei 1862 - Halle, 11 maart 1932) was een Duitse, protestantse, oudtestamentische wetenschapper.
Bekijken Bijbelwetenschap en Hermann Gunkel
Hermeneutiek
Hermeneutiek (Oudgrieks: ἑρμηνεύειν; 'uitleggen', 'vertalen') is de studie van de interpretatie van (geschreven) teksten, in het bijzonder van teksten op het gebied van literatuur, religie en recht.
Bekijken Bijbelwetenschap en Hermeneutiek
Herziene Statenvertaling
De Herziene Statenvertaling, afgekort HSV, is een „revisie” van de oude Statenvertaling uit 1637 in meer hedendaags Nederlands.
Bekijken Bijbelwetenschap en Herziene Statenvertaling
Hiëronymus van Stridon
Sint-Hiëronymus(ca.1598), Federico Barocci, Galleria Borghese National Gallery ''Sint Hiëronimus in zijn studeerkamer''(1521), Albrecht Dürer, Museu Nacional de Arte Antiga ''De heilige Hiëronymus in de woestijn''(ca.1480), Leonardo da Vinci, Vaticaanse Musea Hiëronymus van Stridon, volledige Latijnse naam Eusebius Sophronius Hiëronymus (Grieks: Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος) (Stridon, ca.
Bekijken Bijbelwetenschap en Hiëronymus van Stridon
Historiciteit van de Bijbel
De historiciteit van de Bijbel betreft de vraag in hoeverre de informatie in de Bijbel over de gebeurtenissen die zij vertelt historisch betrouwbaar is, of deze gebeurtenissen waargebeurd zijn en of ze gebeurd zijn zoals de Bijbel ze weergeeft.
Bekijken Bijbelwetenschap en Historiciteit van de Bijbel
Historisch-kritische methode
De historisch-kritische methode is een wetenschappelijke methode om historische teksten te onderzoeken.
Bekijken Bijbelwetenschap en Historisch-kritische methode
Hugo de Groot (rechtsgeleerde)
Hugo de Groot (Delft, 10 april 1583 – Rostock, 28 augustus 1645) was een Nederlands rechtsgeleerde en schrijver.
Bekijken Bijbelwetenschap en Hugo de Groot (rechtsgeleerde)
Inheemse talen van Amerika
De Inheemse talen van Amerika zijn de talen die in Noord- en Zuid-Amerika werden en deels nog worden gesproken door de indianen, Inuit en Aleoeten, de inheemse bevolking van Amerika.
Bekijken Bijbelwetenschap en Inheemse talen van Amerika
Isaac La Peyrère
Isaac La Peyrère (Bordeaux, 1596 - Aubervilliers, 30 januari 1676) was een 17e-eeuws Frans geleerde afkomstig uit een familie van hugenoten.
Bekijken Bijbelwetenschap en Isaac La Peyrère
James Dunn (theoloog)
James D.G. Dunn (Birmingham, 21 oktober 1939 – 26 juni 2020) was een vooraanstaand nieuwtestamenticus en onderzoeker van de apostel Paulus.
Bekijken Bijbelwetenschap en James Dunn (theoloog)
Jesaja (boek)
Boekrol van Jesaja in het Hebreeuws Jesaja (Hebreeuws: יְשַׁעְיָהוּ, Jeshajahoe, "redding van God") is een van de boeken van de Hebreeuwse Bijbel en wordt gerekend tot de grote profeten.
Bekijken Bijbelwetenschap en Jesaja (boek)
Jezus (historisch)
Jezus van Nazaret(h) (Aramees ישוע Jesjoea of Jesjoe`, Grieks Ἰησοῦς; Nazareth (?), ca. 5 v.Chr. – Jeruzalem, ca. 30 n.Chr.) was een Joodse profeet.
Bekijken Bijbelwetenschap en Jezus (historisch)
Johannes Calvijn
Johannes Calvijn, geboren als Jehan Cauvin (Noyon, 10 juli 1509 – Genève, 27 mei 1564), was een Frans-Zwitserse christelijke theoloog tijdens de reformatie, naar wie een protestants-christelijke stroming, het calvinisme, is genoemd.
Bekijken Bijbelwetenschap en Johannes Calvijn
Johannes de Laet
''Historia Naturalis Brasiliae'', uitgave van en met een appendix door Johannes de Laet, geschreven door Willem Piso en Georg Marggraf 1648 Johannes de Laet (Antwerpen, 1581 - Leiden, 1649) was een Nederlands geograaf, bewindvoerder van de West-Indische Compagnie en polyglot.
Bekijken Bijbelwetenschap en Johannes de Laet
Joodse geschiedenis
De Joodse geschiedenis is de geschiedenis van het Joodse volk, de joodse religie en de Joodse cultuur.
Bekijken Bijbelwetenschap en Joodse geschiedenis
Joseph Barber Lightfoot
Joseph Barber Lightfoot (1828-1889 Joseph Barber Lightfoot (Liverpool 13 april 1828 - Bournemouth 21 december 1889)Sidney Lee e.a. (red.): Dictionary of National Biography 33, Smith, Elder & Co., Londen 1893 p. 232-240, art.
Bekijken Bijbelwetenschap en Joseph Barber Lightfoot
Josephus Justus Scaliger
Scaliger op zomerpostzegels 1940 Josephus Justus Scaliger (Agen (Aquitanië), 5 augustus 1540 - Leiden, 21 januari 1609) was een zestiende-eeuwse Franse protestantse humanist, dichter, polemist en hoogleraar aan de Leidse universiteit als opvolger van Justus Lipsius.
Bekijken Bijbelwetenschap en Josephus Justus Scaliger
Jozua (persoon)
Jozua of Jehosjoe'a (Hebreeuws: יְהוֹשֻׁעַ jəhôšua‛ en יֵשׁוּעַ ješûa‘, "JHWH (is) redder / redding / hulp") was volgens de Hebreeuwse Bijbel de opvolger van Mozes als leider van de Israëlieten.
Bekijken Bijbelwetenschap en Jozua (persoon)
Julius Wellhausen
Julius Wellhausen. Julius Wellhausen (Hamelen, 17 mei 1844 – Göttingen, 7 januari 1918) was een Duitse protestantse theoloog en oriëntalist, die een blijvende invloed op het onderzoek naar het Oude Testament en vroeg-islamitische geschiedenis heeft gehad.
Bekijken Bijbelwetenschap en Julius Wellhausen
Karl August Dächsel
Dächsel in 1898 op 80-jarige leeftijd Karl August Dächsel (Naumburg, 24 november 1818 - Steinkirche, 23 september 1901) was een Duits predikant en auteur van een bekende en wijdverspreide Bijbelverklaring, Die Bibel oder Die ganze Heilige Schrift Alten und Neuen Testaments, nach der deutschen Übersetzung Dr.
Bekijken Bijbelwetenschap en Karl August Dächsel
Kerk (instituut)
Met het woord kerk kan, naast de betekenis gebouw, ook de organisatie bedoeld worden: de leden zijn ingeschreven, deze leveren een (meestal vrijwillige) financiële bijdrage en participeren in de activiteiten zoals kerkdiensten.
Bekijken Bijbelwetenschap en Kerk (instituut)
Kerkvader
Een kerkvader (Kerklat.: pater ecclesiae), is de gebruikelijke aanduiding voor de theologische schrijvers en leraren (meestal bisschoppen) van de vroeg-christelijke Kerk, van wie de werken bewaard zijn gebleven.
Bekijken Bijbelwetenschap en Kerkvader
Kerygma
Kerygma (Grieks: κήρυγμα, kèrugma) is het Griekse woord dat in het Nieuwe Testament wordt gebruikt voor "verkondiging" of "prediking".
Bekijken Bijbelwetenschap en Kerygma
Ketterij
Religie verslaat ketterij en haat (''Pierre Legros 1695-1699)'' Galileo Galilei veroordeeld voor ketterij Ketterij, heresie of dwaalleer is een welbewuste en opzettelijke afwijking van wat in een bepaalde geloofsgemeenschap of geloof- of kerkleer wordt beschouwd als behorend tot de fundamentele geloofsleer.
Bekijken Bijbelwetenschap en Ketterij
Konstantin von Tischendorf
Konstantin von Tischendorf 150px Lobegott Friedrich Konstantin von Tischendorf (Lengenfeld (in het huidige Saksen (deelstaat)), 18 januari 1815 - Leipzig, 7 december 1874) was een Duitse lutherse theoloog en Bijbelwetenschapper.
Bekijken Bijbelwetenschap en Konstantin von Tischendorf
Kurt Aland
Kurt Aland c. 1990 Kurt Aland (Berlijn, 28 maart 1915 - Münster, 13 april 1994) was een Duitse buitengewoon hoogleraar in de oude kerkgeschiedenis en tekstgeschiedenis van het Nieuwe Testament en gewoon hoogleraar in de kerkgeschiedenis en inleiding tot het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Kurt Aland
Letterkunde
De term letterkunde wordt in de eerste plaats gebruikt voor de studie van de literatuur, ofwel van de teksten die in een bepaalde taal zijn geschreven.
Bekijken Bijbelwetenschap en Letterkunde
Linguïstische wending
De linguïstische wending is de grote verandering in de westerse filosofie van de twintigste eeuw wanneer de nadruk komt te liggen op taal en de constructie van realiteit.
Bekijken Bijbelwetenschap en Linguïstische wending
Literatuurwetenschap
Literatuurwetenschap of letterkunde is de systematische studie van literatuur, waarbij alle aspecten van de literatuur en de plaats van literatuur in de maatschappij op een wetenschappelijke wijze worden bestudeerd.
Bekijken Bijbelwetenschap en Literatuurwetenschap
Lutheranisme
Maarten Luther Het lutheranisme is een stroming binnen het protestantse christendom.
Bekijken Bijbelwetenschap en Lutheranisme
Maarten Luther
Maarten Luther (Duits: Martin Luther) (Eisleben, 10 november 1483 – aldaar, 18 februari 1546) was een Duits protestantse theoloog en reformator.
Bekijken Bijbelwetenschap en Maarten Luther
Maria's in het Nieuwe Testament
Hubert en/of Jan van Eyck, 15e eeuw De naam ''Maria'' (Grieks: Μαριαμ of Μαρια) komt 54 keer voor in het Nieuwe Testament, in 49 verzen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Maria's in het Nieuwe Testament
Marie-Joseph Lagrange
Albert Marie-Henri (kloosternaam: Marie-Joseph) Lagrange (Bourg-en-Bresse, 7 maart 1855 - Marseille, 10 maart 1938) was een Frans priester, dominicaan en Bijbelexegeet.
Bekijken Bijbelwetenschap en Marie-Joseph Lagrange
Martin Hengel
thumb Martin Hengel (Reutlingen, 14 december 1926 – Tübingen, 2 juli 2009) was een Duits luthers theoloog.
Bekijken Bijbelwetenschap en Martin Hengel
Martin Kähler
Martin Kähler (Neuhausen bij Königsberg 6 januari 1835 - Freudenstadt in het Zwarte Woud 7 september 1912) was een Duits protestants theoloog.
Bekijken Bijbelwetenschap en Martin Kähler
Martinus Adrianus Beek
Martinus Adrianus Beek (Ambt Ommen, 25 juni 1909 – Amsterdam, 31 juli 1987) was een vrijzinnig-hervormd Oudtestamenticus en een van de grondleggers van de Amsterdamse School.
Bekijken Bijbelwetenschap en Martinus Adrianus Beek
Masoretische Tekst
De Masoretische Tekst (MT) is de vroeg-Middeleeuwse Hebreeuwse tekst van de joodse Bijbel (Tenach).
Bekijken Bijbelwetenschap en Masoretische Tekst
Matthew Henry
Matthew Henry (18 oktober 1662 - 22 juni 1714) was een Brits predikant en auteur van een bekende en wijdverspreide Bijbelverklaring, de Exposition of the Old and New Testaments.
Bekijken Bijbelwetenschap en Matthew Henry
Mensenzoon
De Mensenzoon (ook wel Zoon des mensen) is in vroege joodse bronnen een goddelijke gestalte naast God zelf.
Bekijken Bijbelwetenschap en Mensenzoon
Middeleeuwen
Mainzer Dom vanuit het zuidwesten De middeleeuwen (letterlijk tussenliggende eeuwen) (ca. 500 tot ca. 1500) vormen, in de historiografische indeling of periodisering van de geschiedenis van Europa, de periode tussen de klassieke oudheid en de vroegmoderne tijd.
Bekijken Bijbelwetenschap en Middeleeuwen
Moderne theologie
De moderne theologie is een richting in de wetenschappelijke bestudering van theologische vraagstukken.
Bekijken Bijbelwetenschap en Moderne theologie
Moderne tijd
De moderne tijd – ook wel nieuwste tijd genoemd – is de meest recente grote periode in de westerse geschiedenis.
Bekijken Bijbelwetenschap en Moderne tijd
Mozes
Mozes (Hebreeuws: מֹשֶׁה Mosje, Oudgrieks: Μωυσῆς Mōysēs of Μωσῆς Mōsēs, Latijn: Moyses of Moses, Arabisch: موسى Moesa) was volgens de Tenach de grootste profeet (op grond van Numeri 12:6-8, Deuteronomium 34:10 en Exodus 24:12).
Bekijken Bijbelwetenschap en Mozes
Nag Hammadigeschriften
Het geheime boek van Johannes Laatste pagina van het Thomasevangelie De Nag Hammadigeschriften zijn een verzameling teksten uit de begintijd van het christendom die in 1945 gevonden werden in Midden-Egypte in het plaatsje Nag Hammadi (Arabisch: نجع حمادي, transliteratie: Nadj` Hammadi; in de klassieke oudheid Chenoboskion, Grieks Χηνοβόσκιον, genoemd).
Bekijken Bijbelwetenschap en Nag Hammadigeschriften
Narratologie
Narratologie is een tekstbenadering in de literaire kritiek en in de antropologie, die het vertellen (of de vertelwijze) van verhalen als haar studieobject kiest.
Bekijken Bijbelwetenschap en Narratologie
Nederland
Nederland is een van de landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden.
Bekijken Bijbelwetenschap en Nederland
Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap
Kantoor van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap aan de Zijlweg in Haarlem (2022) Het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG) is een vereniging die zich bezighoudt met de vertaling van de Bijbel, verspreiding van bijbels en voorlichting over de Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap
Nicolaas Copernicus
Nicolaas Copernicus (Pools: Mikołaj Kopernik; Duits: Niklas Koppernigk, Kopernikus; Latijn: Nicolaus Copernicus; Thorn (Pools: Toruń), 19 februari 1473 – Frauenburg (Pools: Frombork) in regio Ermland (Pools: Warmia), Pruisen 24 mei 1543) was een wiskundige en astronoom die een heliocentrisch model van het universum opstelde waarbij de zon, in plaats van de aarde, in het centrum van de toen bekende planeten en vaste sterren werd geplaatst.
Bekijken Bijbelwetenschap en Nicolaas Copernicus
Nieuwe Testament
De kruisiging van Jezus, 1512-1516, door Matthias Grünewald Het Nieuwe Testament (Koinè: Ἡ καινὴ διαθήκη, Hē kainḕ diathḗkē; Latijn: Novum Testamentum) is het tweede deel van de christelijke Bijbel en bestaat uit 27 werken, 'boeken', die alle in het Koinè Grieks zijn geschreven.
Bekijken Bijbelwetenschap en Nieuwe Testament
Novum Testamentum Graece
Titelpagina van de uitgave van ''Novum Testamentum Graece'' van Konstantin von Tischendorf (''editio septima'', 1859) Novum Testamentum Graece (Latijn voor 'het Nieuwe Testament in het Grieks') is sinds de eerste gedrukte uitgave van het Griekse Nieuwe Testament, verzorgd door Desiderius Erasmus, een veelgebruikte titel voor uitgaven van het Nieuwe Testament in de oorspronkelijke taal die primair gebaseerd zijn op Griekse handschriften.
Bekijken Bijbelwetenschap en Novum Testamentum Graece
Oscar Cullmann
Oscar Cullmann (Straatsburg, 25 februari 1902 – Chamonix, 16 januari 1999) was een 20e-eeuwse lutherse theoloog, die vooral herinnerd wordt om zijn oecumenische werk.
Bekijken Bijbelwetenschap en Oscar Cullmann
Oude Testament
Introductie in de Gutenbergbijbel door de vertaler Hiëronymus van Stridon in het Latijn Het Oude Testament (Latijn:Vetus Testamentum) is in het christendom het eerste deel van de christelijke Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Oude Testament
Ouderdom van de Aarde
Aarde, samengesteld uit verschillende satellietbeelden door NASA. De ouderdom van de Aarde bedraagt volgens de wetenschappelijke consensus 4,5 tot 4,6 miljard jaar (1 miljard jaar.
Bekijken Bijbelwetenschap en Ouderdom van de Aarde
Paleografie
Handschrift De paleografie (Grieks: palaios - 'oud', graphein - 'schrijven') is een hulpwetenschap van de geschiedschrijving.
Bekijken Bijbelwetenschap en Paleografie
Pantheïsme
De filosofie van Benedictus de Spinoza wordt vaak beschouwd als pantheïsme. God die zich bemoeit met het lot en handelen van mensen. Pantheïsme (Grieks:, pan.
Bekijken Bijbelwetenschap en Pantheïsme
Parallellomanie en parallellofobie
De term parallellomanie is in de historiografie, de Bijbelwetenschap, de vergelijkende mythologie en godsdienstwetenschap gebruikt om te verwijzen naar een fenomeen (gekenschetst als een "manie") waarbij schrijvers schijnbare overeenkomsten waarnemen en parallellen en analogieën construeren zonder historische basis.
Bekijken Bijbelwetenschap en Parallellomanie en parallellofobie
Paus Damasus I
Damasus I (Guimarães, ca. 305 - Rome, 11 december 384) was de 37ste paus van de Rooms-Katholieke Kerk.
Bekijken Bijbelwetenschap en Paus Damasus I
Petrus
Jezus roept Simon (Petrus) en Andreas (Duccio di Buoninsegna). Jezus laat Petrus over het water lopen (François Boucher). Jezus geeft de sleutels aan Petrus (fresco van Pietro Perugino in de Sixtijnse Kapel). Rubens). Bourgondisch schilderij uit ca. 1520 Een engel verlost Petrus van zijn handboeien (Bernardo Strozzi).
Bekijken Bijbelwetenschap en Petrus
Petrus Abaelardus
Abaelardus en Héloïse op een schilderij van de Franse schilder Jean Vignaud uit 1819 Pierre Abélard, gelatiniseerd tot Petrus Abaelardus (Le Pallet bij Nantes, 1079 – in het klooster St. Marcel bij Chalon-sur-Saône, 21 april 1142), was een middeleeuwse Franse theoloog en filosoof die gerekend wordt tot de scholastici.
Bekijken Bijbelwetenschap en Petrus Abaelardus
Praktische theologie
Praktische theologie is een relatief jong vakgebied binnen de theologie, ongeveer 200 jaar oud.
Bekijken Bijbelwetenschap en Praktische theologie
Preadamieten
De preadamieten waren volgens de eerste Bijbelkritiek van Isaac La Peyrère in 1655 mensen die voor de schepping van Adam hadden geleefd.
Bekijken Bijbelwetenschap en Preadamieten
Prediker (boek)
Prediker is een boek in de Hebreeuwse Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Prediker (boek)
Proces tegen Jezus
Matthias Stom: ''Christus bij Kajafas'' (ca. 1630) Het proces tegen Jezus of verhoor van Jezus is een centrale gebeurtenis in het christendom en vormt een onderdeel van de passie van Jezus.
Bekijken Bijbelwetenschap en Proces tegen Jezus
Projectie (psychologie)
Projectie is onder andere een term uit de psychologie.
Bekijken Bijbelwetenschap en Projectie (psychologie)
Protestantisme
Luther volgens de overlevering zijn 95 stellingen openbaar maakte Gedächtniskirche in Speyer, ter nagedachtenis aan het protest van de Luthersen tegen het beperken van de godsdienstvrijheid Het protestantisme is een van de drie grote stromingen binnen het christendom, naast het rooms-katholicisme en de oosters-orthodoxe kerken.
Bekijken Bijbelwetenschap en Protestantisme
Pseudepigraaf
Een pseudepigraaf (van het Griekse ψευδής, pseudḗs, "vals" en ἐπιγραφή, epigraphḗ, "naam" of "inscriptie" of "toeschrijving"; samengenomen betekent het dus "vals opschrift of titel" en betekent 'onder een valse naam' of 'geschreven onder een alias') is een geschrift, veelal uit de oudheid, dat ten onrechte aan een ander persoon is toegeschreven dan de eigenlijke auteur.
Bekijken Bijbelwetenschap en Pseudepigraaf
Rabbijnse literatuur
De Rabbijnse literatuur is een zeer uitgebreide collectie van commentaren, codes, mystiek, vragen en antwoorden en zelfs poëzie, geschreven voornamelijk door rabbijnen vanaf de 4e eeuw v.Chr. tot heden ten dage.
Bekijken Bijbelwetenschap en Rabbijnse literatuur
Rede
De rede of ratio is een menselijk denkvermogen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Rede
Reformatie
De protestantse Reformatie is het zestiende-eeuwse schisma binnen het westerse christendom, dat ingezet werd door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten.
Bekijken Bijbelwetenschap en Reformatie
Renaissancehumanisme
Venetië, inv. 228) Het renaissancehumanisme (meestal kortweg humanisme genoemd) is een moderne benaming voor een intellectuele beweging in de tijd van de renaissance, die voor het eerst door Francesco Petrarca op gang werd gebracht en belichaamd, in Florence haar voornaamste centrum had en zich in de 15e en 16e eeuw in meer of mindere mate verspreidde over het merendeel van Europa.
Bekijken Bijbelwetenschap en Renaissancehumanisme
Rooms-Katholieke Kerk
Petrus (875) Andrej Roebljov (ca. 1400) De Rooms-Katholieke Kerk is met meer dan 1,2 miljard volgelingen het grootste kerkgenootschap ter wereld.
Bekijken Bijbelwetenschap en Rooms-Katholieke Kerk
Rudolf Bultmann
Rudolf Karl Bultmann (Wiefelstede, 20 augustus 1884 - Marburg, 30 juli 1976) was een Duits luthers exegeet, theoloog en filosoof.
Bekijken Bijbelwetenschap en Rudolf Bultmann
Samaritaanse Pentateuch
Pagina uit de Samaritaanse Pentateuch in Oudhebreeuws schrift Samaritanen op de berg GerizimOnder Samaritaanse Pentateuch verstaat men de eerste vijf boeken van de Hebreeuwse Bijbel, zoals deze zijn overgeleverd door de Samaritanen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Samaritaanse Pentateuch
Samenstelling (taalkunde)
Duits is, net als Nederlands, een taal waarin veel determinatieve samenstellingen voorkomen. Hierboven het Duitse woord voor 'rioolwaterzuiveringsinstallatie'.Een samenstelling of compositum is een woord dat gevormd is door samenvoeging van twee of meer opzichzelfstaande woorden.
Bekijken Bijbelwetenschap en Samenstelling (taalkunde)
Scheppingsverhaal (Genesis)
Michelangelo in de Sixtijnse Kapel De Hebreeuwse Bijbel begint met twee scheppingsverhalen in Genesis, waarin God de wereld inclusief alle dieren, planten en de mens schiep.
Bekijken Bijbelwetenschap en Scheppingsverhaal (Genesis)
Scholastiek
Scholastiek is de middeleeuwse filosofie met een sterk metafysisch karakter die in de 11e eeuw als onderwijsmethode tot ontwikkeling kwam in de stedelijke scholen en verder uitgebouwd werd in de 12e en 13e eeuw aan de universiteiten.
Bekijken Bijbelwetenschap en Scholastiek
Seksueel geweld in de Hebreeuwse Bijbel
De Hebreeuwse Bijbel (ook wel Tanach of Oude Testament genoemd) bevat een aantal verwijzingen naar verkrachting en andere vormen van seksueel geweld, zowel in de Wet van Mozes als in de historische boeken en de profetische poëzie.
Bekijken Bijbelwetenschap en Seksueel geweld in de Hebreeuwse Bijbel
Semantiek
De semantiek of betekenisleer is een wetenschap die zich bezighoudt met de betekenis van symbolen, waarbij het in het bijzonder de bouwstenen van natuurlijke talen die voor de communicatie dienen ofwel woorden en zinnen betreft.
Bekijken Bijbelwetenschap en Semantiek
Septuagint
Er komen in de Chester Beatty Papyrus VII delen uit Deuteronomium voor. 1 Ezra uit de Codex Vaticanus De Septuagint of Septuaginta, vaak afgekort tot LXX, het getal 70 in Romeinse cijfers, is de vertaling in het Koinè of Oudgrieks van de Tenach of Hebreeuwse Bijbel, die tussen circa 250 en 50 v.Chr.
Bekijken Bijbelwetenschap en Septuagint
Sidnie White Crawford
Sidnie White Crawford is een Amerikaans theoloog, bijbelwetenschapper en professor emerita Klassieken en Religiestudies aan de University of Nebraska-Lincoln.
Bekijken Bijbelwetenschap en Sidnie White Crawford
Simonnen in het Nieuwe Testament
De namen ''Simon'' (Grieks Σίμων) en Simeon (Grieks: Συμεών) komen 71 respectievelijk 8 keer voor in het Nieuwe Testament.
Bekijken Bijbelwetenschap en Simonnen in het Nieuwe Testament
Sinaï (Bijbel)
''Mozes en de tafelen der wet'' van Rembrandt van Rijn (1659) De berg Sinaï (Hebreeuws: הַר סִינַי, har sînaj) is volgens de Hebreeuwse Bijbel de berg waarop Mozes de tien geboden kreeg van God (Exodus 20:1).
Bekijken Bijbelwetenschap en Sinaï (Bijbel)
Sola scriptura
Sola scriptura is een Latijnse uitdrukking die betekent: "alleen door de Schrift (de Bijbel)".
Bekijken Bijbelwetenschap en Sola scriptura
Stijl (taalkunde)
Stijl is de wijze waarop iemand zich schriftelijk (schrijfstijl) of mondeling (spreekstijl) uitdrukt.
Bekijken Bijbelwetenschap en Stijl (taalkunde)
Synchronisch versus diachronisch
Diachronisch of diachroon is een vergelijkend onderzoek door de tijd.
Bekijken Bijbelwetenschap en Synchronisch versus diachronisch
Taalkunde
Taalkunde, ook wel taalwetenschap of linguïstiek, is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke talen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Taalkunde
Talmoed
Een complete uitgave van de ''Talmoed Bavli'' De Talmoed (Hebreeuws: תלמוד) (.
Bekijken Bijbelwetenschap en Talmoed
Tekstkritiek
Tekstkritiek heeft als doel de oorspronkelijke tekst van oude geschriften te achterhalen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tekstkritiek
Tekstkritiek van de Bijbel
Gutenbergbijbel Tekstkritiek van de Bijbel bestudeert de overlevering van de tekst van de Bijbel en tracht de oorspronkelijke tekst van het Oude Testament en het Nieuwe Testament vast te stellen door de werkwijze van de tekstkritiek toe te passen op de oude Bijbelse handschriften.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tekstkritiek van de Bijbel
Tekstvarianten van het Nieuwe Testament
We spreken van tekstvarianten van het Nieuwe Testament als er tussen handschriften verschillen zijn ontstaan in de tekst.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tekstvarianten van het Nieuwe Testament
Textus Receptus
Textus Receptus (Latijn voor 'ontvangen/aanvaarde tekst') is de naam voor de eerste Griekse tekst van het Nieuwe Testament die door middel van de boekdrukpers verspreid werd.
Bekijken Bijbelwetenschap en Textus Receptus
Thaumaturg
Een thaumaturg is iemand die suggereert wonderen te kunnen laten plaatsvinden of de natuurwetten te kunnen manipuleren.
Bekijken Bijbelwetenschap en Thaumaturg
Theodor Nöldeke
Theodor Nöldeke (Hamburg-Harburg, 2 maart 1836 – Karlsruhe, 25 december 1930) was een Duits oriëntalist en Bijbelwetenschapper.
Bekijken Bijbelwetenschap en Theodor Nöldeke
Theologie
Theologie (van het Griekse θεός theos, god en λόγος logos, woord, leer, kennis of verhandeling: godsleer) of godgeleerdheid is de studie van de inhoud van een godsdienstig geloof en de geloofsdocumenten in het bijzonder.
Bekijken Bijbelwetenschap en Theologie
Thora
Een thorarol met jad (aanwijsstokje) Florence De Thora, ook gespeld als Tora of Torah (Hebreeuws: תּוֹרָה), zijn de eerste vijf boeken van de Tenach (Hebreeuwse Bijbel), die de grondslag van het joodse geloof vormen en daarmee als de voornaamste heilige boeken van deze monotheïstische godsdienst gelden.
Bekijken Bijbelwetenschap en Thora
Tien geboden
Mozes en de tien geboden - José de Ribera Met de tien geboden (Hebreeuws:, עשרת הדברות asèrèt hadibrot, "tien woorden" of "tien uitspraken") of dekaloog (Oudgrieks:, hoi déka lógoi, "de tien woorden") worden de leefregels aangeduid die in de Hebreeuwse Bijbel volgens het jodendom en christendom door God via Mozes aan de mensen gegeven zijn.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tien geboden
Tom Wright (theoloog)
Nicholas Thomas (Tom) Wright (Morpeth (Northumberland), 1 december 1948) is een vooraanstaand Britse Anglicaanse theoloog en nieuwtestamenticus.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tom Wright (theoloog)
Tractatus theologico-politicus
Titelblad van de eerste uitgave, zogenaamd uitgegeven in Hamburg, maar in werkelijkheid in Nederland. Het godsdienstig-staatkundig vertoog. De Tractatus theologico-politicus is een boek van de Joods-Nederlandse filosoof Benedictus de Spinoza.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tractatus theologico-politicus
Tweede brief van Petrus
De Tweede brief van Petrus (vaak kortweg 2 Petrus genoemd) behoort tot de algemene of katholieke brieven in het Nieuwe Testament van de Bijbel.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tweede brief van Petrus
Tweede Vaticaans Concilie
Concilievaders, 1962-1965 Het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie, ook wel bekend als Vaticanum II, werd van 11 oktober 1962 tot 8 december 1965 gehouden, en is bekend geworden als de kerkvergadering van het 'aggiornamento': het ‘bij de tijd brengen’ (.
Bekijken Bijbelwetenschap en Tweede Vaticaans Concilie
Vergelijkende mythologie
Kleitablet Gilgamesj-epos. De goden veroorzaken een grote overstroming. Oetnapisjtim bouwt een grote boot waarmee hij dieren redt. Hij en zijn vrouw zijn de enige overlevenden. Bij vergelijkende of comparatieve mythologie worden mythen uit verschillende culturen met elkaar vergeleken om overeenkomende thema's en kenmerken te bestuderen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Vergelijkende mythologie
Verlichting (stroming)
salon, 1755. In dergelijke salons, waarin ook voor vrouwen een rol was weggelegd, kwamen wetenschappers, letterkundigen en aristocraten bijeen. De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.
Bekijken Bijbelwetenschap en Verlichting (stroming)
Vervalsing
''Skating in Holland'', imitatie van Johan Barthold Jongkind (1819-1891), National Gallery (Londen) Een vervalsing is een voorwerp of document dat de vervalser voor het werk van een ander wil laten doorgaan.
Bekijken Bijbelwetenschap en Vervalsing
Vetus Latina
Bladzijde uit de Codex Vercellensis,’’a’’, IVe eeuw een Oud. Latijnse vertaling. Dit gedeelte bevat het Evangelie volgens Johannes, 16:23-30. Codex Bobbiensis,‘’k’’, 4e/5e eeuw,– De laatste bladzijde van het Evangelie volgens Marcus Vetus Latina is de verzamelnaam voor Latijnse Bijbelvertalingen die ontstaan zijn, voordat de Vulgaat, de Latijnse Bijbelvertaling door Hiëronymus, de standaardbijbel werd voor de Latijn sprekende westerse christenen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Vetus Latina
Vroege christendom
Het vroege christendom of de geschiedenis van de eerste christenen is de eerste fase van de geschiedenis van het christendom en wordt gewoonlijk gerekend vanaf het eerste pinksterfeest (30 of 33) tot aan het Eerste Concilie van Nicea (325).
Bekijken Bijbelwetenschap en Vroege christendom
Vroegmoderne tijd
Kaart van Europa in 1708. De vroegmoderne tijd – ook wel nieuwe tijd of ancien régime – is een periode van enkele eeuwen in de geschiedenis van Europa, volgend op de middeleeuwen.
Bekijken Bijbelwetenschap en Vroegmoderne tijd
Vulgaat
Vulgata Sixtina Proloog van het Evangelie volgens Johannes, Clementina Vulgats, editie 1922 De Vulgaat (Editio Vulgata) is een belangrijke Bijbelvertaling in het Latijn, die tussen 390 en 405 n.Chr.
Bekijken Bijbelwetenschap en Vulgaat
Wetenschap
peer review'' bij wetenschappelijke publicaties werkt de wetenschappelijke gemeenschap aan het waarborgen van de kwaliteit van de wetenschap, haar methodes en interpretatie van resultaten. Wetenschap is zowel de systematisch verkregen, geordende en controleerbare menselijke kennis, het bijbehorende proces van kennisverwerving als de gemeenschap waarin deze kennis wordt verzameld.
Bekijken Bijbelwetenschap en Wetenschap
Willem C. van Unnik
Willem Cornelis van Unnik (Haarlem, 28 augustus 1910 – Bilthoven, 17 maart 1978) was van 1946 tot 1978 hoogleraar Nieuwe Testament aan de Faculteit der Godgeleerdheid van de Universiteit Utrecht.
Bekijken Bijbelwetenschap en Willem C. van Unnik
Willem Goeree
Willem Goeree (of Wilhelmus) (Middelburg, 11 december 1635 – Amsterdam, 3 mei 1711) was een Nederlandse boekverkoper, uitgever en schrijver uit de 17e eeuw.
Bekijken Bijbelwetenschap en Willem Goeree
Woord van God
Woord van God kan in Abrahamitische religies aanduiden.
Bekijken Bijbelwetenschap en Woord van God
Zoektocht naar de historische Jezus
De zoektocht naar de historische Jezus is een tak van de Bijbelwetenschap die zich bezighoudt met het reconstrueren van het leven van de historische Jezus van Nazareth.
Bekijken Bijbelwetenschap en Zoektocht naar de historische Jezus
Zondvloed
Bijbelse versie van de zondvloed, illustratie van Gustave Doré De wereld na de zondvloed, Jheronimus Bosch De zondvloed (Oud Hoogduits: sinvluot of sintvluot, "altijd vloed" of "overal vloed", later het Middelnederlandse sintvloed, "aanhoudende vloed") is in verschillende culturen en religies een belangrijk mythologisch thema, waarin een grote overstroming, meestal gezonden door een god of goden, een beschaving of de hele wereldbevolking - met uitzondering van een enkeling en zijn gezin - vernietigde, vaak als straf.
Bekijken Bijbelwetenschap en Zondvloed
Zondvloedgeologie
Tekening van een Mioceen fossiel van een reuzensalamander ''Andrias scheuchzeri'', door de Zwitserse natuuronderzoeker Johann Jakob Scheuchzer (1672-1733). Scheuchzer zag in het fossiel een mensenkind dat tijdens de zondvloed was omgekomen (''homo diluvii testis'').
Bekijken Bijbelwetenschap en Zondvloedgeologie
Zonnestelsel
Het zonnestelsel is het planetenstelsel dat bestaat uit de Zon en de hemellichamen die door de zwaartekracht aan de Zon gebonden zijn.
Bekijken Bijbelwetenschap en Zonnestelsel
Zoon van God
Alexander de Grote werd beschouwd als de zoon van Zeus In het christendom gelooft men dat Jezus de Zoon van God is De term Zoon van God is een eretitel binnen verschillende godsdiensten en religies.
Bekijken Bijbelwetenschap en Zoon van God
1517
Maarten Luther spijkert de 95 stellingen aan de kerkdeur Het jaar 1517 is het 17e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Bekijken Bijbelwetenschap en 1517
1670
Jan Amos Commenius Het jaar 1670 is het 70e jaar in de 17e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Bekijken Bijbelwetenschap en 1670
18e eeuw
De 18e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 18e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 1701 tot en met 1800.
Bekijken Bijbelwetenschap en 18e eeuw
20e eeuw
De 20e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 20e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 1901 tot en met 2000.
Bekijken Bijbelwetenschap en 20e eeuw
Ook bekend als Bijbelse theologie, Bijbelwetenschapper, Historisch-kritische exegese, Historische bijbelkritiek, Schriftkritiek, Schriftkritisch.
, Eschatologie, Etymologie, Evangelie volgens Lucas, Evangelie volgens Marcus, Evangelie volgens Matteüs, Evolutietheorie, Exegese, Exorcist, Falsifieerbaarheid, Fenton John Anthony Hort, Filosofie, Frans Breukelman, Geloofsbelijdenis, Genre, Geologie, Gerardus Vossius, Gereformeerd protestantisme, Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland, Geschiedenis, Gijsbert van den Brink, Gilgamesj-epos, God (christendom), God (monotheïsme), Godsdienstwetenschap, Gotthold Ephraim Lessing, Grammatica, Grieks, Gustaaf Adolf van den Bergh van Eysinga, Handschriften van het Nieuwe Testament, Hebreeuws, Heiden (geloof), Heilshistorie, Heliocentrisch model, Herman Ridderbos, Hermann Gunkel, Hermeneutiek, Herziene Statenvertaling, Hiëronymus van Stridon, Historiciteit van de Bijbel, Historisch-kritische methode, Hugo de Groot (rechtsgeleerde), Inheemse talen van Amerika, Isaac La Peyrère, James Dunn (theoloog), Jesaja (boek), Jezus (historisch), Johannes Calvijn, Johannes de Laet, Joodse geschiedenis, Joseph Barber Lightfoot, Josephus Justus Scaliger, Jozua (persoon), Julius Wellhausen, Karl August Dächsel, Kerk (instituut), Kerkvader, Kerygma, Ketterij, Konstantin von Tischendorf, Kurt Aland, Letterkunde, Linguïstische wending, Literatuurwetenschap, Lutheranisme, Maarten Luther, Maria's in het Nieuwe Testament, Marie-Joseph Lagrange, Martin Hengel, Martin Kähler, Martinus Adrianus Beek, Masoretische Tekst, Matthew Henry, Mensenzoon, Middeleeuwen, Moderne theologie, Moderne tijd, Mozes, Nag Hammadigeschriften, Narratologie, Nederland, Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap, Nicolaas Copernicus, Nieuwe Testament, Novum Testamentum Graece, Oscar Cullmann, Oude Testament, Ouderdom van de Aarde, Paleografie, Pantheïsme, Parallellomanie en parallellofobie, Paus Damasus I, Petrus, Petrus Abaelardus, Praktische theologie, Preadamieten, Prediker (boek), Proces tegen Jezus, Projectie (psychologie), Protestantisme, Pseudepigraaf, Rabbijnse literatuur, Rede, Reformatie, Renaissancehumanisme, Rooms-Katholieke Kerk, Rudolf Bultmann, Samaritaanse Pentateuch, Samenstelling (taalkunde), Scheppingsverhaal (Genesis), Scholastiek, Seksueel geweld in de Hebreeuwse Bijbel, Semantiek, Septuagint, Sidnie White Crawford, Simonnen in het Nieuwe Testament, Sinaï (Bijbel), Sola scriptura, Stijl (taalkunde), Synchronisch versus diachronisch, Taalkunde, Talmoed, Tekstkritiek, Tekstkritiek van de Bijbel, Tekstvarianten van het Nieuwe Testament, Textus Receptus, Thaumaturg, Theodor Nöldeke, Theologie, Thora, Tien geboden, Tom Wright (theoloog), Tractatus theologico-politicus, Tweede brief van Petrus, Tweede Vaticaans Concilie, Vergelijkende mythologie, Verlichting (stroming), Vervalsing, Vetus Latina, Vroege christendom, Vroegmoderne tijd, Vulgaat, Wetenschap, Willem C. van Unnik, Willem Goeree, Woord van God, Zoektocht naar de historische Jezus, Zondvloed, Zondvloedgeologie, Zonnestelsel, Zoon van God, 1517, 1670, 18e eeuw, 20e eeuw.