We werken aan het herstellen van de Unionpedia-app in de Google Play Store
UitgaandeInkomende
🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!
Instagram Facebook X LinkedIn

Chemische reactie

Index Chemische reactie

Een chemische reactie is het proces waarbij chemische verbindingen (moleculen) of atomen langs chemische weg worden omgezet in andere verbindingen, door het vormen dan wel breken van chemische bindingen.

Inhoudsopgave

  1. 84 relaties: Activeringsenergie, Additiereactie, Aggregatietoestand, Alkylering, Andrussow-proces, Atoom, Benzine, Bunsen-reactie, Chemische binding, Chemische kinetiek, Chemische synthese, Coördinatieverbinding, Combinatiereactie, Concentratie (oplossing), Cyclisatie, Diels-alderreactie, Dieselolie, Dizuurstof, Druk (grootheid), Elektromagnetische straling, Eliminatiereactie, Endotherm proces, Enthalpie, Entropie, Evenwichtsconstante, Evenwichtsreactie, Exotherm proces, Explosief, Fysische chemie, Grignard-reactie, Hydrogenering, IJzer (element), Intermediair (scheikunde), Intermoleculaire krachten, Ion (deeltje), Katalysator, Kinetische energie, Koolstofdioxide, Kristal (natuurwetenschappen), Lijst van organische naamreacties, Macroscopische schaal, Methaan, Molecuul, Natuurkunde, Neerslag (scheikunde), Nitroglycerine, Omlegging, Ontledingsreactie, Oplosmiddel, Organische chemie, ... Uitbreiden index (34 meer) »

  2. Scheikunde

Activeringsenergie

right De activeringsenergie (meestal aangeduid als Ea) is de energie die een systeem nodig heeft om een chemische reactie te laten doorgaan.

Bekijken Chemische reactie en Activeringsenergie

Additiereactie

In de organische chemie is additie een chemische reactie waarbij uit twee moleculen één nieuw molecuul, een adduct, wordt gevormd; er wordt een π-binding vervangen door twee σ-bindingen.

Bekijken Chemische reactie en Additiereactie

Aggregatietoestand

De aggregatietoestand is de - zintuiglijk, bijvoorbeeld met het blote oog, waarneembare - verschijningsvorm van een gegeven hoeveelheid materie.

Bekijken Chemische reactie en Aggregatietoestand

Alkylering

De Friedel-Craftsalkylering is een typische alkylering van de benzeenring. Alkylering of alkylatie is een organische reactie waarbij een alkylgroep aan een molecule wordt toegevoegd.

Bekijken Chemische reactie en Alkylering

Andrussow-proces

Schema uit 1931 van het andrussow-proces Het andrussow-proces is een chemisch proces dat in 1927 werd ontdekt door de Russische scheikundige Leonid Andrussow.

Bekijken Chemische reactie en Andrussow-proces

Atoom

Een atoom (Oudgrieks: ἄτομος, atomos‚ ondeelbaar) is het uiterst kleine kenmerkende onderdeel van een chemisch element, bestaande uit een kern en een of meer elektronen.

Bekijken Chemische reactie en Atoom

Benzine

Een tankstation in München Reportage uit 1974 over de invoering van de benzinebonnen. Benzine is een mengsel van koolwaterstoffen dat wordt gebruikt als brandstof voor benzinemotoren en als oplos- en schoonmaakmiddel.

Bekijken Chemische reactie en Benzine

Bunsen-reactie

De Bunsen-reactie is een anorganische reactie waarbij zwavelzuur en waterstofjodide gevormd worden uit water, zwaveldioxide en di-jood: De reactie is de eerste stap in de zwavel-jodiumcyclus voor de productie van waterstofgas en werd genoemd naar de Duitse scheikundige Robert Bunsen.

Bekijken Chemische reactie en Bunsen-reactie

Chemische binding

Een chemische binding is de aantrekkende kracht tussen twee of meer atomen, ionen of moleculen van een gegeven scheikundige stof.

Bekijken Chemische reactie en Chemische binding

Chemische kinetiek

De chemische kinetiek of kinetica is een onderwerp van de fysische chemie, waarin men zich bezighoudt met de beschrijving van de snelheid waarmee een chemische reactie voortgang heeft.

Bekijken Chemische reactie en Chemische kinetiek

Chemische synthese

Chemische synthese is het kunstmatige bereidingsproces van chemische verbindingen uit andere chemische verbindingen en/of (chemische) elementen.

Bekijken Chemische reactie en Chemische synthese

Coördinatieverbinding

''cis''-diamminedichloroplatina(II), een coördinatieverbinding van platina. Het complex tetramminekoper(II)sulfaat heeft een typische azuurblauwe kleur. Coördinatieverbindingen of (metaal)complexen zijn chemische verbindingen die bestaan uit een of meer overgangsmetalen en een of meer liganden.

Bekijken Chemische reactie en Coördinatieverbinding

Combinatiereactie

Een combinatiereactie of synthesereactie is een chemische reactie waarbij meerdere reagens zodanig reageren dat zij één hoofd-reactieproduct vormen.

Bekijken Chemische reactie en Combinatiereactie

Concentratie (oplossing)

Toenemende concentratie van een kleurstof. De concentratie of sterkte van een oplossing geeft aan hoeveel stof er is opgelost per hoeveelheid oplossing (of oplosmiddel).

Bekijken Chemische reactie en Concentratie (oplossing)

Cyclisatie

Een cyclisatie of ringsluiting is een chemische reactie waarbij een of meer organische moleculen tot een ring van atomen worden gevormd.

Bekijken Chemische reactie en Cyclisatie

Diels-alderreactie

De diels-alderreactie is een organische reactie (een cycloadditie), waarbij twee moleculen, een geconjugeerd dieen en een gesubstitueerd alkeen, ook wel het diënofiel genoemd, met elkaar reageren tot een gesubstitueerd cyclohexeen.

Bekijken Chemische reactie en Diels-alderreactie

Dieselolie

Opengewerkt model van een turbo dieselmotor Dieseltrein Dieselolie of gasolie, kortweg diesel, is een aardolieproduct dat gebruikt wordt als brandstof voor dieselmotoren.

Bekijken Chemische reactie en Dieselolie

Dizuurstof

Apparaat om zuurstof uit lucht te winnen in een bunker. Dizuurstof of moleculaire zuurstof (O2) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element zuurstof.

Bekijken Chemische reactie en Dizuurstof

Druk (grootheid)

Druk; de drukkracht per oppervlakte waar het op werkt. psi In de natuurkunde is druk de drukkracht per oppervlakte-eenheid.

Bekijken Chemische reactie en Druk (grootheid)

Elektromagnetische straling

Zonnestralen Elektromagnetische straling is de voortplanting door de ruimte van elektrische en magnetische trillingen.

Bekijken Chemische reactie en Elektromagnetische straling

Eliminatiereactie

proton verwijderd worden en een dubbele binding wordt gevormd Een eliminatiereactie is in de synthetische organische chemie een reactie waarbij een deel van het molecuul verwijderd wordt.

Bekijken Chemische reactie en Eliminatiereactie

Endotherm proces

Een endotherm proces is een natuurlijk of kunstmatig proces waarvoor energie nodig is, in de vorm van warmte.

Bekijken Chemische reactie en Endotherm proces

Enthalpie

Enthalpie, aangeduid met het symbool H, is een grootheid uit de thermodynamica.

Bekijken Chemische reactie en Enthalpie

Entropie

Smeltende ijsblokjes: een klassiek voorbeeld van toenemende entropie. Entropie (S) is een basisbegrip in de thermodynamica.

Bekijken Chemische reactie en Entropie

Evenwichtsconstante

De evenwichtsconstante van een chemische reactie geeft aan in welke richting een reactie verloopt en hoe het chemisch evenwicht gesitueerd ligt.

Bekijken Chemische reactie en Evenwichtsconstante

Evenwichtsreactie

Een evenwichtsreactie is een chemische reactie waarbij zowel een heengaande als een teruggaande reactie met een gelijke snelheid verlopen.

Bekijken Chemische reactie en Evenwichtsreactie

Exotherm proces

De thermietreactie in de metallurgie is een klassiek voorbeeld van een exotherm proces. Een exotherm of exo-energetisch proces is in de thermodynamica een proces waarbij energie vrijkomt, die vervolgens wordt afgegeven aan de omgeving.

Bekijken Chemische reactie en Exotherm proces

Explosief

GHS-etikettering) Het gevarensymbool voor explosieve stoffen (WMS-etikettering) Explosieven of springstoffen zijn ontplofbare vaste of vloeibare stoffen, dat wil zeggen stoffen die in zeer korte tijd een ontledings- of verbrandingsreactie kunnen ondergaan waarbij gasvormige producten ontstaan die een veel groter volume innemen dan de oorspronkelijke stof.

Bekijken Chemische reactie en Explosief

Fysische chemie

Fysische chemie, fysische scheikunde of fysicochemie is, naast de anorganische en de organische chemie, een van de klassieke deelgebieden van de scheikunde.

Bekijken Chemische reactie en Fysische chemie

Grignard-reactie

De grignard-reactie is een organische reactie waarbij een organomagnesiumhalogenide (het grignard-reagens) met een carbonylverbinding reageert tot een alcohol.

Bekijken Chemische reactie en Grignard-reactie

Hydrogenering

Schematische chemische weergave van hydrogenering. Hydrogenering of harden is een chemisch proces waarbij een onverzadigde binding wordt omgezet in een verzadigde binding door additie van waterstofgas, bijvoorbeeld een dubbele koolstofbinding die wordt omgezet in een verzadigde koolstofbinding.

Bekijken Chemische reactie en Hydrogenering

IJzer (element)

IJzer is een scheikundig element met symbool Fe (uit het Latijn: ferrum) en atoomnummer 26.

Bekijken Chemische reactie en IJzer (element)

Intermediair (scheikunde)

Een intermediair in de vooral (organische) chemie is een energierijke rangschikking van atomen.

Bekijken Chemische reactie en Intermediair (scheikunde)

Intermoleculaire krachten

Aantrekkingskracht tussen twee moleculen waterstofchloride. In de natuur- en scheikunde zijn intermoleculaire krachten de krachten die werkzaam zijn tussen moleculen.

Bekijken Chemische reactie en Intermoleculaire krachten

Ion (deeltje)

Een elektrondensiteitsplot van het nitraation (NO3−). Een ion (uitspraak met klemtoon op o) is een elektrisch geladen atoom of molecuul, een monoatomisch ion, of een groep atomen met een elektrische lading, een zogeheten polyatomisch ion.

Bekijken Chemische reactie en Ion (deeltje)

Katalysator

De werking van een katalysator schematisch voorgesteld. Doordat tussenproducten worden gevormd, is de activeringsenergie lager en verloopt de reactie sneller. Een katalysator is in de scheikunde een stof die de snelheid van een specifieke chemische reactie beïnvloedt zonder zelf verbruikt te worden.

Bekijken Chemische reactie en Katalysator

Kinetische energie

Naarmate een voertuig zwaarder is of sneller rijdt, is zijn kinetische energie groter Kinetische energie of bewegingsenergie is een vorm van energie, eigen aan een bewegend lichaam, vanwege de traagheid van massa.

Bekijken Chemische reactie en Kinetische energie

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide, kooldioxide, ook koolzuurgas, in de 19e eeuw ook koolstofzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2.

Bekijken Chemische reactie en Koolstofdioxide

Kristal (natuurwetenschappen)

Kristal van amethist-kwarts Schematisch overzicht van de ordening van atomen in kristallijne, polykristallijne en amorfe materie. Een kristal is een hoeveelheid periodiek gerangschikte atomen of moleculen, en dit zowel in twee als in drie dimensies.

Bekijken Chemische reactie en Kristal (natuurwetenschappen)

Lijst van organische naamreacties

Deze lijst poogt een samenvatting te vormen van naamreacties en -regels van toepassing in de organische chemie.

Bekijken Chemische reactie en Lijst van organische naamreacties

Macroscopische schaal

semikristallijne polymeer. Macroscopische schaal is een in de natuurwetenschappen gehanteerde term om fysieke objecten te beschrijven die met het blote oog waarneembaar zijn.

Bekijken Chemische reactie en Macroscopische schaal

Methaan

Methaan (CH4) is de eenvoudigste koolwaterstof en behoort tot de groep der alkanen.

Bekijken Chemische reactie en Methaan

Molecuul

Verschillende modellen van een molecuul glucose Een molecuul of molecule is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog de chemische eigenschappen van die stof bezit.

Bekijken Chemische reactie en Molecuul

Natuurkunde

natuurkundige verschijnselen Natuurkunde of fysica is de wetenschap die de algemene eigenschappen van materie, straling en energie bestudeert, evenals het gedrag ervan in de ruimte en de tijd.

Bekijken Chemische reactie en Natuurkunde

Neerslag (scheikunde)

Bij het toevoegen van natriumhydroxide aan een oplossing van kobalt(II)nitraat, slaat het blauwe kobalt(II)hydroxide neer. Een neerslag, bezinksel of precipitaat is een vaste stof die door een chemische reactie in een oplossing wordt gevormd en afzinkt naar de bodem van het reactievat.

Bekijken Chemische reactie en Neerslag (scheikunde)

Nitroglycerine

Nitroglycerine of glyceryltrinitraat (afkorting: NG) is een kleurloze, explosieve vloeistof.

Bekijken Chemische reactie en Nitroglycerine

Omlegging

Een omlegging of omleggingsreactie is een vrij breed begrip in de organische chemie.

Bekijken Chemische reactie en Omlegging

Ontledingsreactie

Een ontledingsreactie is een chemische reactie waarbij de chemische binding van een stof wordt verbroken, waardoor deze stof overgaat in twee of meer andere stoffen.

Bekijken Chemische reactie en Ontledingsreactie

Oplosmiddel

Een oplosmiddel of solvent (Engels) is een stof waarin andere materialen opgelost kunnen worden.

Bekijken Chemische reactie en Oplosmiddel

Organische chemie

Organische chemie of koolstofchemie is de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met organische verbindingen; dat wil zeggen chemische verbindingen die koolstof- en, bijna altijd, waterstof-atomen bevatten.

Bekijken Chemische reactie en Organische chemie

Organische reactie

Een organische reactie is een chemische reactie waarbij organische verbindingen betrokken zijn.

Bekijken Chemische reactie en Organische reactie

Organische synthese

Organische synthese is het deelgebied van de organische chemie dat zich bezighoudt met het bereiden (synthetiseren) van organische chemische verbindingen, daarbij gebruikmakend van een breed scala aan organische reacties.

Bekijken Chemische reactie en Organische synthese

Overgangsmetaal

Een overgangsmetaal of transitiemetaal is een van de achtendertig elementen uit het d-blok van het periodiek systeem der elementen.

Bekijken Chemische reactie en Overgangsmetaal

Overgangstoestand

Een overgangstoestand, ook wel aangeduid als transitietoestand of overgangscomplex, is in de scheikunde een kortdurende tussentoestand die kan optreden tijdens een chemische reactie.

Bekijken Chemische reactie en Overgangstoestand

Oxidatie

fluor vormen een ionbinding door middel van een redoxreactie. Natrium staat zijn buitenste elektron af aan het fluoratoom. Het natrium wordt geoxideerd en het fluor wordt gereduceerd. Oxidatie is het scheikundige proces waarbij een stof (de reductor) elektronen afstaat aan een andere stof (de oxidator).

Bekijken Chemische reactie en Oxidatie

Pericyclische reactie

Een klassieke pericyclische reactie: de omlegging van het norcaradieenderivaat tot het cycloheptatrieenderivaat. In de organische chemie is een pericyclische reactie een type organische reactie waarin enerzijds de overgangstoestand van de molecule een cyclische geometrie heeft (het breken en vormen van bindingen geschiedt door een reorganisatie van elektronenparen door interactie van orbitalen van geschikte symmetrie) en anderzijds de reactie via een geconcerteerd mechanisme verloopt.

Bekijken Chemische reactie en Pericyclische reactie

Poeder

Kurkumapoeder. Een poeder is een vaste stof die uit zeer kleine korrels bestaat.

Bekijken Chemische reactie en Poeder

Principe van Le Chatelier

Het principe van Le Chatelier of het principe van de kleinste dwang is een thermodynamisch principe dat in de scheikunde gebruikt wordt om te voorspellen hoe het chemisch evenwicht van een bepaalde reactie zal verschuiven als één of meerdere van de reactiecondities gewijzigd worden.

Bekijken Chemische reactie en Principe van Le Chatelier

Pyrolyse

houtskool Pyrolyseolie uit graanafval Pyrolyse, letterlijk ontleding met vuur (neologisme (1869), ontleend aan Oudgrieks πῦρ (pyr) vuur, en λύσις (lýsis) splitsing), ook kraken of (foutief) droge destillatie genoemd, is een endotherm proces waarbij koolstofhoudend materiaal wordt ontleed door het te verhitten tot hoge temperaturen (200 - 900 °C) zonder dat er zuurstof bij kan komen.

Bekijken Chemische reactie en Pyrolyse

Radicaal (scheikunde)

Moses Gomberg (1866-1947), de ontdekker van radicalen. Een radicaal, ook dikwijls vrije radicaal genoemd, is een molecuul of atoom dat al dan niet geladen kan zijn, maar dat een of meer ongepaard(e) elektron(en) heeft.

Bekijken Chemische reactie en Radicaal (scheikunde)

Reactant

Een reactant is een chemische stof die meedoet in een chemische reactie.

Bekijken Chemische reactie en Reactant

Reactiemechanisme

Het reactiemechanisme van een chemische reactie is het hoe-en-waarom van het verlopen van een bepaalde reactie onder bepaalde condities.

Bekijken Chemische reactie en Reactiemechanisme

Reactieproduct

Een reactieproduct is een stof die ontstaat bij een chemische reactie tussen de zogenaamde reactanten.

Bekijken Chemische reactie en Reactieproduct

Reactiesnelheid (scheikunde)

Het roesten van ijzer is een thermodynamisch spontaan, maar kinetisch traag proces. De reactiesnelheid is een grootheid in de fysische chemie (meer bepaald in de chemische kinetiek) die weergeeft hoe snel een reactie doorgaat, met name hoe snel de reagentia worden omgezet tot producten en hoe snel het chemisch evenwicht wordt bereikt.

Bekijken Chemische reactie en Reactiesnelheid (scheikunde)

Reactievergelijking

Een reactievergelijking is een symbolische voorstelling van een chemische reactie of een kernreactie, waarin wordt aangegeven welke reagentia reageren tot welke producten, en in welke verhoudingen.

Bekijken Chemische reactie en Reactievergelijking

Reagens

Een reagens (Latijns meervoud: reagentia) is een chemische stof of een mengsel van chemische stoffen dat wordt gebruikt tijdens een chemisch experiment.

Bekijken Chemische reactie en Reagens

Redoxreactie

waterstof waarbij waterstof (reductor) elektronen afstaat en fluor (oxidator) deze opneemt; er ontstaat daarbij waterstoffluoride Een redoxreactie is een reactie tussen atomen, moleculen en/of ionen waarbij elektronen worden uitgewisseld (elektronenoverdracht).

Bekijken Chemische reactie en Redoxreactie

Roest (metaal)

Verroeste auto's Roest kan ijzer volledig wegvreten Een smid verwijdert roest met zand voor het lassen. Roest is het roodbruine materiaal dat ontstaat wanneer ijzer reageert met zuurstof in de aanwezigheid van water.

Bekijken Chemische reactie en Roest (metaal)

Samengestelde stof

Water is een onder standaardomstandigheden vloeibare samengestelde stof, opgebouwd uit waterstof- en zuurstofatomen Pyriet is een minerale samengestelde stof, opgebouwd uit ijzer- en zwavelionen Een samengestelde stof of chemische verbinding is een stof die wordt gevormd door de chemische binding tussen de atomen van twee of meer chemische elementen.

Bekijken Chemische reactie en Samengestelde stof

Scheikunde

Biochemisch laboratorium Flessen met chemicaliën Scheikunde of chemie is de natuurwetenschap die zich richt op de studie van samenstelling en opbouw van stoffen, de chemische veranderingen die plaatsvinden onder bepaalde omstandigheden, en de wetmatigheden die daaruit te destilleren zijn.

Bekijken Chemische reactie en Scheikunde

Smelten (faseovergang)

Smelten van ijsblokjes faseovergangen Smelten is het natuurkundig proces waarbij materie de vaste aggregatietoestand verruilt voor de vloeibare aggregatietoestand.

Bekijken Chemische reactie en Smelten (faseovergang)

Stoichiometrie

Volledige verbranding van methaan Stoichiometrie, stoechiometrie of, verouderd, stechiometrie, (Oudgrieks: στοιχεῖον, stoicheion, element, en μέτρον, metron, maat) is de berekening van de verhouding waarin samengestelde stoffen met elkaar reageren en de verhouding tussen de reactanten en producten van een chemische reactie.

Bekijken Chemische reactie en Stoichiometrie

Straling

gamma- en bètastraling meet 0,96 microSievert/uur (μSv/h). 2010 Straling kan elektromagnetische straling en deeltjesstraling zijn.

Bekijken Chemische reactie en Straling

Substitutiereactie

Een substitutiereactie is een chemische reactie waarin een atoom(groep) (A) wordt vervangen door een ander atoom(groep) (Q).

Bekijken Chemische reactie en Substitutiereactie

Temperatuur

Thermische vibraties van een molecuul. Hoe hoger de temperatuur, hoe heviger de trillingen. Temperatuur of warmtegraad is een begrip dat aanduidt hoe warm of koud iets is.

Bekijken Chemische reactie en Temperatuur

Thermodynamica

Thermodynamica (Oudgrieks thermos (θερμός), warm, en dunamis (δύναμις), kracht), of warmteleer is het onderdeel van de natuurkunde dat de interacties bestudeert tussen grote verzamelingen van deeltjes op een macroscopisch niveau.

Bekijken Chemische reactie en Thermodynamica

Thermolyse

Thermolyse (van het Griekse thermos, warmte en -lyse, afbreken) is een chemische reactie waarbij een stof door verhitting gaat ontleden.

Bekijken Chemische reactie en Thermolyse

Transesterificatie

Transesterificatie, ook wel omestering, is een bewerking in de organische chemie, waarin de alkylgroep van een ester wordt vervangen door die van een alcohol: Algemeen reactieverloop van de transesterificatie. Als katalysator van de reactie wordt liefst geen vrij zuur of base gebruikt.

Bekijken Chemische reactie en Transesterificatie

Verbranding

Afvalverbrandingsoven voor energieopwekking Verbranding is een complex geheel van voornamelijk exotherme chemische reacties, tussen een brandstof en een oxidator.

Bekijken Chemische reactie en Verbranding

Verdamping

Verdamping van water Verdamping (evaporatie) is in de natuurkunde de faseovergang van vloeistofmoleculen aan een oppervlak naar de gasfase.

Bekijken Chemische reactie en Verdamping

Vormingsenthalpie

De vormingsenthalpie (onder standaardomstandigheden) \Delta H^0_f is de hoeveelheid energie die nodig is voor het vormen van één mol van een verbinding uitgaande van de elementen in hun meest stabiele vorm.

Bekijken Chemische reactie en Vormingsenthalpie

Vrije energie

Bij de omzetting van energie in mechanische arbeid gaat er altijd energie "verloren" in de vorm van warmte (b.v. als gevolg van wrijving).

Bekijken Chemische reactie en Vrije energie

Water

Water als vaste stof, vloeistof en gas Water (H2O; aqua of aq.; zelden diwaterstofoxide of oxidaan) is de chemische verbinding van twee waterstofatomen en een zuurstofatoom.

Bekijken Chemische reactie en Water

Zuur-basereactie

Een zuur-basereactie is een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Bekijken Chemische reactie en Zuur-basereactie

Zie ook

Scheikunde

Ook bekend als Reactie (scheikunde), Scheikundige reactie.

, Organische reactie, Organische synthese, Overgangsmetaal, Overgangstoestand, Oxidatie, Pericyclische reactie, Poeder, Principe van Le Chatelier, Pyrolyse, Radicaal (scheikunde), Reactant, Reactiemechanisme, Reactieproduct, Reactiesnelheid (scheikunde), Reactievergelijking, Reagens, Redoxreactie, Roest (metaal), Samengestelde stof, Scheikunde, Smelten (faseovergang), Stoichiometrie, Straling, Substitutiereactie, Temperatuur, Thermodynamica, Thermolyse, Transesterificatie, Verbranding, Verdamping, Vormingsenthalpie, Vrije energie, Water, Zuur-basereactie.