Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Dialectiek

Index Dialectiek

Dialectiek is een redeneervorm die gebruikmaakt van tegenstellingen om naar waarheid proberen te zoeken, dan wel een metafysica volgens welke zowel het denken als de wereld verandert c.q. zich ontwikkelt ten gevolge van tegenstellingen (Herakleitos, Hegel, Marx en navolgers).

42 relaties: Antinomie, Arbeidsmarkt, Aristoteles, Bewijs uit het ongerijmde, Casu quo, Commodificatie, Contradictie, De Duitse ideologie, De tovenaarsleerling (ballade), Dialect, Endoxa, Filosofie, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Heraclitus, Het Kapitaal, Historisch materialisme, Idealisme, Immanuel Kant, Instinct (gedragspatroon), Jong-Hegelianen, Kapitaal (economie), Karl Marx, Logica, Markt (economie), Marxisme, Materialisme (filosofie), Meerwaarde (Marx), Metafysica, Natuur (werkelijkheid), Oorzakelijkheid, Overdeterminering, Plato, Polemiek, Retorica, Socratische dialoog, Sofistiek, Spindoctor, Stellingen over Feuerbach, These-antithese-synthese, Transcendentaal idealisme, Waarde (economie), Zeno van Elea.

Antinomie

Een antinomie is een tegenspraak die geen paradox is, maar die (in de filosofie van Kant) ontstaat door het feit dat de zuivere rede, als deze zijn meest fundamentele principes toepast op de fenomenen van de door ons ervaren wereld, onvermijdelijk op tegenspraken stuit.

Nieuw!!: Dialectiek en Antinomie · Bekijk meer »

Arbeidsmarkt

Lezing over hoe de evolutie van flexibilisering op de arbeidsmarkt leidt tot polarisering - Universiteit van Vlaanderen De arbeidsmarkt is een economische en sociologische benaming voor de interactie tussen vraag naar en aanbod van arbeidskrachten.

Nieuw!!: Dialectiek en Arbeidsmarkt · Bekijk meer »

Aristoteles

Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.

Nieuw!!: Dialectiek en Aristoteles · Bekijk meer »

Bewijs uit het ongerijmde

Een bewijs uit het ongerijmde, Latijn reductio ad absurdum, herleiding tot het absurde, soms ook indirect bewijs genoemd, is een bewijsmethode in de logica en de wiskunde.

Nieuw!!: Dialectiek en Bewijs uit het ongerijmde · Bekijk meer »

Casu quo

Casu quo, afgekort tot c.q., is een Latijnse uitdrukking die letterlijk in dat geval betekent, en impliciet in het andere geval.

Nieuw!!: Dialectiek en Casu quo · Bekijk meer »

Commodificatie

Commodificatie (tot-waar-making, van het Engels commodity, verhandelbaar goed) is het proces waarbij steeds meer aspecten van het menselijk handelen en de resultaten daarvan worden uitgedrukt in een geldwaarde in plaats van de intrinsieke of inherente waarde.

Nieuw!!: Dialectiek en Commodificatie · Bekijk meer »

Contradictie

Een contradictie of tegenspraak is een situatie waarbij twee beweringen of waarnemingen die elkaar uitsluiten tegelijkertijd waar moeten zijn.

Nieuw!!: Dialectiek en Contradictie · Bekijk meer »

De Duitse ideologie

De Duitse ideologie (Duits: Die deutsche Ideologie) is een verzameling manuscripten geschreven door Karl Marx en Friedrich Engels in april en mei 1846.

Nieuw!!: Dialectiek en De Duitse ideologie · Bekijk meer »

De tovenaarsleerling (ballade)

Ets (1882) bij het gedicht van Goethe, door S. Barth Der Zauberlehrling (De tovenaarsleerling) is een ballade van Goethe, geschreven tijdens diens verblijf in Weimar in 1797.

Nieuw!!: Dialectiek en De tovenaarsleerling (ballade) · Bekijk meer »

Dialect

Dialect is in de taalkunde de benaming voor een talige variëteit die niet als standaardtaal geldt.

Nieuw!!: Dialectiek en Dialect · Bekijk meer »

Endoxa

Endoxa (Grieks: ἔνδοξα) (meervoud van endoxon) is de naam die Aristoteles gaf aan de opvattingen die in een bepaalde subcultuur worden geaccepteerd.

Nieuw!!: Dialectiek en Endoxa · Bekijk meer »

Filosofie

De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.

Nieuw!!: Dialectiek en Filosofie · Bekijk meer »

Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (Stuttgart, 27 augustus 1770 – Berlijn, 14 november 1831) was een Duitse filosoof en een van de centrale representanten van het Duitse idealisme.

Nieuw!!: Dialectiek en Georg Wilhelm Friedrich Hegel · Bekijk meer »

Heraclitus

Klein-Azië. Ionië, waar Efeze lag, is groen. Heraclitus (Oudgrieks:, Herakleitos; verouderd Nederlands: Heracliet; ca. 540 v.Chr.—480 v.Chr.) was een presocratische filosoof uit Efeze, Ionië.

Nieuw!!: Dialectiek en Heraclitus · Bekijk meer »

Het Kapitaal

Het Kapitaal: Kritiek der politieke economie (Duits: Das Kapital: Kritik der politischen Ökonomie) is het hoofdwerk van Karl Marx.

Nieuw!!: Dialectiek en Het Kapitaal · Bekijk meer »

Historisch materialisme

Historisch materialisme (Histomat), of de materialistische opvatting van de geschiedenis, is de (voornamelijk) marxistische benadering van de geschiedschrijving, waarin materiële en economische omstandigheden een centrale rol spelen.

Nieuw!!: Dialectiek en Historisch materialisme · Bekijk meer »

Idealisme

Idealisme is de verzamelnaam voor een aantal verschillende filosofische stromingen en standpunten, die de afhankelijkheid van de werkelijkheid van het bewustzijn benadrukken.

Nieuw!!: Dialectiek en Idealisme · Bekijk meer »

Immanuel Kant

Standbeeld van Kant in Kaliningrad (kopie van het originele vernietigde kunstwerk) Immanuel Kant (Koningsbergen, Pruisen, 22 april 1724 – aldaar, 12 februari 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting, wiens ideeën een grote invloed hebben uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte.

Nieuw!!: Dialectiek en Immanuel Kant · Bekijk meer »

Instinct (gedragspatroon)

Instinct is in de gedragsbiologie een aangeboren en soortspecifiek gedragspatroon, waarbij individuele cognitie, in de vorm van opgedane ervaring of leren, geen rol speelt.

Nieuw!!: Dialectiek en Instinct (gedragspatroon) · Bekijk meer »

Jong-Hegelianen

Georg Wilhelm Friedrich Hegel De Jong-Hegelianen of Links-Hegelianen waren een school van Duitse filosofen, allen studenten en docenten aan de Universiteit van Berlijn rond 1830.

Nieuw!!: Dialectiek en Jong-Hegelianen · Bekijk meer »

Kapitaal (economie)

Kapitaal is, in de definitie van Adam Smith, bezit dat gebruikt wordt om een inkomen te verwerven.

Nieuw!!: Dialectiek en Kapitaal (economie) · Bekijk meer »

Karl Marx

Jenny von Westphalen Karl Heinrich Marx (Trier, 5 mei 1818 – Londen, 14 maart 1883) was een Duits denker die de (politieke) filosofie, de economie, de sociologie, de journalistiek en de historiografie sterk heeft beïnvloed.

Nieuw!!: Dialectiek en Karl Marx · Bekijk meer »

Logica

Boeken over logica Logica of redeneerkunst is de wetenschap die zich bezighoudt met de formele regels van het redeneren.

Nieuw!!: Dialectiek en Logica · Bekijk meer »

Markt (economie)

Een markt is het geheel van omstandigheden waaronder gevraagde en aangeboden hoeveelheden van een bepaald product of een bepaalde dienst verhandeld worden en waar een prijs ontstaat.

Nieuw!!: Dialectiek en Markt (economie) · Bekijk meer »

Marxisme

Het marxisme is voornamelijk gebaseerd op de ideeën van de negentiende-eeuwse filosoof Karl Marx Het marxisme is een ideologisch-beschrijvende analyse van de maatschappij, en dan vooral de economie, waarbij het concept van een internationale klassenstrijd tussen twee tegengestelde maatschappelijke klassen centraal staat.

Nieuw!!: Dialectiek en Marxisme · Bekijk meer »

Materialisme (filosofie)

Materialisme is een stroming binnen de filosofie die de werkelijkheid, ook emoties en andere processen in het menselijk brein, uiteindelijk herleidt tot materie; dit in tegenstelling tot het idealisme en tot het spiritualisme.

Nieuw!!: Dialectiek en Materialisme (filosofie) · Bekijk meer »

Meerwaarde (Marx)

Fabrieksarbeidster, ca. 1914-1918. Meerwaarde is de waarde die loonarbeid toevoegt aan de productie, boven de waarde die als loon wordt uitgekeerd.

Nieuw!!: Dialectiek en Meerwaarde (Marx) · Bekijk meer »

Metafysica

Metafysica is de tak van de filosofie die niet, zoals de fysica, de werkelijkheid onderzoekt die volgt uit zintuiglijke of instrumentele waarneming, maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat er achter zit.

Nieuw!!: Dialectiek en Metafysica · Bekijk meer »

Natuur (werkelijkheid)

Australië De natuur is de inhoud en werking van het heelal, zowel niet-levend als levend.

Nieuw!!: Dialectiek en Natuur (werkelijkheid) · Bekijk meer »

Oorzakelijkheid

Oorzakelijkheid, causaliteit, de wet van oorzaak en gevolg, causaal verband of causaal mechanisme (2015): Oorzakelijke mechanismen en verklaringsmodellen voor regelovertredend gedrag, Academia Press is het directe mechanische verband tussen een oorzaak en een gevolg.

Nieuw!!: Dialectiek en Oorzakelijkheid · Bekijk meer »

Overdeterminering

Overdeterminering duidt in de humane wetenschappen de situatie aan, waarin een gevolg te veel oorzaken heeft om er één als doorslaggevend te kunnen aanduiden.

Nieuw!!: Dialectiek en Overdeterminering · Bekijk meer »

Plato

Plato (Oudgrieks:, Plátōn; Athene, ca. 427 v.Chr. – aldaar, 347 v.Chr.) was een Grieks filosoof en schrijver.

Nieuw!!: Dialectiek en Plato · Bekijk meer »

Polemiek

Een polemiek (van het Griekse woord πόλεμέω póleméo, dat oorlog voeren betekent) is een openlijk gevoerde pennenstrijd, die zich vaak afspeelt tussen vakgenoten.

Nieuw!!: Dialectiek en Polemiek · Bekijk meer »

Retorica

Quintilianus uit 1493 Retorica (Oudgriekse woord ῥήτωρ, rhêtôr, spreker, leraar; oude Nederlandse spelling rhetorica met rh-), letterlijk redenaarskunst, of welsprekendheid, is de kunst van het spreken in het openbaar.

Nieuw!!: Dialectiek en Retorica · Bekijk meer »

Socratische dialoog

De socratische dialoog (Grieks Σωκρατικὸς λόγος of Σωκρατικὸς διάλογος) is een literair prozagenre, ontwikkeld in Griekenland omstreeks 400 v.Chr. De bekendste voorbeelden zijn de dialogen van Plato en het socratisch werk van Xenophon.

Nieuw!!: Dialectiek en Socratische dialoog · Bekijk meer »

Sofistiek

De sofistiek is een beweging in de Griekse, Romeinse en antieke filosofie, die in de 5e eeuw v.Chr. voortvloeide uit de presocratische filosofie.

Nieuw!!: Dialectiek en Sofistiek · Bekijk meer »

Spindoctor

Een spindoctor is een adviseur of voorlichter van een politieke partij of een ambtsdrager die de opdracht heeft het beleid van zijn politieke opdrachtgever zo positief mogelijk te presenteren en te verdedigen of hem of haar daarin te coachen.

Nieuw!!: Dialectiek en Spindoctor · Bekijk meer »

Stellingen over Feuerbach

Stelling 11 uit het manuscript De Stellingen over Feuerbach zijn elf aantekeningen die Karl Marx in 1845 maakte bij het werk van de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach.

Nieuw!!: Dialectiek en Stellingen over Feuerbach · Bekijk meer »

These-antithese-synthese

Het schema these-antithese-synthese (letterlijk stelling-tegenstelling-samenstelling) is een type argumentatie dat begint met twee ogenschijnlijk tegengestelde proposities, de these en antithese.

Nieuw!!: Dialectiek en These-antithese-synthese · Bekijk meer »

Transcendentaal idealisme

Transcendentaal idealisme is een richting binnen de moderne kritische filosofie die zegt dat het (in de filosofie) niet om de dingen zelf gaat, maar om de manier waarop we de dingen kunnen kennen.

Nieuw!!: Dialectiek en Transcendentaal idealisme · Bekijk meer »

Waarde (economie)

In de economie is waarde een eigenschap van goederen (waaronder ook diensten worden verstaan) waarlangs goederen onderling kwantitatief vergeleken kunnen worden, om zo tot uitruil of een prijs te komen.

Nieuw!!: Dialectiek en Waarde (economie) · Bekijk meer »

Zeno van Elea

Zeno wijst de jeugd de poorten van de waarheid en de onwaarheid (veritas en falsitas). Fresco in de bibliotheek van het Escorial, Madrid De Griek Zeno van Elea (Oudgrieks: Ζήνων ὁ Ἐλεάτης) (ca. 490 v.Chr. - ca. 430 v.Chr.) wordt beschouwd als de grondlegger van de dialectiek.

Nieuw!!: Dialectiek en Zeno van Elea · Bekijk meer »

Richt hier:

Dialectische methode, Dialektiek.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »