We werken aan het herstellen van de Unionpedia-app in de Google Play Store
UitgaandeInkomende
🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!
Instagram Facebook X LinkedIn

Ethiek

Index Ethiek

De doodstraf: ethisch verantwoord of niet? Ethiek (Grieks: èthos, gewoonte of zedelijke handeling), moraalfilosofie, morele filosofie of moraalwetenschap is de tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning op het juiste handelen.

Inhoudsopgave

  1. 247 relaties: A Theory of Justice, Abortus, Adam Smith, Aenesidemus, Aforisme, Akrasia, Alasdair MacIntyre, Alteriteit, Ambrosius van Milaan, Analytische filosofie, Antieke filosofie, Antropologie, Aristippos van Cyrene, Aristoteles, Armoede, Arne Næss (filosoof), Arthur Schopenhauer, Ascese, Augustinus van Hippo, Émile Durkheim, Bedrijfsleven, Beginselethiek, Benedictus de Spinoza, Bernard Williams (filosoof), Beroepsethiek, Bio-ethiek, Biologie, Boeddhisme, Carol Gilligan, Casuïstiek, Categorische imperatief, Charles Taylor (filosoof), Christendom, Continentale filosofie, Copernicaanse revolutie, Correspondentietheorie, Culturele psychologie, David Hume, Deontologie, Derek Parfit, Deugd, Deugdethiek, Dick Willems, Die Welt als Wille und Vorstellung, Dierenrechten, Dierproef, Discoursethiek, Draagmoederschap, Duurzaam bankieren, Egalitarisme, ... Uitbreiden index (197 meer) »

A Theory of Justice

A Theory of Justice is een politiek-theoretisch boek van de Amerikaanse politieke filosoof John Rawls.

Bekijken Ethiek en A Theory of Justice

Abortus

Abortus, abortus (arte) provocatus (Latijn: aboriri, vergaan of verloren gaan en provocare, oproepen), abortus provocatus lege artis, opzettelijke vruchtafdrijving of zwangerschapsafbreking, is het voortijdig afbreken van een zwangerschap door (medisch) ingrijpen.

Bekijken Ethiek en Abortus

Adam Smith

Adam Smith (Kirkcaldy, rond 5 juni 1723 - Edinburgh, 17 juli 1790) was een Schotse moraalfilosoof en een pionier op het gebied van de politieke economie.

Bekijken Ethiek en Adam Smith

Aenesidemus

Aenesidemus (Oudgrieks:, Ainēsidēmos) was een Griekse filosoof, geboren in Knossos op het eiland Kreta, die lesgaf in Alexandrië, vermoedelijk in de 1e eeuw v.Chr.

Bekijken Ethiek en Aenesidemus

Aforisme

Loesje. Een aforisme is een korte, bondige uitspraak, vaak niet meer dan één zin lang.

Bekijken Ethiek en Aforisme

Akrasia

Bij akrasia (Oudgrieks, 'gebrek aan zelfbeheersing') voert iemand een handeling uit hoewel men weet dat iets anders beter zou zijn.

Bekijken Ethiek en Akrasia

Alasdair MacIntyre

Alasdair MacIntyre Alasdair Chalmers MacIntyre (Glasgow (Schotland), 12 januari 1929) is een Britse filosoof die voornamelijk bekendstaat vanwege zijn bijdrage aan de moraalfilosofie en de politieke filosofie.

Bekijken Ethiek en Alasdair MacIntyre

Alteriteit

Alteriteit (Latijn: alter, ander) is het onherleidbare aspect van de persoon.

Bekijken Ethiek en Alteriteit

Ambrosius van Milaan

De heilige Ambrosius van Milaan (Augusta Treverorum (het huidige Trier), 339 - Milaan, 4 april 397) was een kerkvader.

Bekijken Ethiek en Ambrosius van Milaan

Analytische filosofie

De analytische filosofie is een stijl van filosoferen in de hedendaagse filosofie die gekenmerkt wordt door het streven naar helderheid in verwoording en argumentatie van het ideeëngoed, meer in het bijzonder in de natuurwetenschappen.

Bekijken Ethiek en Analytische filosofie

Antieke filosofie

Antieke filosofie ofwel klassieke filosofie is meestal de aanduiding voor de filosofie van de klassieke Griekse en enkele Romeinse filosofen.

Bekijken Ethiek en Antieke filosofie

Antropologie

Antropologie (Grieks: ανθρωπολογία; menskunde of mensleer) is een wetenschap die de mens in al zijn aspecten, zowel fysiek als cultureel, bestudeert.

Bekijken Ethiek en Antropologie

Aristippos van Cyrene

Aristippos Aristippos (Oudgrieks: Ἀρίστιππος), ook Aristippos van Cyrene of Aristippos de Oudere van Cyrene genoemd, was een Grieks filosoof en een jongere tijdgenoot van Socrates.

Bekijken Ethiek en Aristippos van Cyrene

Aristoteles

Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.

Bekijken Ethiek en Aristoteles

Armoede

Armoede in Jakarta ''Arme dorpsvrouw'' door Gustave Courbet Lezing van economisch historicus Ewout Frankema (Wageningen University) over armoede - Universiteit van Nederland. Armoede J. de Vries: Etymologisch woordenboek, Utrecht 1971, Het Spectrum)--> of pauperisme is volgens de definitie van de Verenigde Naties het niet kunnen voorzien in de primaire levensbehoeften, noodzakelijk om een menswaardig bestaan te kunnen leiden.

Bekijken Ethiek en Armoede

Arne Næss (filosoof)

Arne Dekke Eide Næss (Oslo, 27 januari 1912 - Oslo, 12 januari 2009) was een Noorse filosoof van de 20e eeuw en de grondlegger van de deep ecology oftewel diepe ecologie.

Bekijken Ethiek en Arne Næss (filosoof)

Arthur Schopenhauer

Arthur Schopenhauer (Danzig, 22 februari 1788 - Frankfurt, 21 september 1860) was een Duits filosoof die een uitgesproken pessimistische wereldbeschouwing formuleerde.

Bekijken Ethiek en Arthur Schopenhauer

Ascese

Shakyamuni als asceet Asceten voor de schrijn van de godin, Walters Art Museum Ascese, Oudgrieks: ἄσκησις, áskēsis, is het streven naar of het beoefenen van een reine levenswandel door de eigen hartstocht en begeerten te beteugelen en zelftucht toe te passen.

Bekijken Ethiek en Ascese

Augustinus van Hippo

''Augustinus en Monica'' door Ary Scheffer (1846) ''Ambrosius doopt Augustinus'' door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Peter Paul Rubens, ca. 1637 Afbeelding van Augustinus, Torhaus des Gutes Böddeken, Büren (Westfalen) Augustinus door Louis Comfort Tiffany, Lightner Museum, Florida Augustinus van Hippo (Latijn: Aurelius Augustinus Hipponensis), ook wel Sint-Augustinus genoemd, (Thagaste, 13 november 354 – Hippo, 28 augustus 430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader.

Bekijken Ethiek en Augustinus van Hippo

Émile Durkheim

De Fransman Émile Durkheim (Épinal, 15 april 1858 – Parijs, 15 november 1917) kan als de eerste echte socioloog in Europa worden beschouwd.

Bekijken Ethiek en Émile Durkheim

Bedrijfsleven

Het bedrijfsleven is het geheel van bedrijven in een samenleving.

Bekijken Ethiek en Bedrijfsleven

Beginselethiek

De beginselethiek is een ethische visie.

Bekijken Ethiek en Beginselethiek

Benedictus de Spinoza

Het betrouwbaarste portret van Spinoza zou deze prent kunnen zijn die was meegebonden in sommige vroege exemplaren van de ''Opera Posthuma'' uit 1677. Het portret in Wolfenbüttel is waarschijnlijk hierop gebaseerd.Nadler 2018, p. 183; met verwijzing naar Ekkart, ''Spinoza in beeld: Het onbekende gezicht'' Benedictus de Spinoza, gelatiniseerde vorm van Baruch Spinoza (Amsterdam, 24 november 1632 – Den Haag, 21 februari 1677) was een Nederlandse filosoof, politiek denker en exegeet uit de Gouden Eeuw.

Bekijken Ethiek en Benedictus de Spinoza

Bernard Williams (filosoof)

Bernard Arthur Owen Williams (Westcliff-on-Sea, 21 september 1929 – Rome, 10 juni 2003) was een Brits filosoof gespecialiseerd in de ethiek, die door de krant The Times de "briljantste en belangrijkste Britse filosoof van zijn tijd" werd genoemd.

Bekijken Ethiek en Bernard Williams (filosoof)

Beroepsethiek

Beroepsethiek is een tak van de ethiek of moraalfilosofie en heeft betrekking op algemeen aanvaarde normen voor het professioneel handelen.

Bekijken Ethiek en Beroepsethiek

Bio-ethiek

Waarom zou je geen onderzoek mogen doen met embryo’s die toch niet meer gebruikt worden? - ethicus dr. Annelien Bredenoord (UMC Utrecht) - Universiteit van Nederland De bio-ethiek is een tak van de moraalwetenschap, die zich bezighoudt met de ethische aspecten van menselijke ingrepen in het menselijk leven en het leven van dieren en planten.

Bekijken Ethiek en Bio-ethiek

Biologie

Animalia - Oeros (''Bos primigenius taurus'') Plantae - Tarwe (''Triticum'') Fungi - Gewone morielje (''Morchella esculenta'') Virus - Gammafaag Biologie is de natuurwetenschap die zich richt op organismen, levensprocessen en levensverschijnselen.

Bekijken Ethiek en Biologie

Boeddhisme

Een Boeddhabeeld (Buddharupa) op Lantau-eiland in de stad Hongkong Het boeddhisme is een levensbeschouwelijke en religieuze stroming die ontstond uit de leer die volgens de overlevering werd gesticht door Gautama Boeddha, de historische Boeddha, die volgens de overlevering in de 6e en 5e eeuw v.Chr.

Bekijken Ethiek en Boeddhisme

Carol Gilligan

Carol Gilligan werkte in de jaren 1970 als assistente bij de beroemde moraalpsycholoog Lawrence Kohlberg.

Bekijken Ethiek en Carol Gilligan

Casuïstiek

Casuïstiek of casestudie is de behandeling van individuele gevallen (casussen) in een specifiek gebied.

Bekijken Ethiek en Casuïstiek

Categorische imperatief

Immanuel Kant De categorische imperatief is een bekende gedachte uit de filosofie van Immanuel Kant.

Bekijken Ethiek en Categorische imperatief

Charles Taylor (filosoof)

Charles Margrave Taylor (Montreal, 5 november 1931) is een Canadees filosoof.

Bekijken Ethiek en Charles Taylor (filosoof)

Christendom

alt.

Bekijken Ethiek en Christendom

Continentale filosofie

Edmund Husserl was een fundamenteel denker voor de continentale filosofie. Continentale filosofie is een term die in de Angelsaksische wereld gebruikt wordt om er verschillende filosofische stromingen en tradities in de hedendaagse filosofie mee aan te duiden uit het vasteland van Europa, in het bijzonder uit Duitsland en Frankrijk.

Bekijken Ethiek en Continentale filosofie

Copernicaanse revolutie

Een copernicaanse revolutie, omkering of wending is een radicale heroriëntatie van een wetenschap of filosofie.

Bekijken Ethiek en Copernicaanse revolutie

Correspondentietheorie

Een correspondentietheorie, of correspondentietheorie van de waarheid (Engels: correspondence theory of truth), is een filosofische theorie die stelt dat de waarheid van een bewering afhangt van de relatie van die bewering tot de wereld (of: tot de werkelijkheid).

Bekijken Ethiek en Correspondentietheorie

Culturele psychologie

Culturele psychologie (ook wel cross-culturele psychologie genoemd) is de psychologie die zoekt naar verbanden en/of verschillen tussen bepaalde culturen in de wereld.

Bekijken Ethiek en Culturele psychologie

David Hume

David Hume (Edinburgh, 7 mei 1711 (26 april volgens de juliaanse kalender) – aldaar, 25 augustus 1776) was een Schotse filosoof en geschiedschrijver uit de tijd van de Verlichting.

Bekijken Ethiek en David Hume

Deontologie

De belangrijkste deontologische filosoof was Immanuel Kant. De deontologie is een ethische stroming die uitgaat van absolute gedragsregels, vaak (maar niet altijd) gesteld als normen.

Bekijken Ethiek en Deontologie

Derek Parfit

Derek Parfit Derek Parfit (Chengdu, 21 december 1942 – Oxford, 1 januari 2017) was een Brits filosoof gespecialiseerd in problemen als die rond persoonsidentiteit, rationaliteit en ethiek en hun onderlinge relaties.

Bekijken Ethiek en Derek Parfit

Deugd

Een deugd kan een positieve eigenschap zijn waar een bepaald persoon over beschikt.

Bekijken Ethiek en Deugd

Deugdethiek

Deugdethiek of deugdenethiek is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de vraag: 'hoe te leven?' Het antwoord op deze vraag naar 'het goede leven' wordt geformuleerd in termen van deugd, doel (telos) en eudaimonía (geluk).

Bekijken Ethiek en Deugdethiek

Dick Willems

Professor Willems bij zijn inaugurele rede Dick L. Willems (1954) is een Nederlandse arts en wijsgeer.

Bekijken Ethiek en Dick Willems

Die Welt als Wille und Vorstellung

Die Welt als Wille und Vorstellung, in het Nederlands De wereld als wil en voorstelling, is het belangrijkste werk van de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer.

Bekijken Ethiek en Die Welt als Wille und Vorstellung

Dierenrechten

Londen, 1910 Moeten dieren grondrechten krijgen? - Universiteit van Nederland Zaandam, 2008 Dierenrechten verwijst naar het toekennen van subjectieve rechten aan alle dieren en niet alleen aan mensen.

Bekijken Ethiek en Dierenrechten

Dierproef

Een rat die als proefdier dient (Wistarrat) Een dierproef is een experiment dat wordt uitgevoerd op dieren.

Bekijken Ethiek en Dierproef

Discoursethiek

De '''discoursethiek''' is vooral uitgewerkt door de filosoof Jürgen Habermas. Discoursethiek (Duits: Diskursethik) is een ethische of morele theorie die de geldigheid van normen baseert op het argumentatieve consensus waardoor de norm tot stand komt.

Bekijken Ethiek en Discoursethiek

Draagmoederschap

Vrouw in verwachting Een draagmoeder is een vrouw die voor iemand anders een kind draagt en baart.

Bekijken Ethiek en Draagmoederschap

Duurzaam bankieren

Duurzaam bankieren (ook wel ethisch bankieren genoemd) houdt een vorm van bankieren in waarbij expliciet aandacht wordt gegeven aan milieu en sociale gevolgen van investeringen en leningen.

Bekijken Ethiek en Duurzaam bankieren

Egalitarisme

Egalitarisme is het idee dat mensen gelijk zijn of zouden moeten zijn in een bepaald opzicht met betrekking tot economische en politieke besluitvorming.

Bekijken Ethiek en Egalitarisme

Elizabeth Anderson

Elizabeth S. Anderson (5 December 1959) is een Amerikaans filosofe.

Bekijken Ethiek en Elizabeth Anderson

Elizabeth Anscombe

Gertrude Elizabeth Margaret Anscombe (18 maart 1919 – 5 januari 2001), die publiceerde als G.E.M. Anscombe, was een Brits analytisch filosofe.

Bekijken Ethiek en Elizabeth Anscombe

Emmanuel Levinas

Emmanuel Levinas (Kaunas, 12 januari 1906 - Parijs, 25 december 1995) was een Frans-joodse filosoof van Litouwse afkomst.

Bekijken Ethiek en Emmanuel Levinas

Emmanuel Mounier

Emmanuel Mounier Emmanuel Mounier (Grenoble, 12 april 1905 — Châtenay-Malabry, 22 maart 1950) was een Frans katholiek filosoof (met name onderwijsfilosofie) en een van de voormannen van het personalisme.

Bekijken Ethiek en Emmanuel Mounier

Emotivisme

Emotivisme is een meta-ethische theorie die stelt dat uitspraken over ethiek in feite uitingen van emoties zijn.

Bekijken Ethiek en Emotivisme

Empirisch resultaat

Een empirisch resultaat wordt verkregen als men experimentele resultaten verklaart zonder zich te beroepen op een uitgewerkte theoretische onderbouwing, maar puur en alleen door analyse van het experiment.

Bekijken Ethiek en Empirisch resultaat

Epictetus

Epictetus Epictetus (Oudgrieks: Ἐπίκτητος) (50 - ca. 130 n.Chr.) was een stoïcijns filosoof en wordt samen met onder andere Seneca en Marcus Aurelius tot de leidende figuren in de stoïsche filosofie uit de eerste eeuwen na Christus gerekend.

Bekijken Ethiek en Epictetus

Epicurisme

Het epicurisme is een stroming in de klassieke filosofie.

Bekijken Ethiek en Epicurisme

Epicurus

Epicurus (Oudgrieks: Ἐπίκουρος,, Nederlands, verouderd: Epicuur) (341 v.Chr. - 270 v.Chr.) was een Grieks filosoof en stichter van de epicuristische school in het hellenistische Athene.

Bekijken Ethiek en Epicurus

Erfzonde

De Erfzonde. Schilder: Bertram von Minden. Kunsthalle Hamburg De erfzonde of oorsprongszonde is in het christendom de zondigheid die ieder mens bij zijn geboorte aankleeft als gevolg van de zondeval van het eerste mensenpaar (Adam en Eva).

Bekijken Ethiek en Erfzonde

Erno Eskens

Erno Bernardus Eskens (Obdam, 25 november 1964) is een Nederlands filosoof en politicoloog.

Bekijken Ethiek en Erno Eskens

Ethica Nicomachea

Aristoteles Eerste pagina van de Ethica Nicomachea in het Grieks De Ethica Nicomachea (Oudgrieks: ἠθικὰ Νικομάχεια, ēthiká Nikomácheia, oorspr. ἠθικὡν Νικομάχειων) (soms ook gespeld als 'Nicomachaea') is een van de werken van de Griekse filosoof Aristoteles.

Bekijken Ethiek en Ethica Nicomachea

Ethisch dilemma

Een ethisch dilemma is een situatie waarbij iemand verschillende keuzen tot handelen heeft die betrekking hebben op moraliteit.

Bekijken Ethiek en Ethisch dilemma

Etienne Vermeersch

Etienne Oscar Vermeersch (Sint-Michiels, 2 mei 1934 – Gent, 18 januari 2019) was een Belgisch filosoof, ethicus, klassiek filoloog, scepticus, columnist en opiniemaker.

Bekijken Ethiek en Etienne Vermeersch

Eudemonisme

Eudemonisme of eudaimonisme (Axters, S. (1937). Scholastiek lexicon Latijn-Nederlandsch. Antwerpen: Geloofsverdediging.

Bekijken Ethiek en Eudemonisme

Euthanasie

Euthanasie (Oudgrieks: εὖ (eu).

Bekijken Ethiek en Euthanasie

Euthanasiezaak-Terri Schiavo

Terri Schiavo (Philadelphia (Pennsylvania), 3 december 1963 – Pinellas Park (Florida), 31 maart 2005) was een Amerikaanse comapatiënte die in maart 2005 in het nieuws kwam door een controverse rond het staken van haar kunstmatige voeding, er was geen eigen wilsverklaring.

Bekijken Ethiek en Euthanasiezaak-Terri Schiavo

Feministische filosofie

Pallas Athena, godin van de wijsheid Feministische filosofie is filosofie vanuit een feministisch perspectief.

Bekijken Ethiek en Feministische filosofie

Fernando Savater

Fernando Savater in 2007 Fernando Fernández-Savater Martín (San Sebastián, 21 juni 1947) is een Spaans filosoof en schrijver.

Bekijken Ethiek en Fernando Savater

Filosofie

De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.

Bekijken Ethiek en Filosofie

Friedrich Nietzsche

Friedrich Wilhelm Nietzsche (Röcken, 15 oktober 1844 – Weimar, 25 augustus 1900) was een Duits filosoof, cultuurcriticus, componist, dichter en filoloog die wordt beschouwd als een van de invloedrijkste moderne denkers.

Bekijken Ethiek en Friedrich Nietzsche

Gedachte-experiment

Een gedachte-experiment is een experiment dat niet uitgevoerd wordt in de realiteit, maar in iemands gedachten.

Bekijken Ethiek en Gedachte-experiment

Gedrag

Gedrag is het geheel van acties en reacties van een organisme, gewoonlijk met betrekking tot de natuurlijke omgeving en de sociale omgeving.

Bekijken Ethiek en Gedrag

Genealogie (Nietzsche)

Genealogie betekent voor Nietzsche het onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van begrippen.

Bekijken Ethiek en Genealogie (Nietzsche)

Geneeskunde

Jan Frans Deckers. ''Allegorische figuur; De Geneeskunde.'' Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Een kinderarts onderzoekt een baby Eerste hulp na een ongeval MRI-scan van de hersenen Het uitvoeren van een keizersnede Het uitvoeren van een stresstest en opmaak van een elektrocardiogram Resultaat van een echografie bij een baby van 12 weken oud Geneeskunde of medische wetenschap is het interdisciplinaire vakgebied dat zich richt op de invloed die verwondingen, ziektes of afwijkingen hebben op het menselijk functioneren, zowel fysiek als psychisch of sociaal.

Bekijken Ethiek en Geneeskunde

Genetische technologie

Genetische technologie of gentechnologie (afgekort als gentech), ook genetische modificatie genoemd, is een moderne vorm van biotechnologie waarbij het DNA van een organisme direct wordt aangepast.

Bekijken Ethiek en Genetische technologie

George Edward Moore

George Edward Moore, bekend als G.E. Moore (Londen, 4 november 1873 - Cambridge, 24 oktober 1958), was een invloedrijk Engels filosoof en hoogleraar werd aan de Universiteit van Cambridge.

Bekijken Ethiek en George Edward Moore

Geschiedenis van de filosofie

De geschiedenis van de filosofie is het geheel van theorieën en doctrines die door de eeuwen heen door denkers werden geformuleerd.

Bekijken Ethiek en Geschiedenis van de filosofie

Geschiedenis van de westerse filosofie

De geschiedenis van de westerse filosofie heeft betrekking op de filosofische tradities van de westerse wereld.

Bekijken Ethiek en Geschiedenis van de westerse filosofie

Geschiedschrijving

Geschiedschrijving of historiografie is de geschreven interpretatie van het verleden.

Bekijken Ethiek en Geschiedschrijving

Gevolgenethiek

Gevolgenethiek of consequentialisme is een ethisch-filosofische stroming waarbij het ethisch juist handelen gekenmerkt wordt door een goed resultaat van ons handelen.

Bekijken Ethiek en Gevolgenethiek

Gianni Vattimo

Gianni Vattimo (Turijn, 4 januari 1936 – Rivoli, 19 september 2023) was een Italiaanse filosoof en politicus.

Bekijken Ethiek en Gianni Vattimo

Goddelijke voorzienigheid

Alziend oog in een kerk in ArgentiniëHier hoort een citaat die het verband met het lemma Goddelijke Voorzienigheid verduidelijkt. Voorzienigheid Gods of Goddelijke voorzienigheid is een in de klassieke oudheid en later in het christendom gebruikte term waarmee de veronderstelde universele almacht en handelende aanwezigheid van een God in de wereld wordt aangeduid.

Bekijken Ethiek en Goddelijke voorzienigheid

Goed en kwaad

Goed en kwaad is een tegenstelling of spanning die in vele religies, filosofieën, mythen en andere verhalen wordt aangetroffen.

Bekijken Ethiek en Goed en kwaad

Gorgias

Gorgias van Leontini (Oudgrieks: Γοργίας ο Λεοντίνος) (ca. 480 – 376 v.Chr.), was een Grieks redenaar, sofist en wijsgeer.

Bekijken Ethiek en Gorgias

Grieks

Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.

Bekijken Ethiek en Grieks

Gulden regel (leefregel)

Met de Gulden Regel (Lat. regula aurea; Eng. golden rule) wordt een oude en wijdverbreide stelregel van de praktische ethiek aangeduid: In de 17e eeuw introduceerden de Europeanen het denkbeeld van de in de Bijbel overgeleverde voorbeelden van de regel, die het Thoragebod der naastenliefde (Lev. 19:18) als een algemeen geldende en begrijpelijke gedragsregel uitleggen.

Bekijken Ethiek en Gulden regel (leefregel)

Hans Jonas

Geboortehuis van Jonas in Mönchengladbach Hans Jonas (Mönchengladbach, 10 mei 1903 - New Rochelle, 5 februari 1993) was een Joodse Duits-Amerikaanse filosoof die tot 1935 woonde en werkte in Duitsland, vervolgens in Israël en Canada en ten slotte van 1955 tot aan zijn dood in de Verenigde Staten.

Bekijken Ethiek en Hans Jonas

Hedendaagse filosofie

De hedendaagse filosofie is de filosofie die globaal begint in de twintigste eeuw.

Bekijken Ethiek en Hedendaagse filosofie

Hedonisme

Hedonisme is een term die zowel een bepaalde filosofische leer aanduidt als een bepaalde levenshouding of -visie in verband met genot.

Bekijken Ethiek en Hedonisme

Henry Sidgwick

Henry Sidgwick Henry Sidgwick (Skipton, 31 mei 1838 – Cambridge, 28 augustus 1900) was een Brits utilitaristisch filosoof en econoom.

Bekijken Ethiek en Henry Sidgwick

Heraclitus

Klein-Azië. Ionië, waar Efeze lag, is groen. Heraclitus (Oudgrieks:, Herakleitos; verouderd Nederlands: Heracliet; ca. 540 v.Chr.—480 v.Chr.) was een presocratische filosoof uit Efeze, Ionië.

Bekijken Ethiek en Heraclitus

Homoseksualiteit

Symbool voor mannelijke homoseksualiteit Symbool voor vrouwelijke homoseksualiteit Homoseksualiteit is seksuele gerichtheid op mensen van hetzelfde geslacht.

Bekijken Ethiek en Homoseksualiteit

Hongersnood

Hongersnood in Bangalore, India in 1867 Hongersnood is een toestand van honger, meestal bedoeld als begrip om te verwoorden dat een heel volk, land of streek in honger verkeert als gevolg van voedselschaarste, maar het kan ook voor een toestand van honger voor een individu worden gebruikt (hij verkeert in hongersnood).

Bekijken Ethiek en Hongersnood

Hypothetische imperatief

De hypothetische imperatief is een begrip uit de filosofie van Immanuel Kant, en schrijft voor wat er gedaan moet worden om een bepaald doel te bereiken.

Bekijken Ethiek en Hypothetische imperatief

Ideeënleer

De Ideeënleer is het bekendste onderdeel van de filosofie van de Griekse wijsgeer Plato, en behelst de aanname dat er eeuwige, slechts met het verstand waarneembare Ideeën bestaan.

Bekijken Ethiek en Ideeënleer

Immanuel Kant

Standbeeld van Kant in Kaliningrad (kopie van het originele vernietigde kunstwerk) Immanuel Kant (Koningsbergen, Pruisen, 22 april 1724 – aldaar, 12 februari 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting, wiens ideeën een grote invloed hebben uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte.

Bekijken Ethiek en Immanuel Kant

Immigratie

De wereldwijde nettoimmigratiesaldi in 2015 Europese immigranten die per schip aankomen in Argentinië Immigratie is het zich vestigen in een ander land of gebied.

Bekijken Ethiek en Immigratie

Intersubjectiviteit

Intersubjectiviteit is het delen van dingen (objecten) door meerdere mensen (subjecten).

Bekijken Ethiek en Intersubjectiviteit

Iris Murdoch

Dame Jean Iris Murdoch (Dublin, 15 juli 1919 – Oxford, 8 februari 1999), was een filosofe die haar grootste bekendheid dankt aan haar werk als romanschrijfster.

Bekijken Ethiek en Iris Murdoch

Isaiah Berlin

Isaiah Berlin, Lets: Jesaja Berlins, (Riga, 6 juni 1909 — Oxford, 5 november 1997) was een Brits liberaal filosoof, politicoloog en deed onderzoek naar ideeëngeschiedenis.

Bekijken Ethiek en Isaiah Berlin

Islam

Wassende maan en ster. De islam (Arabisch: اسلام(islām) of الإسلام(al-islām), Nederlands: onderwerping of overgave) is een monotheïstische godsdienst en een van de drie grote(re) zogenoemde abrahamitische religies.

Bekijken Ethiek en Islam

Jaap Kruithof

Jakob (Jaap) Kruithof (Berchem, 13 december 1929 – Mortsel, 25 februari 2009) was een Belgisch vrijzinnig en socialistisch filosoof, publicist en opiniemaker.

Bekijken Ethiek en Jaap Kruithof

Jacques Derrida

Jacques Derrida (El-Biar, Algerije, 15 juli 1930 – Parijs, 9 oktober 2004) was een Frans literair criticus en filosoof en wordt beschouwd als de grondlegger van deconstructie.

Bekijken Ethiek en Jacques Derrida

James Mill

Portret van James Mill James Mill (Northwater Bridge, 6 april 1773 – 23 juni 1836) was een Schots historicus, econoom, politicus en filosoof.

Bekijken Ethiek en James Mill

James Rachels

James Rachels (Columbus (Georgia), 30 mei 1941 - 5 september 2003) was een Amerikaanse moraalfilosoof en kwam op voor de rechten van dieren.

Bekijken Ethiek en James Rachels

Jürgen Habermas

Jürgen Habermas (Düsseldorf, 18 juni 1929) is een Duits filosoof en socioloog.

Bekijken Ethiek en Jürgen Habermas

Jean Rostand

Jean Rostand Jean Edmond Cyrus Rostand (Parijs, 30 oktober 1894 - Ville-d'Avray, 4 september 1977) was een Frans bioloog, essayist, moraalfilosoof en wetenschapshistoricus.

Bekijken Ethiek en Jean Rostand

Jean-François Lyotard

Jean-François Lyotard (Vincennes, 10 augustus 1924 - Parijs, 21 april 1998) was een Frans filosoof wiens werk geplaatst wordt binnen de poststructuralistische en de postmoderne filosofie.

Bekijken Ethiek en Jean-François Lyotard

Jean-Paul Sartre

Jean-Paul Charles Aymard Sartre (Parijs, 21 juni 1905 – aldaar, 15 april 1980) was een Frans filosoof en schrijver van romans en toneelstukken.

Bekijken Ethiek en Jean-Paul Sartre

Jeremy Bentham

Jeremy Bentham Jeremy Bentham (IPA) (Londen, 15 februari 1748 – aldaar, 6 juni 1832) was een Engelse jurist, filosoof en sociaal hervormer.

Bekijken Ethiek en Jeremy Bentham

Johannes Duns Scotus

Johannes Duns Scotus (Duns (Schotland), 1266 – Keulen, 8 november 1308) was een franciscaanse theoloog en filosoof.

Bekijken Ethiek en Johannes Duns Scotus

John Dewey

John Dewey (Burlington, 20 oktober 1859 – New York, 1 juni 1952) was een Amerikaans filosoof, psycholoog en pedagoog.

Bekijken Ethiek en John Dewey

John Jamieson Carswell Smart

John Jamieson Carswell Smart (Cambridge, 16 september 1920 – 6 oktober 2012), vaak genoemd J.J.C. Smart, is een Schots filosoof, en was professor aan de Monash University in Australië.

Bekijken Ethiek en John Jamieson Carswell Smart

John Leslie Mackie

J.L. Mackie John Leslie Mackie, vaak aangeduid als J.L. Mackie, (Sydney, 28 augustus 1917 – Oxford (Verenigd Koninkrijk), 12 december 1981) was een Australische filosoof.

Bekijken Ethiek en John Leslie Mackie

John McDowell

John Henry McDowell (Boksburg, 7 maart 1942) is een Zuid-Afrikaans filosoof.

Bekijken Ethiek en John McDowell

John Rawls

John Borden (Bordley) Rawls (Baltimore (Maryland), 21 februari 1921 – Lexington (Massachusetts), 24 november 2002) was een Amerikaans filosoof die vooral bekendheid verwierf omwille van zijn ethische en politieke filosofie, specifiek de rechtvaardigheid.

Bekijken Ethiek en John Rawls

John Stuart Mill

John Stuart Mill (Pentonville, 20 mei 1806 – Avignon, 8 mei 1873) was een Engels filosoof en econoom.

Bekijken Ethiek en John Stuart Mill

Judith Butler

Judith Butler (Cleveland (Ohio), 24 februari 1956) is een Amerikaans filosoof en feminist.

Bekijken Ethiek en Judith Butler

Kardinale deugden

De vier kardinale deugden zijn.

Bekijken Ethiek en Kardinale deugden

Karl-Otto Apel

Karl-Otto Apel (Düsseldorf, 15 maart 1922 - Niedernhausen, 15 mei 2017) was een Duits filosoof.

Bekijken Ethiek en Karl-Otto Apel

Kennistheorie

Kennistheorie of epistemologie (Oudgrieks: ἐπιστήμη, epistēmē: kennis en λόγος, logos: leer), ook wel kentheorie, kennisleer, kenleer of criteriologie genaamd, is de tak van de filosofie die de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het weten onderzoekt.

Bekijken Ethiek en Kennistheorie

Kosmologie

Kosmologie is de wetenschap die de globale structuur en de evolutie van het heelal bestudeert.

Bekijken Ethiek en Kosmologie

Kritiek

Kritiek (Oudgrieks κριτικός, kritikós, via Latijn criticus: beoordelaar, kunstrechter) is het beoordelen van daden, werken, uitspraken, maatschappelijke toestanden, theorieën.

Bekijken Ethiek en Kritiek

Kritik der praktischen Vernunft

Immanuel Kant Kritik der praktischen Vernunft is het tweede hoofdwerk van Immanuel Kant.

Bekijken Ethiek en Kritik der praktischen Vernunft

La condition postmoderne

Jean-François Lyotard (1924–1998) La condition postmoderne: rapport sur le savoir (1979) is een kort maar invloedrijk boek van de Franse filosoof Jean-François Lyotard, waarin deze de epistemologie van de postmoderne cultuur duidt als het einde van de grote verhalen (Frans: grand récits of métanarratifs): overkoepelende filosofische theorieën van wetenschap en geschiedenis die als hij kenmerkend beschouwt voor de moderniteit.

Bekijken Ethiek en La condition postmoderne

Lawrence Kohlberg

Lawrence Kohlberg (Bronxville, 25 oktober 1927 – 19 januari 1987) was een Amerikaanse psycholoog.

Bekijken Ethiek en Lawrence Kohlberg

Les passions de l'âme

thumb Descartes, schrijver van ''Les 'passions'', geschilderd door Frans Hals Les passions de l'âme (De passies van de ziel) is een verhandeling, geschreven door Descartes en voltooid in 1649.

Bekijken Ethiek en Les passions de l'âme

Leviathan (boek)

Leviathan is het bekendste werk van Thomas Hobbes.

Bekijken Ethiek en Leviathan (boek)

Liberalisme

Het liberalisme is een politiek-maatschappelijke stroming ontstaan in de Verlichting van de 18e eeuw, waarin vrijheid centraal staat.

Bekijken Ethiek en Liberalisme

Libertarisme

Het libertarisme is een politieke filosofie die individuele vrijheid en zelfbeschikking als kernwaarden ziet.

Bekijken Ethiek en Libertarisme

Logisch positivisme

Moritz Schlick. Het logisch positivisme – ook wel logisch empirisme – is een wijsgerig stelsel dat alleen aanvaardt wat zintuiglijk waargenomen en vastgesteld kan worden.

Bekijken Ethiek en Logisch positivisme

Logos

of logos was een woord, een zelfstandig naamwoord, in het Oudgrieks.

Bekijken Ethiek en Logos

Ludwig Wittgenstein

Ludwig Josef Johann Wittgenstein (Wenen, 26 april 1889 – Cambridge, 29 april 1951) was een Oostenrijks-Britse filosoof.

Bekijken Ethiek en Ludwig Wittgenstein

Marcus Tullius Cicero

Marcus Tullius Cicero (Latijnse uitspraak) (Arpinum, 3 januari 106 v.Chr. – Caieta, 7 december 43 v.Chr.) was een Romeins redenaar, politicus, advocaat en filosoof.

Bekijken Ethiek en Marcus Tullius Cicero

Markies de Sade

Jean-Baptiste François Joseph de Sade (vader van markies de Sade) Cel van de markies in het kasteel van Vincennes Brief aan zijn vrouw tijdens zijn gevangenschap in het kasteel van Vincennes Donatien Alphonse François de Sade (Parijs, 2 juni 1740 – Charenton-Saint-Maurice, 2 december 1814), bekend als Markies de Sade, was een Franse schrijver, essayist en filosoof.

Bekijken Ethiek en Markies de Sade

Martha Nussbaum

Martha Nussbaum bij The School of Life (2016) Martha Nussbaum, geboren als Martha Craven, (New York, 6 mei 1947) is een Amerikaans filosoof en hoogleraar rechtsfilosofie en ethiek aan de Universiteit van Chicago.

Bekijken Ethiek en Martha Nussbaum

Martin Buber

Martin Buber, handtekening 1953 Martin Buber (Hebreeuws: מרטין בובר, Jiddisch: מארטין בובער) (Wenen, 8 februari 1878 – Jeruzalem, 13 juni 1965) was een Oostenrijks-Israëlisch-joodse godsdienstfilosoof.

Bekijken Ethiek en Martin Buber

Mary Midgley

Mary Beatrice Midgley (Londen, 13 september 1919 – 10 oktober 2018) was een Britse filosofe, die een breed scala aan onderwerpen behandelde, zoals de evolutie van de mens, dierenrechten, de rol van de wetenschap en het feminisme.

Bekijken Ethiek en Mary Midgley

Master (graad)

Master of magister is een graad die aangeeft dat iemand een masteropleiding heeft voltooid aan een universiteit of hogeschool.

Bekijken Ethiek en Master (graad)

Master na master

Een master-na-masteropleiding, afgekort als manama, is een universitaire studie die volgt op een behaald master.

Bekijken Ethiek en Master na master

Materialisme (filosofie)

Materialisme is een stroming binnen de filosofie die de werkelijkheid, ook emoties en andere processen in het menselijk brein, uiteindelijk herleidt tot materie; dit in tegenstelling tot het idealisme en tot het spiritualisme.

Bekijken Ethiek en Materialisme (filosofie)

Max Horkheimer

Max Horkheimer (links vooraan), Theodor Adorno (rechts vooraan) en Jürgen Habermas (rechts achteraan) in 1965 in Heidelberg Max Horkheimer (Zuffenhausen, 14 februari 1895 – Neurenberg, 7 juli 1973) was een Duitse socioloog en filosoof.

Bekijken Ethiek en Max Horkheimer

Max Scheler

Max Ferdinand Scheler (München, 22 augustus 1874 – Frankfurt am Main, 19 mei 1928) was een Duits-joodse filosoof bekend voor zijn werk in de fenomenologie en de wijsgerige antropologie.

Bekijken Ethiek en Max Scheler

Maxime (filosofie)

De maxime is in de filosofie van Immanuel Kant het principe dat de aanzet geeft tot of ten grondslag ligt aan iemands handelingen.

Bekijken Ethiek en Maxime (filosofie)

Media-ethiek

Media-ethiek is een filosofisch vakgebied waarin morele dilemma's in de journalistiek, voorlichting en reclame worden geanalyseerd.

Bekijken Ethiek en Media-ethiek

Medisch-ethische kwesties

Een ethische kwestie is een vraag die men niet louter op grond van wetenschappelijke onderbouwing kan beantwoorden.

Bekijken Ethiek en Medisch-ethische kwesties

Medische ethiek

Medische ethiek is een vakgebied binnen de filosofie en de geneeskunde waarin wordt nagedacht over een zo goed mogelijke uitvoering van de geneeskunde, en waarbij (het woord zegt het al) ethische vragen worden gesteld.

Bekijken Ethiek en Medische ethiek

Meester- en slavenmoraal

De heren- en slavenmoraal zijn moraalfilosofische begrippen, bedacht door de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche.

Bekijken Ethiek en Meester- en slavenmoraal

Meta-ethiek

Meta-ethiek reflecteert als filosofische discipline over wat de achtergronden zijn van onze overtuigingen in verband met wat we als het goede beschouwen en hoe we onze levens moeten leiden.

Bekijken Ethiek en Meta-ethiek

Metafysica

Metafysica is de tak van de filosofie die niet, zoals de fysica, de werkelijkheid onderzoekt die volgt uit zintuiglijke of instrumentele waarneming, maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat er achter zit.

Bekijken Ethiek en Metafysica

Methodologie

Methodologie is de studie van de wetenschappelijke methoden, de procedures en werkwijzen, die moeten worden gebruikt om kennis te verwerven en om de wetenschap vooruit te helpen.

Bekijken Ethiek en Methodologie

Michael Walzer

Michael Walzer (3 maart 1935) is een politicoloog,filosoof en emeritus hoogleraar aan het Institute for Advanced Study van Princeton.

Bekijken Ethiek en Michael Walzer

Milieu

Het milieu is het geheel van voorwaarden en invloeden van de omgeving, waardoor het leven voor een organisme daar al dan niet mogelijk is Milieu of omgeving is, in de biologie en de ecologie, het geheel van uitwendige voorwaarden en invloeden die voor een organisme, hetzij dier (inclusief de mens), plant of micro-organisme, van essentieel belang zijn.

Bekijken Ethiek en Milieu

Milieu-impact

Raffinaderij van ExxonMobil in Baton Rouge, VS Milieu-impact, milieueffect of milieubelasting is de (negatieve) invloed die menselijk handelen heeft op de natuurlijke omgeving en op de ecosystemen van de Aarde.

Bekijken Ethiek en Milieu-impact

Milieufilosofie

De milieufilosofie is een filosofisch vakgebied dat zich bezighoudt met de relatie tussen mens en milieu vanuit een filosofisch perspectief.

Bekijken Ethiek en Milieufilosofie

Milieuverontreiniging

Vervuilende industrie Gezondheidseffecten van milieuverontreiniging Milieuverontreiniging of -vervuiling is aantasting van het milieu door menselijke activiteiten.

Bekijken Ethiek en Milieuverontreiniging

Modale logica

Modale logica's kunnen worden gezien als een uitbreiding van andere logica's, zoals de propositielogica of de predicatenlogica.

Bekijken Ethiek en Modale logica

Mondialisering

Mondialisering, of vaak ook het anglicisme globalisering, is een voortdurend proces van wereldwijde economische, politieke en culturele integratie, met als centraal kenmerk een wereldwijde arbeidsdeling, waarbij productielijnen over de wereld worden gespreid die gedreven worden door de informatie- en communicatietechnologie en door internationale handel.

Bekijken Ethiek en Mondialisering

Moraal

Moraal of zeden, is de opdeling van handelingen of gedragingen binnen een bestaande - of voorgestelde - maatschappelijke context, in twee soorten gedragsregels.

Bekijken Ethiek en Moraal

Moreel pluralisme

Moreel pluralisme (ook wel ethisch pluralisme genoemd) is een meta-ethische theorie die stelt dat de verscheidenheid aan morele waarden, normen, idealen, plichten en deugden niet gereduceerd kan worden tot één morele superwaarde.

Bekijken Ethiek en Moreel pluralisme

Moreel relativisme

Moreel relativisme of ethisch relativisme is het niet aanvaarden van absolute, voor iedereen geldige morele of ethische waarden, omdat die gezien worden als cultureel bepaald, historisch relatief of persoonsgebonden.

Bekijken Ethiek en Moreel relativisme

Moreel scepticisme

Moreel scepticisme of ethisch scepticisme is een meta-ethisch standpunt waarbij fundamentele vragen worden gesteld over moraal.

Bekijken Ethiek en Moreel scepticisme

Mythe

Voorstellingen van diverse mythen Een mythe (Oudgrieks:, mȳthos, 'woord'/'verhaal') is een woord dat van meet af paradoxaal is.

Bekijken Ethiek en Mythe

Naturalistische dwaling

De naturalistische dwaling (Engels: naturalistic fallacy) is een drogreden geïntroduceerd door de Britse filosoof George Edward Moore in zijn boek Principia Ethica (1903).

Bekijken Ethiek en Naturalistische dwaling

Natuurfilosofie

Natuurfilosofie is dat gedeelte van de wijsbegeerte dat de stoffelijke wereld tot voorwerp van studie heeft.

Bekijken Ethiek en Natuurfilosofie

Natuurwet (ethiek)

Natuurwet (van het Latijnse lex naturae) of natuurrecht (ius naturale) heeft een aantal uiteenlopende invullingen.

Bekijken Ethiek en Natuurwet (ethiek)

Normen en waarden

Normen en waarden zijn de omgangsvormen en principes volgens welke men publiekelijk en in sociaal verband handelt.

Bekijken Ethiek en Normen en waarden

Ondernemingsethiek

Ondernemingsethiek is dat deel van de ethiek dat zich bezighoudt met ethische vraagstellingen met betrekking tot organisaties.

Bekijken Ethiek en Ondernemingsethiek

Oorlog van allen tegen allen

De oorlog van allen tegen allen was de naam die Thomas Hobbes gaf aan de hypothetische situatie waarin iedere mens totale vrijheid zou hebben omdat er geen wetstelsel was.

Bekijken Ethiek en Oorlog van allen tegen allen

Oude Griekenland

Het kerngebied van het oude Griekenland. Peloponnesos. Cycladen. Kreta. Het oude Griekenland (Oudgrieks:; Latijn: Graecia) was een cultuurregio op het Balkanschiereiland en op de eilanden in de Egeïsche Zee, waaraan sinds 3000 v.Chr. rijke hoogstaande culturen voorafgingen, zoals de Minoïsche en de Myceense beschaving.

Bekijken Ethiek en Oude Griekenland

Overbevolking

Het verloop van de bevolkingsgroei volgens Thomas Malthus en volgens Pierre-François Verhulst Overbevolking (synoniem: overpopulatie) is een begrip dat gebruikt wordt om aan te geven dat er te veel mensen wonen, leven of aanwezig zijn in een land, gebied, stad, op een bepaalde plaats, en op wereldschaal, en dit problemen met zich meebrengt.

Bekijken Ethiek en Overbevolking

Paola Cavalieri

Paola Cavalieri in 2017 Paola Cavalieri is een Italiaans ethica en freelance schrijfster die zich voornamelijk bezighoudt met dierenrechten.

Bekijken Ethiek en Paola Cavalieri

Personalisme

Personalisme is een stroming in de filosofie die de "persoon" als hoogste vorm van "zijn" beschouwt.

Bekijken Ethiek en Personalisme

Persoonsidentiteit

De centrale vraag bij persoonsidentiteit: hoe komt het dat een persoon door de tijd heen dezelfde persoon is? Persoonsidentiteit is het geheel van eigenschappen die een persoon op twee verschillende tijdstippen tot dezelfde persoon maken en onderscheiden van andere personen.

Bekijken Ethiek en Persoonsidentiteit

Peter Frederick Strawson

Peter Frederick Strawson (Londen, 23 november 1919 – Oxford, 13 februari 2006) was een Brits filosoof.

Bekijken Ethiek en Peter Frederick Strawson

Peter Singer

Peter Albert David Singer (Melbourne, 6 juli 1946) is een Australisch filosoof.

Bekijken Ethiek en Peter Singer

Petrus Abaelardus

Abaelardus en Héloïse op een schilderij van de Franse schilder Jean Vignaud uit 1819 Pierre Abélard, gelatiniseerd tot Petrus Abaelardus (Le Pallet bij Nantes, 1079 – in het klooster St. Marcel bij Chalon-sur-Saône, 21 april 1142), was een middeleeuwse Franse theoloog en filosoof die gerekend wordt tot de scholastici.

Bekijken Ethiek en Petrus Abaelardus

Philippa Foot

Philippa Ruth Foot, FBA (geboren Bosanquet; Owston Ferry, 3 oktober 1920 - Oxford, 3 oktober 2010) was een Brits filosoof.

Bekijken Ethiek en Philippa Foot

Plato

Plato (Oudgrieks:, Plátōn; Athene, ca. 427 v.Chr. – aldaar, 347 v.Chr.) was een Grieks filosoof en schrijver.

Bekijken Ethiek en Plato

Pluralisme (filosofie)

Pluralisme is een systeem dat stelt dat de werkelijkheid bestaat uit een veelheid aan principes en niet herleid kan worden tot één enkel principe zoals bij het monisme.

Bekijken Ethiek en Pluralisme (filosofie)

Politiek

Politiek is de wijze waarop in een samenleving de belangentegenstellingen van groepen en individuen tot hun recht komen - meestal op basis van onderhandelingen - op de verschillende bestuurlijke en maatschappelijke niveaus.

Bekijken Ethiek en Politiek

Politieke filosofie

Politieke filosofie is een filosofisch vakgebied waarin vraagstukken rond politiek en maatschappij aan de orde zijn.

Bekijken Ethiek en Politieke filosofie

Politieke vrijheid

Politieke vrijheid is een begrip uit de politieke filosofie en het staatsrecht.

Bekijken Ethiek en Politieke vrijheid

Pornografie

Cali Chase, Mikey Butders en fotograaf Nicole op de filmset van een pornofilm, december 2007 Pornografie, ook wel afgekort tot porno, is het weergeven of suggereren van menselijke seksuele handelingen met het doel om seksuele opwinding op te wekken.

Bekijken Ethiek en Pornografie

Positieve discriminatie

Positieve discriminatie of voorkeursbeleid is het opzettelijk bevoordelen van bepaalde bevolkingsgroepen zoals vrouwen en allochtonen bij de toelating tot opleidingen of arbeidsplaatsen als er sprake is van gelijke geschiktheid.

Bekijken Ethiek en Positieve discriminatie

Postmoderne filosofie

Postmoderne filosofie is een door twijfel en relativering gekenmerkte wereldbeschouwing die het bestaan van een absolute waarheid ter discussie stelt.

Bekijken Ethiek en Postmoderne filosofie

Pragmatisme

G.H. Mead. Het pragmatisme is een filosofische stroming, die de focus legt op het verbinden van praktijk en theorie, die volgens het pragmatisme niet los van elkaar staan.

Bekijken Ethiek en Pragmatisme

Premisse (logica)

Een premisse is een vooronderstelling dat iets waar is.

Bekijken Ethiek en Premisse (logica)

Principia Ethica

Principia Ethica is een monografie door de Britse filosoof George Moore.

Bekijken Ethiek en Principia Ethica

Probleem van het lijden

Het probleem van het lijden is de vraag waarom een almachtige, alwetende en goede God, zoals voorgesteld door de monotheïstische religies, kwaad en lijden in zijn schepping zou toestaan.

Bekijken Ethiek en Probleem van het lijden

Protagoras (filosoof)

Protagoras van Abdera (Oudgrieks: Πρωταγόρας) (± 490-420 v.Chr.) was een van de eerste Griekse sofisten en behoorde tot de presocratici.

Bekijken Ethiek en Protagoras (filosoof)

Pyrronisme

Het pyrronisme of pyrronistisch scepticisme is een sceptische filosofische school opgericht door Aenesidemus in de 1e eeuw v.Chr. en beschreven door Sextus Empiricus in de late 2e of vroege 3e eeuw n.Chr.

Bekijken Ethiek en Pyrronisme

Pythagoras

De ''Tetractys'' (viervoud) verbeeldt Pythagoras' 'Getallenleer': 1 + 2 + 3 + 4.

Bekijken Ethiek en Pythagoras

Pythagorisme (Pythagoras)

Pythagoras Het pythagorisme was een stroming in de presocratische filosofie, die als een broederschap begon dat door Pythagoras in Zuid-Italië werd gesticht.

Bekijken Ethiek en Pythagorisme (Pythagoras)

Rationalisme

René Descartes. Benedictus de Spinoza. Gottfried Wilhelm Leibniz. Nicolas Malebranche. Christian Wolff. Socrates Het rationalisme is een filosofische stroming die vertrekt vanuit de idee dat de rede de enige of voornaamste bron van kennis is.

Bekijken Ethiek en Rationalisme

Rechtsfilosofie

Rechtsfilosofen vragen zich af "wat is recht?" en "wat zou het moeten zijn?". Rechtsfilosofie is een onderdeel van de filosofie dat betrekking heeft op het recht.

Bekijken Ethiek en Rechtsfilosofie

Rechtvaardigheid

''Rechtvaardigheid'', Een schilderij van Luca Giordano Rechtvaardigheid is juist en eerlijk handelen naar de situatie.

Bekijken Ethiek en Rechtvaardigheid

René Descartes

La Haye en Touraine Collège La Flèche (1695) René Descartes of gelatiniseerd Renatus Cartesius (La Haye en Touraine, 31 maart 1596 – Stockholm, 11 februari 1650) was een uit Frankrijk afkomstige filosoof en wiskundige, die een groot deel van zijn leven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden woonde.

Bekijken Ethiek en René Descartes

Retoriek

Retoriek is de beeldspraak die gebruikmaakt van clichés en bombastisch taalgebruik.

Bekijken Ethiek en Retoriek

Richard Hare

Richard Mervyn Hare (Backwell, Somerset, 21 maart 1919 – Ewelme, Oxfordshire, 29 januari 2002) was een Brits moraalfilosoof die lange tijd werkzaam was aan de Universiteit van Oxford (van 1966 tot 1983) en de Universiteit van Florida (van 1983 tot 1994).

Bekijken Ethiek en Richard Hare

Robert Nozick

Robert Nozick (1977) Robert Nozick (New York, 16 november 1938 – Cambridge (Massachusetts), 23 januari 2002) was een Joods-Amerikaans filosoof en Joseph Pellegrino University Professor aan Harvard-universiteit.

Bekijken Ethiek en Robert Nozick

Søren Kierkegaard

Søren Aabye Kierkegaard (Deens: sɶːɐn ˈkʰiɐ̯ɡ̊əɡ̊ɒːˀ; Kopenhagen, 5 mei 1813 – aldaar, 11 november 1855) was een 19e-eeuws Deens filosoof, protestants theoloog en cultuurcriticus.

Bekijken Ethiek en Søren Kierkegaard

Schadebeginsel

Schadebeginsel is de opvatting dat iemands vrijheid alleen beperkt mag worden voor zover dat nodig is om te verhinderen dat hij anderen schaadt.

Bekijken Ethiek en Schadebeginsel

Scholastiek

Scholastiek is de middeleeuwse filosofie met een sterk metafysisch karakter die in de 11e eeuw als onderwijsmethode tot ontwikkeling kwam in de stedelijke scholen en verder uitgebouwd werd in de 12e en 13e eeuw aan de universiteiten.

Bekijken Ethiek en Scholastiek

Sharia

13e eeuwse slavenmarkt, Jemen. In de sharia worden slaven en concubines als eigendom beschouwd. Ze kunnen worden gekocht, verkocht, gehuurd, geschonken, gedeeld en geërfd. Sharia (Arabisch: شريعة sjarī'a) is een Arabisch woord dat zoveel betekent als "de islamitische wet" of "de wet van God" en het betekent letterlijk 'weg naar de bron', ook: 'gebaande weg', 'wet' en 'rite'.

Bekijken Ethiek en Sharia

Sociaal contract

John Lockes geschriften over het Sociaal Contract waren in het bijzonder bij de Amerikaanse Founding Fathers heel invloedrijk Het sociaal contract is in de politieke filosofie een werkelijke of hypothetische overeenkomst tussen de geregeerden of tussen de regeerders en geregeerden.

Bekijken Ethiek en Sociaal contract

Sociaal feit

Een sociaal feit (fait social) is volgens Durkheim een waarneembaar sociaal verschijnsel.

Bekijken Ethiek en Sociaal feit

Sociologie

Sociologie is de studie van de sociale relaties tussen mensen, en in het bijzonder van de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke samenlevingen.

Bekijken Ethiek en Sociologie

Socrates (filosoof)

Standbeeld Socrates Socrates (Athene, ca. 470/469 v.Chr. - aldaar, 399 v.Chr.) of Sokrates (Oudgrieks) was een klassiek Grieks Atheense filosoof.

Bekijken Ethiek en Socrates (filosoof)

Sofistiek

De sofistiek is een beweging in de Griekse, Romeinse en antieke filosofie, die in de 5e eeuw v.Chr. voortvloeide uit de presocratische filosofie.

Bekijken Ethiek en Sofistiek

Stoa

Zeno van Citium, de grondlegger van stoa De stoa of het stoïcisme is een filosofische stroming die rond 300 v.Chr.

Bekijken Ethiek en Stoa

Stuart Hampshire

Sir Stuart Newton Hampshire (Healing, 1 oktober 1914 – Oxford, 13 juni 2004) was een Brits moraalfilosoof die als hoogleraar verbonden was aan de Universiteit van Oxford.

Bekijken Ethiek en Stuart Hampshire

Taalfilosofie

Taalfilosofie of filosofie van de taal betreft het filosofisch onderzoek naar de aard en het gebruik van de taal in haar relatie tot de werkelijkheid en heeft daardoor raakpunten met de linguïstiek, alhoewel haar onderzoek toch eerder conceptueel dan empirisch is.

Bekijken Ethiek en Taalfilosofie

Teleologie

Teleologie (van het Grieks: τέλος (telos), "doel(eind)" en λογος (logos), "rede" of "leer", dus leer van de doelen) of finaliteit is in de filosofie de zoektocht naar het doeleinde achter dingen.

Bekijken Ethiek en Teleologie

Teleologische ethiek

De teleologische ethiek is een vorm van ethiek waarin goed gedrag ondergeschikt is aan wat voor bijvoorbeeld een mens, de mensen of de mensheid uiteindelijk wenselijk is, maar geen morele verplichtingen kent.

Bekijken Ethiek en Teleologische ethiek

Terrorisme

Terrorisme (van het Latijnse terror, paniek) is het zonder wettige grond plegen van ernstig geweld, of ernstige dreiging daarmee, met een politiek of religieus doel.

Bekijken Ethiek en Terrorisme

Tetsuro Watsuji

Tetsuro Watsuji Tetsuro Watsuji (和辻 哲郎, Watsuji Tetsurō; Himeji, 1 maart 1889 – 26 december 1960) was een Japanse moraalfilosoof, cultuurhistoricus en intellectueel geschiedkundige.

Bekijken Ethiek en Tetsuro Watsuji

Theodor Adorno

Max Horkheimer (links vooraan), Theodor Adorno (rechts vooraan) en Jürgen Habermas (rechts achteraan) in 1965 in Heidelberg Theodor Ludwig Wiesengrund Adorno (Frankfurt am Main, 11 september 1903 – Visp (Zwitserland), 6 augustus 1969) was een Duits socioloog, filosoof, musicoloog, componist en literatuurcriticus.

Bekijken Ethiek en Theodor Adorno

Theologie

Theologie (van het Griekse θεός theos, god en λόγος logos, woord, leer, kennis of verhandeling: godsleer) of godgeleerdheid is de studie van de inhoud van een godsdienstig geloof en de geloofsdocumenten in het bijzonder.

Bekijken Ethiek en Theologie

Thomas Hobbes

Thomas Hobbes (Westport (Wiltshire), 5 april 1588 – Hardwick Hall (Derbyshire), 4 december 1679) was een Engels filosoof.

Bekijken Ethiek en Thomas Hobbes

Thomas Nagel

Thomas Nagel (Belgrado, 4 juli 1937) is een Amerikaans filosoof.

Bekijken Ethiek en Thomas Nagel

Thomas van Aquino

Thomas van Aquino, Aquinas of Thomas Aquinas (Roccasecca, ± 1225 – Priverno, abdij Fossanova, 7 maart 1274) was een Italiaanse filosoof en theoloog, die tot de scholastici gerekend wordt.

Bekijken Ethiek en Thomas van Aquino

Tien geboden

Mozes en de tien geboden - José de Ribera Met de tien geboden (Hebreeuws:, עשרת הדברות asèrèt hadibrot, "tien woorden" of "tien uitspraken") of dekaloog (Oudgrieks:, hoi déka lógoi, "de tien woorden") worden de leefregels aangeduid die in de Hebreeuwse Bijbel volgens het jodendom en christendom door God via Mozes aan de mensen gegeven zijn.

Bekijken Ethiek en Tien geboden

Titelbescherming

Titelbescherming is de wettelijke bescherming om een bepaalde academische of beroepstitel te mogen voeren.

Bekijken Ethiek en Titelbescherming

Totalitarisme

Totalitarisme is een politiek systeem waarbij de gehele maatschappij ondergeschikt wordt gemaakt aan het staatsidee en de politiek de gehele samenleving tot in de diepste geledingen doordringt.

Bekijken Ethiek en Totalitarisme

Tractatus Logico-Philosophicus

De Tractatus Logico-Philosophicus (Traktaat over de logische filosofie), vaak afgekort tot Tractatus, is het eerste hoofdwerk van de Oostenrijks-Engelse filosoof Ludwig Wittgenstein.

Bekijken Ethiek en Tractatus Logico-Philosophicus

Trolleyprobleem

Het '''trolleyprobleem''' in een plaatje: de tram staat op het punt rechtdoor te gaan en een stel mensen te doden. De wissel omzetten doet een ander omkomen. Wat moet degene bij de wissel doen? Het trolleyprobleem is een gedachte-experiment en ethisch dilemma in de ethiek dat voor het eerst werd beschreven door Philippa Foot in 1967,, "The Problem of Abortion and the Doctrine of the Double Effect" in Virtues and Vices, Oxford, Basil Blackwell, 1978.(oorspronkelijk verschenen in Oxford Review, 5, 1967.

Bekijken Ethiek en Trolleyprobleem

Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog was de escalatie van de Tweede Chinees-Japanse Oorlog die begon in 1937 en een Europese oorlog begonnen in 1939 tot een militair conflict dat van 1941 tot 1945 op wereldschaal werd uitgevochten tussen twee allianties: de asmogendheden en de geallieerden.

Bekijken Ethiek en Tweede Wereldoorlog

Universiteit Gent

De Universiteit Gent of UGent (tot 1991 Rijksuniversiteit Gent of RUG) is een universiteit in België, gelegen in de Oost-Vlaamse stad Gent.

Bekijken Ethiek en Universiteit Gent

USA PATRIOT Act

Het moment dat de Patriot Act wordt getekend door George W. Bush De USA PATRIOT Act (Public Law 107-56), backroniem voor Uniting and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism Act of 2001, algemeen bekend als de Patriot Act, is een Amerikaans wetsvoorstel (H.R.3162) dat op 26 oktober 2001 door het Amerikaans Congres met een meerderheid werd aangenomen.

Bekijken Ethiek en USA PATRIOT Act

Utilitarisme

Jeremy Bentham Het utilitarisme of utilisme (van Latijn utilitas, nut) is een ethische stroming die de morele waarde van een handeling afmeet aan de bijdrage die deze handeling levert aan het algemeen nut, waarbij onder algemeen nut het welzijn en geluk van alle mensen wordt verstaan.

Bekijken Ethiek en Utilitarisme

Verlichting (stroming)

salon, 1755. In dergelijke salons, waarin ook voor vrouwen een rol was weggelegd, kwamen wetenschappers, letterkundigen en aristocraten bijeen. De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.

Bekijken Ethiek en Verlichting (stroming)

Verlossing

Verlossing betekent bevrijding uit een benarde positie of een gevangenschap, in de ruime zin van het woord.

Bekijken Ethiek en Verlossing

Vijf Voorschriften

De vijf voorschriften of pañca-sila (ongeveer uitgesproken als pantsjasiela) is de fundamentele ethische code van het boeddhisme, nageleefd door de leken-boeddhisten.

Bekijken Ethiek en Vijf Voorschriften

Waardesysteem

Een waardesysteem is het samenhangend geheel van waarden van een individu, groep of samenleving.

Bekijken Ethiek en Waardesysteem

Wetenschap

peer review'' bij wetenschappelijke publicaties werkt de wetenschappelijke gemeenschap aan het waarborgen van de kwaliteit van de wetenschap, haar methodes en interpretatie van resultaten. Wetenschap is zowel de systematisch verkregen, geordende en controleerbare menselijke kennis, het bijbehorende proces van kennisverwerving als de gemeenschap waarin deze kennis wordt verzameld.

Bekijken Ethiek en Wetenschap

Wiener Kreis

Moritz Schlick. De Wiener Kreis (Nederlands: Weense cirkel of Weense kring) (1920-1938) was een groep filosofen en wetenschappers die zich rond Moritz Schlick schaarden.

Bekijken Ethiek en Wiener Kreis

Wijsgerige antropologie

Max Scheler wordt beschouwd als een van de bekendste filosofische antropologen. De wijsgerige antropologie of filosofische antropologie bestudeert de filosofische vraag naar het wezen van de mens, dus wat de mens specifiek tot mens maakt.

Bekijken Ethiek en Wijsgerige antropologie

William Godwin

William Godwin William Godwin (Wisbech in Cambridgeshire, 3 maart 1756 - Londen, 7 april 1836) was een Engels journalist, econoom, romanschrijver en politiek filosoof.

Bekijken Ethiek en William Godwin

William James

Houghton Library William James (New York, 11 januari 1842 – Chocorua, 26 augustus 1910) was een Amerikaanse filosoof en psycholoog.

Bekijken Ethiek en William James

Wiskunde

Wiskunde (minder gebruikelijk: mathematiek, mathematica of mathesis) is een formele wetenschap die onder andere getallen, patronen en abstracte structuren bestudeert.

Bekijken Ethiek en Wiskunde

Wissel (spoorweg)

Links wissel in Zutphen, onderdeel van een kruiswissel Animatie van een rechts wissel M6-stuurstandrijtuig rijdt over wissels tijdens werkzaamheden in Brussel-Zuid. Een wissel is een installatie in een spoorweg om een trein, metro of tram naar een ander spoor te leiden.

Bekijken Ethiek en Wissel (spoorweg)

Zelfkennis

Zelfkennis is het vermogen om de eigen denkwijze, de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de eigen geest en van het eigen lichaam te kunnen inschatten en daar rationele conclusies uit te trekken.

Bekijken Ethiek en Zelfkennis

Zeven deugden

De doopvont van de Onze-Lieve-Vrouwkerk van Le Bourg-Dun met afbeeldingen van de zeven deugden Naast de zeven hoofdzonden die een rol spelen in de katholieke traditie is er ook een lijst opgesteld van de zeven deugden, bestaande uit de vier kardinale deugden en de later toegevoegde drie goddelijke of theologale deugden.

Bekijken Ethiek en Zeven deugden

Zorgethiek

De zorgethiek is een stroming binnen de ethiek, die de zorg van mensen voor elkaar centraal stelt, en - meer in praktische zin, die zich op de zorg richt, bijvoorbeeld in ziekenhuizen en in het welzijnswerk.

Bekijken Ethiek en Zorgethiek

Zygmunt Bauman

Zygmunt Bauman in 2013 Zygmunt Bauman (Poznań, 19 november 1925 – Leeds, 9 januari 2017) was een Pools-Britse socioloog en filosoof van Joodse afkomst.

Bekijken Ethiek en Zygmunt Bauman

Ook bekend als Dierethiek, Ethicus, Ethisch, Moraalfilosofie, Moraalfilosofische, Moraalfilosoof, Moraalleer, Moraalwetenschap, Moraalwetenschappen, Moreel standpunt, Morele filosofie.

, Elizabeth Anderson, Elizabeth Anscombe, Emmanuel Levinas, Emmanuel Mounier, Emotivisme, Empirisch resultaat, Epictetus, Epicurisme, Epicurus, Erfzonde, Erno Eskens, Ethica Nicomachea, Ethisch dilemma, Etienne Vermeersch, Eudemonisme, Euthanasie, Euthanasiezaak-Terri Schiavo, Feministische filosofie, Fernando Savater, Filosofie, Friedrich Nietzsche, Gedachte-experiment, Gedrag, Genealogie (Nietzsche), Geneeskunde, Genetische technologie, George Edward Moore, Geschiedenis van de filosofie, Geschiedenis van de westerse filosofie, Geschiedschrijving, Gevolgenethiek, Gianni Vattimo, Goddelijke voorzienigheid, Goed en kwaad, Gorgias, Grieks, Gulden regel (leefregel), Hans Jonas, Hedendaagse filosofie, Hedonisme, Henry Sidgwick, Heraclitus, Homoseksualiteit, Hongersnood, Hypothetische imperatief, Ideeënleer, Immanuel Kant, Immigratie, Intersubjectiviteit, Iris Murdoch, Isaiah Berlin, Islam, Jaap Kruithof, Jacques Derrida, James Mill, James Rachels, Jürgen Habermas, Jean Rostand, Jean-François Lyotard, Jean-Paul Sartre, Jeremy Bentham, Johannes Duns Scotus, John Dewey, John Jamieson Carswell Smart, John Leslie Mackie, John McDowell, John Rawls, John Stuart Mill, Judith Butler, Kardinale deugden, Karl-Otto Apel, Kennistheorie, Kosmologie, Kritiek, Kritik der praktischen Vernunft, La condition postmoderne, Lawrence Kohlberg, Les passions de l'âme, Leviathan (boek), Liberalisme, Libertarisme, Logisch positivisme, Logos, Ludwig Wittgenstein, Marcus Tullius Cicero, Markies de Sade, Martha Nussbaum, Martin Buber, Mary Midgley, Master (graad), Master na master, Materialisme (filosofie), Max Horkheimer, Max Scheler, Maxime (filosofie), Media-ethiek, Medisch-ethische kwesties, Medische ethiek, Meester- en slavenmoraal, Meta-ethiek, Metafysica, Methodologie, Michael Walzer, Milieu, Milieu-impact, Milieufilosofie, Milieuverontreiniging, Modale logica, Mondialisering, Moraal, Moreel pluralisme, Moreel relativisme, Moreel scepticisme, Mythe, Naturalistische dwaling, Natuurfilosofie, Natuurwet (ethiek), Normen en waarden, Ondernemingsethiek, Oorlog van allen tegen allen, Oude Griekenland, Overbevolking, Paola Cavalieri, Personalisme, Persoonsidentiteit, Peter Frederick Strawson, Peter Singer, Petrus Abaelardus, Philippa Foot, Plato, Pluralisme (filosofie), Politiek, Politieke filosofie, Politieke vrijheid, Pornografie, Positieve discriminatie, Postmoderne filosofie, Pragmatisme, Premisse (logica), Principia Ethica, Probleem van het lijden, Protagoras (filosoof), Pyrronisme, Pythagoras, Pythagorisme (Pythagoras), Rationalisme, Rechtsfilosofie, Rechtvaardigheid, René Descartes, Retoriek, Richard Hare, Robert Nozick, Søren Kierkegaard, Schadebeginsel, Scholastiek, Sharia, Sociaal contract, Sociaal feit, Sociologie, Socrates (filosoof), Sofistiek, Stoa, Stuart Hampshire, Taalfilosofie, Teleologie, Teleologische ethiek, Terrorisme, Tetsuro Watsuji, Theodor Adorno, Theologie, Thomas Hobbes, Thomas Nagel, Thomas van Aquino, Tien geboden, Titelbescherming, Totalitarisme, Tractatus Logico-Philosophicus, Trolleyprobleem, Tweede Wereldoorlog, Universiteit Gent, USA PATRIOT Act, Utilitarisme, Verlichting (stroming), Verlossing, Vijf Voorschriften, Waardesysteem, Wetenschap, Wiener Kreis, Wijsgerige antropologie, William Godwin, William James, Wiskunde, Wissel (spoorweg), Zelfkennis, Zeven deugden, Zorgethiek, Zygmunt Bauman.