We werken aan het herstellen van de Unionpedia-app in de Google Play Store
UitgaandeInkomende
🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!
Instagram Facebook X LinkedIn

IUPAC-nomenclatuur

Index IUPAC-nomenclatuur

IUPAC-nomenclatuur is een systematische manier om elementen en chemische verbindingen te benoemen zoals die door de International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) wordt voorgestaan.

Inhoudsopgave

  1. 75 relaties: Aceetaldehyde, Aceetamide, Acetofenon, Aceton, Alcohol (stofklasse), Aldehyde, Alkaan, Alkeen, Alkylgroep, Alkyn, Amide, Amine, Anorganische chemie, Aromatische verbinding, Azijnzuur, Benzeen, Benzofenon, Broom (element), Buteen, Cahn-Ingold-Prelog-prioriteitsregels, Carbonzuur, Carboxygroep, Chemisch element, Chloor (element), Chloroform, Cis-trans-isomerie, Citroenzuur, Cycloalkaan, Cyclobutaan, Cyclohexaan, Dimethylformamide, Drievoudige binding, Dubbele binding (scheikunde), Ester (scheikunde), Ethanol, Etheen, Ether (scheikunde), Ethylformiaat, Ethyn, Fenol, Fenylgroep, Fluor (element), Formaldehyde, Functionele groep, Furaan, Halogeen, Indool, Ion (deeltje), Isomeer, IUPAC, ... Uitbreiden index (25 meer) »

  2. Chemische formules en nomenclatuur
  3. Wikipedia:Beginnetje scheikunde

Aceetaldehyde

Aceetaldehyde of ethanal is een aldehyde dat gebruikt wordt als grondstof voor de synthese van verschillende chemische verbindingen, vooral van azijnzuur, butaan-1-ol en ethylacetaat.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Aceetaldehyde

Aceetamide

Aceetamide is een witte, reukloze, kristallijne, hygroscopische vaste stof.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Aceetamide

Acetofenon

Acetofenon (IUPAC-naam: 1-fenylethanon) is een kristallijn keton met een laag smeltpunt, zodat het onder andere gebruikt kan worden als oplosmiddel voor cellulose, ethers en esters in de industriële bereiding van alcohol-oplosbare harsen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Acetofenon

Aceton

Aceton (ook bekend onder de namen dimethylketon, DMK en propanon) is een kleurloze vloeistof die veel als oplosmiddel wordt gebruikt (onder andere nagellakverwijderaar in het dagelijks leven).

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Aceton

Alcohol (stofklasse)

Een alcohol of ook wel alkanol en vroeger carbinol genoemd, is in de scheikunde een organische verbinding met een hydroxylgroep (-OH) gebonden met organische koolstofketen (een aryl- of alkylgroep).

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Alcohol (stofklasse)

Aldehyde

Algemene structuurformule van een aldehyde. Een aldehyde is.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Aldehyde

Alkaan

Structuurformule van de eerste tien lineaire alkanen. Een alkaan is een eenvoudige koolwaterstof zonder functionele groepen of dubbele bindingen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Alkaan

Alkeen

Structuurformule van but-1-een met aanduiding van de dubbele binding in het blauw. Alkenen of olefinen zijn onverzadigde koolwaterstoffen waarin minstens één paar koolstofatomen verbonden is door een dubbele binding.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Alkeen

Alkylgroep

Een alkylgroep is een functionele groep afgeleid van alkanen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Alkylgroep

Alkyn

Ethyn (ook wel acetyleen genoemd) is het meest eenvoudige alkyn. Structuurformules van enkele alkynen: ethyn, but-1-yn, but-2-yn en de algemene structuurformule van een eindstandig lineair alkyn. Alkynen zijn onverzadigde koolwaterstoffen waarin ten minste een paar koolstofatomen verbonden is door een drievoudige binding.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Alkyn

Amide

Algemene structuurformule van een amide. Een amide is.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Amide

Amine

Monomethylamine Met een amine kan in de chemie zowel een atoomgroep als een stof bedoeld worden.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Amine

Anorganische chemie

Anorganische scheikunde is de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met anorganische chemische verbindingen; dat wil zeggen met verbindingen die normaal gesproken geen koolstofatomen bevatten, zoals mineralen, zouten, en metalen, maar ook water.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Anorganische chemie

Aromatische verbinding

Een aromatische verbinding of aromaat is in de scheikunde een organische verbinding die voldoet aan de regel van Hückel.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Aromatische verbinding

Azijnzuur

Azijnzuur (systematische naam ethaanzuur) is een zwak zuur met een kenmerkende stekende geur.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Azijnzuur

Benzeen

Benzeen is een organische verbinding, meer specifiek een koolwaterstof, met als brutoformule C6H6.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Benzeen

Benzofenon

Benzofenon is een organische verbinding met als brutoformule C13H10O.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Benzofenon

Broom (element)

Broom is een scheikundig element met symbool Br en atoomnummer 35.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Broom (element)

Buteen

Buteen is een alkeen met als brutoformule C4H8.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Buteen

Cahn-Ingold-Prelog-prioriteitsregels

Prioriteiten van verschillende substituenten De Cahn-Ingold-Prélog-prioriteitsregels zijn een set van regels in de organische chemie waarmee in volgorde van belang in het deelgebied van de stereochemie de oriëntatie rond een asymmetrisch centrum of isomeren rond een dubbele binding in een molecuul worden beschreven, zoals in alkenen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Cahn-Ingold-Prelog-prioriteitsregels

Carbonzuur

Structuur van een carbonzuur Een carbonzuur is.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Carbonzuur

Carboxygroep

De carboxygroep ('''blauw''' aangegeven) als functionele groep van een carbonzuur (R.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Carboxygroep

Chemisch element

Een chemisch of scheikundig element is een stof die met scheikundige middelen en methoden niet in andere stoffen opgesplitst kan worden.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Chemisch element

Chloor (element)

Chloor is een scheikundig element met symbool Cl en atoomnummer 17.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Chloor (element)

Chloroform

Advertentie voor 'Wellcome Chloroform' uit 1916 Rond het jaar 1900 werd chloroform gebruikt als verdovingsmiddel bij operaties. Op deze foto uit 1862 demonstreert anesthesiepionier Joseph Thomas Clover het gebruik van chloroform-toedieningsapparatuur. Chloroform, ook bekend als trichloormethaan (systematische IUPAC-naam) en methyltrichloride, is een kleurloos, vloeibaar, roesmiddel en een organisch oplosmiddel met een kookpunt van 61,2 °C.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Chloroform

Cis-trans-isomerie

Cis-trans-isomerie, ook wel bekend als E/Z-isomerie of geometrische isomerie, is een vorm van stereo-isomerie.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Cis-trans-isomerie

Citroenzuur

Citroenzuur is een organisch zuur.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Citroenzuur

Cycloalkaan

Structuurformule van cyclobutaan Een cycloalkaan is een alicyclische verbinding waarin alleen sigma-bindingen voorkomen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Cycloalkaan

Cyclobutaan

Cyclobutaan is een alicyclisch koolwaterstof met als brutoformule C4H8.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Cyclobutaan

Cyclohexaan

Cyclohexaan is een cycloalkaan met als brutoformule C6H12.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Cyclohexaan

Dimethylformamide

Dimethylformamide of DMF (IUPAC-naam: N,N-dimethylformamide) is een kleurloze vloeistof, mengbaar met water en een groot aantal organische oplosmiddelen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Dimethylformamide

Drievoudige binding

Een drievoudige binding is in de scheikunde een type binding waarbij twee atomen verbonden zijn door middel van drie elektronenparen (6 bindingselektronen in totaal).

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Drievoudige binding

Dubbele binding (scheikunde)

Een dubbele binding is een chemische binding tussen twee atomen waarbij twee gemeenschappelijke elektronenparen (dus in totaal 4 elektronen) betrokken zijn.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Dubbele binding (scheikunde)

Ester (scheikunde)

Esters vormen een klasse van organische verbindingen, die ontstaan door de reactie van een zuur met een alcohol of een sacharide.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Ester (scheikunde)

Ethanol

Waterstofbruggen in vast ethanol bij −186°C. Ontmengingsgebied bij het vloeistof-vloeistofevenwicht in een mengsel van ethanol en dodecaan. Azeotroopvorming bij een mengsel van water en ethanol. Ethanol, ook wel ethylalcohol genoemd, is de bekendste en meest voorkomende alcohol, aangezien het een veelgebruikt oplosmiddel is en het de alcohol is die in alcoholische dranken zit.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Ethanol

Etheen

Etheen (ook bekend onder de oudere naam ethyleen) is een koolwaterstof met als brutoformule C2H4.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Etheen

Ether (scheikunde)

Algemene structuurformule van een ether. Een ether is een organische verbinding van de algemene vorm R-O-R', waarbij de centrale zuurstof een directe binding heeft met twee koolstofatomen die deel zijn van een alkyl- of arylgroep.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Ether (scheikunde)

Ethylformiaat

Ethylformiaat is de ethylester van mierenzuur.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Ethylformiaat

Ethyn

Ethyn of acetyleen is het eenvoudigste alkyn.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Ethyn

Fenol

Fenol of hydroxybenzeen, vroeger ook wel carbolzuur of carbol genoemd, is een organische verbinding bestaande uit een benzeenring waarvan één waterstofatoom is gesubstitueerd door een hydroxylgroep (OH).

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Fenol

Fenylgroep

Structuurformule van een fenylgroep. Een fenylgroep (in het Engels en Frans als phenyl gespeld) is een arylgroep en bestaat uit een benzeenring waarvan één waterstofatoom is verwijderd.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Fenylgroep

Fluor (element)

Fluor is een chemisch element met symbool F en atoomnummer 9. Het behoort tot de groep van de halogenen (groep VIIa). Het element komt in monoatomische vorm niet voor in de natuur. Het vormt diatomische moleculen difluor (F2), die wegens de hoge reactiviteit zelf ook nauwelijks in de natuur te vinden zijn.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Fluor (element)

Formaldehyde

Formaldehyde of methanal is een gas met een zeer sterke, onaangename geur.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Formaldehyde

Functionele groep

In de organische scheikunde zijn functionele groepen onderdelen van moleculen met een structureel motief, herkenbaar aan de vaste elementen-samenstelling en de covalente bindingen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Functionele groep

Furaan

Furaan is een heterocyclische organische verbinding, met als brutoformule C4H4O.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Furaan

Halogeen

De halogenen (IUPAC-groepsnummer 17, vroeger bekend als VIIa) of zoutvormers uit het periodiek systeem hebben als kenmerk dat hun buitenste schil zeven elektronen bevat.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Halogeen

Indool

Indool is een heterocyclische aromatische verbinding met als brutoformule C8H7N.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Indool

Ion (deeltje)

Een elektrondensiteitsplot van het nitraation (NO3−). Een ion (uitspraak met klemtoon op o) is een elektrisch geladen atoom of molecuul, een monoatomisch ion, of een groep atomen met een elektrische lading, een zogeheten polyatomisch ion.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Ion (deeltje)

Isomeer

480px Isomeren (van het Grieks isos.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Isomeer

IUPAC

De International Union of Pure and Applied Chemistry (meestal afgekort tot IUPAC of in het Nederlands: Internationale Unie voor Zuivere en Toegepaste Scheikunde) is een onafhankelijke organisatie die zich bezighoudt met het opzetten en uitbreiden van standaarden die van belang zijn voor de scheikunde in de breedste zin van het woord.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en IUPAC

Keton

Een keton is.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Keton

Koolstofketen

Een koolstofketen of koolstofskelet is in de organische chemie een regelmatige aaneenschakeling van koolstofatomen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Koolstofketen

Methaan

Methaan (CH4) is de eenvoudigste koolwaterstof en behoort tot de groep der alkanen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Methaan

Methanol

Methanol of methylalcohol (in België ook bekend als brandalcohol) is het eenvoudigste alcohol en heeft als brutoformule CH4O.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Methanol

Methylacetaat

Methylacetaat is de methylester van azijnzuur.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Methylacetaat

Methylformiaat

Methylformiaat of methylmethanoaat is een organische verbinding met als brutoformule C2H4O2.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Methylformiaat

Methylgroep

Structuurformule van de methylgroep Een methylgroep is een functionele groep, afgeleid van methaan (CH4).

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Methylgroep

Methylisobutylketon

Methyl-iso-butylketon (MIBK) (IUPAC-naam: 4-methyl-pentan-2-on) is een keton dat veel wordt gebruikt als oplosmiddel.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Methylisobutylketon

Methylpropaan

Methylpropaan (ook bekend onder de handelsnaam R600a) is een licht ontvlambaar kleurloos gas.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Methylpropaan

Mierenzuur

Mierenzuur of methaanzuur is een carbonzuur met als brutoformule CH2O2, ook geschreven als HCOOH.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Mierenzuur

Molecuul

Verschillende modellen van een molecuul glucose Een molecuul of molecule is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog de chemische eigenschappen van die stof bezit.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Molecuul

Nomenclatuur (scheikunde)

Met nomenclatuur wordt in de scheikunde geduid op de naamgeving van organische en anorganische verbindingen, alsook van de chemische elementen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Nomenclatuur (scheikunde)

Nonaan

Nonaan is een koolwaterstof uit de groep van de alkanen, met als brutoformule C9H20.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Nonaan

Organische chemie

Organische chemie of koolstofchemie is de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met organische verbindingen; dat wil zeggen chemische verbindingen die koolstof- en, bijna altijd, waterstof-atomen bevatten.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Organische chemie

Prefix (scheikunde)

In de scheikunde wordt bij de naamgeving van chemische verbindingen gebruikgemaakt van prefixen of voorvoegsels.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Prefix (scheikunde)

Propaan-1-ol

Propaan-1-ol is een primair alcohol dat voornamelijk gebruikt wordt als oplosmiddel in de organische chemie en als schoonmaakmiddel.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Propaan-1-ol

Propeen

Propeen is een koolwaterstof, behorend tot de groep der alkenen, met als brutoformule C3H6.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Propeen

Propyn

Propyn is een alkyn met als brutoformule C3H4.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Propyn

Samengestelde stof

Water is een onder standaardomstandigheden vloeibare samengestelde stof, opgebouwd uit waterstof- en zuurstofatomen Pyriet is een minerale samengestelde stof, opgebouwd uit ijzer- en zwavelionen Een samengestelde stof of chemische verbinding is een stof die wordt gevormd door de chemische binding tussen de atomen van twee of meer chemische elementen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Samengestelde stof

Stikstof (element)

Stikstof (Latijn: nitrogenium) is een scheikundig element met symbool N en met atoomnummer 7.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Stikstof (element)

Triviale naam (chemie)

In de scheikunde zijn triviale namen de namen die in het dagelijks leven gebruikt worden, dus gangbare benamingen in tegenstelling tot de wetenschappelijke namen die de scheikundige nomenclatuurregels volgen.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Triviale naam (chemie)

Xyleen

Xyleen of dimethylbenzeen, vroeger (in het Duits nog steeds) ook wel xylol genoemd, is een heldere, kleurloze vloeistof met kenmerkende geur.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en Xyleen

1,2-ethaandiol

Ethaan-1,2-diol (oude naamgeving: 1,2-ethaandiol) (meestal aangeduid als ethyleenglycol, etheenglycol of kortweg glycol) is een alcohol met als brutoformule C2H6O2.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en 1,2-ethaandiol

2-methylbutaan

2-methylbutaan of isopentaan is een van de drie isomeren van pentaan; de andere zijn n-pentaan en neopentaan (2,2-dimethylpropaan).

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en 2-methylbutaan

3-pentanon

3-pentanon of di-ethylketon is een kleurloze organische vloeistof met een zoete geur die gelijkt op die van aceton.

Bekijken IUPAC-nomenclatuur en 3-pentanon

Zie ook

Chemische formules en nomenclatuur

Wikipedia:Beginnetje scheikunde

Ook bekend als IUPAC nomenclatuur, IUPAC-naam, Systematische IUPAC-naam.

, Keton, Koolstofketen, Methaan, Methanol, Methylacetaat, Methylformiaat, Methylgroep, Methylisobutylketon, Methylpropaan, Mierenzuur, Molecuul, Nomenclatuur (scheikunde), Nonaan, Organische chemie, Prefix (scheikunde), Propaan-1-ol, Propeen, Propyn, Samengestelde stof, Stikstof (element), Triviale naam (chemie), Xyleen, 1,2-ethaandiol, 2-methylbutaan, 3-pentanon.