Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Installeren
Snellere toegang dan browser!
 

Citroenzuurcyclus

Index Citroenzuurcyclus

De citroenzuurcyclus of krebscyclus of de tricarbonzuurcyclus (TCA-cyclus) is een van de fundamentele metabole cycli in cellen, die zuurstof gebruiken in het cellulaire ademhalingsproces.

70 relaties: Acetyl-CoA, Acetylgroep, Aconietzuur, Adenosinedifosfaat, Adenosinetrifosfaat, Aeroob, Alfa-ketoglutaarzuur, Aminozuur, Ammoniak, Anabolisme, Anaeroob, Appelzuur, Barnsteenzuur, Biologie, Cel (biologie), Celademhaling, Citraatsynthase, Citroenzuur, Condensatiereactie, Cytosol, Decarboxylering, Dehydratie (scheikunde), Dizuurstof, Eiwitten, Engels, Enzym, Ethanol, Eukaryoten, Flavine-adenine-dinucleotide, Fluoraceetamide, Fluorazijnzuur, Fosforylering, Fumaarzuur, Glucose, Glycerol, Glycolyse, Guanosinedifosfaat, Guanosinetrifosfaat, Hans Krebs (arts), Hydratatie, Hydrolyse, Iso-citroenzuur, Katabolisme, Katalysator, Koolhydraten, Koolstofdioxide, Malaatdehydrogenase, Melkzuur, Metaboliet, Mitochondrion, ..., Natriumfluoracetaat, Nicotinamide-adenine-dinucleotide, Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde, Oxaalazijnzuur, Oxaalbarnsteenzuur, Oxidatie, Oxidatieve decarboxylering, Oxidatieve fosforylering, Prokaryoten, Pyrodruivenzuur, Reactiepad (biochemie), Reductie (scheikunde), Stofwisseling, Succinaat-dehydrogenase, Ureum, Vet, Vetzuur, Virus (biologie), Water, 1953. Uitbreiden index (20 meer) »

Acetyl-CoA

Acetyl-CoA (CH3COSCoA) is een co-enzym dat een rol speelt in de citroenzuurcyclus.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Acetyl-CoA · Bekijk meer »

Acetylgroep

Acetylgroep De acetylgroep (CH3-CO-R) is een organische chemische groep die is opgebouwd uit een methylgroep die vastzit aan een carbonylgroep.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Acetylgroep · Bekijk meer »

Aconietzuur

Aconietzuur is een driewaardig onverzadigd organisch zuur met als brutoformule C6H6O6.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Aconietzuur · Bekijk meer »

Adenosinedifosfaat

Adenosinedifosfaat of ADP is een ribonucleotide die is opgebouwd uit het nucleobase adenine, het monosacharide ribose en twee fosfaatgroepen.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Adenosinedifosfaat · Bekijk meer »

Adenosinetrifosfaat

Adenosinetrifosfaat, beter bekend als ATP, is de drager van chemische energie in alle levende cellen.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Adenosinetrifosfaat · Bekijk meer »

Aeroob

thumb Een organisme is aeroob wanneer het alleen in een zuurstofrijk milieu kan gedijen, omdat het zuurstof gebruikt ten behoeve van zijn metabolisme.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Aeroob · Bekijk meer »

Alfa-ketoglutaarzuur

Alfa-ketoglutaarzuur of α-ketoglutaarzuur is een van de twee ketonderivaten van glutaarzuur.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Alfa-ketoglutaarzuur · Bekijk meer »

Aminozuur

Algemene structuur van α-aminozuren. De R staat voor residu-groep Een aminozuur is een organische verbinding die zowel een carboxygroep (-COOH) als een aminegroep (-NH2) bezit.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Aminozuur · Bekijk meer »

Ammoniak

Ammoniak is een anorganische verbinding van stikstof en waterstof met als brutoformule NH3.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Ammoniak · Bekijk meer »

Anabolisme

Anabolisme is, binnen het organisme, het fysiologische proces waarbij via synthese van complexe moleculen (biopolymeren als cellulose en eiwitten) uit kleine biomoleculen (monomeren) celmateriaal wordt gevormd.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Anabolisme · Bekijk meer »

Anaeroob

Anaeroob betekent 'zonder lucht plaatsvindend of kunnen leven', waarbij met "lucht" zuurstof bedoeld wordt.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Anaeroob · Bekijk meer »

Appelzuur

Appelzuur is het zwak organisch zuur dat onder meer in appels voorkomt (het zorgt voor de zure smaak van groene appels).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Appelzuur · Bekijk meer »

Barnsteenzuur

Barnsteenzuur is de triviale naam voor butaandizuur (ook bekend onder het E-nummer E363), een organische verbinding met als brutoformule C4H6O4.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Barnsteenzuur · Bekijk meer »

Biologie

Animalia - Oeros (''Bos primigenius taurus'') Plantae - Tarwe (''Triticum'') Fungi - Gewone morielje (''Morchella esculenta'') Virus - Gammafaag Biologie is de natuurwetenschap die zich richt op organismen, levensprocessen en levensverschijnselen.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Biologie · Bekijk meer »

Cel (biologie)

Rode uicellen onder een microscoop. Levende cellen met gekleurde vacuole, afgestorven met kleurloze vacuole, luchtbel met dikke zwarte rand In de biologie is de cel het kleinste onderdeel van een organisme dat alle genetische informatie van dat organisme bevat.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Cel (biologie) · Bekijk meer »

Celademhaling

Celademhaling of aerobe dissimilatie, is het energieleverende proces binnen de stofwisseling van zuurstofminnende organismen.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Celademhaling · Bekijk meer »

Citraatsynthase

Het enzym citraatsynthase (EC-nummer 2.3.3.1) komt in bijna alle levende cellen voor en is de katalysator bij de eerste stap van de citroenzuurcyclus.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Citraatsynthase · Bekijk meer »

Citroenzuur

Citroenzuur is een organisch zuur.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Citroenzuur · Bekijk meer »

Condensatiereactie

Een condensatiereactie is een chemische reactie, waarbij relatief eenvoudige organische moleculen (monomeren) met elkaar reageren tot grotere moleculen: dimeren, oligomeren of polymeren.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Condensatiereactie · Bekijk meer »

Cytosol

ribosomen, bezig met de aanmaak van polypeptiden. Het cytosol, ook wel de intracellulaire vloeistof genoemd, is de waterige grondvloeistof van een levende cel.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Cytosol · Bekijk meer »

Decarboxylering

Een decarboxylering is een meestal organische ontledingsreactie waarbij een molecule koolstofdioxide (CO2) door een verbinding wordt afgesplitst.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Decarboxylering · Bekijk meer »

Dehydratie (scheikunde)

Bij dehydratie (of dehydratatie) kan in de scheikunde betrekking hebben op verschillende processen.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Dehydratie (scheikunde) · Bekijk meer »

Dizuurstof

Apparaat om zuurstof uit lucht te winnen in een bunker. Dizuurstof of moleculaire zuurstof (O2) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element zuurstof.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Dizuurstof · Bekijk meer »

Eiwitten

α-helices toont Eiwitten of proteïnen vormen een grote klasse van biologische moleculen, die bestaan uit polymere ketens van aminozuren.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Eiwitten · Bekijk meer »

Engels

Het Engels (English) is een Indo-Europese taal, die vanwege de nauwe verwantschap met talen als het Fries, (Neder-)Duits en Nederlands tot de West-Germaanse talen wordt gerekend.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Engels · Bekijk meer »

Enzym

triosefosfaatisomerase (TIM). Model van het enzym purinenucleosidefosforylase (PNP) Een enzym (Oudgrieks: ἐν en in, ζύμη zúme gist) is een macromoleculaire katalysator die een specifieke chemische reactie in een levend wezen kan laten verlopen.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Enzym · Bekijk meer »

Ethanol

Waterstofbruggen in vast ethanol bij −186°C. Ontmengingsgebied bij het vloeistof-vloeistofevenwicht in een mengsel van ethanol en dodecaan. Azeotroopvorming bij een mengsel van water en ethanol. Ethanol, ook wel ethylalcohol genoemd, is de bekendste en meest voorkomende alcohol, aangezien het een veelgebruikt oplosmiddel is en het de alcohol is die in alcoholische dranken zit.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Ethanol · Bekijk meer »

Eukaryoten

Eukaryoten (Eukaryota) zijn een van de drie domeinen waarin de huidige biologische wetenschap het leven indeelt.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Eukaryoten · Bekijk meer »

Flavine-adenine-dinucleotide

Flavine-adenine-dinucleotide (FAD) is een co-enzym dat geassocieerd wordt met verschillende eiwitten en die een belangrijke rol spelen in de redoxreacties van het metabolisme.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Flavine-adenine-dinucleotide · Bekijk meer »

Fluoraceetamide

Fluoraceetamide is een organische verbinding met als brutoformule C2H4FNO.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Fluoraceetamide · Bekijk meer »

Fluorazijnzuur

Fluorazijnzuur is een gefluorideerde organische verbinding uit de stofklasse der carbonzuren.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Fluorazijnzuur · Bekijk meer »

Fosforylering

Fosforylering is het plaatsen van een fosfaatgroep op een molecuul of ion.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Fosforylering · Bekijk meer »

Fumaarzuur

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Fumaarzuur · Bekijk meer »

Glucose

Glucose (Oudgrieks: τὸ γλεῦκος gleukos, zoete wijn) is een biologische organische verbinding (een biomolecuul), met brutoformule C6H12O6.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Glucose · Bekijk meer »

Glycerol

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Glycerol · Bekijk meer »

Glycolyse

Glycolyse in 10 stappen. De cursief gedrukte benamingen zijn de enzymen die werkzaam zijn bij de stappen. Glycolyse is een proces in het cytoplasma van de cellen van een organisme waarbij glucose, met behulp van enzymen, in tien stappen wordt afgebroken tot pyruvaat; zie afbeelding hiernaast.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Glycolyse · Bekijk meer »

Guanosinedifosfaat

Guanosinedifosfaat of GDP is een ribonucleotide die is opgebouwd uit het nucleobase guanine, het monosacharide ribose en twee fosfaatgroepen.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Guanosinedifosfaat · Bekijk meer »

Guanosinetrifosfaat

Guanosinetrifosfaat of GTP is een ribonucleotide die een belangrijke rol speelt bij de energiehuishouding van de cel.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Guanosinetrifosfaat · Bekijk meer »

Hans Krebs (arts)

Hans Adolf Krebs (Hildesheim, 25 augustus 1900 – Oxford, 22 november 1981) was een Duits-Engels arts en biochemicus.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Hans Krebs (arts) · Bekijk meer »

Hydratatie

Hydratatie is het al of niet moedwillig toevoegen van water aan een bepaalde chemische stof.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Hydratatie · Bekijk meer »

Hydrolyse

Hydrolyse van een amide tot een carbonzuur en een amine Hydrolyse is de splitsing van een chemische binding onder opname van een molecuul water.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Hydrolyse · Bekijk meer »

Iso-citroenzuur

Iso-citroenzuur is een kleurloze in water oplosbare vaste stof.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Iso-citroenzuur · Bekijk meer »

Katabolisme

Katabolisme is het afbreken via een katabool reactiepad van grote moleculen in kleinere moleculen in de cel(len) van een organisme.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Katabolisme · Bekijk meer »

Katalysator

De werking van een katalysator schematisch voorgesteld. Doordat tussenproducten worden gevormd, is de activeringsenergie lager en verloopt de reactie sneller. Een katalysator is in de scheikunde een stof die de snelheid van een specifieke chemische reactie beïnvloedt zonder zelf verbruikt te worden.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Katalysator · Bekijk meer »

Koolhydraten

Glucose, een monosacharide Cellulose, een polysacharide Koolhydraten, ook sachariden genoemd, zijn een bepaald type verbindingen van koolstof-, waterstof- en zuurstofatomen waarbij de waterstof- en zuurstofatomen in een verhouding 2:1 voorkomen: algemene formule Cn(H2O)m.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Koolhydraten · Bekijk meer »

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide, kooldioxide, ook koolzuurgas, in de 19e eeuw ook koolstofzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Koolstofdioxide · Bekijk meer »

Malaatdehydrogenase

Het malaatdehydrogenase (afgekort tot MDH) is een enzym in de citroenzuurcyclus dat de omzetting van malaat in oxaalacetaat katalyseert (met behulp van NAD+) en vice versa (dit is een reversibele reactie).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Malaatdehydrogenase · Bekijk meer »

Melkzuur

Melkzuur is een organische verbinding met als brutoformule C3H6O3.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Melkzuur · Bekijk meer »

Metaboliet

Metabolieten ('stofwisselingsproducten') zijn de organische tussen- of eindproducten, die ontstaan na verwerking, tijdens de stofwisseling, van een gegeven stof in een willekeurig organisme: micro-organismen als bacteriën en andere eencelligen, planten en dieren.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Metaboliet · Bekijk meer »

Mitochondrion

Mitochondrion Een mitochondrionEverdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Mitochondrion · Bekijk meer »

Natriumfluoracetaat

Natriumfluoracetaat (C2H2FNaO2) is een zeer toxische organische fluorverbinding van natrium.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Natriumfluoracetaat · Bekijk meer »

Nicotinamide-adenine-dinucleotide

Nicotinamide-adenine-dinucleotide (NAD) is een co-enzym dat in de cellen van alle organismen functioneert als biochemische elektronendrager.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Nicotinamide-adenine-dinucleotide · Bekijk meer »

Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde

De Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde (Zweeds: Nobelpriset i fysiologi eller medicin) is een prijs die sinds 1901 jaarlijks uitgereikt wordt aan iemand die de wereld verbeterd heeft door een ontdekking, uitvinding of daad op het gebied van de fysiologie of de geneeskunde.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde · Bekijk meer »

Oxaalazijnzuur

Oxaalazijnzuur is een α-ketocarbonzuur met als brutoformule C4H4O5.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Oxaalazijnzuur · Bekijk meer »

Oxaalbarnsteenzuur

Oxaalbarnsteenzuur is een organisch zuur met als brutoformule C6H6O7.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Oxaalbarnsteenzuur · Bekijk meer »

Oxidatie

fluor vormen een ionbinding door middel van een redoxreactie. Natrium staat zijn buitenste elektron af aan het fluoratoom. Het natrium wordt geoxideerd en het fluor wordt gereduceerd. Oxidatie is het scheikundige proces waarbij een stof (de reductor) elektronen afstaat aan een andere stof (de oxidator).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Oxidatie · Bekijk meer »

Oxidatieve decarboxylering

Oxidatieve decarboxylering is een van de processen waarbij na de vertering van voedsel stoffen (zoals vetzuren, glycerol, monosachariden en aminozuren) via katabole processen worden afgebroken tot CO2 en H2O en energie.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Oxidatieve decarboxylering · Bekijk meer »

Oxidatieve fosforylering

protonen) over het membraan pompen. De oxidatieve fosforylering is een onderdeel van de stofwisseling waarin energie uit voedingsstoffen via een reeks redoxreacties, en met gebruikmaking van zuurstof, wordt omgezet en opgeslagen in adenosinetrifosfaat (ATP).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Oxidatieve fosforylering · Bekijk meer »

Prokaryoten

Schematische voorstelling van een prokaryotische cel. Een prokaryoot organisme is een eencellig organisme zonder de compartimentering van de cel, zoals deze voorkomt bij eukaryoten - de celkern en andere organellen ontbreken.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Prokaryoten · Bekijk meer »

Pyrodruivenzuur

Pyrodruivenzuur is een organische verbinding met als brutoformule C3H4O3.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Pyrodruivenzuur · Bekijk meer »

Reactiepad (biochemie)

Een reactiepad of metabole routeFriedbichler, M., Friedbichler, I. & Eerenbeemt, A.M.M. van den (2009).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Reactiepad (biochemie) · Bekijk meer »

Reductie (scheikunde)

fluor vormen een ionbinding door middel van een redoxreactie. Natrium staat zijn buitenste elektron af aan het fluoratoom. Het natrium wordt geoxideerd en het fluor wordt gereduceerd Reductie is het scheikundige proces waarbij een stof (de oxidator) elektronen opneemt van een andere stof (de reductor).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Reductie (scheikunde) · Bekijk meer »

Stofwisseling

Stofwisseling of metabolisme (uit het Grieks: μεταβολισμός metabolismos.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Stofwisseling · Bekijk meer »

Succinaat-dehydrogenase

kip. In het membraan de subeenheden SdhA (groen), SdhB (cyaan), SdhC (magenta) en SdhD (geel). Schema van het elektronentransport in het complex II Het enzym succinaat-dehydrogenase (SDH) met de systematische naam ubichinon-oxidoreductase, ook complex II genoemd, is een enzymcomplex, dat uit vier subeenheden bestaat.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Succinaat-dehydrogenase · Bekijk meer »

Ureum

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Ureum · Bekijk meer »

Vet

cis-configuratie. In het zwart is het veresterde glycerol herkenbaar Vetten zijn een uitgebreide groep van organische verbindingen bestaande uit triglyceriden.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Vet · Bekijk meer »

Vetzuur

Vetzuren zijn organische carbonzuren met een keten van ten minste twee koolstofatomen en een carboxylgroep (COOH).

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Vetzuur · Bekijk meer »

Virus (biologie)

Een virus is een klein deeltje van organisch materiaal dat zich uitsluitend kan vermenigvuldigen in cellen van levende wezens.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Virus (biologie) · Bekijk meer »

Water

Water als vaste stof, vloeistof en gas Water (H2O; aqua of aq.; zelden diwaterstofoxide of oxidaan) is de chemische verbinding van twee waterstofatomen en een zuurstofatoom.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en Water · Bekijk meer »

1953

Het jaar 1953 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Citroenzuurcyclus en 1953 · Bekijk meer »

Richt hier:

Czc, Krebs-cyclus, Krebscyclus.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »