Inhoudsopgave
145 relaties: Abdus Salam, Afgeleide, Albert Einstein, Algebraïsche topologie, Anthony Zee, Axioma, Basis (lineaire algebra), BCS-theorie, Boson (deeltje), Brout-Englert-Higgsveld, Chen Ning Yang, Commutativiteit, Commutator (wiskunde), Constante van Avogadro, Correspondentieprincipe, CPT-symmetrie, Deeltjesfysica, Differentiaalmeetkunde, Dimensie (lineaire algebra), Diracdelta, Diracnotatie, Diracvergelijking, Dualiteit van golven en deeltjes, Edward Witten, Eigenwaarde (wiskunde), Elektrisch veld, Elektrische geleiding, Elektrodynamica, Elektromagnetisch veld, Elektron, Elektrozwakke wisselwerking, Eugene Wigner, Faculteit (wiskunde), Fase (golf), Faseovergang, Fermion, Fockruimte, Fonon, Foton, Fouriertransformatie, Frank Wilczek, Freeman Dyson, Functionaalanalyse, Fundamentele natuurkracht, Gerard 't Hooft, Gluon, Golffunctie, Golflengte, Groepentheorie, Grondtoestand, ... Uitbreiden index (95 meer) »
- Kwantummechanica
Abdus Salam
Abdus Salam, NI, SPk, KBE (Urdu:عبد السلام)(Jhang, Punjab (Pakistan), 29 januari 1926 – Oxford (Verenigd Koninkrijk), 21 november 1996) was een Pakistaanse natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Abdus Salam
Afgeleide
In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Afgeleide
Albert Einstein
Handtekening Begin van een toespraak van Albert Einstein. ''"Ladies'' (kucht) ''and gentlemen, our age is proud of the progress it has made in men's intellectual development. The search and striving for truth and knowledge is one of the highest of men's qualities..."'' United Jewish Appeal, 11 april 1943.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Albert Einstein
Algebraïsche topologie
In de wiskunde vormt de algebraïsche topologie een onderdeel van de topologie waarin technieken uit de algebra gebruikt worden om topologische onderwerpen te bestuderen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Algebraïsche topologie
Anthony Zee
Anthony Zee Anthony Zee (Kunming, China, 1945) is een Chinees-Amerikaanse natuurkundige, schrijver en professor aan het Kavli Instituut voor theoretische natuurkunde en de natuurkundefaculteit van de Universiteit van Californië in Santa Barbara.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Anthony Zee
Axioma
Een axioma (of postulaat) is in de wiskunde en de logica, sinds Euclides en Aristoteles, een niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde bewering.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Axioma
Basis (lineaire algebra)
In de lineaire algebra is een basis van een vectorruimte een verzameling van lineair onafhankelijke vectoren die de vectorruimte voortbrengen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Basis (lineaire algebra)
BCS-theorie
De BCS-theorie is een theorie die supergeleiding beschrijft.
Bekijken Kwantumveldentheorie en BCS-theorie
Boson (deeltje)
Bose-einsteincondensaat Een boson, genoemd naar Satyendra Nath Bose, is een deeltje dat een heeltallige spin bezit (0, 1, 2,...). Dit in tegenstelling tot een fermion, dat een halftallige spin heeft (1/2, 3/2, 5/2,...). De volgende deeltjes zijn bosonen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Boson (deeltje)
Brout-Englert-Higgsveld
Potentiaal van het BEH-veld verticaal tegen de reële en imaginaire component van de golffunctie horizontaal Het Brout-Englert-Higgsveld (BEH-veld of kortweg Higgsveld) is een hypothetisch energieveld, dat volgens de theorie de massa van de elementaire deeltjes veroorzaakt.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Brout-Englert-Higgsveld
Chen Ning Yang
Yang Chen-Ning (Frank) (Hefei (Anhui), 1 oktober 1922) is een Chinees natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Chen Ning Yang
Commutativiteit
Commutativiteit is een begrip in de wiskunde en heeft betrekking op de symmetrie tussen twee operanden van een binaire operatie.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Commutativiteit
Commutator (wiskunde)
In de algebra geeft een commutator aan, in welke mate de volgorde van twee elementen een rol speelt in het resultaat van een bewerking.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Commutator (wiskunde)
Constante van Avogadro
Amedeo Avogadro De constante van Avogadro, NA, ook getal van Avogadro genoemd, is een fysische constante die de verhouding tussen aantal deeltjes en hoeveelheid stof aangeeft - het getal staat voor de verhouding tussen de deeltjes van de atomaire en moleculaire wereld en de elementen van de door de mens waarneembare, macroscopische, wereld.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Constante van Avogadro
Correspondentieprincipe
Het correspondentieprincipe is in de natuurkunde het principe dat uit de postulaten van de kwantummechanica de resultaten van de klassieke mechanica (op macroscopische schaal) herleidbaar moeten zijn.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Correspondentieprincipe
CPT-symmetrie
CPT-symmetrie is een combinatie van CP-symmetrie en T-symmetrie.
Bekijken Kwantumveldentheorie en CPT-symmetrie
Deeltjesfysica
De installatie van de Large Hadron Collider van het CERN De deeltjesfysica is een tak van de natuurkunde of fysica die subatomaire deeltjes bestudeert waaruit alle materie en straling bestaat.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Deeltjesfysica
Differentiaalmeetkunde
lijnen. Differentiaalmeetkunde is een tak van de wiskunde die gekromde ruimten onderzoekt.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Differentiaalmeetkunde
Dimensie (lineaire algebra)
De dimensie van een vectorruimte V is het aantal vectoren waaruit de basis van die vectorruimte is opgebouwd.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Dimensie (lineaire algebra)
Diracdelta
Schematische voorstelling van de diracfunctie. Een enkele diracpuls op het tijdstip t.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Diracdelta
Diracnotatie
Paul Dirac In de natuurkunde, speciaal in de kwantummechanica, is de diracnotatie, ook wel bra-ketnotatie, een vorm van notatie voor de kwantumtoestanden van een systeem.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Diracnotatie
Diracvergelijking
De diracvergelijking is een relativistische kwantummechanische golfvergelijking, die in 1928 werd geformuleerd door de Britse natuurkundige Paul Dirac.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Diracvergelijking
Dualiteit van golven en deeltjes
Schematische weergave van een golfbeweging en een bewegend deeltje De dualiteit van golven en deeltjes is een beginsel van de kwantummechanica dat zegt dat alle deeltjes zich onder bepaalde omstandigheden als golven gedragen en alle golven zich onder bepaalde omstandigheden als een stroom deeltjes gedragen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Dualiteit van golven en deeltjes
Edward Witten
Edward Witten (Baltimore, 26 augustus 1951) is een Amerikaans wiskundig natuurkundige (een theoreticus op het grensgebied van natuurkunde en wiskunde) en professor aan het 'Institute for Advanced Study' in Princeton (New Jersey).
Bekijken Kwantumveldentheorie en Edward Witten
Eigenwaarde (wiskunde)
In de lineaire algebra is een eigenvector van een lineaire transformatie (operator) een vector, anders dan de nulvector, die door de transformatie slechts van grootte veranderd wordt.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Eigenwaarde (wiskunde)
Elektrisch veld
De veldlijnen van het elektrisch veld geproduceerd door twee puntladingen. Ladingen met hetzelfde teken (links) stoten elkaar af, met tegengesteld teken (rechts) trekken ze elkaar aan. Elektrische ladingen kunnen op twee manieren krachten op elkaar uitoefenen: elektrisch en magnetisch.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Elektrisch veld
Elektrische geleiding
Elektrische geleiding is het transport van elektrische lading door geladen deeltjes.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Elektrische geleiding
Elektrodynamica
Elektrodynamica is het deelgebied van de natuurkunde dat elektromagnetische effecten beschrijft.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Elektrodynamica
Elektromagnetisch veld
Het elektromagnetische veld is een veld dat heel de ruimte beslaat.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Elektromagnetisch veld
Elektron
Het elektron (Oudgrieks:, betekenis: barnsteen dat door wrijving elektrisch geladen werd) is een negatief geladen elementair deeltje, dat gebonden kan zijn, bijvoorbeeld in een atoom, of zich vrij in de ruimte kan bevinden.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Elektron
Elektrozwakke wisselwerking
De elektrozwakke wisselwerking is een begrip uit de deeltjesfysica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Elektrozwakke wisselwerking
Eugene Wigner
Eugene Paul Wigner (Hongaars: Wigner Pál Jenő), (Boedapest, 17 november 1902 – Princeton (New Jersey), 1 januari 1995) was een Hongaars-Amerikaans natuurkundige en wiskundige van Joodse afkomst.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Eugene Wigner
Faculteit (wiskunde)
De faculteit van een natuurlijk getal n, genoteerd als n! (n faculteit), is het product van de getallen 1 tot en met n: Recursief geldt dus voor de faculteit: Voor bijvoorbeeld n.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Faculteit (wiskunde)
Fase (golf)
Golven met dezelfde fase, zij lopen in fase. De roze, blauwe en groene golven hebben een andere fase dan de zwarte en rode golven. Harmonische trilling: ''A'' is de amplitude, ''T'' de periode De fase of fasehoek van een periodiek verschijnsel op het tijdstip t is de relatieve positie ten opzichte van de periode sinds het begin van een nieuwe cyclus.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Fase (golf)
Faseovergang
Faseovergangen tussen een gasvormige, vloeibare, en vaste fase. G staat voor gasvormig, L voor vloeibaar en S voor vast. Een faseovergang, fasetransitie of fasetransformatie is, in de thermodynamica, de overgang van de ene fase van een stof naar een andere fase.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Faseovergang
Fermion
De 12 elementaire fermionen staan gegroepeerd in de eerste drie kolommen Een fermion, vernoemd naar de Italiaanse natuurkundige Enrico Fermi, is een deeltje dat zich kenmerkt door een halftallige spin (s.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Fermion
Fockruimte
De (of een) Fockruimte is een wiskundig begrip dat gebruikt wordt in de kwantumveldentheorie, de tak van de theoretische natuurkunde die fenomenen uit de deeltjesfysica tracht te verklaren.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Fockruimte
Fonon
Trillingen in verschillende 1-dimensionale kristallen. Voor de duidelijkheid is de amplitude van de golven hier te groot getoond. In werkelijkheid is de amplitude veel kleiner dan de afstand tussen de atomen. In de natuurkunde is een fonon een kwantum energie in trillingen die voorkomen in periodieke rangschikkingen van atomen of moleculen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Fonon
Foton
Feynmandiagram van twee elektronen die elkaar afstoten doordat zij een foton uitwisselen. Fotonen (Oudgrieks:, phōs, licht) zijn elementaire deeltjes uit het standaardmodel van de deeltjesfysica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Foton
Fouriertransformatie
In de wiskunde, meer bepaald binnen de fourieranalyse, is de (continue) fouriertransformatie een lineaire integraaltransformatie die een functie ontbindt in een continu spectrum van frequenties.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Fouriertransformatie
Frank Wilczek
Frank Wilczek (New York, 15 mei 1951) is een Amerikaans natuurkundige die in 2004 de Nobelprijs voor Natuurkunde kreeg samen met David Gross en David Politzer "voor hun ontdekking van asymptotische vrijheid in de theorie van de sterke wisselwerking.".
Bekijken Kwantumveldentheorie en Frank Wilczek
Freeman Dyson
Freeman John Dyson (Crowthorne, Berkshire, 15 december 1923 – Princeton (New Jersey), 28 februari 2020) was een in Engeland geboren Amerikaans natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Freeman Dyson
Functionaalanalyse
Binnen de wiskunde is functionaalanalyse het deelgebied van de analyse, dat zich bezighoudt met de studie van vectorruimten en operatoren, die op deze vectorruimten inwerken.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Functionaalanalyse
Fundamentele natuurkracht
Bosonen brengen de vier fundamentele natuurkrachten over In de natuurkunde zijn vier fundamentele natuurkrachten bekend.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Fundamentele natuurkracht
Gerard 't Hooft
Gerardus (Gerard) ’t Hooft (Den Helder, 5 juli 1946) is een Nederlandse natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Gerard 't Hooft
Gluon
Een elektron en een positron botsen en vormen drie gluonen. Een gluon is een elementair deeltje dat verantwoordelijk is voor het overbrengen van de sterke kernkracht.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Gluon
Golffunctie
In de kwantummechanica is de golffunctie de beschrijving van een kwantumtoestand van een systeem.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Golffunctie
Golflengte
Golflengte De golflengte (symbool: \lambda) van een periodiek verschijnsel is de lengte van een golf.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Golflengte
Groepentheorie
Rubiks kubus, een voorbeeld van de toepassing van groepen in de praktijk. Groepentheorie is in de wiskunde de studie van groepen, ook te omschrijven als de studie van symmetrieën.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Groepentheorie
Grondtoestand
De grondtoestand is het laagste energieniveau van een systeem.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Grondtoestand
Hamiltonformalisme
Het hamiltonformalisme is een herformulering van de klassieke mechanica die in 1833 door de Ierse wiskundige William Rowan Hamilton is opgesteld.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Hamiltonformalisme
Hans Bethe
Hans Albrecht Bethe (Straatsburg (destijds onderdeel van het Duitse keizerrijk, tegenwoordig Frankrijk), 2 juli 1906 – Ithaca (New York), 6 maart 2005) was een Amerikaans natuur- en sterrenkundige van Duitse afkomst.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Hans Bethe
Harmonische oscillator
Een massa aan een veer beschrijft een harmonische oscillatie, die kan worden gedempt door het omringende medium (dat wordt verwaarloosd in de animatie). Een harmonische oscillator is een oscillator waarvan de tijdsevolutie wordt beschreven door een sinusoïdale functie en waarvan de frequentie enkel afhangt van de karakteristieken van het systeem.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Harmonische oscillator
Higgsboson
Simulatie van het hypothetische verval van een higgsdeeltje, CMS/CERN Hoe is het higgsboson gevonden? - Universiteit van Nederland Het higgsboson, higgsdeeltje of Brout-Englert-Higgs-deeltje is een naar Peter Higgs vernoemd elementair deeltje dat in 1964 door François Englert en Robert Brout voor het eerst werd voorspeld.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Higgsboson
Hilbertruimte
Hilbert-ruimten kunnen worden gebruikt om de harmonische reeksen van trillende snaren te bestuderen. In de functionaalanalyse, een deelgebied van de wiskunde, is een hilbertruimte, vernoemd naar de Duitse wiskundige David Hilbert, een abstracte reële of complexe vectorruimte die voorzien is van de extra structuur van een inwendig product.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Hilbertruimte
IJktheorie
In de natuurkunde is een ijktheorie een kwantumveldentheorie, waarin de Lagrangiaan onder een bepaalde continue groep van lokale transformaties invariant is.
Bekijken Kwantumveldentheorie en IJktheorie
Impuls (natuurkunde)
In de natuurkunde is de impuls of hoeveelheid van beweging (in het Engels momentum, niet te verwarren met het Engelse impulse (stoot)) een grootheid die gerelateerd is aan de snelheid en de massa van een object.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Impuls (natuurkunde)
Infinitesimaal
In de wiskunde is een infinitesimaal een object dat min of meer fungeert als getal en dat in de ordening van de reële getallen kleiner is dan ieder positief reëel getal, maar toch groter is dan nul.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Infinitesimaal
Julian Schwinger
Julian Seymour Schwinger (New York, 12 februari 1918 – Los Angeles, 16 juli 1994) was een Amerikaans theoretisch natuurkundige die in 1965 samen met Richard Feynman en Shinichiro Tomonaga de Nobelprijs voor de Natuurkunde kreeg voor zijn werk op het gebied van kwantumelektrodynamica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Julian Schwinger
Kenneth Wilson
Kenneth Geddes Wilson (Waltham, 8 juni 1936 – Saco, 15 juni 2013) was een Amerikaans theoretisch natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Kenneth Wilson
Klein-Gordonvergelijking
De klein-gordonvergelijking is een relativistische golfvergelijking die het gedrag van scalaire velden (velden zonder spin) beschrijft.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Klein-Gordonvergelijking
Kroneckerdelta
In de wiskunde komt het nogal eens voor dat in formules met twee indices onderscheid gemaakt moet worden in de gevallen dat de beide indices al dan niet aan elkaar gelijk zijn.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Kroneckerdelta
Kwantum-hall-effect
Het kwantum-hall-effect (QHE) is de kwantummechanische versie van het klassieke hall-effect, waargenomen in tweedimensionale elektronsystemen wanneer deze onderworpen worden aan extreem lage temperaturen en sterk magnetische velden.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Kwantum-hall-effect
Kwantumchromodynamica
Kwantumchromodynamica is de natuurkundige theorie die de wisselwerking tussen quarks en gluonen beschrijft.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Kwantumchromodynamica
Kwantumelektrodynamica
Kwantumelektrodynamica, of (QED: van quantum electrodynamics) is een relativistische kwantumveldentheorie van het elektromagnetisme.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Kwantumelektrodynamica
Kwantummechanica
Brussel. Kwantummechanica is een natuurkundige theorie die het gedrag van materie en energie met interacties van kwanta op atomaire en subatomaire schaal beschrijft.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Kwantummechanica
Kwantumtoestand
Een kwantumtoestand is de kwantummechanische weergave van een bepaalde fysische toestand.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Kwantumtoestand
Lagrangiaan
In de mechanica is de lagrangiaan een functie van zogenaamde gegeneraliseerde coördinaten en gegeneraliseerde snelheden, die samen met een stel differentiaalvergelijkingen gebruikt kan worden om de bewegingsvergelijkingen van een systeem af te leiden.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Lagrangiaan
Large Hadron Collider
Ligging ten noorden van Genève Schema van de LHC met de kleinere injectie-ringen voor de deeltjes en de diverse detectors in de hoofdring De Large Hadron Collider, 'grote hadronen-botser' (afgekort tot LHC), is een ondergrondse deeltjesversneller gebouwd op de Frans-Zwitserse grens in de buurt van Genève.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Large Hadron Collider
Léon Rosenfeld
Léon Rosenfeld (1963) Léon Rosenfeld (Charleroi, 14 augustus 1904 – 23 maart 1974) was een Belgische natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Léon Rosenfeld
Leo Kadanoff
Leo Philip Kadanoff (New York, 14 januari 1937 – Chicago, 26 oktober 2015) was een Amerikaans natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Leo Kadanoff
Lineaire afbeelding
In de wiskunde is een lineaire afbeelding ruwweg een afbeelding die de lineaire combinaties bewaart, wat inhoudt dat zowel de optelling als de scalaire vermenigvuldiging behouden blijven.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Lineaire afbeelding
Longitudinale golf
Een longitudinale golf is een golf waarin de golfbeweging plaatsvindt langs de richting waarin de energie zich verplaatst.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Longitudinale golf
Lorentzinvariantie
In de relativiteitstheorie is lorentzinvariantie het verschijnsel dat een bepaalde eigenschap niet afhangt van het inertiaalstelsel waarin men werkt.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Lorentzinvariantie
Magnetisch veld
In de fysica en de elektriciteitsleer is een magnetisch veld een veld dat de ruimte doordringt en dat een magnetische kracht op bewegende elektrische ladingen en magnetische dipolen uitoefent.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Magnetisch veld
Martinus Veltman (natuurkundige)
Martinus Justinus Godefridus (Martin of Tini voor intimi) Veltman (Waalwijk, 27 juni 1931 – Bilthoven, 4 januari 2021) was een Nederlandse theoretisch natuurkundige en winnaar van de Nobelprijs voor Natuurkunde in 1999.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Martinus Veltman (natuurkundige)
Massa (natuurkunde)
Massa is een natuurkundige grootheid die een eigenschap van materie, de hoeveelheid van een stof, aanduidt.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Massa (natuurkunde)
Massa-energierelatie
De massa-energierelatie weergegeven in een formule De massa-energierelatie is een verband tussen de natuurkundige grootheden massa en energie, dat in 1905 op theoretische gronden is afgeleid door Albert Einstein uit zijn speciale relativiteitstheorie (de formule werd eerder gevonden door Henri Poincaré met een andere afleiding).
Bekijken Kwantumveldentheorie en Massa-energierelatie
Max Born
Max Born (Breslau, 11 december 1882 – Göttingen, 5 januari 1970) was een Duitse Joodse, later, vanaf 1933 Britse wis- en natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Max Born
Maxim Kontsevitsj
Maxim Lvovitsj Kontsevitsj (Russisch: Макси́м Льво́вич Конце́вич; 25 augustus 1964) is een Russisch wiskundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Maxim Kontsevitsj
Meetkunde
Een vrouw onderwijst studenten in de meetkunde. In de middeleeuwen was het ongewoon dat een vrouw afgebeeld werd als lerares, vooral omdat de afgebeelde studenten waarschijnlijk monniken zijn. Het is mogelijk dat de vrouw een personificatie van de meetkunde is. De meetkunde, ook wel geometrie (van Oudgrieks: γεωμετρία, γῆ "aarde", μέτρον "maat"), het "meten van de aarde", is het onderdeel van de wiskunde, dat zich bezighoudt met het bepalen van afmetingen, vormen, de relatieve positie van figuren en de eigenschappen van die figuren en van de ruimte waarin ze geplaatst zijn.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Meetkunde
Michael Atiyah
Michael Francis Atiyah OM, FRS, FRSE (Hampstead, Londen, 22 april 1929 – Edinburgh, 11 januari 2019) was een invloedrijke twintigste-eeuwse Britse wiskundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Michael Atiyah
Millenniumprijsprobleem
Het The Clay Mathematics Institute of Cambridge, Massachusetts (CMI) heeft bij het ingaan van het nieuwe millennium in 2000 zeven "Prize Problems" opgesteld.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Millenniumprijsprobleem
Moderne natuurkunde
Met de moderne natuurkunde of moderne fysica bedoelt men de ontwikkelingen die de natuurkunde doormaakte vanaf het begin van de twintigste eeuw.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Moderne natuurkunde
Murray Gell-Mann
Murray Gell-Mann (Manhattan (New York)), 15 september 1929 - Santa Fe (New Mexico), 24 mei 2019) was een Amerikaanse natuurkundige die de Nobelprijs voor de Natuurkunde kreeg in 1969 voor zijn werk aangaande deeltjesfysica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Murray Gell-Mann
Niels Bohr
Niels Henrik David Bohr (Kopenhagen, 7 oktober 1885 – aldaar, 18 november 1962) was een Deense theoretisch natuurkundige en theoretisch scheikundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Niels Bohr
Nobelprijs voor Natuurkunde
röntgenstralen", die later naar hem zijn genoemd De Nobelprijs voor Natuurkunde is de hoogste onderscheiding voor prestaties op het terrein der natuurkunde.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Nobelprijs voor Natuurkunde
Norm (vector)
Een norm is een grootte-begrip van de elementen van een vectorruimte, dus van de vectoren in die vectorruimte.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Norm (vector)
Object (wiskunde)
Een wiskundig object is in de filosofie van de wiskunde en in de wiskunde zelf, ieder onderwerp van wiskundig onderzoek dat in termen van de verzamelingenleer is uit te drukken.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Object (wiskunde)
Observabele
Een observabele (van het Latijnse observabilis.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Observabele
Oneindige verzameling
In de verzamelingenleer, een deelgebied van de wiskunde, is een oneindige verzameling een verzameling die geen eindige verzameling is.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Oneindige verzameling
Operator (wiskunde)
In de wiskunde is de eerste betekenis van een operator die van bewerking op een of meer operanden, in de logica of in de rekenkunde.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Operator (wiskunde)
Overaftelbare verzameling
Een overaftelbare verzameling is in de wiskunde een verzameling waarvan de elementen niet kunnen worden afgeteld.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Overaftelbare verzameling
Padintegraal
Een padintegraal is een door de natuurkundige Richard Feynman in 1948 gelanceerd wiskundig begrip om de niet-relativistische kwantummechanica te kunnen formuleren in termen van de actie (gelijk aan de integraal over de tijd van de Lagrangiaan) uit de klassieke mechanica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Padintegraal
Pascual Jordan
Ernst Pascual Jordan (Hannover, 18 oktober 1902 - Hamburg, 31 juli 1980) was een Duitse theoretisch natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Pascual Jordan
Paul Dirac
Paul Adrien Maurice Dirac (Bristol, 8 augustus 1902 – Tallahassee, 20 oktober 1984) was een Brits theoretisch natuurkundige en een van de pioniers van de kwantummechanica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Paul Dirac
Permutatie
Er zijn zes mogelijke permutaties van drie voorwerpen samengesteld uit cyclische permutaties van disjuncte delen Een permutatie van een eindige verzameling (van bijvoorbeeld voorwerpen of getallen) is een herschikking ervan, dat wil zeggen het uitvoeren van nul of meer verwisselingen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Permutatie
Polarisatie (elektromagnetisme)
Polarisatie van elektromagnetische straling, bijvoorbeeld zichtbaar licht, slaat op de wijze waarop de elektrische veldvector \vec trilt.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Polarisatie (elektromagnetisme)
Positron
Een positron (ook: positon) is het antideeltje van het elektron.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Positron
Relativiteitstheorie
Met relativiteitstheorie worden in de natuurkunde twee theorieën van Albert Einstein aangeduid, namelijk de speciale relativiteitstheorie en de algemene relativiteitstheorie.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Relativiteitstheorie
Renormalisatie
Renormalisatie is een techniek die wordt gebruikt in de kwantumveldentheorie en in de statistische mechanica als een continue limiet moet worden genomen en bepaalde grootheden oneindige waarden zouden aannemen Als men tijd en ruimte beschrijft als een continuüm, gebeurt het vaak dat bepaalde statistische of kwantummechanische constructies slecht gedefinieerd zijn.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Renormalisatie
Richard Borcherds
Richard Ewen Borcherds (Kaapstad, 29 november 1959) is een Brits wiskundige, die gespecialiseerd is roosters, getaltheorie, groepentheorie, en oneindig dimensionale algebra's.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Richard Borcherds
Richard Feynman
Richard Phillips Feynman (New York, 11 mei 1918 – Los Angeles, 15 februari 1988) was een Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Richard Feynman
Robert L. Mills
Robert L. Mills Robert Laurence Mills (Englewood (New Jersey), 15 april 1927 – Charleston (Vermont), 27 oktober 1999) was een Amerikaans natuurkundige, die gespecialiseerd was in de kwantumveldentheorie, de theorie van legeringen en de veeldeeltjestheorie.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Robert L. Mills
Robert Oppenheimer
Julius Robert Oppenheimer (New York, 22 april 1904 – Princeton (New Jersey), 18 februari 1967) was een Amerikaanse natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Robert Oppenheimer
Rustmassa
De rustmassa (m_0\) is de massa van een deeltje dat zich in rust bevindt.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Rustmassa
Scalair veld
Voorbeeld van een scalair veld, waarbij de grootte van het veld als een kleurschakering wordt voorgesteld In de wiskunde en de natuurkunde associeert een scalair veld een scalaire waarde met elk punt in de ruimte.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Scalair veld
Schrödingervergelijking
De schrödingervergelijking, aanvankelijk in 1925 als golfvergelijking opgesteld door de Oostenrijkse natuurkundige Erwin Schrödinger, is een partiële differentiaalvergelijking die de basisformule vormt voor het beschrijven van een kwantummechanisch systeem.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Schrödingervergelijking
Sheldon Glashow
Sheldon Lee Glashow (New York, 5 december 1932) is een Amerikaanse natuurkundige die de charm-quark ontdekte en de Nobelprijs voor Natuurkunde ontving voor zijn werk betreffende de elektrozwakke wisselwerking die tegenwoordig een belangrijk deel uitmaakt van het standaardmodel van de deeltjesfysica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Sheldon Glashow
Shinichiro Tomonaga
Shinichirō Tomonaga (Japans: 朝永振一郎, Tomonaga Shinichirō) (Tokio, 31 maart 1906 – aldaar, 8 juli 1979) was een Japans natuurkundige die in 1965 samen met Richard Feynman en Julian Schwinger de Nobelprijs voor Natuurkunde kreeg voor zijn werk op het gebied van kwantumelektrodynamica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Shinichiro Tomonaga
Snaartheorie
standaardmodel of een wereldblad uitgeveegd door gesloten snaren in de snaartheorie. De snaartheorie of stringtheorie is een theorie waarmee natuurkundigen pogen de vier fundamentele natuurkrachten in de natuurkunde (de elektromagnetische kracht, de sterke en zwakke kernkracht en de zwaartekracht) in één allesomvattende theorie onder te brengen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Snaartheorie
Speciale relativiteitstheorie
De speciale relativiteitstheorie is een natuurkundige theorie gepubliceerd door Albert Einstein in 1905.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Speciale relativiteitstheorie
Spin (kwantummechanica)
Spin op een muur in Leiden \hbar en naam van ontdekker George Uhlenbeck. Muurschildering Leiden. 2 \hbar en naam van ontdekker Samuel Goudsmit. Muurschildering Leiden. Spin is een fundamentele eigenschap, een kwantumgetal van atoomkernen, hadronen en elementaire deeltjes.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Spin (kwantummechanica)
Standaardmodel van de deeltjesfysica
De deeltjes van het standaardmodel Het standaardmodel van de deeltjesfysica is een theorie uit de deeltjesfysica waarin de krachten en deeltjes die alle materie vormen, worden beschreven.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Standaardmodel van de deeltjesfysica
Statistische thermodynamica
Bose-Einsteincondensatie In de statistische thermodynamica (ook wel statistische mechanica genoemd), worden de fysische eigenschappen van stoffen berekend als een gewogen gemiddelde.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Statistische thermodynamica
Steven Weinberg
Paul Berg, Christian de Duve, Steven Weinberg, Manfred Eigen en Nicolaas Bloembergen. Steven Weinberg (New York, 3 mei 1933 – Austin, 23 juli 2021) was een Amerikaans natuurkundige en in 1979 winnaar van de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn bijdragen, samen met Abdus Salam en Sheldon Glashow, aan de unificatie van de zwakke kernkracht en elektromagnetische interactie tussen elementaire deeltjes.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Steven Weinberg
Superfluïditeit
Superfluïditeit bij helium. Superfluïditeit is het verschijnsel dat een vloeistof in het geheel geen viscositeit vertoont.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Superfluïditeit
Supergeleiding
Supergeleiding (vroeger ook wel suprageleiding genoemd) is het verschijnsel dat sommige materialen onder een bepaalde (meestal zeer lage) temperatuur geen elektrische weerstand hebben.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Supergeleiding
Supergravitatie
Supergravitatie is een veldentheorie, en valt onder het domein van theoretische fysica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Supergravitatie
Superpositie (natuurkunde)
Superpositie is in de natuur- en technische wetenschappen het bij elkaar voegen van twee of meer gelijksoortige natuurkundige grootheden.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Superpositie (natuurkunde)
Supersymmetrie
Voorbeeld van Feynmandiagrammen in een supersymmetrische uitbreiding van het standaardmodel Supersymmetrie, dikwijls afgekort SUSY is een principe in de theoretische natuurkunde, is een theoretische uitbreiding voor het standaardmodel voor elementaire deeltjes.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Supersymmetrie
Symmetrie
Figuur met zowel draaisymmetrie als spiegelsymmetrie. Men spreekt van symmetrie (Grieks: συν, samen en μετρον, maat) bij een object als twee helften van het object in een bepaalde zin elkaars spiegelbeeld zijn.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Symmetrie
Toestandsruimte (natuurkunde)
In de kwantummechanica, een deelgebied van de natuurkunde, is een toestandsruimte een complexe Hilbertruimte, waarbinnen de mogelijke ogenblikkelijke toestanden van het natuurkundig systeem door een eenheidsvector kunnen worden beschreven.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Toestandsruimte (natuurkunde)
Uitgeverij Prometheus
Uitgeverij Prometheus is een Nederlandse uitgeverij die bestaat uit de fondsen Prometheus, Bert Bakker en Ooievaar, en is gevestigd in Amsterdam.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Uitgeverij Prometheus
Uitsluitingsprincipe van Pauli
Het uitsluitingsprincipe van Pauli is een kwantummechanisch principe dat stelt dat twee identieke fermionen niet dezelfde kwantumtoestand kunnen bezetten.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Uitsluitingsprincipe van Pauli
Vastestoffysica
Gevulde elektronische bandstructuur in verschillende type materialen in evenwicht. Vastestoffysica is het onderdeel van de natuurkunde en materiaalkunde, dat zich bezighoudt met onderzoek naar de structuur en de eigenschappen van vaste stoffen aan de hand van kwantummechanica, kristallografie, elektromagnetisme en metallurgie.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Vastestoffysica
Vector (wiskunde)
Een vector, uit het Latijn: drager, is in de wiskunde een element van een vectorruimte, en daarmee een weinig specifiek begrip.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Vector (wiskunde)
Veld (natuurkunde)
Met het begrip veld beschrijft de natuurkunde een situatie waarin deeltjes een kracht ondervinden of waarin op de een of andere manier energie in de ruimte aanwezig is.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Veld (natuurkunde)
Vrijheidsgraad
drie vrijheidsgraden voor rotatie Een vrijheidsgraad is een onafhankelijke parameter waarmee een aspect van een fysisch systeem wordt vastgelegd.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Vrijheidsgraad
Welgedefinieerdheid
In de wiskunde is welgedefinieerdheid de eigenschap van een wiskundige of logische definitie van een bepaald concept of object, zoals van een functie of een relatie, dat daarin op een geheel ondubbelzinnige wijze gebruik wordt gemaakt van een verzameling van axioma's.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Welgedefinieerdheid
Werner Heisenberg
Werner Karl Heisenberg (Würzburg, 5 december 1901 – München, 1 februari 1976) was een Duits natuurkundige en een van de grondleggers van de kwantummechanica.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Werner Heisenberg
Wolfgang Pauli
Wolfgang Ernst Pauli (Wenen, 25 april 1900 – Zürich, 15 december 1958) was een Oostenrijks-Amerikaans natuurkundige.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Wolfgang Pauli
Yang-Mills-theorie
Yang-Mills-theorie is een ijktheorie op basis van de SU(N)-groep.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Yang-Mills-theorie
Zwaartekracht
(kogel)baan Galileo op de maan. De zwaartekracht of gravitatie is een aantrekkende kracht die twee of meer lichamen op elkaar uitoefenen.
Bekijken Kwantumveldentheorie en Zwaartekracht
1920-1929
Bioscoopjournaal uit 1976 over de Amsterdamse School. Met commentaar van architect Hendrik Wijdeveld. De jaren 1920-1929 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 20e eeuw dat ook wel de roaring twenties wordt genoemd.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1920-1929
1926
wielerwegwedstrijden om het clubkampioenschap van Nederland. Nederlands kampioenschap. Zeevaartschool en de Nederlandse Standwerkersbond. Bioscoopjournaal uit mei 1926. Op een modderig plein te Leeuwarden, in de stromende regen, staan militairen, landstorm en vrijwilligers van de Friese Bijzondere Landstorm, met auto's en motoren opgesteld.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1926
1927
Het jaar 1927 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1927
1928
net. Bioscoopjournaal uit 1928. Temidden van in aanbouw zijnde decorstukken oefenen deelnemers openluchtspel onder andere in het maken van de juiste gebaren. torpedojager Piet Hein uit de haven van Rotterdam voor een proefvaart op de Noordzee. Verkeersdrukte in het centrum van Amsterdam anno 1928. Bioscoopjournaal uit mei 1928.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1928
1933
Vissersvlootrevue op de Schelde bij Vlissingen (1933). Bioscoopjournaal uit 1933. Een oppasser voert in Artis een act op met de chimpansee Tommie die "netjes" moet eten en drinken. Bioscoopjournaal uit maart 1933. Een veldloop door het Haagse Bos wordt gewonnen door P. Berkelaar. technische keuring.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1933
1940-1949
Montage jaren 40 De jaren 1940-1949 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 20e eeuw.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1940-1949
1950-1959
De jaren 1950-1959 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 20e eeuw.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1950-1959
1960-1969
Techniek in de jaren 60 De jaren 1960-1969 (van de gangbare jaartelling), ook aangeduid als de jaren zestig, zijn een decennium in de 20e eeuw.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1960-1969
1970-1979
1970-1979 De jaren 1970-1979 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 20e eeuw.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1970-1979
1980-1989
miniatuur De jaren 1980-1989 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 20e eeuw.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 1980-1989
19e eeuw
De 19e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 19e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 1801 tot en met 1900.
Bekijken Kwantumveldentheorie en 19e eeuw
Zie ook
Kwantummechanica
- Aangeslagen toestand
- Aharonov-bohm-effect
- Bloch-vector
- Clebsch-Gordan-coëfficienten
- Coherentie (natuurkunde)
- Complete verzameling van commuterende observabelen
- Correspondentieprincipe
- Dirac-operator
- Elektronendiffractie
- Elektronenschil
- Elementair deeltje
- Fockruimte
- Foto-elektrisch effect
- Grondtoestand
- Impulsoperator
- Koppelingsconstante
- Kwantum
- Kwantumfluctuatie
- Kwantummechanica
- Kwantumsprong
- Kwantumveldentheorie
- Matrixmechanica
- Multiversum
- Observabele
- Ontaarding
- Onzekerheidsrelatie van Heisenberg
- Padintegraal
- Pariteitsymmetrie
- Relativistische kwantummechanica
- Spinor
- Subatomair deeltje
- Tunneleffect
- Verboden zone
- Wiskundige structuur van de kwantummechanica
Ook bekend als Quantumveldentheorie.