Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Laatpaleolithicum

Index Laatpaleolithicum

Het laatpaleolithicum, jong paleolithicum, hoogpaleolithicum of bovenpaleolithicum is het latere deel van het Euraziatische paleolithicum.

61 relaties: Ahrensburgcultuur, Archeologie, Artefact (archeologie), Aurignacien, Azilien, Bølling-interstadiaal, Before Present, Bohunician, Châtelperronien, Epigravettien, Epipaleolithicum, Europese vroege moderne mens, Federmessercultuur, Friesland, Gibraltar, Gidsfossiel, Glaciaal (tijdperk), Gravettien, Grotschildering, Hamburgcultuur, Holenbeer, Holenleeuw (Euraziatisch), Holoceen, Interstadiaal, Ivoorsnijwerk, Jonge Dryas, Kaukasus (gebied), Kiik-Koba, Krim, Laatste Glaciale Maximum, Landijs, Levalloistechniek, Lithische periode, Lochtenrek, Magdalénien, Makkinga, Megaloceros giganteus, Mens, Mesolithicum, Microliet, Midden-Oosten, Middenpaleolithicum, Mobiele kunst, Neanderthaler, Noord-Europese Laagvlakte, Oldeholtwolde, Oudste bewoners van Amerika, Paleolithicum, Pleistoceen, Solutréen, ..., Steker (archeologie), Steppewisent, Szeletien, Tjonger, Uluzzian, Venusbeeldje, Vroege moderne mens, Würm Glaciaal, Weichselien, Wolharige mammoet, Wolharige neushoorn. Uitbreiden index (11 meer) »

Ahrensburgcultuur

De Ahrensburgcultuur (ca. 11.200 v.Chr. – ca. 9500 v.Chr.) was een laat-paleolithische, volgens sommigen mesolithische, cultuur tijdens de Jonge Dryas, de laatste koudeperiode voor het einde van het Weichselien.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Ahrensburgcultuur · Bekijk meer »

Archeologie

Atapuerca op de Spaanse Hoogvlakte Archeologie (Oudgrieks:: 'leer der oudheid') is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Archeologie · Bekijk meer »

Artefact (archeologie)

Etruskische ''anathema'' van een ''kouros''. Herkomst Chiusi. ca. 550-530 v.C. British Museum, Londen Een artefact (Latijn: arte factum, kunstmatig gemaakt) is ieder verplaatsbaar object in de archeologie dat door de mens is vervaardigd, bewerkt en/of gebruikt.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Artefact (archeologie) · Bekijk meer »

Aurignacien

Kaart van de voorkomens van de Aurignaciencultuur. Aurignacien is een archeologische cultuur uit het Laat-paleolithicum in Europa en Zuidwest-Azië.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Aurignacien · Bekijk meer »

Azilien

Het Azilien is de naam van een mesolithische industrie in Noord-Spanje en Zuid-Frankrijk (ca. 12.300 tot 9600 v. Chr.). Het begon waarschijnlijk tijdens de Allerød-interstadiaal en volgde daar op het Magdalénien.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Azilien · Bekijk meer »

Bølling-interstadiaal

Het Bølling-interstadiaal was een warme periode (een zogenaamd interstadiaal) tijdens het laatste deel van het laatste glaciaal.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Bølling-interstadiaal · Bekijk meer »

Before Present

Before Present of BP (in het Nederlands: vóór heden) is een tijdsaanduiding van hoeveel jaar of duizenden jaren (ka of kiloannum) een archeologische of geologische vondst voor 1950 is.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Before Present · Bekijk meer »

Bohunician

Het Bohunician is een archeologische cultuur die voornamelijk gebaseerd is op stenen werktuigen uit de vroegste periode van het laatpaleolithicum in Zuid-Moravië (ongeveer 48.000 tot 38.000 BP).

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Bohunician · Bekijk meer »

Châtelperronien

Het Châtelperronien (ca. 45.000 - 40.000 v.Chr.) was de vroegste industrie van het laat-paleolithicum in Midden- en Zuid-Frankrijk en Noord-Spanje.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Châtelperronien · Bekijk meer »

Epigravettien

Het Epigravettien is een laatpaleolithische archeologische cultuur die op basis van lithische industrieën in Italië en Oost-Europa gedefinieerd is als opvolger van het Gravettien.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Epigravettien · Bekijk meer »

Epipaleolithicum

Het epipaleolithicum is de naam die aan de mesolithische periode wordt gegeven in streken waar de jongste ijstijd, het Weichselien, geen grote rol speelde en het neolithicum veel eerder en geleidelijker begon dan in het noorden.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Epipaleolithicum · Bekijk meer »

Europese vroege moderne mens

de skeletten van Grimaldi(reconstructie; de posities komen niet volledig overeen met de oorspronkelijke vondst) Europese vroege moderne mens (Engels: European early modern humans) is een algemene term voor vroege anatomisch moderne mensen (Homo sapiens sapiens) uit het Europese Laatpaleolithicum.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Europese vroege moderne mens · Bekijk meer »

Federmessercultuur

De Federmessercultuur is een cultuurgroep uit het Laat-Paleolithicum van ongeveer 13.900 tot 12.850 jaar geleden.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Federmessercultuur · Bekijk meer »

Friesland

Friesland; officieel, Fries: Fryslân is een provincie in Noord-Nederland.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Friesland · Bekijk meer »

Gibraltar

Gibraltar is een Brits overzees gebied gelegen aan het zuidelijke eind van het Iberisch Schiereiland bij de ingang van de Middellandse Zee.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Gibraltar · Bekijk meer »

Gidsfossiel

Ammoniet Een gidsfossiel is een fossiel dat gebruikt kan worden om een gesteentelaag te dateren.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Gidsfossiel · Bekijk meer »

Glaciaal (tijdperk)

Een glaciaal of ijstijd is een periode in de geschiedenis, waarin het klimaat op aarde aanzienlijk kouder was dan tegenwoordig.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Glaciaal (tijdperk) · Bekijk meer »

Gravettien

Gravettespits Het Gravettien, ook Gravettecultuur of Gravettiaan geheten, was een archeologische cultuur van het laatpaleolithicum in Europa.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Gravettien · Bekijk meer »

Grotschildering

Lascaux. Mensachtige schilderijen in de ''Grotta de Levanzo'' in Italië. Een grotschildering is een vorm van rotstekening waarbij een schildering aangebracht is op de wanden en plafonds van een grot.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Grotschildering · Bekijk meer »

Hamburgcultuur

De Hamburgcultuur (13.000-10.000 v.Chr.) is een in Nederland, Noord-Duitsland en het noorden van Polen verbreide laat-paleolithische groep culturen aan het einde van de ijstijd.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Hamburgcultuur · Bekijk meer »

Holenbeer

De holenbeer (Ursus spelaeus) was een grote berensoort die leefde tijdens het Pleistoceen.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Holenbeer · Bekijk meer »

Holenleeuw (Euraziatisch)

De Euraziatische holenleeuw (Panthera spelaea) is een uitgestorven diersoort, verwant aan de leeuw, die zo'n drie meter lang was.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Holenleeuw (Euraziatisch) · Bekijk meer »

Holoceen

Het Holoceen, vroeger ook Alluvium genoemd, is het geologische tijdvak van 11.700 jaar geleden tot nu.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Holoceen · Bekijk meer »

Interstadiaal

Een interstadiaal is een (relatief) korte warme periode tijdens een glaciaal.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Interstadiaal · Bekijk meer »

Ivoorsnijwerk

walrus-ivoor Ivoorsnijwerk is snijwerk uit ivoor, een materiaal afkomstig van de slagtanden van dieren, door middel van scherpe werktuigen.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Ivoorsnijwerk · Bekijk meer »

Jonge Dryas

De Jonge(re) Dryas of het Jonge(re) Dryas-stadiaal (12.700 - 11.560 jaar BP) is de laatste koudeperiode (een zogenaamd stadiaal) tijdens het Weichsel-glaciaal (een glaciaal wordt vaak een ijstijd genoemd in de kwartairgeologie).

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Jonge Dryas · Bekijk meer »

Kaukasus (gebied)

Geo-politieke kaart (aug 2008) De Kaukasus of Kaukasië is een gebied op de uiterste zuidoostelijke grens van Europa en het westen van Azië.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Kaukasus (gebied) · Bekijk meer »

Kiik-Koba

Kiik-Koba (ook: Kiik-Kooba, Kiyik-koba of Kijik-koba; Russisch: Киик-Коба, Oekraïens Киїк-Коба) is een midden-paleolithische archeologische vindplaats in een grot bij de rivier Zoeja in het rajon Belogorsk van de Krim.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Kiik-Koba · Bekijk meer »

Krim

De Krim (Grieks: 'Κριμαία', Krim-Tataars: Qırım, Oekraïens: Крим - Krim, Russisch: Крым - Krym) is een schiereiland van Oekraïne in de Zwarte Zee en de Zee van Azov.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Krim · Bekijk meer »

Laatste Glaciale Maximum

Het Laatste Glaciale Maximum (LGM) is het moment waarop tijdens het laatste glaciaal (het Weichselien) wereldwijd het meeste water als ijs was opgeslagen.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Laatste Glaciale Maximum · Bekijk meer »

Landijs

Landijs is ijs dat op het land ligt, in tegenstelling tot zee-ijs.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Landijs · Bekijk meer »

Levalloistechniek

De Levalloistechniek, genoemd naar de vindplaats, een voorstad van Parijs, is de kenmerkende technologie voor de productie van stenen werktuigen van het Midden-paleolithicum.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Levalloistechniek · Bekijk meer »

Lithische periode

De lithische periode (Engels: Lithic stage), ook wel paleo-indiaanse periode genoemd, omvat de vroegste periode van menselijke bewoning in de Amerika's, van het Laat Pleistoceen (126.000 - 11.700 jaar geleden) tot omstreeks 8000 v.Chr..

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Lithische periode · Bekijk meer »

Lochtenrek

Lochtenrek is de streeknaam van het gebied bij een voorde in een oude Tjongermeander in de Nederlandse provincie Friesland.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Lochtenrek · Bekijk meer »

Magdalénien

Het Magdalénienvolk woonde niet alleen in grotten maar ook in tenten zoals deze uit Pincevent (Frankrijk) Van bot gemaakt wapen uit het Magdalénien Het Magdalénien (Engels: Magdalenian) is een van de latere culturen van het laat-paleolithicum in West-Europa.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Magdalénien · Bekijk meer »

Makkinga

Makkinga (Stellingwerfs: Makkinge, Fries: Makkingea) is een dorp in de gemeente Ooststellingwerf, in de Nederlandse provincie Friesland.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Makkinga · Bekijk meer »

Megaloceros giganteus

Het reuzenhert (Megaloceros giganteus) is een grote uitgestorven hertachtige die gekenmerkt werd door een enorm schoffelvormig gewei bij het mannetje.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Megaloceros giganteus · Bekijk meer »

Mens

Mensen (Homo sapiens) zijn intelligente primaten die gekenmerkt worden door hun rechtopstaande houding en tweevoetige voortbeweging, hun fijne motoriek en gebruik van werktuigen, hun complex taalgebruik en geavanceerde en zeer georganiseerde samenlevingen.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Mens · Bekijk meer »

Mesolithicum

Het mesolithicum (middensteentijd) is een cultuurperiode die begon na het aflopen van de laatste ijstijd ca.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Mesolithicum · Bekijk meer »

Microliet

Kerfrest Een microliet is een stenen werktuig gemaakt van vuursteen dat minder dan 3 cm lang is en minder dan 1 cm breed.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Microliet · Bekijk meer »

Midden-Oosten

Het Midden-Oosten geografisch Het Midden-Oosten staatkundig Het Midden-Oosten (Arabisch: الشرق الأوسط, ash-Sharq al-Awsaṭ, Turks: Orta Doğu, Perzisch: خاورمیانه châvar-e miyâne, Hebreeuws: המזרח התיכון ha-mizrach ha-tichon) is een historische en politieke regio van Afrika-Eurazië.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Midden-Oosten · Bekijk meer »

Middenpaleolithicum

Het middenpaleolithicum is het middelste gedeelte van het paleolithicum, dat in Europa op ongeveer 300.000 tot 200.000 jaar geleden begon met het begin van de Levalloistechniek, en ongeveer 40.000 jaar geleden met de immigratie van de vroege moderne mens en het begin van het laatpaleolithicum (Aurignacien) eindigde.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Middenpaleolithicum · Bekijk meer »

Mobiele kunst

De term Mobiele kunst wordt binnen het studiegebied van de Prehistorische kunst gebruikt om elk bewerkt object aan te duiden dat van een dergelijke afmeting is dat het door de mens kan worden vervoerd.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Mobiele kunst · Bekijk meer »

Neanderthaler

Neanderthalers in het Gallo-Romeins Museum (Tongeren), met aannames voor kleding en 'transport' De neanderthaler (Homo neanderthalensis, indien als soort beschouwd, of Homo sapiens neanderthalensis, indien als ondersoort beschouwd) is een uitgestorven mensensoort of -ondersoort.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Neanderthaler · Bekijk meer »

Noord-Europese Laagvlakte

De Noord-Europese Laagvlakte is een geomorfologisch gebied in Europa.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Noord-Europese Laagvlakte · Bekijk meer »

Oldeholtwolde

Oldeholtwolde (Stellingwerfs: Hooltwoolde, Fries: Aldeholtwâlde) is een dorp in de gemeente Weststellingwerf, in de Nederlandse provincie Friesland.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Oldeholtwolde · Bekijk meer »

Oudste bewoners van Amerika

Veel theorieën gaan ervan uit dat indianen via de Beringstraat in Amerika terecht zijn gekomen Al sinds de ontdekking van Amerika door Europeanen heeft men zich afgevraagd wanneer de oudste bewoners van Amerika zich op het continent gevestigd hebben, en vanwaar zij afkomstig waren.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Oudste bewoners van Amerika · Bekijk meer »

Paleolithicum

Het paleolithicum (van het Oudgrieks: παλαιός, palaios.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Paleolithicum · Bekijk meer »

Pleistoceen

Het Pleistoceen is in de geologische tijdschaal een tijdvak van 2,58 miljoen (Ma) tot 11,7 duizend jaar (ka) geleden, én tegelijk de serie gesteentes met die ouderdom (in het verleden ook wel het "diluvium" genoemd).

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Pleistoceen · Bekijk meer »

Solutréen

Het Solutréen (ca. 22.000 tot 16.500 jaar geleden) is een jonger cultuurstadium of industrie van de latere oude steentijd (Laat-paleolithicum), genoemd naar de vindplaats van een fossiel koraalrif bij Solutré-Pouilly, in de buurt van Mâcon in het departement Saône-et-Loire in Bourgogne-Franche-Comté.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Solutréen · Bekijk meer »

Steker (archeologie)

Een steker uit de La Rochegrot (Musée des Confluences, Lyon) Een steker (Frans en Engels: burin, Duits: Stichel) is in de archeologie de benaming van een stenen werktuig, waarbij door smalle langsafslagen aan de werkkant eenvoudig nascherpbare snijkanten vervaardigd werden.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Steker (archeologie) · Bekijk meer »

Steppewisent

De steppewisent (Bison priscus) is een uitgestorven rundersoort.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Steppewisent · Bekijk meer »

Szeletien

Het Szeletien was een industrie in Oost- en Midden-Europa tussen 50.000 en 35.000 jaar geleden, tijdens de overgang van Midden- naar Laat-paleolithicum.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Szeletien · Bekijk meer »

Tjonger

Het Taalgrensmonument bij de Tjonger De Tjonger of Kuinder (Stellingwerfs: De Kuunder, Fries) is een riviertje dat door de Nederlandse provincie Friesland loopt, van het zuidoosten naar het zuiden.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Tjonger · Bekijk meer »

Uluzzian

Het Uluzzian is een laat-paleolithische archeologische cultuur vernoemd naar de Baai van Uluzzo bij Nardò in Apulië, en die voorkwam van het zuiden tot aan het noorden van het schiereiland.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Uluzzian · Bekijk meer »

Venusbeeldje

De Venus van Willendorf Venusbeeldjes of figurines zijn prehistorische beeldjes, die veelal vrouwen voorstellen.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Venusbeeldje · Bekijk meer »

Vroege moderne mens

De vroege moderne mens (Engels: Early Modern Humans, EMH) is de anatomisch moderne mens van de Afrikaanse Middle Stone Age en het Euraziatische Laatpaleolithicum tot ongeveer 10.000 jaar geleden.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Vroege moderne mens · Bekijk meer »

Würm Glaciaal

Het Würm Glaciaal (ook wel kortweg 'Würm') is de tot nu toe laatste vergletsjering in de Alpen.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Würm Glaciaal · Bekijk meer »

Weichselien

Het Weichselien (Vlaanderen: Weichseliaan of Weichsel), ook wel Weichselglaciaal genoemd, is een vooral in het noordwesten van Europa gebruikt tijdperk in de geologische tijdschaal of een stratigrafische indeling met de rang van een etage.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Weichselien · Bekijk meer »

Wolharige mammoet

Reconstructie van de wolharige mammoet De wolharige mammoet (Mammuthus primigenius) is een uitgestorven olifantensoort uit de familie mammoeten.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Wolharige mammoet · Bekijk meer »

Wolharige neushoorn

De wolharige neushoorn (Coelodonta antiquitatis) is een uitgestorven neushoornsoort die van circa 500.000 jaar geleden tot het 10e millennium v.Chr.

Nieuw!!: Laatpaleolithicum en Wolharige neushoorn · Bekijk meer »

Richt hier:

Boven-paleolithicum, Bovenpaleolothische, Jong-paleolithicum, Laat-paleolithicum.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »