Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Installeren
Snellere toegang dan browser!
 

Murray Gell-Mann

Index Murray Gell-Mann

Murray Gell-Mann (Manhattan (New York)), 15 september 1929 - Santa Fe (New Mexico), 24 mei 2019) was een Amerikaanse natuurkundige die de Nobelprijs voor de Natuurkunde kreeg in 1969 voor zijn werk aangaande deeltjesfysica.

58 relaties: Aas (kaartspel), Achtvoudig pad (natuurkunde), Albert Einsteinmedaille, Archeologie, Baryon, Baryongetal, Brookhaven National Laboratory, California Institute of Technology, Chicago, Deeltjesfysica, Deeltjesversneller, Edele achtvoudige pad, Elektrische lading, Enrico Fermi, Finnegans Wake, Franklin Medal, Gell-Mann-matrices, Gluon, Hadron, Hannes Alfvén, Isospin, James Joyce, Kenneth Wilson, Kwantumchromodynamica, Kwantumelektrodynamica, Kwantumgetal, Louis Néel, Luis Alvarez, Manhattan (New York), Massachusetts Institute of Technology, Meson, Natuurkunde, Neutron, Nobelprijs voor Natuurkunde, Oostenrijk-Hongarije, Ornithologie, Pasadena (Californië), Proton (deeltje), Quark, Richard Feynman, Santa Fe (New Mexico), Santa Fe Instituut, Standaardmodel van de deeltjesfysica, Sterke kernkracht, Taalkunde, TED (conferentie), Tweede Wereldoorlog, Universiteit van Illinois, Verenigde Staten, Victor Weisskopf, ..., Vreemdheid, Yale-universiteit, Yuval Ne'eman, 15 september, 1929, 1969, 2019, 24 mei. Uitbreiden index (8 meer) »

Aas (kaartspel)

Schoppenaas De aas (ook wel het aas) is een kaart in een westers kaartspel die oorspronkelijk het getal 1 voorstelt.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Aas (kaartspel) · Bekijk meer »

Achtvoudig pad (natuurkunde)

Het meson-octet met (horizontaal) isospin I3, (diagonaal) lading Q en (verticaal) vreemdheid S als coördinaten Het baryon-octet met isospin I3, lading Q en vreemdheid S als coördinaten Het baryon-decuplet met beneden het door Gell-Mann voorspelde deeltje Omega-minus Het achtvoudig pad (Engels: eightfold way) is in de theoretische natuurkunde een term voor een classificatiemethode die subatomaire baryonen en mesonen oorspronkelijk in octetten organiseerde.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Achtvoudig pad (natuurkunde) · Bekijk meer »

Albert Einsteinmedaille

Albert Einstein De Albert Einsteinmedaille is een prijs die uitgereikt wordt door het Albert Einstein-Gesellschaft in Bern.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Albert Einsteinmedaille · Bekijk meer »

Archeologie

Atapuerca op de Spaanse Hoogvlakte Archeologie (Oudgrieks:: 'leer der oudheid') is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Archeologie · Bekijk meer »

Baryon

Een baryon (Grieks: βαρύς, barys, zwaar) is een subatomair deeltje dat bestaat uit een oneven aantal quarks (minstens drie quarks).

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Baryon · Bekijk meer »

Baryongetal

Het baryongetal is het aantal baryonen minus het aantal antibaryonen.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Baryongetal · Bekijk meer »

Brookhaven National Laboratory

National Synchrotron Light Source II Het Brookhaven National Laboratory BNL is een Amerikaans Nationaal Laboratorium, dat in 1947 is opgericht en op Long Island is gevestigd.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Brookhaven National Laboratory · Bekijk meer »

California Institute of Technology

Logo van het California Institute of Technology Een fontein op de campus van Caltech Het laboratorium van Biologische Wetenschappen Millikanbibliotheek van Caltech Het California Institute of Technology, beter bekend als Caltech, is een van de meest prestigieuze technische universiteiten ter wereld.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en California Institute of Technology · Bekijk meer »

Chicago

State Street, Chicago in 1907 Chicago is de grootste stad in de Amerikaanse staat Illinois en het bestuurlijk centrum van Cook County.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Chicago · Bekijk meer »

Deeltjesfysica

De installatie van de Large Hadron Collider van het CERN De deeltjesfysica is een tak van de natuurkunde of fysica die subatomaire deeltjes bestudeert waaruit alle materie en straling bestaat.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Deeltjesfysica · Bekijk meer »

Deeltjesversneller

Tevatron van het Fermilab met de hoofdring en hoofdinjector. De ringvormige vijvers voeren de overtollige warmte van de installatie af. Waarom heb je een tunnel van 27 kilometer nodig om het allerkleinste te zien? - Universiteit van Nederland Een deeltjesversneller is een apparaat waarin geladen deeltjes, zoals elementaire deeltjes, elektronen, baryonen, maar ook zwaardere atoomkernen, tot hoge energieniveaus gebracht worden door ze te versnellen tot snelheden in de buurt van de lichtsnelheid.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Deeltjesversneller · Bekijk meer »

Edele achtvoudige pad

Het edele achtvoudige pad is het boeddhistische pad naar verlichting.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Edele achtvoudige pad · Bekijk meer »

Elektrische lading

Elektrische lading, vaak kortweg lading genoemd, is een natuurkundige grootheid (symbool Q) die aangeeft op welke manier een deeltje wordt beïnvloed door elektrische en magnetische velden.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Elektrische lading · Bekijk meer »

Enrico Fermi

Enrico Fermi (Rome, 29 september 1901 – Chicago, 28 november 1954) was een in Italië geboren Amerikaans natuurkundige.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Enrico Fermi · Bekijk meer »

Finnegans Wake

''Anna Livia Fountain'' (1988), Memorial Gardens in Dublin (Anna Livia Plurabella, de personificatie van de rivier de Liffey en figuur uit de roman Finnegans Wake. Finnegans Wake is de laatste roman van de Ierse schrijver James Joyce.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Finnegans Wake · Bekijk meer »

Franklin Medal

Voor- en achterzijde Franklin Medal De Franklin Medal was een Amerikaanse wetenschaps- en techniekprijs uitgereikt door het Franklin Institute in Philadelphia (Pennsylvania).

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Franklin Medal · Bekijk meer »

Gell-Mann-matrices

De Gell-Mann-matrices zijn acht lineair onafhankelijke hermitische 3×3-matrices met spoor 0 die een mogelijke representatie van de infinitesimale generatoren van de speciale unitaire groep \mathrmSU(3) vormen.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Gell-Mann-matrices · Bekijk meer »

Gluon

Een elektron en een positron botsen en vormen drie gluonen. Een gluon is een elementair deeltje dat verantwoordelijk is voor het overbrengen van de sterke kernkracht.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Gluon · Bekijk meer »

Hadron

Een hadron is een subatomair deeltje dat uit quarks bestaat.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Hadron · Bekijk meer »

Hannes Alfvén

Hannes Olof Gösta Alfvén (Norrköping, 30 mei 1908 – Djursholm, 2 april 1995) was een Zweeds natuurkundige die in 1970 de Nobelprijs voor de Natuurkunde kreeg voor zijn werk over de theorie van magnetohydrodynamica.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Hannes Alfvén · Bekijk meer »

Isospin

In de theoretische natuurkunde, en meer specifiek in de deeltjesfysica, is isospin of isobarische spin een kwantumgetal, dat met de sterke kernkracht is verbonden.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Isospin · Bekijk meer »

James Joyce

Dublin Eerste uitgave van Ulysses James Augustine Aloysius Joyce (Dublin, 2 februari 1882 – Zürich, 13 januari 1941) was een Iers schrijver die wordt beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers van de 20e eeuw.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en James Joyce · Bekijk meer »

Kenneth Wilson

Kenneth Geddes Wilson (Waltham, 8 juni 1936 – Saco, 15 juni 2013) was een Amerikaans theoretisch natuurkundige.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Kenneth Wilson · Bekijk meer »

Kwantumchromodynamica

Kwantumchromodynamica is de natuurkundige theorie die de wisselwerking tussen quarks en gluonen beschrijft.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Kwantumchromodynamica · Bekijk meer »

Kwantumelektrodynamica

Kwantumelektrodynamica, of (QED: van quantum electrodynamics) is een relativistische kwantumveldentheorie van het elektromagnetisme.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Kwantumelektrodynamica · Bekijk meer »

Kwantumgetal

Kwantumgetallen worden in de kwantummechanica gebruikt voor het beschrijven van kwantumtoestanden.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Kwantumgetal · Bekijk meer »

Louis Néel

Louis Eugène Félix Néel (Lyon, 22 november 1904 – Brive-la-Gaillarde, 17 november 2000) was een Frans natuurkundige die in 1970 de Nobelprijs voor de Natuurkunde kreeg voor zijn fundamentele verrichtingen en ontdekkingen betreffende antiferromagnetisme en ferrimagnetisme, die hebben geleid tot belangrijke toepassingen in de vastestoffysica.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Louis Néel · Bekijk meer »

Luis Alvarez

Luis Walter Alvarez (San Francisco (Ca.), 13 juni 1911 – Berkeley (Ca.), 1 september 1988) was een Amerikaans natuurkundige van Spaanse afkomst en winnaar van de Nobelprijs voor Natuurkunde.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Luis Alvarez · Bekijk meer »

Manhattan (New York)

bevervellen (Nationaal Archief, Den Haag) fort en de muur (tegen Engelsen en indianen, mogelijk ter plaatse van de latere "Wall Street"), zijn zichtbaar. Noorden is rechts. Dit ''Castello Plan'' van 1660 is de enige kaart van Nieuw-Amsterdam uit de Nederlandse tijd De skyline van Manhattan vanaf de Manhattan Bridge in het jaar 1938 (Agfacolor). Lower Manhattan Wijken op Manhattan Manhattan is een van de vijf boroughs van de Amerikaanse stad New York.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Manhattan (New York) · Bekijk meer »

Massachusetts Institute of Technology

De grote koepel van MIT, die 's avonds verlicht is Het Massachusetts Institute of Technology, kortweg MIT, is een van de meest prestigieuze technische universiteiten ter wereld.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Massachusetts Institute of Technology · Bekijk meer »

Meson

Negen mesonen met spin nul Een meson is een subatomair deeltje, een hadron, dat uit een quark en een antiquark bestaat, die door de sterke kernkracht aan elkaar zijn gebonden.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Meson · Bekijk meer »

Natuurkunde

natuurkundige verschijnselen Natuurkunde of fysica is de wetenschap die de algemene eigenschappen van materie, straling en energie bestudeert, evenals het gedrag ervan in de ruimte en de tijd.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Natuurkunde · Bekijk meer »

Neutron

Materie bestaat op de kleinste schaal uit elementaire deeltjes Een neutron is een subatomair deeltje zonder elektrische lading dat voorkomt in atoomkernen.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Neutron · Bekijk meer »

Nobelprijs voor Natuurkunde

röntgenstralen", die later naar hem zijn genoemd De Nobelprijs voor Natuurkunde is de hoogste onderscheiding voor prestaties op het terrein der natuurkunde.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Nobelprijs voor Natuurkunde · Bekijk meer »

Oostenrijk-Hongarije

Oostenrijk-Hongarije in 1898, de grenzen tussen Oostenrijk, Hongarije en het geannexeerde gebied Bosnië zijn rood aangegeven, de grenzen tussen de kroonlanden oranje Kaart van Oostenrijk-Hongarije Kaart van de bestuurlijke indeling van het land (de in wit geschreven namen behoren tot het gebied met dezelfde kleur in het zwart geschreven) Hoogtekaart van Oostenrijk-Hongarije in 1914 Oostenrijk-Hongarije (ook bekend als de Donaumonarchie, het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, de Oostenrijks-Hongaarse monarchie of de k.u.k.-Monarchie) was een constitutionele monarchistische unie tussen de kronen van het keizerrijk Oostenrijk en koninklijk Hongarije in Centraal-Europa.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Oostenrijk-Hongarije · Bekijk meer »

Ornithologie

Titelblad van Ulisse Aldrovandi's boek Ornithologiae uit 1599 De ornithologie of vogelkunde (uit het Oudgrieks: ὄρνις, gen. ὄρνιθος, ornis, gen. ornithos, "vogel"; en λόγος, logos, "kennis") is een specialisatie van de zoölogie die zich bezighoudt met de bestudering van vogels.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Ornithologie · Bekijk meer »

Pasadena (Californië)

Pasadena is een plaats in de Verenigde Staten van Amerika.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Pasadena (Californië) · Bekijk meer »

Proton (deeltje)

opbouw van materie Een proton (voorgesteld door p, p+ of N+) is een subatomair deeltje met een positieve eenheidslading.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Proton (deeltje) · Bekijk meer »

Quark

Quarks zijn elementaire deeltjes, subatomaire deeltjes die de bouwstenen vormen van hadronen.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Quark · Bekijk meer »

Richard Feynman

Richard Phillips Feynman (New York, 11 mei 1918 – Los Angeles, 15 februari 1988) was een Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Richard Feynman · Bekijk meer »

Santa Fe (New Mexico)

Santa Fe is de hoofdstad van de Amerikaanse staat New Mexico en hoofdplaats van Santa Fe County.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Santa Fe (New Mexico) · Bekijk meer »

Santa Fe Instituut

Santa Fe, waar het instituut gevestigd is. Het Santa Fe Instituut (SFI) is een non-profit interdisciplinair onderzoeksinstituut in de Amerikaanse staat New Mexico, gericht op de studie van complexe systemen met zaken als artificial life, chaostheorie, complexe adaptieve systemen, complexiteit, en zelforganisatie.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Santa Fe Instituut · Bekijk meer »

Standaardmodel van de deeltjesfysica

De deeltjes van het standaardmodel Het standaardmodel van de deeltjesfysica is een theorie uit de deeltjesfysica waarin de krachten en deeltjes die alle materie vormen, worden beschreven.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Standaardmodel van de deeltjesfysica · Bekijk meer »

Sterke kernkracht

De sterke (kern)kracht, sterke interactie of sterke wisselwerking is de sterkste van de vier fundamentele natuurkrachten uit de natuurkunde en is nog ongeveer 100 keer sterker dan de elektromagnetische kracht.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Sterke kernkracht · Bekijk meer »

Taalkunde

Taalkunde, ook wel taalwetenschap of linguïstiek, is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke talen.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Taalkunde · Bekijk meer »

TED (conferentie)

TED (Technology, Entertainment, Design) is een jaarlijkse, vierdaagse bijeenkomst die in 1984 voor het eerst gehouden werd in Californië.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en TED (conferentie) · Bekijk meer »

Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog was de escalatie van de Tweede Chinees-Japanse Oorlog die begon in 1937 en een Europese oorlog begonnen in 1939 tot een militair conflict dat van 1941 tot 1945 op wereldschaal werd uitgevochten tussen twee allianties: de asmogendheden en de geallieerden.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Tweede Wereldoorlog · Bekijk meer »

Universiteit van Illinois

Logo Universiteitsgebouwen te Urbana-Champaing De Universiteit van Illinois is een publieke universiteit in de Amerikaanse staat Illinois met drie grotendeels onafhankelijke campussen.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Universiteit van Illinois · Bekijk meer »

Verenigde Staten

De Verenigde Staten, officieel de Verenigde Staten van Amerika, afgekort VS (Engels: United States of America, afgekort als USA of US), vaak (totum pro parte) Amerika (America) genoemd, is een federatie van 50 staten en het District of Columbia, grotendeels in Noord-Amerika gelegen.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Verenigde Staten · Bekijk meer »

Victor Weisskopf

Victor Frederick (Viki) Weisskopf (Wenen, 19 september 1908 – Newton, 22 april 2002) was een in Oostenrijk geboren Amerikaans theoretisch natuurkundige.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Victor Weisskopf · Bekijk meer »

Vreemdheid

Vreemdheid (Engels: strangeness) is een grootheid in de kwantummechanica.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Vreemdheid · Bekijk meer »

Yale-universiteit

De Yale-universiteit (Yale University) is een van de hoogst aangeschreven particuliere universiteiten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Yale-universiteit · Bekijk meer »

Yuval Ne'eman

Yuval Ne'eman Graf van Yuval Ne'eman Yuval Ne'eman (Hebreeuws: יובל נאמן) (Tel Aviv, 14 mei 1925 - aldaar, 26 april 2006) was een Israëlische militair, diplomaat, natuurkundige en politicus.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en Yuval Ne'eman · Bekijk meer »

15 september

15 september is de 258ste dag van het jaar (259ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en 15 september · Bekijk meer »

1929

Het jaar 1929 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en 1929 · Bekijk meer »

1969

Bioscoopjournaal uit 1969. Statenverkiezingen op de Nederlandse Antillen, nadat na de onlusten op Curaçao op 30 mei vervroegde verkiezingen zijn uitgeschreven. Peter Post en organisator Kurt Vyth. snuffelpalen staan in de wijken opgesteld, meten de concentraties en geven de resultaten door aan een computer bij een centraal bureau. Een vrouw geeft per telefoon een melding over stankoverlast door aan de centrale, waarna een ambtenaar op onderzoek gaat en de fabriek op de hoogte stelt van de stank. Enkele bewoners geven hun reactie op de stankoverlast. wandeling door het bos. Het jaar 1969 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en 1969 · Bekijk meer »

2019

Het jaar 2019 was een gewoon jaar dat op een dinsdag begon.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en 2019 · Bekijk meer »

24 mei

24 mei is de 144ste dag van het jaar (145ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender.

Nieuw!!: Murray Gell-Mann en 24 mei · Bekijk meer »

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »