Communicatie

477 relaties: Aardatmosfeer, Aardgas, Aardgaswinning in Nederland, Aardmantel, Aardolie, Aare, Afrika, Afsluitdijk, Afzetting (stratigrafie), Afzettingen van Rupel, Afzettingen van Tongeren, Afzettingsmilieu, Alaska, Allerheiligenvloed (1170), Alluviaal, Almere (meer), Alpen, Altena Groep, Amazoneregenwoud, Ammonieten (dieren), Amplitude, Anhydriet, Annum, Antarctica, Antropoceen, Appalachen, Aquitanien, Ardennen, Armorica (continent), Armpotigen, Astronomie, Atlanticum, Atlantische Oceaan, Australië (continent), Avalonia, Avulsie (rivier), Baggerbeugel, Baggeren, Baleinwalvissen, Baltica, Baltische staten, Banjaard groep, Barentszzee, Basisveen Laag, Begrazing van natuurgebieden, Bekken van Parijs, Belemnieten, België, Benelux, Benthos, ..., Betuwe, Bodemdaling, Boven-Noordzee Groep, Boven-Rijnslenk, Breedtegraad, Breuk (geologie), Bruinkool, Buntsandstein, Burdigalien, Calamites, Calciet, Calciumfosfaat, Caledonische orogenese, Cambrium, Campanien, Canada, Carboon, Carnalliet, China, Christelijke jaartelling, Compressie (geologie), Conodonta, Consolidatie (gesteente), Continent, Continentaal plat, Continentale collisie, Continentale lithosfeer, Cordaïtes, Creodonta, Cromerien, Dagzoom, Debiet, Dekzand, Deltawerken, Depressie (geografie), Devoon, Diepzeekern, Dieren (biologie), Dijk (waterkering), Dijkdoorbraak, Dijle, Dinantien, Dinosauriërs, Dnjepr (rivier), Dogger, Doggersbank, Dolomiet, Donau, Drenthe, Droog klimaat, Droogmakerij, Duinafslag, Duitsland, Eburonien, Eem Formatie, Eemien, Eifel, Elsterien, ENCI-groeve, Engeland, Eoceen, Eolisch proces, Eridanos (geologie), Erosie, Estuarium, Euramerika, Eurazië, Europa (werelddeel), Eustasie, Evaporiet, Evenaar, Excentriciteit (astronomie), Extensietektoniek, Finland, Flevomeer, Flora (plantkunde), Florida (staat), Foraminifera, Formatie van Aken, Formatie van Boxtel, Formatie van Breda, Formatie van Dongen, Formatie van Drente, Formatie van Gulpen, Formatie van Kreftenheye, Formatie van Landen, Formatie van Maastricht, Formatie van Oosterhout, Formatie van Peelo, Formatie van Peize, Formatie van Slochteren, Formatie van Urk, Formatie van Vaals, Formatie van Veldhoven, Fossiel, Fourieranalyse, Frasnien, Fylliet, Gaasterland (streek), Gebergtevorming, Gelderse Vallei, Geologie, Geologie van Nederland, Geologisch massief, Geologisch tijdperk, Germaanse Trias, Geschiedenis van de Aarde, Gesteente, Gete, Gewervelden, Gieren (vogels), Gips, Glaciaal, Glaciaal (tijdperk), Glaciofluviaal, Gletsjer, Gondwana (continent), Grassenfamilie, Groenland, Grondboor, Groot-Brittannië (eiland), Grote Ontginning, Haaien, Haarlemmermeer, Haasachtigen, Haliet, Halokinese, Heide (vegetatie), Hercynische orogenese, Hiaat (geologie), Holoceen, Holsteinien, Hominidae, Hondsrug, Hoogveen, Hudsonbaai, Hunzedal, Iapetusoceaan, Ierland (eiland), Ierse Zee, IJskap, IJskern, IJsklimaat, IJsland, IJssel, IJstijdvak, IJzertijd, India, Inklinken, Interglaciaal, Interstadiaal, Isostasie, Jonge Dryas, Jura (periode), Kaliumchloride, Kaliumsulfaat, Kalk, Kalksteen, Kanaal (waterweg), Kazachstania, Keileem, Kerogeen, Keukenzout, Kiezeloöliet Formatie, Klei, Klimaat, Klimaatverandering, Kolenkalk Groep, Koolstofdioxide, Kraton (geologie), Krijt (periode), Krijt-Paleogeengrens, Krijtgesteente, Krijtkalk Groep, Krijtrotsen van Dover, Krijtzee, Kwartair, Kwartaire ijstijd, Kwartsiet, Kwelder, La Niña, Lagune, Landbouw, Landengte van Panama, Landijs, Landschap, Late middeleeuwen, Laurazië, Laurentia (geologie), Löss, Leeuw (dier), Legakker, Leidsemeer, Lepidodendron, Lias-groep, Limburg (Nederlandse provincie), Limburg Groep, Limburgse mergel, Lithosfeer, Lithostatische druk, Lochemse Berg, Londen-Brabantmassief, Loosdrechtse Plassen, Luipaard, Maas, Madagaskar, Maeslantkering, Mammut (mastodont), Mangrove, Marien, Marsdiep (zeegat), Massa-extinctie, Massief van Rocroi, Massief van Stavelot, Meander (waterloop), Mens, Mesolithicum, Mesozoïcum, Meter, Microcontinent, Middelzee, Midden-Noordzee Groep, Middenpaleolithicum, Milanković-parameters, Mioceen, Moernering, Moezel (rivier), Montferland (heuvel), Mosasaurus, Muschelkalk, Nationaal Park Sallandse Heuvelrug, Natuur (werkelijkheid), Nauw van Calais (zeestraat), Nederland, Nedersaksen Groep, Neushoorns, Nieuw-Zeeland, Noord-Amerika, Noord-China, Noordzee, Noordzeebekken, Noorwegen, Normaal Amsterdams Peil, Nova Scotia, Obliquiteit, Oceanische lithosfeer, Oekraïne, Old Red Sandstone, Oligoceen, Onder-Germaanse Trias Groep, Onder-Noordzee Groep, Onstwedde (plaats), Ontsluiting (geologie), Oostzee, Ordovicium, Osnabrück, Otters, Oude Rijn (Harmelen-Noordzee), Overijsselse Vecht, Paard (dier), Paleoceen, Paleocontinent, Paleogeografie, Paleozoïcum, Pampa (vlakte), Pangea, Panthalassa, Patagonië, Periode (natuurkunde), Perm (periode), Perm-Trias-massa-extinctie, Permeabiliteit (materiaal), Planten, Platentektoniek, Pleistoceen, Pleniglaciaal, Plesiosauria, Plioceen, Plooi (geologie), Polder, Poolwoestijn, Posidoniaschalie, Postglaciale opheffing, Potklei, Preboreaal, Precessie, Pretiglien, Pterosauriërs, Randzee, Regen (neerslag), Regenwoud, Regressie (geologie), Reliëf (landschap), Reservoir (geologie), Rhenohercynische Zone, Rift, Rijk van Nijmegen, Rijn, Rijnland Groep, Rijnlands Leisteenplateau, Rivier, Rivierdelta, Roerdalslenk, Romeinen in Nederland, Roofdieren, Rotliegend, Rupelien, Rusland, Saalien, Saône, Sabeltandkatten, Sandr, Scandinavië, Schelde (rivier), Schelp, Schist, Schokland, Schotland, Sediment, Sedimentair gesteente, Sedimentatie, Sellingen, Siberië, Siberisch Kraton, Sigillaria, Silesien, Siluur, Sint-Pietersberg, Slagturven, Sleeswijk-Holstein, Slib, Smeltwater, Soort, Stadiaal, Steenkool, Stekelvarkens van de Oude Wereld, Stephanien, Stormvloed, Strandwal, Strontium, Stuwwal, Subatlanticum, Subboreaal, Substraat (geologie), Supercontinent, Sylviet, Systeem (stratigrafie), Tektoniek, Tektonische opheffing, Temperatuur, Terp, Tertiair, Tethysoceaan, Texel, Tiglien, Toendra, Toendraklimaat, Transgressie, Trias, Trias-Jura-extinctie, Tropisch klimaat, Tunneldal, Turbidiet, Turf (brandstof), Twente, Uiterwaard, Urk, Utrecht (provincie), Utrechtse Heuvelrug (stuwwal), Veen (grondsoort), Veenplas, Veluwe, Verenigd Koninkrijk, Verhang, Verlanding, Vervening, Verveningspolder, Ville Formatie, Vinkeveense Plassen, Vlechtende rivier, Vlie, Vogels, Vogezen (gebergte), Vollenhove, Voor-Rijn, Vostokstation, Vroege middeleeuwen, Vulkaan, Vulkanisme, Wad (zeegebied), Waddenzee, Wageningen (Nederland), Wales, Watersnood van 1953, Weichselien, Westfalien, Wieringen, Winterswijk (plaats), Woestijnklimaat, Wolga, Zand, Zebra (dier), Zechstein, Zee-egels, Zeeklimaat, Zeeland (provincie), Zeelelies, Zeeniveau, Zeeschildpadden, Zeespiegelstijging, Zeestraat, Zeeuws-Vlaanderen, Zenne, Zilverzand, Zoogdieren, Zoutmeer, Zuid-Amerika, Zuid-Limburg (Nederland), Zuidelijk halfrond, Zuiderzee, Zuidpool, Zwerfsteen, 1170, 1932, 1993, 1995, 1997. Uitbreiden index (427 meer) » « Comprimeren index

Aardatmosfeer

halo heeft. mesosfeer over in de thermosfeer en de exosfeer en wordt het blauw langzaam zwart. De aardatmosfeer of dampkring is de atmosfeer om de aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Aardatmosfeer · Bekijk meer »

Aardgas

Gastank Onder aardgas wordt verstaan alle uit de grond ontwijkende gassen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Aardgas · Bekijk meer »

Aardgaswinning in Nederland

Gasvlam Aardgaswinning is het produceren en behandelen van aardgas uit een gasveld.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Aardgaswinning in Nederland · Bekijk meer »

Aardmantel

Schematische samenstelling van de Aarde De aardmantel of kortweg mantel is de laag in de Aarde die direct onder de korst ligt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Aardmantel · Bekijk meer »

Aardolie

Aardolie uit verschillende gebieden Jaknikker, een instrument voor oliewinning uit lagedrukolievelden Aardolie, ruwe olie, soms aangeduid als petroleum, is, naast onder andere aardgas, een van de fossiele brandstoffen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Aardolie · Bekijk meer »

Aare

De Aare is de grootste rivier die geheel op Zwitsers grondgebied loopt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Aare · Bekijk meer »

Afrika

Afrika geografisch Afrika is qua oppervlakte na Eurazië het grootste continent op Aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Afrika · Bekijk meer »

Afsluitdijk

Satellietfoto van de Afsluitdijk Het sluiten van het laatste gat Filmbeelden van het sluiten van het laatste gat Bezoek aan spuisluizen in aanbouw, circa 1930 Dwarsprofiel van de Afsluitdijk bij km 7 (1925) Lorentzsluizen bij Kornwerderzand Stevinsluizen bij Den Oever Het Vlietermonument Zicht vanaf Vlietermonument richting Friesland (2016) Afsluitdijk Wadden Center, expositiecentrum, De Nieuwe Afsluitdijk De Afsluitdijk (Fries: Ofslútdyk, IPA: /’ɔ:slüdik/; West-Fries: Ofsluitdoik) is een waterkering in Nederland tussen de provincies Noord-Holland en Friesland die het IJsselmeer afsluit van de Waddenzee.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Afsluitdijk · Bekijk meer »

Afzetting (stratigrafie)

horizonten Een afzetting, lid of laagpakket (Engels: member) is in de lithostratigrafie een onderverdeling van een formatie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Afzetting (stratigrafie) · Bekijk meer »

Afzettingen van Rupel

De afzettingen van Rupel zijn een lithostratigrafische eenheid in de Nederlandse en Belgische ondergrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Afzettingen van Rupel · Bekijk meer »

Afzettingen van Tongeren

De afzettingen van Tongeren zijn een lithostratigrafische eenheid (een opeenvolging van gesteentelagen) in de Belgische en Zuid-Nederlandse ondergrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Afzettingen van Tongeren · Bekijk meer »

Afzettingsmilieu

Het afzettingsmilieu binnen de geologie en sedimentologie is het geheel aan factoren die van invloed zijn op de vorming van een bepaald sedimentair gesteente.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Afzettingsmilieu · Bekijk meer »

Alaska

Russisch Amerika Ravage in Anchorage na de aardbeving van 1964 Skagway, Alaska Alaska is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Alaska · Bekijk meer »

Allerheiligenvloed (1170)

De ligging van het Creiler Woud omstreeks het jaar 1000. De exacte grenzen van het bos zijn onbekend. De Allerheiligenvloed van 1170 was een grote overstroming die ontstond toen de Noordzee tussen het huidige Huisduinen en Texel door de duinenrij brak.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Allerheiligenvloed (1170) · Bekijk meer »

Alluviaal

meander vindt sedimentatie plaats. Alluviaal of alluvium is het losse materiaal (regoliet) dat als sediment door een rivier is afgezet.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Alluviaal · Bekijk meer »

Almere (meer)

afslag uit het Flevomeer. Het water Aelmere (later ook: Almere) was in de middeleeuwen een meer of binnenzee ongeveer waar thans in Nederland het IJsselmeer ligt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Almere (meer) · Bekijk meer »

Alpen

De Alpen zijn een bergketen in Europa, die zich uitstrekt van de Franse Middellandse Zeekust in het zuidwesten tot de Pannonische vlakte in het oosten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Alpen · Bekijk meer »

Altena Groep

De Altena Groep (sic, Engels: Altena Group) is een groep gesteentelagen uit de Nederlandse lithostratigrafie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Altena Groep · Bekijk meer »

Amazoneregenwoud

De locatie van het Amazoneregenwoud (geel) Het Amazoneregenwoud op 13 juni 2005 De rivier de Amazone baant zich een weg door het regenwoud Manaus Het Amazoneregenwoud, ook wel de Selva genoemd, is het grootste regenwoud op Aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Amazoneregenwoud · Bekijk meer »

Ammonieten (dieren)

De reuzenammoniet van Seppenrade, in het museum te Münster Ammonieten (Ammonoidea) zijn een uitgestorven onderklasse van de inktvissen (Cephalopoda).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Ammonieten (dieren) · Bekijk meer »

Amplitude

Een golf met amplitude ''y'' De amplitude van een (periodieke) trilling is de maximale uitslag van de trilling, of, anders gezegd, de grootste afwijking ten opzichte van de evenwichtsstand.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Amplitude · Bekijk meer »

Anhydriet

Het mineraal anhydriet is de ongehydrateerde variant van gips (calciumsulfaat), met als chemische formule CaSO4.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Anhydriet · Bekijk meer »

Annum

Annum (afgeleid van Latijn annus, jaar; afgekort a) is een eenheid voor tijd die in de geologie en astronomie gebruikt wordt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Annum · Bekijk meer »

Antarctica

Antarctica is het continent rond de zuidpool van de Aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Antarctica · Bekijk meer »

Antropoceen

Uit losse satellietopnamen, gemaakt tussen 1 oktober 1994 en 31 maart 1995, samengestelde afbeelding van de aarde, waarop kunstlicht een onderdeel van de menselijke invloed laat zien. Het Antropoceen is de voorgestelde naam van het tijdperk waarin het Aardse klimaat en de atmosfeer de gevolgen ondervinden van menselijke activiteit.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Antropoceen · Bekijk meer »

Appalachen

De Appalachen (Engels: Appalachian Mountains) zijn een middelgebergte in het oosten van Noord-Amerika met afgeronde topzones.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Appalachen · Bekijk meer »

Aquitanien

Het Aquitanien (Vlaanderen: Aquitaniaan) is een tijdperk in de geologische tijdschaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Aquitanien · Bekijk meer »

Ardennen

De Ardennen (Frans (in België): Ardenne, Frans (in Frankrijk): Ardennes, Waals: Årdene, Luxemburgs: Ardennen) vormen een bosrijk middelgebergte in het zuidoosten van België (een groot deel van Wallonië), Noord-Luxemburg en een klein deel in aangrenzend Frankrijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Ardennen · Bekijk meer »

Armorica (continent)

Ligging van de continenten rond 380 miljoen jaar geleden, in het Laat-Devoon. Armorica bevindt zich in deze reconstructie aan het noordwestelijke uiteinde van de langgerekte landvorm (afkorting: Am).Reconstructie: Stampfli & Borel (2000) Het zuidoostelijke deel zou later Kazachstania gaan vormen. Armorica (soms ook wel Cadomia genoemd) was een klein continent (microcontinent of terrein) in het Paleozoïcum, dat tijdens de Hercynische orogenese aan de zuidelijke rand van Euramerika (Europa en Noord-Amerika samen) kwam vast te liggen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Armorica (continent) · Bekijk meer »

Armpotigen

Armpotigen (Brachiopoda) zijn een stam van ongewervelde zeedieren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Armpotigen · Bekijk meer »

Astronomie

Paranal-observatorium in Chili Astronomie of sterrenkunde is de natuurwetenschap die zich bezighoudt met de waarneming en bestudering van alle fenomenen buiten de atmosfeer van de Aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Astronomie · Bekijk meer »

Atlanticum

Het Atlanticum is een tijdvak in het Holoceen in de tijdschaal van Blytt-Sernander voor Noordwest-Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Atlanticum · Bekijk meer »

Atlantische Oceaan

De Atlantische Oceaan is de oceaan die de continenten Afrika en Europa in het oosten scheidt van de continenten Noord- en Zuid-Amerika in het westen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Atlantische Oceaan · Bekijk meer »

Australië (continent)

Australië is een continent dat het vasteland van Australië, Tasmanië en Nieuw-Guinea omvat, inclusief de omliggende eilanden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Australië (continent) · Bekijk meer »

Avalonia

De huidige gebieden (met huidige grenzen) die deel hebben uitgemaakt van Avalonia Avalonia of Avalonië is in de platentektoniek en paleogeografie een klein paleocontinent uit het Paleozoïcum.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Avalonia · Bekijk meer »

Avulsie (rivier)

Een avulsie (Latijn: avulsare, afscheuren) is een plotselinge natuurlijke wijziging van de rivierloop, waarbij een nieuwe loop ontstaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Avulsie (rivier) · Bekijk meer »

Baggerbeugel

Veentrekken met de baggerbeugel, zie ook de legakkers waar de baggerspecie wordt uitgespreid en de turf gestoken wordt Een baggerbeugel, ook wel trekbeugel of flodderbeugel genoemd, is een soort schepnet met een lange steel.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Baggerbeugel · Bekijk meer »

Baggeren

Baggeren omvat alle werkzaamheden die nodig zijn bij het weghalen van zand, slib en andere lagen van de waterbodem en ook landaanwinning en opschonen van het oppervlaktewater.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Baggeren · Bekijk meer »

Baleinwalvissen

De baleinwalvissen (Mysticeti of Mystacoceti) of baardwalvissen vormen een onderorde van de orde van walvissen (Cetacea).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Baleinwalvissen · Bekijk meer »

Baltica

Baltica is een paleocontinent dat 750 miljoen jaar geleden ontstond bij het uiteenvallen van het voormalig supercontinent Rodinië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Baltica · Bekijk meer »

Baltische staten

Baltische staten. Van noord naar zuid: Estland, Letland en Litouwen Sint-Olafkerk, Tallinn, Estland Sint Peterskerk, Riga, Letland Allerheiligenkerk, Vilnius, Litouwen De Baltische staten of Oostzeelanden (ook wel Balticum genoemd) (Estisch: Balti riigid, Baltimaad, Lets: Baltijas valstis, Litouws: Baltijos valstybės) zijn de landen aan de oostkust van de Oostzee.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Baltische staten · Bekijk meer »

Banjaard groep

De Banjaard groep (sic) is een groep gesteentelagen in de diepere ondergrond van Nederland, afkomstig uit en behorende tot het Boven-Devoon en Onder-Carboon.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Banjaard groep · Bekijk meer »

Barentszzee

De Barentszzee (Noors: Barentshavet; Russisch: Баренцево море, Barentsevo More) is een randzee van de Atlantische Oceaan ten noorden van Rusland en Noorwegen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Barentszzee · Bekijk meer »

Basisveen Laag

De Basisveen Laag (klassieke benaming: Basisveen) is een veenlaag die op sommige plekken in de bodem voorkomt in West- en Noord-Nederland, Vlaanderen en het Noordzeegebied, zoals de Doggersbank.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Basisveen Laag · Bekijk meer »

Begrazing van natuurgebieden

Dwingelderveld Begrazing van natuurgebieden (ook wel graasbeheer) is een maatregel waarbij grazers actief worden gebruikt bij het beheer van natuurgebieden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Begrazing van natuurgebieden · Bekijk meer »

Bekken van Parijs

Het Bekken van Parijs is een groot geologisch bekken dat bijna geheel Noord-Frankrijk beslaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Bekken van Parijs · Bekijk meer »

Belemnieten

Belemnieten (Belemnoidea) zijn een groep (onderorde) uitgestorven tienarmige inktvissen die erg veel leken op de huidige pijlinktvissen en verwant zijn aan de zeekatten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Belemnieten · Bekijk meer »

België

België, officieel het Koninkrijk België, is een West-Europees land dat aan de Noordzee ligt en aan Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk grenst.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en België · Bekijk meer »

Benelux

Detailkaart van de Benelux, met provincies/districten en alle gemeenten. (2014) De Benelux is een regionale intergouvernementele samenwerking tussen '''Be'''lgië, '''Ne'''derland en '''Lux'''emburg en sinds 2008 officieel: De Benelux Unie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Benelux · Bekijk meer »

Benthos

''Diastylis bradyi'', een zeekomma, valt onder de macrobenthos en de endobenthos. Benthos (bijvoeglijk naamwoord: benthisch) is een begrip uit de biologie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Benthos · Bekijk meer »

Betuwe

De Betuwe is een landstreek in Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Betuwe · Bekijk meer »

Bodemdaling

Een door verzakking van de bodem vernietigd stuk weg Bodemdaling, bodemverzakking of subsidentie is het zakken van het niveau van de bodem ten opzichte van een vast referentiepunt, bijvoorbeeld het Normaal Amsterdams Peil (NAP).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Bodemdaling · Bekijk meer »

Boven-Noordzee Groep

De Boven-Noordzee Groep (code: NU) is een groep die deel uitmaakt van de Noordzee Supergroep.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Boven-Noordzee Groep · Bekijk meer »

Boven-Rijnslenk

NASA) Digitaal hoogtemodel van Midden-Europa, de kleuren geven de hoogte aan. De Boven-Rijnse Laagvlakte is als laag gebied (blauw en paars) duidelijk links van het midden te zien. De Boven-Rijnslenk of Boven-Rijngraben (Duits: Oberrheingraben) is een 300 kilometer lange geologische slenk onder de Boven-Rijnse Laagvlakte.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Boven-Rijnslenk · Bekijk meer »

Breedtegraad

radii. De breedtegraad of latitude is samen met de lengtegraad een geografische positieaanduiding.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Breedtegraad · Bekijk meer »

Breuk (geologie)

Verschillende soorten breuken Een breuk is in de geologie een aanduiding voor een discontinue zone in gesteente waarlangs verzet heeft plaatsgevonden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Breuk (geologie) · Bekijk meer »

Bruinkool

Bruinkool afkomstig uit de dagbouw Welzow-Süd in de elektriciteitscentrale Klingenberg in Berlijn Houtfragmenten (Xyliet) in bruinkool door niet volledig doorlopen inkoling Een bruinkoolbriket voor huisverwarming Bruinkool is een fossiele brandstof die bestaat uit plantenresten die in diepe aardlagen tot koolstof en andere scheikundige verbindingen worden omgezet.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Bruinkool · Bekijk meer »

Buntsandstein

De Buntsandstein (soms in het Nederlands vertaald als Bontzandsteen; Engels: Bunter) is een pakket gesteentelagen in de ondergrond van het westen en midden van Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Buntsandstein · Bekijk meer »

Burdigalien

Het Burdigalien (Vlaanderen: Burdigaliaan) is in de geologische tijdschaal een tijdsnede of etage in het Mioceen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Burdigalien · Bekijk meer »

Calamites

Calamites (soms wel calamieten genoemd) zijn een geslacht van uitgestorven boomachtige planten, bekend uit het Carboon.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Calamites · Bekijk meer »

Calciet

Het mineraal calciet (ook wel kalkspaat) bestaat voornamelijk uit het zout calciumcarbonaat (CaCO3) en is een van de meest voorkomende mineralen in de aardkorst.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Calciet · Bekijk meer »

Calciumfosfaat

Calcium(ortho)fosfaat is een natuurlijk zout met als brutoformule Ca3(PO4)2.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Calciumfosfaat · Bekijk meer »

Caledonische orogenese

Ligging van de Caledonische gebergtegordel in het Vroeg-Devoon, na afloop van de Caledonische orogenese. De huidige kustlijnen en namen van de verschillende delen van de gebergtegordel zijn aangegeven. Later bewogen deze delen uit elkaar door het ontstaan van de Atlantische Oceaan. De Caledonische orogenese of Caledonische plooiingsfase was een fase van gebergtevorming (een "orogenese") gedurende het Paleozoïcum.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Caledonische orogenese · Bekijk meer »

Cambrium

Het geologisch tijdvak Cambrium (541 ± 1,0 - 485,4 ± 1,9 miljoen jaar (Ma) geleden) is het onderste systeem of de vroegste periode van de era Paleozoïcum.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Cambrium · Bekijk meer »

Campanien

Het geologisch tijdperk Campanien of Campaan (Vlaanderen: Campaniaan) is een tijdsnede in het Laat-Krijt, die duurde van 83,6 ± 0,2 tot 72,1 ± 0,2 Ma.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Campanien · Bekijk meer »

Canada

Canada is een land in het noorden van Noord-Amerika.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Canada · Bekijk meer »

Carboon

Het Carboon is een periode in de geologische tijdschaal (en een systeem in de stratigrafie) die duurde van 358,9 ± 0,4 tot 298,9 ± 0,2 miljoen jaar geleden (Ma).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Carboon · Bekijk meer »

Carnalliet

Carnalliet Het mineraal carnalliet is een gehydrateerd kalium-magnesium-chloride met de chemische formule KMgCl3•6(H2O).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Carnalliet · Bekijk meer »

China

China is een groot land met een zeer lange geschiedenis, een oude beschaving en cultuur in Oost-Azië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en China · Bekijk meer »

Christelijke jaartelling

Karinthië, Oostenrijk. De christelijke jaartelling, ook Anno Domini- of AD-jaartelling genoemd, is de jaartelling die gebruikt wordt in de juliaanse en gregoriaanse kalender.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Christelijke jaartelling · Bekijk meer »

Compressie (geologie)

In de geologie wordt de natuurlijke compressie van gesteente onderzocht.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Compressie (geologie) · Bekijk meer »

Conodonta

De Conodonta of conodonten zijn een groep van uitgestorven, in zee levende gewervelde dieren, die wel op tegenwoordige lancetvisjes leken.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Conodonta · Bekijk meer »

Consolidatie (gesteente)

Consolidatie is een proces waarbij sedimenten of bodems onder hun eigen druk inkrimpen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Consolidatie (gesteente) · Bekijk meer »

Continent

Een continent is een zeer grote landmassa die niet of vrijwel niet met andere landmassa's verbonden is, en die zo groot is dat er plekken zijn waar een landklimaat of overgangsklimaat heerst.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Continent · Bekijk meer »

Continentaal plat

Overzicht van de overgang tussen continent en oceaan: A.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Continentaal plat · Bekijk meer »

Continentale collisie

Continentale collisie of continent-continent collisie (collisie betekent botsing) is het proces dat in de platentektoniek optreedt als twee continenten tegen elkaar "botsen", waarna gebergtevorming of orogenese kan optreden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Continentale collisie · Bekijk meer »

Continentale lithosfeer

Doorsnede van de aardkorst:1 - continentale lithosfeer;2 - oceanische lithosfeer met oceaan erboven;3 - asthenosfeer. De continentale lithosfeer is het type lithosfeer onder continenten en het continentale plat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Continentale lithosfeer · Bekijk meer »

Cordaïtes

Cordaïtes is een geslacht van uitgestorven bomen uit de familie Cordaïtaceae, dat alleen fossiel bekend is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Cordaïtes · Bekijk meer »

Creodonta

De Creodonta is een uitgestorven zoogdierorde, die een groot aantal soorten omvatte, variërend in grootte van het formaat van een marter tot dat van een grote beer.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Creodonta · Bekijk meer »

Cromerien

Het geologisch tijdperk Cromerien (Vlaams: Cromeriaan) is een super-etage van de serie Pleistoceen (tabel 1), dat duurde van 850 tot 465 ka.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Cromerien · Bekijk meer »

Dagzoom

Een dagzoom is de plek waar een gesteentelaag of andere geologische structuur aan het oppervlak ligt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dagzoom · Bekijk meer »

Debiet

Het debiet (ook wel 'volumesnelheid' of 'volumedebiet' genoemd) is een natuurkundige grootheid voor een doorstromend medium uitgedrukt als volume per tijdseenheid.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Debiet · Bekijk meer »

Dekzand

Dekzand is een sediment dat onder periglaciale omstandigheden door de wind wordt afgezet.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dekzand · Bekijk meer »

Deltawerken

Oosterscheldekering Oosterscheldekering De Deltawerken zijn een verdedigingssysteem, in Nederland, ter bescherming tegen hoogwater van de zee van met name de provincies Zeeland, zuidelijk Zuid-Holland en Noord-Brabant.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Deltawerken · Bekijk meer »

Depressie (geografie)

Een depressie of laagte is binnen de geologie en geografie een landvorm die verzonken of ingedrukt is beneden het omliggende gebied.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Depressie (geografie) · Bekijk meer »

Devoon

Het Devoon is een periode in de geologische tijdschaal (en een systeem in de stratigrafie) die duurde van 419,2 ± 3,2 tot 358,9 ± 0,4 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Devoon · Bekijk meer »

Diepzeekern

Een 'gravity corer' wordt vaak gebruikt om diepzeekernen te nemen. Een diepzeekern (ook wel sedimentkern) is een cilindervormig monster van marien sediment.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Diepzeekern · Bekijk meer »

Dieren (biologie)

De dieren (Animalia) vormen een rijk van meercellige levende wezens die tot de eukaryoten behoren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dieren (biologie) · Bekijk meer »

Dijk (waterkering)

Primaire waterkering. Links Markermeer, rechts Oostvaardersplassen Basaltblokken ter bescherming van het dijklichaam Oude wierdijk van Wieringen. Zo'n steile helling werd in vroeger eeuwen voldoende veilig geacht Een dijk is een door mensen aangelegde waterkering die het achterliggende land beschermt tegen schade als gevolg van hoogwater en overstromingen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dijk (waterkering) · Bekijk meer »

Dijkdoorbraak

Een dijkdoorbraak is het doorbreken van een dijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dijkdoorbraak · Bekijk meer »

Dijle

De Dijle (Frans: Dyle, Waals: Tîle) is een rivier die door de Belgische provincies Waals-Brabant, Vlaams-Brabant en Antwerpen stroomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dijle · Bekijk meer »

Dinantien

Het Dinantien (Vlaanderen: Dinantiaan) is in de (onofficiële) Europese stratigrafische indeling de onderste serie of het oudste tijdvak van het Carboon.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dinantien · Bekijk meer »

Dinosauriërs

De dinosauriërs of dinosaurussen — de eerste benaming is de vertaling in het Nederlands van Dinosauria, de wetenschappelijke naam van de groep — vormen een diverse groep van reptielen, behorend tot de Archosauria, die stamt uit het Mesozoïcum.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dinosauriërs · Bekijk meer »

Dnjepr (rivier)

De Dnjepr (Oekraïens: Дніпро, Dnipro; Russisch: Днепр, Dnepr; Wit-Russisch: Дняпро, Dnjapro) is een 2201 km lange rivier, die in noord-zuidelijke richting dwars door Oost-Europa stroomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dnjepr (rivier) · Bekijk meer »

Dogger

Het Dogger is een aantal gesteentelagen in West-Europa die tot het middelste deel van het Jura behoren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dogger · Bekijk meer »

Doggersbank

Satellietfoto (NASA) met daarop de Doggersbank rood gemarkeerd De Doggersbank (ook Doggerbank) is een ondiepte in de Noordzee, ten oosten van Noord-Engeland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Doggersbank · Bekijk meer »

Dolomiet

Dolomiet of bitterspaat is een carbonatisch mineraal; calcium-magnesium-carbonaat met de chemische formule CaMg(CO3)2.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Dolomiet · Bekijk meer »

Donau

De Donau is de langste rivier binnen de Europese Unie en na de Wolga de langste van Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Donau · Bekijk meer »

Drenthe

Drenthe (oude spelling van vóór 2006: Drente is een provincie in Nederland, gelegen in het landsdeel Noord-Nederland. Grofweg grenst ze in het noorden aan de provincie Groningen, in het oosten aan de Duitse deelstaat Nedersaksen, in het zuiden aan de provincie Overijssel en in het westen aan de provincie Friesland. De hoofdstad en grootste plaats is Assen; de gemeente met de meeste inwoners is Emmen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Drenthe · Bekijk meer »

Droog klimaat

savanne Een droog klimaat of aride klimaat is een klimaat waar zo weinig neerslag valt, dat boomgroei niet mogelijk is en waar permanente rivieren niet hun oorsprong kunnen hebben.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Droog klimaat · Bekijk meer »

Droogmakerij

Gemaal De Lynden, een van drie stoomgemalen die voor de droogmaking van de Haarlemmermeerpolder zorgden. Een droogmakerij is een bemalen gebied (polder) dat van oorsprong een meer, een ander groot open water of drasland was.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Droogmakerij · Bekijk meer »

Duinafslag

Ameland na de storm in november 2007 Duinafslag is het verschijnsel dat na een harde storm en hoge zee een flink deel van de duinen kan afslaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Duinafslag · Bekijk meer »

Duitsland

De Bondsrepubliek Duitsland (BRD) (Duits: Bundesrepublik Deutschland), kortweg Duitsland (Duits: Deutschland), is een land in West- en of Centraal-Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Duitsland · Bekijk meer »

Eburonien

Het geologisch tijdvak Eburonien (Vlaams: Eburoniaan) is een super-etage van de serie Pleistoceen, dat duurde van 1,80 tot 1,45 Ma.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eburonien · Bekijk meer »

Eem Formatie

De Eem Formatie (sic) is een Nederlandse lithostratigrafische eenheid behorende tot de Boven-Noordzee Groep.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eem Formatie · Bekijk meer »

Eemien

Het Eemien (Vlaams: Eemiaan) was het laatste interglaciaal (warme tijdperk) in het Pleistoceen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eemien · Bekijk meer »

Eifel

caldera in het Eifelgebergte Typisch Eifellandschap Typisch dorp in de Südeifel Zonsopkomst in de Vulkaaneifel Top van de Hohe Acht, de hoogste top van de Eifel De Eifel is het oostelijke deel van het middelhoog plateau Eifel-Ardennen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eifel · Bekijk meer »

Elsterien

Het geologisch tijdvak Elsterien (Vlaams: Elsteriaan), een etage van de serie Pleistoceen, duurde van 465 tot 418 ka geleden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Elsterien · Bekijk meer »

ENCI-groeve

Overzicht ENCI-groeve in 2004 De ENCI-groeve is een kalksteengroeve aan de Maaszijde van de Sint-Pietersberg (onderdeel van het Plateau van Caestert) in de Nederlandse gemeente Maastricht.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en ENCI-groeve · Bekijk meer »

Engeland

Engeland (Engels: England) is een voormalig koninkrijk en maakt als constituerend land met Noord-Ierland, Schotland en Wales deel uit van één soevereine staat: het Verenigd Koninkrijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Engeland · Bekijk meer »

Eoceen

Het Eoceen (Oudgrieks: ἠώς (ḗōs).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eoceen · Bekijk meer »

Eolisch proces

Eolisch transport van fijn sediment in poolwoestijn-omstandigheden. Rechts is een wolk fijn stof te zien. Onder soortgelijke omstandigheden is in het Weichselien in Noord-Europa löss afgezet. Locatie: aan de voet van de Askja op IJsland. De berg Herðubreið is links op de foto te zien. Een eolisch proces is een geomorfologisch proces waarbij een landvorm wordt gevormd door de werking van de wind.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eolisch proces · Bekijk meer »

Eridanos (geologie)

Europese continent De Eridanos of Baltische Rivier is een voormalige rivier die voornamelijk moet hebben gestroomd door wat nu de Oostzee is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eridanos (geologie) · Bekijk meer »

Erosie

Erosie Erosie is het proces van slijtage van een vast oppervlak waarbij materiaal wordt verplaatst of geheel verdwijnt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Erosie · Bekijk meer »

Estuarium

Estuarium van de Río de la Plata op de grens van Uruguay (noorden) en Argentinië (zuiden) Een estuarium is een verbrede, veelal trechtervormige monding van een rivier, waar zoet rivierwater en zout zeewater vermengd worden en zodoende brak water ontstaat, en waar getijverschil waarneembaar is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Estuarium · Bekijk meer »

Euramerika

gearceerd. Euramerika (ook wel Old Red Sandstonecontinent, Laurussia of Laurazië, hoewel die laatste naam ook voor andere continentfiguraties gebruikt wordt) is een paleocontinent uit het Paleozoïcum, dat bestond uit het tegenwoordige Noord-Amerika en het noorden en midden van Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Euramerika · Bekijk meer »

Eurazië

Eurazië is het grootste continent op aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eurazië · Bekijk meer »

Europa (werelddeel)

Europa is het werelddeel dat zich bevindt ten westen van het werelddeel Azië en ten noorden van het werelddeel Afrika.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Europa (werelddeel) · Bekijk meer »

Eustasie

de verandering van het zeeniveau sinds het Cambrium Eustasie is de verandering van het absolute wereldwijde zeeniveau langs de geologische tijdschaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Eustasie · Bekijk meer »

Evaporiet

Een evaporiet Een evaporiet is een gesteente dat is ontstaan door indamping.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Evaporiet · Bekijk meer »

Evenaar

Een bol waarop de evenaar blauw is gekleurd. Deze deelt de bol in twee gelijke helften en kruist de meridianen (geel) onder een hoek van 90°. Net zoals alle andere doorgetrokken lijnen is de evenaar een grootcirkel. De evenaar, evennachtslijn of equator is een breedtecirkel op het aardoppervlak in de vorm van een grootcirkel midden tussen de polen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Evenaar · Bekijk meer »

Excentriciteit (astronomie)

Voorbeelden van banen met verschillende excentriciteit Als de omloopbaan van een hemellichaam afwijkt van de cirkel, wordt deze excentrisch genoemd.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Excentriciteit (astronomie) · Bekijk meer »

Extensietektoniek

Extensietektoniek, rektektoniek, korstextensie en korstverdunning zijn termen die slaan op de tektonische situatie waarbij de lithosfeer van de Aarde of een andere planeet door een mechanische rekspanning uit elkaar beweegt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Extensietektoniek · Bekijk meer »

Finland

Finland (Fins: Suomi; Zweeds: Finland; Samisch: Suopma), officieel de Republiek Finland, is een staat in Noord-Europa met inwoners.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Finland · Bekijk meer »

Flevomeer

Aan het begin van het Subatlanticum bestond het Flevomeer al. Het Flevomeer (Middelnederlands Vlies) is een historische naam van een groot water in de Lage Landen, waarvan de naam vooral bekend is geworden dankzij een beschrijving door Pomponius Mela, een Romeins geograaf.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Flevomeer · Bekijk meer »

Flora (plantkunde)

Diagram van de flora Een flora is een in systematische volgorde gerangschikte lijst van in een gebied voorkomende soorten en lagere taxa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Flora (plantkunde) · Bekijk meer »

Florida (staat)

Florida, satellietfoto, rode punten zijn brandhaarden Florida is een staat van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Florida (staat) · Bekijk meer »

Foraminifera

Foraminifera, Granuloreticulosa of foraminiferen (of populair Anglo-Amerikaans: forams) zijn eukaryote eencelligen met een uitwendig kalkskelet, dat meestal is opgebouwd uit kamers.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Foraminifera · Bekijk meer »

Formatie van Aken

Aken. De Formatie van Aken, ook wel Akens zand of zand van Aken genoemd, is een geologische formatie in het zuiden van Nederland en noorden van België, die onderdeel uitmaakt van de Krijtkalk Groep.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Aken · Bekijk meer »

Formatie van Boxtel

De Formatie van Boxtel (afkorting: BX) is een jonge geologische formatie aan het oppervlak van grote delen van Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Boxtel · Bekijk meer »

Formatie van Breda

De Formatie van Breda of Breda Formatie (sic, afkorting: BR, Duits: Breda-Formation) is een geologische formatie in de ondergrond van Nederland en aangrenzend gebied in Duitsland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Breda · Bekijk meer »

Formatie van Dongen

De Formatie van Dongen of Dongen-formatie (sic, afkorting: DO) is een geologische formatie in de ondergrond van Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Dongen · Bekijk meer »

Formatie van Drente

De Formatie van Drente (code: DR) is een lithostratigrafische formatie die deel uitmaakt van de Boven-Noordzee Groep en in een groot deel van West- en Noord-Nederland voorkomt en in Oost-Nederland ook dagzoomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Drente · Bekijk meer »

Formatie van Gulpen

Fossielen uit de Gulpen Formatie in Museum Het Land van Valkenburg Geologische doorsnede van de ENCI-groeve De Formatie van Gulpen, Gulpen Formatie (sic) of het Gulpens Krijt is een geologische formatie die dagzoomt (aan het aardoppervlak ligt) in het zuiden van Nederlands en Belgisch Limburg en aansluitende delen van Duitsland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Gulpen · Bekijk meer »

Formatie van Kreftenheye

De Formatie van Kreftenheye of Kreftenheye Formatie is een jonge geologische formatie in de Nederlandse ondergrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Kreftenheye · Bekijk meer »

Formatie van Landen

De Formatie van Landen of Landen-formatie (sic, afkorting: LA) is een lithostratigrafische eenheid (een opeenvolging van gesteentelagen) in de Nederlandse ondergrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Landen · Bekijk meer »

Formatie van Maastricht

Blok Maastrichter tufkrijt met fossiele kokerwormen en schelpjes, Museum Het Land van Valkenburg Geologische doorsnede van de ENCI-groeve De Formatie van Maastricht, Maastricht Formatie of het Tufkrijt van Maastricht (afkorting: MMa, Limburgs: Mestreechter Kriet) is een geologische formatie uit de Krijtkalk Groep die dagzoomt in het zuiden van Nederlands en Belgisch Limburg en aansluitende delen van Duitsland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Maastricht · Bekijk meer »

Formatie van Oosterhout

De Formatie van Oosterhout is een geologische formatie in de ondergrond van Midden- en Zuid-Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Oosterhout · Bekijk meer »

Formatie van Peelo

Geologisch profiel door tunneldal bij Noordbergum, dat grotendeels is opgevuld met de Formatie van PeeloLet op: hier is de oude lithostratigrafie gebruikt De Formatie van Peelo (afkorting: PE) is een geologische formatie gevormd tijdens en na de glaciatie van het Elsterien.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Peelo · Bekijk meer »

Formatie van Peize

De Formatie van Peize of Peize Formatie (sic, afkorting: PZ) is een geologische formatie in de ondergrond van Nederland die behoort tot de Boven-Noordzee Groep.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Peize · Bekijk meer »

Formatie van Slochteren

De Formatie van Slochteren (sic) is een geologische formatie in de Nederlandse ondergrond, die bestaat uit typische rode zandsteen uit het Perm.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Slochteren · Bekijk meer »

Formatie van Urk

De Formatie van Urk (afkorting: UR) is een geologische formatie gevormd in het Midden-Pleistoceen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Urk · Bekijk meer »

Formatie van Vaals

De Formatie van Vaals of Vaalser Groenzand is een geologische formatie uit het laatste Laat-Krijt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Vaals · Bekijk meer »

Formatie van Veldhoven

De Formatie van Veldhoven of Veldhoven Formatie (sic, afkorting: VE) is een geologische formatie in de Nederlandse ondergrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Formatie van Veldhoven · Bekijk meer »

Fossiel

Een boorkern met een kokkelsoort uit het Plioceen Fossielen zijn alle resten en sporen van planten en dieren die geconserveerd zijn in gesteente.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Fossiel · Bekijk meer »

Fourieranalyse

Fourieranalyse is een wiskundige techniek om functies van reële variabelen uit te drukken als een lineaire combinatie van functies die afkomstig zijn uit een collectie standaardfuncties.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Fourieranalyse · Bekijk meer »

Frasnien

Het Frasnien (Vlaanderen: Frasniaan) is de onderste lithostratigrafische etage (of de vroegste tijdsnede) in het Boven-Devoon.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Frasnien · Bekijk meer »

Fylliet

Fylliet Een fylliet is een metamorf gesteente van gemiddelde graad (tussen leisteen en schist dat als oorsprongsgesteente schalie (of kleisteen)) had.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Fylliet · Bekijk meer »

Gaasterland (streek)

Gaasterland (Fries: Gaasterlân) is een streek in de Zuidwesthoek in de Nederlandse provincie Friesland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gaasterland (streek) · Bekijk meer »

Gebergtevorming

plateau. Gebergtevorming alias orogenese is een gevolg van de platentektoniek, de bewegingen van platen langs elkaar (zijschuivingsbewegingen), over en onder elkaar (compressieve bewegingen) en uit elkaar (extensionele bewegingen).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gebergtevorming · Bekijk meer »

Gelderse Vallei

Kaart van de Gelderse Vallei ''(klik voor vergroting)'' De Gelderse Vallei is een streek gelegen in Midden-Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gelderse Vallei · Bekijk meer »

Geologie

Carl Spitzweg: ''Der Geologe'', omstreeks 1860 Geologische kaart van Engeland en Wales door William Smith uit 1815. Dit was de eerste geologische kaart die met moderne methoden werd getekend. Geologie of aardkunde (van Oudgrieks γῆ.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Geologie · Bekijk meer »

Geologie van Nederland

De geologie van Nederland en Vlaanderen ten noorden van de Ardennen, net als die van een groot deel van het Deense en Duitse Waddengebied, bestaat aan de oppervlakte uit ongeconsolideerde zeer jonge (Kwartaire) sedimenten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Geologie van Nederland · Bekijk meer »

Geologisch massief

Een massief is in de geologie een gebied waar oude gesteenten ondieper liggen dan in omringende gebieden, of meestal zelfs aan het oppervlak komen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Geologisch massief · Bekijk meer »

Geologisch tijdperk

De geschiedenis van de Aarde wordt ingedeeld in een groot aantal geologische tijdperken.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Geologisch tijdperk · Bekijk meer »

Germaanse Trias

De Germaanse Trias-supergroep (Duits: Germanische Trias Gruppe; Engels: Germanic Trias Group) is een lithostratigrafische supergroep van gesteentelagen die voornamelijk uit de periode Trias komen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Germaanse Trias · Bekijk meer »

Geschiedenis van de Aarde

De geschiedenis van de Aarde bestrijkt een extreem lange periode. Om dit te visualiseren wordt deze 4,6 miljard jaar weleens geprojecteerd op een 24-urige zogenaamde ''geologische klok''. Op een dergelijke klok wordt de vorming van de Aarde geklokt op middernacht. Het eerste leven ontstaat rond 3.15 uur. Pas om 12 uur 's middags wordt de atmosfeer zuurstofrijk, en om 4 uur 's middags verschijnen de eerste primitieve zeedieren. De Cambrische explosie vindt plaats om kwart over negen 's avonds en om tien uur (tijdens het Devoon) verovert het leven het land. De dinosauriërs sterven om 23.40 uur uit en de eerste mensen verschijnen pas 20 seconden voor middernacht. De geschiedenis van de Aarde schetst het ontstaan en de ontwikkeling van de planeet waarop de mensheid leeft.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Geschiedenis van de Aarde · Bekijk meer »

Gesteente

Winning van gesteente op het schilderij ''the Quarry'' (Engels voor ''de steengroeve'') van John Frederick Herring senior uit 1858. Gesteente of steen is het vaste, consistente materiaal dat in de ondergrond onder de bodem ligt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gesteente · Bekijk meer »

Gete

De Gete bij Halen, genomen vanaf de brug die de inzet was tijdens de Slag der Zilveren Helmen (1 oktober 2004) De Gete (Frans: Gette of Gète; Waals: Djåçe) is een Belgische rivier met een lengte van 12,7 km.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gete · Bekijk meer »

Gewervelden

Gewervelden of vertebraten (Vertebrata) vormen een onderstam van chordadieren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gewervelden · Bekijk meer »

Gieren (vogels)

gier van de Nieuwe Wereld Gieren is een verzamelnaam voor aasetende roofvogels die een groot aantal kenmerken gemeen hebben.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gieren (vogels) · Bekijk meer »

Gips

Gips (afgeleid van het Griekse γύψος, "krijt" of "gips") is een mineraal dat grotendeels uit calciumsulfaat (CaSO4) bestaat, een verbinding van het calcium- en het sulfaation.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gips · Bekijk meer »

Glaciaal

* Glaciaal (tijdperk), een tijdvak in de klimatologie en geologie In de fysische geografie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Glaciaal · Bekijk meer »

Glaciaal (tijdperk)

Een glaciaal of ijstijd is een periode in de geschiedenis, waarin het klimaat op aarde aanzienlijk kouder was dan tegenwoordig.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Glaciaal (tijdperk) · Bekijk meer »

Glaciofluviaal

Västerås, Zweden Glaciofluviaal (ook wel fluvioglaciaal) is een term uit de sedimentologie, glaciologie en Kwartaire geologie, waarmee sedimenten en processen worden aangeduid die gerelateerd zijn aan smeltwaterrivieren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Glaciofluviaal · Bekijk meer »

Gletsjer

De Vinciguerra-Gletsjer in het Nationaal park Tierra del Fuego, Argentinië Een gletsjer is een bewegende ijsmassa die gevormd wordt uit sneeuw die op land terechtkomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gletsjer · Bekijk meer »

Gondwana (continent)

Ligging van continenten tijdens het Trias Gondwana, ook wel Gondwanaland, was een zuidelijk supercontinent, dat bestond uit gebieden die in de huidige tijd grotendeels op het zuidelijk halfrond liggen, waaronder Antarctica, Zuid-Amerika, Afrika, India en de eilanden in de Indische Oceaan, het continent Australië en eilanden in het westen van de Grote Oceaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Gondwana (continent) · Bekijk meer »

Grassenfamilie

Glanshaver: aartje met twee bloemen Pluim van zachte dravik De grassenfamilie (botanische naam: Gramineae of Poaceae, beide namen zijn toegestaan) is een van de soortenrijkste plantenfamilies van de bedektzadigen: de familie omvat ongeveer 12.000 soorten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Grassenfamilie · Bekijk meer »

Groenland

Satellietopname van Groenland Boerderijen in Groenland Groenland en Denemarken Een ijsberg bij het stadje Narsaq. Groenland (Groenlands: Kalaallit Nunaat, "Land van de Groenlanders"; Deens: Grønland) is een eiland gelegen in het Noordpoolgebied en administratief behorend tot het Koninkrijk Denemarken.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Groenland · Bekijk meer »

Grondboor

edelmanboor) Grondboorinstallatie Grondboorbuizen Grondboor van grondboorinstallatie Met een grondboor is het mogelijk om een diep, rond gat in de grond te maken.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Grondboor · Bekijk meer »

Groot-Brittannië (eiland)

Groot-Brittannië (Engels: Great Britain) is een eiland in Europa, ten noordwesten van het vasteland en daarvan gescheiden door het Kanaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Groot-Brittannië (eiland) · Bekijk meer »

Grote Ontginning

Ontginningslandschap bij Willeskop De Grote Ontginning was een periode van ontginningen die begon in de 10e eeuw en duurde tot de 13e eeuw.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Grote Ontginning · Bekijk meer »

Haaien

Haaien (Selachimorpha, ook wel Selachii) zijn een groep van grote, lenige kraakbeenvissen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Haaien · Bekijk meer »

Haarlemmermeer

Slag op het Haarlemmermeer op 26 mei 1573. Gevecht tussen Hollandse en Spaanse schepen. Op de achtergrond ligt Haarlem. Schilderij gemaakt in 1629 door Hendrik Cornelisz Vroom. Collectie Rijksmuseum Amsterdam. Het Haarlemmermeer in 1656; schilderij van Jan van Goyen. Ligging van de Spieringmeer, (oude) Haarlemmermeer en Leidsemeer, op een kaart van A.J. Enschedé (1870), naar de kaart van Symen Fransz. van der Merwen uit 1578. Kaartje van hoe het Haarlemmermeer zich ontwikkelde volgens Melchior Bolstra. Nauwkeurige kaart van de Haarlemmer of Leidsemeer, door Melchior Bolstra; 1745. De gemeente Haarlemmermeer in 1867. Het Polderhuis te Hoofddorp. Monumentale boerderij 'De Stad Zaandam' aan de IJweg 1071 te Hoofddorp. Haarlemmermeer is een Nederlandse droogmakerij en gelijknamige gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Haarlemmermeer · Bekijk meer »

Haasachtigen

Haasachtigen (Lagomorpha) zijn een orde van de zoogdieren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Haasachtigen · Bekijk meer »

Haliet

Haliet, ook steenzout of klipzout genoemd, is een mineraal, een halogenide.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Haliet · Bekijk meer »

Halokinese

Halokinese of zoutvloei is het vloeien (stromen, bewegen) van steenzout in de ondergrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Halokinese · Bekijk meer »

Heide (vegetatie)

Heide in het Wekeromse Zand Heide of hei is een benaming voor vegetatie die vooral bestaat uit dwergstruiken uit de heidefamilie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Heide (vegetatie) · Bekijk meer »

Hercynische orogenese

Carboon. Huidige kustlijnen zijn in grijs aangegeven ter oriëntatie.Kaart gebaseerd op gegevens en kaarten in Matte (2001) en Ziegler (1990) De Hercynische, Varistische of Variscische orogenese of plooiing was een fase van gebergtevorming (een "orogenese") gedurende het Laat-Paleozoïcum, die herkend wordt in oudere gesteenten in de ondergrond van Midden- en Zuid-Europa en Noord-Afrika.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Hercynische orogenese · Bekijk meer »

Hiaat (geologie)

Ma). Een hiaat (Engels: hiatus) is in de geologie (meer precies in het geologisch vakgebied dat de ouderdom van opeenvolgingen van gesteentelagen bestudeert, de chronostratigrafie) een tijdsinterval waaruit geen sediment bewaard is, te herkennen als een discordantie tussen gesteentelagen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Hiaat (geologie) · Bekijk meer »

Holoceen

Het Holoceen, vroeger ook Alluvium genoemd, is het geologische tijdvak van 11.700 jaar geleden tot nu.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Holoceen · Bekijk meer »

Holsteinien

Het geologisch tijdvak Holsteinien (Vlaams: Holsteiniaan) is een etage van de serie Pleistoceen, die duurde van 418 tot 386 ka.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Holsteinien · Bekijk meer »

Hominidae

De mensachtigen (Hominidae) ook wel grote mensapen of echte mensapen, zijn een familie van de orde primaten (Primates) die de gorilla's, mensen, chimpansees, orang-oetans, bonobo's en enkele uitgestorven groepen omvat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Hominidae · Bekijk meer »

Hondsrug

De Hondsrug is een langgerekte rug in Drenthe en Groningen die zich van Emmen tot in de stad Groningen uitstrekt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Hondsrug · Bekijk meer »

Hoogveen

De Hoge Venen in Oost-België Hoogveen in het Fochteloërveen Hoogveen, ook wel ombrotroof veen, ombrogeen veen of klimatisch veen genoemd, is mineraalarm, zuur drasland met een aan deze extreme omstandigheden aangepaste vegetatie en fauna.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Hoogveen · Bekijk meer »

Hudsonbaai

De Hudsonbaai (Engels: Hudson Bay, Frans: Baie d'Hudson) is een grote binnenzee in noordelijk Canada met een oppervlakte circa 1.200.000 km².

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Hudsonbaai · Bekijk meer »

Hunzedal

Het Hunzedal gezien vanaf de Hondsrugweg ten oosten van Gieten Restanten van een oude keersluis in de Hunze nabij De Hilte (Gieterveen) Het Hunzedal is het gebied ten oosten van de Hondsrug en ter weerszijde van de Hunze of Oostermoerse Vaart in de Nederlandse provincie Drenthe.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Hunzedal · Bekijk meer »

Iapetusoceaan

Ligging van de continenten rond 550 Ma, met de Iapetusoceaan in het midden van de globe. De Iapetusoceaan was een oceaan, die in het late Neoproterozoïcum en vroege Paleozoïcum (ongeveer tussen 650 en 420 miljoen jaar geleden) tussen de paleocontinenten Laurentia, Baltica en Avalonia lag.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Iapetusoceaan · Bekijk meer »

Ierland (eiland)

Ierland (Engels: Ireland, Iers-Gaelisch: Éire, Ulster-Scots: Airlann) is het op twee na grootste eiland van Europa, en wordt voornamelijk omringd door de Atlantische Oceaan, behalve aan de oostzijde van het eiland, waar de Ierse Zee ligt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Ierland (eiland) · Bekijk meer »

Ierse Zee

Ierse Zee (bron: NASA) De Ierse Zee (Engels: Irish Sea, Iers: Muir Éireann) is een zee tussen Ierland en Groot-Brittannië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Ierse Zee · Bekijk meer »

IJskap

Satellietopname van de Antarctische ijskap. Een ijskap is een koepelvormige, aaneengesloten ijsmassa van grote omvang.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en IJskap · Bekijk meer »

IJskern

IJskern die uit de boorcilinder wordt gehaald. IJskernen als klimaatarchief. Gelaagdheid in een ijskern afkomstig van Groenland. Voorbereidingen voor een boring op Antarctica. Een ijskern is een cilindervormig monster van ijs, afkomstig van een gletsjer of ijskap.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en IJskern · Bekijk meer »

IJsklimaat

Gebieden met een ijsklimaat (EF) Het ijsklimaat is het klimaat zoals dat heerst op de noordpool en de zuidpool.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en IJsklimaat · Bekijk meer »

IJsland

IJsland (IJslands: Ísland) is een eilandstaat ten noordwesten van het Europese vasteland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en IJsland · Bekijk meer »

IJssel

De 'versteende' IJssel bij Wijhe De IJssel bij Velp De IJssel bij Zutphen De IJssel bij Deventer De IJssel (Nedersaksisch: Iessel) of Geldersche IJssel (ter onderscheiding van de Hollandsche IJssel) is een Nederlandse aftakking van de Rijn.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en IJssel · Bekijk meer »

IJstijdvak

Kangerlussuaq. Een ijstijdvak is een periode waarin ijskappen voorkomen op het land. Het voorkomen van ijskappen op Groenland maakt dus dat we per definitie in een ijstijdvak leven. Een ijstijdvak of glaciatie is een geologisch tijdvak waarin ijskappen voorkomen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en IJstijdvak · Bekijk meer »

IJzertijd

De ijzertijd is de periode van de prehistorie die volgde op de bronstijd en gekenmerkt werd door het gebruik van ijzer.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en IJzertijd · Bekijk meer »

India

India, officieel de Republiek India (Hindi: भारत गणराज्य, Bhārat Gaṇarājya, Engels: Republic of India), is een land in Zuid-Azië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en India · Bekijk meer »

Inklinken

Inklinken of kortweg klink is het proces van volumevermindering van grond door verdroging of onttrekken van grondwater.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Inklinken · Bekijk meer »

Interglaciaal

Interglacialen zijn de periodes tussen twee glacialen in.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Interglaciaal · Bekijk meer »

Interstadiaal

Een interstadiaal is een (relatief) korte warme periode tijdens een glaciaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Interstadiaal · Bekijk meer »

Isostasie

Een ijsberg drijft in water, waarbij een aanzienlijk deel van de ijsberg zich onder het wateroppervlak bevindt. Op dezelfde manier "drijft" in de Aarde de lithosfeer op de asthenosfeer. Isostasie en isostatisch evenwicht zijn termen die worden gebruikt om de toestand van gravitationeel evenwicht van een drijvend voorwerp in een vloeistof aan te duiden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Isostasie · Bekijk meer »

Jonge Dryas

De Jonge(re) Dryas of het Jonge(re) Dryas-stadiaal (12.700 - 11.560 jaar BP) is de laatste koudeperiode (een zogenaamd stadiaal) tijdens het Weichsel-glaciaal (een glaciaal wordt vaak een ijstijd genoemd in de kwartairgeologie).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Jonge Dryas · Bekijk meer »

Jura (periode)

De Jura is een periode in de geologie (en een systeem in de stratigrafie) die duurde van ongeveer 201,3 tot 145,0 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Jura (periode) · Bekijk meer »

Kaliumchloride

Kaliumchloride (KCl) is het chloridezout van kalium.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kaliumchloride · Bekijk meer »

Kaliumsulfaat

Kaliumsulfaat is een anorganische verbinding met als brutoformule K2SO4.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kaliumsulfaat · Bekijk meer »

Kalk

Gebluste kalk Kalk is de aanduiding voor een aantal alkalische zouten van calcium, zoals calciumoxide (ook wel ongebluste kalk), calciumhydroxide (gebluste kalk), calciumcarbonaat en calciumwaterstofcarbonaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kalk · Bekijk meer »

Kalksteen

Kalksteen, carbonaatgesteente of carbonaatsteen is gesteente dat voornamelijk bestaat uit carbonaatverbindingen en -mineralen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kalksteen · Bekijk meer »

Kanaal (waterweg)

Het Kanaal van Korinthe in Griekenland De Gatúnsluis van het Panamakanaal Een kanaal is een waterloop die, geheel of in grote mate, tot stand is gebracht door het ingrijpen van de mens.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kanaal (waterweg) · Bekijk meer »

Kazachstania

Armorica bevindt zich in deze reconstructie aan het noordwestelijke uiteinde. (afkorting: Am) Kazachstania was een paleocontinent dat ongeveer overeenkomt met het huidige Kazachstan, hoewel delen ervan ook onder belendende streken geschoven kunnen zijn.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kazachstania · Bekijk meer »

Keileem

Keileem is een grondsoort bestaande uit een ongesorteerd mengsel van keien, grind, zand, klei en leem.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Keileem · Bekijk meer »

Kerogeen

Kerogeen, ook wel aardwas of cerosinewas genoemd, is een verzamelnaam voor een groot aantal chemische verbindingen, die een belangrijk deel uitmaken van het organische (van afgestorven plankton afkomstig) materiaal dat in brongesteenten aanwezig is, vooral wanneer dit organische materiaal onder anoxische omstandigheden werd verteerd.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kerogeen · Bekijk meer »

Keukenzout

Keukenzout (natriumchloride) Kristallen van keukenzout (natriumchloride) Bioscoopjournaal uit 1977. Een klein deel van het in Nederland gewonnen zout wordt bewerkt tot keukenzout. Het grootste deel wordt afgeleverd als zgn. industrie-zout en kent vele toepassingen. Keukenzout (de triviale naam voor natriumchloride of NaCl) of tafelzout is bij kamertemperatuur een witte kristallijne stof met een kubische kristalvorm, die goed oplosbaar is in water (het mengsel van zout en water wordt ook wel pekel genoemd).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Keukenzout · Bekijk meer »

Kiezeloöliet Formatie

De Kiezeloöliet Formatie (sic, afkorting: Kz, KI of KOO, Duits: Kieseloolith Schotter; Engels: Kieseloolite Formation) is een geologische formatie in de ondergrond van Nederland, het noordwesten van Duitsland en het uiterste noordoosten van België.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kiezeloöliet Formatie · Bekijk meer »

Klei

400.000 jaar oude kleigrond in Estland Kleideeltjes 23.500 maal vergroot Klei is een klastisch sedimentair gesteente, dat voornamelijk bestaat uit lutum, gronddeeltjes kleiner dan 2 µm.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Klei · Bekijk meer »

Klimaat

Het klimaat is de gemiddelde weerstoestand (temperatuur, windkracht, bedekkingsgraad en neerslag) over een periode van minimaal 30 jaar.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Klimaat · Bekijk meer »

Klimaatverandering

hier. Klimaatverandering is in brede zin elke verandering in weer of klimaat over een lange periode in de geschiedenis van de Aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Klimaatverandering · Bekijk meer »

Kolenkalk Groep

De Kolenkalk Groep (Engels: Lower Carboniferous Limestone Group) is een serie gesteentelagen in de ondergrond van grote delen van Noordwest-Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kolenkalk Groep · Bekijk meer »

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide, kooldioxide, ook koolzuurgas, in de 19e eeuw ook koolstofzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Koolstofdioxide · Bekijk meer »

Kraton (geologie)

Kratons op de verschillende continenten Een kraton of rompgebergte is in de geologie een stuk zeer oude continentale aardkorst, dat al zeer lange tijd tektonisch "stabiel" is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kraton (geologie) · Bekijk meer »

Krijt (periode)

Het Krijt is een geologisch tijdperk dat duurde van ongeveer 145 tot 66 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Krijt (periode) · Bekijk meer »

Krijt-Paleogeengrens

Artistieke impressie van de inslag van een grote meteoriet aan het einde van het Krijt De Krijt-Paleogeengrens (ook wel Krijt-Tertiairgrens, afgekort K-Pg-grens of K-T-grens; in het Engels: K-T Boundary) is de overgang tussen de geologische tijdperken Krijt (K) en Paleogeen (Pg).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Krijt-Paleogeengrens · Bekijk meer »

Krijtgesteente

Krijtrotsen van Dover Vuursteenknollen in krijtgesteente (Cyprus) Krijtgesteente (Engels: chalk) is een sedimentair gesteente dat vrijwel geheel bestaat uit de microscopische kalkskeletjes van algen en andere fauna (zogenaamde coccolieten).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Krijtgesteente · Bekijk meer »

Krijtkalk Groep

De Krijtkalk Groep (code: CK) is een groep waarvan de formaties een klein deel van het oppervlak van Nederland en ondiepe ondergrond van Nederland en een groot deel van de diepe ondergrond vormen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Krijtkalk Groep · Bekijk meer »

Krijtrotsen van Dover

de krijtrotsen van Dover op de kaart: de ''White Cliffs'' De krijtrotsen van Dover maken deel uit van de kust van Engeland bij het Nauw van Calais.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Krijtrotsen van Dover · Bekijk meer »

Krijtzee

Paleogeografie van het Boven-Krijt De Krijtzee is een paleogeografische (vroegere) zee die een groot deel van Europa bedekte.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Krijtzee · Bekijk meer »

Kwartair

Het geologisch tijdperk Kwartair (in België: Quartair) is in de geologische tijdschaal de jongste periode en in de stratigrafische kolom het bovenste systeem.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kwartair · Bekijk meer »

Kwartaire ijstijd

IJsbedekking op het noordelijk halfrond gedurende het Laatste Glaciale Maximum aan het eind van het Pleistoceen. De Kwartaire ijstijd (ook bekend als de Pleistocene ijstijd, de huidige ijstijd of simpelweg de ijstijd) is de ijstijd die het gehele Kwartair omvat (van 2,588 Ma tot heden) en gekenmerkt wordt door permanente ijsbedekking op Antarctica en wellicht Groenland en het periodiek voorkomen van grote ijskappen op het vasteland van Noord-Amerika en Eurazië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kwartaire ijstijd · Bekijk meer »

Kwartsiet

Kwartsiet Kwartsiet Een kwartsiet (of naar het Engels: quartzite) is een gesteente dat voornamelijk uit het mineraal kwarts bestaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kwartsiet · Bekijk meer »

Kwelder

laagwater, eb, vloed en springtij Kwelder in de Waddenzee, ten noorden van Warffum Brandganzen in de kwelder Kwelder op Texel Een kwelder of zoutmoeras (regionaal: gors, groeze/groes, schol, schor of schorre) is een begroeide buitendijkse landaanwas die bij een gemiddeld hoogwater niet meer onderloopt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Kwelder · Bekijk meer »

La Niña

Voorwaarden voor het ontstaan van La Niña La Niña (Spaans voor het meisje) is een periode van een aantal maanden waarin het weer in grote delen van de wereld afwijkt van het gemiddelde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en La Niña · Bekijk meer »

Lagune

Een lagune of strandmeer is een watervlakte tussen het strand en een schoorwal of strandwal aan zee.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Lagune · Bekijk meer »

Landbouw

De oogst van tarwe in Duitsland. Een maaidorser verzamelt en laadt de gedorste tarwe in een aanhanger Landbouw of agricultuur is het geheel van menselijke activiteiten waarbij de bodem wordt gebruikt voor de productie van planten en dieren, ten behoeve van de economie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Landbouw · Bekijk meer »

Landengte van Panama

Landengte van Panama De Landengte van Panama, ook bekend als de Landengte van Darién, is de landengte, begrensd door de Caribische Zee in het noorden en de Grote Oceaan in het zuiden, die de verbinding vormt tussen de werelddelen Noord-Amerika en Zuid-Amerika.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Landengte van Panama · Bekijk meer »

Landijs

Landijs is ijs dat op het land ligt, in tegenstelling tot zee-ijs.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Landijs · Bekijk meer »

Landschap

Cultuurlandschap rond Woolde in Twente Mars gefotografeerd door Mars Exploration Rover-A. Gevarieerd natuur-/cultuurlandschap met Mount Murresse, Gurúè (provincie Zambezia), noordelijk Mozambique. Herfstlandschap Winterlandschap Landschap is in de geografie een uitgestrekt stuk land dat zich als een zelfstandig geheel onderscheidt van aangrenzende gebieden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Landschap · Bekijk meer »

Late middeleeuwen

Cosimo de Medici, een late middeleeuwer De late middeleeuwen is in de geschiedenis van Europa de periode van ca.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Late middeleeuwen · Bekijk meer »

Laurazië

Aarde tijdens het Trias Laurazië was een supercontinent dat met het zuidelijkere Gondwana het supercontinent Pangea vormde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Laurazië · Bekijk meer »

Laurentia (geologie)

Laurentia is een paleocontinent dat 750 miljoen jaar geleden gevormd werd bij het uiteenvallen van het supercontinent Rodinië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Laurentia (geologie) · Bekijk meer »

Löss

Kaiserstuhl, Zuid-Duitsland. Löss is een eolische afzetting van silt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Löss · Bekijk meer »

Leeuw (dier)

De leeuw (Panthera leo) is een roofdier uit de familie der katachtigen (Felidae).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Leeuw (dier) · Bekijk meer »

Legakker

Het opnieuw aanleggen van een legakker Een legakker, ook wel zetwal, rib of kraag genoemd, is een strook grond in het veengebied, waar het met een baggerbeugel uitgebaggerde veen op te drogen werd gelegd om er turven van te maken.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Legakker · Bekijk meer »

Leidsemeer

Kaartje van hoe het Haarlemmermeer zich ontwikkelde volgens Melchior Bolstra Ligging van de Spieringmeer, (oude) Haarlemmermeer en Leidsemeer, op een kaart van A.J. Enschedé (1870), naar de kaart van Symen Fransz. van der Merwen uit 1578. Het Leidsemeer (Leydsche Meer) was een veenmeer, gelegen ten noordoosten van Leiden, dat door afslag van de venige oevers in omvang groeide en uiteindelijk opging in het ten noordoosten daarvan gelegen Haarlemmermeer, waar het sinds circa 1477 deel van uitmaakte.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Leidsemeer · Bekijk meer »

Lepidodendron

Lepidodendron, ook bekend als de schubbomen, is een geslacht van uitgestorven primitieve, vasculaire, boomachtige planten die verwant zijn aan de Isoëtes (biesvarens) en Lycopsida (wolfsklauwen).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Lepidodendron · Bekijk meer »

Lias-groep

Het Lias of de Lias-groep is de benaming voor gesteentelagen in West-Europa die tot het onderste deel van het Jura behoren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Lias-groep · Bekijk meer »

Limburg (Nederlandse provincie)

Limburg (Limburgs: Limbörg of Lèmburg), ook wel aangeduid als Nederlands-Limburg ter onderscheiding van Belgisch-Limburg, is een provincie van Nederland, gelegen in het zuidoosten van dit land.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Limburg (Nederlandse provincie) · Bekijk meer »

Limburg Groep

De Limburg Groep is een serie gesteentelagen in de ondergrond van Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Limburg Groep · Bekijk meer »

Limburgse mergel

Dagzomende mergel op de Bemelerberg Close-up van een stuk mergel (6 × 6 cm) Mergel of Limburgse mergel is de gebruikelijke benaming voor een krijtgesteente uit het zuiden van de Nederlandse en Belgische provincies Limburg.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Limburgse mergel · Bekijk meer »

Lithosfeer

De tektonische platen De lithosfeer of steenschaal is het buitenste gedeelte van de vaste Aarde en is ongeveer 80 km dik (Afhankelijk van of het oceanische of continentale lithosfeer betreft).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Lithosfeer · Bekijk meer »

Lithostatische druk

De lithostatische druk is de druk die op een bepaald punt in de ondergrond heerst als gevolg van het gewicht van erboven gelegen gesteentemateriaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Lithostatische druk · Bekijk meer »

Lochemse Berg

De Lochemse Berg of Lochemerberg is een 49,2 meterGrote Winkler Prins Encyclopedie, Elsevier, Amsterdam, 1974 hoge heuvel in de Nederlandse provincie Gelderland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Lochemse Berg · Bekijk meer »

Londen-Brabantmassief

Het Londen-Brabantmassief, Brabantmassief, Wales-Brabantmassief, Londenmassief of Londen-Brabanteiland is een geologisch massief (een stabiel stuk van de aardkorst), dat zich uitstrekt vanaf Maastricht over Noord-België, en Zeeland, dan over de Noordzee en Zuid-Engeland tot in Wales.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Londen-Brabantmassief · Bekijk meer »

Loosdrechtse Plassen

MarinePlan Waterkaart Loosdrechtse Plassen Kaart uit circa 1870. Bewerkte satellietfoto van de huidige Loosdrechtse Plassen. Recreatiewoning in de Loosdrechtse Plassen. Watersport op de Loosdrechtse Plassen. Zeilwedstrijd met jachthavens op de achtergrond. Schaatsen op de Loosdrechtse Plassen. De Loosdrechtse Plassen zijn een groot watersport- en natuurgebied tussen Amsterdam en Utrecht.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Loosdrechtse Plassen · Bekijk meer »

Luipaard

De luipaard (Panthera pardus), ook wel panter genoemd, is een roofdier uit de familie der katachtigen (Felidae) dat veel voorkomt in een groot deel van Afrika en Azië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Luipaard · Bekijk meer »

Maas

De Maas (Frans: Meuse) is een 950 kilometer lange rivier in West-Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Maas · Bekijk meer »

Madagaskar

Madagaskar (uitspraak: madaˈɣɑskɑr), ook wel Malagasië genoemd, officieel de Republiek Madagaskar, is een eiland en een land dat ten oosten van het vasteland van het continent Afrika ligt, ervan gescheiden door Straat van Mozambique.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Madagaskar · Bekijk meer »

Maeslantkering

De Europoortkering op een satellietfoto: 1.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Maeslantkering · Bekijk meer »

Mammut (mastodont)

Charles R. Knight in 1897. Mastodontskelet in museum Mammut is een geslacht van uitgestorven slurfdieren die ook wel mastodonten worden genoemd.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Mammut (mastodont) · Bekijk meer »

Mangrove

Mangroven zijn boom- of struiksoorten die vaak een opvallend boven de grond of het water uitstekend wortelstelsel bezitten en die voorkomen in tropische kustgebieden en rivierdelta’s met getijdewerking.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Mangrove · Bekijk meer »

Marien

Marien, een bijvoeglijk naamwoord afgeleid van het Latijnse mare, zee, is een term uit de geologie en de biologie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Marien · Bekijk meer »

Marsdiep (zeegat)

Het Marsdiep is een zeegat tussen Den Helder en Texel.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Marsdiep (zeegat) · Bekijk meer »

Massa-extinctie

Ma tot heden). De gele pijltjes geven de vijf grote massa-extincties aan, blauwe pijltjes "gewone" extincties. Een massa-extinctie of massa-uitsterving is het wereldwijd massaal uitsterven van vele soorten organismen in een relatief korte tijdsduur.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Massa-extinctie · Bekijk meer »

Massief van Rocroi

Het Massief van Rocroi is een geologisch massief in de Ardennen, gelegen rondom Rocroi in Frankrijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Massief van Rocroi · Bekijk meer »

Massief van Stavelot

Het Massief van Stavelot is een geologisch massief in de Ardennen, dat voor het grootste deel dagzoomt in België maar, daarna nog over de grens met Duitsland doorloopt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Massief van Stavelot · Bekijk meer »

Meander (waterloop)

Een meander in de Franse rivier de Sioule Hamme en Waasmunster, in Oost-Vlaanderen Een meander is een lus in de loop van een natuurlijke waterloop (beek, rivier of zeestroming).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Meander (waterloop) · Bekijk meer »

Mens

Mensen (Homo sapiens) zijn intelligente primaten die gekenmerkt worden door hun rechtopstaande houding en tweevoetige voortbeweging, hun fijne motoriek en gebruik van werktuigen, hun complex taalgebruik en geavanceerde en zeer georganiseerde samenlevingen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Mens · Bekijk meer »

Mesolithicum

Het mesolithicum (middensteentijd) is een cultuurperiode die begon na het aflopen van de laatste ijstijd ca.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Mesolithicum · Bekijk meer »

Mesozoïcum

Het geologisch tijdvak Mesozoïcum (afgeleid van Grieks: μέσος (mésos).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Mesozoïcum · Bekijk meer »

Meter

Een meetlat van één meter De meter (symbool m) is de SI-eenheid voor lengte.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Meter · Bekijk meer »

Microcontinent

Met het begrip microcontinent wordt in de geologie en geofysica, en met name in de platentektoniek, een terrein bedoeld dat hoofdzakelijk uit continentale korst bestaat, maar niet bij een groot continent hoort.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Microcontinent · Bekijk meer »

Middelzee

De Middelzee. De plaatsen zijn ter oriëntatie weergeven. De steden zoals Sneek bestonden ten tijde van de Middelzee nog niet. Ander kaartje met de Middelzee in verschillende periodes. Het lichtpaarse deel ten noorden van Sneek (Snits) en IJlst (Drylts) zijn de Friese Hempolders die nooit een deel van de Middelzee zijn geweest De Middelzee (Fries: Middelsee) of Boorndiep was een middeleeuwse zeearm in de Nederlandse provincie Friesland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Middelzee · Bekijk meer »

Midden-Noordzee Groep

De Midden-Noordzee Groep (code: NM) is een groep die deel uitmaakt van de Noordzee Supergroep.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Midden-Noordzee Groep · Bekijk meer »

Middenpaleolithicum

Het middenpaleolithicum is het middelste gedeelte van het paleolithicum, dat in Europa op ongeveer 300.000 tot 200.000 jaar geleden begon met het begin van de Levalloistechniek, en ongeveer 40.000 jaar geleden met de immigratie van de vroege moderne mens en het begin van het laatpaleolithicum (Aurignacien) eindigde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Middenpaleolithicum · Bekijk meer »

Milanković-parameters

De Milanković-parameters Cirkelvormige baan Elliptische baan met excentriciteit 0,5 Variatie in de glooiingshoek van de aardas 22,1-24,5° Precessiebeweging De Milanković-parameters, ook: Milankovitch-parameters, zijn astronomische grootheden die cyclische variaties veroorzaken.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Milanković-parameters · Bekijk meer »

Mioceen

Het Mioceen (Grieks: μείων (meiōn).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Mioceen · Bekijk meer »

Moernering

''Darinck Delven'', schilderij uit ~1540 waarin de verschillende stadia van de moernering te zien zijn. Stadhuismuseum Zierikzee Moernering, selnering of darinkdelven is het afgraven van moer, ooit door de zee overspoeld veen, om daaruit door verbranding zout te kunnen winnen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Moernering · Bekijk meer »

Moezel (rivier)

De Moezel (Duits: Mosel, Frans: Moselle, Luxemburgs: Musel) is een rivier in Frankrijk, Luxemburg en Duitsland (deelstaten Saarland en Rijnland-Palts).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Moezel (rivier) · Bekijk meer »

Montferland (heuvel)

De heuvel Montferland is onderdeel van het gelijknamige bosgebied Montferland in het oostelijk deel van Gelderland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Montferland (heuvel) · Bekijk meer »

Mosasaurus

Mosasaurus, ook wel maashagedis genoemd, is een geslacht uit de familie Mosasauridae, een groep van uitgestorven sauriërs die in zee leefden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Mosasaurus · Bekijk meer »

Muschelkalk

Wutach in het Zwarte Woud ''Ceratites nodosus'' - Muschelkalk, Meißner-Formation in Baden-Württemberg De Muschelkalk of Muschelkalk-groep is een pakket gesteentelagen in de ondergrond van grote delen van West- en Midden-Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Muschelkalk · Bekijk meer »

Nationaal Park Sallandse Heuvelrug

Kaart van het nationaal park Het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug beslaat een groot gedeelte van de heuvelrug tussen Hellendoorn en Holten in Overijssel.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Nationaal Park Sallandse Heuvelrug · Bekijk meer »

Natuur (werkelijkheid)

Australië De natuur is de inhoud en werking van het heelal, zowel niet-levend als levend.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Natuur (werkelijkheid) · Bekijk meer »

Nauw van Calais (zeestraat)

Zicht op de krijtrotsen van Dover vanaf Cap Gris-Nez Het Nauw van Calais (verouderd: Nauw van Kales), is een zeestraat die het smalste gedeelte vormt van Het Kanaal, de zeeverbinding tussen het vasteland van Europa en Groot-Brittannië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Nauw van Calais (zeestraat) · Bekijk meer »

Nederland

Nederland is een van de landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Nederland · Bekijk meer »

Nedersaksen Groep

De Nedersaksen Groep (sic, Engels: Niedersachsen Group) is een groep gesteentelagen uit de Nederlandse lithostratigrafie, die voorkomen in het Nedersaksisch Bekken in de ondergrond van de provincies Drenthe en Groningen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Nedersaksen Groep · Bekijk meer »

Neushoorns

Witte neushoorns, Zuid-Afrika Rustende "wijdlip" Een van de latere afdrukken van Dürers houtsnede De Indische of pantserneushoorn De neushoorns (Rhinocerotidae) zijn een familie van grote zoogdieren die heden ten dage vijf soorten telt die voorkomen in Afrika en Azië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Neushoorns · Bekijk meer »

Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland (Engels: New Zealand, Maori: Aotearoa (uitspraak (IPA))) is een land in het zuidwesten van de Grote Oceaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Nieuw-Zeeland · Bekijk meer »

Noord-Amerika

Kaart: The World Factbook CIA Satellietafbeelding van Noord-Amerika Noord-Amerika is een continent dat volledig op het noordelijk halfrond ligt en bijna volledig binnen het westelijk halfrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Noord-Amerika · Bekijk meer »

Noord-China

Noord-China of Huabei is een gebied in China, dat bestaat uit de twee provincies Hebei en Shanxi, de twee stadsprovincies Peking en Tianjin en de autonome regio Binnen-Mongolië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Noord-China · Bekijk meer »

Noordzee

De Noordzee is een randzee van de Atlantische Oceaan in het noordwesten van Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Noordzee · Bekijk meer »

Noordzeebekken

Het Noordzeebekken is het sedimentaire bekken van de Noordzee.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Noordzeebekken · Bekijk meer »

Noorwegen

Noorwegen, officieel het Koninkrijk Noorwegen (Noors: Kongeriket Norge (Bokmål), Kongeriket Noreg (Nynorsk); Noord-Samisch: Norgga gonagasriika; Lule-Samisch: Vuona gånågisrijkka; Zuid-Samisch: Nöörjen gånkarijhke), is een land in Noord-Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Noorwegen · Bekijk meer »

Normaal Amsterdams Peil

De hoogtereferentie in het stadhuis van Amsterdam. NAP-niveau in het stadhuis van Amsterdam. Het Normaal Amsterdams Peil (meestal afgekort tot NAP) is de referentiehoogte ofwel peil waaraan hoogtemetingen in Nederland worden gerelateerd.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Normaal Amsterdams Peil · Bekijk meer »

Nova Scotia

Nova Scotia Nova Scotia (Nederlands: Nieuw-Schotland, Frans: Nouvelle-Écosse) is een provincie van Canada met als hoofdstad Halifax.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Nova Scotia · Bekijk meer »

Obliquiteit

variatie in de obliquiteit van de aarde issn.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Obliquiteit · Bekijk meer »

Oceanische lithosfeer

Doorsnede van de aardkorst: 1 - continentale lithosfeer; 2 - oceanische lithosfeer met oceaan erboven; 3 - asthenosfeer. Oceanische lithosfeer is het type lithosfeer dat onder de diepe delen van de oceanen voorkomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Oceanische lithosfeer · Bekijk meer »

Oekraïne

Oekraïne (Oekraïens: Україна) is een land in Oost-Europa met 44,32 miljoen inwoners met als hoofdstad Kiev (Kyiv).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Oekraïne · Bekijk meer »

Old Red Sandstone

De Old Red Sandstone (Engels voor oude rode zandsteen) is zijn kenmerkende gesteentelagen uit het Devoon in Wales, Schotland, gebieden in Engeland die daaraan grenzen, en in Omagh in Noord-Ierland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Old Red Sandstone · Bekijk meer »

Oligoceen

Het geologisch tijdperk Oligoceen (Grieks: ὀλίγος (oligos).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Oligoceen · Bekijk meer »

Onder-Germaanse Trias Groep

De Onder-Germaanse Trias Groep (sic, Engels: Lower Germanic Trias Group) is een groep gesteentelagen uit de Nederlandse lithostratigrafie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Onder-Germaanse Trias Groep · Bekijk meer »

Onder-Noordzee Groep

De Onder-Noordzee Groep (code: NL) is een groep die deel uitmaakt van de Noordzee Supergroep.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Onder-Noordzee Groep · Bekijk meer »

Onstwedde (plaats)

Onstwedde op de topografische kaart van 1933 Onstwedde is een dorp in de gemeente Stadskanaal in de streek Westerwolde van de provincie Groningen (Nederland).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Onstwedde (plaats) · Bekijk meer »

Ontsluiting (geologie)

Upper Greensand. Een ontsluiting is een plaats waar een gesteente aan de oppervlakte komt (dagzoomt) en onbegroeid te zien is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Ontsluiting (geologie) · Bekijk meer »

Oostzee

De Oostzee of Baltische Zee is een randzee van de Atlantische Oceaan die ruwweg tussen Zweden, Finland, Polen, Duitsland, Denemarken, Rusland en de Baltische staten ligt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Oostzee · Bekijk meer »

Ordovicium

Het Ordovicium is een periode uit de geologische tijdschaal (of een systeem in de stratigrafie), die ongeveer van 485 tot 443 miljoen jaar geleden duurde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Ordovicium · Bekijk meer »

Osnabrück

Osnabrück (Nederlands voorheen: Osnabrugge of Osenbrugge, Nedersaksisch: Ossenbrügge) is een Duitse stad en kreisfreie Stadt in de deelstaat Nedersaksen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Osnabrück · Bekijk meer »

Otters

De otters (Lutrinae) vormen een onderfamilie van in het water levende roofdieren uit de familie der marterachtigen (Mustelidae).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Otters · Bekijk meer »

Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)

De Oude Rijn is een rivier in de Nederlandse provincies Utrecht en Zuid-Holland, tussen Harmelen en de zee en maakt onderdeel uit van de Rijndelta.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Oude Rijn (Harmelen-Noordzee) · Bekijk meer »

Overijsselse Vecht

Vistrap bij de stuw in de Vecht bij Junne De Vecht bij Ommen De stuw bij Vilsteren De Overijsselse Vecht bij een debiet van ongeveer 200 m³/s (2010) De Overijsselse Vecht (Nedersaksisch en Duits: Vechte) is een regenwaterrivier in Duitsland en Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Overijsselse Vecht · Bekijk meer »

Paard (dier)

Het paard (Equus ferus caballus) is een gedomesticeerd hoefdier uit de orde der onevenhoevigen, en de familie der paardachtigen (Equidae).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Paard (dier) · Bekijk meer »

Paleoceen

Het Paleoceen (Oudgrieks: παλαιός (palaiós).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Paleoceen · Bekijk meer »

Paleocontinent

Een paleocontinent is een continent dat tijdens de geologische geschiedenis bestond en is opgegaan in de huidige continenten, eventueel door eerst in andere paleocontinenten over te gaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Paleocontinent · Bekijk meer »

Paleogeografie

bewegingen van de continenten in de laatste 250 miljoen jaar Paleogeografie van Nederland (3850 v Chr) De paleogeografie is de tak binnen de aardwetenschappen die de ligging en bewegingen van aardplaten alsmede de verdeling van land, zee en gebergten door de geologische geschiedenis heen bestudeert.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Paleogeografie · Bekijk meer »

Paleozoïcum

Het geologisch tijdperk Paleozoïcum (Grieks voor oud leven) is een era in de geologische tijdschaal die het gedeelte van de geschiedenis van de Aarde tussen 541 en 251,902 miljoen jaar geleden omvat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Paleozoïcum · Bekijk meer »

Pampa (vlakte)

het gebied van de pampa's Pampa Pampa is de naam voor een subtropisch natuurlijk grasland dat in Zuid-Amerika voorkomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Pampa (vlakte) · Bekijk meer »

Pangea

Pangea en de omringende oceanen Pangea (verouderde spellingswijze Pangaea, van Oudgrieks, pan, "gehele" en, Gaia, "Aarde") is het supercontinent dat bestond tijdens het einde van het Perm en het Trias, 250 tot 210 miljoen jaar (Ma) geleden, waaruit alle huidige continenten ontstaan zijn.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Pangea · Bekijk meer »

Panthalassa

De blauwe oceaan rond Pangaea is Panthalassa. Panthalassa (Grieks voor alle zeeën) was gedurende het Paleozoïcum en het vroege Mesozoïcum, 250 tot 200 miljoen jaar geleden, de superoceaan die het supercontinent Pangea omvatte.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Panthalassa · Bekijk meer »

Patagonië

Patagonië Patagonië is een gebied in Zuid-Amerika, gelegen ten zuiden van de rivier de Colorado (41ste breedtegraad) tot aan de Straat Magellaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Patagonië · Bekijk meer »

Periode (natuurkunde)

De periode of trillingstijd bij een repeterend verschijnsel is de tijdsduur tussen twee opeenvolgende gebeurtenissen waarbij de fysische toestand gelijk is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Periode (natuurkunde) · Bekijk meer »

Perm (periode)

Het geologisch tijdperk Perm is in de geologische tijdschaal de laatste periode van het Paleozoïcum.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Perm (periode) · Bekijk meer »

Perm-Trias-massa-extinctie

De Perm-Trias-massa-extinctie was een zeer grote massa-extinctie van plant- en diersoorten die ca.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Perm-Trias-massa-extinctie · Bekijk meer »

Permeabiliteit (materiaal)

Permeabiliteit (ook wel doorlatendheid of doorlaatbaarheid) is een materiaaleigenschap die beschrijft in welke mate een vaste stof een andere stof doorlaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Permeabiliteit (materiaal) · Bekijk meer »

Planten

Planten (Viridiplantae binnen de Archaeplastida, oorspronkelijk Plantae) zijn organismen die zich niet kunnen voortbewegen en die fotosynthese vertonen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Planten · Bekijk meer »

Platentektoniek

Platentektoniek, plaattektoniek of schollentektoniek is de wetenschappelijke theorie die zowel de geografische ligging van continenten, oceanen, gebergten en andere structuren aan het aardoppervlak verklaart, als de geologische structuren in de aardkorst en de plek waar aardbevingen en vulkanisme voorkomen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Platentektoniek · Bekijk meer »

Pleistoceen

Het Pleistoceen is in de geologische tijdschaal een tijdvak van 2,58 miljoen (Ma) tot 11,7 duizend jaar (ka) geleden, én tegelijk de serie gesteentes met die ouderdom (in het verleden ook wel het "diluvium" genoemd).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Pleistoceen · Bekijk meer »

Pleniglaciaal

Het Pleniglaciaal is een geologisch tijdperk, dat het koudste deel van het laatste glaciaal ("ijstijd"), het Weichselien, omvat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Pleniglaciaal · Bekijk meer »

Plesiosauria

De Plesiosauria zijn een groep van uitgestorven in zee levende reptielen, behorend tot de Sauropterygia.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Plesiosauria · Bekijk meer »

Plioceen

Het Plioceen (Grieks: πλεῖον (pleion).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Plioceen · Bekijk meer »

Plooi (geologie)

Barstow, Californië. Een plooi (Engels: fold) is in de geologie een ombuiging in oorspronkelijk horizontale lagen (zoals sedimentaire lagen).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Plooi (geologie) · Bekijk meer »

Polder

Een voorbeeld van een poldermolen. De waterstand is aan de voorkant van de molen anders dan aan de achterkant van de molen. Een polder is een relatief laaggelegen, door de mens permanent drooggelegd stuk land dat door een of meer waterkeringen wordt omgeven en waarvan de waterstand kunstmatig wordt geregeld.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Polder · Bekijk meer »

Poolwoestijn

ijskappen zijn grijs gekleurd Dumont d'Urville Een poolwoestijn of arctische woestijn (Arctis) of antarctische woestijn (Antarctica) is een groot uitgestrekt en relatief vlak gebied van sneeuw en ijs (wanneer ijs domineert ook ijswoestijn genoemd) waar jaarlijks minder dan 250 millimeter neerslag valt en de gemiddelde temperatuur in de warmste maand beneden de 10 graden Celsius blijft.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Poolwoestijn · Bekijk meer »

Posidoniaschalie

Posidoniaschalie op de Hesselberg (Beieren). De Posidoniaschalie is een geologische formatie bestaande uit grijze tot zwarte schalie uit het Vroeg-Jura (Lias of zwarte Jura), om precies te zijn behoort de formatie tot het Toarcien (ongeveer 183 tot 176 miljoen jaar geleden).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Posidoniaschalie · Bekijk meer »

Postglaciale opheffing

| Hypothetische verschil veroorzaakt door de postglaciale opheffing tussen de contouren van het huidige Finland en dat van 11.000 jaar geleden |- | Stockholm | Postglaciale opheffing is het omhoog komen van de aardbodem als gevolg van het smelten van landijs.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Postglaciale opheffing · Bekijk meer »

Potklei

Potklei is een zeer compacte klei die vooral in het noorden van Nederland voorkomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Potklei · Bekijk meer »

Preboreaal

Het Preboreaal is een tijdperk in de tijdschaal van Blytt-Sernander, een indeling van de laatste 14.000 jaar op klimaatomstandigheden op grond van pollenonderzoek van venen in Scandinavië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Preboreaal · Bekijk meer »

Precessie

Precessie van een gyroscoop Precessie is de beweging die de draaias van een roterend voorwerp maakt onder invloed van een uitwendige kracht.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Precessie · Bekijk meer »

Pretiglien

Het geologisch tijdvak Pretiglien (Vlaams: Pretigliaan) is de onderste/vroegste super-etage van de serie Pleistoceen (tabel 1).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Pretiglien · Bekijk meer »

Pterosauriërs

De Pterosauria zijn een uitgestorven groep vliegende reptielen die behoren tot de Archosauromorpha.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Pterosauriërs · Bekijk meer »

Randzee

Een randzee, niet te verwarren met binnenzee, is een nevenzee die aan de rand van een continent of oceaan ligt en door eilanden, grote eilandenketens en onderzeese ruggen – dus slechts gedeeltelijk – is afgegrensd van een oceaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Randzee · Bekijk meer »

Regen (neerslag)

Stortregen Regen is, net als sneeuw (ijskristallen) en hagel (kleine, gelaagde ijsklompen), een vorm van neerslag alias hemelwater.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Regen (neerslag) · Bekijk meer »

Regenwoud

Uitzicht over een regenwoud in Maleisië Een regenwoud is een bebost ecosysteem waarin veel regen valt, het gehele jaar door.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Regenwoud · Bekijk meer »

Regressie (geologie)

Regressie is het verschuiven van een kustlijn van meer continentaal naar meer bekkenwaarts.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Regressie (geologie) · Bekijk meer »

Reliëf (landschap)

Reliëfkaart van de aarde Het reliëf is in de aardrijkskunde het geheel van hoogtes en laagtes in het landschap, dat samen de verticale dimensie van het landschap vormt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Reliëf (landschap) · Bekijk meer »

Reservoir (geologie)

aardolie- en aardgasreservoir in een antiform Een reservoir in de geologie is een gesteente dat koolwaterstoffen (zoals aardolie of aardgas) bevat en geheel omsloten is door ondoorlatende lagen dan wel breuken.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Reservoir (geologie) · Bekijk meer »

Rhenohercynische Zone

Overzichtskaart van de belangrijkste structuren en zones van de Hercynische orogenese in Europa. De Rhenohercynische Zone is in de structurele geologie een tektonische zone in het midden en westen van Europa, ontstaan tijdens de Hercynische of Varistische orogenese (ongeveer 350 tot 280 miljoen jaar geleden).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rhenohercynische Zone · Bekijk meer »

Rift

Schematische voorstelling van de ontwikkeling van een riftzone tot een nieuwe oceaan. Bruin is continentale lithosfeer; grijs oceanische lithosfeer; geel is sediment; oranje de asthenosfeer. ontstaan van magnetische zones op de zeevloer Een rift is een gebied in een continent waar extensie van de aardkorst plaatsvindt; de plaatbeweging is er divergent, uit elkaar bewegend.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rift · Bekijk meer »

Rijk van Nijmegen

Rijk van Nijmegen Landschap rondom Groesbeek.Het Rijk van Nijmegen is een streek in het zuidoosten van Gelderland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rijk van Nijmegen · Bekijk meer »

Rijn

Bordje bij Lai da Tuma, Surselva, Graubünden, Zwitserland waar de Rijn begint. De plaquette houdt het op 1320 kilometer Rijnlengte als gevolg van een schrijffouthttp://www.waarmaarraar.nl/pages/re/51418/De_Rijn_is_korter_dan_gedacht_.html De Rijn is korter dan gedacht op Waarmaarraar.nl Voor-Rijn, Oberalpgebergte Tussen Ilanz en Chur Tussen Balzers en Trübbach Waterval in de Rijn bij Schaffhausen Bij Bazel Van Eltville tot aan Bingen Rijn bij Assmannshausen (gem. Rüdesheim am Rhein) Loreley Rijn bij Düsseldorf De Boven-Rijn bij Spijk Het Bijlandsch Kanaal bij Tolkamer Het Bijlandsch Kanaal bij Millingen aan de Rijn De Rijn van Walsum en Orsoy (vooraan beneden) tot Düsseldorf, Duitsland. De Rijn (Duits: Rhein, Frans: Rhin, in het Nederlands vroeger ook: Rhijn) is met 1232 kilometer een van de langste rivieren van Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rijn · Bekijk meer »

Rijnland Groep

De Rijnland Groep (sic, Engels: Rijnland Group) is een groep gesteentelagen uit de Nederlandse lithostratigrafie, die voorkomen in de ondergrond van Nederland en de Noordzee.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rijnland Groep · Bekijk meer »

Rijnlands Leisteenplateau

Het Rijnlands Leisteenplateau (Duits: Rheinisches Schiefergebirge) is een in de geologie gebruikte aanduiding voor een laaggebergte dat zich uitstrekt over Duitsland, België en Luxemburg.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rijnlands Leisteenplateau · Bekijk meer »

Rivier

Santarém Verenigde Staten Een rivier is een natuurlijke waterloop en fungeert als het zichtbare afvoersysteem van het overtollige water in een bepaald gebied.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rivier · Bekijk meer »

Rivierdelta

Een rivierdelta is een stelsel van aftakkingen van een rivier, voordat deze in zee of in een groot meer of woestijn uitmondt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rivierdelta · Bekijk meer »

Roerdalslenk

Het Roerdalslenksysteem met zwaartekrachtanomaliënen Deckers, J., Rombaut, B., Van Noten, K., Vanneste, K., 2021. Influence of inherited structural domains and their particular strain distributions on the Roer Valley graben evolution from inversion to extension. J. Geoph. Res. - Solid Earth 12, 345e361. https://doi.org/10.5194/se-12-345-2021. afschuivingen aan. De Roerdalslenk of Roerslenk (Duits: Rur-Graben) is een geologische structuur in de ondergrond van het zuidoosten van Nederland, het uiterste noordoosten van België en het westen van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Roerdalslenk · Bekijk meer »

Romeinen in Nederland

Vicus van Ockenburgh, Den Haag (reconstructie) De aanwezigheid van de Romeinen in Nederland begon rond 50 v.Chr.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Romeinen in Nederland · Bekijk meer »

Roofdieren

Roofdieren (Carnivora) Carnivora is een term uit de systematiek, terwijl carnivoor of predator termen zijn uit de ecologie.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Roofdieren · Bekijk meer »

Rotliegend

Bad Kreuznach Het Rotliegend of Rotliegendes is een opeenvolging van gesteentelagen in de ondergrond van grote delen van het midden van Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rotliegend · Bekijk meer »

Rupelien

Het Rupelien (Vlaanderen: Rupeliaan) is de oudste tijdsnede of de onderste etage in het Oligoceen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rupelien · Bekijk meer »

Rusland

Rusland (Russisch: Росси́я, Rossija), officieel ook de Russische Federatie (Russisch: Росси́йская Федера́ция, Rossijskaja Federatsija), is een land dat geografisch gedeeltelijk gelegen is in Europa (Europees Rusland) en gedeeltelijk in Azië.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Rusland · Bekijk meer »

Saalien

Het geologisch tijdvak Saalien (Vlaams: Saaliaan), ook wel Saaleglaciaal, is een etage van de serie Pleistoceen, die duurde van 238 tot 126 ka geleden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Saalien · Bekijk meer »

Saône

De Saône (Franse uitspraak) is een rivier in het oosten van Frankrijk, die in de Vogezen ontspringt en in Lyon in de Rhône uitkomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Saône · Bekijk meer »

Sabeltandkatten

De sabeltandkatten (Machairodontinae) zijn een onderfamilie van uitgestorven katachtigen (Felidae), die met name getypeerd werden door hun mesvormige hoektanden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sabeltandkatten · Bekijk meer »

Sandr

Satellietfoto van de Skeiðarársandur op IJsland Een sandr (of spoelzandvlakte; outwash plain (Eng)) is een waaiervormige afzettingsvorm die voor een ijskap of gletsjerfront gevormd is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sandr · Bekijk meer »

Scandinavië

Rood: Noorwegen, Zweden, Denemarken.Oranje: Finland, IJsland, Faeröereilanden. Satellietopname van Noorwegen, Zweden en Finland in de winter Typisch Scandinavische huizen in Noorwegen Kaart uit Scandinavië uit 1539, de Carta Marina van Olaus Magnus. Scandinavië is de naam waarmee een gebied in het noorden van Europa wordt aangeduid.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Scandinavië · Bekijk meer »

Schelde (rivier)

Scheldebron te Gouy Schelde te Bléharies, kort na het binnenstromen in België Ruien (Oost-Vlaanderen) Satellietfoto van de Schelde bij Antwerpen De Schelde bij Antwerpen, photochrom, ca. 1890-1900 De Schelde (Frans: Escaut) is een 350 kilometer lange rivier die ontspringt in de Franse gemeente Gouy in het noorden van Frankrijk en door België en het zuidwesten van Nederland naar de Noordzee stroomt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Schelde (rivier) · Bekijk meer »

Schelp

Schelpen Zeeland De schelp (of bij slakken ook wel het 'slakkenhuis') is een uit kalk (calciet en/of aragoniet) en andere mineralen bestaand (meestal) uitwendig skelet, dat door een weekdier (stam der Mollusca) wordt aangemaakt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Schelp · Bekijk meer »

Schist

Pelitische schist uit de Zermatt-zone, Penninische nappes. Locatie: Colle del Turlo, Italië. Schist (Gr. schistos.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Schist · Bekijk meer »

Schokland

OpenTopo-kaart van Schokland; december 2015 Schokland was, net als Urk, een eiland in de Zuiderzee.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Schokland · Bekijk meer »

Schotland

Schotland (Engels en Schots: Scotland, Schots-Gaelisch: Alba) is een voormalig koninkrijk en constituerend land van het Verenigd Koninkrijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Schotland · Bekijk meer »

Sediment

Rhône naar het Meer van Genève Sediment of afzetting is door wind, water en/of ijs getransporteerd materiaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sediment · Bekijk meer »

Sedimentair gesteente

Sedimentaire gesteentelagen in de Verenigde Arabische Emiraten Sedimentair gesteente of afzettingsgesteente is gesteente dat ontstaat door lithificatie (gesteentevorming) van afgezet sediment of organisch materiaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sedimentair gesteente · Bekijk meer »

Sedimentatie

Een rivier snijdt zijn eigen, eerder afgezette, horizontaal gelaagde lagen grind in. De lagen demonstreren het principe van oorspronkelijke horizontaliteit. Sedimentatie, afzetting of accumulatie is het bezinken en ophopen van sedimenten, waarbij sedimentair gesteente ontstaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sedimentatie · Bekijk meer »

Sellingen

Sellingen (Westerwolds: Zèlng, Sèln; Gronings: Sell’n) is een dorp in de gemeente Westerwolde van de Nederlandse provincie Groningen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sellingen · Bekijk meer »

Siberië

Historisch Siberië (en Siberië volgens verscheidene westerse bronnen) Siberië (Russisch: Сибирь, Sibir) is de naam voor een groot gebied in Noord-Azië dat voor het grootste deel is gelegen in het Aziatische deel van Rusland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Siberië · Bekijk meer »

Siberisch Kraton

Locatie van het Siberisch schild in Azië Het Siberisch Kraton, dat overeenkomt met het voormalige continent Siberia, is een van de oudste kratons op Aarde en bestond al ten tijde van het Archeïcum.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Siberisch Kraton · Bekijk meer »

Sigillaria

Sigillaria is een geslacht van uitgestorven wolfsklauwachtige bomen uit de groep der Lycopodiophyta, die voorkwamen in het Carboon, en samen met de geslachten Lepidodendron en Bothrodendron de familie Lepidodendraceae vormde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sigillaria · Bekijk meer »

Silesien

Het Silesien (Vlaanderen: Silesiaan) is in de Europese stratigrafie het jongste tijdvak en de bovenste serie van het Carboon.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Silesien · Bekijk meer »

Siluur

Het Siluur is in de geologische tijdschaal een periode (en in de stratigrafie een systeem) van ongeveer 443 tot 419 Ma (miljoen jaar geleden).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Siluur · Bekijk meer »

Sint-Pietersberg

'Opentopo'-kaart van de Sint-Pietersberg, 2015 De Sint-Pietersberg is een ruim 100 meter hoge heuvel in Nederland en België, gelegen ten zuiden van de stad Maastricht.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sint-Pietersberg · Bekijk meer »

Slagturven

Turftrekker op een schilderij van ''P.J.C. Gabriël'' Slagturven of turftrekken is een techniek om veengrond ten behoeve van de turfwinning van onder de waterspiegel te delven met behulp van een baggerbeugel.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Slagturven · Bekijk meer »

Sleeswijk-Holstein

Sleeswijk-Holstein (Duits: Schleswig-Holstein, Deens: Slesvig-Holsten, Noord-Fries: Slaswik-Holstinj, Nederduits: Sleswig-Holsteen) is de noordelijkste van de zestien deelstaten van Duitsland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sleeswijk-Holstein · Bekijk meer »

Slib

Uitgedroogd slib laat een barstenpatroon zien Slib of modderige grond is een afzetting op de bodem van in stromend water aanwezige vaste deeltjes.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Slib · Bekijk meer »

Smeltwater

Smeltwater is het water dat afkomstig is van gesmolten sneeuw of ijs.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Smeltwater · Bekijk meer »

Soort

Een soort is in de biologie een elementaire taxonomische rang bij de indeling van de levende natuur (taxonomie).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Soort · Bekijk meer »

Stadiaal

Een stadiaal is een koudere periode binnen een glaciaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Stadiaal · Bekijk meer »

Steenkool

Steenkool Steenkool is een fossiele brandstof en bestaat uit afzettingen van plantenresten die in het geologisch verleden zijn gevormd.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Steenkool · Bekijk meer »

Stekelvarkens van de Oude Wereld

De stekelvarkens van de Oude Wereld (Hystricidae) vormen een familie van grote grondbewonende knaagdieren.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Stekelvarkens van de Oude Wereld · Bekijk meer »

Stephanien

Het Stephanien of Stefanien (Vlaanderen: Stephaniaan of Stefaniaan) is in de Europese stratigrafie een etage in het Carboon.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Stephanien · Bekijk meer »

Stormvloed

orkaan Carol in 1954 Een stormvloed is het opstuwen van zeewater door stormwinden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Stormvloed · Bekijk meer »

Strandwal

Strandwallen in West Nederland rond het jaar 100 Een strandwal is een door de branding opgeworpen, boven het zeeniveau liggende, zandbank.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Strandwal · Bekijk meer »

Strontium

Strontium is een scheikundig element met symbool Sr en atoomnummer 38.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Strontium · Bekijk meer »

Stuwwal

Uitzicht over de Lüneburger Heide vanaf de Wilseder Berg, die in de voorlaatste ijstijd door gletsjers is opgestuwd. Noord-Jutland, Denemarken Een stuwwal is een rug in het landschap, die bestaat uit door een ijstong van het landijs opgestuwd materiaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Stuwwal · Bekijk meer »

Subatlanticum

Het Subatlanticum is het jongste (en dus huidige) tijdperk in de tijdschaal van Blytt-Sernander, die de laatste 14.000 jaar beslaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Subatlanticum · Bekijk meer »

Subboreaal

Het Subboreaal is een tijdperk in de tijdschaal van Blytt-Sernander voor Noordwest-Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Subboreaal · Bekijk meer »

Substraat (geologie)

Het substraat is in de geomorfologie (landschapskunde) de combinatie van het reliëf en het gesteente in de ondergrond.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Substraat (geologie) · Bekijk meer »

Supercontinent

Een supercontinent is in de geologie een landmassa die al of vrijwel al het land op de aarde beslaat, om zo één enkel groot continent te vormen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Supercontinent · Bekijk meer »

Sylviet

Sylviet of sylvien is een mineraal dat uit kaliumchloride (KCl) bestaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Sylviet · Bekijk meer »

Systeem (stratigrafie)

In de chronostratigrafie, een vakgebied binnen de geologie, is een systeem een geologisch gezien samenhangende aardlaag, dat wil zeggen een aardlaag die gevormd is in een bepaald geologisch tijdperk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Systeem (stratigrafie) · Bekijk meer »

Tektoniek

De San Andreas Fault in Californië is het gevolg van tektonische zijschuiving. Tektoniek (van het Grieks tektonikós: bouwwerk) is het geheel aan bewegingen en vervormingen (zoals breuken en plooien) in het vaste oppervlak van een planeet (de korst).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Tektoniek · Bekijk meer »

Tektonische opheffing

Tektonische opheffing (Engels: uplift) is in de geologie het proces waarbij de bodem omhoog beweegt als gevolg van tektoniek, bewegingen in de aardkorst.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Tektonische opheffing · Bekijk meer »

Temperatuur

Thermische vibraties van een molecuul. Hoe hoger de temperatuur, hoe heviger de trillingen. Temperatuur of warmtegraad is een begrip dat aanduidt hoe warm of koud iets is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Temperatuur · Bekijk meer »

Terp

Zicht op de terp van Hogebeintum (Friesland). Zicht op de terp van Hogebeintum (Friesland). De goudschat uit de zevende eeuw, in 1866 gevonden in de terp van Wieuwerd (Friesland). Een terp is een ter bewoning aangelegde verhoging in het landschap.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Terp · Bekijk meer »

Tertiair

Het Tertiair is een geologisch tijdperk dat volgt op het Krijt en wordt opgevolgd door het Kwartair.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Tertiair · Bekijk meer »

Tethysoceaan

De Tethysoceaan verdeelt Pangea in twee supercontinenten, Laurazië en Gondwana De Tethysoceaan, Tethyszee of Neo-Tethysoceaan, ter onderscheid met de Paleo-Tethysoceaan, was de oceaan tussen Afrika en het Arabisch Schiereiland aan de ene kant en Europa en Azië aan de andere kant.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Tethysoceaan · Bekijk meer »

Texel

Texel (uitspraak in het Tessels en meestal ook in het Standaardnederlands: Tessel) is het grootste Nederlandse Waddeneiland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Texel · Bekijk meer »

Tiglien

Het geologisch tijdvak Tiglien (Vlaams: Tigliaan) is een super-etage van de serie Pleistoceen (tabel 1).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Tiglien · Bekijk meer »

Toendra

Toendravegetatie aan de kust van Alaska in de zomer Een toendra is een gebied zonder boom- en struiklaag, grenzend aan een poolgebied.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Toendra · Bekijk meer »

Toendraklimaat

Gebieden met een toendraklimaat (ET) Het toendraklimaat is het klimaat zoals dat heerst op de toendra en andere klimatologisch gelijksoortige gebieden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Toendraklimaat · Bekijk meer »

Transgressie

Transgressie is in de geologie het stijgen van de relatieve zeespiegel, waardoor op een bepaalde plek steeds dieper zeewater voorkwam.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Transgressie · Bekijk meer »

Trias

Ma).Zie voor twee alternatieve reconstructies https://web.archive.org/web/20081010165751/http://www.humboldt.edu/~natmus/lifeThroughTime/PlateMaps/Perm_Triassic/TriasPlates.htm de website van de Humboldt State University. Het Trias is een periode in de geologische tijdschaal van ongeveer 251,9 tot 201,3 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Trias · Bekijk meer »

Trias-Jura-extinctie

Jura (tijd op de verticale as). De Trias-Jura-extinctie of massa-extinctie (Engels: Triassic-Jurassic extinction event) was een massa-extinctie (massaal uitsterven) ongeveer 202 miljoen jaar geleden, op de overgang tussen het Trias en het Jura.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Trias-Jura-extinctie · Bekijk meer »

Tropisch klimaat

Gebieden met een tropisch klimaat (A) Een tropisch klimaat is een klimaat dat voorkomt in de tropen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Tropisch klimaat · Bekijk meer »

Tunneldal

Geologisch profiel door het opgevulde tunneldal bij Noordbergum, NederlandLet op: hier is de oude lithostratigrafie gebruikt Een tunneldal is een grootschalig smeltwaterdal, dat in bedrock of sediment ingesneden is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Tunneldal · Bekijk meer »

Turbidiet

Menden in het Sauerland. De complete Bouma-sequentie kan in deze afzetting herkend worden. Een turbidiet is een sedimentaire structuur die wordt afgezet door een troebelingsstroom.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Turbidiet · Bekijk meer »

Turf (brandstof)

Turfvuur Natte turven Kruiwagen met gedroogde turven oorlogsomstandigheden, 1918 Legakker Koekplank, met een op de schouder te dragen mand met turven, en daaronder een hofnar Turf is gedroogd veen dat als brandstof kan worden gebruikt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Turf (brandstof) · Bekijk meer »

Twente

Losser. Regge bij Westerflier, nabij Diepenheim. Twente (Nedersaksisch: Tweante, Twente) is een landstreek in het oosten van Nederland, die het oostelijke deel van de provincie Overijssel omvat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Twente · Bekijk meer »

Uiterwaard

Doorsnede van een rivierbedding met uiterwaarden Uiterwaarden (ook: uiterwaarde en uiterdijk) zijn gronden die gelegen zijn tussen een winterdijk en de bedding van een beek of rivier.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Uiterwaard · Bekijk meer »

Urk

Topografische gemeentekaart van Urk, september 2022 Urk het eiland Urk in 1852 Stolpersteine voor het gezin Kropveld aan de Oranjestraat in Urk Haven van Urk Een Urker boomkorkotter Luchtfoto van Urk van voor de inpoldering, 1920-1940. Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Luchtfoto van Urk van voor de inpoldering, 1920-1940. Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Urk is een gemeente in de provincie Flevoland in Nederland en was een eiland in de voormalige Zuiderzee.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Urk · Bekijk meer »

Utrecht (provincie)

Utrecht is met een landoppervlakte van 1.485 km² de op een na kleinste provincie van Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Utrecht (provincie) · Bekijk meer »

Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)

De Utrechtse Heuvelrug is een zandrug in het landschap van de Nederlandse provincies Utrecht en Noord-Holland tussen de randmeren in het noordwesten en de Rijn in het zuidoosten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Utrechtse Heuvelrug (stuwwal) · Bekijk meer »

Veen (grondsoort)

Afgestoken veenlaag Hoge Venen, België Veenvormend moerasbos in Polen Veenlens in de Grote Geule, België Turfwinning in Drents hoogveengebied in 1942 Veengrond is een grondsoort, die is opgebouwd uit gehumificeerd plantaardig materiaal.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Veen (grondsoort) · Bekijk meer »

Veenplas

De Nieuwkoopse Plassen, ontstaan door het winnen van turf zijn daarna niet drooggelegd Veenplassen komen veel voor in het veenlandschap van Noord- en West-Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Veenplas · Bekijk meer »

Veluwe

Tongerense Heide Veluwe, topografie met schaduwreliëf, 2011 Veluwe, 1573 Veluwe, 1654 Bioscoopjournaal uit 1980 over zwijnen en vooral (edel)herten op de Veluwe. Heerde. Bossen op de Veluwe Radio Kootwijk Natura 2000 gebied Veluwe in verschillende definities De Veluwe is een overwegend beboste landstreek in de Nederlandse provincie Gelderland, en een COROP-gebied en een voormalig kwartier en landdrostambt van het hertogdom Gelre.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Veluwe · Bekijk meer »

Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk, officieel het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, afgekort VK (Engels: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, afgekort UK, informeel Britain), is een soevereine staat in West-Europa met ongeveer 67,7 miljoen inwoners, gelegen tussen de Noordzee en de Atlantische Oceaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Verenigd Koninkrijk · Bekijk meer »

Verhang

Het verhang is het relatieve hoogteverschil van een watergang, uitgedrukt in m/km (meter per kilometer, derhalve een promillage).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Verhang · Bekijk meer »

Verlanding

Krabbenscheer in de vroege stadia van verlanding. Broekbos bij de rivier de IJssel in Overijssel Verlanding is een proces waarbij drasland, moerassen, plassen en andere ondiepe wateren langs natuurlijke weg in land veranderen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Verlanding · Bekijk meer »

Vervening

Veengrond geschikt voor droge vervening. Nieuwkoopse Plassen na de natte vervening. Vervening of turfwinning is het verwijderen van een veenbodemlaag uit een veenderij.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vervening · Bekijk meer »

Verveningspolder

500 vc: Het grootste deel van Nederland (bruin gekleurd) bestaat uit veenmoeras Verveningspolders of veenpolders zijn een speciaal type polder.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Verveningspolder · Bekijk meer »

Ville Formatie

Bruinkool (laag Frimmersdorf) en wit kwartszand (zilverzand) van de Ville Formatie (Zilverzandgroeve Heerenweg West, Heerlen) De Ville Formatie (Duits: Ville-Formation) is een geologische formatie in de ondergrond van delen van Nederland en het noordwesten van Duitsland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Ville Formatie · Bekijk meer »

Vinkeveense Plassen

De Vinkeveense Plassen is een natuur- en watersportgebied in het noordwesten van de Nederlandse provincie Utrecht, ten noordoosten van het dorp Vinkeveen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vinkeveense Plassen · Bekijk meer »

Vlechtende rivier

Een vlechtende rivier (Waimakariri) op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland. Een vlechtende rivier op het Canadees Schild. Een vlechtende rivier (soms wordt ook de verouderde term verwilderde rivier gebruikt) (Engels: braided river) is een type rivier dat zich ontwikkelt in de bovenloop van het afwateringsgebied van een rivier.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vlechtende rivier · Bekijk meer »

Vlie

Nederland omstreeks 800 AD. Het Vlie of Flie (Fries: Fly) is het water dat Vlieland scheidt van Terschelling.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vlie · Bekijk meer »

Vogels

Vogels (Aves) zijn een klasse van warmbloedige, gewervelde dieren die gekenmerkt worden door het bezit van veren, een hol maar sterk skelet en aangepaste voorste ledematen die hen in beginsel het vermogen geven te vliegen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vogels · Bekijk meer »

Vogezen (gebergte)

De Vogezen (Frans: Vosges uitspraak /vozj/, Alemannisch: Vogesen) zijn een middelhoge bergketen in het noordoosten van Frankrijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vogezen (gebergte) · Bekijk meer »

Vollenhove

Historische kaart (circa 1649). Vollenhove, Kleine of Lieve Vrouwkerk Resten van kasteel Toutenburg. Vollenhove, monumentale panden Haventje van Vollenhove Vollenhove (Nedersaksisch: Veno) is een kleine stad in het noordwesten van de Nederlandse provincie Overijssel (Kop van Overijssel), die sinds 1 januari 2001 deel uitmaakt van de gemeente Steenwijkerland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vollenhove · Bekijk meer »

Voor-Rijn

De Voor-Rijn (Duits: Vorderrhein, Reto-Romaans: Rain anteriur) is de langste van de beide bronrivieren van de Rijn.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Voor-Rijn · Bekijk meer »

Vostokstation

Deze overzichtsfoto van het Vostokstation geeft een goed beeld van de basis. Het gestreepte gebouw aan de linkerkant is het elektriciteitsgebouw, het gestreepte gebouw aan de rechterkant is het gebouw waar de onderzoekers slapen en eten. Het gebouw op de achtergrond, met de rood-wit gestreepte bal op het dak is het meteorologiegebouw. Er zijn ijsgrotten gegraven in het ijs, om de geboorde ijskernen gedurende het hele jaar op een ideale -55 graden Celsius te houden. (Credit: Todd Sowers LDEO, Columbia University, Palisades, New York.) Locatie van het Vostokstation op Antarctica. Foto van de NASA. Het Vostokstation (78°28' Z en 106°48' O) is een Russisch poolstation gevestigd op het continent Antarctica, en genoemd naar het schip Vostok waarmee de Russische ontdekkingsreiziger Fabian Gottlieb von Bellingshausen in 1819-1820 rond Antarctica voer.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vostokstation · Bekijk meer »

Vroege middeleeuwen

Lawrence Nees, ''Early Medieval Art'', (Oxford/New York 2002), 109-112. Ravenna. De stad Ravenna was een hoofdstad van het West-Romeinse Rijk en werd in de vroege middeleeuwen ook de hoofdstad van het Ostrogotische Rijk en het Byzantijnse exarchaat Ravenna. De vroege middeleeuwen, die doorgaans gesitueerd worden van ruwweg het jaar 500 tot en met ruwweg het jaar 1000, vormen de eerste periode van de Europese middeleeuwen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vroege middeleeuwen · Bekijk meer »

Vulkaan

De Augustine in Alaska, januari 2006 Stromboli in 1980 Napels, augustus 2003 Vulkaan in het Becharof National Wildlife Refuge in Alaska Saturnus Een vulkaan is een opening in het oppervlak van een planeet waar gesmolten gesteente (magma) als lava, gas en brokstukken van vast gesteente (tefra) door naar buiten komen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vulkaan · Bekijk meer »

Vulkanisme

Bromo (voorgrond, met rookpluim) Vulkanisme is een verzamelnaam voor geologische processen aan het oppervlak, die het gevolg zijn van het omhoog komen van heet materiaal uit het binnenste van een planeet.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Vulkanisme · Bekijk meer »

Wad (zeegebied)

Een wad in zeegebied is een slik- of zandplaat die in een ondiepe zee is ontstaan, met een hoogte die zich tussen het normale laagwater- en hoogwaterniveau van een vlak getijdengebied bevindt.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Wad (zeegebied) · Bekijk meer »

Waddenzee

Het westelijke deel van de Waddenzee Zonsondergang bij Schiermonnikoog Zonsondergang bij Wierum Veerboot ''Rottum'' op de Waddenzee Wadlopen is mogelijk bij laag water, onder andere naar Schiermonnikoog. Tussen Terschelling en Harlingen Zeehonden op een zandbank De Waddenzee (Fries: Waadsee, Duits: Wattenmeer, Deens: Vadehavet) is een randzee tussen de Waddeneilanden en de Noordzee aan de ene kant, en het vasteland van Nederland, Duitsland en Denemarken aan de andere kant.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Waddenzee · Bekijk meer »

Wageningen (Nederland)

Wageningen, kerk Hotel De Wereld Westelijk deel van het Bowlespark Wageningen is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland, regio Gelderse Vallei.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Wageningen (Nederland) · Bekijk meer »

Wales

Wales (verouderd Nederlands: Wallis of Kymrië, Welsh: Cymru, Latijn: Cambria) maakt als constituerend land met Engeland, Noord-Ierland en Schotland deel uit van het Verenigd Koninkrijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Wales · Bekijk meer »

Watersnood van 1953

Dijkdoorbraak in de Alblasserwaard bij Papendrecht, 1 februari 1953. Dijkdoorbraak in de Alblasserwaard bij Papendrecht, 1 februari 1953. Geruïneerde huizen tijdens de Watersnoodramp van 1953. Gefotografeerd tijdens bezoek van Koningin Juliana aan het overstroomde gebied. Opname van het overstroomde Oude Tonge op Goeree-Overflakkee vanuit een Amerikaanse legerhelikopter. De watersnood van 1953, meestal aangeduid als de Watersnoodramp of Februariramp en aanvankelijk ook wel als Sint-Ignatiusvloed of Beatrixvloed, voltrok zich in de nacht van zaterdag 31 januari op zondag 1 februari 1953.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Watersnood van 1953 · Bekijk meer »

Weichselien

Het Weichselien (Vlaanderen: Weichseliaan of Weichsel), ook wel Weichselglaciaal genoemd, is een vooral in het noordwesten van Europa gebruikt tijdperk in de geologische tijdschaal of een stratigrafische indeling met de rang van een etage.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Weichselien · Bekijk meer »

Westfalien

Het Westfalien (Vlaanderen: Westfaliaan) is in de geologische tijdschaal een tijdsnede in het Carboon, van ongeveer 316,5 tot 305 miljoen jaar geleden (Ma).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Westfalien · Bekijk meer »

Wieringen

Wieringen is een voormalig eiland in de kop van de provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Wieringen · Bekijk meer »

Winterswijk (plaats)

Topografische kaart van Winterswijk (woonplaats), sept. 2014 Winterswijk (Nedersaksisch: Wenters of Wenterswiek) is een dorp in het oostelijkste deel van de Achterhoek in de Nederlandse provincie Gelderland, en de hoofdplaats van de gemeente Winterswijk.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Winterswijk (plaats) · Bekijk meer »

Woestijnklimaat

Schematische kaart van gebieden met een woestijnklimaat (BW) Woestijnlandschap in Namibië (Sossusvlei) Het woestijnklimaat komt vooral voor in de Sahara (Noord-Afrika), Arabië, Australië en op hoog gelegen droge vlaktes in bergen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Woestijnklimaat · Bekijk meer »

Wolga

De Wolga (Russisch: Волга (Volga), Tataars: İdel, Идел, Mordwiens: Рав) is een rivier in West-Rusland, die met een lengte van 3.530 kilometer de langste rivier van Europa is.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Wolga · Bekijk meer »

Zand

Zand is zacht, hard, los en korrelig materiaal en een van de meest voorkomende natuurlijke stoffen op aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zand · Bekijk meer »

Zebra (dier)

Een steppezebra Een zebra is een paardachtige (familie: Equidae) afkomstig uit het midden en zuiden van Afrika.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zebra (dier) · Bekijk meer »

Zechstein

Het Zechstein of de Zechstein Groep is een pakket gesteentelagen in de ondergrond van grote delen van het westen en midden van Europa.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zechstein · Bekijk meer »

Zee-egels

Zee-egels (zeeappels, zeeklitten; klasse Echinoidea) zijn stekelige, ongewervelde dieren die behoren tot het fylum stekelhuidigen (Echinodermata).

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zee-egels · Bekijk meer »

Zeeklimaat

Schematische kaart van gebieden met een warm zeeklimaat (Cfa) Schematische kaart van gebieden met een gematigd of koel zeeklimaat (Cfb en Cfc) Het zeeklimaat, maritiem klimaat, oceanisch klimaat of regenklimaat is een klimaat dat sterk wordt beïnvloed door de nabijheid van een zee en vooral oceaan, in tegenstelling tot een landklimaat.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeeklimaat · Bekijk meer »

Zeeland (provincie)

Zeeland (Zeeuws: Zeêland) is een provincie in het zuidwesten van Nederland.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeeland (provincie) · Bekijk meer »

Zeelelies

arduin. Zeelelies (Crinoidea) zijn een klasse van stekelhuidigen die in zee leven.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeelelies · Bekijk meer »

Zeeniveau

cm Het zeeniveau is de gemiddelde hoogte van de zeespiegel (het vlak van de zee), als alle variaties die het gevolg zijn van de getijden worden weggemiddeld.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeeniveau · Bekijk meer »

Zeeschildpadden

Zeeschildpadden (Cheloniidae) zijn een familie van grote schildpadden die in alle tropische en in sommige subtropische en gematigde zeeën voorkomen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeeschildpadden · Bekijk meer »

Zeespiegelstijging

cm. Projecties van zeespiegelstijging in de 21e eeuw. Zeespiegelstijging is een relatieve of absolute stijging van de zeespiegel.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeespiegelstijging · Bekijk meer »

Zeestraat

Een zeestraat Een zeestraat of zee-engte is een smalle doorgang tussen twee zeeën en daarmee tevens de scheiding tussen twee landmassa's.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeestraat · Bekijk meer »

Zeeuws-Vlaanderen

Zeeuws-Vlaanderen (toegelaten spelling Zeeuwsch-Vlaanderen, Zeeuws en West-Vlaams: Zeêuws-Vlaonderen) is het zuidelijkste gedeelte van de Nederlandse provincie Zeeland en het enige gedeelte van die provincie dat niet aan minstens drie zijden door water wordt omsloten.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zeeuws-Vlaanderen · Bekijk meer »

Zenne

De Zenne (Frans: Senne) is een rivier in België die op 123 meter hoogte ontspringt in het gehucht Naast ten zuiden van Zinnik en daarna door Brussel stroomt, waar de rivier werd overwelfd.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zenne · Bekijk meer »

Zilverzand

Zilverzandkorrels Winning van zilverzand in Frechen (Duitsland) Zilverzandgroeve in Heerlerheide (Nederland) Zilverzand, kwartszand of witzand is een fijnkorrelig, wit, uiterst zuiver zand met een laag ijzergehalte.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zilverzand · Bekijk meer »

Zoogdieren

Zoogdieren (Mammalia) vormen een klasse van warmbloedige, meestal levendbarende gewervelde dieren die hun jongen zogen: de moederdieren produceren melk en voeden hiermee hun jongen.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zoogdieren · Bekijk meer »

Zoutmeer

Een voorbeeld van een zoutmeer: Lac Rose in Senegal. Utah. Een zoutmeer is een binnenmeer zonder uitstroomdebiet.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zoutmeer · Bekijk meer »

Zuid-Amerika

Zuid-Amerika is een continent op het zuidelijk halfrond, ten zuiden van Noord-Amerika en ten noorden van Antarctica.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zuid-Amerika · Bekijk meer »

Zuid-Limburg (Nederland)

Topografische kaart van Zuid-Limburg (2013) Zuid-Limburg is een streek in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zuid-Limburg (Nederland) · Bekijk meer »

Zuidelijk halfrond

Het zuidelijk halfrond Poster met de tekst "Ushuaia, einde van de wereld". Ushuaia in Argentinië is de meest zuidelijke stad ter wereld. Het zuidelijk halfrond is het gedeelte van de Aarde ten zuiden van de evenaar.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zuidelijk halfrond · Bekijk meer »

Zuiderzee

De Zuiderzee was een binnenzee in het noordelijk deel van Nederland die vanaf ongeveer het begin van de late middeleeuwen tot 1932 heeft bestaan.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zuiderzee · Bekijk meer »

Zuidpool

thumb De zuidpool met het Zuidpoolstation, omringd met vlaggen van de landen die akkoord zijn gegaan met het Antarctisch Verdrag. In werkelijkheid beweegt de ijskap, en ligt de geografische pool een paar honderd meter buiten dit ceremoniële punt. De geografische zuidpool, kortweg zuidpool, is het zuidelijkste punt op aarde.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zuidpool · Bekijk meer »

Zwerfsteen

''Big Rock'', nabij Okotoks, Alberta Tange is opgegraven De zwerfsteen van Rottum is de grootste ooit in Nederland gevonden Een zwerfsteen of in geologische termen een erratisch blok, is een steen of kei die door een gletsjer of ijskap is meegevoerd.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en Zwerfsteen · Bekijk meer »

1170

moord op Thomas Becket Het jaar 1170 is het 70e jaar in de 12e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en 1170 · Bekijk meer »

1932

Koninginnedag in Amsterdam anno 1932. Roermond. Burgemeester M.A.M. Waszink spreekt over de 700 jaar oude stad. Bioscoopjournaal uit 1932. Een heer spreekt over de sport handbal een geeft commentaar over de achtergrond van deze sport. Hij voorspelt dat handbal snel het voetbal in populariteit zal evenaren. Bioscoopjournaal uit juli 1932. Veldloop in Amersfoort. Het jaar 1932 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en 1932 · Bekijk meer »

1993

Het jaar 1993 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en 1993 · Bekijk meer »

1995

Wateroverlast in Nederland. Het jaar 1995 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en 1995 · Bekijk meer »

1997

Het jaar 1997 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Ontstaan van de Nederlandse ondergrond en 1997 · Bekijk meer »

Richt hier:

Vorming van Nederland.

Unionpedia is een concept map of een semantisch netwerk organiseerde als een encyclopedie of een woordenboek. Het geeft een korte omschrijving van elk concept en haar relaties.

Dit is een enorme online mentale kaart die dient als basis voor concept diagrammen. Het is gratis te gebruiken en elk artikel of document kan worden gedownload. Het is een hulpmiddel, resource of verwijzing voor studie, onderzoek, onderwijs, het leren of onderwijs, die kunnen worden gebruikt door docenten, onderwijzers, leerlingen of studenten; voor de academische wereld: voor school, primaire, secundaire, middelbare school, midden, universiteit, technische opleiding, universiteit, bachelor, master of doctoraal niveau; for papers, rapporten, projecten, ideeën, documentatie, enquêtes, samenvattingen, of scriptie. Hier is de definitie, uitleg, beschrijving, of de betekenis van elke significante waarop u informatie nodig, en een lijst van de bijbehorende concepten als een verklarende woordenlijst. Verkrijgbaar in het Nederlands, Engels, Spaans, Portugees, Japans, Chinees, Frans, Duits, Italiaans, Pools, Russisch, Arabisch, Hindi, Zweeds, Oekraïens, Hongaars, Catalaans, Tsjechisch, Hebreeuws, Deens, Fins, Indonesisch, Noors, Roemeense, Turks, Vietnamees, Koreaans, Thais, Grieks, Bulgaars, Kroatisch, Slowaaks, Litouws, Filipino, Lets, Ests en Sloveens. Meer talen binnenkort.

Alle informatie werd gehaald uit Wikipedia, en het is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen.

Unionpedia wordt niet onderschreven door of gelieerd aan de Wikimedia Foundation.

Google Play, Android en het logo van Google Play zijn handelsmerken van Google Inc.

Privacybeleid

UitgaandeInkomende