Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Installeren
Snellere toegang dan browser!
 

Panopticum (architectuur)

Index Panopticum (architectuur)

Blauwdruk van een panopticum van de hand van Jeremy Bentham, 1791 utilist en pleitbezorger van individuele en economische vrijheid, scheiding van kerk en staat, vrijheid van meningsuiting, gelijke rechten voor vrouwen, dierenrechten en de afschaffing van slavernij en fysieke straf (ook voor kinderen), het recht op echtscheiding en vrije handel. Haarlem (foto). Het panopticon is de tegenstelling van de kerkers die Francisco Goya in zijn tijd schilderde: massa versus individu, duisternis versus licht, bedreiging versus beheersing. Haarlem, 1910, constructie van het panopticon. Het panopticum of panopticon, een latinisering van het Griekse πανόπτης, panoptēs ('alziend'), is een architectonisch principe, in 1791 beschreven door de Engelse liberale filosoof Jeremy Bentham.

41 relaties: Andragogie, Arts, Barcelona (Spanje), Beveiliging en bewaking, Carl Friedrich Gauss, Criminologie, Discipline, toezicht en straf, Francisco Goya, Gebouw, George Orwell, Gevangenis, Griekenland, Hans Achterhuis, Hospital de Sant Pau, Individualisering, Institutionalisering, Jeremy Bentham, Kapitalisme, Koepelgevangenis, Koepelgevangenis van Arnhem, Koepelgevangenis van Breda, Koepelgevangenis van Haarlem, Latinisering, Le Grand-Hornu, Leraar (basisonderwijs), Liberalisme, Michel Foucault, Middlesbrough, Normale verdeling, Panopticum (tentoonstelling), Pedagogiek, Politieagent, Psychiatrisch Centrum Menen, Psychologie, Sociologie, Statistiek, Wassen beeld, Welzijn, 1791, 1984 (boek), 19e eeuw.

Andragogie

Andragogie of andragologie is de opvoeding en vorming van volwassenen.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Andragogie · Bekijk meer »

Arts

dodeurl.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Arts · Bekijk meer »

Barcelona (Spanje)

Barcelona is de op een na grootste stad van Spanje.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Barcelona (Spanje) · Bekijk meer »

Beveiliging en bewaking

Beveiliging is het geheel van maatregelen om een te beveiligen doel te beschermen tegen schadelijke invloeden.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Beveiliging en bewaking · Bekijk meer »

Carl Friedrich Gauss

Standbeeld van Gauss in zijn geboorteplaats Braunschweig Titelpagina van Gauss' ''Disquisitiones Arithmeticae'' Carl Friedrich Gauss (oorspronkelijk Gauß) (Brunswijk, 30 april 1777 – Göttingen, 23 februari 1855) was een Duits wiskundige en natuurkundige, die een zeer belangrijke bijdrage heeft geleverd aan een groot aantal deelgebieden van de wiskunde en de exacte wetenschappen, waaronder de getaltheorie, statistiek, analyse, differentiaalmeetkunde, geodesie, elektrostatica, astronomie en de optica.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Carl Friedrich Gauss · Bekijk meer »

Criminologie

Criminologie is een gedragswetenschap die als studie-object het crimineel gedrag heeft, en de maatschappelijke reactie hierop.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Criminologie · Bekijk meer »

Discipline, toezicht en straf

Discipline, toezicht en straf: de geboorte van de gevangenis is een boek van Michel Foucault oorspronkelijk uitgegeven in 1975 onder de titel Surveiller et punir: Naissance de la prison en in 1989 naar het Nederlands vertaald.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Discipline, toezicht en straf · Bekijk meer »

Francisco Goya

''Begraaf ze en wees stil'', uit de serie ''Los desastres de la guerra'' ''De naakte Maja'' (''La Maja desnuda''), ca. 1800, Museo del Prado, Madrid ''De geklede Maja'' (''La Maja vestida''), ca. 1800, Museo del Prado, Madrid Museo del Prado, Madrid Francisco José de Goya y Lucientes (Fuendetodos, 30 maart 1746 – Bordeaux, 16 april 1828) was een Spaans kunstschilder en graveur.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Francisco Goya · Bekijk meer »

Gebouw

Bekende Nederlandse gebouwen op een centsprent (ca. 1860), o.a.: Tsaar Peter-huisje (Zaandam); Ridderzaal en Huis ten Bosch (Den Haag); Koninklijk Paleis en Beurs (Amsterdam); en stadhuis (Rotterdam). Een gebouw is het voortbrengsel van de activiteit die bouwen heet.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Gebouw · Bekijk meer »

George Orwell

George Orwell, pseudoniem voor Eric Arthur Blair (Motihari (India), 25 juni 1903 – Londen, 21 januari 1950), was een Brits schrijver, journalist, essayist en literair criticus.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en George Orwell · Bekijk meer »

Gevangenis

Een gevangenis (of, afhankelijk van de context, penitentiaire inrichting, vroeger ook: tuchthuis of cachot) is een gebouw of gebouwencomplex om gedetineerden een gevangenisstraf uit te laten zitten.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Gevangenis · Bekijk meer »

Griekenland

Griekenland (Grieks: Ελλάδα, Elladha, formeel en historisch: Ελλάς, Ellas, 'Hellas'), officieel de Helleense Republiek (Grieks: Ελληνική Δημοκρατία, Elliniki Dimokratia), is een land in Zuidoost-Europa, bestaande uit het zuidelijkste deel van het Balkanschiereiland en een groot aantal eilanden.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Griekenland · Bekijk meer »

Hans Achterhuis

Herman Johan (Hans) Achterhuis (Hengelo, 1 september 1942) is een Nederlandse filosoof, gespecialiseerd in sociale en techniekfilosofie.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Hans Achterhuis · Bekijk meer »

Hospital de Sant Pau

Paviljoen Het Hospital de Sant Pau (Hospital de la Santa Creu i de Sant Pau) (Nederlands:Hospital van het Heilig Kruis en de Heilige Paulus) is een ziekenhuis in Barcelona (Spanje).

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Hospital de Sant Pau · Bekijk meer »

Individualisering

Individualisering is het proces waardoor mensen meer als individu in plaats van als groep in de samenleving komen te staan.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Individualisering · Bekijk meer »

Institutionalisering

De term institutionalisering wordt veel gebruikt in sociale theorieën om te verwijzen naar het proces iets te plaatsen (bijvoorbeeld een concept, een sociale rol, een bepaalde waarde of een gedragswijze) binnen een organisatie, sociaal systeem, of de samenleving als geheel.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Institutionalisering · Bekijk meer »

Jeremy Bentham

Jeremy Bentham Jeremy Bentham (IPA) (Londen, 15 februari 1748 – aldaar, 6 juni 1832) was een Engelse jurist, filosoof en sociaal hervormer.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Jeremy Bentham · Bekijk meer »

Kapitalisme

New York, een icoon van het kapitalisme. Het kapitalisme is een economisch systeem dat is gebaseerd op investeringen van geld in de verwachting winst te maken.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Kapitalisme · Bekijk meer »

Koepelgevangenis

Een koepelgevangenis is een gevangenis die bestaat uit een grote koepel.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Koepelgevangenis · Bekijk meer »

Koepelgevangenis van Arnhem

Interieur De koepelgevangenis van Arnhem is een in de periode van 1882 - 1886 gebouwde voormalige gevangenis, die door Johan Metzelaar werd ontworpen.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Koepelgevangenis van Arnhem · Bekijk meer »

Koepelgevangenis van Breda

Koepelgevangenis Breda Voorzijde en ingang De koepelgevangenis van Breda maakte deel uit van een justitieel complex in het centrum van Breda.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Koepelgevangenis van Breda · Bekijk meer »

Koepelgevangenis van Haarlem

''Voormalige Koepelgevangenis Haarlem gezien vanaf de Gedempte Oostersingelgracht'' De Koepelgevangenis van Haarlem, in de volksmond ook wel de Koepel genoemd, is een voormalige strafgevangenis in de stad Haarlem.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Koepelgevangenis van Haarlem · Bekijk meer »

Latinisering

Latinisering of verlatijnsing is het in een Latijnse vorm omzetten van een naam, woord of uitdrukking.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Latinisering · Bekijk meer »

Le Grand-Hornu

Grondplan rond 1920 Le Grand-Hornu is een historisch industrieel mijnbouwcomplex in de Borinage ten zuidwesten van Bergen in de provincie Henegouwen.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Le Grand-Hornu · Bekijk meer »

Leraar (basisonderwijs)

Onderwijzeres met leerling in de VS (basisschool of speciaal onderwijs), 2006 Onderwijzer met klas in Laos, 2007 Een leraar/lerares in het basisonderwijs draagt kennis en vaardigheden over aan leerlingen van een basisschool.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Leraar (basisonderwijs) · Bekijk meer »

Liberalisme

Het liberalisme is een politiek-maatschappelijke stroming ontstaan in de Verlichting van de 18e eeuw, waarin vrijheid centraal staat.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Liberalisme · Bekijk meer »

Michel Foucault

Michel Foucault (Poitiers, 15 oktober 1926 – Parijs, 25 juni 1984) was een Frans filosoof, bekend vanwege zijn politiek activisme in de jaren 70 en 80 en zijn analyses in de politieke filosofie via begrippen als disciplinemaatschappij, biopolitiek en biomacht.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Michel Foucault · Bekijk meer »

Middlesbrough

De Tees Transporter Bridge over de Tees te Middlesbrough Middlesbrough is een stad en gelijknamige unitary authority in Noordoost-Engeland, gelegen langs de Noordzeekust aan de rivier de Tees.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Middlesbrough · Bekijk meer »

Normale verdeling

De normale verdeling of gaussverdeling, genoemd naar de Duitse wiskundige Carl Friedrich Gauss, is een continue kansverdeling met twee parameters, de verwachtingswaarde \mu en de standaardafwijking \sigma, waarvan de kansdichtheid wordt gegeven door de volgende Gaussische functie: De kansdichtheid is symmetrisch rond \mu, hoog in het midden, en wordt naar lage en hoge waarden steeds kleiner zonder ooit echt nul te worden.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Normale verdeling · Bekijk meer »

Panopticum (tentoonstelling)

Wassen beeld van James Bond. Een panopticum of wassenbeeldenmuseum is een ruimte waar curiosa en wassen beelden van bekende personen uit heden en verleden tentoongesteld worden in geënsceneerde omgeving.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Panopticum (tentoonstelling) · Bekijk meer »

Pedagogiek

Montessorischool in Nederland, Den Haag 1915 Pedagogiek of opvoedkunde is de wetenschappelijke studie van de manier waarop volwassenen (ouders, opvoeders, onderwijzers) jeugdigen grootbrengen met een bepaald doel voor zich.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Pedagogiek · Bekijk meer »

Politieagent

communisten. Politieagent in Boston Een politieagent(e), agent(e), politieman of politievrouw is een persoon die in dienst is bij de politie.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Politieagent · Bekijk meer »

Psychiatrisch Centrum Menen

Boussen, de bisschop van Brugge gekkenhuizen. Het begrip introduceerde Foucault in zijn boek 'Geschiedenis van de waanzin' in 1961. Sindsdien bestempelen historicie dit tijdperk als de 'Grote Opsluiting' en identificeren ze het met repressie. Andere historicie vochten de veralgemening aan. In 2012 viert het psychiatrisch centrum Menen haar 300-jarige bestaan. panopticon: een concept in functie van het zicht, het nut en de ziekte. Het Psychiatrisch Centrum O.L.Vrouw van Vrede Menen, kortweg PCM, is een katholiek psychiatrisch ziekenhuis in de stad Menen in de Belgische provincie West-Vlaanderen.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Psychiatrisch Centrum Menen · Bekijk meer »

Psychologie

Psychologie (verouderd: zielkunde) is de academische discipline die zich bezighoudt met het innerlijk leven (kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Psychologie · Bekijk meer »

Sociologie

Sociologie is de studie van de sociale relaties tussen mensen, en in het bijzonder van de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke samenlevingen.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Sociologie · Bekijk meer »

Statistiek

Statistiek is de wetenschap en de techniek van het verzamelen, bewerken, interpreteren en presenteren van gegevens.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Statistiek · Bekijk meer »

Wassen beeld

Wereldmuseum in Amsterdam Een wassen beeld is een levensecht beeld van een al dan niet beroemd persoon, gemaakt van was.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Wassen beeld · Bekijk meer »

Welzijn

Welzijn verwijst naar een zekere mate van materiële en immateriële tevredenheid.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en Welzijn · Bekijk meer »

1791

Thomas Hardy Het jaar 1791 is het 91e jaar in de 18e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en 1791 · Bekijk meer »

1984 (boek)

1984 is een dystopische toekomstroman van de Britse schrijver George Orwell, grotendeels geschreven in de periode 1946-1948 en gepubliceerd in 1949, kort voor het overlijden van de auteur in 1950.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en 1984 (boek) · Bekijk meer »

19e eeuw

De 19e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 19e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 1801 tot en met 1900.

Nieuw!!: Panopticum (architectuur) en 19e eeuw · Bekijk meer »

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »