Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Installeren
Snellere toegang dan browser!
 

Paradigma (wetenschapsfilosofie)

Index Paradigma (wetenschapsfilosofie)

Een paradigma is het stelsel van modellen en theorieën dat, binnen een gegeven wetenschappelijke discipline, het denkkader vormt van waaruit de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt.

51 relaties: Albert Einstein, Algemene relativiteitstheorie, Anomalie (filosofie), Aristoteles, Cognitie, Copernicaanse revolutie, Dogma (algemeen), Empirisch resultaat, Fabel, Falsifieerbaarheid, Galileo Galilei, Grammatica, Gravitatiewet van Newton, Heelal, Heliocentrisch model, Ideeënleer, Isaac Newton, Johannes Kepler, Karl Popper, Kennissociologie, Kennistheorie, Kwantum, Kwantummechanica, Leenwoord, Longue durée, Max Planck, Mentaliteit, Mentaliteitsgeschiedenis, Mercurius (planeet), Model (wetenschap), Natuur (werkelijkheid), Nicolaas Copernicus, Onderwijs, Oudgrieks, Parabel, Paradigma (taalkunde), Paradigmaverschuiving, Plato, Retorica, Spectraalanalyse, Theorie, Thomas Kuhn, Tijdgeest, Timaeus (Plato), Tycho Brahe, Vakwetenschap, Vulcanus (planeet), Wetenschappelijke methode, Wetenschapssociologie, Zwarte straler, ..., 1900. Uitbreiden index (1 meer) »

Albert Einstein

Handtekening Begin van een toespraak van Albert Einstein. ''"Ladies'' (kucht) ''and gentlemen, our age is proud of the progress it has made in men's intellectual development. The search and striving for truth and knowledge is one of the highest of men's qualities..."'' United Jewish Appeal, 11 april 1943. Opname Radio Universidad Nacional de La Plata, Argentinië. Albert Einstein (Ulm, 14 maart 1879 – Princeton (New Jersey), 18 april 1955) was een Duits-Zwitsers-Amerikaanse theoretisch natuurkundige van Joodse afkomst.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Albert Einstein · Bekijk meer »

Algemene relativiteitstheorie

De algemene relativiteitstheorie is een meetkundige theorie van de zwaartekracht, die in 1916 door Albert Einstein werd gepubliceerd.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Algemene relativiteitstheorie · Bekijk meer »

Anomalie (filosofie)

Een anomalie is een feit, of verschijnsel, of tegenspraak in een theorie die binnen een bepaald model of paradigma niet verklaard kan worden.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Anomalie (filosofie) · Bekijk meer »

Aristoteles

Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Aristoteles · Bekijk meer »

Cognitie

Cognitie, ook wel kenvermogen, is het vermogen tot kennisverwerving, via zintuiglijke waarneming en het vervolgens verwerken van de informatie door het denken.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Cognitie · Bekijk meer »

Copernicaanse revolutie

Een copernicaanse revolutie, omkering of wending is een radicale heroriëntatie van een wetenschap of filosofie.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Copernicaanse revolutie · Bekijk meer »

Dogma (algemeen)

Een dogma (Oudgrieks:, meervoud) is een leerstelling die door een religie, ideologie of organisatie als onbetwistbaar wordt beschouwd.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Dogma (algemeen) · Bekijk meer »

Empirisch resultaat

Een empirisch resultaat wordt verkregen als men experimentele resultaten verklaart zonder zich te beroepen op een uitgewerkte theoretische onderbouwing, maar puur en alleen door analyse van het experiment.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Empirisch resultaat · Bekijk meer »

Fabel

De haas en de schildpad werk.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Fabel · Bekijk meer »

Falsifieerbaarheid

antithese) kan worden bewezen. Falsifieerbaarheid of falsificeerbaarheid is een eigenschap van een wetenschappelijke of andere theorie, en wel dat er criteria kunnen worden aangegeven op grond waarvan de theorie zou moeten worden verworpen (niet te verwarren met een theorie die daadwerkelijk is verworpen).

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Falsifieerbaarheid · Bekijk meer »

Galileo Galilei

Viviani, 1892, Tito Lessi Geboortehuis van Galilei in Pisa Galileo Galilei (Pisa, 15 februari 1564 – Arcetri, Florence, 8 januari 1642) was een Italiaans natuurkundige, astronoom, wiskundige en filosoof.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Galileo Galilei · Bekijk meer »

Grammatica

Grammaticaboekje uit 1735. De spraakkunst, spraakleer of grammatica is binnen de theoretische taalkunde de benaming voor de studie, beschrijving en verklaring voor alles dat met de systematiek van een natuurlijke taal of kunsttaal te maken heeft.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Grammatica · Bekijk meer »

Gravitatiewet van Newton

De gravitatiewet van Newton De gravitatiewet van Isaac Newton is een natuurwet, die de aantrekking door de zwaartekracht tussen voorwerpen beschrijft.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Gravitatiewet van Newton · Bekijk meer »

Heelal

Een deel van het heelal Het heelal of universum in de astronomie, ofwel de kosmos in de kosmologie, zijn synoniemen voor alle materie en energie binnen het gehele ruimtetijd-continuüm.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Heelal · Bekijk meer »

Heliocentrisch model

Heliocentrisch zonnestelsel uit Andreas Cellarius' ''Harmonia Macrocosmica'', 1708 Het heliocentrische model of heliocentrisme is het sterrenkundig model waarin de aarde, en de andere planeten van het zonnestelsel, periodiek om de zon draaien, die het centrum van het zonnestelsel vormt.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Heliocentrisch model · Bekijk meer »

Ideeënleer

De Ideeënleer is het bekendste onderdeel van de filosofie van de Griekse wijsgeer Plato, en behelst de aanname dat er eeuwige, slechts met het verstand waarneembare Ideeën bestaan.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Ideeënleer · Bekijk meer »

Isaac Newton

Isaac Newton (Woolsthorpe-by-Colsterworth, 4 januari 1643 – Kensington, 31 maart 1727) (juliaanse kalender: 25 december 1642 – 20 maart 1727)De juliaanse kalender verschilde 10 of 11 dagen met de gregoriaanse kalender in die periode, het nieuwe jaar begon op 25 maart; zie Oude Stijl en Nieuwe Stijl voor meer informatie.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Isaac Newton · Bekijk meer »

Johannes Kepler

Johannes Kepler of Keppler (Weil der Stadt, 27 december 1571 – Regensburg, 15 november 1630) was een Duitse astronoom, astroloog, wis- en natuurkundige, in dienst van Keizer Rudolf II, die vooral bekend werd door zijn vernieuwing van de hemelmechanica: hij berekende de planeetbewegingen en formuleerde daarover de Wetten van Kepler.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Johannes Kepler · Bekijk meer »

Karl Popper

Het graf van Popper en zijn vrouw in Wenen Karl Raimund Popper (Wenen, 28 juli 1902 – Londen, 17 september 1994) was een Oostenrijks-Britse filosoof die algemeen wordt beschouwd als een van de grootste wetenschapsfilosofen van de 20e eeuw.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Karl Popper · Bekijk meer »

Kennissociologie

Kennissociologie is een tak van de sociologie, die zich richt op samenhang tussen de menselijke gedachten, sociale context, en de effecten die ideeën hebben op de samenleving.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Kennissociologie · Bekijk meer »

Kennistheorie

Kennistheorie of epistemologie (Oudgrieks: ἐπιστήμη, epistēmē: kennis en λόγος, logos: leer), ook wel kentheorie, kennisleer, kenleer of criteriologie genaamd, is de tak van de filosofie die de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het weten onderzoekt.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Kennistheorie · Bekijk meer »

Kwantum

In de fysica is een kwantum of quantum de kleinste, ondeelbare hoeveelheid van een grootheid die bij een interactie betrokken kan zijn.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Kwantum · Bekijk meer »

Kwantummechanica

Brussel. Kwantummechanica is een natuurkundige theorie die het gedrag van materie en energie met interacties van kwanta op atomaire en subatomaire schaal beschrijft.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Kwantummechanica · Bekijk meer »

Leenwoord

Een leenwoord is een woord dat door een taal is ontleend aan een andere taal.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Leenwoord · Bekijk meer »

Longue durée

De longue durée is een concept om de invloed van veranderingen van de fysische omgeving op de geschiedenis te duiden.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Longue durée · Bekijk meer »

Max Planck

Max Karl Ernst Ludwig Planck (Kiel, 23 april 1858 – Göttingen, 4 oktober 1947) was een Duits natuurkundige.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Max Planck · Bekijk meer »

Mentaliteit

Mentaliteit of ingesteldheid (België) is het denk- en gedrags-patroon van een persoon of een sociale groep.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Mentaliteit · Bekijk meer »

Mentaliteitsgeschiedenis

Mentaliteitsgeschiedenis (Frans: histoire des mentalités) is een stroming binnen het historische onderzoek die zich toespitst op mentaliteiten in het verleden.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Mentaliteitsgeschiedenis · Bekijk meer »

Mercurius (planeet)

Mars op dezelfde schaal Mercurius is de planeet in het zonnestelsel met de kleinste en snelste baan om de zon.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Mercurius (planeet) · Bekijk meer »

Model (wetenschap)

Een model is een schematische weergave van de werkelijkheid.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Model (wetenschap) · Bekijk meer »

Natuur (werkelijkheid)

Australië De natuur is de inhoud en werking van het heelal, zowel niet-levend als levend.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Natuur (werkelijkheid) · Bekijk meer »

Nicolaas Copernicus

Nicolaas Copernicus (Pools: Mikołaj Kopernik; Duits: Niklas Koppernigk, Kopernikus; Latijn: Nicolaus Copernicus; Thorn (Pools: Toruń), 19 februari 1473 – Frauenburg (Pools: Frombork) in regio Ermland (Pools: Warmia), Pruisen 24 mei 1543) was een wiskundige en astronoom die een heliocentrisch model van het universum opstelde waarbij de zon, in plaats van de aarde, in het centrum van de toen bekende planeten en vaste sterren werd geplaatst.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Nicolaas Copernicus · Bekijk meer »

Onderwijs

Utrecht, waar audiovisuele toepassingen een belangrijk onderwerp vormen. Het onderwijs is het overbrengen van kennis, vaardigheden en attitudes met vooraf vastgelegde doelen.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Onderwijs · Bekijk meer »

Oudgrieks

Oudgrieks,, hē Hellēnikē glōtta, is een verzamelnaam (omdat er geen 'hoofdtaal' was) voor de dialecten die in het oude Griekenland, Ionië en in de Griekse kolonies werden gesproken.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Oudgrieks · Bekijk meer »

Parabel

''De parabel der blinden'', van Pieter Bruegel de Oude Een parabel (van het Griekse παραβολή parabolè wat "vergelijking" betekent – evangelisten gebruikten dit woord in de betekenis van "gelijkenis") of gelijkenis is een metaforisch kort verhaal, gewoonlijk gesitueerd in het dagelijks leven, dat dient om een religieus, moreel of filosofisch idee te illustreren.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Parabel · Bekijk meer »

Paradigma (taalkunde)

In de taalkunde is paradigma de benaming voor een groep verschijningsvormen van een of meer woorden die tot op zekere hoogte als alternatieven voor elkaar kunnen worden beschouwd.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Paradigma (taalkunde) · Bekijk meer »

Paradigmaverschuiving

Een paradigmaverschuiving (of revolutie in de wetenschap), is volgens Thomas Kuhn een ontwikkeling in de wetenschap die leidt tot een dramatisch ander beeld van de werkelijkheid.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Paradigmaverschuiving · Bekijk meer »

Plato

Plato (Oudgrieks:, Plátōn; Athene, ca. 427 v.Chr. – aldaar, 347 v.Chr.) was een Grieks filosoof en schrijver.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Plato · Bekijk meer »

Retorica

Quintilianus uit 1493 Retorica (Oudgriekse woord ῥήτωρ, rhêtôr, spreker, leraar; oude Nederlandse spelling rhetorica met rh-), letterlijk redenaarskunst, of welsprekendheid, is de kunst van het spreken in het openbaar.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Retorica · Bekijk meer »

Spectraalanalyse

Spectraalanalyse is het onderzoek naar het spectrum van een signaal of golfverschijnsel.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Spectraalanalyse · Bekijk meer »

Theorie

Planck geschreven als de constante van Planck ''h'' maal de frequentie ''ν'' (bij licht de kleur) van de uitgezonden straling Een theorie is een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge samenhang worden beschreven.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Theorie · Bekijk meer »

Thomas Kuhn

Thomas Samuel Kuhn (Cincinnati (Ohio), 18 juli 1922 – Cambridge (Massachusetts), 17 juni 1996) was een Amerikaans natuurkundige en wetenschapsfilosoof.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Thomas Kuhn · Bekijk meer »

Tijdgeest

De tijdgeest (ook wel aangeduid met het Duitse Zeitgeist) is de kenmerkende manier van denken en handelen van het merendeel van de bevolking in een bepaalde tijd.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Tijdgeest · Bekijk meer »

Timaeus (Plato)

Timaeus (Oudgrieks) is een theoretische verhandeling van de Griekse filosoof Plato waarin hij zijn natuurfilosofie uiteenzet.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Timaeus (Plato) · Bekijk meer »

Tycho Brahe

Tyge Ottesen Brahe Stjerneborg, een van de observatoria van Tycho Brahe op Hven, tegenwoordig een museum Wereldbeeld van Tycho Astrolabium dat Tycho Brahe in zijn observatorium Stjerneborg gebruikte Mauerquadrant (Tycho Brahe 1598) Tycho Brahe, kasteel Skokloster Tycho Brahe, geboren als Tyge Ottesen Brahe (Skåne, 14 december 1546 – Praag, 24 oktober 1601) was een Deense astronoom.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Tycho Brahe · Bekijk meer »

Vakwetenschap

Vakwetenschap of vakdiscipline, kort voor vakspecialistische wetenschap, is een bestaand wetenschappelijk (academisch) vakgebied.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Vakwetenschap · Bekijk meer »

Vulcanus (planeet)

Vulcanus was de naam van een kleine hypothetische planeet die zich in een baan tussen Mercurius en de zon zou moeten bevinden.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Vulcanus (planeet) · Bekijk meer »

Wetenschappelijke methode

Discours de la Méthode'' uit 1637 De wetenschappelijke methode is een systematische manier om kennis te vergaren.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Wetenschappelijke methode · Bekijk meer »

Wetenschapssociologie

Wetenschapssociologie of sociologie van de wetenschap, is de tak van de sociologie die zich richt op de sociologische studie van het 'wetenschappelijke bedrijf'.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Wetenschapssociologie · Bekijk meer »

Zwarte straler

Een zwarte straler gebruikt voor de definitie van de candela. 1.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en Zwarte straler · Bekijk meer »

1900

Gesneuvelde Boer bij Spionkop Little Italy, New York in 1900 Het jaar 1900 is het 100e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Paradigma (wetenschapsfilosofie) en 1900 · Bekijk meer »

Richt hier:

Paradigmatische model.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »