Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Installeren
Snellere toegang dan browser!
 

Paranal-observatorium

Index Paranal-observatorium

laservolgster. Cerro Paranal met de Very Large Telescope. Van links naar rechts: het controlegebouw onderaan het plateau, de koepels van de UT1 t/m UT4: Antu, Kueyen, Melipal en Yepun; helemaal rechts de kleinere koepel van de VST. Op de voorgrond de weg en de resten van de in de lucht geblazen oorspronkelijke bergtop. Het Paranal-Observatorium bij zonsopkomst. Links boven Cerro Paranal met de VLT, in het midden boven de Surveytelescoop VISTA, links onderaan de Residencia, midden en rechts onderaan het oude basiskamp. De Residencia met tuin, zwembad en het verduisteringsgordijn onder de koepel. Het Paranal-Observatorium is een sterrenwacht in de Atacamawoestijn in het noorden van Chili, op de berg Cerro Paranal.

53 relaties: Aardatmosfeer, Achernar, Actief sterrenstelsel, Antofagasta (stad), Atacama (woestijn), Bruine dwerg, Celsius, Cepheïde, Cerro Paranal, Charon (maan), Chili, Deep Impact (ruimtesonde), Dynamo, Elektromagnetisch spectrum, Eta Carinae, Europese Zuidelijke Sterrenwacht, Exoplaneet, Extremely Large Telescope, Gammaflits, Geografische pool, Goudvis (sterrenbeeld), GQ Lupi, Grote Oceaan, Infrastructuur, Komeet Tempel 1, Koper (element), Kosmologie, La Silla-observatorium, Lichtjaar, Meteoor, Nutsbedrijf, Occultatie, Pan-Amerikaanse weg, Peerreview, Planeet, Pluto (dwergplaneet), Seeing, Seyfert-stelsel, Spectrograaf, Ster (hemellichaam), Sterrenstelsel, Sterrenwacht, Sterrenwind, Very Large Telescope, Volgster, Vrachtauto, Wetten van Kepler, Zonsmassa, Zwart gat, 1 april, ..., 11 juli, 1999, 2005. Uitbreiden index (3 meer) »

Aardatmosfeer

halo heeft. mesosfeer over in de thermosfeer en de exosfeer en wordt het blauw langzaam zwart. De aardatmosfeer of dampkring is de atmosfeer om de aarde.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Aardatmosfeer · Bekijk meer »

Achernar

Lichtkromme van Achernar Achernar (alpha Eridani) is de helderste ster in het sterrenbeeld Eridanus (Rivier Eridanus) en een van de helderste aan de hemel.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Achernar · Bekijk meer »

Actief sterrenstelsel

Sterrenstelsel met actief centrum (NGC 4261). Actieve sterrenstelsels is een verzamelbegrip voor verschillende typen sterrenstelsels waarbij in het centrum een zeer klein gebied zeer veel energie vrijgeeft.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Actief sterrenstelsel · Bekijk meer »

Antofagasta (stad)

Antofagasta is de belangrijkste havenstad van het noorden van Chili en hoofdstad van de regio Antofagasta.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Antofagasta (stad) · Bekijk meer »

Atacama (woestijn)

De Atacama is een 970 km lange, zeer droge woestijn in het noorden van Chili, grotendeels in de regio Atacama tussen Arica in het noorden en La Serena in het zuiden.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Atacama (woestijn) · Bekijk meer »

Bruine dwerg

Hubble-opname. Merk op dat de ster links op het beeld zelf een rode dwerg is, dus van een klein en lichtzwak type. Een bruine dwerg is een hemellichaam met een massa die kleiner is dan een ster, maar groter dan een gasreus.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Bruine dwerg · Bekijk meer »

Celsius

Celsius' ontwerp Celsius (eerder centigrade genoemd in onder meer het Engels en Frans) is een temperatuurschaal vernoemd naar de Zweedse astronoom Anders Celsius (1701-1744), die een eerste versie van deze schaal (met en verwisseld) voorstelde in 1742.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Celsius · Bekijk meer »

Cepheïde

De ster RS Puppis is een van de felste Cepheïden in de Melkweg. Deze afbeelding is gemaakt met ruimtetelescoop Hubble. Lichtecho's van RS Puppis kabbelen in deze opname voort in een reflectienevel. Een Cepheïde is een ster die radiaal pulseert, veranderlijk in zowel diameter als temperatuur, waardoor ze veranderingen in lichtkracht vertoont.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Cepheïde · Bekijk meer »

Cerro Paranal

De Cerro Paranal is een berg in het noorden van Chili, in de Atacama-woestijn.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Cerro Paranal · Bekijk meer »

Charon (maan)

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Charon (maan) · Bekijk meer »

Chili

Santiago de Chile Chili (Spaans: Chile), officieel de Republiek Chili (Spaans: República de Chile), is een land in Zuid-Amerika met als buurlanden Peru, Bolivia en Argentinië.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Chili · Bekijk meer »

Deep Impact (ruimtesonde)

NASA. Deep Impact was een door NASA ontwikkelde ruimtesonde die meer inzicht moest verschaffen over de opbouw van kometen.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Deep Impact (ruimtesonde) · Bekijk meer »

Dynamo

Een dynamo of gelijkstroomgenerator is een machine waarin mechanische energie, binnenkomend via een draaiende as, omgezet wordt in elektrische gelijkstroomenergie.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Dynamo · Bekijk meer »

Elektromagnetisch spectrum

Elektromagnetisch spectrum is de verzamelnaam voor alle mogelijke frequenties van de elektromagnetische straling.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Elektromagnetisch spectrum · Bekijk meer »

Eta Carinae

Lichtkromme van Eta Carinae tussen 1686 en 2014 Lichtkromme van Eta Carinae tussen 1972 en 2019 Eta Carinae is een niet met het blote oog zichtbare type B hyperreus in het sterrenbeeld Kiel (Carina).

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Eta Carinae · Bekijk meer »

Europese Zuidelijke Sterrenwacht

Kaart met de locaties van ESO-observatoria. De Very Large Telescope op de Cerro Paranal (Chili) in vogelvlucht Het La Silla-observatorium Het Atacama Large Millimeter Array Het hoofdkantoor van ESO in Garching De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (European Southern Observatory, afgekort ESO) is een Europese organisatie die zich bezighoudt met astronomisch onderzoek.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Europese Zuidelijke Sterrenwacht · Bekijk meer »

Exoplaneet

Artistieke impressie van een exoplaneet Hoe verkennen we nieuwe werelden buiten ons zonnestelsel? - lezing door astrofysicus Yamila Miguel (Universiteit Leiden) over exoplaneten (2021) Exoplaneten zijn planeten die draaien om een andere ster dan de Zon.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Exoplaneet · Bekijk meer »

Extremely Large Telescope

artistieke impressie van de ELT De fundering van de ELT (oktober 2018) De ELT in januari 2022 Brandenburger Tor (rechts). Model van de reusachtige en gecompliceerde structuur binnen de ELT-koepel. Nachtelijke panoramafoto van de locatie waar de ELT gebouwd gaat worden. De Extremely Large Telescope (ELT) is een extreem grote telescoop in opbouw, ontworpen door de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO).

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Extremely Large Telescope · Bekijk meer »

Gammaflits

ijzer (Fe)- zie de gekleurde schillen in de figuur. Als de kernfusie niet meer genoeg tegendruk biedt tegen de zwaartekracht, stort de ster in tot een zwart gat. De ineenstorting leidt langs de draaiingsas van de ster tot een supersnelle (relativistische) schokgolf, die voor ons zichtbaar wordt als een langdurige gammaflits. (Afbeelding: Nicolle Rager, National Science Foundation.) Een gammaflits of gamma-ray burst (GRB) is een heftige uitbarsting van hoogenergetische gammastraling en duurt van enkele milliseconden tot enkele minuten.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Gammaflits · Bekijk meer »

Geografische pool

Magnetische polen De geografische pool van een hemellichaam (zoals een ster, een planeet of een maan) is het punt waar de omwentelingsas het oppervlak snijdt.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Geografische pool · Bekijk meer »

Goudvis (sterrenbeeld)

Kaart van het sterrenbeeld Goudvis. Goudvis (Dorado of ook wel Zwaardvis, afkorting Dor) is een aan de zuidelijke hemel gelegen sterrenbeeld, tussen rechte klimming 3u53m en 6u36m en declinatie -49° en -70°.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Goudvis (sterrenbeeld) · Bekijk meer »

GQ Lupi

Lichtkromme van GQ Lupi GQ Lupi is een T Tauri-ster in het sterrenbeeld Wolf (Lupus).

Nieuw!!: Paranal-observatorium en GQ Lupi · Bekijk meer »

Grote Oceaan

Reliëf van de oceaanbodem, westkant Reliëf van de oceaanbodem, oostkant In de buurt van Nieuw-Zeeland neemt de oceaanbodem grillige vormen aan De Grote Oceaan of Stille Oceaan (informeel: Stille Zuidzee, soms ook Pacifische Oceaan) is een oceaan die ligt tussen Oost-Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Australië.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Grote Oceaan · Bekijk meer »

Infrastructuur

Autosnelwegen, onderdeel van de verkeersinfrastructuur Een infrastructuur is het geheel van voorzieningen dat nodig is om een land of organisatie, zoals een bedrijf of een instelling, goed te laten functioneren.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Infrastructuur · Bekijk meer »

Komeet Tempel 1

De komeet 9P/Tempel 1, ook bekend als de komeet Tempel 1 is een periodieke komeet die op 3 april 1867 is ontdekt door de Duitse astronoom Ernst Wilhelm Leberecht Tempel.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Komeet Tempel 1 · Bekijk meer »

Koper (element)

Koper is een scheikundig element met symbool Cu en atoomnummer 29.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Koper (element) · Bekijk meer »

Kosmologie

Kosmologie is de wetenschap die de globale structuur en de evolutie van het heelal bestudeert.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Kosmologie · Bekijk meer »

La Silla-observatorium

La Silla. Vanaf rechts ziet men de zilverkleurige koepel van 2,2 meter, het hoogste punt van de antenne van de SEST, de 1,5 m ESO telescoop (buiten dienst), de Differential Motion Monitor die de seeing meet, de mechanische werkplaats en verder het vierkante eind van de NTT, met erboven de 3,6 m telescoop. Het terrein van La Silla vanaf de weg naar SEST. Rechts de koepel van de Zwitserse telescoop, het platte gebouw van de RITZ (Remote Integrated Telescope Zentrum), dat het operations centrum is van de telescopen: van 3,6 meter, van 2,2 meter, van de NTT, het vierkante eind van de NTT, de Differential Motion Monitor (die de seeing meet), de 1,5 m ESO telescoop, van de 2,2 meter, van de 0,5 en 1 meter en van de Danish 1,5m. Het La Silla-observatorium is een sterrenwacht in Chili met achttien telescopen.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en La Silla-observatorium · Bekijk meer »

Lichtjaar

Een lichtjaar, (Engels: light-year, symbool ly) is een lengtemaat die wordt gebruikt in de astronomie en kosmologie.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Lichtjaar · Bekijk meer »

Meteoor

Leoniden gezien vanuit de ruimte in 1997, NASA Een meteoor of vallende ster is een meteoroïde op ca.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Meteoor · Bekijk meer »

Nutsbedrijf

Gevel voormalige gasfabriek in Ede Een nutsbedrijf is een bedrijf dat, vaak vanuit een monopoliepositie, in een sector opereert, die van openbaar nut wordt geacht.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Nutsbedrijf · Bekijk meer »

Occultatie

Occultatie van een ster door de maan Een occultatie of bedekking is een astronomische gebeurtenis die men kan waarnemen wanneer een niet-lichtend hemellichaam tussen de waarnemer en een verdergelegen lichaam – lichtend door ofwel straling ofwel weerkaatsing van licht – passeert.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Occultatie · Bekijk meer »

Pan-Amerikaanse weg

| | De Pan-Amerikaanse weg (Spaans: Carretera Panamericana, Engels: Pan-American Highway) is een weg, of beter een netwerk van wegen, die de uiteinden van het Amerikaanse continent met elkaar verbindt.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Pan-Amerikaanse weg · Bekijk meer »

Peerreview

Peerreview (Engels: peer review, ook wel aangeduid als: collegiale toetsing of onderlinge toetsing) is een methode om de kwaliteit en objectiviteit van onderzoek en (geschreven) werk te verbeteren, verifiëren of controleren door het werk te onderwerpen aan de kritische blik van een aantal gelijken (Engels: peers), meestal vakgenoten of collega's van de onderzoeker(s) of auteur(s).

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Peerreview · Bekijk meer »

Planeet

Venus (rechtsvoor) uit het zonnestelsel en de ster Sirius B (midden). Een planeet is een hemellichaam dat zich om een ster beweegt.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Planeet · Bekijk meer »

Pluto (dwergplaneet)

Pluto is een dwergplaneet in de Kuipergordel, de voorlaatste zone van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Pluto (dwergplaneet) · Bekijk meer »

Seeing

Voorbeeld van een ster, gezien door een telescoop (vertraagde weergave) Atmosferische storingen bij het waarnemen van een maankrater (losse opnames op verschillende momenten) Seeing (uit het Engels, van to see, zien) is de in de astronomie gebruikte term voor de invloed (onscherpte, „twinkelen”) van atmosferische storingen (turbulentie) op het zicht door telescopen.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Seeing · Bekijk meer »

Seyfert-stelsel

NASA met Ruimtetelescoop Hubble. Seyfert-stelsels zijn een klasse van sterrenstelsels met kernen die spectraallijn-emissie produceren uit sterk geïoniseerd gas.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Seyfert-stelsel · Bekijk meer »

Spectrograaf

Een spectrograaf. In de optica is een spectrograaf, spectrometer of spectrofotometer een instrument dat licht in de verschillende kleuren opsplitst, net zoals Newton deed met zijn prisma.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Spectrograaf · Bekijk meer »

Ster (hemellichaam)

De dubbelster Albireo (beta Cygni) Kiel Een ster is een bolvormig hemellichaam bestaande uit lichtgevend plasma met daarin voornamelijk (ongeveer 72% van de massa) waterstof en daarnaast ongeveer 26% helium.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Ster (hemellichaam) · Bekijk meer »

Sterrenstelsel

cluster Abell S740 te midden van verschillende typen sterrenstelsels Een spiraalvormig sterrenstelsel, het Windmolenstelsel (Messier 101) Een sterrenstelsel (soms ook melkwegstelsel zonder hoofdletter M, zie verderop) is een grote verzameling sterren die door de eigen zwaartekracht bij elkaar gehouden wordt.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Sterrenstelsel · Bekijk meer »

Sterrenwacht

Oude Sterrewacht, Universiteit Leiden Kasteel Beisbroek bij Brugge, met sterrenwacht Observatorium op de Lomnický štít (Hoge Tatra) in Slowakije Rundetaarn uit 1637 in Kopenhagen Een sterrenwacht of observatorium is een instituut van waaruit sterren en andere hemellichamen worden bekeken en bestudeerd.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Sterrenwacht · Bekijk meer »

Sterrenwind

Sterrenwind is de uitstroom van gassen en andere materie die door de meeste sterren wordt uitgestoten.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Sterrenwind · Bekijk meer »

Very Large Telescope

De Very Large Telescope op de Cerro Paranal (Chili) in vogelvlucht laservolgster De VLT Survey Telescope (VST) Hoofdspiegel van telescoop UT2 Hulptelescoop (AT4) met twee UT's op de achtergrond De vier UT's, met de vier AT's op de voorgrond De OmegaCAM-camera van de VST De Very Large Telescope of VLT is een zeer geavanceerd astronomisch observatorium, dat gevestigd is op de berg Cerro Paranal in de Atacamawoestijn in Chili op 2635 meter hoogte.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Very Large Telescope · Bekijk meer »

Volgster

De UT4 van de Very Large Telescope creëert een laservolgster Een volgster is in de astronomie een ster in de buurt van het waar te nemen object, die gebruikt wordt om de telescoop het waar te nemen object te laten volgen terwijl de aarde draait.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Volgster · Bekijk meer »

Vrachtauto

Een vrachtauto of vrachtwagen (in het Belgisch-Nederlands ook wel camion) is een motorvoertuig gemaakt voor het vervoeren van goederen en waarvan de maximaal toegestane massa meer dan 3.500 kilogram bedraagt.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Vrachtauto · Bekijk meer »

Wetten van Kepler

De wetten van Kepler zijn drie natuurkundige wetten, die de baan en beweging van een hemellichaam om een ander hemellichaam beschrijven in het tweelichamenprobleem.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Wetten van Kepler · Bekijk meer »

Zonsmassa

De zonnemassa of zonsmassa (symbool: M☉) is een standaardeenheid, gelijk aan de massa van de Zon, die sterrenkundigen gebruiken om de massa van andere objecten in het heelal uit te drukken, zoals van andere sterren en sterrenstelsels.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Zonsmassa · Bekijk meer »

Zwart gat

M87. Kleurenweergave samengesteld uit waarnemingen met de Event Horizon Telescope, aangeduid als de "eerste foto van een zwart gat", april 2019. Een artistieke impressie van een zwart gat met een begeleiderster (geel) die zijn Rochelob gevuld heeft. Gas uit de begeleider valt naar het zwarte gat en vormt een accretieschijf (blauw). Een deel wordt haaks met veel energie uitgespuwd aan beide polen. Volgens de algemene relativiteitstheorie is een zwart gat een gebied in de astronomische ruimte waaruit niets – geen deeltjes en zelfs geen licht – kan ontsnappen.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en Zwart gat · Bekijk meer »

1 april

1 april is de 91ste dag van het jaar (92ste in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en 1 april · Bekijk meer »

11 juli

11 juli is de 192ste dag van het jaar (193ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en 11 juli · Bekijk meer »

1999

Eurozone (1999/2002) Het jaar 1999 is het 99e jaar van de 20e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en 1999 · Bekijk meer »

2005

Het jaar 2005 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Paranal-observatorium en 2005 · Bekijk meer »

Richt hier:

Paranal Observatorium, Paranal-Observatorium.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »