Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Downloaden
Snellere toegang dan browser!
 

Riemann-variëteit

Index Riemann-variëteit

In de riemann-meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is een riemann-variëteit een reële differentieerbare variëteit M waarvan in elk punt p de raakruimte is uitgerust met een inproduct g_p, een riemann-metriek, op een wijze die van punt tot punt glad varieert.

67 relaties: Afstand (wiskunde), Algemene relativiteitstheorie, Azimut, Basis (lineaire algebra), Bernhard Riemann, Bilineaire vorm, Bolcoördinaten, Breedtegraad, Christoffelsymbolen, Coördinatenstelsel, Complexe vlak, Determinant, Differentiaalmeetkunde, Differentiaalvorm, Differentieerbare variëteit, Dimensie (algemeen), Divergentie (wiskunde), Eenheidsvector, Elevatie (ballistiek), Euclidische ruimte, Functie (wiskunde), Geodeet (wiskunde), Gladde functie, Gradiënt (wiskunde), Hoek (meetkunde), Inbedding, Inhoud (volume), Inwendig product, Isotherme coördinaten, Kromme, Kromming (meetkunde), Krommingstensor van Riemann, Kroneckerdelta, Lengtegraad, Levi-civita-verbinding, Lorentz-variëteit, Metrische ruimte, Metrische tensor, Oorsprong (wiskunde), Oppervlak (topologie), Orthonormale basis, Paralleltransport, Positief-definiet, Pseudo-riemann-variëteit, Punt (wiskunde), Raakruimte, Ricci-tensor, Riemann-meetkunde, Riemann-metriek, Riemann-oppervlak, ..., Ruimte (wiskunde), Ruimtetijd, Samenhang, Scalaire kromming, Sfeer (wiskunde), Speciale relativiteitstheorie, Standaardinproduct, Symmetrische tensor, Tensor, Topologische ruimte, Variëteit (wiskunde), Vectorbundel, Vectorruimte, Vectorveld, Vierkante matrix, Volume-element, Wiskunde. Uitbreiden index (17 meer) »

Afstand (wiskunde)

In de wiskunde is een begrip afstand of metriek gedefinieerd als generalisatie van het gewone afstandsbegrip.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Afstand (wiskunde) · Bekijk meer »

Algemene relativiteitstheorie

De algemene relativiteitstheorie is een meetkundige theorie van de zwaartekracht, die in 1916 door Albert Einstein werd gepubliceerd.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Algemene relativiteitstheorie · Bekijk meer »

Azimut

azimut van een ster Het azimut is een van de coördinaten uit het horizon-coördinatenstelsel.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Azimut · Bekijk meer »

Basis (lineaire algebra)

In de lineaire algebra is een basis van een vectorruimte een verzameling van lineair onafhankelijke vectoren die de vectorruimte voortbrengen.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Basis (lineaire algebra) · Bekijk meer »

Bernhard Riemann

Georg Friedrich Bernhard Riemann (Breselenz in het huidige Jameln bij Dannenberg aan de Elbe, 17 september 1826 - Selasca in het huidige Verbania aan het Lago Maggiore, 20 juli 1866) was een Duitse wis- en natuurkundige die baanbrekend heeft bijgedragen aan onder meer de analyse, de getaltheorie, de differentiaalmeetkunde en de wiskundige natuurkunde.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Bernhard Riemann · Bekijk meer »

Bilineaire vorm

In de wiskunde is een bilineaire vorm B op een vectorruimte V over een lichaam (Ned) / veld (Be) K van scalairen een bilineaire afbeelding B:V \times V \to K. Een bilineaire vorm B is dus lineair in ieder argument afzonderlijk.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Bilineaire vorm · Bekijk meer »

Bolcoördinaten

hoeken, \theta en \varphi Bolcoördinaten vormen een driedimensionaal coördinatenstelsel, vergelijkbaar met het tweedimensionale stelsel van poolcoördinaten.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Bolcoördinaten · Bekijk meer »

Breedtegraad

radii. De breedtegraad of latitude is samen met de lengtegraad een geografische positieaanduiding.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Breedtegraad · Bekijk meer »

Christoffelsymbolen

Christoffelsymbolen zijn wiskundige functies die optreden bij de studie van gekromde ruimten.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Christoffelsymbolen · Bekijk meer »

Coördinatenstelsel

kwadranten. Het deel van het vlak waarin de x- en de y-coördinaat beide groter zijn dan 0, heet het 1e kwadrant. De vier kwadranten worden in tegenwijzerzin genummerd.Door een coördinatenstelsel wordt een vlak of (algemener) een ruimte zo ingedeeld, dat de plaats van ieder punt in dat vlak of die ruimte eenduidig wordt bepaald door een aantal getallen, die coördinaten van dat punt heten.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Coördinatenstelsel · Bekijk meer »

Complexe vlak

Complex getal z en zijn complex geconjugeerde \barz In de wiskunde is het complexe vlak een geometrische weergave van de complexe getallen, bestaande uit een reële as en loodrecht daarop geplaatst de imaginaire as.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Complexe vlak · Bekijk meer »

Determinant

In de lineaire algebra is de determinant van een vierkante matrix een speciaal getal dat kan worden berekend uit de elementen van die matrix.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Determinant · Bekijk meer »

Differentiaalmeetkunde

lijnen. Differentiaalmeetkunde is een tak van de wiskunde die gekromde ruimten onderzoekt.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Differentiaalmeetkunde · Bekijk meer »

Differentiaalvorm

Een differentiaalvorm is een object uit de meetkunde.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Differentiaalvorm · Bekijk meer »

Differentieerbare variëteit

Een differentieerbare variëteit is een variëteit waarop wiskundige analyse mogelijk is, in het bijzonder differentiëren en integreren.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Differentieerbare variëteit · Bekijk meer »

Dimensie (algemeen)

In het gewone spraakgebruik verstaan we onder de dimensies (van het Latijn: afmeting) van een voorwerp de parameters waarmee zijn vorm en afmetingen worden vastgelegd.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Dimensie (algemeen) · Bekijk meer »

Divergentie (wiskunde)

In de wiskunde is divergentie het tegenovergestelde van convergentie.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Divergentie (wiskunde) · Bekijk meer »

Eenheidsvector

In de meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is een eenheidsvector een vector met de norm of lengte 1.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Eenheidsvector · Bekijk meer »

Elevatie (ballistiek)

Onder elevatie wordt in de ballistiek de hoek verstaan die de zielas (denkbeeldige lijn door het midden van de loop of schietbuis) van het wapen direct voor het afgaan van het schot maakt met het horizontale vlak en die boven het horizontale vlak ligt.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Elevatie (ballistiek) · Bekijk meer »

Euclidische ruimte

Ieder punt in de driedimensionale euclidische ruimte wordt door drie coördinaten bepaald In de meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is de euclidische ruimte het euclidische vlak en de driedimensionale ruimte binnen de euclidische meetkunde, alsmede de generalisaties van deze begrippen naar hogere dimensies.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Euclidische ruimte · Bekijk meer »

Functie (wiskunde)

Grafiek van de functie f(x).

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Functie (wiskunde) · Bekijk meer »

Geodeet (wiskunde)

In de differentiaalmeetkunde is een geodeet of geodetische lijn in een gekromde ruimte een kromme, zodanig dat voor elk tweetal punten op de kromme die dicht genoeg bij elkaar liggen, de lengte van de kromme tussen die twee punten stationair is.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Geodeet (wiskunde) · Bekijk meer »

Gladde functie

drager In de analyse is een gladde functie een functie die oneindig vaak (willekeurig vaak) differentieerbaar is.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Gladde functie · Bekijk meer »

Gradiënt (wiskunde)

xy-vlak In de wiskundige analyse geeft de gradiënt van een functie van meer veranderlijken, een scalair veld, de richting aan waarin die functie het sterkst varieert, en de grootte van de variatie.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Gradiënt (wiskunde) · Bekijk meer »

Hoek (meetkunde)

radialen groot zijn Een hoek in de meetkunde is een figuur in een vlak gevormd door twee halfrechten, benen van de hoek geheten, met een gemeenschappelijk beginpunt, het hoekpunt.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Hoek (meetkunde) · Bekijk meer »

Inbedding

In een aantal deelgebieden van de wiskunde, zoals de abstracte algebra, de topologie en de categorietheorie, verstaat men onder een inbedding van een wiskundig object in een ander object, de opvatting van dat object als deel van het omvattende object.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Inbedding · Bekijk meer »

Inhoud (volume)

Bepaling van de inhoud van een onregelmatig voorwerp door waterverplaatsing De inhoud of het volume van een voorwerp (lichaam) is de grootte van het gebied dat door dit voorwerp wordt ingenomen in de driedimensionale ruimte.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Inhoud (volume) · Bekijk meer »

Inwendig product

Projectie vector v op vector u Het inwendig product, ook wel inproduct of scalair product genoemd, van twee vectoren is een scalair, dus het levert een getal op.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Inwendig product · Bekijk meer »

Isotherme coördinaten

In de differentiële meetkunde binnen de wiskunde zijn isotherme coördinaten of conforme coördinaten (u,v) lokale coördinaten op een riemann-variëteit M waarbij de metriek conform is met de euclidische metriek.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Isotherme coördinaten · Bekijk meer »

Kromme

hypocycloïdes (blauw en groen) en een cardioïde (rood) parabool Een kromme of curve (Latijn: curvus, gebogen, gekromd) is een in het algemeen niet-rechte lijn, met echter een rechte als bijzonder geval.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Kromme · Bekijk meer »

Kromming (meetkunde)

In de meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, wordt de term kromming gebruikt voor een aantal losjes aan elkaar gerelateerde concepten die in verschillende deelgebieden van de meetkunde worden gebruikt.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Kromming (meetkunde) · Bekijk meer »

Krommingstensor van Riemann

De krommingstensor van Riemann, kortweg krommingstensor of riemann-tensor, is een belangrijk object in de differentiaalmeetkunde, de tak van de wiskunde, die gekromde oppervlakken en ruimten zoals pseudo-riemann-variëteiten bestudeert.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Krommingstensor van Riemann · Bekijk meer »

Kroneckerdelta

In de wiskunde komt het nogal eens voor dat in formules met twee indices onderscheid gemaakt moet worden in de gevallen dat de beide indices al dan niet aan elkaar gelijk zijn.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Kroneckerdelta · Bekijk meer »

Lengtegraad

Lengtegraden Kaart van de wereld gezien vanaf recht boven de Noordpool De geografische lengte, lengtegraad of longitude van een punt op is de hoek tussen het meridiaanvlak van dat punt en het meridiaanvlak van de nulmeridiaan, meestal de meridiaan van Greenwich.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Lengtegraad · Bekijk meer »

Levi-civita-verbinding

In de riemann-meetkunde, is de levi-civita-verbinding de torsie-vrije metrische verbinding, dat wil zeggen, de torsie-vrije verbinding op de raakbundel, een affiene verbinding, die een gegeven riemann-metriek, beter bepaald een pseudo-riemann-metriek bewaart.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Levi-civita-verbinding · Bekijk meer »

Lorentz-variëteit

In de differentiaalmeetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is een lorentz-variëteit een belangrijk speciaal geval van een pseudo-riemann-variëteit, waarbij de signatuur van de metrische tensor, voor n dimensies (1, n-1) is, ook wel genoteerd als bijvoorbeeld (+, -, -, -) voor n.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Lorentz-variëteit · Bekijk meer »

Metrische ruimte

In de wiskunde verstaat men onder metrische ruimte een verzameling waarop een afstand is gedefinieerd, zodat van elke twee elementen de afstand ertussen is gegeven.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Metrische ruimte · Bekijk meer »

Metrische tensor

Een metrische tensor is een symmetrische tensor van type (0,2) op een gladde variëteit.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Metrische tensor · Bekijk meer »

Oorsprong (wiskunde)

De oorsprong in een twee-dimensionaal Cartesisch coördinatenstelsel In de meetkunde is de oorsprong van een euclidische ruimte een speciaal punt, meestal aangeduid met de letter O, dat als een vast referentiepunt wordt gebruikt voor de geometrie van de omliggende ruimte.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Oorsprong (wiskunde) · Bekijk meer »

Oppervlak (topologie)

De Möbiusband: een glad, niet-oriënteerbaar oppervlak In de topologie, een deelgebied van de wiskunde, is een oppervlak een tweedimensionale topologische variëteit.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Oppervlak (topologie) · Bekijk meer »

Orthonormale basis

In de lineaire algebra heet een basis van een vectorruimte met inwendig product, bestaande uit de vectoren e_1,e_2, \ldots, een orthonormale basis, als de basis een orthonormaal stelsel is.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Orthonormale basis · Bekijk meer »

Paralleltransport

Parallel transport In de riemann-meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is paralleltransport of parallelverschuiving een manier om meetkundige objecten langs gladde krommen in een variëteit te verplaatsen.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Paralleltransport · Bekijk meer »

Positief-definiet

Een bilineaire of sesquilineaire vorm heet positief-definiet als hij identieke geordende paren die niet nul zijn, afbeeldt op strikt positieve getallen.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Positief-definiet · Bekijk meer »

Pseudo-riemann-variëteit

In de differentiaalmeetkunde is een pseudo-riemann-variëteit (ook wel een semi-riemann-variëteit genoemd) een veralgemening van een riemann-variëteit.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Pseudo-riemann-variëteit · Bekijk meer »

Punt (wiskunde)

In de meetkunde, de topologie en andere, gerelateerde, takken van de wiskunde duidt een punt een specifieke positie binnen een ruimte aan.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Punt (wiskunde) · Bekijk meer »

Raakruimte

De raakvector op M in x \in M zowel als snelheidsvector van een kromme \gamma door x als ook als raakruimte aan punt x gedefinieerd In de differentiaalmeetkunde en de differentiaaltopologie is de raakruimte in een punt van een gekromde ruimte een vectorruimte die het klassieke begrip raaklijn op intrinsieke wijze (d.w.z. onafhankelijk van parametrisatie en inbedding) tot hogere dimensies generaliseert.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Raakruimte · Bekijk meer »

Ricci-tensor

De riccitensor is een wiskundig object uit de differentiaalmeetkunde, genoemd naar Gregorio Ricci-Curbastro.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Ricci-tensor · Bekijk meer »

Riemann-meetkunde

De riemann-meetkunde, ook wel riemannse meetkunde genoemd, is het deelgebied van de differentiaalmeetkunde dat de riemann-variëteiten bestudeert.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Riemann-meetkunde · Bekijk meer »

Riemann-metriek

In de differentiaalmeetkunde vormen de riemann-metrieken de basis voor de bestudering van riemann-variëteiten in de riemann-meetkunde.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Riemann-metriek · Bekijk meer »

Riemann-oppervlak

Riemann-oppervlakte voor de functie f(z).

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Riemann-oppervlak · Bekijk meer »

Ruimte (wiskunde)

300px In de wiskunde is een ruimte een verzameling die voorzien is van een wiskundige structuur.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Ruimte (wiskunde) · Bekijk meer »

Ruimtetijd

In de theoretische natuurkunde is de ruimtetijd een vierdimensionale structuur waarin de drie ruimtedimensies van ons universum samen met de tijd geïntegreerd zijn in één model.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Ruimtetijd · Bekijk meer »

Samenhang

In de topologie, een deelgebied van de wiskunde, wordt een topologische ruimte samenhangend genoemd, als het niet mogelijk is de ruimte op te delen in twee disjuncte, niet-lege, open deelverzamelingen.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Samenhang · Bekijk meer »

Scalaire kromming

In de differentiaalmeetkunde, en relativiteitstheorie, verwijst de term scalaire kromming naar de kromming van een Riemannse variëteit.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Scalaire kromming · Bekijk meer »

Sfeer (wiskunde)

Perspectivische projectie van een boloppervlak Een sfeer is in de meetkunde een boloppervlak of een generalisatie daarvan in meer dimensies, gezien als ingebed in een vectorruimte, waarvan de dimensie een hoger is dan van de sfeer zelf.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Sfeer (wiskunde) · Bekijk meer »

Speciale relativiteitstheorie

De speciale relativiteitstheorie is een natuurkundige theorie gepubliceerd door Albert Einstein in 1905.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Speciale relativiteitstheorie · Bekijk meer »

Standaardinproduct

In de lineaire algebra, een deelgebied van de wiskunde, is het standaardinproduct of canonieke inproduct het inwendige product dat normaal in de reële en complexe vectorruimte wordt gebruikt.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Standaardinproduct · Bekijk meer »

Symmetrische tensor

In wiskunde, bedoelt men met symmetrische tensor een tensor die invariant is onder permutatie van zijn indices.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Symmetrische tensor · Bekijk meer »

Tensor

Tensoren zijn wiskundige objecten uit de lineaire algebra en de differentiaalmeetkunde die beschouwd kunnen worden als generalisatie van vectoren en matrices.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Tensor · Bekijk meer »

Topologische ruimte

Vier voorbeelden en twee niet-voorbeelden van topologieën op de drie-punten-verzameling 1,2,3. Het voorbeeld linksonder is geen topologie, omdat de vereniging 2,3 van 2 en 3 ontbreekt; het voorbeeld rechtsonder is geen topologie, omdat de doorsnede 2 van 1,2 en 2,3 ontbreekt. Een topologische ruimte is een verzameling met een zodanige structuur dat er continue afbeeldingen (functies) op kunnen worden gedefinieerd.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Topologische ruimte · Bekijk meer »

Variëteit (wiskunde)

Een boloppervlak is een tweedimensionale variëteit. In de differentiaalmeetkunde en differentiaaltopologie, deelgebieden van de wiskunde, is een variëteit een topologische ruimte die lokaal, dat wil zeggen in een voldoend klein deel, op de euclidische ruimte, de ruimte die niet is gekromd, van een specifieke dimensie lijkt.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Variëteit (wiskunde) · Bekijk meer »

Vectorbundel

In de differentiaalmeetkunde en de differentiaaltopologie, maar ook in verschillende deelgebieden van de natuurkunde, wordt veelvuldig gebruikgemaakt van de notie "vector met een aangrijpingspunt".

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Vectorbundel · Bekijk meer »

Vectorruimte

250px Een vectorruimte, ook lineaire ruimte genoemd, is een wiskundige structuur die wordt gevormd door een verzameling elementen die vectoren worden genoemd, die bij elkaar kunnen worden opgeteld en die kunnen worden vermenigvuldigd met getallen die in deze context scalairen worden genoemd.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Vectorruimte · Bekijk meer »

Vectorveld

Voorbeeld van een vectorveld: -y,x Een vectorveld is in de vectoranalyse een afbeelding die aan elk punt in een euclidische ruimte een vector toekent.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Vectorveld · Bekijk meer »

Vierkante matrix

Vierkante matrix van de orde 4 Een vierkante matrix is een matrix die evenveel rijen als kolommen bevat.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Vierkante matrix · Bekijk meer »

Volume-element

In de integraalrekening, een deelgebied van de wiskunde, is het een middel om het deel van de ruimte waarover moet worden geïntegreerd met betrekking tot de inhoud ervan in volume-elementen te verdelen.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Volume-element · Bekijk meer »

Wiskunde

Wiskunde (minder gebruikelijk: mathematiek, mathematica of mathesis) is een formele wetenschap die onder andere getallen, patronen en abstracte structuren bestudeert.

Nieuw!!: Riemann-variëteit en Wiskunde · Bekijk meer »

Richt hier:

Riemann-varieteit, Riemannse varieteit, Riemannse variëteit, Riemannvarieteit, Riemannvariëteit.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »