Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Stelling van Noether

Index Stelling van Noether

Emmy Noether De stelling van Noether (vaak ook theorema van Noether genoemd) is een belangrijke uitkomst van de theoretische natuurkunde en de infinitesimaalrekening waarin wordt aangetoond dat een behoudswet afgeleid kan worden door differentiatie toe te passen op aanwezige symmetrie in natuurkundige systemen.

55 relaties: Actie (natuurkunde), Afgeleide, Algemene relativiteitstheorie, Behoudswet, Bewegingsconstante, Botsing (natuurkunde), Cartesisch coördinatenstelsel, Continuïteitsvergelijking, Dissipatie, Divergentie (vectorveld), Divergentievrij vectorveld, Duitsland, Emmy Noether, Energie, Energie-impuls-tensor, Euler-lagrange-vergelijking, Gegeneraliseerde coördinaten, Gottfried Wilhelm Leibniz, Hamilton-Jacobi-vergelijking, Hamiltonformalisme, Hemelmechanica, Hoek (meetkunde), Impuls (natuurkunde), Impulsmoment, Infinitesimaal, Integraalrekening, Isaac Newton, Kwantummechanica, Lagrangiaan, Lagrangiaanse mechanica, Laplace-Runge-Lenz-vector, Lie-groep, Locatie, Moderne natuurkunde, Natuurkundig systeem, Natuurkundige constante, Natuurkundige grootheid, Onzekerheidsrelatie van Heisenberg, Principe van de kleinste werking, Principe van Hamilton, René Descartes, Rotatie (natuurkunde), Speciale relativiteitstheorie, Symmetrie (natuurkunde), Theoretische natuurkunde, Tijd, Translatie (natuurkunde), Variatierekening, Vierimpuls, Wet (wetenschap), ..., Wet van behoud van energie, Wet van behoud van impulsmoment, Wetten van Newton, William Rowan Hamilton, Wiskundige. Uitbreiden index (5 meer) »

Actie (natuurkunde)

In de moderne natuurkunde is de actie een kenmerk van een traject/evolutie van een natuurkundig systeem over een tijdsperiode.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Actie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Afgeleide

In de wiskunde is de afgeleide of het differentiaalquotiënt een maat voor verandering van een functie ten opzichte van verandering van zijn variabelen.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Afgeleide · Bekijk meer »

Algemene relativiteitstheorie

De algemene relativiteitstheorie is een meetkundige theorie van de zwaartekracht, die in 1916 door Albert Einstein werd gepubliceerd.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Algemene relativiteitstheorie · Bekijk meer »

Behoudswet

Een behoudswet is een natuurwet die stelt dat een bepaalde eigenschap (bijvoorbeeld massa, energie, impuls, etc.) van een systeem constant blijft als externe factoren geen rol spelen.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Behoudswet · Bekijk meer »

Bewegingsconstante

In de mechanica is een bewegingsconstante of constante van de beweging een grootheid die tijdens een beweging behouden blijft, waardoor in feite een extra randvoorwaarde aan deze beweging wordt opgelegd.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Bewegingsconstante · Bekijk meer »

Botsing (natuurkunde)

torsie enzovoorts). Een botsing is de gebeurtenis waarbij twee voorwerpen (in de ruimste zin) elkaar als gevolg van hun onderlinge beweging raken.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Botsing (natuurkunde) · Bekijk meer »

Cartesisch coördinatenstelsel

oorsprong (0,0) in het paars. Een cartesisch (of cartesiaans) coördinatenstelsel is een orthogonaal coördinatenstelsel waarbij de afstand tussen twee coördinaatlijnen constant is.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Cartesisch coördinatenstelsel · Bekijk meer »

Continuïteitsvergelijking

Een continuïteitsvergelijking is een vergelijking in de natuurkunde die het behoud van een bepaalde grootheid uitdrukt.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Continuïteitsvergelijking · Bekijk meer »

Dissipatie

Onder dissipatie wordt verstaan de onvermijdelijke irreversibele thermodynamische processen die in de meeste realistische (niet-ideale) systemen optreden en die resulteren in een verlies van "nuttige" energie.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Dissipatie · Bekijk meer »

Divergentie (vectorveld)

Divergentie is een functie die een vectorveld afbeeldt op een scalair veld.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Divergentie (vectorveld) · Bekijk meer »

Divergentievrij vectorveld

In de vectoranalyse is een divergentievrij vectorveld een vectorveld waarvan de divergentie gelijk aan nul is in het hele domein van de onafhankelijke coördinaten.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Divergentievrij vectorveld · Bekijk meer »

Duitsland

De Bondsrepubliek Duitsland (BRD) (Duits: Bundesrepublik Deutschland), kortweg Duitsland (Duits: Deutschland), is een land in West- en of Centraal-Europa.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Duitsland · Bekijk meer »

Emmy Noether

Emmy Noether op een onbekende datum voor 1910 Amalie Emmy Noether (Erlangen (Duitsland), 23 maart 1882 – Bryn Mawr (Verenigde Staten), 14 april 1935) was een Duitse wiskundige van Joodse afkomst.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Emmy Noether · Bekijk meer »

Energie

inwendig Potentiële-, kinetische- en vervormingsenergie worden achtereenvolgens in elkaar omgezet Energie is een fundamentele natuurkundige grootheid, dat is een meetbare eigenschap van een natuurkundig verschijnsel.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Energie · Bekijk meer »

Energie-impuls-tensor

The components of the stress-energy tensor. De energie-impuls-tensor is een grootheid in de fysica, die de dichtheid en flux van energie en impuls in ruimte en tijd weergeeft.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Energie-impuls-tensor · Bekijk meer »

Euler-lagrange-vergelijking

In de variatierekening is de euler-lagrange-vergelijking (of lagrange-vergelijking) een differentiaalvergelijking, waarvan de oplossingen functies zijn, waarvoor een gegeven functionaal stationair is.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Euler-lagrange-vergelijking · Bekijk meer »

Gegeneraliseerde coördinaten

Onder gegeneraliseerde coördinaten verstaat men in de natuurkunde, in het bijzonder in de mechanica, elke set van elkaar onafhankelijke parameters waarmee een fysisch systeem kan worden beschreven.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Gegeneraliseerde coördinaten · Bekijk meer »

Gottfried Wilhelm Leibniz

Gottfried Wilhelm (von) Leibniz, ook als Leibnitz gespeld (Leipzig, 1 juli 1646 – Hannover, 14 november 1716), was een veelzijdige Duitse wiskundige, filosoof, logicus, natuurkundige, historicus, rechtsgeleerde en diplomaat, die wordt beschouwd als een van de grootste denkers van de 17e eeuw.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Gottfried Wilhelm Leibniz · Bekijk meer »

Hamilton-Jacobi-vergelijking

In de wiskunde is de vergelijking van Hamilton-Jacobi een noodzakelijke voorwaarde voor het beschrijven van extremale meetkunde in veralgemeningen van variatierekeningproblemen.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Hamilton-Jacobi-vergelijking · Bekijk meer »

Hamiltonformalisme

Het hamiltonformalisme is een herformulering van de klassieke mechanica die in 1833 door de Ierse wiskundige William Rowan Hamilton is opgesteld.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Hamiltonformalisme · Bekijk meer »

Hemelmechanica

Overgang tussen twee omloopbanen De hemelmechanica is een gemeenschappelijke tak van de sterrenkunde en de wiskunde die zich bezighoudt met de praktische en theoretische berekening van de bewegingen van de hemellichamen en kunstmatige satellieten.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Hemelmechanica · Bekijk meer »

Hoek (meetkunde)

radialen groot zijn Een hoek in de meetkunde is een figuur in een vlak gevormd door twee halfrechten, benen van de hoek geheten, met een gemeenschappelijk beginpunt, het hoekpunt.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Hoek (meetkunde) · Bekijk meer »

Impuls (natuurkunde)

In de natuurkunde is de impuls of hoeveelheid van beweging (in het Engels momentum, niet te verwarren met het Engelse impulse (stoot)) een grootheid die gerelateerd is aan de snelheid en de massa van een object.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Impuls (natuurkunde) · Bekijk meer »

Impulsmoment

Deze gyroscoop blijft rechtop staan dankzij zijn impulsmoment Het impulsmoment, ook draaimoment, draai-impuls, hoekmoment of angulair moment genoemd, is in de natuurkunde een maat voor de "hoeveelheid draaibeweging" van een voorwerp, net zoals impuls de "hoeveelheid beweging" van een voorwerp aangeeft.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Impulsmoment · Bekijk meer »

Infinitesimaal

In de wiskunde is een infinitesimaal een object dat min of meer fungeert als getal en dat in de ordening van de reële getallen kleiner is dan ieder positief reëel getal, maar toch groter is dan nul.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Infinitesimaal · Bekijk meer »

Integraalrekening

De oppervlakte van S is de integraal van f(x) tussen de curve y.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Integraalrekening · Bekijk meer »

Isaac Newton

Isaac Newton (Woolsthorpe-by-Colsterworth, 4 januari 1643 – Kensington, 31 maart 1727) (juliaanse kalender: 25 december 1642 – 20 maart 1727)De juliaanse kalender verschilde 10 of 11 dagen met de gregoriaanse kalender in die periode, het nieuwe jaar begon op 25 maart; zie Oude Stijl en Nieuwe Stijl voor meer informatie.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Isaac Newton · Bekijk meer »

Kwantummechanica

Brussel. Kwantummechanica is een natuurkundige theorie die het gedrag van materie en energie met interacties van kwanta op atomaire en subatomaire schaal beschrijft.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Kwantummechanica · Bekijk meer »

Lagrangiaan

In de mechanica is de lagrangiaan een functie van zogenaamde gegeneraliseerde coördinaten en gegeneraliseerde snelheden, die samen met een stel differentiaalvergelijkingen gebruikt kan worden om de bewegingsvergelijkingen van een systeem af te leiden.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Lagrangiaan · Bekijk meer »

Lagrangiaanse mechanica

De Lagrangiaanse mechanica is een herformulering van de klassieke mechanica, die de wet van behoud van impuls met de wet van behoud van energie combineert.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Lagrangiaanse mechanica · Bekijk meer »

Laplace-Runge-Lenz-vector

In de mechanica is de Laplace-Runge-Lenz-vector (of afgekort de LRL-vector) een vector, die voornamelijk wordt gebruikt om de vorm en de oriëntatie van een baan van een astronomisch hemellichaam rondom een ander hemellichaam te beschrijven, bijvoorbeeld een planeet die om een ster draait.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Laplace-Runge-Lenz-vector · Bekijk meer »

Lie-groep

De cirkel rondom centrum 0 en straal 1 in het complexe vlak is een lie-groep met de operatie complexe vermenigvuldiging. In de groepentheorie, een deelgebied van de wiskunde, is een lie-groep een groep die tevens een differentieerbare variëteit is, met de eigenschap dat de groepsbewerkingen compatibel zijn met differentieerbare structuren.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Lie-groep · Bekijk meer »

Locatie

In de geografie is de locatie een positie of punt, lijn of vlak (of gebied) in de ruimte, uitgedrukt in relatie tot iets anders.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Locatie · Bekijk meer »

Moderne natuurkunde

Met de moderne natuurkunde of moderne fysica bedoelt men de ontwikkelingen die de natuurkunde doormaakte vanaf het begin van de twintigste eeuw.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Moderne natuurkunde · Bekijk meer »

Natuurkundig systeem

In de natuurkunde heeft het woord systeem een technische betekenis, het is namelijk het gedeelte van de natuurkundige universum dat is uitgekozen voor analyse.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Natuurkundig systeem · Bekijk meer »

Natuurkundige constante

In de wetenschap is een natuurkundige constante een fysische grootheid waarvan de waarde niet verandert.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Natuurkundige constante · Bekijk meer »

Natuurkundige grootheid

Een natuurkundige grootheid is een kwantificeerbare natuurkundige eigenschap van een verschijnsel, van een fysisch lichaam of van materie.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Natuurkundige grootheid · Bekijk meer »

Onzekerheidsrelatie van Heisenberg

Commutatieregel voor impuls p en plaats q:\quad pq - qp.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Onzekerheidsrelatie van Heisenberg · Bekijk meer »

Principe van de kleinste werking

Diagram dat het principe uitbeeldt In de natuurkunde is het principe van de kleinste werking of nauwkeuriger het principe van stationaire werking een variatieprincipe dat, wanneer toegepast op de actie van een mechanisch systeem, kan worden gebruikt om de bewegingsvergelijkingen voor dat systeem te verkrijgen.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Principe van de kleinste werking · Bekijk meer »

Principe van Hamilton

250px In de mechanica, een deelgebied van de natuurkunde, is het principe van Hamilton de formulering van de Ierse wiskundige William Rowan Hamilton (1805-1865) van het principe van de kleinste werking (zie dit artikel voor historische formuleringen).

Nieuw!!: Stelling van Noether en Principe van Hamilton · Bekijk meer »

René Descartes

La Haye en Touraine Collège La Flèche (1695) René Descartes of gelatiniseerd Renatus Cartesius (La Haye en Touraine, 31 maart 1596 – Stockholm, 11 februari 1650) was een uit Frankrijk afkomstige filosoof en wiskundige, die een groot deel van zijn leven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden woonde.

Nieuw!!: Stelling van Noether en René Descartes · Bekijk meer »

Rotatie (natuurkunde)

Rotatie om een as buiten het lichaam.Alle punten beschrijven een cirkel:A-A'; B-B'; C-C' Rotatie is in de natuurkunde de beweging van een star lichaam waarbij, in een tweedimensionale ruimte, de punten van dat lichaam in een cirkelvormige beweging om één punt van dat lichaam draaien.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Rotatie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Speciale relativiteitstheorie

De speciale relativiteitstheorie is een natuurkundige theorie gepubliceerd door Albert Einstein in 1905.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Speciale relativiteitstheorie · Bekijk meer »

Symmetrie (natuurkunde)

In de natuurkunde verstaat men onder symmetrie alle kenmerken van een natuurkundig systeem die de eigenschap van symmetrie vertonen.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Symmetrie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Theoretische natuurkunde

De theoretische natuurkunde of theoretische fysica is de tak van de natuurkunde die zich bezighoudt met het vormen van nieuwe natuurkundige theorieën.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Theoretische natuurkunde · Bekijk meer »

Tijd

Een draagbaar uurwerk (zakhorloge). Een zonnewijzer Tijd is een natuurkundige grootheid.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Tijd · Bekijk meer »

Translatie (natuurkunde)

Bij een translatie beweegt elk punt van een voorwerp over dezelfde afstand in een gegeven richting. In deze figuur is de richting van de translatie aangegeven met de pijl Kompasnaald in een homogeen magneetveld als voorbeeld van een translatie \triangleABC wordt naar \triangleA'B'C' getransleerd. De lijnen AA', BB' en CC' zijn evenwijdig In de natuurkunde is translatie een verplaatsing van een voorwerp tussen twee tijdstippen waarbij alle punten van het voorwerp op elk ogenblik dezelfde verplaatsing (hebben) ondergaan.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Translatie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Variatierekening

Variatierekening is een onderdeel van de functionaalanalyse, dat is het gebied van de wiskunde dat zich bezighoudt met 'functies van functies'.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Variatierekening · Bekijk meer »

Vierimpuls

In de speciale relativiteitstheorie, een deelgebied van de natuurkunde, is de vierimpuls de veralgemening van de klassieke driedimensionale impuls naar de vierdimensionale ruimtetijd.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Vierimpuls · Bekijk meer »

Wet (wetenschap)

wet van Newton in theorie (zonder wrijving). (In de praktijk gaan de balletjes van de newtonpendel t.g.v. wrijving steeds langzamer, tot ze stil hangen) Een wet in de wetenschap is een regel die een bepaalde wetmatigheid beschrijft in de natuur of de maatschappij.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Wet (wetenschap) · Bekijk meer »

Wet van behoud van energie

Prof. Walter Lewin demonstreert het behoud van mechanische energie (https://web.archive.org/web/20121028071401/http://ocw.mit.edu/courses/physics/8-01-physics-i-classical-mechanics-fall-1999/video-lectures/lecture-11/ MIT Course 8.01)https://web.archive.org/web/20121028071401/http://ocw.mit.edu/courses/physics/8-01-physics-i-classical-mechanics-fall-1999/video-lectures/lecture-11/ Work, Energy, and Universal Gravitation. MIT Course 8.01: Classical Mechanics, Lecture 11. door Walter Lewin, gepubliceerd op 4 oktober 1999. De wet van behoud van energie is een behoudswet die stelt dat de totale hoeveelheid energie in een geïsoleerd systeem te allen tijde constant blijft.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Wet van behoud van energie · Bekijk meer »

Wet van behoud van impulsmoment

De wet van behoud van impulsmoment stelt dat als een voorwerp eenmaal in een bepaald tempo aan het draaien is, het de neiging heeft om die draaiing vol te houden.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Wet van behoud van impulsmoment · Bekijk meer »

Wetten van Newton

De wetten van Newton vormen samen met de wet van behoud van impuls en die van het impulsmoment, de grondslag van de klassieke mechanica.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Wetten van Newton · Bekijk meer »

William Rowan Hamilton

William Hamilton Sir William Rowan Hamilton (Dublin, 4 augustus 1805 – bij Dunsink (Noord-Dublin), 2 september 1865) was een Ierse wiskundige, natuurkundige en astronoom die belangrijke bijdragen leverde aan de ontwikkeling van de optica, dynamica en algebra.

Nieuw!!: Stelling van Noether en William Rowan Hamilton · Bekijk meer »

Wiskundige

''Simon Stevin mathematicus insigni'', beroemde wiskundige anonieme Nederlandse graveur, 17e eeuw. Icones Leidenses 40, Universiteit Leiden. Een wiskundige, ook mathemaat of mathematicus, is een geleerde die de wiskunde beoefent.

Nieuw!!: Stelling van Noether en Wiskundige · Bekijk meer »

Richt hier:

Noethers theorema, Theorema van Noether.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »