65 relaties: A posteriori, A priori, Aarde (planeet), Algemene relativiteitstheorie, Anisotropie, Bernhard Riemann, Big Crunch, Bolmeetkunde, Carl Friedrich Gauss, Cilinder (meetkunde), Compacte ruimte, Constante kromming, Dichtheidsparameter, Donkere energie, Enkelvoudig samenhangende ruimte, Euclidische meetkunde, Euclidische ruimte, Friedmann-Lemaître-Robertson-Walker-metriek, Fundamentaalgroep, Gelijktijdigheid (natuurkunde), Geodeet (wiskunde), Gesloten variëteit, Gesloten verzameling, Grootcirkel, Heelal, Homogeniteit (natuurkunde), Hyperbolische meetkunde, Icosahedrale symmetrie, Isotropie, John Milnor, Kilometer, Kleinfles, Kosmische achtergrondstraling, Kosmologie, Kromming (meetkunde), Kromtestraal, Lichtkegel, Möbiusband, Meetkunde, Membraan (M-theorie), Metrische ruimte, Metrische tensor, Oerknal, Oneindigheid, Pseudosfeer, Referentiekader, Relativiteitstheorie, Riemann-meetkunde, Riemann-variëteit, Ruimtetijd, ..., Sfeer (wiskunde), Speciale relativiteitstheorie, Stelling van Hopf-Rinow, Stelling van Pythagoras, Straal (wiskunde), Stromingsleer, Supernova, Theorema egregium, Topologie, Torus, Uiteindelijk lot van het heelal, Vermeetkundigingsvermoeden van Thurston, Waarneembaar heelal, Wilkinson Microwave Anisotropy Probe, 3-variëteit. Uitbreiden index (15 meer) »
A posteriori
A-posteriorikennis is kennis afgeleid uit de ervaring.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en A posteriori · Bekijk meer »
A priori
A priori is wat van tevoren gegeven is, voorafgaand aan de ervaring of onafhankelijk van de ervaring.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en A priori · Bekijk meer »
Aarde (planeet)
De Aarde is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Aarde (planeet) · Bekijk meer »
Algemene relativiteitstheorie
De algemene relativiteitstheorie is een meetkundige theorie van de zwaartekracht, die in 1916 door Albert Einstein werd gepubliceerd.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Algemene relativiteitstheorie · Bekijk meer »
Anisotropie
Een materiaal wordt anisotroop genoemd wanneer zijn eigenschappen niet in iedere richting dezelfde zijn.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Anisotropie · Bekijk meer »
Bernhard Riemann
Georg Friedrich Bernhard Riemann (Breselenz in het huidige Jameln bij Dannenberg aan de Elbe, 17 september 1826 - Selasca in het huidige Verbania aan het Lago Maggiore, 20 juli 1866) was een Duitse wis- en natuurkundige die baanbrekend heeft bijgedragen aan onder meer de analyse, de getaltheorie, de differentiaalmeetkunde en de wiskundige natuurkunde.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Bernhard Riemann · Bekijk meer »
Big Crunch
Schematische weergave van de Big Crunch De Big Crunch of Eindkrak is het theoretisch tegenovergestelde van de big bang, de ineenstorting van het heelal in de zeer verre toekomst als gevolg van de zwaartekracht.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Big Crunch · Bekijk meer »
Bolmeetkunde
Een boldriehoekBolmeetkunde is de meetkunde van het tweedimensionale oppervlak van een bol.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Bolmeetkunde · Bekijk meer »
Carl Friedrich Gauss
Standbeeld van Gauss in zijn geboorteplaats Braunschweig Titelpagina van Gauss' ''Disquisitiones Arithmeticae'' Carl Friedrich Gauss (oorspronkelijk Gauß) (Brunswijk, 30 april 1777 – Göttingen, 23 februari 1855) was een Duits wiskundige en natuurkundige, die een zeer belangrijke bijdrage heeft geleverd aan een groot aantal deelgebieden van de wiskunde en de exacte wetenschappen, waaronder de getaltheorie, statistiek, analyse, differentiaalmeetkunde, geodesie, elektrostatica, astronomie en de optica.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Carl Friedrich Gauss · Bekijk meer »
Cilinder (meetkunde)
Cilinder met hoogte h en een grondvlak met straal r Een cilinder in enge zin is een meetkundig lichaam met een cirkelvormig grondvlak en evenwijdig aan het grondvlak overal dezelfde cirkelvormige doorsnede met alle middelpunten op een rechte, de as.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Cilinder (meetkunde) · Bekijk meer »
Compacte ruimte
In de algemene- en metrische topologie, deelgebieden binnen de wiskunde, is een compacte ruimte een abstracte wiskundige ruimte, waarin indien men, intuïtief gesproken, een oneindig aantal "stappen" in deze ruimte doet, men uiteindelijk willekeurig dicht bij enige ander punt in deze ruimte kan komen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Compacte ruimte · Bekijk meer »
Constante kromming
In de differentiaalmeetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is constante kromming een concept dat het meest algemeen op oppervlakken wordt toegepast.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Constante kromming · Bekijk meer »
Dichtheidsparameter
De dichtheidsparameter Ω is in de kosmologie gedefinieerd als de verhouding tussen de werkelijke dichtheid ρ van het heelal en de kritieke dichtheid ρ0 van een vlak heelal.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Dichtheidsparameter · Bekijk meer »
Donkere energie
Donkere energie is een hypothetische vorm van energie in het heelal die verantwoordelijk zou zijn voor de ''versnelling'' van de uitdijing van het universum.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Donkere energie · Bekijk meer »
Enkelvoudig samenhangende ruimte
Een enkelvoudig samenhangende ruimte is in de algebraïsche topologie, een onderdeel van de wiskunde, ruwweg een ruimte zonder openingen en zonder losse stukken.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Enkelvoudig samenhangende ruimte · Bekijk meer »
Euclidische meetkunde
Raphaël. De euclidische meetkunde is een wiskundig systeem dat wordt toegeschreven aan de Griekse wiskundige Euclides van Alexandrië.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Euclidische meetkunde · Bekijk meer »
Euclidische ruimte
Ieder punt in de driedimensionale euclidische ruimte wordt door drie coördinaten bepaald In de meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is de euclidische ruimte het euclidische vlak en de driedimensionale ruimte binnen de euclidische meetkunde, alsmede de generalisaties van deze begrippen naar hogere dimensies.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Euclidische ruimte · Bekijk meer »
Friedmann-Lemaître-Robertson-Walker-metriek
De Friedmann-Lemaître-Robertson-Walker-metriek (FLRW) is een exacte oplossing van Einstein-vergelijkingen van de algemene relativiteitstheorie; zij beschrijft een enkelvoudig samenhangende, homogeen, isotropisch uitdijend of inkrimpend heelal.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Friedmann-Lemaître-Robertson-Walker-metriek · Bekijk meer »
Fundamentaalgroep
In algebraïsche topologie, een deelgebied van de wiskunde, is de fundamentaalgroep of Poincaré-groep een groep die is geassocieerd met een bepaalde gepunte topologische ruimte.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Fundamentaalgroep · Bekijk meer »
Gelijktijdigheid (natuurkunde)
Het licht in de trein in het inertiaalstelsel van een meereizende waarnemer Het licht in de trein in het inertiaalstelsel van een stilstaande waarnemer Gelijktijdigheid is het op hetzelfde moment plaatsvinden van meerdere gebeurtenissen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Gelijktijdigheid (natuurkunde) · Bekijk meer »
Geodeet (wiskunde)
In de differentiaalmeetkunde is een geodeet of geodetische lijn in een gekromde ruimte een kromme, zodanig dat voor elk tweetal punten op de kromme die dicht genoeg bij elkaar liggen, de lengte van de kromme tussen die twee punten stationair is.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Geodeet (wiskunde) · Bekijk meer »
Gesloten variëteit
In de topologie, een deelgebied van de wiskunde, is een gesloten variëteit een type topologische ruimte, te weten een variëteit, die compact is en geen begrenzing heeft.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Gesloten variëteit · Bekijk meer »
Gesloten verzameling
In de topologie is een gesloten verzameling in een topologische ruimte X een deelverzameling van X waarvan het complement een open verzameling van X is.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Gesloten verzameling · Bekijk meer »
Grootcirkel
kleincirkel Een grootcirkel, grote cirkel of orthodroom is een cirkel op een boloppervlak, waarvan de straal gelijk is aan de straal van de bol.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Grootcirkel · Bekijk meer »
Heelal
Een deel van het heelal Het heelal of universum in de astronomie, ofwel de kosmos in de kosmologie, zijn synoniemen voor alle materie en energie binnen het gehele ruimtetijd-continuüm.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Heelal · Bekijk meer »
Homogeniteit (natuurkunde)
Homogeniteit is de eigenschap waarbij een stof een vaste, consistente samenstelling bezit, met uniforme eigenschappen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Homogeniteit (natuurkunde) · Bekijk meer »
Hyperbolische meetkunde
290px In de wiskunde is de hyperbolische meetkunde, of Bolyai-Lobatsjevski meetkunde, een niet-euclidische meetkunde.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Hyperbolische meetkunde · Bekijk meer »
Icosahedrale symmetrie
20px vijfvoudige rotatie-as De zwarte lijnen geven de spiegelvlakken aan. de cyclus 525323 Volledige icosahedrale symmetrie (met ook wel eens icosaedrale of icosaedrische als tweede woord, al of niet met trema) is de symmetrie van onder meer het regelmatig twaalfvlak (dodecaëder), het regelmatig twintigvlak (icosaëder), en de als voetbal zeer bekende afgeknotte icosaëder.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Icosahedrale symmetrie · Bekijk meer »
Isotropie
Een materiaal wordt isotroop genoemd als de materiaaleigenschappen niet van de richting afhangen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Isotropie · Bekijk meer »
John Milnor
John Willard Milnor (Orange, New Jersey, 20 februari 1931) is een Amerikaans wiskundige, die bekend is voor zijn werk in de differentiaaltopologie, de K-theorie en dynamische systemen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en John Milnor · Bekijk meer »
Kilometer
De oorspronkelijke definitie van de meter in 1795 was 1/10.000.000e deel van de helft van de lengte van een meridiaan. De in deze figuur aangeduide afstand was dus per definitie 10.000 km De kilometer (symbool km) is een van het SI afgeleide eenheid van lengte, gelijk aan 1000 meter.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Kilometer · Bekijk meer »
Kleinfles
ingedompeld in de 3D-ruimte. In de wiskunde is de kleinfles een niet-oriënteerbaar oppervlak, informeel gesproken een oppervlak (een twee-dimensionale variëteit) zonder aanwijsbare "binnen" en "buitenkant", dit omdat ze geleidelijk in elkaar overgaan.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Kleinfles · Bekijk meer »
Kosmische achtergrondstraling
De hoornantenne die werd gebruikt bij de ontdekking van de achtergrondstraling. COBE-satelliet Spectrum van de achtergrondstraling, gemeten door COBE BICEP op de zuidpool WMAP Science Team De kosmische achtergrondstraling, niet te verwarren met kosmische straling, is de warmtestraling die kort na de oerknal is uitgezonden.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Kosmische achtergrondstraling · Bekijk meer »
Kosmologie
Kosmologie is de wetenschap die de globale structuur en de evolutie van het heelal bestudeert.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Kosmologie · Bekijk meer »
Kromming (meetkunde)
In de meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, wordt de term kromming gebruikt voor een aantal losjes aan elkaar gerelateerde concepten die in verschillende deelgebieden van de meetkunde worden gebruikt.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Kromming (meetkunde) · Bekijk meer »
Kromtestraal
De rode straal van de cirkel geeft de kromtestraal aan van de kromme C in het punt P De kromtestraal in een punt van een vlakke kromme is een maat voor de kromming in dat punt.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Kromtestraal · Bekijk meer »
Lichtkegel
Lichtkegel In de speciale relativiteitstheorie is een lichtkegel de verzameling van mogelijke ruimtetijdposities in de minkowski-ruimte die een foton waarvan de wereldlijn door de ruimtetijdoorsprong gaat, kan innemen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Lichtkegel · Bekijk meer »
Möbiusband
Möbiusband van papier Möbiusband Een möbiusband, band van Möbius of ring van Möbius is een tweedimensionale topologische structuur: een ruimtelijke figuur die slechts één vlak en één rand heeft.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Möbiusband · Bekijk meer »
Meetkunde
Een vrouw onderwijst studenten in de meetkunde. In de middeleeuwen was het ongewoon dat een vrouw afgebeeld werd als lerares, vooral omdat de afgebeelde studenten waarschijnlijk monniken zijn. Het is mogelijk dat de vrouw een personificatie van de meetkunde is. De meetkunde, ook wel geometrie (van Oudgrieks: γεωμετρία, γῆ "aarde", μέτρον "maat"), het "meten van de aarde", is het onderdeel van de wiskunde, dat zich bezighoudt met het bepalen van afmetingen, vormen, de relatieve positie van figuren en de eigenschappen van die figuren en van de ruimte waarin ze geplaatst zijn.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Meetkunde · Bekijk meer »
Membraan (M-theorie)
In theoretische natuurkunde en M-theorie in het bijzonder, heeft een membraan betrekking op een ruimtelijk uitgestrekt object of braan.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Membraan (M-theorie) · Bekijk meer »
Metrische ruimte
In de wiskunde verstaat men onder metrische ruimte een verzameling waarop een afstand is gedefinieerd, zodat van elke twee elementen de afstand ertussen is gegeven.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Metrische ruimte · Bekijk meer »
Metrische tensor
Een metrische tensor is een symmetrische tensor van type (0,2) op een gladde variëteit.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Metrische tensor · Bekijk meer »
Oerknal
De oerknal of big bang is de populaire benaming van de kosmologische theorie die op basis van de algemene relativiteitstheorie aannemelijk maakt dat 13,8 miljard jaar geleden het heelal ontstond uit een enorm heet punt (ca. 1028 K), met een bijna oneindig grote dichtheid, ofwel een singulariteit.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Oerknal · Bekijk meer »
Oneindigheid
115px Oneindigheid staat in de betekenis van niet-eindig tegenover het begrip eindig.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Oneindigheid · Bekijk meer »
Pseudosfeer
Een pseudosfeer is een ruimtelijk oppervlak met een constante negatieve Gaussiaanse kromming.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Pseudosfeer · Bekijk meer »
Referentiekader
Een referentiekader is het algemene schemastructuur voor een analyse of inleiding ter verwerking van informatie.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Referentiekader · Bekijk meer »
Relativiteitstheorie
Met relativiteitstheorie worden in de natuurkunde twee theorieën van Albert Einstein aangeduid, namelijk de speciale relativiteitstheorie en de algemene relativiteitstheorie.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Relativiteitstheorie · Bekijk meer »
Riemann-meetkunde
De riemann-meetkunde, ook wel riemannse meetkunde genoemd, is het deelgebied van de differentiaalmeetkunde dat de riemann-variëteiten bestudeert.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Riemann-meetkunde · Bekijk meer »
Riemann-variëteit
In de riemann-meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, is een riemann-variëteit een reële differentieerbare variëteit M waarvan in elk punt p de raakruimte is uitgerust met een inproduct g_p, een riemann-metriek, op een wijze die van punt tot punt glad varieert.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Riemann-variëteit · Bekijk meer »
Ruimtetijd
In de theoretische natuurkunde is de ruimtetijd een vierdimensionale structuur waarin de drie ruimtedimensies van ons universum samen met de tijd geïntegreerd zijn in één model.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Ruimtetijd · Bekijk meer »
Sfeer (wiskunde)
Perspectivische projectie van een boloppervlak Een sfeer is in de meetkunde een boloppervlak of een generalisatie daarvan in meer dimensies, gezien als ingebed in een vectorruimte, waarvan de dimensie een hoger is dan van de sfeer zelf.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Sfeer (wiskunde) · Bekijk meer »
Speciale relativiteitstheorie
De speciale relativiteitstheorie is een natuurkundige theorie gepubliceerd door Albert Einstein in 1905.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Speciale relativiteitstheorie · Bekijk meer »
Stelling van Hopf-Rinow
In de Riemann-meetkunde, een deelgebied van de wiskunde, staat de stelling van Hopf-Rinow voor een verzameling stellingen over de geodetische volledigheid van riemann-variëteiten.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Stelling van Hopf-Rinow · Bekijk meer »
Stelling van Pythagoras
Rechthoekige driehoek ter illustratie van de stelling van Pythagoras De stelling van Pythagoras is een wiskundige stelling die het verband geeft tussen de lengten van de zijden van een rechthoekige driehoek: De stelling is naar de Griekse wiskundige Pythagoras genoemd, maar de stelling was alleen voor de Grieken nieuw.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Stelling van Pythagoras · Bekijk meer »
Straal (wiskunde)
Cirkel met middelpunt M, straal r en middellijn d In de wiskunde is de straal of radius r van een cirkel, bol, cilinder de afstand van een willekeurig punt op de rand van de cirkel (of bol, of cilinder) tot het middelpunt.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Straal (wiskunde) · Bekijk meer »
Stromingsleer
Stromingsleer is de wetenschap die de beweging van vloeistoffen en gassen beschrijft.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Stromingsleer · Bekijk meer »
Supernova
lensvormige sterrenstelsel NGC 4526 Keplers supernova Een supernova (meervoud: supernovae of supernova's) is het verschijnsel waarbij een ster op spectaculaire wijze explodeert.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Supernova · Bekijk meer »
Theorema egregium
Het Theorema Egregium, Latijn: Opmerkelijke stelling, is een basisresultaat uit de differentiaalmeetkunde, dat door de Duitse wiskundige Carl Friedrich Gauss werd bewezen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Theorema egregium · Bekijk meer »
Topologie
homeomorf (een gelijkwaardige topologie). Deze animatie laat ze in elkaar overgaan zonder de homeomorfie te verbreken. Topologie (Oudgrieks topos (τόπος), "plaats," en logos (λόγος), "studie") is de tak van de wiskunde die zich bezighoudt met eigenschappen van de ruimte die bewaard blijven bij continue vervorming (de objecten mogen niet worden gescheurd of geplakt).
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Topologie · Bekijk meer »
Torus
Torus Een torus (meervoud: tori of torussen) is een driedimensionaal omwentelingslichaam, dat ontstaat door een cirkel te wentelen om een lijn die zich in het vlak van de cirkel bevindt.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Torus · Bekijk meer »
Uiteindelijk lot van het heelal
Voor het uiteindelijke lot van het heelal zijn er drie gangbare theorieën: Big Rip, Big Chill en minder waarschijnlijk Big Crunch of nog Warmtedood.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Uiteindelijk lot van het heelal · Bekijk meer »
Vermeetkundigingsvermoeden van Thurston
Het vermeetkundigingsvermoeden van Thurston stelt dat compacte 3-variëteiten kunnen worden ontleed in deelvariëteiten die meetkundige structuren hebben.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Vermeetkundigingsvermoeden van Thurston · Bekijk meer »
Waarneembaar heelal
Het waarneembaar heelal is dat gedeelte van het universum waarvan het in theorie mogelijk is het vanaf de Aarde waar te nemen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Waarneembaar heelal · Bekijk meer »
Wilkinson Microwave Anisotropy Probe
De Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) is een satelliet die tot taak heeft de temperatuurfluctuaties van de kosmische achtergrondstraling in kaart te brengen.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en Wilkinson Microwave Anisotropy Probe · Bekijk meer »
3-variëteit
Hyperbolische orthogonale honingraatstructuur met twaalfvlak In de topologie, een deelgebied van de wiskunde, is een 3-variëteit een driedimensionale variëteit, dus een ruimte die er lokaal uitziet als de driedimensionale euclidische ruimte.
Nieuw!!: Vorm van het heelal en 3-variëteit · Bekijk meer »