We werken aan het herstellen van de Unionpedia-app in de Google Play Store
UitgaandeInkomende
🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!
Instagram Facebook X LinkedIn

Vroege christendom

Index Vroege christendom

Het vroege christendom of de geschiedenis van de eerste christenen is de eerste fase van de geschiedenis van het christendom en wordt gewoonlijk gerekend vanaf het eerste pinksterfeest (30 of 33) tot aan het Eerste Concilie van Nicea (325).

Inhoudsopgave

  1. 288 relaties: Abercius van Hieropolis, Abraham, Adam, Adoptianisme, Alexander de Grote, Alexandrië, Alfa (letter), Allegorie (letterkunde), Anatolië, Anker (schip), Antiochië, Antiochus IV, Antonius van Egypte, Apocriefen van het Nieuwe Testament, Apollo (Romeinse mythologie), Apologeten, Apologetiek, Apostel, Apostolische successie, Apostolische vaders, Arianisme, Armenië, Augustinus van Hippo, Babylonische ballingschap, Bar Kochba-opstand, Barnabas, Basiliek, Bekentenis, Beleg van Jeruzalem (70), Biecht, Bijbel (christendom), Bijbelse chronologie, Bisschop, Boete, Brief aan de Hebreeën, Brief van Barnabas, Brief van Paulus aan de Galaten, Brief van Paulus aan de Romeinen, Briefwisseling tussen Plinius en Trajanus over christenen, Brieven van Paulus, Byzantijnse Rijk, Carthago, Catacombe, Centraal-Azië, Chi (letter), China, Christelijke jaartelling, Christelijke visies op het jodendom, Christelijke zending, Christendom, ... Uitbreiden index (238 meer) »

Abercius van Hieropolis

Abercius van Hieropolis Abercius (Grieks: Αβέρκιος) van Hierapolis ook bekend als Abercius Marcellus, (gestorven ca. 167) was een bisschop van Hierapolis in de tijd van keizer Marcus Aurelius.

Bekijken Vroege christendom en Abercius van Hieropolis

Abraham

Abraham volgens de Promptuarii Iconum Insigniorum Abraham (Hebreeuws: אַבְרָהָם, Avrāhām of אֲבִירָם, Aviram, mogelijk "De/mijn vader is subliem", volgens de volksetymologie: "Vader van velen/vele volken") of Ibrahim (Arabisch: ابرَاهِيم, Ibrahim), eerder Abram geheten (Hebreeuws: אַבְרָם, avrām), is volgens de Hebreeuwse Bijbel en de Koran de aartsvader van de Israëlieten en Arabieren.

Bekijken Vroege christendom en Abraham

Adam

Michelangelo Adam en Eva in de Hof van Eden'' van Lucas Cranach de Oude Adam (Hebreeuws: אָדָם ’ādām, "mens(heid)", Arabisch آدم) was volgens het scheppingsverhaal in de Hebreeuwse Bijbel de eerste mens, rechtstreeks geschapen door God.

Bekijken Vroege christendom en Adam

Adoptianisme

275px Het adoptianisme is de overtuiging dat God Jezus pas als Zijn zoon adopteerde op het moment van de doop van Jezus: de Geest van God nam bij de doop bezit van Jezus en tot zijn dood bleef hij in het bezit van die Geest.

Bekijken Vroege christendom en Adoptianisme

Alexander de Grote

Alexander III van Macedonië (Oudgrieks:, Aléxandros tritos ho Makedón) (Pella, 20 juli 356 v.Chr. De exacte datum zou 20 juli kunnen zijn, maar is niet met precisie vast te stellen (zie noot bij alinea 3.5). op 20 december 2021. — Babylon, 11 juni 323 v.Chr.), beter bekend als Alexander de Grote (Grieks:, Mégas Aléxandros of, Aléxandros ho Mégas) was koning van Macedonië.

Bekijken Vroege christendom en Alexander de Grote

Alexandrië

Alexandrië (klemtoon: Alexandrië; Arabisch: الإسكندرية, al-ʼIskandariyyah; Oudgrieks: Αλεξάνδρεια, Alexándreia) is een miljoenenstad in het noorden van Egypte, aan de Middellandse Zee.

Bekijken Vroege christendom en Alexandrië

Alfa (letter)

De hoofdletter en kleine letter alfa. De alfa (hoofdletter Α, kleine letter α, Grieks ἄλφα, ook wel gespeld als alpha) is de eerste letter van het Griekse alfabet.

Bekijken Vroege christendom en Alfa (letter)

Allegorie (letterkunde)

Een allegorie in de literatuur is een gedicht of verhaal dat in zijn geheel symbool staat voor iets anders.

Bekijken Vroege christendom en Allegorie (letterkunde)

Anatolië

Historische kaart Middellandse Zee en Oriënt Anatolië (Turks: Anadolu, Grieks: Ἀνατολία) of Klein-Azië is het schiereiland in het uiterste westen van Azië dat een groot deel van het land Turkije beslaat, maar de gebiedsaanduiding is veel ouder.

Bekijken Vroege christendom en Anatolië

Anker (schip)

Het lichten van het anker op de USS ''Vella Gulf'' Een anker of grondtakel is een onderdeel van de uitrusting van een schip dat overboord wordt geworpen om het schip vast te leggen op plaatsen waar niet aangemeerd kan worden.

Bekijken Vroege christendom en Anker (schip)

Antiochië

Antiochië (Turks: Antakya; Arabisch: انطاكية, Anṭākyä; Syrisch: ܐܢܛܝܘܟܝܐ, Anṭiokia) is de hoofdstad van de Turkse provincie Hatay.

Bekijken Vroege christendom en Antiochië

Antiochus IV

Antiochus IV Epiphanes (/ epiphanès is Grieks voor verschenen (God)) (c. 215 - 164 v.Chr.), eigenlijke naam Mitrades was van 3 september 175 tot november/december 164 v.Chr.

Bekijken Vroege christendom en Antiochus IV

Antonius van Egypte

Antonius van Egypte, Antonius-Abt, Antonius-Heremiet, of Antonius de Grote (Grieks: Ἀβᾶς Ἀντώνιος, Abba Antonios) (Heracleopolis Magna, Egypte, 251 – Colzimberg, Egypte, 356) is een christelijke heilige, die bekendstaat als de vader van het kloosterleven.

Bekijken Vroege christendom en Antonius van Egypte

Apocriefen van het Nieuwe Testament

Apocriefen van het Nieuwe Testament, ook wel christelijke apocriefen genoemd, zijn teksten die in het vroege christendom door sommige christenen werden beschouwd als door God geïnspireerd, maar in het proces van canonvorming van het Nieuwe Testament uiteindelijk (op zijn laatst 5e eeuw) niet werden opgenomen in de canon van het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Apocriefen van het Nieuwe Testament

Apollo (Romeinse mythologie)

Apollo is een godheid, die werd vereerd in de Romeinse godsdienst.

Bekijken Vroege christendom en Apollo (Romeinse mythologie)

Apologeten

Justinus de Martelaar Augustinus Blaise Pascal De Apologeten waren een groep christelijke auteurs uit de tweede eeuw die het opkomende christendom hebben verdedigd tegen de aanklachten vanwege het paganisme en het jodendom.

Bekijken Vroege christendom en Apologeten

Apologetiek

Apologetiek (Grieks: απολογία, apologia, verdediging, verontschuldiging) is het verdedigen van levensbeschouwelijke, vaak religieuze, standpunten door middel van redenering.

Bekijken Vroege christendom en Apologetiek

Apostel

Jezus Christus predikt zijn discipelen (meester van de Reichenauer school, ca. 1010) Met een apostel wordt in de christelijke traditie iemand bedoeld, die door Jezus is uitgezonden om het evangelie te verspreiden.

Bekijken Vroege christendom en Apostel

Apostolische successie

De apostolische successie is de ononderbroken doorgave van het bisschopsambt (episcopaat), waarop de Kerk en haar hiërarchie steunen.

Bekijken Vroege christendom en Apostolische successie

Apostolische vaders

Ignatius Met de benaming apostolische vaders wordt een groep auteurs bedoeld uit de late 1e eeuw en vroege 2e eeuw na Chr.

Bekijken Vroege christendom en Apostolische vaders

Arianisme

Ravenna, met een scène van de doop van Jezus.Concilie van Nicea verbranden ariaanse boeken, afbeelding uit ca. 825. Het arianisme is een stroming binnen het christendom, ontstaan in het begin van de vierde eeuw, die werd genoemd naar haar stichter Arius (256-336), presbyter van Alexandrië.

Bekijken Vroege christendom en Arianisme

Armenië

Het Armeense koninkrijk op zijn grootst onder Tigranes de Grote van 95 v.Chr.-66 v.Chr. Armenië (Armeens: Հայաստան, Hajastan), officieel de Republiek Armenië (Armeens: Հայաստանի Հանրապետություն, Hajastani Hanrapetut῾jun), is een bergachtig land in de Zuidelijke Kaukasus, gelegen in het noordoostelijke deel van het Armeense Hoogland.

Bekijken Vroege christendom en Armenië

Augustinus van Hippo

''Augustinus en Monica'' door Ary Scheffer (1846) ''Ambrosius doopt Augustinus'' door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Peter Paul Rubens, ca. 1637 Afbeelding van Augustinus, Torhaus des Gutes Böddeken, Büren (Westfalen) Augustinus door Louis Comfort Tiffany, Lightner Museum, Florida Augustinus van Hippo (Latijn: Aurelius Augustinus Hipponensis), ook wel Sint-Augustinus genoemd, (Thagaste, 13 november 354 – Hippo, 28 augustus 430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader.

Bekijken Vroege christendom en Augustinus van Hippo

Babylonische ballingschap

De Joden weggevoerd in ballingschap, zoals verbeeld in een christelijk geïnspireerde afbeelding uit 1905 De Babylonische Ballingschap verwijst naar de ballingschap van de Joden in Babylon in de 6e eeuw v.Chr.

Bekijken Vroege christendom en Babylonische ballingschap

Bar Kochba-opstand

De Bar Kochba-opstand (Hebreeuws: מרד בר כוכבא - mered bar kokhba) of de Tweede Joodse Opstand was een opstand van Joden in de provincie Judea tegen de Romeinse overheersers.

Bekijken Vroege christendom en Bar Kochba-opstand

Barnabas

Standbeeld in de kerk van het Paleis van Mafra, Portugal Barnabas (Aramees: ܒܪܢܒܐ; Grieks: Βαρνάβας) was een van de leiders in het vroege christendom.

Bekijken Vroege christendom en Barnabas

Basiliek

plattegrond van een basilica in Pompeï Een basiliek is een bouwvorm uit de klassieke oudheid en in de romaanse en gotische kerkarchitectuur.

Bekijken Vroege christendom en Basiliek

Bekentenis

Een bekentenis is een verklaring van een persoon dat hij of zij een regel overtreden heeft.

Bekijken Vroege christendom en Bekentenis

Beleg van Jeruzalem (70)

Het Beleg van Jeruzalem vond plaats van april tot 8 september 70 en was de belangrijkste slag tijdens de Joodse Oorlog.

Bekijken Vroege christendom en Beleg van Jeruzalem (70)

Biecht

Grave Visitandinnenkerk Bernardijnenkerk in Warschau op Stille Zaterdag Oekraïense Grieks-katholieke Bernardijnenkerk in Lviv Biechtstoel uit 1570 in de kapel van Helshoven De biecht, ook wel boetesacrament, sacrament van de vergeving of sacrament van boete en verzoening genoemd, is een van de zeven sacramenten van de Katholieke Kerk.

Bekijken Vroege christendom en Biecht

Bijbel (christendom)

De Gutenbergbijbel, de eerste gedrukte Bijbel en het eerste boek dat is vervaardigd met de boekdrukkunst De Bijbel is het heilige boek van het christendom.

Bekijken Vroege christendom en Bijbel (christendom)

Bijbelse chronologie

De Bijbelse chronologie is het plaatsen van de relatieve chronologie van de in de Hebreeuwse Bijbel – het Oude Testament – en het Nieuwe Testament beschreven gebeurtenissen waar mogelijk in de absolute chronologie, de christelijke jaartelling.

Bekijken Vroege christendom en Bijbelse chronologie

Bisschop

Drie Belgische bisschoppen en een kardinaal Een bisschop (Grieks:, episkopos (epi-skopos), letterlijk "op-zichter") is een geestelijke in de hiërarchie van verschillende christelijke kerken, die veelal aan het hoofd staat van een bisdom.

Bekijken Vroege christendom en Bisschop

Boete

Heemskerk, 1931. ''Boete voor snelheidsovertreding, Bois de Boulogne'', door Anna Palm de Rosa Een boete is een bedrag dat betaald moet worden naar aanleiding van een overtreding.

Bekijken Vroege christendom en Boete

Brief aan de Hebreeën

De Brief aan de Hebreeën (vaak kortweg Hebreeën genoemd) is een van de boeken in het Nieuwe Testament van de Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Brief aan de Hebreeën

Brief van Barnabas

De Brief van Barnabas is een vroeg-tweede-eeuwse apocrief van het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Brief van Barnabas

Brief van Paulus aan de Galaten

De Brief van Paulus aan de Galaten (vaak kortweg Galaten genoemd) is een boek in het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Brief van Paulus aan de Galaten

Brief van Paulus aan de Romeinen

Rom 7:4–7 in de Codex Claromontanus (ca. 400 n.Chr.) De Brief van Paulus aan de Romeinen (vaak kortweg Romeinen genoemd) is een boek in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Brief van Paulus aan de Romeinen

Briefwisseling tussen Plinius en Trajanus over christenen

De briefwisseling (of correspondentie) tussen Plinius en Trajanus over christenen van rond het jaar 112 is het oudst overgeleverde voorbeeld van bestraffing van christenen door de overheid van het Romeinse Rijk.

Bekijken Vroege christendom en Briefwisseling tussen Plinius en Trajanus over christenen

Brieven van Paulus

Belangrijke steden in de Paulijnse brieven. Het Nieuwe Testament van de Bijbel bevat 14 brieven van Paulus, ook wel de Paulijnse of Paulinische brieven genoemd.

Bekijken Vroege christendom en Brieven van Paulus

Byzantijnse Rijk

Het Byzantijnse Rijk (Grieks: Βυζαντινή Αυτοκρατορία) (kortweg Byzantium of Oost-Romeinse Rijk, Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía Rhōmaíōn, Romeinse Rijk, ook wel Romania, Grieks: Ῥωμανία, Rhōmanía) was de voortzetting van het Romeinse Rijk in de oostelijke provincies dat in de late oudheid en de daaropvolgende middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg, met als hoofdstad Constantinopel.

Bekijken Vroege christendom en Byzantijnse Rijk

Carthago

Animatie over de stad Carthago Carthago, 1880 Carthago (Punisch: Qart Hadasht (15px15px15px 15px15px15px15px; "nieuwe stad"); Oudgrieks: Καρχηδών, Karchēdṓn; Nederlands, verouderd: Karthaag, Karthago) was een belangrijke Fenicische handelsstad in Noord-Afrika.

Bekijken Vroege christendom en Carthago

Catacombe

Catacombe Catacombe Parijs Rome - ingang Rome - ingang (detail) Met catacomben worden in eerste instantie de onderaardse begraafplaatsen in Rome aangeduid.

Bekijken Vroege christendom en Catacombe

Centraal-Azië

Topografische kaart van Centraal-Azië vanaf de Kaspische Zee in het westen tot Centraal-China in het oosten. Centraal-Azië is de regio van Azië die zich uitstrekt vanaf de Kaspische Zee in het westen tot Centraal-China in het oosten en van het zuiden van Rusland in het noorden tot het noorden van Pakistan in het zuiden.

Bekijken Vroege christendom en Centraal-Azië

Chi (letter)

De hoofdletter en kleine letter chi. De chi (hoofdletter Χ, onderkast χ, Grieks: χι) is de 22e letter van het Griekse alfabet.

Bekijken Vroege christendom en Chi (letter)

China

China is een groot land met een zeer lange geschiedenis, een oude beschaving en cultuur in Oost-Azië.

Bekijken Vroege christendom en China

Christelijke jaartelling

Karinthië, Oostenrijk. De christelijke jaartelling, ook Anno Domini- of AD-jaartelling genoemd, is de jaartelling die gebruikt wordt in de juliaanse en gregoriaanse kalender.

Bekijken Vroege christendom en Christelijke jaartelling

Christelijke visies op het jodendom

Christelijke visies op het jodendom behandelt de verschillende visies die vanuit het christendom op het jodendom zijn ontwikkeld.

Bekijken Vroege christendom en Christelijke visies op het jodendom

Christelijke zending

Zending is het verspreiden van het christelijk geloof in een andere cultuur.

Bekijken Vroege christendom en Christelijke zending

Christendom

alt.

Bekijken Vroege christendom en Christendom

Christenvervolgingen

Christenvervolging is gecoördineerd geweld tegen en onderdrukking van christenen.

Bekijken Vroege christendom en Christenvervolgingen

Christenvervolgingen door Diocletianus, Galerius en Maximinus

Buste van Diocletianus De verschillende golven van georganiseerde christenvervolgingen in het eerste decennium van de vierde eeuw onder de Romeinse keizers Diocletianus, Galerius en Maximinus werden mogelijk gemaakt door de edicten die zij uitvaardigden.

Bekijken Vroege christendom en Christenvervolgingen door Diocletianus, Galerius en Maximinus

Christologie

Christus''). kruis Christologie is het onderdeel van de christelijke theologie dat bestudeert en definieert wie Jezus was en is.

Bekijken Vroege christendom en Christologie

Christusmonogram

Chi-Rho symbool Het Christusmonogram, ook wel Christogram of chi-rho genoemd, behoort – naast het kruis en het ichthussymbool (de vis) – tot de belangrijkste symbolen om Jezus Christus mee aan te duiden (vooral in de late oudheid).

Bekijken Vroege christendom en Christusmonogram

Circumcisie

Circumcisie, mannenbesnijdenis of jongensbesnijdenis is het rondom verwijderen van de voorhuid (preputium) van de menselijke penis.

Bekijken Vroege christendom en Circumcisie

Clemens van Alexandrië

Clemens van Alexandrië geboren als Titus Flavius Clemens (Grieks: Κλήμης Ἀλεξανδρεύς, Klemes Alexandreus) (waarschijnlijk Athene, ±125/150 - 215) was kerkvader, kerkelijk schrijver, lid van de kerk van Alexandrië en hoofd van de School van Alexandrië.

Bekijken Vroege christendom en Clemens van Alexandrië

Concilie van Jeruzalem

Het Concilie van Jeruzalem (ook wel apostelconvent of apostelconcilie genoemd) was een concilie in Jeruzalem (tussen 44 en 49) waarbij de apostelen uit de oergemeente samenkwamen met Paulus van Tarsus en zijn begeleiders.

Bekijken Vroege christendom en Concilie van Jeruzalem

Constantijn de Grote

Flavius Valerius Aurelius Constantinus (Naissus, 27 februari ca. 273 of 280 – Ancyrona, 22 mei 337), beter bekend als Constantijn (I) de Grote, was een Romeins keizer.

Bekijken Vroege christendom en Constantijn de Grote

Cunctos populos

Keizer Theodosius I Het edict Cunctos populos of het Edict van Thessaloniki van de drie keizers Theodosius I, Gratianus en Valentinianus II werd in Thessaloniki afgekondigd op 27 februari 380.

Bekijken Vroege christendom en Cunctos populos

Cyprianus van Carthago

thumb Cyprianus (voluit: Thascius Caecilius Cyprianus) was een belangrijke bisschop van Carthago en vroeg-christelijk schrijver uit de 3e eeuw.

Bekijken Vroege christendom en Cyprianus van Carthago

De herder van Hermas

''De Goede Herder'', 3e eeuw, Catacomben van Rome. De herder van Hermas is een christelijk geschrift uit de eerste helft van de tweede eeuw na Christus.

Bekijken Vroege christendom en De herder van Hermas

Decius

Gaius Messius Quintus Traianus Decius (Pannonië, 190 of 201 - Dobroedzja, 1 juli 251) was een Romeins keizer van 249 tot aan zijn dood.

Bekijken Vroege christendom en Decius

Demiurg

Een demiurg (Oudgrieks: δημιουργός, dèmiourgós) is letterlijk een ambachtsman, een bouwer.

Bekijken Vroege christendom en Demiurg

Diaken

Het woord diaken komt van het Griekse woord: διακονος, diakonos, dat dienaar betekent.

Bekijken Vroege christendom en Diaken

Diana (mythologie)

Diana was de Romeinse godin van de jacht (Diana Venatrix), alsook van de wilde natuur, van de geboorte (Diana Lucina), van de maan (Diana Lucifera, lichtdragende Diana) en als zodanig gelijk aan Hekate (Diana Trivia, godin van de driesprongen).

Bekijken Vroege christendom en Diana (mythologie)

Didachè

Manuscript uit 1056 met de eerste regels van de Didachè De Didachè (Grieks: Διδαχή, "onderricht", "onderwijzing") is een vroeg-christelijk geschrift, gerekend tot de apostolische vaders.

Bekijken Vroege christendom en Didachè

Dionysius Exiguus

Dionysius Exiguus was een Scytische monnik en computist.

Bekijken Vroege christendom en Dionysius Exiguus

Docetisme

Docetisme (van het Griekse: δοκεῖν, dokein.

Bekijken Vroege christendom en Docetisme

Dode Zee-rollen

Amman Qumran De Dode Zee-rollen omvatten een collectie handschriften van meer dan 900 documenten, inclusief ruim 200 handschriften van de Hebreeuwse Bijbel, de Tenach (of de Hebreeuwse Bijbel).

Bekijken Vroege christendom en Dode Zee-rollen

Dogma (christendom)

In het christendom is een dogma (Oudgrieks:, dógma) een geloofsartikel dat wordt beschouwd als door goddelijke openbaring ontvangen en vastgesteld door de Kerk.

Bekijken Vroege christendom en Dogma (christendom)

Dood en herrijzenis van Jezus

Herrijzenis van Christus, Francesco Buoneri, 1619-20 De dood en herrijzenis, verrijzenis of opstanding van Jezus is een centraal thema in het christendom.

Bekijken Vroege christendom en Dood en herrijzenis van Jezus

Doop (sacrament)

De doop van Jezus Christus door Johannes de Doper Augustinus Doopvont op Gotland Kinderdoop door besprenkeling Volwassenendoop met onderdompeling Doopkaarsen Doopspuit voor foetussen waarvan men dacht dat ze de geboorte niet zouden overleven. Dit instrument, dat door vroedvrouwen kon worden gebruikt voor een nooddoop, verspreidde zich vanaf de 18e eeuw en bleef in gebruik tot de 20e.

Bekijken Vroege christendom en Doop (sacrament)

Drie-eenheid

De Heilige Drie-eenheid, Drievuldigheid of Triniteit (van het Latijnse: trinitas, Oudgrieks: τριάς, Trias) is de theologische opvatting in veel takken van het christendom dat er één God bestaat in drie goddelijke entiteiten: de Vader, de Zoon (Jezus Christus) en de Heilige Geest.

Bekijken Vroege christendom en Drie-eenheid

Duizendjarig vrederijk

Het Duizendjarig vrederijk of Duizendjarige Rijk is een profetie in het Bijbelboek Openbaring volgens welke Jezus Christus na zijn wederkomst op aarde Satan (de duivel) zal opsluiten en een wereldwijd vrederijk stichten dat duizend jaar duurt.

Bekijken Vroege christendom en Duizendjarig vrederijk

Ebionieten

De Ebionieten waren een joods-christelijke groepering die tot eind vierde eeuw heeft bestaan.

Bekijken Vroege christendom en Ebionieten

Edict van Milaan

Het Edict van Milaan is mogelijk een edict geweest dat door Constantijn de Grote en Licinius in februari 313 werd uitgevaardigd in Milaan.

Bekijken Vroege christendom en Edict van Milaan

Eerste brief van Clemens

De eerste brief van Clemens (kortweg: 1 Clemens) is een vroegchristelijk geschrift gericht aan de gemeente te Korinthe.

Bekijken Vroege christendom en Eerste brief van Clemens

Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs

Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs (vaak kortweg 1 Korintiërs genoemd) is een boek in de Bijbel, in het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs

Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen

De Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen, vaak kortweg '1 Tessalonicenzen' genoemd, is een boek in het Nieuwe Testament van de Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen

Eerste brief van Paulus aan Timoteüs

De Eerste brief van Paulus aan Timoteüs (vaak kortweg 1 Timoteüs genoemd) is een van de boeken in het Nieuwe Testament van de Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Eerste brief van Paulus aan Timoteüs

Eerste Concilie van Nicea

Trabzon, Turkije Het Eerste Concilie van Nicea was een concilie van christelijke bisschoppen die bijeengeroepen waren in Nicea in Bithynië (het hedendaagse İznik in Turkije) door de Romeinse keizer Constantijn I in 325.

Bekijken Vroege christendom en Eerste Concilie van Nicea

Eerste zeven oecumenische concilies

Concilie van Nicea (325). Ze houden de Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel (381) vast. De eerste zeven oecumenische concilies zijn in de geschiedenis van het christendom een reeks concilies van 325 tot 787, waarvan de uitkomsten door verreweg de meeste christelijke kerken zijn aanvaard.

Bekijken Vroege christendom en Eerste zeven oecumenische concilies

Efeze

Poort van Mazaeus en Mithridates apostel Johannes. Het grote theater in Efeze Het Odeon van Efeze Tempel van Hadrianus Tempel van Artemis Blootgelegde 'terrashuizen' in Efeze Efeze of Efese (Oudgrieks:, Éphesos, Latijn: Ephesus, Turks: Efes) was in de klassieke oudheid een grote Ionische haven- en handelsstad aan de westkust van Klein-Azië.

Bekijken Vroege christendom en Efeze

Egypte (land)

Egypte (uitspraak: eˈɣɪptə; Arabisch: مصر, Miṣr), officieel de Arabische Republiek Egypte (Arabisch: جمهوريّة مصر العربيّة, Jumhūriyat Miṣr al-`Arabīyah), is een semipresidentiële republiek gelegen in het noordoosten van Afrika en het zuidwesten van Azië.

Bekijken Vroege christendom en Egypte (land)

Eindtijd

De eindtijd, het einde der tijden, de laatste dagen of eschaton is een voorstelling van de laatste tijdsperiode (het einde) van alle menselijke geschiedenis.

Bekijken Vroege christendom en Eindtijd

Engeland

Engeland (Engels: England) is een voormalig koninkrijk en maakt als constituerend land met Noord-Ierland, Schotland en Wales deel uit van één soevereine staat: het Verenigd Koninkrijk.

Bekijken Vroege christendom en Engeland

Eschatologie

Eschatologie (van het Griekse τὰ ἔσχατα, ta és-chata, "de laatste dingen", en λόγος, lógos, "woord" en in bredere zin "leer") is een theologisch begrip dat de "leer van de laatste dingen" betekent.

Bekijken Vroege christendom en Eschatologie

Eucharistie

De eucharistie of misoffer is een onderdeel van de Heilige Mis en het belangrijkste sacrament van de Rooms-Katholieke Kerk en de Byzantijns-Orthodoxe Kerk.

Bekijken Vroege christendom en Eucharistie

Europa (werelddeel)

Europa is het werelddeel dat zich bevindt ten westen van het werelddeel Azië en ten noorden van het werelddeel Afrika.

Bekijken Vroege christendom en Europa (werelddeel)

Eva (persoon)

"The First Awakening of Eve" ("Ontwaking van Eva") door Valentine Cameron Prinsep, 19e eeuw Schilderij van Albrecht Dürer uit 1507 Eva (Hebreeuws: חַוָּה, ḥawwāh, "moeder van alle levenden") was volgens Genesis 3:20 en 4:1 in de Hebreeuwse Bijbel de eerste vrouw, rechtstreeks door God gemaakt uit een rib van Adam, de eerste man.

Bekijken Vroege christendom en Eva (persoon)

Evangelie van de Ebionieten

Het Evangelie van de Ebionieten is de moderne gangbare benaming voor een joods-christelijk evangelie dat Epiphanius van Salamis (ca.315-403) in zijn werk Panarion heeft opgenomen.

Bekijken Vroege christendom en Evangelie van de Ebionieten

Evangelie van de Hebreeën

Het Evangelie van de Hebreeën is een verloren geraakt joods-christelijk evangelie waarvan slechts fragmenten bekend zijn uit het werk van Clemens van Alexandrië (ca. 150-215), Origenes (ca. 185-253), Didymus (ca. 319- 390) en Hiëronymus (ca.347-420).

Bekijken Vroege christendom en Evangelie van de Hebreeën

Evangelie volgens Johannes

Het Evangelie volgens Johannes (vaak kortweg Johannes genoemd) is een van de vier evangeliën in het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Evangelie volgens Johannes

Evangelie volgens Lucas

Het Evangelie volgens Lucas (vaak kortweg Lucas of Lukas genoemd) is het derde van de vier evangeliën in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Evangelie volgens Lucas

Evangelie volgens Marcion

Fresco waarop Marcion predikt Het Evangelie volgens Marcion (Evangelie van de Heer volgens aanhangers van Marcion) is een tekst die door de Christelijke leider Marcion (85-160) in de tweede eeuw werd samengesteld als alternatief voor de andere evangeliën.

Bekijken Vroege christendom en Evangelie volgens Marcion

Evangelie volgens Marcus

Het Evangelie volgens Marcus (vaak kortweg Marcus of Markus genoemd) is het oudste evangelie in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Evangelie volgens Marcus

Evangelie volgens Matteüs

Het Evangelie volgens Matteüs (vaak kortweg Matteüs of Mattheüs genoemd) is een van de vier evangeliën in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Evangelie volgens Matteüs

Evangelisatie

''De vier evangelisten'' van Jacob Jordaens. Evangelisatie (van het Griekse: εὐαγγέλιον, euangelion, "goed nieuws", "evangelie"), ook wel apostolaat genoemd, is de gangbare term voor het verbreiden van het christendom onder ongelovigen met als doel hen te bekeren.

Bekijken Vroege christendom en Evangelisatie

Excommunicatie

''De excommunicatie van Robert de Vrome'' (Jean-Paul Laurens) Excommunicatie, afsnijding of in de ban doen is het uit een kerkelijke gemeenschap uitstoten van iemand die volgens de gezagsdragers volhardt in de zonde.

Bekijken Vroege christendom en Excommunicatie

Flavius Josephus

Titus Flavius Josephus (Jeruzalem, 37 - Rome, ca. 100), oorspr.

Bekijken Vroege christendom en Flavius Josephus

Flavius Josephus over Jezus

De Joodse historicus Flavius Josephus noemde Jezus van Nazareth misschien in twee passages van zijn Oude Geschiedenis van de Joden, gepubliceerd in 93/94 n.Chr.

Bekijken Vroege christendom en Flavius Josephus over Jezus

Fresco (schilderterm)

Ferrara Michelangelo en anderen in de Sixtijnse Kapel in Vaticaanstad Duitse basiliek Vierzehnheiligen Houthem Een fresco (Italiaans voor "vers") is een muur- of plafondschildering waarbij de verf direct op de natte kalk wordt aangebracht, zodat zij daarmee, na droging, één geheel vormt.

Bekijken Vroege christendom en Fresco (schilderterm)

Frygië

Locatie van Frygië: traditionele regio (geel) – uitgebreid koninkrijk (oranje lijn) Frygië, Phrygië of Groot-Frygië ter onderscheid van Frygië aan de Hellespont was in de klassieke oudheid het koninkrijk van de Frygiërs in het midwesten van de Anatolische hoogvlakte.

Bekijken Vroege christendom en Frygië

Gaius Suetonius Tranquillus

Gaius Suetonius Tranquillus (vaak kortweg Suetonius; bij Hippo Regius, 69/70 – 140) was een Romeins biograaf, cultuurhistoricus, jurist en hoge ambtenaar uit de keizertijd.

Bekijken Vroege christendom en Gaius Suetonius Tranquillus

Galerius

Gaius Galerius Valerius Maximianus (ca. 250 - mei 311), bekend als Galerius, was Romeins keizer van 1 mei 305 tot mei 311.

Bekijken Vroege christendom en Galerius

Galilea (streek)

Galilea aan het begin van de christelijke jaartelling Oude weg van Rosh Pina naar Safed in Galilea (2009) Het meer van Galilea Vallei in de buurt van Safed. Galilea (Hebreeuws: הגליל, haGalil, mogelijk een afkorting van galil ha-gojiem, "district der heidenen"; Grieks: Γαλιλαία Galilaía; Latijn: Galilaea) is een uitgestrekte landstreek in het noorden van de staat Israël en historisch in Libanon.

Bekijken Vroege christendom en Galilea (streek)

Gallo-Romeins Museum (Tongeren)

De ingang van het museum Grafvondsten uit het archeologisch park de Rieten Het Gallo-Romeins Museum in Tongeren is een Gallo-Romeins museum beheerd door de stad Tongeren.

Bekijken Vroege christendom en Gallo-Romeins Museum (Tongeren)

Gelijkenis van de Goede Herder

Gennep, gemaakt door Théodore Strawinsky De Goede Herder, derde-eeuwse afbeelding uit de catacomben van Rome. De gelijkenis van de Goede Herder is een gelijkenis van Jezus in Johannes 10:11,14 in het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Gelijkenis van de Goede Herder

Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel

De geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel is de tekst waarin voor de eerste keer in de christelijke geschiedenis de fundamentele doctrines van het christendom werden vastgesteld door de leiders van verschillende kerken, bijeen in vergadering in Nicea.

Bekijken Vroege christendom en Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel

Genesis (boek)

Gosen. Vaticaan. Torenbouw van Babel, schilderij van Pieter Bruegel de Oude (1563) Een rabbijn bezig met het schrijven van Genesis in het Hebreeuws in de deels verwoeste synagoge van Massada in Israël Genesis (Grieks: Γένεσις, "ontstaan") is het eerste boek van de Hebreeuwse Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Genesis (boek)

Geschiedenis van het christendom

De geschiedenis van het christendom, ook kerkgeschiedenis genoemd, is een vakdiscipline binnen de theologie en de geschiedenis van de wereld.

Bekijken Vroege christendom en Geschiedenis van het christendom

Gnosis

Gnosis (γνῶσις) is het Oudgriekse woord voor 'kennis'.

Bekijken Vroege christendom en Gnosis

Gnostiek

De gnostiek was een religie die in de eerste eeuwen na Chr.

Bekijken Vroege christendom en Gnostiek

God (jodendom)

God in het jodendom is door de tijd heen op verschillende manieren begrepen.

Bekijken Vroege christendom en God (jodendom)

Godsdienstvrijheid

''Freedom of Worship'', een schilderij van Norman Rockwell uit 1943 Godsdienstvrijheid (ook wel vrijheid van godsdienst, vrijheid van religie of religievrijheid genoemd) is een van de klassieke grondrechten.

Bekijken Vroege christendom en Godsdienstvrijheid

Grafschrift

Graf van de dichter J.C. Bloem, met een citaat uit Bloems werkEen grafschrift of epitaaf is een kort gedicht of enkele zinnen die zijn gewijd aan de overledene en op de grafsteen zijn gegraveerd - het lijkt daarin op een epigram.

Bekijken Vroege christendom en Grafschrift

Graftombe

Parijs Een graftombe is in het algemeen een bouwwerk, grafheuvel of hunebed met als inhoud het graf van een heerser of ander machtig of rijk persoon.

Bekijken Vroege christendom en Graftombe

Gregorius de Verlichter

Het klooster van Khor Virab, op de plek waar Gregorius 13 jaar in een put gevangen werd gehouden Gregorius de Verlichter (Armeens: Գրիգոր Լուսաւորիչ, Grigor Loesavoritsj; Grieks: Γρηγόριος Φωστήρ, Gregorios Foster) (ca.

Bekijken Vroege christendom en Gregorius de Verlichter

Grote afval

De grote afval is een concept binnen het christendom, dat zich op het laatst tijdens de Reformatie ontwikkelde, op basis van de perceptie dat de oorspronkelijke, apostolische Kerk afvallig is van het geloof zoals door Jezus en zijn twaalf apostelen bedoeld werd.

Bekijken Vroege christendom en Grote afval

Gymnasion

Gymnasium van Pompeï, gezien vanaf de top van de stadiummuur. De verdieping links in het midden werd met water gevuld, voor oefeningen zwemmen gebruikt en om zeeslagen in na te spelen. Het gymnasion (Oudgrieks:, gymnásion, meervoud gymnasia) van de oude Grieken, in het Nederlands ook wel gymnasium genoemd, functioneerde oorspronkelijk als de school waar deelnemers aan de Panhelleense Spelen hun training hielden alsook een plaats waar men elkaar ontmoette en zich in intellectuele gesprekken mengde.

Bekijken Vroege christendom en Gymnasion

Hadrianus

Hadrianus (Latijn: Publius Aelius Traianus Hadrianus Augustus) (Rome of Itálica, 24 januari 76 – Baiae, 10 juli 138), was Romeins keizer van 117 tot 138.

Bekijken Vroege christendom en Hadrianus

Handelingen van de apostelen

Handelingen van de apostelen (Koinè-Grieks: Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, Práxeis tôn Apostólōn; Latijn: Actus apostolorum of Acta apostolorum, "daden van de apostelen"), vaak Handelingen genoemd of verder afgekort "Hand.", is een boek in het Nieuwe Testament van de Bijbel.

Bekijken Vroege christendom en Handelingen van de apostelen

Hebreeuwse Bijbel

De Hebreeuwse Bijbel is de Tenach in het jodendom en in het christendom het Oude Testament.

Bekijken Vroege christendom en Hebreeuwse Bijbel

Heidendom

De Noorse god Thor Heidendom of paganisme is een term die gebruikt wordt om te verwijzen naar de polytheïstische religies die inheems waren aan het Europese continent.

Bekijken Vroege christendom en Heidendom

Heilige Geest

Het Lam Gods van Jan van Eyck In het jodendom is de Heilige Geest de goddelijke kracht en invloed van God over het universum en zijn schepselen.

Bekijken Vroege christendom en Heilige Geest

Hekate

Anatolië en haar oude regio's, met Carië in het zuidwesten. ''De nacht van Enitharmons vreugde'', William Blake, 1795 Hekate (Oudgrieks) is een chtonische godin uit de Griekse mythologie en religie, en was verbonden met magie, geesten, de maan, de nacht, en kruispunten.

Bekijken Vroege christendom en Hekate

Hellenisme

Het Macedonische Rijk bij de dood van Alexander de Grote (323 v.Chr.). Het hellenisme (Oudgrieks: Ἑλληνισμός, Latijn: hellenismos) is het verspreiden van de Griekse cultuur.

Bekijken Vroege christendom en Hellenisme

Hemelvaart (personen in de Bijbel)

Verbeelding van Jezus' hemelvaart door Giotto di Bondone In zowel de Hebreeuwse Bijbel als in het Nieuwe Testament wordt gesproken over personen die een hemelvaart meemaakten.

Bekijken Vroege christendom en Hemelvaart (personen in de Bijbel)

Henk Singor

Henk Singor (Alkmaar, 1946) is een Nederlands historicus met als specialisatie de Griekse en Romeinse Oudheid.

Bekijken Vroege christendom en Henk Singor

Heremiet (monnik)

De Zwitserse heremiet Gabriël Bunge Een heremiet (synoniemen: eremiet, kluizenaar, anachoreet) is een religieuze man of vrouw die in afzondering leeft in een kluizenarij of hermitage, buiten de bewoonde wereld.

Bekijken Vroege christendom en Heremiet (monnik)

Hermetisme

Hermetisme is een verzamelnaam voor nauw verwante religieuze en esoterische ideeën en praktijken zoals die bekend zijn via teksten uit de eerste eeuwen n.Chr.

Bekijken Vroege christendom en Hermetisme

Het Laatste Avondmaal (Jezus)

Milaan. Het Laatste Avondmaal was volgens het Nieuwe Testament de maaltijd die Jezus van Nazareth ter gelegenheid van het joodse Pesach gebruikte met zijn apostelen.

Bekijken Vroege christendom en Het Laatste Avondmaal (Jezus)

Hiëronymus van Stridon

Sint-Hiëronymus(ca.1598), Federico Barocci, Galleria Borghese National Gallery ''Sint Hiëronimus in zijn studeerkamer''(1521), Albrecht Dürer, Museu Nacional de Arte Antiga ''De heilige Hiëronymus in de woestijn''(ca.1480), Leonardo da Vinci, Vaticaanse Musea Hiëronymus van Stridon, volledige Latijnse naam Eusebius Sophronius Hiëronymus (Grieks: Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος) (Stridon, ca.

Bekijken Vroege christendom en Hiëronymus van Stridon

Hogepriester

De hogepriesterlijke kleding De Hogepriester (Hebreeuws: כהן גדול, Kohen Gadol) was in het jodendom, de leider van de priesters (kohaniem) die de tempeldienst verrichten.

Bekijken Vroege christendom en Hogepriester

Ichthus (symbool)

Het symbool van een vis: het 'ichthusteken' Ichthus (Oudgrieks:, "vis") en het 'ichthusteken', een symbool van een vis, hebben in het christendom een symbolische waarde gekregen.

Bekijken Vroege christendom en Ichthus (symbool)

Ignatius van Antiochië

Ignatius van Antiochië (Syria, ~35-50 – Rome, ~110-117) was bisschop van Antiochië in Syrië, waartoe hij in 69/ 70 werd aangesteld.

Bekijken Vroege christendom en Ignatius van Antiochië

Ireneüs van Lyon

Ireneüs van Lyon (Oudgrieks: Εἰρηναῖος, Eirenaios; Latijn: Irenaeus) (Smyrna, circa 140 – Lugdunum (Lyon), 202) is de eerste grote theoloog en kerkvader van de christelijke kerk, na de periode van de apostelen.

Bekijken Vroege christendom en Ireneüs van Lyon

Israëlieten

De Stele van Merneptah. Hoewel er alternatieve vertalingen zijn, vertalen de meeste Bijbelwetenschappers een set hiërogliefen met "Israël", waarmee dit de oudste vermelding van de naam Israël is. De Israëlieten (van het Griekse Ισραηλίτες, een vertaling van het Hebreeuwse: בני ישראל, b'nei yisra'el, "zonen van Israël" of "kinderen van Israël", Arabisch: بنو إسرائيل Bani Isra'il) vormden in de ijzertijd een confederatie van Semitisch-sprekende stammen in het Nabije Oosten, die gedurende de stammen- en koningsperiodes een deel van Kanaän bevolkten.

Bekijken Vroege christendom en Israëlieten

Ivoorsnijwerk

walrus-ivoor Ivoorsnijwerk is snijwerk uit ivoor, een materiaal afkomstig van de slagtanden van dieren, door middel van scherpe werktuigen.

Bekijken Vroege christendom en Ivoorsnijwerk

Jakobus de Mindere

Jakobus de Mindere (Grieks: Ἰάκωβος ὁ μικρός, Iakōbos ho mikros) of Jakobus de jongere is een persoon in het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Jakobus de Mindere

Jakobus de Rechtvaardige

Jakobus of Jacobus (Latijn: Iacobus van het Hebreeuws: יעקב, Ja'akov en Grieks: Ἰάκωβος, Iákōbos) wordt in het Nieuwe Testament de "broer van de Heer" (Jezus) genoemd (Marcus 6:3; Galaten 1:19).

Bekijken Vroege christendom en Jakobus de Rechtvaardige

Jeruzalem

Jeruzalem in de 1e eeuw na Chr. 1949–1967, Jeruzalem met de grenslijn van 1947http://www.mfa.gov.il/mfa/aboutisrael/maps/pages www.mfa.gov.il. https://web.archive.org/web/20221130234338/http://www.mfa.gov.il/mfa/aboutisrael/maps/pages Gearchiveerd op 30 november 2022. Groene Lijn, (de wapenstilstandsgrens van 1949) Groene Lijn, daarbij Palestijns Oost-Jeruzalem en Israëlische nederzettingen insluitend Oost-Jeruzalem (2008) met de Israëlische Westoeverbarrière op de achtergrond Jeruzalem (Hebreeuws: ירושלים Jeroesjalajim, Arabisch: القدس al-Qoeds, Ottomaans: Kudüs, Aramees: ܐܽܘܪܶܫܠܶܝܡ) is een van de oudste doorlopend bewoonde steden ter wereld.

Bekijken Vroege christendom en Jeruzalem

Jezus (historisch)

Jezus van Nazaret(h) (Aramees ישוע Jesjoea of Jesjoe`, Grieks Ἰησοῦς; Nazareth (?), ca. 5 v.Chr. – Jeruzalem, ca. 30 n.Chr.) was een Joodse profeet.

Bekijken Vroege christendom en Jezus (historisch)

Jezus (traditioneel-christelijk)

Christus-Pantocrator in Dafni, Athene De traditioneel-christelijke benadering van Jezus (Oudgrieks) is de visie van de (orthodox-christelijke) traditie van het christendom, namelijk dat hij de Zoon van God is en daarmee deel uitmaakt van de goddelijke drie-eenheid of triniteit.

Bekijken Vroege christendom en Jezus (traditioneel-christelijk)

Johannes (apostel)

Johannes (Oudgrieks: Ἰωάννης, Latijn: Ioannes, afgeleid van het Hebreeuwse יוחנן, Jochanan, "JHWH heeft genade getoond") was een apostel van Jezus Christus, een van "de twaalf".

Bekijken Vroege christendom en Johannes (apostel)

Johannes de Doper

Johannes de Doper (Oudgrieks:,, de persoonsnaam is afgeleid van het Hebreeuwse יוחנן,, "JHWH heeft genade getoond"), in de oosters-orthodoxe kerk Johannes Prodromos, Johannes de Voorganger (ca. 7 v.Chr. - ca. 30, maar zeker vóór 36 n.Chr.) is binnen het christendom, mandeïsme en de islam een profeet.

Bekijken Vroege christendom en Johannes de Doper

Jona (boek)

St. Janskerk te Gouda) Het boek Jona (Hebreeuws: יוֹנָה, Yônā, "duif") of naar het Grieks ook Jonas is het 32e boek uit de Hebreeuwse Bijbel en het vijfde in de serie van twaalf kleine profeten.

Bekijken Vroege christendom en Jona (boek)

Joods-christelijke evangeliën

Joods-christelijke evangeliën zijn evangeliën met een joods-christelijk karakter waarvan alleen fragmenten bewaard zijn gebleven in de geschriften van de kerkvaders.

Bekijken Vroege christendom en Joods-christelijke evangeliën

Joodse Oorlog

De Joodse Oorlog, ook wel Joodse opstand genoemd, woedde in Judea en Galilea van 66 tot 70 na Chr.

Bekijken Vroege christendom en Joodse Oorlog

Joodse tempel

De Westmuur of Klaagmuur (de beschaduwde muur vanaf het centrum van de foto naar rechts) is een gedeelte van de westelijke muur dat het plateau omringt onder het niveau van het tempelplein. Hij was dus geen deel van de (tweede) tempel zelf. De joodse tempel stond in Jeruzalem en was het middelpunt van de ceremoniële joodse eredienst.

Bekijken Vroege christendom en Joodse tempel

Joodse visies op het christendom

Vrijwel alle personen die een centrale rol speelden in het ontstaan van het christendom waren Joods.

Bekijken Vroege christendom en Joodse visies op het christendom

Judas Makkabeüs

Judea tijdens Judas Makkabeüs Judas Makkabeüs of de Makkabeeër was een belangrijk leider in de Makkabese opstand tegen de Seleucidische overheersing.

Bekijken Vroege christendom en Judas Makkabeüs

Judea

Judea (Grieks:, Ioudaía, Klassiek Latijn: Iūdaea, postklassiek Latijn: Judaea, Hebreeuws: יהודה Yəhuda, Arabisch: يهودا, Yahudia) is de Grieks-Romeinse benaming voor het vroegere gebied van het koninkrijk Juda.

Bekijken Vroege christendom en Judea

Jupiter (mythologie)

Jupiter (Latijn: Iuppiter of Iupiter; in dichterlijk Nederlands vroeger ook Jupijn), is een figuur uit de Romeinse mythologie.

Bekijken Vroege christendom en Jupiter (mythologie)

Justinus de Martelaar

Justinus de Martelaar, ook wel Justinus Martyr, was een vroegchristelijke apologeet, die leefde van 100/114 tot ca.

Bekijken Vroege christendom en Justinus de Martelaar

Kerkelijk ambt

Met kerkelijk ambt wordt, binnen de verschillende stromingen van het christendom, een officiële taak binnen de gelovige gemeenschap (een parochie of gemeente) bedoeld.

Bekijken Vroege christendom en Kerkelijk ambt

Kerkvader

Een kerkvader (Kerklat.: pater ecclesiae), is de gebruikelijke aanduiding voor de theologische schrijvers en leraren (meestal bisschoppen) van de vroeg-christelijke Kerk, van wie de werken bewaard zijn gebleven.

Bekijken Vroege christendom en Kerkvader

Kerstening

Kerstening van Polen. Een gekerstende menhir, deze 8,5 meter hoge menhir is een van de vier grootste menhirs van Frankrijk Kerstening is het historische bekeren van niet-christelijke volkeren tot het christendom door aanhangers van het christelijk geloof en hun wereldlijke bondgenoten.

Bekijken Vroege christendom en Kerstening

Ketterij

Religie verslaat ketterij en haat (''Pierre Legros 1695-1699)'' Galileo Galilei veroordeeld voor ketterij Ketterij, heresie of dwaalleer is een welbewuste en opzettelijke afwijking van wat in een bepaalde geloofsgemeenschap of geloof- of kerkleer wordt beschouwd als behorend tot de fundamentele geloofsleer.

Bekijken Vroege christendom en Ketterij

Keulen (stad)

Keulen (Duits: Köln, Ripuarisch: Kölle) is een stadsdistrict (kreisfreie Stadt) en metropool in Duitsland, in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen aan de Rijn, ten noorden van Bonn en ten zuiden van Neuss en Düsseldorf.

Bekijken Vroege christendom en Keulen (stad)

Kruis (christendom)

Het Latijnse kruis Het christelijke of Latijnse kruis (†) is een kruisvorm waarvan de verticale arm langer is dan de horizontale.

Bekijken Vroege christendom en Kruis (christendom)

Kruisiging

Gekruisigde slaven in het oude Rome (Fyodor Bronnikov, 1878) Kruisiging is een methode om iemand ter dood te brengen, waarbij het slachtoffer wordt vastgebonden of vastgenageld aan een kruis en blijft hangen totdat de dood erop volgt.

Bekijken Vroege christendom en Kruisiging

Kruisweg (religie)

De kruisweg (Via crucis in het Latijn) is een traditioneel onderdeel ter voorbereiding op het christelijke Paasfeest.

Bekijken Vroege christendom en Kruisweg (religie)

Lactantius

Waarschijnlijk portret van Lactantius op een muurschildering uit de vierde eeuw. Lucius Cae(ci)lius Firmianus Lactantius (ca. 240 (Africa) - ca. 320 (Augusta Treverorum, nu Trier)) was een vroegchristelijke apologeet.

Bekijken Vroege christendom en Lactantius

Lapidarium

Lapidarium van de Vaticaanse musea Een lapidarium (Latijn: lapis.

Bekijken Vroege christendom en Lapidarium

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Bekijken Vroege christendom en Latijn

Lazarus (Bijbel)

De opstanding van Lazarus (rond 1500) Lazarus (Latinisering van het Griekse: Λαζαρος, Lazaros, afgeleid van het Hebreeuwse: אֶלְעָזָר, Elʿāzār, Eliëzer, "God heeft geholpen") komt in het Nieuwe Testament tweemaal voor.

Bekijken Vroege christendom en Lazarus (Bijbel)

Legende (volksverhaal)

Sint Joris en de draak Legende van de bisschop en de duivel, Moritz von Schwindt Een legende (afgeleid van het Latijn legenda, een gerundivum met de betekenis wat gelezen moet worden) is oorspronkelijk een alternatieve levensbeschrijving van een heilige met toegevoegde fictieve elementen, waarin aan de betreffende persoon allerlei wonderen toegedicht worden (een hagiografie kan ook een louter biografische beschrijving van een heiligenleven zijn).

Bekijken Vroege christendom en Legende (volksverhaal)

Legitimiteit (politiek)

Legitimiteit is het ingebeelde recht op gezag bij besluiten die de gemeenschap aangaan.

Bekijken Vroege christendom en Legitimiteit (politiek)

Lijst van vroege christelijke schrijvers

Nadat het jongste boek van wat nu het Nieuwe Testament heet, rond het jaar 100 voltooid was, duurde het nog zo'n 200 jaar voor de kerken het eens konden worden welke boeken in de canon zouden worden opgenomen.

Bekijken Vroege christendom en Lijst van vroege christelijke schrijvers

Liturgie

Liturgie is het geheel van voorgeschreven gebeden, ceremoniën en handelingen die een eredienst uitmaken.

Bekijken Vroege christendom en Liturgie

Lucas (evangelist)

Afbeelding van Lucas uit ''Très Riches Heures du Duc de Berry'' (ca. 1410) ''Lucas schrijft het evangelie'' in het Musée des Beaux-Arts de Dijon Lucas (Grieks: Λουκάς, Loukas) is volgens de traditie de schrijver van het Evangelie volgens Lucas en van Handelingen, het derde en het vijfde boek van het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Lucas (evangelist)

Maastricht

Sint-Servaas Maastricht (uitspraak:; Limburgs: Mestreech /məsˈtʁeːç/; Waals: Måstraik of Li Trai) is een stad en gemeente in het zuiden van Nederland.

Bekijken Vroege christendom en Maastricht

Mandeïsme

Mandeïsme of mandaeïsme (Mandaïsch: מנדעיותא, Mandaʻiūtā; Arabisch: مندائية, Mandāʼīyah) is een gnostische religie met een sterk dualistische kijk op de wereld, die in de eerste eeuwen na Chr.

Bekijken Vroege christendom en Mandeïsme

Mani (profeet)

Mani (Perzisch: مانی Māni, Syrisch: ܡܐܢܝ Chinees 摩尼 Móní, Latijn, Manes Grieks: Μάνης) (ca. 216–276) was de grondlegger van het manicheïsme, een religie waarbij de verwerving van gnosis centraal stond.

Bekijken Vroege christendom en Mani (profeet)

Manicheïsme

Het manicheïsme was een gnostische religie en een stroming binnen het christendom, waarin de verwerving van gnosis het kernthema was.

Bekijken Vroege christendom en Manicheïsme

Marcion van Sinope

Marcion van Sinope (Grieks: Μαρκίων Σῐνώπην) (Sinope, ±85 — Rome, ±160) was stichter van de naar hem genoemde marcionistische kerkgemeenschap.

Bekijken Vroege christendom en Marcion van Sinope

Marcionisme

Fresco waarop Marcion predikt Marcionisme is het dualistische geloofstelsel dat afstamt van de leer van Marcion van Sinope, die rond het jaar 144 na Christus (115 jaar en 6 maanden na zijn kruisiging, volgens Tertullianus in Adversus Marcionem, XV) in Rome werd geëxcommuniceerd.

Bekijken Vroege christendom en Marcionisme

Maria (moeder van Jezus)

Maria (Grieks Μαρία of Μαριάμ, van het Hebreeuwse מרים, Maryam, Mirjam, wellicht "gewenst kind", "bitter", "rebels", of "sterke wateren", of indien afgeleid van het Egyptisch: "geliefde" of "liefde".

Bekijken Vroege christendom en Maria (moeder van Jezus)

Mens sana in corpore sano

Mens sana in corpore sano (Latijn) betekent "Een gezonde geest in een gezond lichaam".

Bekijken Vroege christendom en Mens sana in corpore sano

Messias

Een messias is een bevrijder van een groep mensen.

Bekijken Vroege christendom en Messias

Michael Servet

Michel Servet met op de achtergrond de brandstapel Michel Servet (Spaans: Miguel Serveto; Latijn: Michael Servetus) (Villanueva de Sigena, 29 september 1511 - Genève, 25 oktober 1553) was een Spaanse arts en theoloog.

Bekijken Vroege christendom en Michael Servet

Middellandse Zee

De Middellandse Zee is gelegen tussen Zuid-Europa, Zuidwest-Azië en Noord-Afrika.

Bekijken Vroege christendom en Middellandse Zee

Millennium

Een millennium, van Latijn 'mille', duizend en 'annus', jaar, is een aaneengesloten periode van duizend jaar.

Bekijken Vroege christendom en Millennium

Monogram

Bernhard op een bank ter gelegenheid van hun huwelijk. De bakstenen bank staat in Woerden. Een monogram is een symbool, opgebouwd uit twee of meer letters en/of andere grafische symbolen, om zodoende een (soort) logo of herkenbaar symbool te maken.

Bekijken Vroege christendom en Monogram

Moord

Milaan Idem, schilderij van William Blake Moord is het op onwettige wijze opzettelijk beëindigen van het leven van een ander, waarbij een strafverzwarend element aanwezig is.

Bekijken Vroege christendom en Moord

Munt (betaalmiddel)

Lydische munt uit de tijd van koning Kroisos (ca. 550 v.Chr.) met 'protomos' (voorstuk) van een leeuw en een stier Chinees muntgeld uit verschillende perioden Vorm om Chinees muntgeld mee te gieten uit de Han-dynastie (ca. 200 v.Chr. - 200 na Chr.) Syracuse, ca. 415-405 v.Chr. Beide zijden van de munt zijn gesigneerd door de kunstenaars die het stempel sneden, respectievelijk Eumenos en Eukleidas Munt van Alexander de Grote, met geïdealiseerd portret Tetradrachme van koning Antimachus I van Bactrië met realistisch portret, ca.

Bekijken Vroege christendom en Munt (betaalmiddel)

Nag Hammadigeschriften

Het geheime boek van Johannes Laatste pagina van het Thomasevangelie De Nag Hammadigeschriften zijn een verzameling teksten uit de begintijd van het christendom die in 1945 gevonden werden in Midden-Egypte in het plaatsje Nag Hammadi (Arabisch: نجع حمادي, transliteratie: Nadj` Hammadi; in de klassieke oudheid Chenoboskion, Grieks Χηνοβόσκιον, genoemd).

Bekijken Vroege christendom en Nag Hammadigeschriften

Nazoreeërs

De Nazoreeërs (ook wel Nazareners) worden in de geschriften van enkele kerkvaders beschreven als een georganiseerde joods-christelijke groepering met eigen specifieke opvattingen.

Bekijken Vroege christendom en Nazoreeërs

Neoplatonisme

Met neoplatonisme wordt verwezen naar de periode van platonisme die volgde op de nieuwe impuls die de filosofische speculaties van Plotinus (204-269) eraan hadden gegeven.

Bekijken Vroege christendom en Neoplatonisme

Nero (keizer)

Nero (Antium, 15 december 37 – bij Rome, 9 juni 68) was de vijfde Romeinse keizer, van 13 oktober 54 tot 9 juni 68.

Bekijken Vroege christendom en Nero (keizer)

Nieuwe Testament

De kruisiging van Jezus, 1512-1516, door Matthias Grünewald Het Nieuwe Testament (Koinè: Ἡ καινὴ διαθήκη, Hē kainḕ diathḗkē; Latijn: Novum Testamentum) is het tweede deel van de christelijke Bijbel en bestaat uit 27 werken, 'boeken', die alle in het Koinè Grieks zijn geschreven.

Bekijken Vroege christendom en Nieuwe Testament

Omega (letter)

De hoofd- en kleine letter omega De omega (hoofdletter Ω, kleine letter ω, Grieks: ω μεγα, lett. grote o) is de 24e en laatste letter van het Griekse alfabet.

Bekijken Vroege christendom en Omega (letter)

Oosters christendom

Oosters christendom of oosterse kerken is de term die oorspronkelijk werd gebruikt voor de christelijke kerkgenootschappen in het oostelijke Middellandse Zeegebied, en met name die in het voormalige Byzantijnse Rijk.

Bekijken Vroege christendom en Oosters christendom

Openbaar optreden van Jezus

Het openbaar optreden van Jezus betreft de daden en uitspraken van Jezus als rondtrekkende prediker tot aan het einde van zijn leven.

Bekijken Vroege christendom en Openbaar optreden van Jezus

Openbaring (concept)

Een openbaring is een onthulling van iets dat voorheen verborgen of geheim was.

Bekijken Vroege christendom en Openbaring (concept)

Opstanding

Christoph Schwartz, opstanding van Christus Onder opstanding of verrijzenis wordt het herrijzen van een persoon uit de dood verstaan.

Bekijken Vroege christendom en Opstanding

Origenes

Origenes Origenes (Grieks: Ὠριγένης Ōrigénēs, "de uit Horus geborene") (ca. 185 - 253/254) was een van de belangrijkste verdedigers van het christendom en exegeten in de derde eeuw.

Bekijken Vroege christendom en Origenes

Orthodoxie

Orthodoxie (Grieks: ὀρθός, orthos, recht en δόξα, doxa, mening, glorie) is letterlijk juiste aanbidding of juiste leer.

Bekijken Vroege christendom en Orthodoxie

Oude geschiedenis van de Joden

Blad uit een handschrift uit 1466 van de ''Oude geschiedenis van de Joden'', Biblioteka Narodowa, BN sygn. BOZ cim. 1 De Oude Geschiedenis van de Joden, ook wel bekend als de Joodse Oudheden, (oorspronkelijke Griekse titel Ioudaïkè Arkhailogia; Latijnse titel Antiquitates Judaicae, vaak afgekort AJ) is een verhaal in twintig boeken, in het Grieks geschreven tussen 79 en 94 na Christus door Flavius Josephus, dat, aldus de schrijver, de "complete oude geschiedenis" bevat van "ons Joedajoi" die tussen 536 voor Chr.

Bekijken Vroege christendom en Oude geschiedenis van de Joden

Papyrus 52

De Papyrus 52, Rylands papyrus ook wel bekend als het Johannes fragment is een papyrusfragment dat bewaard wordt in de John Rylands Library, Manchester, Verenigd Koninkrijk.

Bekijken Vroege christendom en Papyrus 52

Passie (Jezus Christus)

Jezus Christus De passie (Latijnse werkwoord: patior, passus sum, lijden, verdragen) is de korte laatste periode in het leven van Jezus Christus en vormt het slot van zijn openbaar optreden.

Bekijken Vroege christendom en Passie (Jezus Christus)

Pastorale brieven

De drie pastorale brieven zijn boeken uit de canon van het Nieuwe Testament.

Bekijken Vroege christendom en Pastorale brieven

Paulus (apostel)

Paulus (Oudgrieks: Παῦλος, Paulos; Hebreeuws: שאול התרסי, Šaʾul HaTarsi, "Saul van Tarsus") (Tarsus (Cilicië), ca. 3 - waarschijnlijk Rome, na 60) was een leider in het vroege christendom en speelde een centrale rol in de vroege ontwikkeling en verspreiding van het christendom in de gebieden rondom de Middellandse Zee, in het bijzonder in Klein-Azië en Griekenland.

Bekijken Vroege christendom en Paulus (apostel)

Paulus van Samosata

Paulus van Samosata (ca. 200 tot 275 n.Chr.) was bisschop van Antiochië van 260 tot 268.

Bekijken Vroege christendom en Paulus van Samosata

Paus

Het embleem van het pausschap.http://www.katholiek.org/pausschap.html Franciscus De paus is het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.

Bekijken Vroege christendom en Paus

Paus Calixtus I

Calixtus I (ook wel Callixtus of Calistus) (Rome, geboortedatum onbekend - sterfplaats onbekend, 222) was de zestiende paus van de Katholieke Kerk.

Bekijken Vroege christendom en Paus Calixtus I

Paus Clemens I

Paus Clemens I of Clemens Romanus (Rome?, 1e eeuw - Chersonesos (Bosporuskoninkrijk, nu: Krim), 99 of 101) was een bisschop van Rome en een heilige in het vroege christendom.

Bekijken Vroege christendom en Paus Clemens I

Paus Fabianus

Fabianus, zeer soms Flavius genoemd (Rome, ? - aldaar, 20 januari 250) was de twintigste paus van de Katholieke Kerk.

Bekijken Vroege christendom en Paus Fabianus

Paus Gregorius I

De heilige Gregorius (Rome, ca. 540 - aldaar, 12 maart 604), bijgenaamd de Grote, was de 64e paus van de Katholieke Kerk.

Bekijken Vroege christendom en Paus Gregorius I

Paus Linus

Linus († Rome ca. 76) was volgens de officiële lijst van pausen van het Vaticaan tussen 67 en 76 de tweede paus.

Bekijken Vroege christendom en Paus Linus

Penitentie

De penitentie is een boetedoening in de vorm van gebeden of goede werken, die na de belijdenis en absolutie van de zonden in de biecht door de priester aan de biechteling wordt opgelegd.

Bekijken Vroege christendom en Penitentie

Perzische Rijk

Safawieden 1501 – 1722 Het Perzische Rijk (Perzisch: شاهنشاهی ایران, Šâhanšâhiye Irân, letterlijk: "Keizerrijk Iran") was een uitgestrekt rijk in West-Azië waarover een aantal Iraanse/Perzische dynastieën hebben geregeerd.

Bekijken Vroege christendom en Perzische Rijk

Petrus

Jezus roept Simon (Petrus) en Andreas (Duccio di Buoninsegna). Jezus laat Petrus over het water lopen (François Boucher). Jezus geeft de sleutels aan Petrus (fresco van Pietro Perugino in de Sixtijnse Kapel). Rubens). Bourgondisch schilderij uit ca. 1520 Een engel verlost Petrus van zijn handboeien (Bernardo Strozzi).

Bekijken Vroege christendom en Petrus

Pinksteren

Pinksteren (Koinè: Πεντηκοστή, Pentèkostè, "de vijftigste ") of SinksenIn Vlaanderen heet Pinksteren ook wel Sinksen of Sinxen, een verbastering van het Oudfranse sinquiesme, 'vijftigste'.

Bekijken Vroege christendom en Pinksteren

Platonisme

Het platonisme heeft in de eerste plaats te maken met de filosofie van Plato en zijn invloed op latere filosofen.

Bekijken Vroege christendom en Platonisme

Pontius Pilatus

''Ecce Homo''; ziet den Mens, door Cigoli, ca. 1607 getijdenboek van Reynegom, coll. Koning Boudewijnstichting ''Ecce Homo!'' door Antonio Ciseri (19e eeuw) ''Wat is waarheid?'' Pilatus ondervraagt Jezus. Schilderij van Nikolaj Ge (19e eeuw).

Bekijken Vroege christendom en Pontius Pilatus

Praxeas

Praxeas heeft geen geschriften nagelaten; alles wat we over hem weten, weten we dankzij de Afrikaanse kerkvader Tertullianus.

Bekijken Vroege christendom en Praxeas

Priester

Rome Een priester of priesteres is in de meeste religies een beambte die als leider of voorganger van cultische handelingen optreedt als bemiddelaar tussen haar godheid (of godheden) en de mensen.

Bekijken Vroege christendom en Priester

Proces tegen Jezus

Matthias Stom: ''Christus bij Kajafas'' (ca. 1630) Het proces tegen Jezus of verhoor van Jezus is een centrale gebeurtenis in het christendom en vormt een onderdeel van de passie van Jezus.

Bekijken Vroege christendom en Proces tegen Jezus

Protestantisme

Luther volgens de overlevering zijn 95 stellingen openbaar maakte Gedächtniskirche in Speyer, ter nagedachtenis aan het protest van de Luthersen tegen het beperken van de godsdienstvrijheid Het protestantisme is een van de drie grote stromingen binnen het christendom, naast het rooms-katholicisme en de oosters-orthodoxe kerken.

Bekijken Vroege christendom en Protestantisme

Proto-orthodox christendom

NBV). De term proto-orthodox christendom of proto-orthodoxie, gemunt door nieuwtestamenticus Bart D. Ehrman, beschrijft de vroegchristelijke sekte die uitgroeide tot de christelijke orthodoxie.

Bekijken Vroege christendom en Proto-orthodox christendom

Pseudepigraaf

Een pseudepigraaf (van het Griekse ψευδής, pseudḗs, "vals" en ἐπιγραφή, epigraphḗ, "naam" of "inscriptie" of "toeschrijving"; samengenomen betekent het dus "vals opschrift of titel" en betekent 'onder een valse naam' of 'geschreven onder een alias') is een geschrift, veelal uit de oudheid, dat ten onrechte aan een ander persoon is toegeschreven dan de eigenlijke auteur.

Bekijken Vroege christendom en Pseudepigraaf

Ptolemaeën

De Ptolemaeën (meervoud van Ptolemaeus), ook wel Ptolemaeërs (soms ook "Ptolemeërs"), is een uit Macedonië stammende koninklijke dynastie die van 305 v.Chr. tot 30 v.Chr., na de dood van Alexander de Grote, over Egypte regeerde.

Bekijken Vroege christendom en Ptolemaeën

Publius Cornelius Tacitus

Publius Cornelius Tacitus (ca. 56-117) was een Romeins consul, historicus, schrijver en redenaar.

Bekijken Vroege christendom en Publius Cornelius Tacitus

Rabbijns jodendom

Het rabbijns jodendom (Hebreeuws: יהדות רבנית Jahadut Rabanit) was de opvolger van de Farizeeën na de verwoesting van de Tweede Tempel in het jaar 70.

Bekijken Vroege christendom en Rabbijns jodendom

Realisme (kunststroming)

''Bonjour Monsieur Courbet'', 1854. Realistisch schilderij door Gustave Courbet. Het realisme was een stroming in de 19e-eeuwse beeldende kunst, theater en literatuur, waarin gestreefd werd naar het weergeven van de (maatschappelijke) werkelijkheid.

Bekijken Vroege christendom en Realisme (kunststroming)

Reformatie

De protestantse Reformatie is het zestiende-eeuwse schisma binnen het westerse christendom, dat ingezet werd door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten.

Bekijken Vroege christendom en Reformatie

Restaurationisme

Restaurationisme is geen afzonderlijke religieuze beweging, maar een opeenvolging van gelijk gemotiveerde stromingen die opkwamen in het Verenigd Koninkrijk, het oosten van de Verenigde Staten en Canada aan het begin van de 19de eeuw, volgend op de Second Great Awakening in Noord-Amerika.

Bekijken Vroege christendom en Restaurationisme

Rho (letter)

De hoofdletter en kleine letter rho. De rho (hoofdletter Ρ, kleine letter ρ of ϱ, Grieks: ῥῶ) is de zeventiende letter van het Griekse alfabet.

Bekijken Vroege christendom en Rho (letter)

Rigorisme

In algemene zin duidt rigorisme op strengheid in de toepassing van regels of normen, starheid en het stijf en strak volgen van principes.

Bekijken Vroege christendom en Rigorisme

Rome (stad)

Rome (Italiaans: Roma) is de hoofdstad van Italië en het bestuurlijk centrum van de regio Lazio en de Città Metropolitana di Roma Capitale (voorheen de provincie Rome).

Bekijken Vroege christendom en Rome (stad)

Romeinse Keizerrijk

Het Romeinse Keizerrijk (Latijn: Imperium Romanum) was een staat die ontstond rond het begin van de jaartelling als opvolger van de Romeinse Republiek, en in 395 in twee delen uiteenviel.

Bekijken Vroege christendom en Romeinse Keizerrijk

Romeinse Rijk

Het Romeinse Rijk (Latijn: Imperium Romanum) was van oorsprong een stadstaat op het Italisch schiereiland die zich vanaf de zesde eeuw voor Christus begon uit te breiden en uitgroeide tot een rijk van zo'n zes miljoen vierkante kilometer met 120 miljoen inwoners.

Bekijken Vroege christendom en Romeinse Rijk

Rooms-Katholieke Kerk

Petrus (875) Andrej Roebljov (ca. 1400) De Rooms-Katholieke Kerk is met meer dan 1,2 miljard volgelingen het grootste kerkgenootschap ter wereld.

Bekijken Vroege christendom en Rooms-Katholieke Kerk

Sabellius

Sabellius (fl. ca. 215) was een derde-eeuwse priester en theoloog, die waarschijnlijk in Rome actief was.

Bekijken Vroege christendom en Sabellius

Sadok

Sadok zalft Salomo tot koning van Israël Sadok (Hebreeuws) was volgens de Hebreeuwse Bijbel een hogepriester van de Israëlieten tijdens koning David en Salomo (2 Samuel 20:25; 1 Koningen 4:2,4); volgens de Bijbelse chronologie was dit in de 10e eeuw v.Chr. Sadok was de zoon van Achitub, een priester die afstamde van Aärons zoon Eleazar (2 Samuel 8:17; 1 Kronieken 12:28).

Bekijken Vroege christendom en Sadok

Sarcofaag

basalt, toebehorend aan Horkhebit. Late Periode, 26e dynastie, ca. 590 v.Chr. Gevonden in 1902 in Saqqara. Nu in het Metropolitan Museum of Art, New York De Alexandersarcofaag, vermeend graf van Alexander de grote. De reliëfs beelden scènes uit diens leven uit. Gevonden in 1887 te Sidon Museo Nazionale Etrusco di Villa Giulia Een sarcofaag (Oudgrieks: – vleesetend) is een doorgaans stenen kist waarin menselijke stoffelijke resten worden bewaard.

Bekijken Vroege christendom en Sarcofaag

Schisma

Een schisma (Grieks: σχίσμα, s-chisma of s-chísma van σχίζω, s-chidzō, schizein.

Bekijken Vroege christendom en Schisma

School van Alexandrië (theologie)

De School van Alexandrië (ontstaan circa 190) was een plaats waar christelijke theologen en priesters opgeleid werden.

Bekijken Vroege christendom en School van Alexandrië (theologie)

Sekte

Een sekte is een geloofsgemeenschap met opvattingen en gebruiken die zich onderscheiden van overige geloofsgemeenschappen die behoren tot dezelfde stroming als de sekte.

Bekijken Vroege christendom en Sekte

Seleucidische Rijk

De gebieden die -in verschillende tijdvakken- het Seleucidische Rijk vormden. Het Seleucidische Rijk of Seleukidische Rijk (Oudgrieks Ἀρχή Σελεύκεια / Archè Seleúkeia) was het grootste diadochenrijk (opvolgersstaat van het Macedonische Rijk van Alexander de Grote) in het Nabije Oosten van 311 tot 63 v.Chr., ten tijde van het hellenisme.

Bekijken Vroege christendom en Seleucidische Rijk

Serapis

Serapis was een Hellenistische antropomorfe god wiens cultus is ontstaan in het Oude Egypte.

Bekijken Vroege christendom en Serapis

Sethianisme

Sethianisme is de naam die door een aantal auteurs uit de oudheid en iets later vanaf de derde eeuw is gegeven aan een of meerdere gnostische groeperingen.

Bekijken Vroege christendom en Sethianisme

Sjabbat

Sjabbatkaarsen met kidoesjbeker en challekleed De sjabbat (Hebreeuws: שַׁבָּת), ook sabbat, sjabbes of sjabbos (Asjkenazische / Jiddische uitspraak), is de wekelijkse rustdag in het jodendom.

Bekijken Vroege christendom en Sjabbat

Sjimon bar Kochba

Munt van Bar Kochba: de Tempel met daarboven een ster Sjimon bar Kochba (Hebreeuws: שמעון בר כוכבא) of Simon bar Kochba was een Joodse verzetsleider.

Bekijken Vroege christendom en Sjimon bar Kochba

Sociologie

Sociologie is de studie van de sociale relaties tussen mensen, en in het bijzonder van de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke samenlevingen.

Bekijken Vroege christendom en Sociologie

Spijswet

De spijswetten zijn voorschriften in de Hebreeuwse Bijbel aan de Israëlieten welke dieren deze wel mogen eten ("reine dieren") en welke niet ("onreine dieren").

Bekijken Vroege christendom en Spijswet

Spolia

Boog van Constantijn, Rome Spolia uit verschillende perioden op de Boog van Constantijn Fragment van grafmonument, hergebruikt bij de Romeinse brug van Maastricht Spolia (Latijn spolium: "buit, roof, van de vijand afgenomen") zijn bouwmaterialen afkomstig uit een oudere cultuur die worden hergebruikt.

Bekijken Vroege christendom en Spolia

Staatsgodsdienst

Christendom Een staatsgodsdienst of staatsreligie is de officiële godsdienst van een bepaalde, soevereine staat, of van een autonome deelstaat.

Bekijken Vroege christendom en Staatsgodsdienst

Stroming (religie)

Een religieuze stroming is een theologische, politieke of filosofische interpretatie van een bepaalde religie die niet exclusief is gebonden aan een bepaalde Kerk, denominatie of sekte.

Bekijken Vroege christendom en Stroming (religie)

Synoniem (taalkunde)

Een synoniem of evenwoord van een bepaald woord in een taal is een ander woord in dezelfde taal met min of meer dezelfde betekenis.

Bekijken Vroege christendom en Synoniem (taalkunde)

Syrië

Syrië, officieel de Arabische Republiek Syrië (Arabisch: الجمهورية العربية السورية, al-Dzhumhūriyya al-ʿarabiyya as-sūriyya), is een land in Azië.

Bekijken Vroege christendom en Syrië

Tarsus (stad)

Tarsus (Grieks: Ταρσός, Tarsos) is een stad in het zuiden van Turkije met ongeveer 240.000 inwoners.

Bekijken Vroege christendom en Tarsus (stad)

Tegenpaus

Tegenpaus Johannes XXIII Een tegenpaus, of antipaus, is een uit protest verkozen katholieke kerkleider.

Bekijken Vroege christendom en Tegenpaus

Tegenpaus Hippolytus

Hippolytus van Rome (Asia, omstreeks 170 – Sardinië, omstreeks 235) was een kerkleraar die zich waarschijnlijk in 217 afzette tegen de lakse houding van paus Calixtus I door zichzelf tot bisschop van Rome uit te roepen.

Bekijken Vroege christendom en Tegenpaus Hippolytus

Tertullianus

Tertullianus Quintus Septimius Florens, beter bekend onder zijn bijnaam Tertullianus (Nederlands, verouderd: Tertulliaan) (ca. 160 - ca. 230) was een belangrijke kerkvader.

Bekijken Vroege christendom en Tertullianus

Theocratie

Een theocratie is een staatsvorm waarin de godheid als onmiddellijke gezagsdrager wordt beschouwd.

Bekijken Vroege christendom en Theocratie

Theologie

Theologie (van het Griekse θεός theos, god en λόγος logos, woord, leer, kennis of verhandeling: godsleer) of godgeleerdheid is de studie van de inhoud van een godsdienstig geloof en de geloofsdocumenten in het bijzonder.

Bekijken Vroege christendom en Theologie

Thora

Een thorarol met jad (aanwijsstokje) Florence De Thora, ook gespeld als Tora of Torah (Hebreeuws: תּוֹרָה), zijn de eerste vijf boeken van de Tenach (Hebreeuwse Bijbel), die de grondslag van het joodse geloof vormen en daarmee als de voornaamste heilige boeken van deze monotheïstische godsdienst gelden.

Bekijken Vroege christendom en Thora

Tiridates IV van Armenië

Tiridates IV wordt gedoopt door Gregorius de Verlichter. Tiridates IV of Trdat IV (Armeens: Տրդատ Գ) (ca. 280 – ca. 330), ook wel Tiridates de Grote (Armeens: Տրդատ Մեծ) genoemd, was van 298 tot 330 koning van Armenië.

Bekijken Vroege christendom en Tiridates IV van Armenië

Titus Flavius Domitianus

Domitianus (Latijn: Titus Flavius Caesar Domitianus Augustus; Rome, 24 oktober 51 – aldaar, 18 september 96) was van 81 tot 96 keizer van het Romeinse Rijk.

Bekijken Vroege christendom en Titus Flavius Domitianus

Traditie (christendom)

Een Gutenbergbijbel Traditie binnen het christendom is de overlevering die als bron staat voor het verstaan van de openbaring van de waarheid door God aan de mensen.

Bekijken Vroege christendom en Traditie (christendom)

Turkije

Turkije, officieel de Republiek Turkije (Turks), is een transcontinentaal land dat voornamelijk in Anatolië in Zuidwest-Azië ligt, met een deel op het Balkanschiereiland in Zuidoost-Europa.

Bekijken Vroege christendom en Turkije

Uitleg van de Gnosis

De Uitleg van de Gnosis is een gnostisch geschrift.

Bekijken Vroege christendom en Uitleg van de Gnosis

Valentinianisme

Het valentinianisme was in de Romeinse oudheid de meest verbreide en invloedrijke stroming binnen de gnostiek.

Bekijken Vroege christendom en Valentinianisme

Vaticaanstad

Locatie in Rome Vaticaanstad, officieel de Staat Vaticaanstad (Italiaans: Stato della Città del Vaticano), is de kleinste onafhankelijke staat ter wereld.

Bekijken Vroege christendom en Vaticaanstad

Verkrachting

Verkrachtingsscène in Japanse kunst "De verschrikkingen van de oorlog", 1810, door Francisco de Goya "Verkrachting" door Martin Van Maele, 1905 Verkrachting is het ongewenst seksueel binnendringen van het lichaam door een ander.

Bekijken Vroege christendom en Verkrachting

Visioen

Een visioen (afkomstig van Latijnse visio: zicht, zienswijze) is een subjectieve ervaring van iets dat zintuigelijk niet waarneembaar is, maar voor de persoon zelf werkelijkheid lijkt te zijn, en waar in religieuze zin door de persoon voorspellende waarde wordt toegeschreven, ingegeven door een bovennatuurlijke of mystieke kracht.

Bekijken Vroege christendom en Visioen

Vroegchristelijk jodendom

Vroegchristelijk jodendom is een benaming voor een aantal vormen van christelijk jodendom in de periode vanaf de eerste volgelingen van Jezus tot aan begin vijfde eeuw.

Bekijken Vroege christendom en Vroegchristelijk jodendom

Vroegchristelijke bouwkunst

Altaar in de Grot van Sint-Petrus in Antiochië, Turkije. Vroegchristelijke architectuur is de bouwkunst van kerkgebouwen en andere christelijke bouwwerken uit de eerste eeuwen van het christendom.

Bekijken Vroege christendom en Vroegchristelijke bouwkunst

Vulgaat

Vulgata Sixtina Proloog van het Evangelie volgens Johannes, Clementina Vulgats, editie 1922 De Vulgaat (Editio Vulgata) is een belangrijke Bijbelvertaling in het Latijn, die tussen 390 en 405 n.Chr.

Bekijken Vroege christendom en Vulgaat

Wadi Natroen

Wadi Natroen (of Wadi Natroun) is een stad in Egypte, ongeveer 80 km ten zuiden van Alexandrië gelegen in het Gouvernement Al Buhayrah.

Bekijken Vroege christendom en Wadi Natroen

Wereldreligie

225px Een wereldreligie is een religie die aanspraak maakt op een universele waarheid.

Bekijken Vroege christendom en Wereldreligie

West-Romeinse Rijk

Het West-Romeinse rijk (in het Latijn Imperium Romanum Pars Occidentalis) ontstond in 285, het jaar van de administratieve verdeling van het Romeinse rijk in een oost- en westdeel.

Bekijken Vroege christendom en West-Romeinse Rijk

Westers christendom

Westers christendom of de westerse kerk is een term die gebruikt wordt in het oosters christendom.

Bekijken Vroege christendom en Westers christendom

Westwerk

Basiliek van Onze Lieve Vrouw in Maastricht Een westwerk (ook wel: westbouw of westkoor) is een monumentaal bouwwerk aan de westkant van een kerkgebouw, dat vaak wordt gassocieerd met de Maaslandse kunst, alhoewel ook in het Duitse Rijnland en elders westwerken uit de karolingische, ottoonse of romaanse periode voorkomen.

Bekijken Vroege christendom en Westwerk

Wet van Mozes

Maquette van de Tempel van Jeruzalem De Wet van Mozes of Mozaïsche wet (Hebreeuws: תֹּורַת מֹשֶׁה, Torat Moshe; in de Septuagint: νόμος Μωυσῆ, nómos Mōusē, "woord van Mozes", "leer van Mozes") is de naam die in de Hebreeuwse Bijbel wordt gegeven aan de religieuze wet van de Israëlieten (Jozua 8:31).

Bekijken Vroege christendom en Wet van Mozes

Wijsheidsliteratuur

Wijsheidsliteratuur is het literair genre dat vaak voorkwam in het oude Nabije Oosten.

Bekijken Vroege christendom en Wijsheidsliteratuur

Willibrordvertaling

De Willibrordvertaling is een Nederlandstalige Bijbelvertaling gepubliceerd door de Katholieke Bijbelstichting (KBS) in samenwerking met de Vlaamse Bijbelstichting (VBS).

Bekijken Vroege christendom en Willibrordvertaling

Wonderen van Jezus

Ivan Aivazovsky: ''Jezus loopt op het water'', 1888 Rafaël: ''Wonderbaarlijke visvangst'', 1515 De wonderen van Jezus zijn de veronderstelde bovennatuurlijke verrichtingen van Jezus, die worden beschreven in de evangeliën, enkele apocriefen van het Nieuwe Testament en de Koran.

Bekijken Vroege christendom en Wonderen van Jezus

Zalving

In rituelen worden lichamen ceremonieel gezalfd.

Bekijken Vroege christendom en Zalving

Zonde

godslasteraar'', William Blake, ca. 1800 Zonde is in religieuze zin het overtreden van een wet binnen het goddelijk recht.

Bekijken Vroege christendom en Zonde

1 Makkabeeën

1 Makkabeeën is een van de deuterocanonieke boeken die behoren tot de katholieke en oosters-orthodoxe canon.

Bekijken Vroege christendom en 1 Makkabeeën

144

Het jaar 144 is het 44e jaar in de 2e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken Vroege christendom en 144

4e eeuw

De 4e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 4e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 301 tot en met 400.

Bekijken Vroege christendom en 4e eeuw

7Q5

Fragment 5 uit grot 7 7Q5 is een snipper papier die gevonden is in grot 7 van de Dode Zee-rollen bij Qumran.

Bekijken Vroege christendom en 7Q5

8e eeuw

De 8e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 8e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 701 tot en met 800.

Bekijken Vroege christendom en 8e eeuw

Ook bekend als Eerste christenen, Geschiedenis van het vroege christendom, Heidenchristen, Verspreiding van het christendom.

, Christenvervolgingen, Christenvervolgingen door Diocletianus, Galerius en Maximinus, Christologie, Christusmonogram, Circumcisie, Clemens van Alexandrië, Concilie van Jeruzalem, Constantijn de Grote, Cunctos populos, Cyprianus van Carthago, De herder van Hermas, Decius, Demiurg, Diaken, Diana (mythologie), Didachè, Dionysius Exiguus, Docetisme, Dode Zee-rollen, Dogma (christendom), Dood en herrijzenis van Jezus, Doop (sacrament), Drie-eenheid, Duizendjarig vrederijk, Ebionieten, Edict van Milaan, Eerste brief van Clemens, Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs, Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen, Eerste brief van Paulus aan Timoteüs, Eerste Concilie van Nicea, Eerste zeven oecumenische concilies, Efeze, Egypte (land), Eindtijd, Engeland, Eschatologie, Eucharistie, Europa (werelddeel), Eva (persoon), Evangelie van de Ebionieten, Evangelie van de Hebreeën, Evangelie volgens Johannes, Evangelie volgens Lucas, Evangelie volgens Marcion, Evangelie volgens Marcus, Evangelie volgens Matteüs, Evangelisatie, Excommunicatie, Flavius Josephus, Flavius Josephus over Jezus, Fresco (schilderterm), Frygië, Gaius Suetonius Tranquillus, Galerius, Galilea (streek), Gallo-Romeins Museum (Tongeren), Gelijkenis van de Goede Herder, Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel, Genesis (boek), Geschiedenis van het christendom, Gnosis, Gnostiek, God (jodendom), Godsdienstvrijheid, Grafschrift, Graftombe, Gregorius de Verlichter, Grote afval, Gymnasion, Hadrianus, Handelingen van de apostelen, Hebreeuwse Bijbel, Heidendom, Heilige Geest, Hekate, Hellenisme, Hemelvaart (personen in de Bijbel), Henk Singor, Heremiet (monnik), Hermetisme, Het Laatste Avondmaal (Jezus), Hiëronymus van Stridon, Hogepriester, Ichthus (symbool), Ignatius van Antiochië, Ireneüs van Lyon, Israëlieten, Ivoorsnijwerk, Jakobus de Mindere, Jakobus de Rechtvaardige, Jeruzalem, Jezus (historisch), Jezus (traditioneel-christelijk), Johannes (apostel), Johannes de Doper, Jona (boek), Joods-christelijke evangeliën, Joodse Oorlog, Joodse tempel, Joodse visies op het christendom, Judas Makkabeüs, Judea, Jupiter (mythologie), Justinus de Martelaar, Kerkelijk ambt, Kerkvader, Kerstening, Ketterij, Keulen (stad), Kruis (christendom), Kruisiging, Kruisweg (religie), Lactantius, Lapidarium, Latijn, Lazarus (Bijbel), Legende (volksverhaal), Legitimiteit (politiek), Lijst van vroege christelijke schrijvers, Liturgie, Lucas (evangelist), Maastricht, Mandeïsme, Mani (profeet), Manicheïsme, Marcion van Sinope, Marcionisme, Maria (moeder van Jezus), Mens sana in corpore sano, Messias, Michael Servet, Middellandse Zee, Millennium, Monogram, Moord, Munt (betaalmiddel), Nag Hammadigeschriften, Nazoreeërs, Neoplatonisme, Nero (keizer), Nieuwe Testament, Omega (letter), Oosters christendom, Openbaar optreden van Jezus, Openbaring (concept), Opstanding, Origenes, Orthodoxie, Oude geschiedenis van de Joden, Papyrus 52, Passie (Jezus Christus), Pastorale brieven, Paulus (apostel), Paulus van Samosata, Paus, Paus Calixtus I, Paus Clemens I, Paus Fabianus, Paus Gregorius I, Paus Linus, Penitentie, Perzische Rijk, Petrus, Pinksteren, Platonisme, Pontius Pilatus, Praxeas, Priester, Proces tegen Jezus, Protestantisme, Proto-orthodox christendom, Pseudepigraaf, Ptolemaeën, Publius Cornelius Tacitus, Rabbijns jodendom, Realisme (kunststroming), Reformatie, Restaurationisme, Rho (letter), Rigorisme, Rome (stad), Romeinse Keizerrijk, Romeinse Rijk, Rooms-Katholieke Kerk, Sabellius, Sadok, Sarcofaag, Schisma, School van Alexandrië (theologie), Sekte, Seleucidische Rijk, Serapis, Sethianisme, Sjabbat, Sjimon bar Kochba, Sociologie, Spijswet, Spolia, Staatsgodsdienst, Stroming (religie), Synoniem (taalkunde), Syrië, Tarsus (stad), Tegenpaus, Tegenpaus Hippolytus, Tertullianus, Theocratie, Theologie, Thora, Tiridates IV van Armenië, Titus Flavius Domitianus, Traditie (christendom), Turkije, Uitleg van de Gnosis, Valentinianisme, Vaticaanstad, Verkrachting, Visioen, Vroegchristelijk jodendom, Vroegchristelijke bouwkunst, Vulgaat, Wadi Natroen, Wereldreligie, West-Romeinse Rijk, Westers christendom, Westwerk, Wet van Mozes, Wijsheidsliteratuur, Willibrordvertaling, Wonderen van Jezus, Zalving, Zonde, 1 Makkabeeën, 144, 4e eeuw, 7Q5, 8e eeuw.