Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Vrije wil

Index Vrije wil

De vrije wil is het vermogen van rationeel handelende personen om controle uit te oefenen over eigen daden en beslissingen.

152 relaties: Aandacht, Aandoening, Abstractie, Agonist (biochemie), Albert Einstein, Alien-handsyndroom, Alvin Plantinga, Analogie (psychologie), Aristoteles, Arthur Schopenhauer, Benedictus de Spinoza, Benjamin Libet, Bewustzijn, Biochemie, Biologie, Biologische psychologie, Bordspel, Brief van Paulus aan de Romeinen, Causa sui, Cellulaire automaat, Cerebrale hemisfeer, Cerebrovasculair accident, Chaostheorie, Charvaka, Christendom, Clarence Darrow, Cognitieve neurowetenschap, Compatibilisme, Compulsie, Cortex cingularis anterior, Creatio ex nihilo, Criminologie, Dag des oordeels, Daniel Dennett, David Bohm, David Hume, David Kellogg Lewis, De libero arbitrio διατριβή sive collatio, Democritus, Demon, Demon van Laplace, Denken, Desiderius Erasmus, Determinisme (filosofie), Dick Swaab, Dopamine, Dualisme, Eetstoornis, Elektro-encefalografie, Emergentie, ..., Entiteit, EPR-paradox, Ethiek, Event-related potential, Evolutionaire psychologie, Executieve functies, Filosofie van de geest, Frontale kwab, Gedachte-experiment, Gedrag, Gedragswetenschap, Geest, Gen, Gevolgenethiek, Go (bordspel), God (algemeen), God (christendom), Golf (sport), Handelingstheorie, Handsfree, Harry Frankfurt, Hebreeuws, Heelal, Henri Bergson, Hersenbalk, Hypothese, Illusie, Interpretatie van de kwantummechanica, Intuïtie, Islam, Jean-Paul Sartre, Jodendom, Johannes Calvijn, John Bell (natuurkundige), John Locke (filosoof), Jonathan Cohen, Julien Offray de La Mettrie, Kaartspel, Kwantum, Kwantummechanica, Ledemaat, Leszek Kołakowski, Leven, Libertarisme, Maarten Luther, Menselijke hersenen, Metafysica, Nature-nurture-debat, Natuurfilosofie, Neurologie, Neuropsychologie, Neurowetenschap, Noradrenaline, Obsessieve-compulsieve stoornis, Onbewuste, Ontoerekeningsvatbaarheid, Ontologie (filosofie), Oorzakelijkheid, Overeenkomst (contract), Panpsychisme, Parameter, Paul Henri Thiry d'Holbach, Paulus (apostel), Philo van Alexandrië, Pragmatisme, Priming (geheugen), Propositie, Proprioceptie, Psychiatrie, Psychose, Rechtspersoon, Rechtvaardigheid, Rede, Robot, Rudolf Steiner, Søren Kierkegaard, Schaak, Schizofrenie, Serotonine, Sjiisme, Sociale institutie, Stanford Encyclopedia of Philosophy, Steven Pinker, Substantie, Syndroom van Gilles de la Tourette, Taal, Theologie, Thomas Hobbes, Thomas Nagel, Thomas Reid, Tic, Transcraniële magnetische stimulatie, Ventromediale prefrontale cortex, Verslaving, Verwijten, Victor Lamme, Vrijheid van gedachte, Wet (wetenschap), Willem van Ockham, William James, Ziel (filosofie), Zintuiglijke indrukken. Uitbreiden index (102 meer) »

Aandacht

Aandacht is het cognitief proces van het gericht waarnemen van de omgeving.

Nieuw!!: Vrije wil en Aandacht · Bekijk meer »

Aandoening

Een aandoening is een afwijking van de gezonde toestand van lichaam of geest.

Nieuw!!: Vrije wil en Aandoening · Bekijk meer »

Abstractie

Abstractie is het inductieve proces van het weglaten van alle niet-essentiële informatie en secundaire aspecten en vervolgens generaliseren om zo de meer fundamentele structuren zichtbaar te maken.

Nieuw!!: Vrije wil en Abstractie · Bekijk meer »

Agonist (biochemie)

tabaksplanten voorkomt en een acetylcholine-agonist die door planten als neurotoxine tegen vraat door insecten wordt ingezet. heropname van serotonine remt. paddenstoelen voorkomt en een acetylcholine-agonist die niet door de bloed-hersenbarrière kan diffunderen. Een agonist is in de biochemie een signaalstof die een receptor in een celmembraan activeert of de activiteit van een enzym verhoogt.

Nieuw!!: Vrije wil en Agonist (biochemie) · Bekijk meer »

Albert Einstein

Handtekening Begin van een toespraak van Albert Einstein. ''"Ladies'' (kucht) ''and gentlemen, our age is proud of the progress it has made in men's intellectual development. The search and striving for truth and knowledge is one of the highest of men's qualities..."'' United Jewish Appeal, 11 april 1943. Opname Radio Universidad Nacional de La Plata, Argentinië. Albert Einstein (Ulm, 14 maart 1879 – Princeton (New Jersey), 18 april 1955) was een Duits-Zwitsers-Amerikaanse theoretisch natuurkundige van Joodse afkomst.

Nieuw!!: Vrije wil en Albert Einstein · Bekijk meer »

Alien-handsyndroom

Het alien-handsyndroom (AHS) is een neurologische aandoening, waarbij een ledemaat (meestal de hand) van een persoon gedragingen vertoont, zonder de intentie van de persoon.

Nieuw!!: Vrije wil en Alien-handsyndroom · Bekijk meer »

Alvin Plantinga

Alvin Carl Plantinga (Ann Arbor (Michigan) 15 november 1932) is een Amerikaanse filosoof.

Nieuw!!: Vrije wil en Alvin Plantinga · Bekijk meer »

Analogie (psychologie)

Een analogie is een overeenkomst tussen twee objecten en begrippen.

Nieuw!!: Vrije wil en Analogie (psychologie) · Bekijk meer »

Aristoteles

Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.

Nieuw!!: Vrije wil en Aristoteles · Bekijk meer »

Arthur Schopenhauer

Arthur Schopenhauer (Danzig, 22 februari 1788 - Frankfurt, 21 september 1860) was een Duits filosoof die een uitgesproken pessimistische wereldbeschouwing formuleerde.

Nieuw!!: Vrije wil en Arthur Schopenhauer · Bekijk meer »

Benedictus de Spinoza

Het betrouwbaarste portret van Spinoza zou deze prent kunnen zijn die was meegebonden in sommige vroege exemplaren van de ''Opera Posthuma'' uit 1677. Het portret in Wolfenbüttel is waarschijnlijk hierop gebaseerd.Nadler 2018, p. 183; met verwijzing naar Ekkart, ''Spinoza in beeld: Het onbekende gezicht'' Benedictus de Spinoza, gelatiniseerde vorm van Baruch Spinoza (Amsterdam, 24 november 1632 – Den Haag, 21 februari 1677) was een Nederlandse filosoof, politiek denker en exegeet uit de Gouden Eeuw.

Nieuw!!: Vrije wil en Benedictus de Spinoza · Bekijk meer »

Benjamin Libet

Benjamin Libet (Chicago, 12 april 1916 – Davis, 23 juli 2007) was een Amerikaanse neurofysioloog die mondiale bekendheid verwierf met experimenten die de zogenaamde "bewustzijnsvertraging van een halve seconde" laten zien.

Nieuw!!: Vrije wil en Benjamin Libet · Bekijk meer »

Bewustzijn

Bewustzijn is het geestesvermogen dat het individu in staat stelt de buitenwereld waar te nemen en te verwerken, oftewel een beleving of besef te hebben van het eigen ik, ingebed in zijn omgeving.

Nieuw!!: Vrije wil en Bewustzijn · Bekijk meer »

Biochemie

Biochemie is de natuurwetenschap op het raakvlak van de biologie en de scheikunde.

Nieuw!!: Vrije wil en Biochemie · Bekijk meer »

Biologie

Animalia - Oeros (''Bos primigenius taurus'') Plantae - Tarwe (''Triticum'') Fungi - Gewone morielje (''Morchella esculenta'') Virus - Gammafaag Biologie is de natuurwetenschap die zich richt op organismen, levensprocessen en levensverschijnselen.

Nieuw!!: Vrije wil en Biologie · Bekijk meer »

Biologische psychologie

De biologische psychologie is de wetenschappelijke bestudering van de biologische basis van het gedrag en de psychische processen denken, voelen en bewustzijn van mensen.

Nieuw!!: Vrije wil en Biologische psychologie · Bekijk meer »

Bordspel

damspel, een klassiek bordspel Een bordspel is een spel dat wordt gespeeld op een tevoren gemarkeerd oppervlak, dat gewoonlijk op een huiskamertafel kan liggen.

Nieuw!!: Vrije wil en Bordspel · Bekijk meer »

Brief van Paulus aan de Romeinen

Rom 7:4–7 in de Codex Claromontanus (ca. 400 n.Chr.) De Brief van Paulus aan de Romeinen (vaak kortweg Romeinen genoemd) is een boek in het Nieuwe Testament van de christelijke Bijbel.

Nieuw!!: Vrije wil en Brief van Paulus aan de Romeinen · Bekijk meer »

Causa sui

Causa sui (Ned.: "eigen oorzaak", "oorzaak van zichzelf") is een metafysische term die men vooral terug kan vinden in de vroegmoderne continentale rationalistische filosofie.

Nieuw!!: Vrije wil en Causa sui · Bekijk meer »

Cellulaire automaat

Game of Life van John Conway, een cellulaire automaat. Afgebeeld is een bijzondere structuur, de ''glider gun'', die achter elkaar zogeheten ''gliders'' naar rechtsonder "uitzendt" maar zelf daarbij niet verandert. Regel 30: een eendimensionale cellulaire automaat. De verticale as is de tijd en de horizontale as is de cellulaire automaat op een bepaald tijdstip. Een cellulaire automaat (Engels: cellular automaton) is een discreet model uit de automatentheorie dat onder andere wordt toegepast in de wiskunde (berekenbaarheidstheorie) en theoretische biologie.

Nieuw!!: Vrije wil en Cellulaire automaat · Bekijk meer »

Cerebrale hemisfeer

Een cerebrale hemisfeer of hemispherium cerebri is een van beide delen van de grote hersenen, die verticaal in het midden gescheiden zijn.

Nieuw!!: Vrije wil en Cerebrale hemisfeer · Bekijk meer »

Cerebrovasculair accident

Wat te doen bij een beroerte? - Universiteit van Nederland Prof. Annelies Bronckaers (UHasselt) over beroertes - Universiteit van Vlaanderen Een cerebrovasculair accident of cerebrovasculaire aandoening (CVA), in de volksmond beter bekend als beroerte, attaque en apoplexie, is een acute medische aandoening waarbij er een plotselinge verstoring van de doorbloeding van de hersenen plaatsvindt.

Nieuw!!: Vrije wil en Cerebrovasculair accident · Bekijk meer »

Chaostheorie

meteorologisch model. Het systeem beweegt langs de getoonde banen links met de klok mee, na oversteek rechts tegen de klok in, na oversteek links...enzovoorts. Bij elke omloop verbreedt de band van de banen zich. De figuur is berekend met de standaard parameters r.

Nieuw!!: Vrije wil en Chaostheorie · Bekijk meer »

Charvaka

Charvaka (Sanskriet: चार्वाक; IAST: cārvāka) of lokayata (IAST: lokāyata) was een materialistische en atheïstische school in India.

Nieuw!!: Vrije wil en Charvaka · Bekijk meer »

Christendom

alt.

Nieuw!!: Vrije wil en Christendom · Bekijk meer »

Clarence Darrow

Clarence Seward Darrow (Kinsman (Ohio), 18 april 1857 – Chicago, 13 maart 1938) was een beroemd Amerikaans strafpleiter en lid van de American Civil Liberties Union (ACLU).

Nieuw!!: Vrije wil en Clarence Darrow · Bekijk meer »

Cognitieve neurowetenschap

De hersenen Cognitieve neurowetenschap is een vakgebied dat een integratie beoogt tussen neurowetenschap en cognitieve psychologie.

Nieuw!!: Vrije wil en Cognitieve neurowetenschap · Bekijk meer »

Compatibilisme

Het compatibilisme is een filosofische theorie die stelt dat vrije wil en determinisme beiden tegelijkertijd waar kunnen zijn.

Nieuw!!: Vrije wil en Compatibilisme · Bekijk meer »

Compulsie

Compulsie is de psychologische term voor een dwangmatige handeling.

Nieuw!!: Vrije wil en Compulsie · Bekijk meer »

Cortex cingularis anterior

Mediaal deel van het linker hemisphaerium cerebri met de gyrus cinguli. Het voorste deel is de cortex cingularis anterior De cortex cingularis anteriorShanta, T.R., Manocha, S.L. & Bourne, G.H. (1968).

Nieuw!!: Vrije wil en Cortex cingularis anterior · Bekijk meer »

Creatio ex nihilo

Creatio ex nihilo is Latijn voor schepping uit het niets.

Nieuw!!: Vrije wil en Creatio ex nihilo · Bekijk meer »

Criminologie

Criminologie is een gedragswetenschap die als studie-object het crimineel gedrag heeft, en de maatschappelijke reactie hierop.

Nieuw!!: Vrije wil en Criminologie · Bekijk meer »

Dag des oordeels

''Laatste Oordeel''. 15e eeuw. Afkomstig uit ''Très Riches Heures du duc de Berry''. De dag des oordeels, jongste dag of het laatste oordeel is in de westerse profetische religies (zoroastrisme, jodendom, christendom en islam) de dag waarop over alle mensen een oordeel geveld zal worden door God.

Nieuw!!: Vrije wil en Dag des oordeels · Bekijk meer »

Daniel Dennett

Daniel Clement Dennett (Boston (Massachusetts), 28 maart 1942) is een Amerikaanse filosoof die gespecialiseerd is in vraagstukken betreffende het bewustzijn, de filosofie van de geest en kunstmatige intelligentie.

Nieuw!!: Vrije wil en Daniel Dennett · Bekijk meer »

David Bohm

David Joseph Bohm (Wilkes-Barre, 20 december 1917 – Londen, 27 oktober 1992) was een in de Verenigde Staten geboren theoretisch fysicus en filosoof, die belangrijke bijdragen leverde op het gebied van de kwantumtheorie, neuropsychologie en de filosofie.

Nieuw!!: Vrije wil en David Bohm · Bekijk meer »

David Hume

David Hume (Edinburgh, 7 mei 1711 (26 april volgens de juliaanse kalender) – aldaar, 25 augustus 1776) was een Schotse filosoof en geschiedschrijver uit de tijd van de Verlichting.

Nieuw!!: Vrije wil en David Hume · Bekijk meer »

David Kellogg Lewis

David Kellogg Lewis (Oberlin (Ohio) 28 september 1941 – 14 oktober 2001) was een Amerikaans filosoof en professor aan de Princeton-universiteit.

Nieuw!!: Vrije wil en David Kellogg Lewis · Bekijk meer »

De libero arbitrio διατριβή sive collatio

De libero arbitrio διατριβή sive collatio ('Gesprek of verzameling uitspraken over de vrije wilskeuze') is een boek van Desiderius Erasmus uit 1524.

Nieuw!!: Vrije wil en De libero arbitrio διατριβή sive collatio · Bekijk meer »

Democritus

Democritus van Abdera (Oudgrieks:, Dêmókritos; ca. 460 v.Chr. – ca. 370 v.Chr.) was een Grieks filosoof, astronoom, wiskundige en reiziger.

Nieuw!!: Vrije wil en Democritus · Bekijk meer »

Demon

kardinaal, spotmunt voor het Concilie van Trente, ca. 1580 Demon met een kop van een ram, Egypte Oni-masker Een demon is een mythisch, bovennatuurlijk wezen dat volgens diverse religies het midden houdt tussen mensen en goden.

Nieuw!!: Vrije wil en Demon · Bekijk meer »

Demon van Laplace

De demon van Laplace is een gedachtenexperiment, beschreven door Pierre-Simon Laplace in 1814.

Nieuw!!: Vrije wil en Demon van Laplace · Bekijk meer »

Denken

''De Denker'' van Auguste Rodin Denken is een bewust proces waarbij een voorstelling, herinnering of idee wordt gevormd zonder directe stimulus door de zintuigen.

Nieuw!!: Vrije wil en Denken · Bekijk meer »

Desiderius Erasmus

Erasmus, met een pseudoniem Desiderius Erasmus en met een loconiem Erasmus Roterodamus (Rotterdam, 28 oktober 1466, 1467 of 1469 – Basel, 12 juli 1536) was een Nederlands humanist, katholiek theoloog, filosoof, filoloog en pedagoog.

Nieuw!!: Vrije wil en Desiderius Erasmus · Bekijk meer »

Determinisme (filosofie)

Determinisme is een filosofisch concept dat stelt dat elke gebeurtenis of stand van zaken niet zomaar willekeurig is, maar een oorzaak heeft.

Nieuw!!: Vrije wil en Determinisme (filosofie) · Bekijk meer »

Dick Swaab

Dick Frans Swaab (Amsterdam, 17 december 1944) is een Nederlandse arts en neurobioloog, die bekendheid geniet als hersenonderzoeker.

Nieuw!!: Vrije wil en Dick Swaab · Bekijk meer »

Dopamine

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Vrije wil en Dopamine · Bekijk meer »

Dualisme

Dualisme is het uitgaan van het bestaan van twee tegenover of naast elkaar bestaande, tot niets anders meer te herleiden grondbeginselen.

Nieuw!!: Vrije wil en Dualisme · Bekijk meer »

Eetstoornis

Een eetstoornis is een psychische aandoening, een afwijking van het normale eetgedrag behorend bij de leeftijd, het geslacht, en dergelijke.

Nieuw!!: Vrije wil en Eetstoornis · Bekijk meer »

Elektro-encefalografie

Elektro-encefalografie (eeg) is een methode om de elektrische activiteit van de hersenen te meten.

Nieuw!!: Vrije wil en Elektro-encefalografie · Bekijk meer »

Emergentie

Een termietenheuvel is een klassiek voorbeeld van emergentie in de natuur Een emergent verschijnsel doemt op (emergeren.

Nieuw!!: Vrije wil en Emergentie · Bekijk meer »

Entiteit

Een entiteit is iets dat een bestaan heeft.

Nieuw!!: Vrije wil en Entiteit · Bekijk meer »

EPR-paradox

De EPR-paradox is een gedachte-experiment dat een schijnbare tegenspraak tussen de kwantummechanica en speciale relativiteitstheorie oplevert.

Nieuw!!: Vrije wil en EPR-paradox · Bekijk meer »

Ethiek

De doodstraf: ethisch verantwoord of niet? Ethiek (Grieks: èthos, gewoonte of zedelijke handeling), moraalfilosofie, morele filosofie of moraalwetenschap is de tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning op het juiste handelen.

Nieuw!!: Vrije wil en Ethiek · Bekijk meer »

Event-related potential

Event-related-potentials, of kortweg ERP's, zijn de elektrofysiologische reacties van de hersenen op gebeurtenissen (’events’) in de omgeving.

Nieuw!!: Vrije wil en Event-related potential · Bekijk meer »

Evolutionaire psychologie

In de evolutionaire psychologie worden de psychologische aspecten van de menselijke geest en menselijk gedrag, vanuit het oogpunt van de evolutietheorie verklaard.

Nieuw!!: Vrije wil en Evolutionaire psychologie · Bekijk meer »

Executieve functies

De executieve functies (EF) zijn een set van hogere controlerende functies van de hersenen.

Nieuw!!: Vrije wil en Executieve functies · Bekijk meer »

Filosofie van de geest

frenologische weergave van de hersenen. Frenologie behoorde tot de eerste pogingen om de mentale functies te verbinden met specifieke delen van de hersenen. De filosofie van de geest (Engels: Philosophy of Mind) is de filosofische studie van de geest, de mentale processen, de mentale functies, de mentale eigenschappen en het bewustzijn en hun verhouding tot het fysieke lichaam: het zogenoemde lichaam-geestprobleem.

Nieuw!!: Vrije wil en Filosofie van de geest · Bekijk meer »

Frontale kwab

De frontale kwabben of lobi frontales zijn een gebied in de hersenen van gewervelden.

Nieuw!!: Vrije wil en Frontale kwab · Bekijk meer »

Gedachte-experiment

Een gedachte-experiment is een experiment dat niet uitgevoerd wordt in de realiteit, maar in iemands gedachten.

Nieuw!!: Vrije wil en Gedachte-experiment · Bekijk meer »

Gedrag

Gedrag is het geheel van acties en reacties van een organisme, gewoonlijk met betrekking tot de natuurlijke omgeving en de sociale omgeving.

Nieuw!!: Vrije wil en Gedrag · Bekijk meer »

Gedragswetenschap

Gedragswetenschap is een verzamelnaam voor wetenschappelijke richtingen die het gedrag van de mens onderzoeken.

Nieuw!!: Vrije wil en Gedragswetenschap · Bekijk meer »

Geest

In het algemeen is de geest de essentie, het wezenlijke van iets.

Nieuw!!: Vrije wil en Geest · Bekijk meer »

Gen

Schematische weergave van een gen op een chromosoom. Een gen is in de biologie een stukje erfelijk materiaal, waarmee organismen erfelijke eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht.

Nieuw!!: Vrije wil en Gen · Bekijk meer »

Gevolgenethiek

Gevolgenethiek of consequentialisme is een ethisch-filosofische stroming waarbij het ethisch juist handelen gekenmerkt wordt door een goed resultaat van ons handelen.

Nieuw!!: Vrije wil en Gevolgenethiek · Bekijk meer »

Go (bordspel)

Go is een, van origine Oost-Aziatisch, bordspel voor twee spelers.

Nieuw!!: Vrije wil en Go (bordspel) · Bekijk meer »

God (algemeen)

De Azteekse zonnegod Tonatiuh Bauchi, Nigeria, 1970-1973. Diagram met de namen van God uit de Oedipus Aegyptiacus, zeventiende eeuw Adonai Weense Bible Moralisée, dertiende eeuw Godsbeeld, foto genomen tijdens Tibetexpeditie in 1938 Een god of godheid (geslachtsneutraal; cfr. vrouwelijk godin) is een hypothetisch bovennatuurlijke entiteit die door gelovigen als machtig, bovenmenselijk wezen wordt aanbeden en verantwoordelijk wordt geacht voor bepaalde aspecten van de werkelijkheid, dan wel voor de werkelijkheid als geheel.

Nieuw!!: Vrije wil en God (algemeen) · Bekijk meer »

God (christendom)

God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest door El Greco Binnen het christendom is God het eeuwig wezen, dat alle dingen schept en behoudt.

Nieuw!!: Vrije wil en God (christendom) · Bekijk meer »

Golf (sport)

Golf (uitgesproken als) is een balspel waarbij een kleine, harde bal met een golfclub van de tee (afslagplaats) weggeslagen wordt in de richting van een met een vlag gemarkeerd punt (de hole).

Nieuw!!: Vrije wil en Golf (sport) · Bekijk meer »

Handelingstheorie

De handelingstheorie is een filosofische beschrijving van gedrag.

Nieuw!!: Vrije wil en Handelingstheorie · Bekijk meer »

Handsfree

Handsfree (Nederlands: handenvrij) is een Engelstalige term die aanduidt dat een apparaat te bedienen is, zonder gebruik van de handen.

Nieuw!!: Vrije wil en Handsfree · Bekijk meer »

Harry Frankfurt

Harry Frankfurt in 2017 Harry Gordon Frankfurt (Langhorne (Pennsylvania), 29 mei 1929 – Santa Monica (Californië), 16 juli 2023) was een Amerikaans filosoof en emeritus hoogleraar aan Princeton University.

Nieuw!!: Vrije wil en Harry Frankfurt · Bekijk meer »

Hebreeuws

Het woord ''Israël'' in Hebreeuws schrift Klassiek Hebreeuws, ook bekend als Lesjon HaKodesj (לשון הקודש, 'de heilige taal'), is de taal van het jodendom.

Nieuw!!: Vrije wil en Hebreeuws · Bekijk meer »

Heelal

Een deel van het heelal Het heelal of universum in de astronomie, ofwel de kosmos in de kosmologie, zijn synoniemen voor alle materie en energie binnen het gehele ruimtetijd-continuüm.

Nieuw!!: Vrije wil en Heelal · Bekijk meer »

Henri Bergson

Henri-Louis Bergson (Parijs, 18 oktober 1859 – aldaar, 4 januari 1941) was een Frans filosoof die wordt gezien als een van de belangrijkste filosofen uit de 20e eeuw.

Nieuw!!: Vrije wil en Henri Bergson · Bekijk meer »

Hersenbalk

Het corpus callosumFederative Committee on Anatomical Terminology (1998).

Nieuw!!: Vrije wil en Hersenbalk · Bekijk meer »

Hypothese

Een hypothese (van Oudgrieks: ὑπόθεσις (hypóthesis), veronderstelling) is in de empirische wetenschap een stelling die (nog) niet bewezen is, en die dient als uitgangspunt voor een experiment of voor een gerichte waarneming.

Nieuw!!: Vrije wil en Hypothese · Bekijk meer »

Illusie

Een optische illusie. Een illusie is een schijnbare werkelijkheid of een onjuiste interpretatie van de werkelijkheid.

Nieuw!!: Vrije wil en Illusie · Bekijk meer »

Interpretatie van de kwantummechanica

Een interpretatie van de kwantummechanica is een poging om de vraag te beantwoorden Waar heeft de kwantummechanica het precies over? Hoewel de kwantummechanica de nauwkeurigst geteste en meest succesvolle theorie is in de geschiedenis van de wetenschap, begrijpen velen haar niet helemaal.

Nieuw!!: Vrije wil en Interpretatie van de kwantummechanica · Bekijk meer »

Intuïtie

Intuïtie is een ingeving, een vorm van direct weten, zonder dat dit beredeneerd is.

Nieuw!!: Vrije wil en Intuïtie · Bekijk meer »

Islam

Wassende maan en ster. De islam (Arabisch: اسلام(islām) of الإسلام(al-islām), Nederlands: onderwerping of overgave) is een monotheïstische godsdienst en een van de drie grote(re) zogenoemde abrahamitische religies.

Nieuw!!: Vrije wil en Islam · Bekijk meer »

Jean-Paul Sartre

Jean-Paul Charles Aymard Sartre (Parijs, 21 juni 1905 – aldaar, 15 april 1980) was een Frans filosoof en schrijver van romans en toneelstukken.

Nieuw!!: Vrije wil en Jean-Paul Sartre · Bekijk meer »

Jodendom

De menora is een traditioneel symbool van het jodendom De davidster is een ander symbool van het jodendom Het jodendom is de cultuur, levenswijze en religie van het Joodse volk en de oudste of een van de vroegst ontstane monotheïstische godsdiensten en behoort tot de oudste religieuze tradities die vandaag de dag nog worden beoefend.

Nieuw!!: Vrije wil en Jodendom · Bekijk meer »

Johannes Calvijn

Johannes Calvijn, geboren als Jehan Cauvin (Noyon, 10 juli 1509 – Genève, 27 mei 1564), was een Frans-Zwitserse christelijke theoloog tijdens de reformatie, naar wie een protestants-christelijke stroming, het calvinisme, is genoemd.

Nieuw!!: Vrije wil en Johannes Calvijn · Bekijk meer »

John Bell (natuurkundige)

John Stewart Bell (Belfast, 28 juni 1928 – aldaar, 1 oktober 1990) was een Brits wiskundige en natuurkundige die bekend is geworden door de zogenaamde ongelijkheid van Bell, een ongelijkheid die geldt voor bepaalde correlaties tussen de relatieve frequenties van paren van identieke objecten met tweewaardige eigenschappen.

Nieuw!!: Vrije wil en John Bell (natuurkundige) · Bekijk meer »

John Locke (filosoof)

John Locke (Wrington bij Bristol, 29 augustus 1632 – High Laver, Essex, 28 oktober 1704) was een Engels filosoof, econoom en arts in de periode van de vroege Verlichting.

Nieuw!!: Vrije wil en John Locke (filosoof) · Bekijk meer »

Jonathan Cohen

Jonathan Cohen (Parijs, 16 juni 1980) is een Frans acteur.

Nieuw!!: Vrije wil en Jonathan Cohen · Bekijk meer »

Julien Offray de La Mettrie

Julien Offray de La Mettrie Julien Offray de La Mettrie (25 december 1709 - 11 november 1751) was een Franse arts en filosoof.

Nieuw!!: Vrije wil en Julien Offray de La Mettrie · Bekijk meer »

Kaartspel

Onder kaartspel wordt zowel het kaartmateriaal (meervoud: kaartspellen) als de activiteit (meervoud: kaartspelen) verstaan.

Nieuw!!: Vrije wil en Kaartspel · Bekijk meer »

Kwantum

In de fysica is een kwantum of quantum de kleinste, ondeelbare hoeveelheid van een grootheid die bij een interactie betrokken kan zijn.

Nieuw!!: Vrije wil en Kwantum · Bekijk meer »

Kwantummechanica

Brussel. Kwantummechanica is een natuurkundige theorie die het gedrag van materie en energie met interacties van kwanta op atomaire en subatomaire schaal beschrijft.

Nieuw!!: Vrije wil en Kwantummechanica · Bekijk meer »

Ledemaat

Een ledemaat of extremiteit (vroeger ook lidmaat) is een deel van het lichaam van mens of dier dat uitsteekt ten opzichte van de rest.

Nieuw!!: Vrije wil en Ledemaat · Bekijk meer »

Leszek Kołakowski

Leszek Kołakowski (Radom, 23 oktober 1927 - Oxford, 17 juli 2009) was een Poolse filosoof.

Nieuw!!: Vrije wil en Leszek Kołakowski · Bekijk meer »

Leven

Leven is een com­plex van ei­gen­schap­pen en func­ties van ge­or­ga­ni­seer­de we­zens, waarmee ze zichzelf in stand houden.

Nieuw!!: Vrije wil en Leven · Bekijk meer »

Libertarisme

Het libertarisme is een politieke filosofie die individuele vrijheid en zelfbeschikking als kernwaarden ziet.

Nieuw!!: Vrije wil en Libertarisme · Bekijk meer »

Maarten Luther

Maarten Luther (Duits: Martin Luther) (Eisleben, 10 november 1483 – aldaar, 18 februari 1546) was een Duits protestantse theoloog en reformator.

Nieuw!!: Vrije wil en Maarten Luther · Bekijk meer »

Menselijke hersenen

De menselijke hersenen (plurale tantum), ook wel het menselijk brein genoemd, vormen het deel van het centrale zenuwstelsel dat zich in het hoofd, meer specifiek in de schedel bevindt.

Nieuw!!: Vrije wil en Menselijke hersenen · Bekijk meer »

Metafysica

Metafysica is de tak van de filosofie die niet, zoals de fysica, de werkelijkheid onderzoekt die volgt uit zintuiglijke of instrumentele waarneming, maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat er achter zit.

Nieuw!!: Vrije wil en Metafysica · Bekijk meer »

Nature-nurture-debat

Het nature-nurture-debat (aanleg-opvoedingsdebat) is een discussie omtrent de oorsprong van de eigenschappen van een individu.

Nieuw!!: Vrije wil en Nature-nurture-debat · Bekijk meer »

Natuurfilosofie

Natuurfilosofie is dat gedeelte van de wijsbegeerte dat de stoffelijke wereld tot voorwerp van studie heeft.

Nieuw!!: Vrije wil en Natuurfilosofie · Bekijk meer »

Neurologie

Het menselijk zenuwstelsel Neurologie is een medisch specialisme dat zich bezighoudt met de diagnostiek en behandeling van neurologische aandoeningen: ziekten van de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen.

Nieuw!!: Vrije wil en Neurologie · Bekijk meer »

Neuropsychologie

Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met de functies van het brein en de relatie daarvan met gedrag.

Nieuw!!: Vrije wil en Neuropsychologie · Bekijk meer »

Neurowetenschap

Neurowetenschap is de wetenschap die zich bezighoudt met alle aspecten van het zenuwstelsel.

Nieuw!!: Vrije wil en Neurowetenschap · Bekijk meer »

Noradrenaline

Noradrenaline (ook norepinefrine) is een in het lichaam voorkomende neurotransmitter en een hormoon.

Nieuw!!: Vrije wil en Noradrenaline · Bekijk meer »

Obsessieve-compulsieve stoornis

Een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS, Engels: obsessive–compulsive disorder (OCD)), ook vaak obsessief-compulsieve stoornis of dwangstoornis genoemd, is een psychische aandoening die in het DSM-IV is gecategoriseerd als angststoornis.

Nieuw!!: Vrije wil en Obsessieve-compulsieve stoornis · Bekijk meer »

Onbewuste

Met het onbewuste en het onderbewuste worden geestelijke processen zoals gedachten en gevoelens bedoeld die niet, of niet onmiddellijk, voor het bewustzijn toegankelijk zijn, en die niettemin iemands gedrag kunnen beïnvloeden.

Nieuw!!: Vrije wil en Onbewuste · Bekijk meer »

Ontoerekeningsvatbaarheid

Ontoerekeningsvatbaarheid (in Nederland ook wel ontoerekenbaarheid) is een strafuitsluitingsgrond in diverse rechtsstelsels.

Nieuw!!: Vrije wil en Ontoerekeningsvatbaarheid · Bekijk meer »

Ontologie (filosofie)

De ontologie (van het Grieks ὀν.

Nieuw!!: Vrije wil en Ontologie (filosofie) · Bekijk meer »

Oorzakelijkheid

Oorzakelijkheid, causaliteit, de wet van oorzaak en gevolg, causaal verband of causaal mechanisme (2015): Oorzakelijke mechanismen en verklaringsmodellen voor regelovertredend gedrag, Academia Press is het directe mechanische verband tussen een oorzaak en een gevolg.

Nieuw!!: Vrije wil en Oorzakelijkheid · Bekijk meer »

Overeenkomst (contract)

Contract voor deelname aan een Engels televisieprogramma, Northam, Engeland, 1975. Het gebruik om na het sluiten van een overeenkomst elkaars handen te schudden. Diploma-uitreiking aan een Iraakse politieman na een cursus door Amerikaanse mariniers, 2004. Een overeenkomst, contract of convenant is een afspraak tussen ten minste twee natuurlijke personen of rechtspersonen – de partijen, of specifieker contractanten – over wat ze met elkaar of voor elkaar zullen gaan doen – de te leveren prestatie – of laten.

Nieuw!!: Vrije wil en Overeenkomst (contract) · Bekijk meer »

Panpsychisme

Panpsychisme is een metafysisch begrip en een filosofische leer.

Nieuw!!: Vrije wil en Panpsychisme · Bekijk meer »

Parameter

Een parameter is in de exacte wetenschappen een onbekende of variabele die de uiteindelijke toestand van een systeem, dan wel de uiteindelijke waarde van een uitdrukking bepaalt wanneer deze een waarde toegekend krijgt.

Nieuw!!: Vrije wil en Parameter · Bekijk meer »

Paul Henri Thiry d'Holbach

Paul Henri Thiry d’Holbach Paul-Henri Thiry d'Holbach (Edesheim, Rijnland-Palts, 8 december 1723 – Parijs, 21 januari 1789) was een Duits-Franse geleerde en materialistisch filosoof.

Nieuw!!: Vrije wil en Paul Henri Thiry d'Holbach · Bekijk meer »

Paulus (apostel)

Paulus (Oudgrieks: Παῦλος, Paulos; Hebreeuws: שאול התרסי, Šaʾul HaTarsi, "Saul van Tarsus") (Tarsus (Cilicië), ca. 3 - waarschijnlijk Rome, na 60) was een leider in het vroege christendom en speelde een centrale rol in de vroege ontwikkeling en verspreiding van het christendom in de gebieden rondom de Middellandse Zee, in het bijzonder in Klein-Azië en Griekenland.

Nieuw!!: Vrije wil en Paulus (apostel) · Bekijk meer »

Philo van Alexandrië

Philo van Alexandrië (20 v.Chr. – 50 n.Chr.), ook genaamd Philo Judaeus, was een hellenistische joodse filosoof uit Alexandrië.

Nieuw!!: Vrije wil en Philo van Alexandrië · Bekijk meer »

Pragmatisme

G.H. Mead. Het pragmatisme is een filosofische stroming, die de focus legt op het verbinden van praktijk en theorie, die volgens het pragmatisme niet los van elkaar staan.

Nieuw!!: Vrije wil en Pragmatisme · Bekijk meer »

Priming (geheugen)

Priming is het verschijnsel dat een stimulus een snellere of sterkere respons in het brein oproept als die stimulus eerder waargenomen is.

Nieuw!!: Vrije wil en Priming (geheugen) · Bekijk meer »

Propositie

Een propositie of bewering is in de logica een declaratieve zin die of waar of onwaar kan zijn.

Nieuw!!: Vrije wil en Propositie · Bekijk meer »

Proprioceptie

Proprioceptie of positiezin (ook wel kinesthesie genoemd) is het vermogen van een organisme om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen.

Nieuw!!: Vrije wil en Proprioceptie · Bekijk meer »

Psychiatrie

Psychiatrie is een medisch specialisme dat zich bezighoudt met psychische ziektebeelden en soms ook wel met de psychische gezondheid in het algemeen.

Nieuw!!: Vrije wil en Psychiatrie · Bekijk meer »

Psychose

Een psychose is een psychiatrisch toestandsbeeld waarbij de patiënt gedurende een zekere periode het contact met de werkelijkheid geheel of gedeeltelijk kwijt is.

Nieuw!!: Vrije wil en Psychose · Bekijk meer »

Rechtspersoon

Een rechtspersoon is een juridische constructie waardoor een abstracte entiteit of organisatie kan optreden en rechtshandelingen verrichten als een volwaardig en handelingsbekwaam persoon in het rechtsverkeer behept met rechten en plichten zoals een natuurlijk persoon dat kan doen, dat wil zeggen, ook een rechtssubject wordt.

Nieuw!!: Vrije wil en Rechtspersoon · Bekijk meer »

Rechtvaardigheid

''Rechtvaardigheid'', Een schilderij van Luca Giordano Rechtvaardigheid is juist en eerlijk handelen naar de situatie.

Nieuw!!: Vrije wil en Rechtvaardigheid · Bekijk meer »

Rede

De rede of ratio is een menselijk denkvermogen.

Nieuw!!: Vrije wil en Rede · Bekijk meer »

Robot

Atlas (2013) van Boston Dynamics Da Vinci Robot (Jaarbeurs Utrecht, 1941) Gemeentemuseum Arnhem De robot ''Johnny 5'' uit de film Short Circuit (1986) Een huishoudrobot uit 2008 Collectie speelgoedrobotten Een robot is een programmeerbare machine die vaak niet alleen informatie verwerkt, maar ook verschillende fysieke taken uit kan voeren.

Nieuw!!: Vrije wil en Robot · Bekijk meer »

Rudolf Steiner

Rudolf Joseph Lorenz Steiner (Donji Kraljevec, 25 of 27 februari 1861 – Dornach, 30 maart 1925) was een Oostenrijkse esotericus, schrijver, architect, filosoof die een geheel eigen zienswijze op pedagogie had.

Nieuw!!: Vrije wil en Rudolf Steiner · Bekijk meer »

Søren Kierkegaard

Søren Aabye Kierkegaard (Deens: sɶːɐn ˈkʰiɐ̯ɡ̊əɡ̊ɒːˀ; Kopenhagen, 5 mei 1813 – aldaar, 11 november 1855) was een 19e-eeuws Deens filosoof, protestants theoloog en cultuurcriticus.

Nieuw!!: Vrije wil en Søren Kierkegaard · Bekijk meer »

Schaak

Schaak is een situatie die zich voordoet in een schaakpartij.

Nieuw!!: Vrije wil en Schaak · Bekijk meer »

Schizofrenie

Schizofrenie (van het Griekse σχίζειν schizein, 'splijten' en φρήν phrēn, 'geest') is een enigszins verouderde term voor een psychische aandoening binnen het schizoïde spectrum.

Nieuw!!: Vrije wil en Schizofrenie · Bekijk meer »

Serotonine

Serotonine is een neurotransmitter met een overwegend stimulerende werking.

Nieuw!!: Vrije wil en Serotonine · Bekijk meer »

Sjiisme

Het sjiisme (Arabisch: الشيعة, Perzisch: شیعه - sji'a, letterlijk: volgeling of partij), is een van de twee grote ideologische stromingen binnen de islam waarvan de andere het soennisme is.

Nieuw!!: Vrije wil en Sjiisme · Bekijk meer »

Sociale institutie

Een sociale institutie, of kortweg institutie als de context duidelijk is, is een formele of informele regel die individueel gedrag, en de interactie tussen individuen binnen een groep inperkt.

Nieuw!!: Vrije wil en Sociale institutie · Bekijk meer »

Stanford Encyclopedia of Philosophy

Hoover Tower op de campus van Stanford University De Stanford Encyclopedia of Philosophy (afgekort SEP, voorheen SEOP) is een gerenommeerde Engelstalige filosofische encyclopedie op internet die onderhouden wordt door Stanford University.

Nieuw!!: Vrije wil en Stanford Encyclopedia of Philosophy · Bekijk meer »

Steven Pinker

Steven Arthur Pinker (Montreal, 18 september 1954) is een Canadees-Amerikaans taalkundige, experimenteel psycholoog en schrijver van wetenschappelijke boeken voor een breed publiek.

Nieuw!!: Vrije wil en Steven Pinker · Bekijk meer »

Substantie

Substantie (Gr: hypokeimenon of hupokeimenon, Lat: quod substat) is in de metafysica synoniem voor het ding.

Nieuw!!: Vrije wil en Substantie · Bekijk meer »

Syndroom van Gilles de la Tourette

Het syndroom van Gilles de la Tourette (TS) is een verzameling verschijnselen die zich manifesteert als ongecontroleerde spierbewegingen en het maken van geluiden (tics).

Nieuw!!: Vrije wil en Syndroom van Gilles de la Tourette · Bekijk meer »

Taal

Spijkerschrift is de oudst overgeleverde vorm van geschreven taal. Taal is een systeem van tekens – zoals gesproken klanken, gebaren, of geschreven symbolen – waarvan de mens gebruikmaakt om zijn gedachten te articuleren, zijn wereld te ordenen en te communiceren.

Nieuw!!: Vrije wil en Taal · Bekijk meer »

Theologie

Theologie (van het Griekse θεός theos, god en λόγος logos, woord, leer, kennis of verhandeling: godsleer) of godgeleerdheid is de studie van de inhoud van een godsdienstig geloof en de geloofsdocumenten in het bijzonder.

Nieuw!!: Vrije wil en Theologie · Bekijk meer »

Thomas Hobbes

Thomas Hobbes (Westport (Wiltshire), 5 april 1588 – Hardwick Hall (Derbyshire), 4 december 1679) was een Engels filosoof.

Nieuw!!: Vrije wil en Thomas Hobbes · Bekijk meer »

Thomas Nagel

Thomas Nagel (Belgrado, 4 juli 1937) is een Amerikaans filosoof.

Nieuw!!: Vrije wil en Thomas Nagel · Bekijk meer »

Thomas Reid

Thomas Reid Thomas Reid (1710-1796) was een Schots filosoof en een tijdgenoot van David Hume.

Nieuw!!: Vrije wil en Thomas Reid · Bekijk meer »

Tic

Een tic is een plotselinge, spontane, korte samentrekking van een spier of spiergroep.

Nieuw!!: Vrije wil en Tic · Bekijk meer »

Transcraniële magnetische stimulatie

Transcraniële magnetische stimulatie (TMS) is een neurofysiologische techniek die berust op de wetten van elektromagnetische inductie.

Nieuw!!: Vrije wil en Transcraniële magnetische stimulatie · Bekijk meer »

Ventromediale prefrontale cortex

De ventromediale prefrontale cortex of cortex praefrontalis ventromedialis is een deel aan de binnenzijde van de prefrontale schors, een gebied voor in de grote hersenen.

Nieuw!!: Vrije wil en Ventromediale prefrontale cortex · Bekijk meer »

Verslaving

Een verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of middel afhankelijk is.

Nieuw!!: Vrije wil en Verslaving · Bekijk meer »

Verwijten

Verwijten is het 'iets' kwalijk nemen van jezelf of iemand anders, het is een uiting van emotie.

Nieuw!!: Vrije wil en Verwijten · Bekijk meer »

Victor Lamme

Victor Lamme (Casablanca, 26 januari 1959) is een Nederlands hersenonderzoeker.

Nieuw!!: Vrije wil en Victor Lamme · Bekijk meer »

Vrijheid van gedachte

Vrijheid van gedachte (met raakvlakken aan vrijheid van geweten waarbij ze niet hetzelfde zijn), is de politieke vrijheid van een individu om een eigen gedachte of standpunt te hebben of te overwegen, dat losstaat van wat anderen denken.

Nieuw!!: Vrije wil en Vrijheid van gedachte · Bekijk meer »

Wet (wetenschap)

wet van Newton in theorie (zonder wrijving). (In de praktijk gaan de balletjes van de newtonpendel t.g.v. wrijving steeds langzamer, tot ze stil hangen) Een wet in de wetenschap is een regel die een bepaalde wetmatigheid beschrijft in de natuur of de maatschappij.

Nieuw!!: Vrije wil en Wet (wetenschap) · Bekijk meer »

Willem van Ockham

Willem van Ockham (ook wel geschreven als Occam) (1288 – 1347) was een middeleeuws Engels filosoof die geldt als een voorloper van de moderne filosofie.

Nieuw!!: Vrije wil en Willem van Ockham · Bekijk meer »

William James

Houghton Library William James (New York, 11 januari 1842 – Chocorua, 26 augustus 1910) was een Amerikaanse filosoof en psycholoog.

Nieuw!!: Vrije wil en William James · Bekijk meer »

Ziel (filosofie)

De ziel is in sommige religies en filosofische stromingen de niet-materiële essentie van mensen, vaak opgevat als synoniem van geest of van het zelf.

Nieuw!!: Vrije wil en Ziel (filosofie) · Bekijk meer »

Zintuiglijke indrukken

Zintuiglijke indrukken of zintuiglijke prikkels zijn het directe beeld, de ervaring of informatie, die de mens verkrijgt via zijn zintuigen.

Nieuw!!: Vrije wil en Zintuiglijke indrukken · Bekijk meer »

Richt hier:

Voluntarisme, Vrijwillig, Vrijwilligheid, Wilsvrijheid.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »