Communicatie

1329 relaties: Aardatmosfeer, Aarde (planeet), Aardkern, Aardkorst, Aardmagnetisch veld, Aardmantel, Aardoppervlak, Aardrijkskunde, Aardse planeet, Aardwarmte, Aardwetenschappen, Abiogenese, Abiotische factor, Absorptie (natuurkunde), Abundantie (scheikunde), Acasta Gneiss, Accretie (astrofysica), Accretieschijf, Acetabularia, Achterland (sediment), Actine, Actinide, Adam Sedgwick, Adaptatie (biologie), Adaptieve radiatie, Adenosinetrifosfaat, Adirondackgebergte, Aeroob, Afanitisch, Afrika, Afschuiving (geologie), Afschuiving (sterkteleer), Afzetting (stratigrafie), Aggregaat (scheikunde), Alaska, Albedo, Alberta, Algen, Algerije, Alkalien (geologie), Allende (meteoriet), Alluviaal, Alphaproteobacteria, Aluminium, Alveolatae, Amazonekraton, American Association for the Advancement of Science, Amfiboliet, Amfibolietfacies, Ammonia, ..., Ammoniak, Amoebe, Amoebida, Amoebozoa, Amorf (materie), Anabar (rivier), Anaeroob, Anatexis, Andalusiet, Andes, Andesiet, Anhui, Anisotropie, Annum, Anomalie (filosofie), Anorganische chemie, Anorganische verbinding, Anorthiet, Anorthosiet, Anoxisch, Anoxygene fotosynthese, Antarctica, Antiparallel (biochemie), Apatiet, Apolloprogramma, Appalachen, Aragoniet, Archaea, Archaeplastida, Archeïcum, Areniet, Argon, Arizona (staat), Arkose, Armorica (continent), Artefact (archeologie), As (vulkaan), Ascomyceten, Aspidella (fossiel), Asthenosfeer, Astrobiologie, Astrofysica, Astronomie, Astronomische eenheid, Astronomische spectroscopie, Astronoom, Athabascameer, Atlantische Oceaan, Atmosfeer (astronomie), Atmosfeer (eenheid), Atoom, Augiet, Aulacogen, Australian National University, Australië (land), Avalonia, Azijnzuur, Baan (hemellichaam), Bacteriën, Baddeleyiet, Baffineiland, Baltica, Baltisch Schild, Baltische staten, Banded iron formation, Bar (druk), Bariet, Barium, Basalt (gesteente), Base (scheikunde), Batholiet, Bètaverval, Bekken (geologie), Benthos, Bentische zone, Bergketen, Berthieriet, Bestuurlijke indeling van Canada, Bihar, Bikonta, Binaire deling, Binnen-Mongolië, Binnenkern, Binnenzee, Biochemie, Biodiversiteit, Biofilm, Biogeen materiaal, Biogeochemische kringloop, Biogeologie, Biologie, Biologische afbraak, Biomarker, Biomassa, Biomineralisatie, Biopolymeer, Biosfeer, Biostratigrafie, Biosynthese, Biotiet, Biotoop, Bioturbatie, Biozone, Bitter Springs, Blauwalgen, Blokkeringstemperatuur, Bodem, Bodemhorizont, Bodemvorming, Boor (element), Boorkern, Bovenmantel, Bovenmeer, Bovista, Brazilië, Breccie, Breedtegraad, Breuk (geologie), Breuk (mineraal), Bristol (Verenigd Koninkrijk), Brits-Columbia, Broeikaseffect, Broeikasgas, Buitenkern, C14-datering, Calciet, Calcium, Calciumcarbonaat, Calciumfosfaat, Calciumoxide, Caldeira, Caledonische orogenese, California Institute of Technology, Calymmium, Cambrische explosie, Cambrium, Canada, Canadees Schild, Canadese Arctische Eilanden, Canberra, Cap carbonate, Caraïbische Zee, Carbonaat, Carboon, Cartesisch coördinatenstelsel, Cataclysme (geologie), Cel (biologie), Celdeling, Celkern, Cellulose, Celmembraan, Celsius, Celwand, Cenozoïcum, Charles Darwin, Chemisch element, Chemische reactie, Chemoautotrofie, Chemotroof, Chicxulubkrater, China, Chitine, Chitosan, Chitrakuta, Chloriet (scheikunde), Chloroplast, Chloroplastida, Choanoflagellata, Chondriet, Chromalveolata, Chromiet, Chromista, Chronostratigrafie, Chroom (element), Clade, Cladonia, Clostridium, Coördinatenstelsel, Coenocytium, Coesiet, Collenia, Colorado (staat), Coloradoplateau, Columbia (continent), Compressie (geologie), Computer, Computertomografie, Concretie, Condensatie, Conglomeraat (geologie), Congo-Kinshasa, Connecticut, Conspecifiek, Continent, Continentaal, Continentale accretie, Continentale collisie, Continentale lithosfeer, Continentale marge, Convergente plaatgrens, Correlatie (geologie), Cryogenium, Crypticum, Cummingtoniet, Cyclotron, Cyclus, Cytokinese, Cytoplasma, Cytoskelet, Daciet, Dagzoom, Dal (aardrijkskunde), Dampdruk, Datering, Davis (Californië), Demospongiae, Depressie (geografie), Detritus (geologie), Deuterium, Devoon, Dextraal, Diagenese, Diamant, Diamict, Diapirisme, Diatomeeën, Diatreem, Diepe tijd, Dieptegesteente, Diepzee, Dieren (biologie), Digitaal, Digitale camera, Dikarya, Dike (geologie), Dimethylamine, Dinoflagellaten, Diopsied, Dioriet, Diploïdie, Discordantie, Distaal (anatomie), Distikstofmonoxide, Divergente plaatgrens, Diwaterstof, Dizuurstof, Doleriet, Dolomiet, Dolosteen, Dome (geologie), Domein (biologie), Driedimensionaal, Drieplatenpunt, Droog klimaat, Dropstone, Druk (grootheid), Duniet, Dynamica, Eb, Eclogiet, Eclogietfacies, Ecologie, Ecosysteem, Ectasium, Edelgas, Ediacara Hills, Ediacarische biota, Ediacarium, Eencellige, Eilandboog, Eiwitten, Ejecta, Elektromagnetisme, Elektron, Elektronenmicroscopie, Elektronenoverdracht, Elementair deeltje, Embryophyta, Emissie (natuurkunde), Empirisch onderzoek, Enderbyland, Endogeen (aardwetenschappen), Endosymbiose, Enstatiet, Enzym, Eoarcheïcum, Eoceen, Eolisch proces, Eon (geologie), Eonothem, Era (tijdperk), Erathem, Erg (landvorm), Erosie, Erts (mineraal), Ertsafzetting, Eruptie, Estuarium, Ether (scheikunde), Eubacteriën, Eukaryoten, Europium, Eustasie, Evaporatie, Evaporiet, Evenaar, Evolutie, Evolutie (biologie), Evolutiebiologie, Excavata, Exponentiële groei, Extensietektoniek, Extrusief gesteente, Facies (geologie), Facultatief anaeroob organisme, Fagocytose, Familie (biologie), Faneritisch, Fanerozoïcum, Fauna (overzichtswerk), Felsisch, Fennoscandinavië, Fenocryst, Fenotype, Finland, Fluviatiel proces, Foliatie (geologie), Foraminifera, Formatie (stratigrafie), Fosfaat, Fosfor, Fosforiet, Fossiel, Fossiele overgangsvorm, Fossilisatie, Fotische zone, Fotoautotroof, Fotochemie, Fotofosforylering, Foton, Fotosfeer, Fotosynthese, Fotosysteem, Fototroof, Fototropie, Fouriertransformatie, Fractionering (mengsel), Franceville, Frequentie, Fumarole, Fylliet, Fyllosilicaat, Fylogenetische stamboom, Fylogenie, Fysiologie, Fytoplankton, Gabbro, Gabon, Gameet, Gametofyt, Ganggesteente (geologie), Gastheer (biologie), Gebergtegordel, Gebergtevorming, Gelaagdheid, Gele Zee, Gematigd klimaat, Gen, Generatie (biologie), Genetica, Genoom, Geochemie, Geochronologie, Geodynamica, Geofysica, Geografisch informatiesysteem, Geografische pool, Geologie, Geologisch massief, Geologisch tijdperk, Geologische provincie, Geologische tijdschaal, Geomorfologie, George Howard Darwin, Geotherm, Geschiedenis van de Aarde, Geschokte kwarts, Geslacht (biologie), Geslachtelijke voortplanting, Gesteente, Getijde (waterbeweging), Geul (sleuf), Gewogen gemiddelde, Gips, Glaciaal (tijdperk), Glaciaal proces, Glaciaal sediment, Glacier National Park (Verenigde Staten), Glaciolacustrien, Glauconiet, Gletsjer, Gletsjerijs, Gletsjermeer, Glijvlak, Glomeromycota, Glucaan, Glucose, Glycogeen, Gneis, Godavari, Golden spike, Golf van Mexico, Golflengte, Gondwana (continent), Gotland, Goud, Graafgang, Graan, Grafiet, Granaat (mineraal), Grand Canyon, Grand Canyon Village, Graniet, Granietkoepel, Granitoïde, Granodioriet, Granofier, Granulietfacies, Grauwacke, Great Bear Lake, Great Slave Lake, Greater Sudbury, Greenstone belt, Grenville-orogenese, Grieks, Griekse mythologie, Grind, Groenland, Groenschistfacies, Groenwieren, Groep (stratigrafie), Grote Meren, Grote Merenregio (Noord-Amerika), Grote Oceaan, Grote-inslaghypothese, Guinea (gebied), Guizhou, Habitat, Hadeïcum, Hades, Hafnium, Haliet, Halveringstijd, Haploïdie, Harlech, Harvard-universiteit, Heelal, Helium, Helling (geologie), Hematiet, Hemellichaam, Henan (China), Heterotroof, Himalaya, Histogram, Holotype, Homogeniteit (natuurkunde), Hoogwater, Hoornblende, Hoornsteen, Horizont (stratigrafie), Horst (geologie), Hotspot (geologie), Huainan, Hudsonbaai, Hunan, Huronische ijstijd, Huronmeer, Hybride (biologie), Hydroïdpoliepen, Hydrologie, Hydrosfeer, Hydrothermale bron, Hydrothermale circulatie, Hyperstheen, Hypothese, Iapetusoceaan, Ichnologie, Idaho, IJs, IJs (water), IJskap, IJskristal, IJsland, IJstijdvak, IJzer (element), IJzer(II)oxide, IJzer(II,III)oxide, IJzer(III)oxide, IJzer-60, IJzererts, IJzeroer, IJzeroxiden, Illiet, Ilmeniet, In situ, Incertae sedis, India, Indië (regio), Infrarood, Infraroodspectroscopie, Infrastam, Inslagkrater, Inslagmetamorfose, Inslagproces, Insluitsel, Interferometer, Intergetijdengebied, Interglaciaal, Intermediair (gesteente), International Commission on Stratigraphy, International Union of Geological Sciences, Interstellair medium, Intrusie (geologie), Ion (deeltje), Ionisatie, Iowa (staat), Iridium (element), Isochroon, Isotherm proces, Isotoop, Isotopen van koolstof, Jack Hills, Jodium (element), Juneau (Alaska), Jupiter (planeet), Jura (periode), Kaapvaalkraton, Kalaharikraton, Kalium, Kalium-argonmethode, Kaliveldspaat, Kalk, Kalksteen, Kalktuf, Kallen, Kameroen, Kansas (staat), Karelië, Karoosupergroep, Katanga (provincie), Kelvin (eenheid), Kenia, Kenorland, Kentucky, Keratosa, Kernexplosie, Kernsplijting, Kerogeen, Kinetische energie, Klasse (biologie), Klast, Klastisch gesteente, Klei, Kleisteen, Klimaat, Klimaatgordels, Kola (schiereiland), Kolonie (biologie), Komatiiet, Komeet, Koningin Maudland, Koolstof, Koolstof-12, Koolstof-13, Koolstofdioxide, Koolstofkringloop, Koolstofmonoxide, Koolwaterstof, Koper (element), Koraal (zoölogie), Korrelgrootte (sediment), Korstmos, Kosmologie, Krater (landschapsvorm), Kraton (geologie), KREEP, Krijt (periode), Krijt-Paleogeengrens, Krimpscheur, Kristal (natuurwetenschappen), Kristalliet, Kristalliniteit, Kristallisatie, Kristalstructuur, Kromme, Kroongroep, Kuipergordel, Kussenlava, Kust, Kustlijn, Kustvlakte, Kwallen, Kwarts, Kwartsiet, Kwelder, Laag (stratigrafie), Labrador (regio), Lacustrien proces, Lagune, Laminatie, Landtong, Large igneous province, Late Heavy Bombardment, Latijn, Laurentia (geologie), Lava, Leisteen, Lengtegraad, Leven, Levend fossiel, Levenscyclus, Levensgemeenschap, Lichtjaar, Limoniet, Lipide, Lithificatie, Lithologie, Lithosfeer, Lithostatische druk, Lithostratigrafie, Littoraal, Long Range (bergketen), Lood (element), Lood(II)sulfide, LUCA (evolutie), Luchtdruk, Luminescentie, Maan, Mackenzie dykes, Macroscopische schaal, Madagaskar, Madhya Pradesh, Mafisch, Magma (gesteente), Magmadifferentiatie, Magmakamer, Magnesium, Magnetiet, Magnetisch veld, Magnetische susceptibiliteit, Magnetisme, Magnetometer, Mahanadi, Mangaan, Manitoba, Mantelconvectie, Mantelgesteente, Mantelpluim, Mare (maanzee), Marianen, Marianentrog, Marien, Marquette (Michigan), Mars (planeet), Massa (natuurkunde), Massachusetts, Massadichtheid, Massafractie, Massaspectrometrie, Materie, Matrix (geologie), Mývatn, Medusozoa, Meer (watervlakte), Meercellig organisme, Meetkunde, Meiose (voortplanting), Melkweg (sterrenstelsel), Membraan, Mengbaarheid, Mercurius (planeet), Mergel (sedimentologie), Meridiaan van Greenwich, Mesoarcheïcum, Mesoproterozoïcum, Mesozoïcum, Metaal, Metamorf gesteente, Metamorfe facies, Metamorfose (geologie), Meteoriet, Meteoroïde, Methaan, Methanogenese, Methanol, Mexico (land), Mica, Michigan, Micriet, Micro-aerofiel, Micro-organisme, Microbioom, Microcontinent, Microklien, Microkristallijn, Micrometer (eenheid), Micropaleontologie, Microscoop, Microscopie, Mid-oceanische rug, Middelpuntvliedende kracht, Midden-Westen, Migmatiet, Mijnbouw, Milieu, Mineraal, Mineraal (geologie), Mineralogie, Minnesota, Misema Caldera, Mississippi (rivier), Missoula, Missouri (staat), Mitochondrion, MmHg, Modder, Moddersteen, Moddervulkaan, Moedergesteente (geologie), Moeras, Moermansk, Moleculaire genetica, Moleculaire klok, Moleculaire wolk, Molecuul, Molybdeen, Monaziet, Monera, Monochromator, Monomeer, Montana (staat), Monzoniet, Morene, Morfologie (biologie), Mosdiertjes, Mossen, Mount Isa, Mozambique, Muscoviet, Myloniet, Myofibril, Namibië, Nanometer, Nanotechnologie, Nappe, National Aeronautics and Space Administration, Nature, Natuurkunde, Natuurlijke maan, Natuurlijke selectie, Nebraska, Neoarcheïcum, Neodymium, Neomorfose, Neoproterozoïcum, Neptunus (planeet), Neteldieren, Nevels en gaswolken, New Haven (Connecticut), New York (staat), Newfoundland, Newfoundland en Labrador, Nice, Niche (ecologie), Nikkel, Nitrogenase, Noord-Amerika, Noord-China, Noord-Ierland, Noord-Kaap, Noord-Karelië, Noord-Korea, Noordelijk Territorium, Noordelijke IJszee, Noordpoolgebied, Noordwest-China, Noorwegen, Northwest Territories, Nostoc, Nucleosynthese, Nulmeridiaan, Nunavut, Nuup Kangerlua, Oceaan, Oceanische lithosfeer, Oceanische spreiding, Oeganda, Oekraïens Schild, Oeral (gebergte), Oerknal, Ohio (staat), Oklo, Olivijn, Oman, Onderklasse (biologie), Onderrijk, Onderstam (biologie), Onderwereld (mythologie), Onderzeese berg, Ontario, Ontsluiting (geologie), Ontwikkelingsfysiologie, Oortwolk, Oost-Afrika, Oost-Antarctica, Oost-Europees Kraton, Opisthokonta, Opschuiving, Orde (biologie), Ordovicium, Organel, Organische stof, Organische verbinding, Organisme, Orogene gordel, Orosirium, Orthogneis, Oscillatoria, Osmium, Ouderdom van de Aarde, Oudgrieks, Overrijdende plaat, Overschuiving, Oxidatie, Oxide, Ozon (stof), Ozonlaag, Paleo-ecologie, Paleo-oceanografie, Paleoarcheïcum, Paleocontinent, Paleogeen, Paleogeografie, Paleoklimatologie, Paleomagnetisme, Paleomilieu, Paleontologie, Paleoproterozoïcum, Paleosol, Paleozoïcum, Pangea, Parallel (geografie), Parcimonie, Partiële druk, Parts per million, Pascal (eenheid), Passieve marge, Pauw (sterrenbeeld), Peerreview, Pekel, Peliet, Peralumineus, Peridotiet, Periode (tijdperk), Perm (periode), Petrografie, Petroleum, Petrologie, Pilbara, Pilbarakraton, Pixel, Plagioklaas, Planeet, Planetaire differentiatie, Planetenstelsel, Planetesimaal, Planetoïde, Planetoïdengordel, Planetologie, Plankton, Planten, Plantengemeenschap, Plasmodiale slijmzwammen, Platentektoniek, Platform (tektoniek), Platinagroep, Plooi (geologie), Plutonisme (theorie), Point Barrow, Polyfyletische groep, Polymeer, Polymerisatie, Polymorf (kristallografie), Polysacharide, Poolgebied, Poolklimaat, Populatie (biologie), Porfier, Porfyroblast, Porositeit, Predatie, Predator, Prenectarium, Primaire productie (ecologie), Prokaryoten, Prooidier, Proteobacteriën, Proterozoïcum, Protisten, Protoliet, Protoplaneet, Protoplanetaire schijf, Protoster, Protozoa, Provincies van China, Pseudofossiel, Pseudomorf, Pseudoparenchym, Pseudopodium, Pseudotachyliet, Pseudovector, Puimsteen, Puinwaaier, Pyrenoïde, Pyriet, Pyroclastisch gesteente, Pyroxeen, Quebec (provincie), Quebec (stad), Queensland, Radialen per seconde, Radicaal (scheikunde), Radioactief afval, Radioactiviteit, Radiometrische datering, Radionuclide, Ramanspectroscopie, Rasterelektronenmicroscoop, Röntgenstraling, Recentste gemeenschappelijke voorouder, Recombinatie (genetica), Redbeds, Redoxreactie, Reductie (scheikunde), Reflectieseismiek, Reginald Aldworth Daly, Regio's van West-Australië, Rekristallisatie (materiaalkunde), Relatieve aanwezigheid, Renium, Reykjahlíð, Reykjavik, Rhizaria, Rhyacium, Rhynie Chert, Ribbel, Rif (biogeen), Rift, Rijk (biologie), Rivier, Rivierbedding, Rizoïde, Rochelimiet, Rocky Mountain National Park, Rocky Mountains, Rodinia, Romanisering, Roodwieren, Rotatie (natuurkunde), Rubidium, Ruimte (astronomie), Rusland, Russisch, Ryoliet, Sahara, Saint Louis (Missouri), Samarium, SAR-clade, Saskatchewan, Satakunta (regio), Satelliet (astronomie), Satna (district), Saturnus (planeet), São Franciscokraton, Scandinavië, Scattered disk object, Schalie (gesteente), Scheikunde, Schelp, Schiereiland, Schild (geologie), Schildvulkaan, Schimmeldraad, Schimmels, Schist, Schokgolf, Schors, Schotland, Schuifzone, Sediment, Sedimentair gesteente, Sedimentaire facies, Sedimentatie, Sedimentologie, Segmentatie (biologie), Seismische golf, Seleen, Selene (mythologie), Sensu, Sensu stricto, Sequentiestratigrafie, Sessiliteit, Shandong (provincie), Shanxi, Siberië, Siberisch Kraton, Siderium, Siderofiel element, Silicaat, Siliciclastica, Silicium, Siliciumdioxide, Siliciummonoxide, Sill (geologie), Sillimaniet, Silt, Siltsteen, Siluur, Sint-Laurenszeeweg, Skeletnaald, Slenk (geologie), Slib, Slijmzwammen, Smelten (faseovergang), Sneeuw, Sneeuwbalaarde, Sokkel (geologie), Solfatare, Somerseteiland (Canada), Soort, Sortering, Spatzone, Spectraalklasse, Spectroscopie, Spectrum, Spitzer Space Telescope, Sponsachtigen, Sponzen, Spoor (scheikunde), Sporangium, Spore, Sporenfossiel, Sporofyt, Stam (biologie), Staten van de Verenigde Staten, Statherium, Stenium, Ster (hemellichaam), Steraan, Sterol, Stikstof (element), Stikstoffixatie, Stof (scheikunde), Stofwisseling, Stollingsgesteente, Stoloon, Straat Yucatán, Stralendiertjes, Stralingsenergie, Stratigrafie, Stratigrafische kolom, Stromatoliet, Strontium, Structurele geologie, Subcontinent, Subductie, Subductiezone, Substraat (ecologie), Substraat (geologie), Sudburykrater, Suite (geologie), Sulfaat, Sulfide, Supercontinent, Supergroep (biologie), Supergroep (stratigrafie), Supernova, Superoxidedismutase, Supervulkaan, Surtsey, Sutuur (geologie), Swaziland, Symbiose, Synapomorfie, Synchrotronstraling, Syncytium, Systeem (stratigrafie), Systematiek (biologie), T Tauri-ster, Tafonomie, Tanzania, Tasmanië, Taxon, Taxonomie, Taxonomie (biologie), Tefra, Tektoniek, Tektonische daling, Tektonische opheffing, Tektonische plaat, Temperatuur, Terrein (geologie), Terrigeen, Texas (staat), Textuur, Thallus, Thanatocoenose, Theia (planeet), Tholeiiet, Thorium, Thunder Bay, Tianjin, Tibet (gebied), Tijdvak (geologie), Till (sediment), Titaniet, Titanium, Toermalijn, Tomografie, Tonaliet, Tonium, Topografie, Torus, Traagheid, Transforme plaatgrens, Transneptunisch object, Triterpeen, Trog (geologie), Trojaan (planetoïde), Tropisch klimaat, Tsunami, Tufsteen, Turbidiet, Turbulente stroming, Turquoise (kleur), Typelocatie, Typesoort, Uitsterven, Ultramafisch, Ultraviolet, Underplating, Unikonta, United States Geological Survey, Universiteit van Bristol, Universiteit van Californië - Davis, Universiteit van Chicago, University of Rochester, Uraniniet, Uranium, Uranium-235, Uranium-looddatering, Uranus (planeet), Utah, Vaalbara, Vaalrivier, Vaatplanten, Vegetatieve vermeerdering, Veldspaat, Veldwerk, Ven (water), Venus (planeet), Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Verrotting, Versteend hout, Verstening (geologie), Verstoring (ecologie), Vertisol, Verwering, Vesikel (cel), Vesta (planetoïde), Victoria-eiland, Victoriameer, Vierhoek, Virginia (staat), Viridiplantae, Vlechtende rivier, Vloed, Vloedbasalt, Vloeistof, Voedingsstof, Voedselketen, Volksrepubliek China, Voorland (geologie), Voortplanting (biologie), Vulkaan, Vulkanisch glas, Vulkanische bom, Vulkanische boog, Vulkanisme, Vulkanologie, Wad (zeegebied), Wales, Warmtestraling, Warmwaterbron, Washington (staat), Washington D.C., Washington-universiteit te Saint Louis, Water, Waterdamp, Waterstof (element), Waterstofbrug, Waterstofperoxide, Waterstofsulfide, Weefsel (biologie), Weizmann Instituut van Wetenschappen, Welsh (taal), West-Afrika, West-Antarctica, West-Australië, West-Europa, Westelijk Canada, Wet van superpositie, Wetenschap, Wetenschappelijk onderzoek, Wilsoncyclus, Winnipegmeer, Wisconsin, Wittenoom, Woestijn, Wolga, Wormen (dieren), Xenocryst, Xenoliet, Xenon, Xenotiem, Yale-universiteit, Yangtze, Yavapai County, Yongji, Yucatán (schiereiland), Yunnan, Zand, Zandsteen, Zee, Zee-ijs, Zeeanemonen, Zeebodem, Zeeniveau, Zeespiegelstijging, Zeewater, Zeewier, Zeldzame aarde, Zetting (proces), Zichtbaar spectrum, Zijschuiving, Zimbabwe, Zink (element), Zinksulfide, Zirkoon (mineraal), Zoetwater, Zon, Zonlicht, Zonneconstante, Zonnenevel, Zonnestelsel, Zonnewind, Zouten, Zuid-Afrika, Zuid-Amerika, Zuid-Australië, Zuidelijk halfrond, Zuurstof (element), Zuurstofcrisis, Zwaartekracht, Zwavel, Zweden, Zygote. Uitbreiden index (1279 meer) » « Comprimeren index

Aardatmosfeer

halo heeft. mesosfeer over in de thermosfeer en de exosfeer en wordt het blauw langzaam zwart. De aardatmosfeer of dampkring is de atmosfeer om de aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Aardatmosfeer · Bekijk meer »

Aarde (planeet)

De Aarde is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Aarde (planeet) · Bekijk meer »

Aardkern

Schematische opbouw van de vaste Aarde De aardkern is het binnenste deel van de Aarde, dat zich uitstrekt van de onderkant van de aardmantel op zo'n 2900 km diepte tot aan het middelpunt van de Aarde op ongeveer 6370 km diepte.

Nieuw!!: Precambrium en Aardkern · Bekijk meer »

Aardkorst

Doorsnede van de Aarde, de aardkorst (1 continentale korst en 2 oceanische korst) vormt het dunne bovenste laagje De aardkorst is de buitenste laag van de vaste Aarde, die bestaat uit gesteenten met een relatief lage dichtheid en rijk in silica (SiO2).

Nieuw!!: Precambrium en Aardkorst · Bekijk meer »

Aardmagnetisch veld

dodeurl.

Nieuw!!: Precambrium en Aardmagnetisch veld · Bekijk meer »

Aardmantel

Schematische samenstelling van de Aarde De aardmantel of kortweg mantel is de laag in de Aarde die direct onder de korst ligt.

Nieuw!!: Precambrium en Aardmantel · Bekijk meer »

Aardoppervlak

Wereldkaart door Pieter van der Aa, begin 18e eeuw. Geologische kaart van de aarde Het aardoppervlak is het grensvlak tussen de vaste aardkorst, samen met het erop gelegen water, en de atmosfeer.

Nieuw!!: Precambrium en Aardoppervlak · Bekijk meer »

Aardrijkskunde

Aardrijkskunde of geografie (Oudgrieks: γῆ, aarde en γράφειν, (be)schrijven) is een wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het bestuderen van het aardoppervlak, het in kaart brengen van vormen van bijvoorbeeld cultuur, het plantenleven en de dierenwereld, gebruik van het milieu en verkeer en het beschrijven van het landschap overal op de wereld.

Nieuw!!: Precambrium en Aardrijkskunde · Bekijk meer »

Aardse planeet

De binnenste planeten uit het zonnestelsel, (v.l.n.r.) Mercurius, Venus, Aarde en Mars, hun grootte in vergelijking met elkaar. Aardse planeten, rotsplaneten of terrestrische planeten (van Latijn: terra: 'land', de Aarde) zijn relatief kleine planeten met een hoge massadichtheid waarvan het oppervlak is opgebouwd uit vast gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Aardse planeet · Bekijk meer »

Aardwarmte

Nesjavellir, een van de grootste geothermische centrales van IJsland Aardwarmte of geothermie is energie die kan ontstaan door het temperatuurverschil tussen het aardoppervlak en diep in de aarde gelegen warmtereservoirs.

Nieuw!!: Precambrium en Aardwarmte · Bekijk meer »

Aardwetenschappen

Aardwetenschappen, ook wel geowetenschappen genoemd, is de verzamelnaam voor alle natuurwetenschappen die de planeet Aarde bestuderen.

Nieuw!!: Precambrium en Aardwetenschappen · Bekijk meer »

Abiogenese

Abiogenese of de oorsprong van het leven is het natuurlijke proces waarbij leven is ontstaan uit niet-levende materie, zoals eenvoudige organische verbindingen.

Nieuw!!: Precambrium en Abiogenese · Bekijk meer »

Abiotische factor

Een abiotische factor is binnen de ecologie een milieufactor die geen biologische oorsprong heeft, in tegenstelling tot biotische factoren (organismen).

Nieuw!!: Precambrium en Abiotische factor · Bekijk meer »

Absorptie (natuurkunde)

Absorptie is het fysisch verschijnsel dat de energie van een systeem, zoals geluidsgolven, deeltjes en elektromagnetische straling, door een ander systeem geheel of gedeeltelijk wordt opgenomen en omgezet in een andere energievorm.

Nieuw!!: Precambrium en Absorptie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Abundantie (scheikunde)

Met abundantie of abondantie wordt de hoeveelheidsverhouding bedoeld waarin de chemische elementen in een bepaalde omgeving, zoals de Aarde of het universum, voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Abundantie (scheikunde) · Bekijk meer »

Acasta Gneiss

De Acasta Gneiss is een gesteente-eenheid die dagzoomt in de Canadese provincie Northwest Territories, vooral bestaande uit Archeïsche gneis.

Nieuw!!: Precambrium en Acasta Gneiss · Bekijk meer »

Accretie (astrofysica)

Accretie (Latijn: accretio, toename) is in de sterrenkunde het proces waarbij materie samentrekt zodat er uit veel kleine deeltjes een aantal grote ontstaan.

Nieuw!!: Precambrium en Accretie (astrofysica) · Bekijk meer »

Accretieschijf

''Artist impression'' van een accretieschijf bij een zwart gat Een accretieschijf is een schijf rond een hemellichaam waarin gas en stof uit de omgeving zich ophoopt.

Nieuw!!: Precambrium en Accretieschijf · Bekijk meer »

Acetabularia

Acetabularia zijn een geslacht van mariene eencellige algen, waarvan de soort tussen 0,5 en 10 centimeter groot kan zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Acetabularia · Bekijk meer »

Achterland (sediment)

Met achterland wordt in de geologie het gebied bedoeld waar de grootste sedimentaanvoer doorgaans vandaan komt.

Nieuw!!: Precambrium en Achterland (sediment) · Bekijk meer »

Actine

ADP in kleur aangegeven Actine is een eiwit dat onderdeel is van het cytoskelet in de eukaryote cel.

Nieuw!!: Precambrium en Actine · Bekijk meer »

Actinide

De actiniden, door IUPAC recent en bij voorkeur aangeduid met "actinoïden" zijn een serie van vijftien elementen met een atoomnummer van 89 tot en met 103.

Nieuw!!: Precambrium en Actinide · Bekijk meer »

Adam Sedgwick

Adam Sedgwick (Dent (Yorkshire), 22 maart 1785 - Cambridge, 27 januari 1873) was een Engels geoloog en natuurtheoloog.

Nieuw!!: Precambrium en Adam Sedgwick · Bekijk meer »

Adaptatie (biologie)

rudimentaire botten van achterpoten aan.Bejder & Hall (2002) Adaptaties of (ecologische) aanpassingen zijn erfelijke veranderingen in morfologische structuren, fysiologische eigenschappen of gedrag van individuen binnen een populatie, die deze organismen een evolutionair voordeel geven, zoals bij de voortplanting of de zorg voor nakomelingen.

Nieuw!!: Precambrium en Adaptatie (biologie) · Bekijk meer »

Adaptieve radiatie

Adaptieve radiatie is een vorm van evolutie waarbij soortvorming uit een gemeenschappelijke voorouder optreedt door adaptatie aan verschillende ecologische niches.

Nieuw!!: Precambrium en Adaptieve radiatie · Bekijk meer »

Adenosinetrifosfaat

Adenosinetrifosfaat, beter bekend als ATP, is de drager van chemische energie in alle levende cellen.

Nieuw!!: Precambrium en Adenosinetrifosfaat · Bekijk meer »

Adirondackgebergte

Het Adirondackgebergte is een bergketen in het noordoosten van de staat New York in de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Adirondackgebergte · Bekijk meer »

Aeroob

thumb Een organisme is aeroob wanneer het alleen in een zuurstofrijk milieu kan gedijen, omdat het zuurstof gebruikt ten behoeve van zijn metabolisme.

Nieuw!!: Precambrium en Aeroob · Bekijk meer »

Afanitisch

gechloritiseerde biotiet. Afanitisch (van Grieks: ἀ-, ἀν ("niet"), φανερός ("Zichtbaar"); Engels: aphanitic) is in de petrologie de naam voor een textuur bij stollingsgesteentes, die geheel of grotendeels bestaan uit kristallen die te klein zijn om te onderscheiden.

Nieuw!!: Precambrium en Afanitisch · Bekijk meer »

Afrika

Afrika geografisch Afrika is qua oppervlakte na Eurazië het grootste continent op Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Afrika · Bekijk meer »

Afschuiving (geologie)

Horst en slenk met afschuivingsbreuken Een afschuiving is een geologische breuk waarbij delen van een planeetkorst uit elkaar worden getrokken.

Nieuw!!: Precambrium en Afschuiving (geologie) · Bekijk meer »

Afschuiving (sterkteleer)

Afschuiving in een blokje. De kracht F_s wordt veroorzaakt door de schuifspanning. De bovenkant van het blokje verschuift horizontaal over de afstand a. Na afloop is de hoogte van het blokje h. De schuif is gedefinieerd als \gamma.

Nieuw!!: Precambrium en Afschuiving (sterkteleer) · Bekijk meer »

Afzetting (stratigrafie)

horizonten Een afzetting, lid of laagpakket (Engels: member) is in de lithostratigrafie een onderverdeling van een formatie.

Nieuw!!: Precambrium en Afzetting (stratigrafie) · Bekijk meer »

Aggregaat (scheikunde)

Een aggregaat (van het Latijnse aggredi: naderen, gaan naar) is een geheel dat is ontstaan doordat colloïdale of gesuspendeerde deeltjes onder invloed van intermoleculaire krachten samenklonteren tot een groter geheel.

Nieuw!!: Precambrium en Aggregaat (scheikunde) · Bekijk meer »

Alaska

Russisch Amerika Ravage in Anchorage na de aardbeving van 1964 Skagway, Alaska Alaska is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Alaska · Bekijk meer »

Albedo

Albedo van verschillende oppervlaktetypes; een hogere waarde betekent dat er meer licht direct wordt teruggekaatst De albedo (uitgesproken als albeedo, met de klemtoon op de tweede lettergreep) van een object is het lichtweerkaatsingsvermogen van dat object, letterlijk de 'witheid', gedefinieerd als de verhouding tussen de hoeveelheid opvallende en gereflecteerde (elektromagnetische) straling.

Nieuw!!: Precambrium en Albedo · Bekijk meer »

Alberta

Alberta is een provincie van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Alberta · Bekijk meer »

Algen

Algen of wieren (oude wetenschappelijke naam: Algae) is een informele verzamelnaam voor een grote, zeer diverse groep organismen, die evolutionair gezien deels niet onderling verwant zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Algen · Bekijk meer »

Algerije

Algerije (Arabisch: الجزائر, Al-Jazā'ir) (Berbers: ⴷⵣⴰⵢⵔ, Dzayer), officieel de Democratische Volksrepubliek Algerije (Arabisch: الجمهورية الجزائرية, al-djoemhoeriyya al-djaza'iriyya),(Berbers: ⵜⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵜⴰⵎⴳⴷⴰⵢⵜ ⵜⴰⵖⵔⴼⴰⵏⵜ ⵜⴰⴷⵣⴰⵢⵔⵉⵜ,Tagduda tazzayrit tamagdayt taɣerfant) is een land in noordelijk Afrika Algerije is qua oppervlakte het grootste land van Afrika en ligt tussen Marokko in het Westen en Tunesië en Libië in het oosten, en vormt samen met deze landen de Maghreb.

Nieuw!!: Precambrium en Algerije · Bekijk meer »

Alkalien (geologie)

silica. Alkaliene series bevinden zich in het blauwe gebied, subalkaliene series in het gele. Alkalien, alkaliene serie, alkalisch of alkalische serie (Engels: alkaline/alcalic (series)) kan in de geologie verwijzen naar een stollingsgesteente, magma of lava dat relatief veel alkalimetalen (in de praktijk met name natrium en kalium) bevat ten opzichte van silica (siliciumoxide).

Nieuw!!: Precambrium en Alkalien (geologie) · Bekijk meer »

Allende (meteoriet)

Een deel van de meteoriet, doorsnede ongeveer 10 cm. Allende is een meteoriet die op 8 februari 1969 insloeg nabij het Mexicaanse dorp Pueblito de Allende in de deelstaat Chihuahua.

Nieuw!!: Precambrium en Allende (meteoriet) · Bekijk meer »

Alluviaal

meander vindt sedimentatie plaats. Alluviaal of alluvium is het losse materiaal (regoliet) dat als sediment door een rivier is afgezet.

Nieuw!!: Precambrium en Alluviaal · Bekijk meer »

Alphaproteobacteria

Alphaproteobacteria is een klasse van bacteriën, behorende tot de Proteobacteria.

Nieuw!!: Precambrium en Alphaproteobacteria · Bekijk meer »

Aluminium

Aluminium is een scheikundig element met symbool Al en atoomnummer 13.

Nieuw!!: Precambrium en Aluminium · Bekijk meer »

Alveolatae

Het rijk Alveolatae (Cavalier-Smith 1991/1993) omvat alle eukaryote, eencellige organismen die een membraan-omringd zakje hebben, direct onder het celmembraan: de alveoli.

Nieuw!!: Precambrium en Alveolatae · Bekijk meer »

Amazonekraton

Kratons wereldwijd Het Amazonekraton of Amazonia is het grootste kraton van het continent Zuid-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Amazonekraton · Bekijk meer »

American Association for the Advancement of Science

Zuidelijke ingang van het hoofdkantoor De American Association for the Advancement of Science (AAAS) is het grootste wetenschappelijke genootschap ter wereld.

Nieuw!!: Precambrium en American Association for the Advancement of Science · Bekijk meer »

Amfiboliet

Noorse Caledoniden. Vindplaats: vlak bij Midsund, in de provincie Møre og Romsdal. kristallen zijn amfibool. Amfiboliet (Engels: amphibolite) is een metamorf gesteente dat voor het grootste gedeelte uit amfibolen bestaat (meestal hornblende of actinoliet).

Nieuw!!: Precambrium en Amfiboliet · Bekijk meer »

Amfibolietfacies

De amfiboliet-facies is een metamorfe facies van gemiddelde druk en gemiddelde tot hoge temperaturen, zoals die typisch in de onderste gedeeltes van continentale korst voordoen.

Nieuw!!: Precambrium en Amfibolietfacies · Bekijk meer »

Ammonia

Ammonia (ook wel: ammoniumhydroxide of salmiakgeest genaamd) is een oplossing van het gas ammoniak in water.

Nieuw!!: Precambrium en Ammonia · Bekijk meer »

Ammoniak

Ammoniak is een anorganische verbinding van stikstof en waterstof met als brutoformule NH3.

Nieuw!!: Precambrium en Ammoniak · Bekijk meer »

Amoebe

De reuzenamoebe ''Chaos carolinense'' Een amoebe, amoeba of amoeboïde is een type van organismen, meest eencellige eukaryoten, die van vorm kunnen veranderen door het uitsteken en intrekken van pseudopodia (schijnvoetjes).

Nieuw!!: Precambrium en Amoebe · Bekijk meer »

Amoebida

Amoebida is een orde in de taxonomische indeling van de Amoebozoa.

Nieuw!!: Precambrium en Amoebida · Bekijk meer »

Amoebozoa

Amoebozoa is een groep van eencellige eukaryoten, binnen de supergroep van de Unikonta (Amorphea).

Nieuw!!: Precambrium en Amoebozoa · Bekijk meer »

Amorf (materie)

Opaal is een voorbeeld van een amorf mineraal kristallijne, polykristallijne en amorfe materie Amorf is een term uit de natuurwetenschappen.

Nieuw!!: Precambrium en Amorf (materie) · Bekijk meer »

Anabar (rivier)

De Anabar (Russisch: Анабар, in de bovenloop Bolsjaja Koeonamka (Большая Куонамка)) genoemd) is een rivier in het noordwesten van de Russische autonome republiek Jakoetië tussen de stroomgebieden van de Chatanga in het westen en de Olenjok in het oosten. De rivier ontspringt op het zuidelijke deel van het Anabarplateau in het Midden-Siberisch Bergland. Hier vormt het een riviervallei met steile oevers. De rivier stroomt vandaar uit verder naar het noordelijke gelegen Noord-Siberisch Laagland, waar het haar stroom aanzienlijk verbreedt. Aan de monding verbreedt de rivier zich tot een estuarium en vormt de lange Anabarboezem om uiteindelijk via de Anabarbaai in de Laptevzee (onderdeel van de Noordelijke IJszee) te stromen. In het stroomgebied van de rivier bevinden zich vele meren. De Anabar wordt vooral gevoed door regen en sneeuw. De rivier is bevroren van eind september tot begin juni. De belangrijkste zijrivieren zijn de Malaja Koeonamka, Oedzja, Oezle, Soeolama en Charabyl. In het stroomgebied van de rivier bevinden zich de grootste diamantertslagen buiten Afrika en Australië. Dit zorgde ervoor dat de Sovjet-Unie uitgroeide tot een van de grootste exporteurs van diamanten en tegenwoordig vormen diamanten nog steeds een belangrijk onderdeel van de economie van het gebied. De rivier heeft een jaarlijks gemiddeld debiet van 498 m³/s, dat zich grotendeels concentreert in het begin van de zomer door de dooi van het ijs. De Anabarboezem wordt ook wel gezien als de meest oostelijke fjord van Rusland, en geeft daarmee het punt aan waar het Laatste Glaciale Maximum te droog werd om nog gletsjers te kunnen vormen, waardoor de riviermondingen veranderen van fjorden naar deltas. De iets oostelijker gelegen Olenjok en Lena zijn voorbeelden hiervan. Categorie:Rivier in Jakoetië Categorie:Stroomgebied van de Laptevzee.

Nieuw!!: Precambrium en Anabar (rivier) · Bekijk meer »

Anaeroob

Anaeroob betekent 'zonder lucht plaatsvindend of kunnen leven', waarbij met "lucht" zuurstof bedoeld wordt.

Nieuw!!: Precambrium en Anaeroob · Bekijk meer »

Anatexis

geboudineerd. Met anatexis (Grieks: ανατηξις.

Nieuw!!: Precambrium en Anatexis · Bekijk meer »

Andalusiet

Het mineraal andalusiet is een aluminium-silicaat met de chemische formule Al2SiO5.

Nieuw!!: Precambrium en Andalusiet · Bekijk meer »

Andes

vulkanen De Andes (voluit: La Cordillera de los Andes) is een grote, langgerekte bergketen langs de westkust van Zuid-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Andes · Bekijk meer »

Andesiet

Andesiet is een grijs tot zwart intermediair (tussen felsisch en mafisch) stollingsgesteente, dat tussen de 52 en 63 procent silica (SiO2) bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Andesiet · Bekijk meer »

Anhui

is een provincie van China.

Nieuw!!: Precambrium en Anhui · Bekijk meer »

Anisotropie

Een materiaal wordt anisotroop genoemd wanneer zijn eigenschappen niet in iedere richting dezelfde zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Anisotropie · Bekijk meer »

Annum

Annum (afgeleid van Latijn annus, jaar; afgekort a) is een eenheid voor tijd die in de geologie en astronomie gebruikt wordt.

Nieuw!!: Precambrium en Annum · Bekijk meer »

Anomalie (filosofie)

Een anomalie is een feit, of verschijnsel, of tegenspraak in een theorie die binnen een bepaald model of paradigma niet verklaard kan worden.

Nieuw!!: Precambrium en Anomalie (filosofie) · Bekijk meer »

Anorganische chemie

Anorganische scheikunde is de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met anorganische chemische verbindingen; dat wil zeggen met verbindingen die normaal gesproken geen koolstofatomen bevatten, zoals mineralen, zouten, en metalen, maar ook water.

Nieuw!!: Precambrium en Anorganische chemie · Bekijk meer »

Anorganische verbinding

zuurstof. Anorganische verbindingen zijn verbindingen die geen organische verbinding zijn, en dus geen covalente binding tussen een koolstof- en een waterstofatoom bevatten.

Nieuw!!: Precambrium en Anorganische verbinding · Bekijk meer »

Anorthiet

Anorthiet Het mineraal anorthiet is een calcium-aluminium-tectosilicaat met de chemische formule CaAl2Si2O8.

Nieuw!!: Precambrium en Anorthiet · Bekijk meer »

Anorthosiet

Een maananortosiet. Anorthosiet is een intermediair (noch uitgesproken felsisch, noch mafisch) dieptegesteente dat bestaat uit meer dan 90% plagioklaas.

Nieuw!!: Precambrium en Anorthosiet · Bekijk meer »

Anoxisch

Anoxisch is zonder zuurstof.

Nieuw!!: Precambrium en Anoxisch · Bekijk meer »

Anoxygene fotosynthese

first3.

Nieuw!!: Precambrium en Anoxygene fotosynthese · Bekijk meer »

Antarctica

Antarctica is het continent rond de zuidpool van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Antarctica · Bekijk meer »

Antiparallel (biochemie)

β-sheet-strengen. R staat voor de zijketen van het aminozuur. In de biochemie worden twee biopolymeren of andere molecuulstructuren antiparallel genoemd wanneer ze evenwijdig tegenover elkaar liggen, maar elk in tegengestelde richting lopen.

Nieuw!!: Precambrium en Antiparallel (biochemie) · Bekijk meer »

Apatiet

Een apatiet kristal aan de voorkant en het midden op kersenrood rhodochrosiet kristal, paarse fluoriet blokjes, kwarts en een paar blokjes van messing-gele pyriet Apatiet is de naam voor een mineraalgroep; de samenstelling van apatiet kan verschillen.

Nieuw!!: Precambrium en Apatiet · Bekijk meer »

Apolloprogramma

Insigne van Apollo Het Apolloprogramma was tussen 1961 en 1972 een ruimtevaartprogramma van de Amerikaanse lucht- en ruimtevaartorganisatie NASA om de mens op de Maan te laten landen.

Nieuw!!: Precambrium en Apolloprogramma · Bekijk meer »

Appalachen

De Appalachen (Engels: Appalachian Mountains) zijn een middelgebergte in het oosten van Noord-Amerika met afgeronde topzones.

Nieuw!!: Precambrium en Appalachen · Bekijk meer »

Aragoniet

Het mineraal aragoniet is een calciumcarbonaat met chemische formule CaCO3.

Nieuw!!: Precambrium en Aragoniet · Bekijk meer »

Archaea

Archaea (enkelvoud archaeon) vormen een domein van eencellige micro-organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Archaea · Bekijk meer »

Archaeplastida

De Archaeplastida of Primoplantae vormen een van de vijf taxonomische supergroepen binnen de eukaryoten, organismen die onder andere worden gekenmerkt door een celkern.

Nieuw!!: Precambrium en Archaeplastida · Bekijk meer »

Archeïcum

Artistieke impressie van een landschap in het Archeïcum. Het geologisch tijdvak van het Archeïcum (ook Archaïcum of Archeozoïcum (Engels: Archean of Archaean)) is een eon in de vroege geschiedenis van de Aarde, dat duurde van 4 tot 2,5 miljard jaar (2,5 Ga) geleden.

Nieuw!!: Precambrium en Archeïcum · Bekijk meer »

Areniet

Areniet is een sedimentair gesteente waarin de klasten voornamelijk de grootte van zand hebben.

Nieuw!!: Precambrium en Areniet · Bekijk meer »

Argon

Argon is een scheikundig element met symbool Ar en atoomnummer 18.

Nieuw!!: Precambrium en Argon · Bekijk meer »

Arizona (staat)

Arizona, officieel de Staat van Arizona (Engels: State of Arizona), is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Arizona (staat) · Bekijk meer »

Arkose

Arkose met K-veldspaat (geel) en kwarts (grijs) Arkose is een type zandsteen, een geconsolideerd afzettingsgesteente met een korrelgrootte tussen 0,063 en 0,200 mm.

Nieuw!!: Precambrium en Arkose · Bekijk meer »

Armorica (continent)

Ligging van de continenten rond 380 miljoen jaar geleden, in het Laat-Devoon. Armorica bevindt zich in deze reconstructie aan het noordwestelijke uiteinde van de langgerekte landvorm (afkorting: Am).Reconstructie: Stampfli & Borel (2000) Het zuidoostelijke deel zou later Kazachstania gaan vormen. Armorica (soms ook wel Cadomia genoemd) was een klein continent (microcontinent of terrein) in het Paleozoïcum, dat tijdens de Hercynische orogenese aan de zuidelijke rand van Euramerika (Europa en Noord-Amerika samen) kwam vast te liggen.

Nieuw!!: Precambrium en Armorica (continent) · Bekijk meer »

Artefact (archeologie)

Etruskische ''anathema'' van een ''kouros''. Herkomst Chiusi. ca. 550-530 v.C. British Museum, Londen Een artefact (Latijn: arte factum, kunstmatig gemaakt) is ieder verplaatsbaar object in de archeologie dat door de mens is vervaardigd, bewerkt en/of gebruikt.

Nieuw!!: Precambrium en Artefact (archeologie) · Bekijk meer »

As (vulkaan)

Mount Cleveland met aspluim As is in de vulkanologie alle tefra (vulkanische brokstukken) kleiner dan 2 mm.

Nieuw!!: Precambrium en As (vulkaan) · Bekijk meer »

Ascomyceten

Ascomyceten (Ascomycota), ook wel zakjeszwammen genoemd, zijn een stam in het rijk der schimmels.

Nieuw!!: Precambrium en Ascomyceten · Bekijk meer »

Aspidella (fossiel)

Aspidella is een rond fossiel behorende tot de Ediacarische fauna.

Nieuw!!: Precambrium en Aspidella (fossiel) · Bekijk meer »

Asthenosfeer

Aarddoorsnede (5: Asthenosfeer) De asthenosfeer (Grieks: ἀσθενός.

Nieuw!!: Precambrium en Asthenosfeer · Bekijk meer »

Astrobiologie

Bij astrobiologie of exobiologie wordt op andere hemellichamen dan de Aarde onderzoek gedaan naar het mogelijk voorkomen van leven en naar de voorwaarden voor het ontstaan van het leven.

Nieuw!!: Precambrium en Astrobiologie · Bekijk meer »

Astrofysica

NGC 4414, een typisch spiraalvormig sterrenstelsel op zo'n 60 miljoen lichtjaar afstand en met een diameter van ongeveer 56.000 lichtjaar. De astrofysica is specifiek het deel van de astronomie dat de processen die zich afspelen in sterren probeert te verklaren met natuurkundige wetten en meer in het algemeen de processen die in het heelal waarneembaar zijn probeert te verklaren.

Nieuw!!: Precambrium en Astrofysica · Bekijk meer »

Astronomie

Paranal-observatorium in Chili Astronomie of sterrenkunde is de natuurwetenschap die zich bezighoudt met de waarneming en bestudering van alle fenomenen buiten de atmosfeer van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Astronomie · Bekijk meer »

Astronomische eenheid

De astronomische eenheid (AE, internationaal au of ua) is een afstandsmaat die vrijwel gelijk is aan de gemiddelde afstand tussen de Aarde en de Zon, ongeveer 149,6 miljoen kilometer.

Nieuw!!: Precambrium en Astronomische eenheid · Bekijk meer »

Astronomische spectroscopie

De sterrenspectroscoop van het Lick Observatory in 1898. Ontworpen door James Keeler en vervaardigd door John Brashear. Astronomische spectroscopie is het onderzoek in de astronomie dat gebruik maakt van de techniek spectroscopie.

Nieuw!!: Precambrium en Astronomische spectroscopie · Bekijk meer »

Astronoom

Carolyn Shoemaker met de 18-inch Schmidt telescoop van het Palomar-observatorium Mandeville's Travels'', ca. 1400) alt.

Nieuw!!: Precambrium en Astronoom · Bekijk meer »

Athabascameer

Het Athabascameer (Engels: Lake Athabasca) is een meer in Canada en ligt in het noorden van de Canadese provincies Saskatchewan en Alberta tussen 58° en 60° NB en tussen 106° en 113° WL.

Nieuw!!: Precambrium en Athabascameer · Bekijk meer »

Atlantische Oceaan

De Atlantische Oceaan is de oceaan die de continenten Afrika en Europa in het oosten scheidt van de continenten Noord- en Zuid-Amerika in het westen.

Nieuw!!: Precambrium en Atlantische Oceaan · Bekijk meer »

Atmosfeer (astronomie)

Venus De atmosfeer is in de astronomie het totaal van de omhullende gassen die zich om een vast hemellichaam bevinden.

Nieuw!!: Precambrium en Atmosfeer (astronomie) · Bekijk meer »

Atmosfeer (eenheid)

De atmosfeer is een verouderde eenheid van druk, overeenkomend met de gemiddelde luchtdruk op zeeniveau.

Nieuw!!: Precambrium en Atmosfeer (eenheid) · Bekijk meer »

Atoom

Een atoom (Oudgrieks: ἄτομος, atomos‚ ondeelbaar) is het uiterst kleine kenmerkende onderdeel van een chemisch element, bestaande uit een kern en een of meer elektronen.

Nieuw!!: Precambrium en Atoom · Bekijk meer »

Augiet

Augiet is een mafisch mineraal met chemische formule (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Al,Si)2O6.

Nieuw!!: Precambrium en Augiet · Bekijk meer »

Aulacogen

Een aulacogen is in de geologie en tektoniek een bekken waar rifting heeft plaatsgevonden, maar dat zich niet tot een zelfstandige oceaan heeft ontwikkeld.

Nieuw!!: Precambrium en Aulacogen · Bekijk meer »

Australian National University

De Australian National University (ANU, vertaald: Australische Nationale Universiteit) is een staatsuniversiteit in de Australische hoofdstad Canberra.

Nieuw!!: Precambrium en Australian National University · Bekijk meer »

Australië (land)

Australië (Engels: Australia), officieel het Gemenebest van Australië (Commonwealth of Australia), is een land op het zuidelijk halfrond bestaande uit het Australische vasteland en een groot aantal eilanden in de Indische en Grote Oceaan, waarvan Tasmanië (ten zuidoosten) het grootste is.

Nieuw!!: Precambrium en Australië (land) · Bekijk meer »

Avalonia

De huidige gebieden (met huidige grenzen) die deel hebben uitgemaakt van Avalonia Avalonia of Avalonië is in de platentektoniek en paleogeografie een klein paleocontinent uit het Paleozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Avalonia · Bekijk meer »

Azijnzuur

Azijnzuur (systematische naam ethaanzuur) is een zwak zuur met een kenmerkende stekende geur.

Nieuw!!: Precambrium en Azijnzuur · Bekijk meer »

Baan (hemellichaam)

Een baan rond een hemellichaam is de beweging die ruimtevaartuigen zoals kunstmanen en ruimtestations, maar ook manen en planeten, rond een (ander) hemellichaam uitvoeren.

Nieuw!!: Precambrium en Baan (hemellichaam) · Bekijk meer »

Bacteriën

De bacteriën (Bacteria of Eubacteria) vormen een domein van eencellige, soms in kolonies levende micro-organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Bacteriën · Bekijk meer »

Baddeleyiet

Het mineraal baddeleyiet is een zeldzaam zirkonium-oxide met de chemische formule ZrO2.

Nieuw!!: Precambrium en Baddeleyiet · Bekijk meer »

Baffineiland

Baffineiland (Engels: Baffin Island, Inuktitut: ᕿᑭᖅᑖᓗᒃ, Qikiqtaaluk, Frans: Île de Baffin) is een van de Canadese Arctische Eilanden in het territorium Nunavut.

Nieuw!!: Precambrium en Baffineiland · Bekijk meer »

Baltica

Baltica is een paleocontinent dat 750 miljoen jaar geleden ontstond bij het uiteenvallen van het voormalig supercontinent Rodinië.

Nieuw!!: Precambrium en Baltica · Bekijk meer »

Baltisch Schild

Het Baltisch Schild Het Baltisch Schild of Fennoscandisch Schild is een schild, een gebied waar kristallijn gesteente van hoge ouderdom (Archeïsch en Proterozoïsch) aan het aardoppervlak komt.

Nieuw!!: Precambrium en Baltisch Schild · Bekijk meer »

Baltische staten

Baltische staten. Van noord naar zuid: Estland, Letland en Litouwen Sint-Olafkerk, Tallinn, Estland Sint Peterskerk, Riga, Letland Allerheiligenkerk, Vilnius, Litouwen De Baltische staten of Oostzeelanden (ook wel Balticum genoemd) (Estisch: Balti riigid, Baltimaad, Lets: Baltijas valstis, Litouws: Baltijos valstybės) zijn de landen aan de oostkust van de Oostzee.

Nieuw!!: Precambrium en Baltische staten · Bekijk meer »

Banded iron formation

Ga oude banded iron beds in een stuk gesteente. Let op de afwisseling van ijzerrijke (roodpaarse) en anoxische (donkergrijze) lagen. Banded iron formation uit Michigan. Banded iron formations (ook bekend als banded ironstone formations, banded iron beds of onder de afkorting BIF's) zijn een speciaal soort zeer oude sedimentaire gesteenten.

Nieuw!!: Precambrium en Banded iron formation · Bekijk meer »

Bar (druk)

De bar is een niet-SI-eenheid van druk, maar is wel een blijvend erkende eenheid die heel vaak in de industrie en het dagelijkse leven gebruikt wordt.

Nieuw!!: Precambrium en Bar (druk) · Bekijk meer »

Bariet

Het mineraal bariet (ook wel bariumsulfaat, zwaarspaat, blanc fixe of permanentwit genoemd) is een barium-sulfaat met de chemische formule BaSO4.

Nieuw!!: Precambrium en Bariet · Bekijk meer »

Barium

Barium is een scheikundig element met symbool Ba en atoomnummer 56.

Nieuw!!: Precambrium en Barium · Bekijk meer »

Basalt (gesteente)

Basalt toegepast in strandhoofd op het strand van Scheveningen Basaltlava Basalt is een mafisch vulkanisch stollingsgesteente dat gevormd wordt door de stolling van lava.

Nieuw!!: Precambrium en Basalt (gesteente) · Bekijk meer »

Base (scheikunde)

Een base of loog – ook wel alkali genoemd – is een substantie die eigenschappen heeft tegengesteld aan een zuur.

Nieuw!!: Precambrium en Base (scheikunde) · Bekijk meer »

Batholiet

sill; F.

Nieuw!!: Precambrium en Batholiet · Bekijk meer »

Bètaverval

Onder bètaverval wordt in de kernfysica verstaan een soort radioactief verval, waarbij een bètadeeltje, namelijk een elektron of een positron, wordt uitgestraald (bètastraling).

Nieuw!!: Precambrium en Bètaverval · Bekijk meer »

Bekken (geologie)

Een bekken (ook sedimentair bekken genoemd; Engels: basin) is in de geologie een gebied waar netto accumulatie van sediment door sedimentatie plaatsvindt of plaatsvond.

Nieuw!!: Precambrium en Bekken (geologie) · Bekijk meer »

Benthos

''Diastylis bradyi'', een zeekomma, valt onder de macrobenthos en de endobenthos. Benthos (bijvoeglijk naamwoord: benthisch) is een begrip uit de biologie.

Nieuw!!: Precambrium en Benthos · Bekijk meer »

Bentische zone

Ongewervelde dieren op de bodem van de McMurdo Sound, Antarctica, naast een muur van ijs. Typische bentische dieren. Een op harde bodem levende bruinwier. Florida, VS. Koraalpoliepen zijn dieren die vastzitten op de bodem. Reuzekokerwormen op de diepzeebodem rond een ''black smoker''. De bentische zone of het bentaal is de biotoop in het onderste deel van een waterlichaam zoals een zee of meer.

Nieuw!!: Precambrium en Bentische zone · Bekijk meer »

Bergketen

Een bergketen is een meestal langgerekte groep bergen van beperkte geografische omvang.

Nieuw!!: Precambrium en Bergketen · Bekijk meer »

Berthieriet

Het mineraal berthieriet is een ijzer-antimoon-sulfide met als chemische formule FeSb2S4.

Nieuw!!: Precambrium en Berthieriet · Bekijk meer »

Bestuurlijke indeling van Canada

Canada is op bestuurlijk niveau onderverdeeld in provincies en territoria.

Nieuw!!: Precambrium en Bestuurlijke indeling van Canada · Bekijk meer »

Bihar

Bihar (बिहार) is een deelstaat van India. De staat ligt in het oostelijke deel van het land. De hoofdstad is Patna. De staat had ruim 104 miljoen inwoners in 2011. Bihar is na de staatsherindeling van 2000 de op elf na grootste staat van India en na Uttar Pradesh en Maharashtra de dichtst bevolkte staat van het land. De bevolkingsgroei was tussen 2001 en 2011 25% groter dan in elke andere Indiase staat, met uitzondering van enkele weinig bevolkte staten in het uiterste noorden en twee territoria. Achtenvijftig procent van de bevolking is jonger dan 25 jaar, het hoogste percentage in India. Slechts 11,29% van de bevolking van Bihar woont in verstedelijkt gebied, wat op de bergstaat Himachal Pradesh na veel lager is dan in alle andere Indiase staten en territoria. De gemiddelde bevolkingsdichtheid is wel in lijn met de andere deelstaten. De grootste steden van Bihar zijn Patna, Gaya, Bhagalpur, Muzaffarpur, Darbhanga en Purnia. Bihar is een landbouwstaat: tachtig procent van de bevolking werkt in de landbouw.

Nieuw!!: Precambrium en Bihar · Bekijk meer »

Bikonta

De Bikonta vormen een supergroep van de Eukaryota.

Nieuw!!: Precambrium en Bikonta · Bekijk meer »

Binaire deling

Animatie van het hele proces van binaire deling. Drie typen celdeling. Binaire deling is de vorm van ongeslachtelijke voortplanting en celdeling die voorkomt bij alle prokaryoten, bij organellen binnen de eukaryoten en bij veel protisten.

Nieuw!!: Precambrium en Binaire deling · Bekijk meer »

Binnen-Mongolië

KFC in Hohhot met tweetalige reclamebord Binnen-Mongolië, ook wel Nei Mongol of Zuid-Mongolië genoemd, is een autonome regio in China, grenzend aan Mongolië en Rusland in het noorden.

Nieuw!!: Precambrium en Binnen-Mongolië · Bekijk meer »

Binnenkern

Schematische weergave van een indeling van de Aarde. De binnenkern van de Aarde is een vaste bol met een straal van ongeveer 1220 km in het midden van de Aarde, gelegen op 5110 tot 6370 kilometer diepte.

Nieuw!!: Precambrium en Binnenkern · Bekijk meer »

Binnenzee

Een binnenzee, niet te verwarren met randzee, is een nevenzee die door een (nauwe) zeestraat verbonden is met andere zeeën en/of oceanen of een zee die helemaal niet verbonden is met een andere zee en dus volledig ingesloten door land.

Nieuw!!: Precambrium en Binnenzee · Bekijk meer »

Biochemie

Biochemie is de natuurwetenschap op het raakvlak van de biologie en de scheikunde.

Nieuw!!: Precambrium en Biochemie · Bekijk meer »

Biodiversiteit

klaprozen (rood) en kamille Vet over de voordelen van biodiversiteit - Universiteit van Nederland Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom, geografisch gebied of de gehele planeet.

Nieuw!!: Precambrium en Biodiversiteit · Bekijk meer »

Biofilm

Biofilm van ''Staphylococcus aureus'' aan de binnenzijde van een katheter Een biofilm is een laag micro-organismen omgeven door zelfgeproduceerd slijm vastgehecht aan een oppervlak.

Nieuw!!: Precambrium en Biofilm · Bekijk meer »

Biogeen materiaal

Biogeen materiaal is elk willekeurig materiaal dat is geproduceerd door, of afkomstig is van, organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Biogeen materiaal · Bekijk meer »

Biogeochemische kringloop

Biogeochemische of ecologische kringlopen zijn op de planeet aarde de kringlopen, waarmee chemische substanties en energie zich verplaatsen door biotische (biosfeer) en abiotische compartimenten (lithosfeer, atmosfeer en hydrosfeer) van alle aardse ecosystemen, en van de Aarde als geheel.

Nieuw!!: Precambrium en Biogeochemische kringloop · Bekijk meer »

Biogeologie

Biogeologie is de studie van hoe de biosfeer en de lithosfeer op elkaar inwerken.

Nieuw!!: Precambrium en Biogeologie · Bekijk meer »

Biologie

Animalia - Oeros (''Bos primigenius taurus'') Plantae - Tarwe (''Triticum'') Fungi - Gewone morielje (''Morchella esculenta'') Virus - Gammafaag Biologie is de natuurwetenschap die zich richt op organismen, levensprocessen en levensverschijnselen.

Nieuw!!: Precambrium en Biologie · Bekijk meer »

Biologische afbraak

Biologisch plastic na twee maanden afbraak. Biologische afbraak of mineralisatie is het proces waarbij organische verbindingen, dat wil zeggen stoffen waarvan de moleculen een chemische binding tussen koolstof en waterstof bevatten, afgebroken worden door de natuurlijke (biologische) activiteit (stofwisseling) van heterotrofe micro-organismen of reducenten.

Nieuw!!: Precambrium en Biologische afbraak · Bekijk meer »

Biomarker

Een biomarker of biologische marker is een meetbare indicator van een of andere biologische toestand of conditie.

Nieuw!!: Precambrium en Biomarker · Bekijk meer »

Biomassa

Berg houtsnippers Biomassa is stof van organische oorsprong, geproduceerd door organismen, waaronder planten en dieren.

Nieuw!!: Precambrium en Biomassa · Bekijk meer »

Biomineralisatie

Verweerde dimensiesteen met schelpen, aanwezig bij de Tempel van Zeus in Olympia, Griekenland Biomineralisatie is een proces van biologische afbraak waarbij door organismen mineralen op een gestructureerde manier worden gevormd.

Nieuw!!: Precambrium en Biomineralisatie · Bekijk meer »

Biopolymeer

Een biopolymeer is een biologische polymeer (groot biomolecuul) dat in het organisme wordt aangemaakt uit kleinere, 'in serie geschakelde' biomoleculen (biologische monomeren).

Nieuw!!: Precambrium en Biopolymeer · Bekijk meer »

Biosfeer

De biosfeer is het gedeelte van de Aarde waar leven mogelijk is en bevindt zich in de hydrosfeer, de atmosfeer en de lithosfeer.

Nieuw!!: Precambrium en Biosfeer · Bekijk meer »

Biostratigrafie

Principe van biostratigrafie. In de figuur zijn de sedimentaire pakketten van twee locaties als lithologische colommen weergegeven. De opeenvolgingen van drie biozones maakt correlatie mogelijk. Geheel links staat de chronostratigrafie. Biostratigrafie is een manier om gesteenten te dateren door gebruik te maken van fossielen.

Nieuw!!: Precambrium en Biostratigrafie · Bekijk meer »

Biosynthese

Biosynthese of anabolisme is de opbouw van biologische stoffen (biomoleculen) onder verbruik van energie zoals deze in organismen plaatsvindt.

Nieuw!!: Precambrium en Biosynthese · Bekijk meer »

Biotiet

Biotiet of ijzermica is een fylosilicaat waarin de silicaatgroep gebonden is aan kalium, magnesium, ijzer of aluminium.

Nieuw!!: Precambrium en Biotiet · Bekijk meer »

Biotoop

Biotoop van de eland in Noorwegen Een biotoop (Gr: βίος (bíos) - leven, τόπος (tópos) - plaats) is een gebied met een uniform landschapstype (ecotoop) waarin een bepaalde levensgemeenschap met organismen kan gedijen.

Nieuw!!: Precambrium en Biotoop · Bekijk meer »

Bioturbatie

Wormen veroorzaken bioturbatie. Bioturbatie is in de bodemkunde, sedimentologie, limnologie en oceanografie het door elkaar werken en verplaatsen van sediment door organismen (zowel planten als dieren).

Nieuw!!: Precambrium en Bioturbatie · Bekijk meer »

Biozone

Principe van biostratigrafie. In de figuur zijn de sedimentaire pakketten van twee locaties als lithologische colommen weergegeven. De opeenvolgingen van drie biozones maakt correlatie mogelijk. Geheel links staat de chronostratigrafie. Een biozone is een opeenvolging van gesteentelagen afgezet in een bepaald tijdperk, dat wordt gekenmerkt door een bepaalde fossielinhoud en zich daarmee onderscheidt van wat eraan voorafgaat en van wat er op volgt.

Nieuw!!: Precambrium en Biozone · Bekijk meer »

Bitter Springs

Bitter Springs is een plaats (census-designated place) in de Amerikaanse staat Arizona, en valt bestuurlijk gezien onder Coconino County.

Nieuw!!: Precambrium en Bitter Springs · Bekijk meer »

Blauwalgen

Blauwalgen, ook wel blauwwieren of, formeler, cyanobacteriën zijn een groep van prokaryote organismes.

Nieuw!!: Precambrium en Blauwalgen · Bekijk meer »

Blokkeringstemperatuur

De blokkeringstemperatuur of sluitingstemperatuur is in de kristallografie de temperatuur waarbeneden een kristal geen diffusie meer plaats kan vinden van een bepaald type atoom.

Nieuw!!: Precambrium en Blokkeringstemperatuur · Bekijk meer »

Bodem

Bodemprofiel van de bovenlaag van het aardoppervlak De bodem is de bovenste laag van de aardkorst, maar de definitie in de bodemkunde is specifieker, namelijk die laag van de aardkorst die door planten beworteld wordt (de rhizosfeer), of waarin zich bodemvormende processen afspelen.

Nieuw!!: Precambrium en Bodem · Bekijk meer »

Bodemhorizont

Bodemprofiel met horizonten. Een bodemhorizont of kortweg horizont is een laag of zone die gevormd wordt door bodemvorming en die zich onder meer onderscheidt van andere lagen door kleur, textuur, structuur en abiotische factoren.

Nieuw!!: Precambrium en Bodemhorizont · Bekijk meer »

Bodemvorming

Bodemvorming of pedogenese is het proces waarbij onder invloed van bodemvormende factoren uit een dunne laag verweerd materiaal, gesteente, niet-geconsolideerd sediment of veen een bodemprofiel ontstaat.

Nieuw!!: Precambrium en Bodemvorming · Bekijk meer »

Boor (element)

Boor of borium is een scheikundig element met symbool B en atoomnummer 5 (niet te verwarren met bohrium met symbool Bh).

Nieuw!!: Precambrium en Boor (element) · Bekijk meer »

Boorkern

Een aantal boorkernen uit vast gesteente Een aantal overlangs doorgesneden boorkernen uit ongeconsolideerd sediment Een boorkern is een stuk gesteente dat naar boven wordt gehaald bij een boring in de ondergrond.

Nieuw!!: Precambrium en Boorkern · Bekijk meer »

Bovenmantel

korst. Met de bovenmantel wordt het bovenste gedeelte van de aardmantel bedoeld, een laag in de Aarde die zich uitstrekt vanaf de onderkant van de aardkorst (de zogenaamde Moho) tot rond de 700 km diepte.

Nieuw!!: Precambrium en Bovenmantel · Bekijk meer »

Bovenmeer

Het Bovenmeer (Engels: Lake Superior, Frans: Lac Supérieur) is het grootste van de Grote Meren en ligt op de grens tussen Canada en de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Bovenmeer · Bekijk meer »

Bovista

Bovista (bovisten) is een geslacht uit de familie Lycoperdaceae.

Nieuw!!: Precambrium en Bovista · Bekijk meer »

Brazilië

Brazilië, officieel de Federale Republiek Brazilië of Federatieve Republiek Brazilië (Portugees: República Federativa do Brasil; IPA: bɾaˈziw), is een land in Zuid-Amerika grenzend aan Frans-Guyana, Suriname, Guyana, Venezuela, Colombia, Peru, Bolivia, Paraguay, Argentinië, Uruguay en de Atlantische Oceaan.

Nieuw!!: Precambrium en Brazilië · Bekijk meer »

Breccie

V.S.. Deze breccie werd gevormd door een meteorietinslag tijdens het Frasnien (Laat-Devoon). Breccie (van Italiaans: breccia; in het Engels: breccia) is een gesteente opgebouwd uit onregelmatige brokstukken van ouder gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Breccie · Bekijk meer »

Breedtegraad

radii. De breedtegraad of latitude is samen met de lengtegraad een geografische positieaanduiding.

Nieuw!!: Precambrium en Breedtegraad · Bekijk meer »

Breuk (geologie)

Verschillende soorten breuken Een breuk is in de geologie een aanduiding voor een discontinue zone in gesteente waarlangs verzet heeft plaatsgevonden.

Nieuw!!: Precambrium en Breuk (geologie) · Bekijk meer »

Breuk (mineraal)

De breuk van een mineraal geeft aan hoe een mineraal breekt als er druk op uitgeoefend wordt.

Nieuw!!: Precambrium en Breuk (mineraal) · Bekijk meer »

Bristol (Verenigd Koninkrijk)

Clifton Suspension Bridge Bristol, officieel: Bristol, City of, is een unitary authority met de officiële titel van city, en een district in het zuidwesten van Engeland met ongeveer 459.252 inwoners (2017).

Nieuw!!: Precambrium en Bristol (Verenigd Koninkrijk) · Bekijk meer »

Brits-Columbia

Brits-Columbia (Engels: British Columbia, kortweg BC, Frans: Colombie-Britannique) is een provincie van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Brits-Columbia · Bekijk meer »

Broeikaseffect

first3.

Nieuw!!: Precambrium en Broeikaseffect · Bekijk meer »

Broeikasgas

Hoge-resolutie-infraroodspectrum van het broeikasgas methaan (CH4) in de gastoestand Infraroodabsorptiespectrum van methaan (CH4) Gemiddelde methaanconcentratie in de troposfeer 2006–2009 Broeikasgassen zijn gassen in de atmosfeer van de Aarde of een andere planeet met het vermogen om warmtestraling te absorberen en geleidelijk in alle richtingen weer af te geven.

Nieuw!!: Precambrium en Broeikasgas · Bekijk meer »

Buitenkern

Schematische weergave van een indeling van de Aarde. De buitenkern of bovenkern is een zone in het binnenste van de Aarde die zich bevindt tussen de 2900 en 5100 km diepte.

Nieuw!!: Precambrium en Buitenkern · Bekijk meer »

C14-datering

C14-datering of koolstofdatering is een methode van radiometrische datering waarmee de ouderdom van organisch materiaal en ecofacten wordt bepaald met behulp van de isotoop koolstof-14.

Nieuw!!: Precambrium en C14-datering · Bekijk meer »

Calciet

Het mineraal calciet (ook wel kalkspaat) bestaat voornamelijk uit het zout calciumcarbonaat (CaCO3) en is een van de meest voorkomende mineralen in de aardkorst.

Nieuw!!: Precambrium en Calciet · Bekijk meer »

Calcium

Calcium is een scheikundig element met symbool Ca en atoomnummer 20.

Nieuw!!: Precambrium en Calcium · Bekijk meer »

Calciumcarbonaat

Calciumcarbonaat (CaCO3) is het koolzure zout van calcium.

Nieuw!!: Precambrium en Calciumcarbonaat · Bekijk meer »

Calciumfosfaat

Calcium(ortho)fosfaat is een natuurlijk zout met als brutoformule Ca3(PO4)2.

Nieuw!!: Precambrium en Calciumfosfaat · Bekijk meer »

Calciumoxide

Calciumoxide is een basevormend oxide met als brutoformule CaO.

Nieuw!!: Precambrium en Calciumoxide · Bekijk meer »

Caldeira

Fogo, Kaapverdië La Palma; een caldeira gevormd door erosie Een caldeira (Portugees) of caldera (Spaans) is een grote komvormige krater, gevormd door vulkanische activiteit.

Nieuw!!: Precambrium en Caldeira · Bekijk meer »

Caledonische orogenese

Ligging van de Caledonische gebergtegordel in het Vroeg-Devoon, na afloop van de Caledonische orogenese. De huidige kustlijnen en namen van de verschillende delen van de gebergtegordel zijn aangegeven. Later bewogen deze delen uit elkaar door het ontstaan van de Atlantische Oceaan. De Caledonische orogenese of Caledonische plooiingsfase was een fase van gebergtevorming (een "orogenese") gedurende het Paleozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Caledonische orogenese · Bekijk meer »

California Institute of Technology

Logo van het California Institute of Technology Een fontein op de campus van Caltech Het laboratorium van Biologische Wetenschappen Millikanbibliotheek van Caltech Het California Institute of Technology, beter bekend als Caltech, is een van de meest prestigieuze technische universiteiten ter wereld.

Nieuw!!: Precambrium en California Institute of Technology · Bekijk meer »

Calymmium

Het geologisch tijdperk Calymmium is de vroegste periode van het era Mesoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Calymmium · Bekijk meer »

Cambrische explosie

De Cambrische explosie vond plaats nadat het zuurstofniveau in de atmosfeer was toegenomen van 3% tot meer dan 12%. Met de Cambrische explosie wordt het ontstaan aangeduid van veel nieuwe bouwplannen in het dierenrijk tijdens het Cambrium (ongeveer 539 tot 485 miljoen jaar geleden).

Nieuw!!: Precambrium en Cambrische explosie · Bekijk meer »

Cambrium

Het geologisch tijdvak Cambrium (541 ± 1,0 - 485,4 ± 1,9 miljoen jaar (Ma) geleden) is het onderste systeem of de vroegste periode van de era Paleozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Cambrium · Bekijk meer »

Canada

Canada is een land in het noorden van Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Canada · Bekijk meer »

Canadees Schild

Het Canadese schild. De positie en grootte is schematisch weergegeven Het Canadees of Precambrisch Schild (ook wel het Laurentiaplateau genoemd) is een schild, een gebied waar gesteenten van geologisch hoge ouderdom dagzomen, dat ruwweg de vorm van een hoefijzer heeft en zich uitstrekt over noordoost en centraal Canada en een klein deel van de noordelijke Verenigde Staten (de staten Wisconsin, Minnesota, Michigan en New York).

Nieuw!!: Precambrium en Canadees Schild · Bekijk meer »

Canadese Arctische Eilanden

De Canadese Arctische Eilanden of Canadese Arctische Archipel (Engels: Canadian Arctic Archipelago, Frans: Archipel arctique canadien) van Canada maken deel uit van de Northwest Territories en Nunavut.

Nieuw!!: Precambrium en Canadese Arctische Eilanden · Bekijk meer »

Canberra

Canberra is de federale hoofdstad van het Gemenebest van Australië en ligt in het Australian Capital Territory (Australisch Hoofdstedelijk Territorium).

Nieuw!!: Precambrium en Canberra · Bekijk meer »

Cap carbonate

Een cap carbonate is in de geologie een gesteentelaag bestaande uit kalksteen, die de bovenste laag vormt van een in een ijstijd afgezette opeenvolging.

Nieuw!!: Precambrium en Cap carbonate · Bekijk meer »

Caraïbische Zee

De Caraïbische Zee of Caribische Zee is een zee, grenzend aan de Atlantische Oceaan.

Nieuw!!: Precambrium en Caraïbische Zee · Bekijk meer »

Carbonaat

Structuurformule van het carbonaatanion. Een carbonaat is een (polyatomisch) anion van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO32−.

Nieuw!!: Precambrium en Carbonaat · Bekijk meer »

Carboon

Het Carboon is een periode in de geologische tijdschaal (en een systeem in de stratigrafie) die duurde van 358,9 ± 0,4 tot 298,9 ± 0,2 miljoen jaar geleden (Ma).

Nieuw!!: Precambrium en Carboon · Bekijk meer »

Cartesisch coördinatenstelsel

oorsprong (0,0) in het paars. Een cartesisch (of cartesiaans) coördinatenstelsel is een orthogonaal coördinatenstelsel waarbij de afstand tussen twee coördinaatlijnen constant is.

Nieuw!!: Precambrium en Cartesisch coördinatenstelsel · Bekijk meer »

Cataclysme (geologie)

Francis Danby: ''De zondvloed'' (1837-1839, Tate Gallery, Londen) Met een cataclysme (van het gelatiniseerde cataclysmus; uit het Oudgriekse κατακλυσμός (kataklusmós); uit κατακλύζειν (kataklúzein) - "overstromen"; van κατά (katá) - "omlaag" en κλύζειν (klúzein) - "(weg)spoelen") wordt in de geologie een ramp aangeduid in de aardgeschiedenis: een plotselinge vernietiging of verstoring.

Nieuw!!: Precambrium en Cataclysme (geologie) · Bekijk meer »

Cel (biologie)

Rode uicellen onder een microscoop. Levende cellen met gekleurde vacuole, afgestorven met kleurloze vacuole, luchtbel met dikke zwarte rand In de biologie is de cel het kleinste onderdeel van een organisme dat alle genetische informatie van dat organisme bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Cel (biologie) · Bekijk meer »

Celdeling

Celdeling is een fysiologisch, anabool proces waarbij een cel zich opsplitst in twee of meer nieuwe cellen.

Nieuw!!: Precambrium en Celdeling · Bekijk meer »

Celkern

mitochondriën oranje en het cytoskelet groen. De celkern of nucleus is het door een membraan omsloten deel van een cel waarin het genetisch materiaal (DNA) is opgeslagen.

Nieuw!!: Precambrium en Celkern · Bekijk meer »

Cellulose

Cellulose is een hoofdbestanddeel van de celwanden van planten.

Nieuw!!: Precambrium en Cellulose · Bekijk meer »

Celmembraan

Schematische voorstelling van een celmembraan zoals ze in eukaryoten voorkomt. In het membraan zijn veel verschillende eiwitten en gespecialiseerde lipiden ingebed die nodig zijn voor functionaliteit en integriteit van de lipide dubbellaag. Het celmembraan, plasmamembraan, plasmalemma of membrana cellularisFriedbichler, M., Friedbichler, I. & Eerenbeemt, A.M.M. van den (2009).

Nieuw!!: Precambrium en Celmembraan · Bekijk meer »

Celsius

Celsius' ontwerp Celsius (eerder centigrade genoemd in onder meer het Engels en Frans) is een temperatuurschaal vernoemd naar de Zweedse astronoom Anders Celsius (1701-1744), die een eerste versie van deze schaal (met en verwisseld) voorstelde in 1742.

Nieuw!!: Precambrium en Celsius · Bekijk meer »

Celwand

Bladcellen van sterremos (''Plagiomnium affine'') met celwanden (en chloroplasten) De celwand is een wand die gevormd wordt buiten het membraan van een cel.

Nieuw!!: Precambrium en Celwand · Bekijk meer »

Cenozoïcum

Het Cenozoïcum is de laatste era uit de geologische geschiedenis tussen 66,0 miljoen jaar (Ma) geleden en nu.

Nieuw!!: Precambrium en Cenozoïcum · Bekijk meer »

Charles Darwin

Charles Robert Darwin (Shrewsbury, 12 februari 1809 – Downe, 19 april 1882) was een Engelse autodidact op het gebied van natuurlijke historie, biologie en geologie.

Nieuw!!: Precambrium en Charles Darwin · Bekijk meer »

Chemisch element

Een chemisch of scheikundig element is een stof die met scheikundige middelen en methoden niet in andere stoffen opgesplitst kan worden.

Nieuw!!: Precambrium en Chemisch element · Bekijk meer »

Chemische reactie

Een chemische reactie is het proces waarbij chemische verbindingen (moleculen) of atomen langs chemische weg worden omgezet in andere verbindingen, door het vormen dan wel breken van chemische bindingen.

Nieuw!!: Precambrium en Chemische reactie · Bekijk meer »

Chemoautotrofie

Chemoautotrofie is een bepaalde vorm van autotrofie: de eigenschap van een organisme om zelf een stof aan te kunnen maken of energie vrij te maken zonder daarbij de hulp van een ander organisme nodig te hebben.

Nieuw!!: Precambrium en Chemoautotrofie · Bekijk meer »

Chemotroof

Een chemotroof organisme is een autotroof of heterotroof organisme dat de benodigde energie verkrijgt door oxidatie van chemische verbindingen oftewel chemosynthese.

Nieuw!!: Precambrium en Chemotroof · Bekijk meer »

Chicxulubkrater

Kaart van de afwijkingen in het zwaartekrachtsveld die de inslagplek verraden De Chicxulubkrater is het 180 kilometer brede restant van een inslag van een planetoïde die ongeveer 66 miljoen jaar geleden heeft plaatsgevonden.

Nieuw!!: Precambrium en Chicxulubkrater · Bekijk meer »

China

China is een groot land met een zeer lange geschiedenis, een oude beschaving en cultuur in Oost-Azië.

Nieuw!!: Precambrium en China · Bekijk meer »

Chitine

Chitine is een polysacharide (ontdekt door Henri Braconnot in 1811), die voorkomt als bouwstof in de celwanden van schimmels en in het exoskelet van geleedpotigen, zoals insecten, kreeftachtigen en spinnen, waarbij het zorgt voor de stevigheid, ook van de pantsers.

Nieuw!!: Precambrium en Chitine · Bekijk meer »

Chitosan

Schematische voorstelling van de enzymatische synthese van chitosan uit chitine Chitosan is een natuurlijk voorkomende lineaire polysacharide en biopolymeer met antibacteriële werking.

Nieuw!!: Precambrium en Chitosan · Bekijk meer »

Chitrakuta

Chitrakuta (IAST: Chitrakoot, Sanskriet: चित्रकूट), is een Indiase stad met ongeveer 22.300 inwoners.

Nieuw!!: Precambrium en Chitrakuta · Bekijk meer »

Chloriet (scheikunde)

Molecuulmodel van het chlorietion. Chlorieten zijn zouten van waterstofchloriet of chlorigzuur (HClO2).

Nieuw!!: Precambrium en Chloriet (scheikunde) · Bekijk meer »

Chloroplast

Bladschijfcellen met chloroplasten van het mos ''Plagomnium affine''. Chloroplasten (Oudgrieks: χλωρός, khlōrós, "groen" en πλαστός, plastós, "gevormd") of bladgroenkorrels, zijn groene plastiden, die voorkomen in de cellen van veel soorten planten, algen en bepaalde micro-organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Chloroplast · Bekijk meer »

Chloroplastida

Chloroplastida, Chlorobionta, Chlorobiota of Viridiplantae zijn in de cladistiek een clade die zowel de planten (Plantae) als groenwieren (Chlorophyta) bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Chloroplastida · Bekijk meer »

Choanoflagellata

Choanoflagellaat Choanoflagellata, Choanomonada of kraagflagelaten zijn een groep van de protozoa met één flagel.

Nieuw!!: Precambrium en Choanoflagellata · Bekijk meer »

Chondriet

stukje van chondriet "NWA 869", waarin chondrulen en metallische componenten te zien zijn de interne structuur met chondrulen is te zien in een doorgezaagde chondriet - tussen de streepjes op de liniaal zit 1 mm chondriet uit de meteorietregen van 1960 bij Gao-Guenie in Burkina Faso Phnom Penh Chondriet L6 - 1868 Een chondriet is een "stenig" (silicaat-rijk) type meteoriet dat geen sporen van smelten of differentiatie bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Chondriet · Bekijk meer »

Chromalveolata

De Chromalveolata zijn in de taxonomie een van de vijf of zes supergroepen waarin de eukaryoten verdeeld worden.

Nieuw!!: Precambrium en Chromalveolata · Bekijk meer »

Chromiet

Het mineraal chromiet is een ijzer-chromaat met de chemische formule FeCr2O4.

Nieuw!!: Precambrium en Chromiet · Bekijk meer »

Chromista

De Chromista (ook wel Heterokontae) vormen een in de taxonomie niet meer erkend rijk, waarvan de omgrenzing in de loop van de tijd is veranderd.

Nieuw!!: Precambrium en Chromista · Bekijk meer »

Chronostratigrafie

Met behulp van gidsfossielen is het mogelijk de chronostratigrafische eenheid te bepalen Chronostratigrafie is binnen de stratigrafie het wetenschappelijk vakgebied dat probeert gesteentelagen ten opzichte van elkaar te dateren (relatieve datering).

Nieuw!!: Precambrium en Chronostratigrafie · Bekijk meer »

Chroom (element)

Chroom of chromium is een chemisch element met symbool Cr en atoomnummer 24.

Nieuw!!: Precambrium en Chroom (element) · Bekijk meer »

Clade

Clade Een clade (ook wel gespeld als klade) is een groep organismen die alle afstammen van een bepaalde gemeenschappelijke voorouder, plus die voorouder zelf.

Nieuw!!: Precambrium en Clade · Bekijk meer »

Cladonia

Cladonia (rendiermossen, bekermossen en heidestaartjes) is een geslacht van korstmossen van ongeveer 350 soorten, ongeveer 50 daarvan worden in Nederland aangetroffen, waarvan er 16 soorten op de Rode Lijst staan.

Nieuw!!: Precambrium en Cladonia · Bekijk meer »

Clostridium

Clostridium is een geslacht van gram-positieve, anaerobe, staafvormige bacteriën, die veroorzakers zijn van onder andere botulisme, tetanus, colitis pseudomembranacea en wondinfecties.

Nieuw!!: Precambrium en Clostridium · Bekijk meer »

Coördinatenstelsel

kwadranten. Het deel van het vlak waarin de x- en de y-coördinaat beide groter zijn dan 0, heet het 1e kwadrant. De vier kwadranten worden in tegenwijzerzin genummerd.Door een coördinatenstelsel wordt een vlak of (algemener) een ruimte zo ingedeeld, dat de plaats van ieder punt in dat vlak of die ruimte eenduidig wordt bepaald door een aantal getallen, die coördinaten van dat punt heten.

Nieuw!!: Precambrium en Coördinatenstelsel · Bekijk meer »

Coenocytium

Een coenocytium is een cel met meer kernen of een weefsel of orgaan dat bestaat uit meerdere celkernen waartussen de tussenwanden nog niet gevormd zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Coenocytium · Bekijk meer »

Coesiet

Het mineraal coesiet (spreek uit coësiet) bestaat uit siliciumdioxide (SiO2).

Nieuw!!: Precambrium en Coesiet · Bekijk meer »

Collenia

Collenia is een geslacht van fossiele cyanobacteriën die stromatolieten vormden.

Nieuw!!: Precambrium en Collenia · Bekijk meer »

Colorado (staat)

Colorado, officieel de Staat van Colorado (Engels: State of Colorado), is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Colorado (staat) · Bekijk meer »

Coloradoplateau

Ligging van het Coloradoplateau Monument bij de "Four Corners" van Colorado, New Mexico, Utah en Arizona Satellietbeeld van de ''Four Corners'' (vergroot om de grenslijnen te zien) en het omliggende Coloradoplateau Het Coloradoplateau is een fysiografische regio en een woestijn in het zuidwesten van de Verenigde Staten, ruwweg rond het grenspunt tussen de deelstaten Colorado, New Mexico, Utah en Arizona.

Nieuw!!: Precambrium en Coloradoplateau · Bekijk meer »

Columbia (continent)

Reconstructie van het Columbia supercontinent Columbia is een verondersteld supercontinent dat bestond tussen 1,8 en 1,5 miljard jaar geleden, gedurende het Proterozoïcum (Statherium-Calymmium).

Nieuw!!: Precambrium en Columbia (continent) · Bekijk meer »

Compressie (geologie)

In de geologie wordt de natuurlijke compressie van gesteente onderzocht.

Nieuw!!: Precambrium en Compressie (geologie) · Bekijk meer »

Computer

Apple II, een van de eerste personal computers Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt.

Nieuw!!: Precambrium en Computer · Bekijk meer »

Computertomografie

ventrikels daarin zijn op de grote versie (klik op de foto) net zichtbaar. De bovenste 14 plaatjes zijn gemaakt zonder, de onderste 14 met contraststof. Hierbij is te zien dat de tumor (een medulloblastoom) aankleurt en duidelijk is te onderscheiden. CT-scanner in gebruik Spreiding van CT-scanners bij ziekenhuizen in Vlaanderen (2016). ComputertomografieWolters, E.C. & Groenenwegen, H.J. (1996).

Nieuw!!: Precambrium en Computertomografie · Bekijk meer »

Concretie

Concreties van vuursteen vormen knollen in dit krijtgesteente op Cyprus. Een concretie is een bolvormige of ovale, geïsoleerde vorm uit formaties van afzettingsgesteenten.

Nieuw!!: Precambrium en Concretie · Bekijk meer »

Condensatie

Condensatie van water op een koude fles Stoommachine van Newcomen, in de encyclopédie Meyers van 1890 De eerste foto van de baan van een positron in een nevelvat. De baan is zichtbaar als een gebogen lijn, in het midden is een loden plaat zichtbaar. Condensatie is de faseovergang van gas- of damp-vorm naar vloeistof en is het tegenovergestelde van verdampen.

Nieuw!!: Precambrium en Condensatie · Bekijk meer »

Conglomeraat (geologie)

Fan-conglomeraat in Death Valley, Verenigde Staten. Conglomeraat is een sedimentair gesteente bestaand uit grind (groter dan 64 mm) in een fijnere matrix.

Nieuw!!: Precambrium en Conglomeraat (geologie) · Bekijk meer »

Congo-Kinshasa

Congo (uitspr.: ˈkɔŋɣo), officieel de Democratische Republiek Congo, kortweg DRC (Frans: République démocratique du Congo), is een land in centraal Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Congo-Kinshasa · Bekijk meer »

Connecticut

Connecticut is een staat van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Connecticut · Bekijk meer »

Conspecifiek

Conspecifiek wordt in de taxonomie gebruikt om de verwantschap van verschillende individuen of populaties met dezelfde biologische soort te beschrijven.

Nieuw!!: Precambrium en Conspecifiek · Bekijk meer »

Continent

Een continent is een zeer grote landmassa die niet of vrijwel niet met andere landmassa's verbonden is, en die zo groot is dat er plekken zijn waar een landklimaat of overgangsklimaat heerst.

Nieuw!!: Precambrium en Continent · Bekijk meer »

Continentaal

Continentaal betekent 'behorend bij een continent'.

Nieuw!!: Precambrium en Continentaal · Bekijk meer »

Continentale accretie

Continentale accretie of tektonische accretie is de langzame aangroei van continenten door convergente tektonische bewegingen in de aardkorst, waarbij aan de randen van het continent kleinere terreinen, zoals microcontinenten of eilandbogen, tegen het continent aan komen te liggen langs een tektonische sutuur.

Nieuw!!: Precambrium en Continentale accretie · Bekijk meer »

Continentale collisie

Continentale collisie of continent-continent collisie (collisie betekent botsing) is het proces dat in de platentektoniek optreedt als twee continenten tegen elkaar "botsen", waarna gebergtevorming of orogenese kan optreden.

Nieuw!!: Precambrium en Continentale collisie · Bekijk meer »

Continentale lithosfeer

Doorsnede van de aardkorst:1 - continentale lithosfeer;2 - oceanische lithosfeer met oceaan erboven;3 - asthenosfeer. De continentale lithosfeer is het type lithosfeer onder continenten en het continentale plat.

Nieuw!!: Precambrium en Continentale lithosfeer · Bekijk meer »

Continentale marge

abyssale vlakte). De continentale marge (Engels: continental margin) is in de geologie de overgang tussen een continent, bestaande uit dikke continentale korst en een oceaan, bestaande uit dunne oceanische korst.

Nieuw!!: Precambrium en Continentale marge · Bekijk meer »

Convergente plaatgrens

Convergentie van oceanische met continentale korst Convergentie van oceanische met oceanische korst Convergentie van continentale met continentale korst Een convergente of destructieve plaatgrens is volgens de platentektoniek een plek op Aarde waar twee naar elkaar toe bewegende tektonische platen bij elkaar komen en (van bovenaf gezien) aan elkaar grenzen.

Nieuw!!: Precambrium en Convergente plaatgrens · Bekijk meer »

Correlatie (geologie)

Onder correlatie wordt in de geologie verstaan het met elkaar in verband brengen van gesteenten, fossiele flora's en fauna's die op een zekere afstand van elkaar liggen.

Nieuw!!: Precambrium en Correlatie (geologie) · Bekijk meer »

Cryogenium

Het geologisch tijdperk Cryogenium (vroeger Cryogenien of Cryogeniaan), is een periode van de era Neoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Cryogenium · Bekijk meer »

Crypticum

Het geologisch tijdvak Crypticum (van "cryptisch", "verborgen") is een onofficiële indeling in de geologische tijdschaal van de Maan.

Nieuw!!: Precambrium en Crypticum · Bekijk meer »

Cummingtoniet

Het mineraal cummingtoniet is een magnesium-ijzer-inosilicaat met de chemische formule Fe2Mg5Si8O22(OH)2.

Nieuw!!: Precambrium en Cummingtoniet · Bekijk meer »

Cyclotron

M. Stanley Livingston (L) en Ernest O. Lawrence voor een 27-inch cyclotron van het Radiation Laboratory aan de Universiteit van Californië Een cyclotron is een circulaire deeltjesversneller, een machine die elektrisch geladen (sub)atomaire deeltjes (vnl. ionen, atoomkernen) een hoge snelheid geeft.

Nieuw!!: Precambrium en Cyclotron · Bekijk meer »

Cyclus

Een cyclus (of kringloop) is een zichzelf herhalend proces of een afzonderlijke periode in zo'n proces.

Nieuw!!: Precambrium en Cyclus · Bekijk meer »

Cytokinese

elektronenmicroscopische afbeelding van een delende dierlijke cel; de mitose is voltooid en de celdeling en cytokinese zijn bijna voltooid. De pijl wijst de plaats aan waar bij een van de celkernen een centrosoom nog zichtbaar is. Cytokinese is de deling van het cytoplasma van een cel en is geen onderdeel van de kerndeling (mitose en meiose).

Nieuw!!: Precambrium en Cytokinese · Bekijk meer »

Cytoplasma

Het cytoplasma is de volledige inhoud van een cel, met uitzondering van de celkern.

Nieuw!!: Precambrium en Cytoplasma · Bekijk meer »

Cytoskelet

Het cytoskelet of celskelet is een netwerk van vezels en buisjes dat de cel stevigheid, vorm en beweeglijkheid geeft.

Nieuw!!: Precambrium en Cytoskelet · Bekijk meer »

Daciet

Het stollingsgesteente daciet is een felsisch uitvloeiingsgesteente met tussen 63 en 68% silica.

Nieuw!!: Precambrium en Daciet · Bekijk meer »

Dagzoom

Een dagzoom is de plek waar een gesteentelaag of andere geologische structuur aan het oppervlak ligt.

Nieuw!!: Precambrium en Dagzoom · Bekijk meer »

Dal (aardrijkskunde)

Alpbachtal in Oostenrijk Gulp in Slenaken Een dal is een langgerekte laagte, inzinking of verdieping in het landschap tussen bergen, heuvels of hoogvlakten.

Nieuw!!: Precambrium en Dal (aardrijkskunde) · Bekijk meer »

Dampdruk

Weergave van de dampdruk van verschillende stoffen Dampdruk (ook wel dampspanning) is de druk die de damp van een stof op de wanden van een gesloten ruimte uitoefent.

Nieuw!!: Precambrium en Dampdruk · Bekijk meer »

Datering

De datering of ouderdomsbepaling van vondsten is zowel in de archeologie, de geologie als de paleontologie een belangrijk probleem.

Nieuw!!: Precambrium en Datering · Bekijk meer »

Davis (Californië)

Davis is een plaats (city) in de Amerikaanse staat Californië, en valt bestuurlijk gezien onder Yolo County.

Nieuw!!: Precambrium en Davis (Californië) · Bekijk meer »

Demospongiae

Demospongiae of gewone sponzen vormen de grootste klasse van de stam van Sponsdieren (Porifera).

Nieuw!!: Precambrium en Demospongiae · Bekijk meer »

Depressie (geografie)

Een depressie of laagte is binnen de geologie en geografie een landvorm die verzonken of ingedrukt is beneden het omliggende gebied.

Nieuw!!: Precambrium en Depressie (geografie) · Bekijk meer »

Detritus (geologie)

Detritus is in de geologie een verzamelwoord om door verwering en erosie geproduceerde deeltjes in een gesteente te beschrijven.

Nieuw!!: Precambrium en Detritus (geologie) · Bekijk meer »

Deuterium

Deuterium of 2H (occasioneel waterstof-2 genoemd) is een stabiele isotoop van waterstof met in de atoomkern een proton en een neutron.

Nieuw!!: Precambrium en Deuterium · Bekijk meer »

Devoon

Het Devoon is een periode in de geologische tijdschaal (en een systeem in de stratigrafie) die duurde van 419,2 ± 3,2 tot 358,9 ± 0,4 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Precambrium en Devoon · Bekijk meer »

Dextraal

Dexstraal, ook wel rechts-lateraal genoemd, is een tektonische beweging die vooral van belang is bij zijschuivingsbreuken.

Nieuw!!: Precambrium en Dextraal · Bekijk meer »

Diagenese

Diagenese is, binnen de geologie, elke chemische, fysische of biologische verandering die een sediment ondergaat, nadat het afgezet is.

Nieuw!!: Precambrium en Diagenese · Bekijk meer »

Diamant

Diamant (Oudgrieks: ἀδάμας of adamas, "onverslaanbaar") is een allotrope verschijningsvorm van koolstof die als delfstof aangetroffen wordt, maar ook in laboratoria gemaakt kan worden.

Nieuw!!: Precambrium en Diamant · Bekijk meer »

Diamict

Diamict na een puinlawine in Noorwegen Diamict is in de geologie een term voor een sediment dat zeer slecht gesorteerd is (dat wil zeggen dat de korrelgroottes in het sediment erg verschillend zijn).

Nieuw!!: Precambrium en Diamict · Bekijk meer »

Diapirisme

Diapirisme in een natuurkundig model voor convectie in de aardmantel. Door verwarming van een homogene laag materiaal van onderen ontstaan omhoog stromende diapieren van warm, licht materiaal. Blauw stelt koud, rood warm materiaal voor. Diapirisme is een plastisch proces waarbij diapieren ontstaan: paddenstoelvormige intrusies van een materiaal met een kleinere dichtheid in materiaal met een grotere dichtheid of andersom.

Nieuw!!: Precambrium en Diapirisme · Bekijk meer »

Diatomeeën

''Odontella aurita'' onder de microscoop Diatomeeën of kiezelwieren (Bacillariophyceae) zijn een grote groep van eencellige algen met een exoskelet van siliciumdioxide (SiO2).

Nieuw!!: Precambrium en Diatomeeën · Bekijk meer »

Diatreem

Schematische afbeelding van een diatreem. Rechts in de figuur staan enkele bekende diatremen genoemd bij de diepte die tegenwoordig aan het oppervlak ligt. Een diatreem is een soort kraterpijp die wordt gevormd bij hoog explosief vulkanisme.

Nieuw!!: Precambrium en Diatreem · Bekijk meer »

Diepe tijd

Diepe tijd is een begrip waarmee de geologische tijdspanne wordt aangeduid.

Nieuw!!: Precambrium en Diepe tijd · Bekijk meer »

Dieptegesteente

kristallen zijn kwarts, de zalmroze kaliveldspaat. Dieptegesteente, plutoniet (afgeleid van de Romeinse god van de onderwereld, Pluto) of plutonisch, magmatisch, intrusief of abyssisch gesteente is stollingsgesteente dat diep onder het aardoppervlak is gestold.

Nieuw!!: Precambrium en Dieptegesteente · Bekijk meer »

Diepzee

Diepzeezones De diepzee is het deel van de oceanen dieper dan circa 500 tot 1000 meter.

Nieuw!!: Precambrium en Diepzee · Bekijk meer »

Dieren (biologie)

De dieren (Animalia) vormen een rijk van meercellige levende wezens die tot de eukaryoten behoren.

Nieuw!!: Precambrium en Dieren (biologie) · Bekijk meer »

Digitaal

De digitale klok geeft alleen een beperkt aantal objectieve waarden weer De wijzer van de analoge klok doorloopt theoretisch een oneindig aantal tijdstippen In de informatietheorie zijn gegevens (data) digitaal wanneer ze zijn uitgedrukt in cijfers, letters en/of getallen die een waarde aangeven die het gemiddelde is van een reeks dicht bij elkaar liggende waarden in een kort tijdsverloop.

Nieuw!!: Precambrium en Digitaal · Bekijk meer »

Digitale camera

Een compactcamera van Canon Een digitale spiegelreflexcamera van Pentax Een digitale camera of digitaal fototoestel is een camera waarbij de beeldvorming niet op film maar door middel van een lichtgevoelige sensor (Charge Coupled Device.

Nieuw!!: Precambrium en Digitale camera · Bekijk meer »

Dikarya

Dikarya is een omvangrijke groep van hogere schimmels bestaande uit de zustergroepen Ascomycota en Basidiomycota.

Nieuw!!: Precambrium en Dikarya · Bekijk meer »

Dike (geologie)

Een donkergekleurde dike die lichter gesteente doorsnijdt in Alaska sill; F.

Nieuw!!: Precambrium en Dike (geologie) · Bekijk meer »

Dimethylamine

Dimethylamine is een organische verbinding met als brutoformule C2H7N.

Nieuw!!: Precambrium en Dimethylamine · Bekijk meer »

Dinoflagellaten

De dinoflagellaten (wetenschappelijke naam Dinophyta of Dinoflagellata) vormen een grote groep protisten, die behoren tot het rijk van de Alveolata in de supergroep van de Chromalveolata.

Nieuw!!: Precambrium en Dinoflagellaten · Bekijk meer »

Diopsied

Het mineraal diopsied is een calcium-magnesium-inosilicaat met de chemische formule CaMgSi2O6.

Nieuw!!: Precambrium en Diopsied · Bekijk meer »

Dioriet

Het stollingsgesteente dioriet is een redelijk mafisch diepte- en ganggesteente met tussen de 52 en 63% silica.

Nieuw!!: Precambrium en Dioriet · Bekijk meer »

Diploïdie

Diploïdie is de dubbelvoudigheid van ieder chromosoom in de celkern.

Nieuw!!: Precambrium en Diploïdie · Bekijk meer »

Discordantie

Discordant afgezette tuffietlagen in de Eifel. Noord-Spanje. Discordantie binnen de stratigrafie, een onderzoeksveld van de geologie, is een typering van de oriëntatie van sedimentaire gesteentelagen.

Nieuw!!: Precambrium en Discordantie · Bekijk meer »

Distaal (anatomie)

Distaal is de plaatsaanduiding van een lichaamsonderdeel dat verder van het centrum van het lichaam ligt dan een ander lichaamsdeel.

Nieuw!!: Precambrium en Distaal (anatomie) · Bekijk meer »

Distikstofmonoxide

Distikstof(mono)oxide, voorheen stikstofoxidule, triviale naam lachgas, is een anorganische verbinding van stikstof en zuurstof met als brutoformule N2O.

Nieuw!!: Precambrium en Distikstofmonoxide · Bekijk meer »

Divergente plaatgrens

Noord-Amerikaanse plaat scheidt op Reykjanes, IJsland. Een divergente of constructieve plaatgrens is in de plaattektoniek een grens tussen twee tektonische platen, waar de beweging divergent is (de platen bewegen van elkaar af).

Nieuw!!: Precambrium en Divergente plaatgrens · Bekijk meer »

Diwaterstof

Diwaterstof of moleculaire waterstof (H2) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element waterstof.

Nieuw!!: Precambrium en Diwaterstof · Bekijk meer »

Dizuurstof

Apparaat om zuurstof uit lucht te winnen in een bunker. Dizuurstof of moleculaire zuurstof (O2) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element zuurstof.

Nieuw!!: Precambrium en Dizuurstof · Bekijk meer »

Doleriet

Het stollingsgesteente doleriet, ook wel diabaas genoemd, is een mafisch ganggesteente met tussen 48 en 52% silica.

Nieuw!!: Precambrium en Doleriet · Bekijk meer »

Dolomiet

Dolomiet of bitterspaat is een carbonatisch mineraal; calcium-magnesium-carbonaat met de chemische formule CaMg(CO3)2.

Nieuw!!: Precambrium en Dolomiet · Bekijk meer »

Dolosteen

ontsloten ten zuidoosten van de Lamoille River, Vermont, VS. Dolomiet of dolosteen is een sedimentair of metamorf gesteente dat voor een groot deel uit het mineraal dolomiet (calcium-magnesiumcarbonaat, CaMg(CO3)2) bestaat.

Nieuw!!: Precambrium en Dolosteen · Bekijk meer »

Dome (geologie)

intrusies verklaarden door het omhoogkomen van magma onder de lagen. Een dome is in de geologie een grote koepelvormige structuur in het gesteente met een van boven gezien bij benadering ronde of ellipsvormige vorm.

Nieuw!!: Precambrium en Dome (geologie) · Bekijk meer »

Domein (biologie)

In de biologie is het domein de hoogste taxonomische rang, het hoogste taxonomische niveau waarin het leven wordt ingedeeld.

Nieuw!!: Precambrium en Domein (biologie) · Bekijk meer »

Driedimensionaal

Overzicht van de dimensies in de meetkunde Een kubus met ribbe d 3D-ontwerp van de RandstadRail Driedimensionaal of 3D is een meetkundige omgeving die in drie richtingen, met drie dimensies beschreven wordt.

Nieuw!!: Precambrium en Driedimensionaal · Bekijk meer »

Drieplatenpunt

USGS). Een drieplatenpunt (Eng: triple junction) is in de platentektoniek een gebied op het aardoppervlak waar drie tektonische platen samenkomen, oftewel waar drie plaatgrenzen bij elkaar komen.

Nieuw!!: Precambrium en Drieplatenpunt · Bekijk meer »

Droog klimaat

savanne Een droog klimaat of aride klimaat is een klimaat waar zo weinig neerslag valt, dat boomgroei niet mogelijk is en waar permanente rivieren niet hun oorsprong kunnen hebben.

Nieuw!!: Precambrium en Droog klimaat · Bekijk meer »

Dropstone

Itu, Brazilië. Een dropstone (Engels: to drop.

Nieuw!!: Precambrium en Dropstone · Bekijk meer »

Druk (grootheid)

Druk; de drukkracht per oppervlakte waar het op werkt. psi In de natuurkunde is druk de drukkracht per oppervlakte-eenheid.

Nieuw!!: Precambrium en Druk (grootheid) · Bekijk meer »

Duniet

Kleine vulkanische bom van (zwarte) basaniet en (groene) duniet Duniet is een type peridotiet, dat wil zeggen een ultramafisch dieptegesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Duniet · Bekijk meer »

Dynamica

In de natuurkunde is de dynamica of krachtenleer de tak van de klassieke mechanica die zich bezighoudt met de beweging van een natuurkundig lichaam (voorwerp), als gevolg van krachten die op het voorwerp inwerken.

Nieuw!!: Precambrium en Dynamica · Bekijk meer »

Eb

Laagwater in Bretagne Eb is een fase van het getij waarbij het zeewater daalt of afgaat.

Nieuw!!: Precambrium en Eb · Bekijk meer »

Eclogiet

granaten met pyroop tot almandien samenstelling (het rode mineraal), kyaniet (helderblauw), kwarts (melkwit, waarschijnlijk coësiet geweest) en een paar fengiet mica's bovenaan (goudwit). Het gesteente eclogiet is mafisch (basaltisch) van chemische samenstelling.

Nieuw!!: Precambrium en Eclogiet · Bekijk meer »

Eclogietfacies

De eclogiet-facies is de metamorfe facies die optreedt bij de hoogste graad van metamorfose, bij de hoogste drukken en temperaturen.

Nieuw!!: Precambrium en Eclogietfacies · Bekijk meer »

Ecologie

Ecologie of oecologie is een biologische vakwetenschap.

Nieuw!!: Precambrium en Ecologie · Bekijk meer »

Ecosysteem

Een ecosysteem of oecosysteem is een natuurlijk systeem dat bestaat uit alle organismen die in een bepaald gebied voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Ecosysteem · Bekijk meer »

Ectasium

Het geologisch tijdperk Ectasium is een periode van het era Mesoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Ectasium · Bekijk meer »

Edelgas

Een edelgas is een scheikundig element uit de edelgasgroep van het periodiek systeem.

Nieuw!!: Precambrium en Edelgas · Bekijk meer »

Ediacara Hills

De Ediacara Hills zijn heuvels in Zuid-Australië, 650 km ten noorden van Adelaide.

Nieuw!!: Precambrium en Ediacara Hills · Bekijk meer »

Ediacarische biota

diorama van het Ediacarische leven De Ediacarische biota is het vroegst bekende, complexe meercellige leven op Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Ediacarische biota · Bekijk meer »

Ediacarium

Het Ediacarium (Engels: Ediacaran) is een tijdperk in de geologische tijdschaal.

Nieuw!!: Precambrium en Ediacarium · Bekijk meer »

Eencellige

pantoffeldiertje. Eencelligen zijn organismen die overeenkomen in het kenmerk dat ze uit één cel bestaan.

Nieuw!!: Precambrium en Eencellige · Bekijk meer »

Eilandboog

vulkanen op de overrijdende plaat (rechts in het plaatje). Een eilandboog is een rij grotendeels vulkanische eilanden, die gevormd is door de werking van platentektoniek.

Nieuw!!: Precambrium en Eilandboog · Bekijk meer »

Eiwitten

α-helices toont Eiwitten of proteïnen vormen een grote klasse van biologische moleculen, die bestaan uit polymere ketens van aminozuren.

Nieuw!!: Precambrium en Eiwitten · Bekijk meer »

Ejecta

Ejecta of efflata (enkelvoud: ejectum, respectievelijk efflatum) is een Latijnse aanduiding voor het uitgeworpen materiaal van een, door een komeet of meteoriet veroorzaakte, inslag of van een vulkaanuitbarsting.

Nieuw!!: Precambrium en Ejecta · Bekijk meer »

Elektromagnetisme

Elektromagnetisme is de fysica van het elektromagnetische veld: een vectorveld dat heel de ruimte beslaat en bestaat uit twee componenten: het elektrisch veld en het magnetisch veld.

Nieuw!!: Precambrium en Elektromagnetisme · Bekijk meer »

Elektron

Het elektron (Oudgrieks:, betekenis: barnsteen dat door wrijving elektrisch geladen werd) is een negatief geladen elementair deeltje, dat gebonden kan zijn, bijvoorbeeld in een atoom, of zich vrij in de ruimte kan bevinden.

Nieuw!!: Precambrium en Elektron · Bekijk meer »

Elektronenmicroscopie

Elektronenmicroscoop Elektronenmicroscopisch beeld van een vlo Elektronenmicroscopie is een techniek die gebruikmaakt van een bundel elektronen om het oppervlak of de inhoud van objecten af te beelden.

Nieuw!!: Precambrium en Elektronenmicroscopie · Bekijk meer »

Elektronenoverdracht

valentie-elektron afstaan. Fluor heeft daarentegen een positieve elektronaffiniteit en wil graag elektronen opnemen. De elektrostatische interacties tussen de twee ionen leiden tot een ionaire binding. Elektronenoverdracht is het proces waarin een elektron van een molecuul of atoom zich verplaatst naar een andere deeltje.

Nieuw!!: Precambrium en Elektronenoverdracht · Bekijk meer »

Elementair deeltje

Een elementair deeltje is een deeltje dat niet in andere deeltjes is te splitsen.

Nieuw!!: Precambrium en Elementair deeltje · Bekijk meer »

Embryophyta

Embryophyta is een botanische naam voor een groep planten waarbij de individuele planten uitgroeien vanuit een embryo.

Nieuw!!: Precambrium en Embryophyta · Bekijk meer »

Emissie (natuurkunde)

In de natuurkunde verstaat men onder emissie (uit het Latijn: emittere.

Nieuw!!: Precambrium en Emissie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Empirisch onderzoek

Empirisch onderzoek omvat elke wetenschappelijke onderzoeksactiviteit die directe, eigen waarnemingen gebruikt.

Nieuw!!: Precambrium en Empirisch onderzoek · Bekijk meer »

Enderbyland

NASA-satellietbeeld van Enderbyland De Noor Finn Lützow-Holm in Enderbyland tijdens zijn poolexpeditie van 1929-1930 Enderbyland (Engels: Enderby Land) is een gebied in Antarctica dat zich uitstrekt van de Shinnangletsjer in het westen tot de William Scoresbybaai in het oosten.

Nieuw!!: Precambrium en Enderbyland · Bekijk meer »

Endogeen (aardwetenschappen)

Endogeen is een term binnen de aardwetenschappen die betrekking heeft op krachten die vanuit de Aarde komen.

Nieuw!!: Precambrium en Endogeen (aardwetenschappen) · Bekijk meer »

Endosymbiose

Endosymbiose is het verschijnsel waarbij een organisme (de endosymbiont) symbiotisch leeft in de cellen of in het lichaam van een gastheerorganisme.

Nieuw!!: Precambrium en Endosymbiose · Bekijk meer »

Enstatiet

De pyroxenen (inosilicaten) enstatiet (chemische formule MgSiO3) en ferrosiliet (Fe2+MgSiO3) vormen een complete vaste oplossingsreeks en zijn veel voorkomende gesteentevormende mineralen in stollings- en metamorfe gesteenten, en ook in meteorieten.

Nieuw!!: Precambrium en Enstatiet · Bekijk meer »

Enzym

triosefosfaatisomerase (TIM). Model van het enzym purinenucleosidefosforylase (PNP) Een enzym (Oudgrieks: ἐν en in, ζύμη zúme gist) is een macromoleculaire katalysator die een specifieke chemische reactie in een levend wezen kan laten verlopen.

Nieuw!!: Precambrium en Enzym · Bekijk meer »

Eoarcheïcum

Het geologisch tijdvak Eoarcheïcum (ook: Eoarchaïcum) is de vroegste/onderste era van het eon Archeïcum, dat duurde van 3,8 Ga tot 3,6 Ga.

Nieuw!!: Precambrium en Eoarcheïcum · Bekijk meer »

Eoceen

Het Eoceen (Oudgrieks: ἠώς (ḗōs).

Nieuw!!: Precambrium en Eoceen · Bekijk meer »

Eolisch proces

Eolisch transport van fijn sediment in poolwoestijn-omstandigheden. Rechts is een wolk fijn stof te zien. Onder soortgelijke omstandigheden is in het Weichselien in Noord-Europa löss afgezet. Locatie: aan de voet van de Askja op IJsland. De berg Herðubreið is links op de foto te zien. Een eolisch proces is een geomorfologisch proces waarbij een landvorm wordt gevormd door de werking van de wind.

Nieuw!!: Precambrium en Eolisch proces · Bekijk meer »

Eon (geologie)

Een eon is een zeer lang tijdperk in de geologische tijdschaal.

Nieuw!!: Precambrium en Eon (geologie) · Bekijk meer »

Eonothem

Een eonothem is het chronostratigrafisch equivalent van een geochronologisch eon.

Nieuw!!: Precambrium en Eonothem · Bekijk meer »

Era (tijdperk)

Een era of hoofdtijdperk is een onderdeel van de geologische tijdschaal.

Nieuw!!: Precambrium en Era (tijdperk) · Bekijk meer »

Erathem

Een erathem is het chronostratigrafisch equivalent van een geochronologische era.

Nieuw!!: Precambrium en Erathem · Bekijk meer »

Erg (landvorm)

Erg Chebbi, Marokko Een erg (meervoud ergs of ergen) of zandzee is een inlands zandduingebied dat groter is dan 125 km².

Nieuw!!: Precambrium en Erg (landvorm) · Bekijk meer »

Erosie

Erosie Erosie is het proces van slijtage van een vast oppervlak waarbij materiaal wordt verplaatst of geheel verdwijnt.

Nieuw!!: Precambrium en Erosie · Bekijk meer »

Erts (mineraal)

Banded iron formation-ijzererts Mangaanerts (de liniaal geeft een idee van de grootte) Gouderts (de liniaal geeft een idee van de grootte) Een erts is een gesteente dat een economisch winbare concentratie van een bepaalde delfstof bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Erts (mineraal) · Bekijk meer »

Ertsafzetting

Met ertsafzetting wordt in de mijnbouw en mineralogie gerefereerd aan een gesteente dat bestaat uit een natuurlijke concentratie van ertsen in de aardkorst.

Nieuw!!: Precambrium en Ertsafzetting · Bekijk meer »

Eruptie

Kenai Schiereiland Alaska), 1990 Een eruptie of vulkaanuitbarsting is de bekendste vorm van vulkanisme.

Nieuw!!: Precambrium en Eruptie · Bekijk meer »

Estuarium

Estuarium van de Río de la Plata op de grens van Uruguay (noorden) en Argentinië (zuiden) Een estuarium is een verbrede, veelal trechtervormige monding van een rivier, waar zoet rivierwater en zout zeewater vermengd worden en zodoende brak water ontstaat, en waar getijverschil waarneembaar is.

Nieuw!!: Precambrium en Estuarium · Bekijk meer »

Ether (scheikunde)

Algemene structuurformule van een ether. Een ether is een organische verbinding van de algemene vorm R-O-R', waarbij de centrale zuurstof een directe binding heeft met twee koolstofatomen die deel zijn van een alkyl- of arylgroep.

Nieuw!!: Precambrium en Ether (scheikunde) · Bekijk meer »

Eubacteriën

Het domein Eubacteria (eubacteriën) vormen een groep van prokaryote organismen (organismen zonder celkern).

Nieuw!!: Precambrium en Eubacteriën · Bekijk meer »

Eukaryoten

Eukaryoten (Eukaryota) zijn een van de drie domeinen waarin de huidige biologische wetenschap het leven indeelt.

Nieuw!!: Precambrium en Eukaryoten · Bekijk meer »

Europium

Europium is een scheikundig element met symbool Eu en atoomnummer 63.

Nieuw!!: Precambrium en Europium · Bekijk meer »

Eustasie

de verandering van het zeeniveau sinds het Cambrium Eustasie is de verandering van het absolute wereldwijde zeeniveau langs de geologische tijdschaal.

Nieuw!!: Precambrium en Eustasie · Bekijk meer »

Evaporatie

Gestandariseerde evaporatiepan in Australië Evapotranspiratie als onderdeel van de waterkringloop In de klimatologie is evaporatie de verdamping van water aan of boven het aardoppervlak.

Nieuw!!: Precambrium en Evaporatie · Bekijk meer »

Evaporiet

Een evaporiet Een evaporiet is een gesteente dat is ontstaan door indamping.

Nieuw!!: Precambrium en Evaporiet · Bekijk meer »

Evenaar

Een bol waarop de evenaar blauw is gekleurd. Deze deelt de bol in twee gelijke helften en kruist de meridianen (geel) onder een hoek van 90°. Net zoals alle andere doorgetrokken lijnen is de evenaar een grootcirkel. De evenaar, evennachtslijn of equator is een breedtecirkel op het aardoppervlak in de vorm van een grootcirkel midden tussen de polen.

Nieuw!!: Precambrium en Evenaar · Bekijk meer »

Evolutie

Evolutie is, via het Frans, afgeleid van het Latijnse werkwoord evolvere: "zich ontrollen".

Nieuw!!: Precambrium en Evolutie · Bekijk meer »

Evolutie (biologie)

Evolutie is het proces van verandering in alle vormen van leven van generatie op generatie in populaties door overerving van kenmerken en eigenschappen met hun variatie en natuurlijke selectie.

Nieuw!!: Precambrium en Evolutie (biologie) · Bekijk meer »

Evolutiebiologie

Evolutiebiologie is het vakgebied binnen de biologie dat zich bezighoudt met het bestuderen van de evolutie.

Nieuw!!: Precambrium en Evolutiebiologie · Bekijk meer »

Excavata

Excavata zijn in de taxonomie een groep (in moderne opvattingen een supergroep) eencellige eukaryotische organismen die alle meerdere flagellae hebben.

Nieuw!!: Precambrium en Excavata · Bekijk meer »

Exponentiële groei

Grafiek met 3 curves. Rood lineaire groei, blauw kubische (derdemachts) groei en groen exponentiële groei Exponentiële groei is een toename evenredig aan de eigen omvang.

Nieuw!!: Precambrium en Exponentiële groei · Bekijk meer »

Extensietektoniek

Extensietektoniek, rektektoniek, korstextensie en korstverdunning zijn termen die slaan op de tektonische situatie waarbij de lithosfeer van de Aarde of een andere planeet door een mechanische rekspanning uit elkaar beweegt.

Nieuw!!: Precambrium en Extensietektoniek · Bekijk meer »

Extrusief gesteente

Hawaii Extrusief gesteente of uitvloeiingsgesteente is in de petrologie een stollingsgesteente dat aan het aardoppervlak is gevormd.

Nieuw!!: Precambrium en Extrusief gesteente · Bekijk meer »

Facies (geologie)

Facies of faciës is het karakter van een gesteente dat bepaald wordt door de omstandigheden van het milieu waar het gevormd werd.

Nieuw!!: Precambrium en Facies (geologie) · Bekijk meer »

Facultatief anaeroob organisme

1.

Nieuw!!: Precambrium en Facultatief anaeroob organisme · Bekijk meer »

Fagocytose

miltvuurbacteriën (oranje) Fagocytose (v. Gr. phagein.

Nieuw!!: Precambrium en Fagocytose · Bekijk meer »

Familie (biologie)

In de biologie is een familie (Latijn: familia) een van de belangrijkste taxonomische rangen, na soort en geslacht.

Nieuw!!: Precambrium en Familie (biologie) · Bekijk meer »

Faneritisch

chloriet en enkele oxiden. Locatie: Cape Cod, Massachusetts. Faneritisch (van Grieks: φανερός (phanerós.

Nieuw!!: Precambrium en Faneritisch · Bekijk meer »

Fanerozoïcum

Het geologisch tijdvak Fanerozoïcum (ook gespeld als Phanerozoïcum) is een eon uit de geologische geschiedenis van de Aarde, en duurt van 538.8 ±0.2 miljoen jaar (Ma) geleden tot heden.

Nieuw!!: Precambrium en Fanerozoïcum · Bekijk meer »

Fauna (overzichtswerk)

Fauna Een fauna is een systematische opsomming van taxa van dieren die in een omschreven gebied of tijdperk voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Fauna (overzichtswerk) · Bekijk meer »

Felsisch

Felsisch (van Engels: feldspar - veldspaat) of (verouderd) zuur slaat in de geologie op gesteenten of mineralen die relatief veel silica (SiO2) en relatief weinig magnesium of ijzer bevatten.

Nieuw!!: Precambrium en Felsisch · Bekijk meer »

Fennoscandinavië

Fennoscandië Fennoscandinavië of Fennoscandië is een geografisch-geologische term, in 1898 bedacht door de Finse geoloog Wilhelm Ramsay, waarmee het Scandinavisch Schiereiland, het Kolaschiereiland, Karelië en Finland wordt omschreven.

Nieuw!!: Precambrium en Fennoscandinavië · Bekijk meer »

Fenocryst

trapezia vormen). Ook komen vaak rozige kaliveldspaat-fenocrysten voor in granieten. Fenocrysten zijn kristallen van een mineraal in een stollingsgesteente die een duidelijk groter formaat hebben dan de omringende grondmassa.

Nieuw!!: Precambrium en Fenocryst · Bekijk meer »

Fenotype

Verschillende fenotypes van de tweekleppigensoort ''Donax variabilis'' Het fenotype is het totaal van alle waarneembare eigenschappen (kenmerken) van een organisme.

Nieuw!!: Precambrium en Fenotype · Bekijk meer »

Finland

Finland (Fins: Suomi; Zweeds: Finland; Samisch: Suopma), officieel de Republiek Finland, is een staat in Noord-Europa met inwoners.

Nieuw!!: Precambrium en Finland · Bekijk meer »

Fluviatiel proces

Een fluviatiel proces is in een geomorfologisch proces onder de werking van een stromend medium.

Nieuw!!: Precambrium en Fluviatiel proces · Bekijk meer »

Foliatie (geologie)

loodrecht op de primaire spanningsrichting. Foliatie (van Latijns folia: bladeren) is een term die in de petrologie en structurele geologie wordt gebruikt om een planaire structuur in een metamorf gesteente aan te duiden.

Nieuw!!: Precambrium en Foliatie (geologie) · Bekijk meer »

Foraminifera

Foraminifera, Granuloreticulosa of foraminiferen (of populair Anglo-Amerikaans: forams) zijn eukaryote eencelligen met een uitwendig kalkskelet, dat meestal is opgebouwd uit kamers.

Nieuw!!: Precambrium en Foraminifera · Bekijk meer »

Formatie (stratigrafie)

zandstenen. De lokale dikte is ongeveer 15 meter. Een geologische formatie is een eenheid van gesteente in de ondergrond.

Nieuw!!: Precambrium en Formatie (stratigrafie) · Bekijk meer »

Fosfaat

Structuurformule van het fosfaation (PO43−) Fosfaat (PO43−) is de chemisch gebonden vorm waarin het element fosfor het meest in verbindingen voorkomt.

Nieuw!!: Precambrium en Fosfaat · Bekijk meer »

Fosfor

Witte fosfor in water Fosfor is een scheikundig element met symbool P en atoomnummer 15.

Nieuw!!: Precambrium en Fosfor · Bekijk meer »

Fosforiet

Fosforiet uit het gebied van de Lahn. Fosforiet of fosfaatgesteente is een sedimentair gesteente dat voor minstens 20% uit fosfaten bestaat.

Nieuw!!: Precambrium en Fosforiet · Bekijk meer »

Fossiel

Een boorkern met een kokkelsoort uit het Plioceen Fossielen zijn alle resten en sporen van planten en dieren die geconserveerd zijn in gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Fossiel · Bekijk meer »

Fossiele overgangsvorm

Een fossiele overgangsvorm is een fossiel van een organisme dat primitieve kenmerken bezit in vergelijking met de meer afgeleide levensvormen waarmee het direct verwant is.

Nieuw!!: Precambrium en Fossiele overgangsvorm · Bekijk meer »

Fossilisatie

Fossilisatie is het geheel aan anorganische processen die ervoor zorgen dat overblijfselen van organismen na hun dood worden geconserveerd door bedekking met sedimenten.

Nieuw!!: Precambrium en Fossilisatie · Bekijk meer »

Fotische zone

Licht dringt in water door. De fotische zone (ook wel eufotische zone of epipelagische zone) is de bovenste zone van de waterkolom in een meer of oceaan, waar genoeg zonlicht doordringt voor fotosynthese.

Nieuw!!: Precambrium en Fotische zone · Bekijk meer »

Fotoautotroof

Fotoautotrofie is de eigenschap van een organisme om zelf chemische energie op te slaan in een proces waarbij (zon)licht de energiebron is, zonder hulp van andere organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Fotoautotroof · Bekijk meer »

Fotochemie

Illustratie van het elektromagnetisch spectrum. Zie ook het zichtbare spectrum, en de ultraviolette en infrarode regionen. Fotochemie is het deelgebied van de scheikunde dat zich bezighoudt met de invloed van licht op chemische reacties.

Nieuw!!: Precambrium en Fotochemie · Bekijk meer »

Fotofosforylering

Fotofosforylering door lichtafhankelijke reacties van de fotosynthese op het membraan van een thylakoïde Fotofosforylering is de productie van ATP door het gebruik van de energie uit het zonlicht.

Nieuw!!: Precambrium en Fotofosforylering · Bekijk meer »

Foton

Feynmandiagram van twee elektronen die elkaar afstoten doordat zij een foton uitwisselen. Fotonen (Oudgrieks:, phōs, licht) zijn elementaire deeltjes uit het standaardmodel van de deeltjesfysica.

Nieuw!!: Precambrium en Foton · Bekijk meer »

Fotosfeer

De lagen van de zon. Laag 4 is de fotosfeer. De fotosfeer is de diepste laag van de atmosfeer van een ster, zoals de zon.

Nieuw!!: Precambrium en Fotosfeer · Bekijk meer »

Fotosynthese

Fotosyntheseformule Fotosynthese (ook: koolstofdioxide-, koolzuur- of koolstofassimilatie) is een vorm van biosynthese, waarbij energie uit zonlicht wordt gebruikt om gasvormig koolstofdioxide om te zetten in de vaste stof glucose.

Nieuw!!: Precambrium en Fotosynthese · Bekijk meer »

Fotosysteem

Bij de lichtreacties van fotosynthese zijn twee zogenaamde fotosystemen betrokken, fotosysteem I en II (afgekort: PSI en PSII).

Nieuw!!: Precambrium en Fotosysteem · Bekijk meer »

Fototroof

Een fototroof organisme is in staat om met behulp van licht als energiebron en de opname van anorganische stoffen te leven.

Nieuw!!: Precambrium en Fototroof · Bekijk meer »

Fototropie

Fototropie is een biologisch verschijnsel, waarbij een organisme op de uitwendige lichtprikkel reageert.

Nieuw!!: Precambrium en Fototropie · Bekijk meer »

Fouriertransformatie

In de wiskunde, meer bepaald binnen de fourieranalyse, is de (continue) fouriertransformatie een lineaire integraaltransformatie die een functie ontbindt in een continu spectrum van frequenties.

Nieuw!!: Precambrium en Fouriertransformatie · Bekijk meer »

Fractionering (mengsel)

Fractionering, ook wel fractionatie, is een scheidingsproces waarbij een bepaalde hoeveelheid van een mengsel gescheiden wordt in meerdere kleinere hoeveelheden (fracties).

Nieuw!!: Precambrium en Fractionering (mengsel) · Bekijk meer »

Franceville

Franceville Franceville of Masuku is een stad (milieu urbain, ville) en gemeente (commune) in Gabon en is de hoofdplaats van de provincie Haut-Ogooué.

Nieuw!!: Precambrium en Franceville · Bekijk meer »

Frequentie

periode) Frequentie drukt uit hoe vaak iets gebeurt of voorkomt binnen een bepaalde tijd of in een zekere ruimte.

Nieuw!!: Precambrium en Frequentie · Bekijk meer »

Fumarole

Een fumarole (Latijn: fumus, rook) is een opening in de aardkorst, vaak in de nabijheid van vulkanen of in vulkanisch actieve gebieden, waar warme tot zeer hete gassen en dampen uit ontsnappen.

Nieuw!!: Precambrium en Fumarole · Bekijk meer »

Fylliet

Fylliet Een fylliet is een metamorf gesteente van gemiddelde graad (tussen leisteen en schist dat als oorsprongsgesteente schalie (of kleisteen)) had.

Nieuw!!: Precambrium en Fylliet · Bekijk meer »

Fyllosilicaat

Een fyllosilicaat of bladsilicaat (vanuit Oudgrieks φύλλον phúllon, blad) is een silicaat waarbij de silicatetraëders volgens een platige structuur gerangschikt zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Fyllosilicaat · Bekijk meer »

Fylogenetische stamboom

rijken waar alle organismen onder vallen. Een fylogenetische stamboom is in de evolutiebiologie een schema dat de evolutionaire geschiedenis van een bepaalde groep verwante biologische soorten (of andere taxa) weergeeft.

Nieuw!!: Precambrium en Fylogenetische stamboom · Bekijk meer »

Fylogenie

rijken verwant zijn Fylogenie (Grieks φυλη, phulè, volksstam en γενεσις, genesis, wording) is de studie van de afstammingsgeschiedenis van een groep organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Fylogenie · Bekijk meer »

Fysiologie

Fysiologie is de biologische wetenschap die de levensverrichtingen (zoals de stofwisseling) van organismen bestudeert.

Nieuw!!: Precambrium en Fysiologie · Bekijk meer »

Fytoplankton

Opstoot van ''Emiliania huxleyi'' nabij Zuid-Engeland Fytoplankton (een combinatie van de Griekse woorden, φυτόν (phuton) "plant" en πλαγκτός (planktos) "dwalend") is plankton dat voor de energievoorziening afhankelijk is van fotosynthese.

Nieuw!!: Precambrium en Fytoplankton · Bekijk meer »

Gabbro

Het stollingsgesteente gabbro is een mafisch dieptegesteente met tussen de 48 en 52% silica.

Nieuw!!: Precambrium en Gabbro · Bekijk meer »

Gabon

Gabon (uitspraak: ɣaˈbɔn of ɡaˈbɔn), officieel de Republiek Gabon (Frans: République gabonaise), is een land in Afrika dat grenst aan Equatoriaal-Guinea, Kameroen en Congo-Brazzaville.

Nieuw!!: Precambrium en Gabon · Bekijk meer »

Gameet

Een gameet (.

Nieuw!!: Precambrium en Gameet · Bekijk meer »

Gametofyt

Een gametofyt is, binnen de levenscyclus van planten en algen met geslachtelijke voortplanting, de generatie ('het stadium') die de nieuwe gameten vormt.

Nieuw!!: Precambrium en Gametofyt · Bekijk meer »

Ganggesteente (geologie)

Ganggesteente of gangmineraal (Engels: hypabyssal rocks) is in de geologie een stollingsgesteente dat niet diep onder het aardoppervlak is gestold (dieptegesteente), en niet aan het oppervlak (uitvloeiingsgesteente), maar ertussenin.

Nieuw!!: Precambrium en Ganggesteente (geologie) · Bekijk meer »

Gastheer (biologie)

hooiwagen. parasitair) Een gastheer of waard is in de biologie een organisme dat een ander organisme in of op zich draagt, zoals bij symbiose en parasitisme.

Nieuw!!: Precambrium en Gastheer (biologie) · Bekijk meer »

Gebergtegordel

Het zuidelijke deel van de Andes. Het gebied met sneeuw is meer dan 2.000 km lang. Een gebergtegordel of bergketen is een gordel van parallel lopende bergketens of gebergtes met een vergelijkbare oriëntatie, vorm, en ontstaanswijze.

Nieuw!!: Precambrium en Gebergtegordel · Bekijk meer »

Gebergtevorming

plateau. Gebergtevorming alias orogenese is een gevolg van de platentektoniek, de bewegingen van platen langs elkaar (zijschuivingsbewegingen), over en onder elkaar (compressieve bewegingen) en uit elkaar (extensionele bewegingen).

Nieuw!!: Precambrium en Gebergtevorming · Bekijk meer »

Gelaagdheid

Sedimentaire gelaagdheid in Argentinië. Sedimentaire gelaagdheid in gesteente bij Depot Beach in Nieuw-Zuid-Wales. Gelaagdheid of sedimentaire gelaagdheid (Engels: bedding) is in de geologie een planaire structuur in een gesteente, ontstaan door sedimentatie van lagen sediment over elkaar.

Nieuw!!: Precambrium en Gelaagdheid · Bekijk meer »

Gele Zee

Bevolkingsdichtheid langs de Gele Zee kust De Gele Zee (Chinees: 黄海, Koreaans: 서해 of 황해; Kantonees: Wôong Hooi) is het noordelijke deel van de Oost-Chinese Zee, die op zijn beurt deel uitmaakt van de Grote Oceaan.

Nieuw!!: Precambrium en Gele Zee · Bekijk meer »

Gematigd klimaat

Schematische kaart van gebieden met een gematigd klimaat (C) Landschap in een gematigde klimaatzone: Nederland Een gematigd klimaat of warm gematigd klimaat is een, gemiddeld over een jaar gemeten, vochtig klimaat, met relatief gematigde temperaturen.

Nieuw!!: Precambrium en Gematigd klimaat · Bekijk meer »

Gen

Schematische weergave van een gen op een chromosoom. Een gen is in de biologie een stukje erfelijk materiaal, waarmee organismen erfelijke eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht.

Nieuw!!: Precambrium en Gen · Bekijk meer »

Generatie (biologie)

Een generatie is in de biologie een stadium in de levenscyclus van een eukaryoot organisme, dat begint met een voortplantingscel (een spore of een zygote), en dat - na een periode van duidelijke vegetatieve activiteit: groei en ontwikkeling - eindigt met de vorming van andere reproductieve cellen (sporen of gameten).

Nieuw!!: Precambrium en Generatie (biologie) · Bekijk meer »

Genetica

Fosfaat- en desoxyribosegroepen vormen de ruggengraat van deze structuur, waaraan nucleobasen vastzitten, die met de basen van de andere keten verbonden zijn als de treden van een wenteltrap Genetica of erfelijkheidsleer is de biologische wetenschap die erfelijkheid beschrijft en verklaart.

Nieuw!!: Precambrium en Genetica · Bekijk meer »

Genoom

Een deel van DNA-sequentie-prototypificatie van het volledige genoom van een virus Het genoom is de volledige genetische samenstelling van een organisme, cel of virus.

Nieuw!!: Precambrium en Genoom · Bekijk meer »

Geochemie

Geochemie is de natuurwetenschap die principes uit de scheikunde gebruikt om de mechanismen achter grote geologische systemen zoals de aardkorst en oceanen te verklaren.

Nieuw!!: Precambrium en Geochemie · Bekijk meer »

Geochronologie

Een voorstelling van de geologische tijdschaal Geochronologie is het dateren van gesteenten, fossielen en sedimenten, waarbij een ouderdom binnen een bepaalde foutenmarge wordt bepaald.

Nieuw!!: Precambrium en Geochronologie · Bekijk meer »

Geodynamica

Geodynamica is het wetenschappelijk vakgebied dat de dynamica van de vaste Aarde onderzoekt.

Nieuw!!: Precambrium en Geodynamica · Bekijk meer »

Geofysica

Geofysica is de studie van de natuurkundige verschijnselen die zich voordoen in de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Geofysica · Bekijk meer »

Geografisch informatiesysteem

GvSIG Een geografisch informatiesysteem (GIS) is een informatiesysteem waarmee (ruimtelijke) gegevens of informatie over geografische objecten, zogeheten geo-informatie kan worden opgeslagen, beheerd, bewerkt, geanalyseerd, geïntegreerd en gepresenteerd.

Nieuw!!: Precambrium en Geografisch informatiesysteem · Bekijk meer »

Geografische pool

Magnetische polen De geografische pool van een hemellichaam (zoals een ster, een planeet of een maan) is het punt waar de omwentelingsas het oppervlak snijdt.

Nieuw!!: Precambrium en Geografische pool · Bekijk meer »

Geologie

Carl Spitzweg: ''Der Geologe'', omstreeks 1860 Geologische kaart van Engeland en Wales door William Smith uit 1815. Dit was de eerste geologische kaart die met moderne methoden werd getekend. Geologie of aardkunde (van Oudgrieks γῆ.

Nieuw!!: Precambrium en Geologie · Bekijk meer »

Geologisch massief

Een massief is in de geologie een gebied waar oude gesteenten ondieper liggen dan in omringende gebieden, of meestal zelfs aan het oppervlak komen.

Nieuw!!: Precambrium en Geologisch massief · Bekijk meer »

Geologisch tijdperk

De geschiedenis van de Aarde wordt ingedeeld in een groot aantal geologische tijdperken.

Nieuw!!: Precambrium en Geologisch tijdperk · Bekijk meer »

Geologische provincie

Een geologische provincie (Engels: geologic province) is een gebied, meestal ter grootte van een deel van een continent, met min of meer dezelfde geologie, landschappen en/of geomorfologie.

Nieuw!!: Precambrium en Geologische provincie · Bekijk meer »

Geologische tijdschaal

Engelstalige visuele presentatie van een geologische tijdschaal in de vorm van een spiraal De geologische tijdschaal is de indeling van de geschiedenis van de Aarde in geologische tijdperken.

Nieuw!!: Precambrium en Geologische tijdschaal · Bekijk meer »

Geomorfologie

glaciale processen gevormd worden. Geomorfologie (vaak ook kortweg als morfologie aangeduid) is een tak van de geografie die de vormen van het landschap en de processen die bij het ontstaan daarvan een rol spelen of hebben gespeeld, bestudeert.

Nieuw!!: Precambrium en Geomorfologie · Bekijk meer »

George Howard Darwin

Sir George Howard Darwin, FRS, (Downe, 9 juli 1845 – Cambridge 7 december 1912) was een Engelse astronoom en wiskundige.

Nieuw!!: Precambrium en George Howard Darwin · Bekijk meer »

Geotherm

De geotherm of geothermische gradiënt is de toename van de temperatuur met de diepte (de temperatuurgradiënt) in de Aarde of ondergrond.

Nieuw!!: Precambrium en Geotherm · Bekijk meer »

Geschiedenis van de Aarde

De geschiedenis van de Aarde bestrijkt een extreem lange periode. Om dit te visualiseren wordt deze 4,6 miljard jaar weleens geprojecteerd op een 24-urige zogenaamde ''geologische klok''. Op een dergelijke klok wordt de vorming van de Aarde geklokt op middernacht. Het eerste leven ontstaat rond 3.15 uur. Pas om 12 uur 's middags wordt de atmosfeer zuurstofrijk, en om 4 uur 's middags verschijnen de eerste primitieve zeedieren. De Cambrische explosie vindt plaats om kwart over negen 's avonds en om tien uur (tijdens het Devoon) verovert het leven het land. De dinosauriërs sterven om 23.40 uur uit en de eerste mensen verschijnen pas 20 seconden voor middernacht. De geschiedenis van de Aarde schetst het ontstaan en de ontwikkeling van de planeet waarop de mensheid leeft.

Nieuw!!: Precambrium en Geschiedenis van de Aarde · Bekijk meer »

Geschokte kwarts

Gesteente van de zuidelijke Suvasvesi-inslagkrater, Finland, onder normaal gepolariseerd licht. De grote kristallen zijn geschokte kwarts, waarin twee sets van schoklamellae te zien zijn. Ze zijn omringd door een cryptokristallijne grondmassa. Met geschokte kwarts (Engels: shocked quartz) worden in de geologie kwartskristallen bedoeld waarin schuifzones voorkomen langs glijvlakken in het kristalrooster.

Nieuw!!: Precambrium en Geschokte kwarts · Bekijk meer »

Geslacht (biologie)

Een geslacht of genus (meervoud genera) is een taxonomische rang boven de rang van soort.

Nieuw!!: Precambrium en Geslacht (biologie) · Bekijk meer »

Geslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting of seksuele reproductie is voortplanting die plaatsvindt wanneer twee verschillende individuen hun DNA bij de bevruchting in de haploïde geslachtscellen (gameten) combineren in een nakomeling.

Nieuw!!: Precambrium en Geslachtelijke voortplanting · Bekijk meer »

Gesteente

Winning van gesteente op het schilderij ''the Quarry'' (Engels voor ''de steengroeve'') van John Frederick Herring senior uit 1858. Gesteente of steen is het vaste, consistente materiaal dat in de ondergrond onder de bodem ligt.

Nieuw!!: Precambrium en Gesteente · Bekijk meer »

Getijde (waterbeweging)

Laatste Kwartier, gemiddeld tij) Eerste Kwartier, bijna doodtij) Mars Het getijde, tij of getij is de periodieke wisseling van de waterstand, en de daarmee samenhangende getijstroom, die op Aarde optreedt als gevolg van de zwaartekracht van de Maan en, in mindere mate, die van de Zon.

Nieuw!!: Precambrium en Getijde (waterbeweging) · Bekijk meer »

Geul (sleuf)

een gasleiding in een sleuf Een geul of sleuf is een langwerpige verlaging in de bodem.

Nieuw!!: Precambrium en Geul (sleuf) · Bekijk meer »

Gewogen gemiddelde

Het gewogen gemiddelde is een gemiddelde van een reeks getallen met bijhorende reële positieve gewichten, de weegfactoren, waarvan de waarde het meest beïnvloed wordt door de getallen met het grootste gewicht.

Nieuw!!: Precambrium en Gewogen gemiddelde · Bekijk meer »

Gips

Gips (afgeleid van het Griekse γύψος, "krijt" of "gips") is een mineraal dat grotendeels uit calciumsulfaat (CaSO4) bestaat, een verbinding van het calcium- en het sulfaation.

Nieuw!!: Precambrium en Gips · Bekijk meer »

Glaciaal (tijdperk)

Een glaciaal of ijstijd is een periode in de geschiedenis, waarin het klimaat op aarde aanzienlijk kouder was dan tegenwoordig.

Nieuw!!: Precambrium en Glaciaal (tijdperk) · Bekijk meer »

Glaciaal proces

Geomorfologische verschijnselen die door glaciale processen gevormd worden. Een glaciaal landschap. Een glaciaal proces is een geomorfologisch proces waarbij een landschap wordt gevormd door de werking van gletsjers of een ijskap.

Nieuw!!: Precambrium en Glaciaal proces · Bekijk meer »

Glaciaal sediment

Noord-Jutland, Denemarken. De bovenste roodbruine laag is afgezet tijdens het Weichselien, het dikke oranje-bruine pakket er onder stamt waarschijnlijk uit het Elsterien Een glaciaal sediment is een sediment dat is afgezet door een gletsjer.

Nieuw!!: Precambrium en Glaciaal sediment · Bekijk meer »

Glacier National Park (Verenigde Staten)

Glacier National Park is een nationaal park in de Amerikaanse staat Montana.

Nieuw!!: Precambrium en Glacier National Park (Verenigde Staten) · Bekijk meer »

Glaciolacustrien

Glaciolacustrien of lacustroglaciaal is een term uit de sedimentologie, ecologie en Kwartaire geologie, waarmee sedimenten en processen worden aangeduid uit of in gletsjermeren.

Nieuw!!: Precambrium en Glaciolacustrien · Bekijk meer »

Glauconiet

Kerkhofpoort van het afgebroken capucijnenklooster te Rüthen, uit glauconiethoudend zandsteen Het mineraal glauconiet is een fylosilicaat met de chemische formule (K,Na)(Fe3+,Al,Mg)2(Si,Al)4O10(OH)2.

Nieuw!!: Precambrium en Glauconiet · Bekijk meer »

Gletsjer

De Vinciguerra-Gletsjer in het Nationaal park Tierra del Fuego, Argentinië Een gletsjer is een bewegende ijsmassa die gevormd wordt uit sneeuw die op land terechtkomt.

Nieuw!!: Precambrium en Gletsjer · Bekijk meer »

Gletsjerijs

Gletsjerijs bestaat uit veelhoekige ijskristallen die handgroot kunnen zijn, die ontstaan in de beweegbare diepte-zone van de gletsjer.

Nieuw!!: Precambrium en Gletsjerijs · Bekijk meer »

Gletsjermeer

Rila, Bulgarije zijn typische voorbeelden van gletsjermeren Een gletsjermeer is een meer dat als oorsprong een smeltende gletsjer had.

Nieuw!!: Precambrium en Gletsjermeer · Bekijk meer »

Glijvlak

hexagonaal ijs. Een glijvlak of glijspiegelvlak is in de kristallografie een symmetrie-element dat bestaat uit een spiegelvlak gevolgd door een translatie parallel met dat vlak.

Nieuw!!: Precambrium en Glijvlak · Bekijk meer »

Glomeromycota

Glomeromycota is een stam in het rijk van de schimmels.

Nieuw!!: Precambrium en Glomeromycota · Bekijk meer »

Glucaan

Een glucaan is een polysacharide van D-glucosemonomeren.

Nieuw!!: Precambrium en Glucaan · Bekijk meer »

Glucose

Glucose (Oudgrieks: τὸ γλεῦκος gleukos, zoete wijn) is een biologische organische verbinding (een biomolecuul), met brutoformule C6H12O6.

Nieuw!!: Precambrium en Glucose · Bekijk meer »

Glycogeen

Glycogeen Glycogeen is een meervoudig vertakt polymeer van glucose, waarbij de glucose-eenheden, via glycogenese, aan weerszijden aan elkaar zijn gekoppeld.

Nieuw!!: Precambrium en Glycogeen · Bekijk meer »

Gneis

Moen, (Noorwegen) Gneis (uit Oudhoogduits gneistan.

Nieuw!!: Precambrium en Gneis · Bekijk meer »

Godavari

De Godavari is een rivier in India en wellicht na de Ganges en de Indus de belangrijkste rivier van het land.

Nieuw!!: Precambrium en Godavari · Bekijk meer »

Golden spike

Een golden spike (Engels voor gouden spijker) of Global Boundary Stratotype Section and Point (GSSP) is een locatie waar de basis van gesteente uit een bepaald geologisch tijdperk duidelijk zichtbaar is, normaal gesproken in de vorm van een geologische ontsluiting.

Nieuw!!: Precambrium en Golden spike · Bekijk meer »

Golf van Mexico

De Golf van Mexico (Engels: Gulf of Mexico, Spaans: Golfo de México) is een zee in Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Golf van Mexico · Bekijk meer »

Golflengte

Golflengte De golflengte (symbool: \lambda) van een periodiek verschijnsel is de lengte van een golf.

Nieuw!!: Precambrium en Golflengte · Bekijk meer »

Gondwana (continent)

Ligging van continenten tijdens het Trias Gondwana, ook wel Gondwanaland, was een zuidelijk supercontinent, dat bestond uit gebieden die in de huidige tijd grotendeels op het zuidelijk halfrond liggen, waaronder Antarctica, Zuid-Amerika, Afrika, India en de eilanden in de Indische Oceaan, het continent Australië en eilanden in het westen van de Grote Oceaan.

Nieuw!!: Precambrium en Gondwana (continent) · Bekijk meer »

Gotland

Geologische kaart van Gotland met de Burgsvikformatie in het blauw Gotland - Landsat Boge. Overblijfsel uit de tijd van de Vikingen Gotland is een Zweeds eiland in de Oostzee met ruim 59.000 inwoners (2019).

Nieuw!!: Precambrium en Gotland · Bekijk meer »

Goud

Goud is een scheikundig element met symbool Au (aurum) en atoomnummer 79.

Nieuw!!: Precambrium en Goud · Bekijk meer »

Graafgang

Jura Een graafgang is een holte of een tunnel die een dier in de grond heeft gegraven als tijdelijk verblijf, als schuilplaats of als bijproduct van ondergrondse beweging.

Nieuw!!: Precambrium en Graafgang · Bekijk meer »

Graan

Verschillende granen en graanproducten Graan is de vrucht van eenzaadlobbige cultuurgewassen uit de familie van de grassen.

Nieuw!!: Precambrium en Graan · Bekijk meer »

Grafiet

Grafiet in de vorm van een grote steen. Naturalis Biodiversity Center Grafiet is een allotrope vorm van het element koolstof.

Nieuw!!: Precambrium en Grafiet · Bekijk meer »

Granaat (mineraal)

Belangrijkste granaat producerende landen De granaatgroep bevat mineralen met een kubisch kristalstelsel en kristallen in de vorm van rombische dodecaëders en trapezoëders.

Nieuw!!: Precambrium en Granaat (mineraal) · Bekijk meer »

Grand Canyon

Uitzicht over de Grand Canyon Satellietfoto van de Grand Canyon, Lake Powell en Lake Mead De Grand Canyon (Spaans: Gran Cañón) is een zeer brede en diepe kloof in het noorden van de Amerikaanse staat Arizona.

Nieuw!!: Precambrium en Grand Canyon · Bekijk meer »

Grand Canyon Village

Grand Canyon Village is een plaats (census-designated place) in de Amerikaanse staat Arizona, en valt bestuurlijk gezien onder Coconino County.

Nieuw!!: Precambrium en Grand Canyon Village · Bekijk meer »

Graniet

Bretagne Graniet is een zuur (of felsisch) stollingsgesteente dat voornamelijk bestaat uit drie mineralen: kwarts, veldspaten (kaliveldspaat en plagioklaas) en mica's (muscoviet en/of biotiet).

Nieuw!!: Precambrium en Graniet · Bekijk meer »

Granietkoepel

El Piedra del Peñol of El Peñón de Guatapé in Guatapé, Colombia Zonsopgang bij Half Dome, een bekende granietkoepel Een granietkoepel is een dome of koepel van graniet.

Nieuw!!: Precambrium en Granietkoepel · Bekijk meer »

Granitoïde

Een granitoïde is een stollingsgesteente met een felsische ("zure") samenstelling.

Nieuw!!: Precambrium en Granitoïde · Bekijk meer »

Granodioriet

Het stollingsgesteente granodioriet is een redelijk felsisch diepte- en ganggesteente met tussen de 63 en 68% silica.

Nieuw!!: Precambrium en Granodioriet · Bekijk meer »

Granofier

Het stollingsgesteente granofier is een felsisch ganggesteente, met meer dan 68% silica.

Nieuw!!: Precambrium en Granofier · Bekijk meer »

Granulietfacies

De granuliet-facies is de metamorfe facies met de hoogste graad van metamorfose in het regime van gemiddelde druk.

Nieuw!!: Precambrium en Granulietfacies · Bekijk meer »

Grauwacke

Grauwacke Grauwacke is een donkerkleurig sedimentair gesteente dat veel veldspaten, mica's, en/of zware mineralen bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Grauwacke · Bekijk meer »

Great Bear Lake

Het Great Bear Lake of ook wel Groot Berenmeer (soms ook wel Great Bearmeer; Sahtu) is het grootste meer in de Canadese Northwest Territories en het 4e van Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Great Bear Lake · Bekijk meer »

Great Slave Lake

Great Slave Lake (ook wel Groot Slavenmeer genoemd; een meer correcte vertaling is: "Het grote meer van de Slavey-indianen".) is na het Great Bear Lake, het grootste meer van de Canadese Northwest Territories.

Nieuw!!: Precambrium en Great Slave Lake · Bekijk meer »

Greater Sudbury

Greater Sudbury (meestal kortweg Sudbury) is een stad in de Canadese provincie Ontario gelegen zo'n 60 km ten noorden van Lake Huron en ruim 420 km ten westnoordwesten van Ottawa.

Nieuw!!: Precambrium en Greater Sudbury · Bekijk meer »

Greenstone belt

Kilimafedha greenstone, Orangirivier, Serengeti NP, Tanzania Een Greenstone belt is een geologische zone van een kraton.

Nieuw!!: Precambrium en Greenstone belt · Bekijk meer »

Grenville-orogenese

De ligging van de plooiingsgordel van de Grenville-orogenese De Grenville-orogenese (Engels: Grenville orogeny of Grenvillian (orogeny), dat ook vertaald kan worden als Grenvillien of Grenvilliaan) was een fase van gebergtevorming tussen ongeveer 1300 en 1000 miljoen jaar geleden, tijdens het Mesoproterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Grenville-orogenese · Bekijk meer »

Grieks

Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.

Nieuw!!: Precambrium en Grieks · Bekijk meer »

Griekse mythologie

Griekse mythologie is het geheel van Oud-Griekse mythen en sagen.

Nieuw!!: Precambrium en Griekse mythologie · Bekijk meer »

Grind

Grind op een strand op Santorini, Griekenland Belgisch-Limburg zijn ontstaan door grindwinning Grind of kiezels is een granulair ('korrelig') afzettingsgesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Grind · Bekijk meer »

Groenland

Satellietopname van Groenland Boerderijen in Groenland Groenland en Denemarken Een ijsberg bij het stadje Narsaq. Groenland (Groenlands: Kalaallit Nunaat, "Land van de Groenlanders"; Deens: Grønland) is een eiland gelegen in het Noordpoolgebied en administratief behorend tot het Koninkrijk Denemarken.

Nieuw!!: Precambrium en Groenland · Bekijk meer »

Groenschistfacies

De groenschist-facies is een metamorfe facies die wordt gekenmerkt door een graad van metamorfose van gemiddelde druk en temperatuur.

Nieuw!!: Precambrium en Groenschistfacies · Bekijk meer »

Groenwieren

Groenwieren (Chlorophyta) zijn organismen die verwant zijn aan de planten.

Nieuw!!: Precambrium en Groenwieren · Bekijk meer »

Groep (stratigrafie)

Een groep is in de lithostratigrafie een verzameling geologische formaties, die in een vaste opeenvolging wordt aangetroffen.

Nieuw!!: Precambrium en Groep (stratigrafie) · Bekijk meer »

Grote Meren

De vijf Grote Meren vanuit de ruimte right right right De Grote Meren (Engels: Great Lakes) zijn de vijf grote meren op of nabij de grens tussen de Verenigde Staten en Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Grote Meren · Bekijk meer »

Grote Merenregio (Noord-Amerika)

Een kaart van Noord-Amerika met daarop de Amerikaanse staten en de Canadese provincie die tot de Grote Merenregio worden gerekend. De Grote Merenregio (Engels: Great Lakes region) is een uitgestrekt gebied rond de Grote Meren in Noord-Amerika: het Bovenmeer, Huronmeer, Michiganmeer, Eriemeer en Ontariomeer.

Nieuw!!: Precambrium en Grote Merenregio (Noord-Amerika) · Bekijk meer »

Grote Oceaan

Reliëf van de oceaanbodem, westkant Reliëf van de oceaanbodem, oostkant In de buurt van Nieuw-Zeeland neemt de oceaanbodem grillige vormen aan De Grote Oceaan of Stille Oceaan (informeel: Stille Zuidzee, soms ook Pacifische Oceaan) is een oceaan die ligt tussen Oost-Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Grote Oceaan · Bekijk meer »

Grote-inslaghypothese

Animatie van de veronderstelde botsing De grote-inslaghypothese is de meest aanvaarde wetenschappelijke theorie voor het ontstaan van de Maan.

Nieuw!!: Precambrium en Grote-inslaghypothese · Bekijk meer »

Guinea (gebied)

Kaart van westelijk Afrika, ca. 1736, met de Europese bezittingen Kaart van Afrika uit 1812 met Opper- en Neder-Guinea duidelijk zichtbaar Guinea is de traditionele naam voor het deel van Afrika dat langs de Golf van Guinea ligt.

Nieuw!!: Precambrium en Guinea (gebied) · Bekijk meer »

Guizhou

Guizhou is een provincie van China, gelegen in het zuidwestelijke deel van het land.

Nieuw!!: Precambrium en Guizhou · Bekijk meer »

Habitat

Een habitat, leefgebied of leefomgeving omvat alle mogelijke plaatsen waar een bepaald organisme voorkomt.

Nieuw!!: Precambrium en Habitat · Bekijk meer »

Hadeïcum

Het Hadeïcum is het oudste geologisch tijdperk in de geschiedenis van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Hadeïcum · Bekijk meer »

Hades

Persephone Persephone Hades (Oudgrieks), ook Haides, Ploutoon, Plouteus of Pluto, Orcus, Dis Pater (Latijn) is een figuur uit de Griekse mythologie.

Nieuw!!: Precambrium en Hades · Bekijk meer »

Hafnium

Hafnium is een scheikundig element met symbool Hf en atoomnummer 72.

Nieuw!!: Precambrium en Hafnium · Bekijk meer »

Haliet

Haliet, ook steenzout of klipzout genoemd, is een mineraal, een halogenide.

Nieuw!!: Precambrium en Haliet · Bekijk meer »

Halveringstijd

De halveringstijd of (als veelgebruikt germanisme afkomstig van Halbwertszeit) halfwaardetijd, t_, is in de scheikunde en de kernfysica de tijd waarna van een oorspronkelijke hoeveelheid stof nog precies de helft over is.

Nieuw!!: Precambrium en Halveringstijd · Bekijk meer »

Haploïdie

Haploïde organismen hebben, in tegenstelling tot diploïde organismen, slechts één exemplaar van ieder chromosoom.

Nieuw!!: Precambrium en Haploïdie · Bekijk meer »

Harlech

Harlech is een kustplaats in het noordwesten van Wales.

Nieuw!!: Precambrium en Harlech · Bekijk meer »

Harvard-universiteit

Harvard Law School De Harvard-universiteit (Engels: Harvard University) is een Amerikaanse particuliere universiteit die hoofdzakelijk in Cambridge (Massachusetts) is gevestigd.

Nieuw!!: Precambrium en Harvard-universiteit · Bekijk meer »

Heelal

Een deel van het heelal Het heelal of universum in de astronomie, ofwel de kosmos in de kosmologie, zijn synoniemen voor alle materie en energie binnen het gehele ruimtetijd-continuüm.

Nieuw!!: Precambrium en Heelal · Bekijk meer »

Helium

Helium is een scheikundig element met symbool He en atoomnummer 2.

Nieuw!!: Precambrium en Helium · Bekijk meer »

Helling (geologie)

Met de dip of helling van een gesteentelaag, een breuk of foliatie wordt de gemiddelde waarde van de maximale hellingshoek van die laag bedoeld.

Nieuw!!: Precambrium en Helling (geologie) · Bekijk meer »

Hematiet

Hematiet (van Oudgrieks αἷμα, haima, bloed) is een mineraal dat voornamelijk bestaat uit ferri-oxidekristallen (ijzer(III)oxide, Fe2O3), een van de ijzeroxiden.

Nieuw!!: Precambrium en Hematiet · Bekijk meer »

Hemellichaam

Een hemellichaam of astronomisch object is een voorwerp, een structuur of een samengesteld geheel dat van nature voorkomt in het waarneembare heelal.

Nieuw!!: Precambrium en Hemellichaam · Bekijk meer »

Henan (China)

Henan is een provincie van China met als hoofdstad Zhengzhou.

Nieuw!!: Precambrium en Henan (China) · Bekijk meer »

Heterotroof

Een organisme is een heterotroof organisme als het zijn celmateriaal opbouwt uit voedingsstoffen die het betrekt uit organische stoffen, stoffen afkomstig van andere organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Heterotroof · Bekijk meer »

Himalaya

miniatuur De Himalaya, ook wel Himalayagebergte of Himalaya's genoemd (Hindi/Nepali: हिमालय, Himālaya; Tibetaans: ཧི་མ་ལ་ཡ; Urdu: سلسلہ کوہ ہمالیہ, Salsal-kwe-Himalay; Chinees: 喜马拉雅山脉, pinyin: Xǐmǎlāyǎ Shānmài), is een hooggebergte in het midden van Azië.

Nieuw!!: Precambrium en Himalaya · Bekijk meer »

Histogram

Een histogram of kolommendiagram is de grafische weergave van de frequentieverdeling van in klassen gegroepeerde data, afkomstig uit een continue kansverdeling.

Nieuw!!: Precambrium en Histogram · Bekijk meer »

Holotype

Holotype ''Marocaster coronatus'' Een holotype is een van de verschillende mogelijke types in de biologische nomenclatuur.

Nieuw!!: Precambrium en Holotype · Bekijk meer »

Homogeniteit (natuurkunde)

Homogeniteit is de eigenschap waarbij een stof een vaste, consistente samenstelling bezit, met uniforme eigenschappen.

Nieuw!!: Precambrium en Homogeniteit (natuurkunde) · Bekijk meer »

Hoogwater

THW en brandweer bij hoogwater Hoogwater is het bereiken van een bepaald kritisch waterpeil in zeeën of rivieren, dat soms leidt tot overstromingen.

Nieuw!!: Precambrium en Hoogwater · Bekijk meer »

Hoornblende

Het mineraal ho(o)rnblende is een calcium-magnesium-ijzer-aluminium-inosilicaat met de chemische formule Ca2(Mg,Fe,Al)5(Al,Si)8O22(OH)2.

Nieuw!!: Precambrium en Hoornblende · Bekijk meer »

Hoornsteen

Hoornsteen Hoornsteen of hoornkiezel is een kiezelzuurrijk, microkristallijn gesteente dat wordt gevormd door metasomatisme van sedimentair gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Hoornsteen · Bekijk meer »

Horizont (stratigrafie)

De Horizont van Lichtenberg vormt de grens tussen de Formatie van Gulpen en de Formatie van Maastricht, hier gezien in de ENCI-groeve. In de Kalksteen van Lanaye, onder de Horizont van Lichtenberg, bevinden zich donkergrijze tot zwarte vuurstenen. Schematisch profiel door de ENCI-groeve met links de kalksteenlagen en rechts de horizonten Een horizont is in de stratigrafie een kenmerkende scheiding in de opeenvolging van gesteentelagen.

Nieuw!!: Precambrium en Horizont (stratigrafie) · Bekijk meer »

Horst (geologie)

Horst en slenk met afschuivingsbreuken Een horst is in de geologie de zijde van een afschuiving die omhoog is bewogen.

Nieuw!!: Precambrium en Horst (geologie) · Bekijk meer »

Hotspot (geologie)

Een hotspot is een plek op een planeet waar vulkanisme plaatsvindt dat niet gerelateerd is aan plaatbewegingen zoals die in de plaattektoniek gelden.

Nieuw!!: Precambrium en Hotspot (geologie) · Bekijk meer »

Huainan

Huainan is na Hefei de grootste stad van de oostelijke provincie Anhui, Volksrepubliek China.

Nieuw!!: Precambrium en Huainan · Bekijk meer »

Hudsonbaai

De Hudsonbaai (Engels: Hudson Bay, Frans: Baie d'Hudson) is een grote binnenzee in noordelijk Canada met een oppervlakte circa 1.200.000 km².

Nieuw!!: Precambrium en Hudsonbaai · Bekijk meer »

Hunan

Hunan is een provincie in het zuiden van China, zuidelijk van het Dongtingmeer (Hunan, betekent ook "zuidelijk van het meer").

Nieuw!!: Precambrium en Hunan · Bekijk meer »

Huronische ijstijd

De Huronische ijstijd is een ijstijd die ongeveer 2,3 miljard jaar geleden begon bij de overgang tussen het Archeïcum en Proterozoïcum en circa 300 miljoen jaar duurde.

Nieuw!!: Precambrium en Huronische ijstijd · Bekijk meer »

Huronmeer

Het Huronmeer, (Engels: Lake Huron, Frans: Lac Huron) is een meer in Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Huronmeer · Bekijk meer »

Hybride (biologie)

leeuwen en tijgers In de biologie is een hybride, kruising of bastaard het resultaat van geslachtelijke voortplanting van twee verschillende types van organismes, zoals planten of dieren.

Nieuw!!: Precambrium en Hybride (biologie) · Bekijk meer »

Hydroïdpoliepen

De hydroïdpoliepen (Hydrozoa) zijn een klasse van de neteldieren (Cnidaria), waartoe onder andere de zoetwaterpoliepen en brandkoralen behoren.

Nieuw!!: Precambrium en Hydroïdpoliepen · Bekijk meer »

Hydrologie

De hydrologische cyclus Hydrologie is de studie van de hydrosfeer of wel de studie van het gedrag en de eigenschappen van water in de atmosfeer, op en onder het aardoppervlak.

Nieuw!!: Precambrium en Hydrologie · Bekijk meer »

Hydrosfeer

De beweging van water rond, over en door de aarde wordt de watercyclus genoemd, een belangrijk onderdeel van de hydrosfeer. De hydrosfeer (afgeleid van het Oudgrieks: ὕδωρ húdōr, wat water betekent, en σφαῖρα sphaira, wat bol betekent) verwijst binnen de discipline van de fysische geografie naar het geheel van water op, onder en boven het oppervlak van een planeet.

Nieuw!!: Precambrium en Hydrosfeer · Bekijk meer »

Hydrothermale bron

Yellowstone Park, Verenigde Staten. Een hydrothermale bron, ook wel hydrothermale spleet, schoorsteen of uitlaat genoemd (Engels: hydrothermal vent) is een eruptiekanaal in de zeebodem waaruit hydrothermale vloeistoffen naar buiten komen.

Nieuw!!: Precambrium en Hydrothermale bron · Bekijk meer »

Hydrothermale circulatie

Schematisch diagram van de hydrothermale circulatie onder een mid-oceanische rug. Hydrothermale circulatie (van Grieks: ὕδωρ hudōr.

Nieuw!!: Precambrium en Hydrothermale circulatie · Bekijk meer »

Hyperstheen

Het mineraal hyperstheen is een magnesium-ijzer-inosilicaat met de chemische formule MgFe2+Si2O6.

Nieuw!!: Precambrium en Hyperstheen · Bekijk meer »

Hypothese

Een hypothese (van Oudgrieks: ὑπόθεσις (hypóthesis), veronderstelling) is in de empirische wetenschap een stelling die (nog) niet bewezen is, en die dient als uitgangspunt voor een experiment of voor een gerichte waarneming.

Nieuw!!: Precambrium en Hypothese · Bekijk meer »

Iapetusoceaan

Ligging van de continenten rond 550 Ma, met de Iapetusoceaan in het midden van de globe. De Iapetusoceaan was een oceaan, die in het late Neoproterozoïcum en vroege Paleozoïcum (ongeveer tussen 650 en 420 miljoen jaar geleden) tussen de paleocontinenten Laurentia, Baltica en Avalonia lag.

Nieuw!!: Precambrium en Iapetusoceaan · Bekijk meer »

Ichnologie

Bradysaurus voetstap, Fraserburg, Karoo, Zuid-Afrika De ichnologie is de wetenschap van het sporenonderzoek of spoorkunde.

Nieuw!!: Precambrium en Ichnologie · Bekijk meer »

Idaho

Idaho is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Idaho · Bekijk meer »

IJs

;Wetenschap en natuur.

Nieuw!!: Precambrium en IJs · Bekijk meer »

IJs (water)

IJs IJs is de vaste vorm van water en kan zeer uiteenlopende vormen aannemen, variërend van een ijsberg, gletsjer of ijspegel, tot hagel of sneeuw.

Nieuw!!: Precambrium en IJs (water) · Bekijk meer »

IJskap

Satellietopname van de Antarctische ijskap. Een ijskap is een koepelvormige, aaneengesloten ijsmassa van grote omvang.

Nieuw!!: Precambrium en IJskap · Bekijk meer »

IJskristal

IJskristallen, uitvergroot. IJskristallen, in 1902 gefotografeerd door de amateurweerkundige Wilson Bentley dendrieten, uitvergroot met een rasterelektronenmicroscoop. Een ijskristal of sneeuwkristal is een kristal, een helder en regelmatig gevormd deeltje van ijs (bevroren water).

Nieuw!!: Precambrium en IJskristal · Bekijk meer »

IJsland

IJsland (IJslands: Ísland) is een eilandstaat ten noordwesten van het Europese vasteland.

Nieuw!!: Precambrium en IJsland · Bekijk meer »

IJstijdvak

Kangerlussuaq. Een ijstijdvak is een periode waarin ijskappen voorkomen op het land. Het voorkomen van ijskappen op Groenland maakt dus dat we per definitie in een ijstijdvak leven. Een ijstijdvak of glaciatie is een geologisch tijdvak waarin ijskappen voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en IJstijdvak · Bekijk meer »

IJzer (element)

IJzer is een scheikundig element met symbool Fe (uit het Latijn: ferrum) en atoomnummer 26.

Nieuw!!: Precambrium en IJzer (element) · Bekijk meer »

IJzer(II)oxide

IJzer(II)oxide (FeO, vroegere naam ferroxide) is een anorganische verbinding van het element ijzer met zuurstof, waarbij het ijzerion in oxidatietoestand +II verkeert.

Nieuw!!: Precambrium en IJzer(II)oxide · Bekijk meer »

IJzer(II,III)oxide

IJzer(II,III)oxide of zwart ijzeroxide is een zwart poeder met verhoudingsformule Fe^2Fe^O4, dus met brutoformule Fe3O4.

Nieuw!!: Precambrium en IJzer(II,III)oxide · Bekijk meer »

IJzer(III)oxide

IJzer(III)oxide of rood ijzeroxide (Fe2O3) is een anorganische verbinding van ijzer met zuurstof, waarbij ijzer een oxidatietoestand van +III bezit.

Nieuw!!: Precambrium en IJzer(III)oxide · Bekijk meer »

IJzer-60

IJzer-60 of 60Fe is een onstabiele radioactieve isotoop van ijzer, een overgangsmetaal.

Nieuw!!: Precambrium en IJzer-60 · Bekijk meer »

IJzererts

IJzerertspellets Dnjepr in Oekraïne Een grote voorraad ijzererts voor de staalindustrie IJzererts is een erts waaruit het metaal ijzer gewonnen kan worden.

Nieuw!!: Precambrium en IJzererts · Bekijk meer »

IJzeroer

IJzeroer. Opgegraven op een diepte van 1,5 m. Grotere klonten zijn mogelijk. Samengestelde klonten vormen tezamen een decimetersdikke oerbank. De maatstok geeft centimeters aan. IJzeroer (verouderd: oerijzer) is een soort ijzererts dat bestaat uit grotere, verharde ijzeroxide-ijzerhydroxide-concreties, die al vele eeuwen geleden in de Lage Landen van dicht onder het maaiveld werden gedolven als grondstof voor de ijzerproductie.

Nieuw!!: Precambrium en IJzeroer · Bekijk meer »

IJzeroxiden

Met de term ijzeroxiden wordt in de voedingsindustrie (en ook algemeen in bijvoorbeeld grond) een mengsel van ijzer(II)- en ijzer(III)oxide aangeduid.

Nieuw!!: Precambrium en IJzeroxiden · Bekijk meer »

Illiet

Het mineraal illiet is een gehydrateerd kalium-aluminium-magnesium-ijzer-fylosilicaat met de chemische formule (K,H3O)(Al,Mg,Fe2+)2(Si,Al)4O10.

Nieuw!!: Precambrium en Illiet · Bekijk meer »

Ilmeniet

Het mineraal ilmeniet is een ijzer-titanium-oxide met de chemische formule FeTiO3.

Nieuw!!: Precambrium en Ilmeniet · Bekijk meer »

In situ

In situ is een Latijnse uitdrukking die in plaats, op zijn plaats of ter plekke betekent.

Nieuw!!: Precambrium en In situ · Bekijk meer »

Incertae sedis

De Latijnse term incertae sedis wordt in de taxonomie gebruikt om aan te geven dat een taxon (zoals soort, genus, familie) niet te plaatsen valt in de classificatie.

Nieuw!!: Precambrium en Incertae sedis · Bekijk meer »

India

India, officieel de Republiek India (Hindi: भारत गणराज्य, Bhārat Gaṇarājya, Engels: Republic of India), is een land in Zuid-Azië.

Nieuw!!: Precambrium en India · Bekijk meer »

Indië (regio)

Irian Jaya Indië (of Oost-Indië, ter onderscheiding van West-Indië; samen ook wel de Indiën) is de historische naam van een groot gebied in (vooral koloniaal) Azië.

Nieuw!!: Precambrium en Indië (regio) · Bekijk meer »

Infrarood

Infraroodlamp Infrarood of infrarode straling, is voor het menselijk oog niet waarneembare elektromagnetische straling, met golflengten tussen circa 780 nanometer (nm) en 1 millimeter (106 nm), dus tussen het (zichtbare) rode licht en de microgolven.

Nieuw!!: Precambrium en Infrarood · Bekijk meer »

Infraroodspectroscopie

Hoge resolutie Infraroodspectrum van waterstofchloride in de gastoestand Infraroodspectroscopie is een vorm van spectroscopie die werkt met het infrarode deel van het elektromagnetisch spectrum.

Nieuw!!: Precambrium en Infraroodspectroscopie · Bekijk meer »

Infrastam

In de zoölogie is een infrastam een taxonomische rang of een taxon in die rang.

Nieuw!!: Precambrium en Infrastam · Bekijk meer »

Inslagkrater

Tycho, gesitueerd in de zuidelijke hooglanden van de Maan Een inslagkrater (of inslagbekken) is een krater (een komvormige of ringvormige landschapsvorm) die in de bodem van een hemellichaam achterblijft na de inslag van een ander hemellichaam.

Nieuw!!: Precambrium en Inslagkrater · Bekijk meer »

Inslagmetamorfose

Inslagmetamorfose of schokmetamorfose is in de geologie metamorfose van gesteente als gevolg van verhitting en schokgolven tijdens meteorietinslagen.

Nieuw!!: Precambrium en Inslagmetamorfose · Bekijk meer »

Inslagproces

Het inslagproces is een geologisch of geomorfologisch proces waarbij een object vanuit de ruimte op het vaste oppervlak van een planeet, maan of planetoïde inslaat.

Nieuw!!: Precambrium en Inslagproces · Bekijk meer »

Insluitsel

neerslagreactie kristallen van haliet, sylviet, gips en hematiet. Door afkoeling kromp het insluitsel meer dan het omringende materiaal waardoor een holte ontstond.Afbeelding afkomstig van de United States Geological Survey gefossiliseerde hars). Met een massaspectrometer kan de samenstelling van het insluitsel bepaald worden en daarmee de samenstelling van de atmosfeer ten tijde van de dinosauriërs. Sebastiaankerk te Warffum. Insluitsels zijn kleine stukjes ander materiaal die bij de groei van mineralen in het mineraal worden ingesloten.

Nieuw!!: Precambrium en Insluitsel · Bekijk meer »

Interferometer

Michelson-interferometer Een interferometer is een meetinstrument dat gebruikmaakt van interferentie van licht of andere golven.

Nieuw!!: Precambrium en Interferometer · Bekijk meer »

Intergetijdengebied

Het intergetijdengebied, ook bekend als mediolitorale zone of intertidale zone, is het gebied dat onder water staat bij hoogtij maar boven water komt bij laagtij.

Nieuw!!: Precambrium en Intergetijdengebied · Bekijk meer »

Interglaciaal

Interglacialen zijn de periodes tussen twee glacialen in.

Nieuw!!: Precambrium en Interglaciaal · Bekijk meer »

Intermediair (gesteente)

Intermediair wil in de geologie (met name petrologie) zeggen dat een gesteente of mineraal tussen de 52 en 63 normatieve massapercentage silica (SiO2) bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Intermediair (gesteente) · Bekijk meer »

International Commission on Stratigraphy

De International Commission on Stratigraphy (ICS), soms aangeduid met de niet-officiële naam "International Stratigraphic Commission", is een dochter of grote subcommissie van de International Union of Geological Sciences die zich bezighoudt met stratigrafie en geochronologie.

Nieuw!!: Precambrium en International Commission on Stratigraphy · Bekijk meer »

International Union of Geological Sciences

De International Union of Geological Sciences (IUGS) is een internationale niet-gouvernementele organisatie die ten doel heeft de internationale samenwerking in de geologie (in ruime zin in alle aardwetenschappen) te bevorderen.

Nieuw!!: Precambrium en International Union of Geological Sciences · Bekijk meer »

Interstellair medium

Het interstellair medium (ISM) is het geheel van de materie (interstellaire materie, ook afgekort als ISM) en energie (interstellair stralingsveld) die zich tussen de sterren in een sterrenstelsel bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Interstellair medium · Bekijk meer »

Intrusie (geologie)

sill; F.

Nieuw!!: Precambrium en Intrusie (geologie) · Bekijk meer »

Ion (deeltje)

Een elektrondensiteitsplot van het nitraation (NO3−). Een ion (uitspraak met klemtoon op o) is een elektrisch geladen atoom of molecuul, een monoatomisch ion, of een groep atomen met een elektrische lading, een zogeheten polyatomisch ion.

Nieuw!!: Precambrium en Ion (deeltje) · Bekijk meer »

Ionisatie

Ionisatie door een botsing tussen een elektron en een atoom Ionisatie is het proces waarbij een atoom of molecuul uit ongeladen toestand een elektron kwijtraakt of er een bijkrijgt, waardoor het verandert in een geladen deeltje, ook wel ion genoemd.

Nieuw!!: Precambrium en Ionisatie · Bekijk meer »

Iowa (staat)

Iowa, officieel de Staat van Iowa (Engels: State of Iowa), is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Iowa (staat) · Bekijk meer »

Iridium (element)

Iridiumfolie Iridium is een scheikundig element met symbool Ir en atoomnummer 77.

Nieuw!!: Precambrium en Iridium (element) · Bekijk meer »

Isochroon

Isochroon is afgeleid van Oudgrieks ἰσόχρονος (isochronos), een samenstelling van ἴσος (isos) en χρόνος (chronos) en betekent letterlijk "van gelijke tijd".

Nieuw!!: Precambrium en Isochroon · Bekijk meer »

Isotherm proces

oorsprong, hoe hoger de temperatuur. Een isotherm proces is een thermodynamisch proces waarbij de temperatuur van een systeem constant blijft: ΔT.

Nieuw!!: Precambrium en Isotherm proces · Bekijk meer »

Isotoop

Fragment van een isotopenkaart. Isotopen staan op diagonale lijnen van linksboven naar rechtsonder, instabiele nucliden zijn weergegeven met een lichte achtergrond en een gekleurde pijlpunt die de richting van het verval aangeeft. Isotopen zijn atomen van hetzelfde chemische element, en dus met hetzelfde aantal protonen, waarin de aantallen neutronen in de atoomkern verschillend zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Isotoop · Bekijk meer »

Isotopen van koolstof

Het chemisch element koolstof (C), met een atoommassa van 12,0107(8) u, bezit 2 stabiele isotopen: 12C en 13C, waarvan de eerste het meest abundant is (ongeveer 99%).

Nieuw!!: Precambrium en Isotopen van koolstof · Bekijk meer »

Jack Hills

De Jack Hills (Engels voor "heuvels van Jack") is een 80 kilometer lange bergketen in West-Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Jack Hills · Bekijk meer »

Jodium (element)

Jodium of jood is een scheikundig element met symbool I en atoomnummer 53.

Nieuw!!: Precambrium en Jodium (element) · Bekijk meer »

Juneau (Alaska)

Juneau is de hoofdstad van de Amerikaanse staat Alaska, gelegen in de smalle strook land (Alaska Panhandle) tussen de Canadese provincie Brits-Columbia en de Stille Oceaan.

Nieuw!!: Precambrium en Juneau (Alaska) · Bekijk meer »

Jupiter (planeet)

Jupiters samenstelling Jupiter is vanaf de zon de vijfde planeet.

Nieuw!!: Precambrium en Jupiter (planeet) · Bekijk meer »

Jura (periode)

De Jura is een periode in de geologie (en een systeem in de stratigrafie) die duurde van ongeveer 201,3 tot 145,0 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Precambrium en Jura (periode) · Bekijk meer »

Kaapvaalkraton

Het Kaapvaalkraton in het huidige Zuidelijk Afrika. Het Kaapvaalkraton is – samen met het Pilbarakraton in Australië – een van de oudste stukken aardkorst.

Nieuw!!: Precambrium en Kaapvaalkraton · Bekijk meer »

Kalaharikraton

Het Kalaharikraton is een zeer oud stuk van de aardkorst in het zuiden van Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Kalaharikraton · Bekijk meer »

Kalium

Kalium is een scheikundig element met symbool K en atoomnummer 19.

Nieuw!!: Precambrium en Kalium · Bekijk meer »

Kalium-argonmethode

De kalium-argonmethode is een dateringsmethode op basis van radioactief verval, die geschikt is om de ouderdom van gesteenten te bepalen.

Nieuw!!: Precambrium en Kalium-argonmethode · Bekijk meer »

Kaliveldspaat

De mineralen-reeks kaliveldspaat is een groep van aluminium-tectosilicaten die behoren tot de veldspaten met samenstellingen tussen de eindleden albiet-orthoklaas, met albiet als natrium-houdend en orthoklaas als kalium-houdend uiterste mineraal.

Nieuw!!: Precambrium en Kaliveldspaat · Bekijk meer »

Kalk

Gebluste kalk Kalk is de aanduiding voor een aantal alkalische zouten van calcium, zoals calciumoxide (ook wel ongebluste kalk), calciumhydroxide (gebluste kalk), calciumcarbonaat en calciumwaterstofcarbonaat.

Nieuw!!: Precambrium en Kalk · Bekijk meer »

Kalksteen

Kalksteen, carbonaatgesteente of carbonaatsteen is gesteente dat voornamelijk bestaat uit carbonaatverbindingen en -mineralen.

Nieuw!!: Precambrium en Kalksteen · Bekijk meer »

Kalktuf

Kalktufkolommen in het Mono Lake, Californië Kalktufdam in Chelekwot, Ethiopië Kalktuf is een poreus sedimentair gesteente gerelateerd aan kalksteen, dat ontstaat door neerslag van kalk in koel water dat oververzadigd is met kalk, zoals calciumwaterstofcarbonaat.

Nieuw!!: Precambrium en Kalktuf · Bekijk meer »

Kallen

Kallen is een Zweeds mini-eiland behorend tot de Lule-archipel.

Nieuw!!: Precambrium en Kallen · Bekijk meer »

Kameroen

Paul Biya - president sinds 1982 en daarvoor minister-president sinds 1972 Kameroen (uitspraak: ˌkaməˈrun), officieel de Republiek Kameroen (Frans: République du Cameroun, Engels: Republic of Cameroon), is een land in Centraal-Afrika, ontstaan op 1 januari 1961 door samenvoeging van Frans-Kameroen en een deel van Brits-Kameroen.

Nieuw!!: Precambrium en Kameroen · Bekijk meer »

Kansas (staat)

Kansas is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Kansas (staat) · Bekijk meer »

Karelië

De samenstellende delen van Karelië Karelië (Fins: Karjala; Russisch: Карелия, Karelija) is een historische regio in Noord-Europa, die gedeeltelijk deel uitmaakt van Finland maar voor het grootste deel in Rusland gelegen is.

Nieuw!!: Precambrium en Karelië · Bekijk meer »

Karoosupergroep

De Karoosupergroep, ook Karooformatie, Karoosysteem of kortweg Karoogroep, is een supergroep van geologische formaties in Zuidelijk Afrika (met name Zuid-Afrika), vernoemd naar de streek Karoo of Karroo.

Nieuw!!: Precambrium en Karoosupergroep · Bekijk meer »

Katanga (provincie)

Katanga, van 1971 tot 1997 Shaba genoemd, was sinds 1910 een provincie van Belgisch Congo.

Nieuw!!: Precambrium en Katanga (provincie) · Bekijk meer »

Kelvin (eenheid)

graden Celsius en een Kelvinschaal William Thomson alias Lord Kelvin Vergelijking van temperatuurschalen met het kook- en vriespunt van water en het absolute nulpunt. De kelvin (symbool: K) is de eenheid van thermodynamische temperatuur; een van de zeven basiseenheden van het SI-stelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Kelvin (eenheid) · Bekijk meer »

Kenia

Kenia, officieel de Republiek Kenia (Engels: Republic of Kenya, Swahili: Jamhuri ya Kenya), is een staat in Oost-Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Kenia · Bekijk meer »

Kenorland

Kenorland was een supercontinent ten tijde van het Neoarcheïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Kenorland · Bekijk meer »

Kentucky

Capitool van Kentucky bij nacht. Kentucky, officieel het Gemenebest Kentucky, is een staat van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Kentucky · Bekijk meer »

Keratosa

Keratosa is een onderklasse binnen de stam van de Porifera (sponsdieren).

Nieuw!!: Precambrium en Keratosa · Bekijk meer »

Kernexplosie

Een kernexplosie veroorzaakt door een bom van 23 kiloton, uitgevoerd op 18 april 1953 Een kernexplosie is een explosie die plaatsvindt als gevolg van de snelle vrijkoming van energie vanuit een kernreactie.

Nieuw!!: Precambrium en Kernexplosie · Bekijk meer »

Kernsplijting

Kernsplijting (zelden: kernfissie) is in de natuurkunde een proces waarbij een zware onstabiele atoomkern zich deelt of splijt in twee of meer lichtere kernen, waarbij aanzienlijke hoeveelheden energie vrijkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Kernsplijting · Bekijk meer »

Kerogeen

Kerogeen, ook wel aardwas of cerosinewas genoemd, is een verzamelnaam voor een groot aantal chemische verbindingen, die een belangrijk deel uitmaken van het organische (van afgestorven plankton afkomstig) materiaal dat in brongesteenten aanwezig is, vooral wanneer dit organische materiaal onder anoxische omstandigheden werd verteerd.

Nieuw!!: Precambrium en Kerogeen · Bekijk meer »

Kinetische energie

Naarmate een voertuig zwaarder is of sneller rijdt, is zijn kinetische energie groter Kinetische energie of bewegingsenergie is een vorm van energie, eigen aan een bewegend lichaam, vanwege de traagheid van massa.

Nieuw!!: Precambrium en Kinetische energie · Bekijk meer »

Klasse (biologie)

In de taxonomie, de indelingsleer van de systematiek in de biologie, is een klasse een taxonomische rang of een taxon in die rang.

Nieuw!!: Precambrium en Klasse (biologie) · Bekijk meer »

Klast

mm groot en bestaan, gezien de dofgrijze doorzichtige kleur, voornamelijk uit kwarts. Een aantal korrels is afkomstig van gebroken en afgeronde schelpen. ''Foto: Eurico Zimbres'' Een klast is in de petrologie (gesteentekunde) en sedimentologie een brokstuk van een gesteente, dat in een sediment of een ander gesteente is geïncorporeerd.

Nieuw!!: Precambrium en Klast · Bekijk meer »

Klastisch gesteente

Een boundstone is een klastisch gesteente waarin de klasten fossielen zijn. In dit geval zijn dit schelpen van ''Pelecypoda''. Locatie: Houlgate, Normandië. Klastisch (Grieks: κλάσειν - 'breken') wil zeggen dat een gesteente of sediment is opgebouwd of bestaat uit fragmenten van afgebroken gesteente (zogenaamde klasten).

Nieuw!!: Precambrium en Klastisch gesteente · Bekijk meer »

Klei

400.000 jaar oude kleigrond in Estland Kleideeltjes 23.500 maal vergroot Klei is een klastisch sedimentair gesteente, dat voornamelijk bestaat uit lutum, gronddeeltjes kleiner dan 2 µm.

Nieuw!!: Precambrium en Klei · Bekijk meer »

Kleisteen

Montana) Kleisteen is een klastisch sedimentair gesteente dat voornamelijk uit geconsolideerde klei bestaat.

Nieuw!!: Precambrium en Kleisteen · Bekijk meer »

Klimaat

Het klimaat is de gemiddelde weerstoestand (temperatuur, windkracht, bedekkingsgraad en neerslag) over een periode van minimaal 30 jaar.

Nieuw!!: Precambrium en Klimaat · Bekijk meer »

Klimaatgordels

De klimaatgordels (ook wel klimaatzones genoemd) zijn zones die de verschillende klimaten op aarde omvatten.

Nieuw!!: Precambrium en Klimaatgordels · Bekijk meer »

Kola (schiereiland)

Kola (Russisch: Кольский полуостров; Kolski poloeostrov) is een schiereiland in het uiterste noordwesten van Rusland, dat is gelegen tussen de Barentszzee in het noorden en de Witte Zee in het oosten en zuiden.

Nieuw!!: Precambrium en Kola (schiereiland) · Bekijk meer »

Kolonie (biologie)

brandtse aalscholvers in Californië Een kolonie is in de biologie een groep van organismen die tot dezelfde soort behoren en die bij elkaar wonen.

Nieuw!!: Precambrium en Kolonie (biologie) · Bekijk meer »

Komatiiet

Komatiiet is een uitvloeiingsgesteente ontstaan door de stolling van ultramafische lava.

Nieuw!!: Precambrium en Komatiiet · Bekijk meer »

Komeet

Komeet Hale-Bopp op 29 maart 1997 gefotografeerd boven Pazin, Kroatië Schmidt telescoop, belichtingstijd 1 minuut. Uit de foto valt af te leiden dat de zon zich rechtsonder bevindt (want de plasmastaart wijst van de zon af) en dat de komeet zich naar links beweegt (want de stofstaart blijft achter). Kometen zijn relatief kleine hemellichamen die in een vaak langgerekte elliptische baan rond een ster draaien en uit ijs, gas en stof bestaan ("vuile sneeuwballen").

Nieuw!!: Precambrium en Komeet · Bekijk meer »

Koningin Maudland

Koningin Maudland (Noors: Dronning Maud Land) is een deel van Oost-Antarctica tussen 20°W en 45°O.

Nieuw!!: Precambrium en Koningin Maudland · Bekijk meer »

Koolstof

Koolstof (Latijn: carbonium) is een scheikundig element met symbool C en atoomnummer 6.

Nieuw!!: Precambrium en Koolstof · Bekijk meer »

Koolstof-12

Koolstof-12 of 12C is een van de twee stabiele isotopen van koolstof, een niet-metaal.

Nieuw!!: Precambrium en Koolstof-12 · Bekijk meer »

Koolstof-13

Koolstof-13 of 13C is een van beide stabiele isotopen van koolstof, een niet-metaal.

Nieuw!!: Precambrium en Koolstof-13 · Bekijk meer »

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide, kooldioxide, ook koolzuurgas, in de 19e eeuw ook koolstofzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2.

Nieuw!!: Precambrium en Koolstofdioxide · Bekijk meer »

Koolstofkringloop

Koolstofkringloop. De zwarte getallen tonen hoeveel miljarden tonnen koolstof (GtC) in de verschillende opslagplaatsen aanwezig zijn. De paarse getallen tonen hoeveel koolstof tussen de verschillende opslagplaatsen per jaar uitgewisseld wordt. N.B.:Vegetatie omvat alle organismen. De koolstofkringloop is de bekendste biogeochemische kringloop en beschrijft alle processen waarmee het element koolstof door het systeem Aarde circuleert.

Nieuw!!: Precambrium en Koolstofkringloop · Bekijk meer »

Koolstofmonoxide

Koolstofmonoxide, koolstofmono-oxide of koolmonoxide, vroeger ook wel kolendamp genoemd, is een polaire anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO.

Nieuw!!: Precambrium en Koolstofmonoxide · Bekijk meer »

Koolwaterstof

De vier eenvoudigste koolwaterstoffen Koolwaterstoffen zijn organische verbindingen van uitsluitend waterstof (H) en koolstof (C).

Nieuw!!: Precambrium en Koolwaterstof · Bekijk meer »

Koper (element)

Koper is een scheikundig element met symbool Cu en atoomnummer 29.

Nieuw!!: Precambrium en Koper (element) · Bekijk meer »

Koraal (zoölogie)

Koraal is een verzamelnaam voor zeedieren van de klasse Anthozoa (bloemdieren).

Nieuw!!: Precambrium en Koraal (zoölogie) · Bekijk meer »

Korrelgrootte (sediment)

Een 'zandliniaal'. Dit is een plastic schijf met cellen waarin (los) zand van verschillende korrelgrootten is opgesloten. De schijf wordt gebruikt voor het schatten van korrelgrootten (vooral in het veld). Aanwezige korrelgrootten: 16, 50, 75, 105, 150, 210, 300, 420, 600, 1000, 1400, 2000 micrometer (NB deze grenzen zijn niet meer in gebruik) De korrelgrootte of textuur is in de aardwetenschappen de diameter van de klasten in een sediment, bodem of sedimentair gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Korrelgrootte (sediment) · Bekijk meer »

Korstmos

''Letharia vulpina'' is een heldergroene korstmos die voorkomt op dode coniferen. Een korstmos ofwel licheen is een schimmel die in mutualistische symbiose samenleeft met een groenwier of met een cyanobacterie, of, zelden, met beide.

Nieuw!!: Precambrium en Korstmos · Bekijk meer »

Kosmologie

Kosmologie is de wetenschap die de globale structuur en de evolutie van het heelal bestudeert.

Nieuw!!: Precambrium en Kosmologie · Bekijk meer »

Krater (landschapsvorm)

Een krater is een komvormige, ringvormige of cirkelvormige landschapsvorm.

Nieuw!!: Precambrium en Krater (landschapsvorm) · Bekijk meer »

Kraton (geologie)

Kratons op de verschillende continenten Een kraton of rompgebergte is in de geologie een stuk zeer oude continentale aardkorst, dat al zeer lange tijd tektonisch "stabiel" is.

Nieuw!!: Precambrium en Kraton (geologie) · Bekijk meer »

KREEP

KREEP basalt van de Maan meegebracht door Apollo 15 KREEP is een Engels acronym van kalium, zeldzame aard-elementen en fosfor (potassium (K), rare earth elements and phosphorus (P)).

Nieuw!!: Precambrium en KREEP · Bekijk meer »

Krijt (periode)

Het Krijt is een geologisch tijdperk dat duurde van ongeveer 145 tot 66 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Precambrium en Krijt (periode) · Bekijk meer »

Krijt-Paleogeengrens

Artistieke impressie van de inslag van een grote meteoriet aan het einde van het Krijt De Krijt-Paleogeengrens (ook wel Krijt-Tertiairgrens, afgekort K-Pg-grens of K-T-grens; in het Engels: K-T Boundary) is de overgang tussen de geologische tijdperken Krijt (K) en Paleogeen (Pg).

Nieuw!!: Precambrium en Krijt-Paleogeengrens · Bekijk meer »

Krimpscheur

Recente krimpscheuren met sporen van vogels (pijl) en regendruppels of hagelstenen (onderaan) Krimpscheuren in het gesteente Krimpscheuren zijn fenomenen die te zien zijn als een gesteente of een los sediment ofwel stolt en afkoelt ofwel uitdroogt.

Nieuw!!: Precambrium en Krimpscheur · Bekijk meer »

Kristal (natuurwetenschappen)

Kristal van amethist-kwarts Schematisch overzicht van de ordening van atomen in kristallijne, polykristallijne en amorfe materie. Een kristal is een hoeveelheid periodiek gerangschikte atomen of moleculen, en dit zowel in twee als in drie dimensies.

Nieuw!!: Precambrium en Kristal (natuurwetenschappen) · Bekijk meer »

Kristalliet

Microstructuur van VT22 (Ti5Al5Mo5V1,5Cr) na een warmtebehandeling. De korrels (grijs) en korrelgrenzen (zwart) zijn duidelijk zichtbaar op deze schaal. zinkkorrels. Het verschil in de kristaloriëntaties onderscheidt de korrels van elkaar Twee korrels (oranje en blauw) met een eigen kristaloriëntatie grenzen aan elkaar op een korrelgrens (groen en open delen). Een kristalliet, korrel of kristalkorrel is een zeer klein, homogeen kristallijn volume, dat hoogstens microscopisch zichtbaar is.

Nieuw!!: Precambrium en Kristalliet · Bekijk meer »

Kristalliniteit

Kristalliniteit is een begrip uit de materiaalkunde, dat de mate beschrijft waarin deeltjes binnen een materiaal in een geordende manier zijn opgebouwd.

Nieuw!!: Precambrium en Kristalliniteit · Bekijk meer »

Kristallisatie

Kristallisatie van ijskristallen op een struik na een nachtvorst bij hoge luchtvochtigheid. Kristallisatie of kristalgroei is een ordeningsproces waarbij een vaste fase met translatiesymmetrie (een kristal) ontstaat.

Nieuw!!: Precambrium en Kristallisatie · Bekijk meer »

Kristalstructuur

ionen bestaat, spreekt men van een ionrooster. Veel vaste stoffen hebben een kristalstructuur of kristalrooster.

Nieuw!!: Precambrium en Kristalstructuur · Bekijk meer »

Kromme

hypocycloïdes (blauw en groen) en een cardioïde (rood) parabool Een kromme of curve (Latijn: curvus, gebogen, gekromd) is een in het algemeen niet-rechte lijn, met echter een rechte als bijzonder geval.

Nieuw!!: Precambrium en Kromme · Bekijk meer »

Kroongroep

Een kroongroep is een clade (monofyletische afstammingsgroep) die bestaat uit de laatste gemeenschappelijke voorouder van bepaalde nog levende soorten en alle afstammelingen.

Nieuw!!: Precambrium en Kroongroep · Bekijk meer »

Kuipergordel

De Kuipergordel ligt binnen de Oortwolk De Kuipergordel is een gordel van vele miljarden komeetachtige, uit steen en ijs bestaande objecten, transneptunische objecten genoemd, voorbij de baan van de achtste planeet van het zonnestelsel, Neptunus.

Nieuw!!: Precambrium en Kuipergordel · Bekijk meer »

Kussenlava

ontsluiting, Cabo de Gata, Spanje Kussenlava (handstuk), blokjes zijn 1x1 cm Kussenlava is een vorm van uitvloeiingsgesteente, dat het uiterlijk heeft van min of meer op elkaar gestapelde ellipsoïdes.

Nieuw!!: Precambrium en Kussenlava · Bekijk meer »

Kust

Kleine rivier met delta, Tenakee, Zuidoost Alaska NOOA, America's Coastlines Collection Klippen aan de Franse kust De kust is het overgangsgebied tussen het land en de zee.

Nieuw!!: Precambrium en Kust · Bekijk meer »

Kustlijn

De kust van Cornwall De kustlijn is de grens tussen enerzijds het water en anderzijds het land.

Nieuw!!: Precambrium en Kustlijn · Bekijk meer »

Kustvlakte

De Hollandse kustvlakte, met op de voorgrond Badhoevedorp. Een kustvlakte is een gebied van laagliggend (0 tot 5 meter hoog) vlak land dat grenst aan een kustgebied.

Nieuw!!: Precambrium en Kustvlakte · Bekijk meer »

Kwallen

Kwallen of zeekwallen is een verzamelnaam voor een groep in zee levende, vrijzwemmende neteldieren (Cnidaria).

Nieuw!!: Precambrium en Kwallen · Bekijk meer »

Kwarts

SEM-afbeelding van kwartsgroei op zand Kwarts is een vorm van siliciumdioxide (SiO2).

Nieuw!!: Precambrium en Kwarts · Bekijk meer »

Kwartsiet

Kwartsiet Kwartsiet Een kwartsiet (of naar het Engels: quartzite) is een gesteente dat voornamelijk uit het mineraal kwarts bestaat.

Nieuw!!: Precambrium en Kwartsiet · Bekijk meer »

Kwelder

laagwater, eb, vloed en springtij Kwelder in de Waddenzee, ten noorden van Warffum Brandganzen in de kwelder Kwelder op Texel Een kwelder of zoutmoeras (regionaal: gors, groeze/groes, schol, schor of schorre) is een begroeide buitendijkse landaanwas die bij een gemiddeld hoogwater niet meer onderloopt.

Nieuw!!: Precambrium en Kwelder · Bekijk meer »

Laag (stratigrafie)

Lagen Een laag is in de lithostratigrafie een onderverdeling van een formatie en wordt door afzetting gevormd (geogenese).

Nieuw!!: Precambrium en Laag (stratigrafie) · Bekijk meer »

Labrador (regio)

Labrador is een regio in Canada, gelegen op het gelijknamige schiereiland.

Nieuw!!: Precambrium en Labrador (regio) · Bekijk meer »

Lacustrien proces

Het Victoriameer in Oost-Afrika, dat met name gevoed wordt door omliggende rivieren en delta's Een lacustrien proces is een vorm van sedimentatie die plaatsvindt in en rondom meren.

Nieuw!!: Precambrium en Lacustrien proces · Bekijk meer »

Lagune

Een lagune of strandmeer is een watervlakte tussen het strand en een schoorwal of strandwal aan zee.

Nieuw!!: Precambrium en Lagune · Bekijk meer »

Laminatie

karstregio in die omgeving. Foto: Michel Royon. Laminatie is in de geologie een kleinschalige opeenvolging van dunne laagjes (laminae) in sedimentair gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Laminatie · Bekijk meer »

Landtong

Een landtong of uitham, vroeger ook wel nes, nis of neus genoemd, is een smal stuk land dat uitsteekt in zee of een binnenwater (bijvoorbeeld een smal schiereiland of een kaap) en soms de vorm heeft van een tong: een smalle strook land die zich aan het uiteinde iets verbreedt.

Nieuw!!: Precambrium en Landtong · Bekijk meer »

Large igneous province

Een large igneous province (ook wel afgekort tot LIP) is in de geologie een vulkanische vlakte ontstaan door de stolling van zeer grote hoeveelheden magma (meestal basalt).

Nieuw!!: Precambrium en Large igneous province · Bekijk meer »

Late Heavy Bombardment

Mercurius die werden gevormd tijdens het Late Heavy Bombardment. Het Late Heavy Bombardment (LHB, letterlijk het late hevige bombardement) was een periode van ongeveer 4,1 tot 3,8 Ga (4,1 tot 3,8 miljard jaar geleden) waarin het binnenste gedeelte van het zonnestelsel (de Aarde en de Maan en de planeten Venus, Mercurius en Mars) blootstond aan een veel groter dan gemiddeld aantal inslagen van meteorieten.

Nieuw!!: Precambrium en Late Heavy Bombardment · Bekijk meer »

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Nieuw!!: Precambrium en Latijn · Bekijk meer »

Laurentia (geologie)

Laurentia is een paleocontinent dat 750 miljoen jaar geleden gevormd werd bij het uiteenvallen van het supercontinent Rodinië.

Nieuw!!: Precambrium en Laurentia (geologie) · Bekijk meer »

Lava

Een 10 meter hoge fontein van pahoehoe-lava op Hawaii Lava is gesteente in vloeibare vorm.

Nieuw!!: Precambrium en Lava · Bekijk meer »

Leisteen

|Dakdekking van leisteen |- |Leisteen |- |Lei met spons ± 1950 |- |Griffel |- |Leisteenmuseum, Llanberis, Wales | Leisteen of schiefer (Engels: slate; Duits: Schiefer) is een metamorf gesteente dat gekenmerkt wordt door een duidelijke, dominante foliatie van afwisselende laagjes kwarts met veldspaat en laagjes mica.

Nieuw!!: Precambrium en Leisteen · Bekijk meer »

Lengtegraad

Lengtegraden Kaart van de wereld gezien vanaf recht boven de Noordpool De geografische lengte, lengtegraad of longitude van een punt op is de hoek tussen het meridiaanvlak van dat punt en het meridiaanvlak van de nulmeridiaan, meestal de meridiaan van Greenwich.

Nieuw!!: Precambrium en Lengtegraad · Bekijk meer »

Leven

Leven is een com­plex van ei­gen­schap­pen en func­ties van ge­or­ga­ni­seer­de we­zens, waarmee ze zichzelf in stand houden.

Nieuw!!: Precambrium en Leven · Bekijk meer »

Levend fossiel

Een levend fossiel is een biologische soort die welbepaalde primitieve kenmerken bezit en amper afwijkt van uitgestorven naaste verwanten, die veelal enkel bekend zijn van fossielen.

Nieuw!!: Precambrium en Levend fossiel · Bekijk meer »

Levenscyclus

De biologische levenscyclus van meercellige organismen met geslachtelijke voortplanting is de volledige opeenvolging van de fasen van groei en ontwikkeling van het moment vanaf de vorming van de eencellige zygote tot aan de vorming van de eencellige haploïde gameten.

Nieuw!!: Precambrium en Levenscyclus · Bekijk meer »

Levensgemeenschap

Levensgemeenschap of biocoenose is een begrip uit de ecologie en de geobotanie waarmee alle organismen in een bepaald gebied worden aangeduid, waarvan de populaties bij elkaar leven en in staat zijn tot onderlinge interactie te komen.

Nieuw!!: Precambrium en Levensgemeenschap · Bekijk meer »

Lichtjaar

Een lichtjaar, (Engels: light-year, symbool ly) is een lengtemaat die wordt gebruikt in de astronomie en kosmologie.

Nieuw!!: Precambrium en Lichtjaar · Bekijk meer »

Limoniet

Het mineraal limoniet is een ijzer- en zuurstofhoudend hydroxide met de chemische formule FeO(OH)·nH2O.

Nieuw!!: Precambrium en Limoniet · Bekijk meer »

Lipide

virussen Lipiden of lipoïden zijn vetten en vetachtige stoffen die in de biochemie een belangrijke rol spelen.

Nieuw!!: Precambrium en Lipide · Bekijk meer »

Lithificatie

Lithificatie (Grieks λιθος lithos.

Nieuw!!: Precambrium en Lithificatie · Bekijk meer »

Lithologie

Lithologie betekent letterlijk "gesteentekunde".

Nieuw!!: Precambrium en Lithologie · Bekijk meer »

Lithosfeer

De tektonische platen De lithosfeer of steenschaal is het buitenste gedeelte van de vaste Aarde en is ongeveer 80 km dik (Afhankelijk van of het oceanische of continentale lithosfeer betreft).

Nieuw!!: Precambrium en Lithosfeer · Bekijk meer »

Lithostatische druk

De lithostatische druk is de druk die op een bepaald punt in de ondergrond heerst als gevolg van het gewicht van erboven gelegen gesteentemateriaal.

Nieuw!!: Precambrium en Lithostatische druk · Bekijk meer »

Lithostratigrafie

Voorbeeld van een lithostratigrafische colom, waarin de eigenschappen van gesteentelagen worden geplot langs een verticale schaal waarop de relatieve diktes van de lagen zijn af te lezen. Salta (Argentinië). Lithostratigrafie is een wetenschappelijke discipline binnen de stratigrafie en geologie die de volgorde van gesteentelagen bestudeert.

Nieuw!!: Precambrium en Lithostratigrafie · Bekijk meer »

Littoraal

Rotskust op de Faeröer Zandkust in Dominica Het litoraal (.

Nieuw!!: Precambrium en Littoraal · Bekijk meer »

Long Range (bergketen)

De Long Range is een bergketen in de Canadese provincie Newfoundland en Labrador gelegen op het westelijke deel van het eiland Newfoundland.

Nieuw!!: Precambrium en Long Range (bergketen) · Bekijk meer »

Lood (element)

Atomaire-emissiespectrometrie van lood. Roodlood is een mengsel van Pb(II)-oxide en Pb(IV)-oxide. Lood is een scheikundig element met symbool Pb en atoomnummer 82.

Nieuw!!: Precambrium en Lood (element) · Bekijk meer »

Lood(II)sulfide

Lood(II)sulfide is een anorganische verbinding van lood en zwavel met de formule PbS.

Nieuw!!: Precambrium en Lood(II)sulfide · Bekijk meer »

LUCA (evolutie)

Een fylogenetische boom van de drie domeinen van het leven – bacteriën, archaea en eukaryoten – met LUCA aangegeven aan de wortel. De laatste universele gemeenschappelijke voorouder, vaak afgekort als LUCA,LUCA is een Engels acroniem van last universal common ancestor.

Nieuw!!: Precambrium en LUCA (evolutie) · Bekijk meer »

Luchtdruk

De luchtdruk is de druk die lucht uitoefent op voorwerpen, vloeistoffen en gassen die zich in de aardatmosfeer bevinden.

Nieuw!!: Precambrium en Luchtdruk · Bekijk meer »

Luminescentie

Luminescentie Als atomen overgaan van een hogere naar een lagere energietoestand, wordt er soms licht uitgestraald.

Nieuw!!: Precambrium en Luminescentie · Bekijk meer »

Maan

Achterkant van de Maan (foto van Lunar Reconnaissance Orbiter) De Maan is de enige maan (natuurlijke satelliet) van de Aarde en van de manen van het zonnestelsel de vijfde in grootte.

Nieuw!!: Precambrium en Maan · Bekijk meer »

Mackenzie dykes

De locatie van de Mackenzie dykes Mackenzie dykes is een stelsel van dikes in het noorden van Canada, gelegen tussen Great Slave Lake en de kust in het hoge noorden.

Nieuw!!: Precambrium en Mackenzie dykes · Bekijk meer »

Macroscopische schaal

semikristallijne polymeer. Macroscopische schaal is een in de natuurwetenschappen gehanteerde term om fysieke objecten te beschrijven die met het blote oog waarneembaar zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Macroscopische schaal · Bekijk meer »

Madagaskar

Madagaskar (uitspraak: madaˈɣɑskɑr), ook wel Malagasië genoemd, officieel de Republiek Madagaskar, is een eiland en een land dat ten oosten van het vasteland van het continent Afrika ligt, ervan gescheiden door Straat van Mozambique.

Nieuw!!: Precambrium en Madagaskar · Bekijk meer »

Madhya Pradesh

Madhya Pradesh (मध्य प्रदेश) is een deelstaat van India.

Nieuw!!: Precambrium en Madhya Pradesh · Bekijk meer »

Mafisch

Mafisch of basisch verwijst in de geologie naar mineralen en gesteenten die relatief veel magnesium (Mg) en ijzer (Fe) bevatten, en relatief weinig silica (SiO2).

Nieuw!!: Precambrium en Mafisch · Bekijk meer »

Magma (gesteente)

Vesuvius in 1774. Olieverf door de Duitse landschapsschilder Jakob Philipp Hackert (1737-1807). Magma is het vloeibare gesteente dat zich onder het aardoppervlak of het oppervlak van een andere aardse planeet bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Magma (gesteente) · Bekijk meer »

Magmadifferentiatie

Magmadifferentiatie is de verzamelnaam van processen die ertoe leiden dat een magma, een vloeibaar gesteente, binnenin de Aarde verandert van chemische samenstelling.

Nieuw!!: Precambrium en Magmadifferentiatie · Bekijk meer »

Magmakamer

sill; F.

Nieuw!!: Precambrium en Magmakamer · Bekijk meer »

Magnesium

Magnesium is een scheikundig element met symbool Mg en atoomnummer 12.

Nieuw!!: Precambrium en Magnesium · Bekijk meer »

Magnetiet

Magnetiet met aanhangende paperclips Magnetiet is een mineraal dat is samengesteld uit ijzer(II,III)oxide met de verhoudingsformule Fe^Fe^2O4.

Nieuw!!: Precambrium en Magnetiet · Bekijk meer »

Magnetisch veld

In de fysica en de elektriciteitsleer is een magnetisch veld een veld dat de ruimte doordringt en dat een magnetische kracht op bewegende elektrische ladingen en magnetische dipolen uitoefent.

Nieuw!!: Precambrium en Magnetisch veld · Bekijk meer »

Magnetische susceptibiliteit

De magnetische susceptibiliteit is de mate waarin een materiaal magnetisch wordt, oftewel de mate van magnetisatie als gevolg van blootstelling aan een magnetisch veld.

Nieuw!!: Precambrium en Magnetische susceptibiliteit · Bekijk meer »

Magnetisme

Visualisatie van een magnetisch veld, gegenereerd door een magneet, met behulp van ijzervijlsel Ferrovloeistof in een magnetisch veld Magnetisme is een natuurkundig verschijnsel dat zich uit in krachtwerking tussen magneten of andere gemagnetiseerde of magnetiseerbare voorwerpen, en een krachtwerking heeft op bewegende elektrische ladingen, zoals in stroomvoerende leidingen.

Nieuw!!: Precambrium en Magnetisme · Bekijk meer »

Magnetometer

Magnetometer van het Neumayer Station, Antarctica Archeologisch onderzoek in Montana (VS) met een magnetometer marine van de Verenigde Staten bij wrakopsporing Magnetometer van de USGS in de staart van een vliegtuig Vector magnetometer aan boord van ruimtetuig Pioneer 10 Een magnetometer (ook wel gaussmeter of teslameter genoemd) is een meetinstrument dat wordt gebruikt om metingen te doen aan een magneetveld.

Nieuw!!: Precambrium en Magnetometer · Bekijk meer »

Mahanadi

Cuttack Sambalpur De Mahanadi (letterlijk: Grote rivier) (Oriya: ମହାନଦୀ) is een belangrijke rivier in het oosten van Centraal-India.

Nieuw!!: Precambrium en Mahanadi · Bekijk meer »

Mangaan

Mangaan is een scheikundig element met symbool Mn en atoomnummer 25.

Nieuw!!: Precambrium en Mangaan · Bekijk meer »

Manitoba

Manitoba is een provincie van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Manitoba · Bekijk meer »

Mantelconvectie

snelheden van de convectiestroming weer. Mantelconvectie is convectiestroming in vast gesteente in de aardmantel.

Nieuw!!: Precambrium en Mantelconvectie · Bekijk meer »

Mantelgesteente

granaatperidotiet, een helgroene pyroxenietband (vnl. clinopyroxeen, 5 cm dik) en ten slotte donkere olijfbruine pyroxeniet (zowel ortho- als clinopyroxeen). Dit soort banden ontstaan door partieel smelten en differentiatie van de smelt. Met mantelgesteente wordt in de geologie gesteente bedoeld dat afkomstig is uit de aardmantel.

Nieuw!!: Precambrium en Mantelgesteente · Bekijk meer »

Mantelpluim

Numeriek model van stromingen in de mantel. Rode gebieden zijn heter, blauwe kouder. Een mantelpluim (Engels: mantle plume) is een theoretische opwaartse stroming van heet, vast gesteente in de mantel van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Mantelpluim · Bekijk meer »

Mare (maanzee)

Een mare (het-woord, meervoud: mária) op de maan is een donkere vlek die vanaf de aarde met het blote oog te zien is.

Nieuw!!: Precambrium en Mare (maanzee) · Bekijk meer »

Marianen

De Marianen (vroeger ook wel Ladrón-eilanden) zijn een Oceanische eilandengroep, onderdeel van de regio Micronesië.

Nieuw!!: Precambrium en Marianen · Bekijk meer »

Marianentrog

Ligging van de Marianentrog De bathyscaaf Trieste, net voor het neerdalen op 23 januari 1960. De Marianentrog is met een diepte van ongeveer 11 kilometer de diepst bekende plek in de oceaan.

Nieuw!!: Precambrium en Marianentrog · Bekijk meer »

Marien

Marien, een bijvoeglijk naamwoord afgeleid van het Latijnse mare, zee, is een term uit de geologie en de biologie.

Nieuw!!: Precambrium en Marien · Bekijk meer »

Marquette (Michigan)

Marquette is een plaats (city) in de Amerikaanse staat Michigan, en valt bestuurlijk gezien onder Marquette County.

Nieuw!!: Precambrium en Marquette (Michigan) · Bekijk meer »

Mars (planeet)

Mars is vanaf de zon geteld de vierde planeet van het zonnestelsel, om de zon draaiend in een baan tussen die van de Aarde en die van Jupiter.

Nieuw!!: Precambrium en Mars (planeet) · Bekijk meer »

Massa (natuurkunde)

Massa is een natuurkundige grootheid die een eigenschap van materie, de hoeveelheid van een stof, aanduidt.

Nieuw!!: Precambrium en Massa (natuurkunde) · Bekijk meer »

Massachusetts

Massachusetts, officieel het Gemenebest Massachusetts, is een van de staten van de Verenigde Staten en ligt in de regio New England.

Nieuw!!: Precambrium en Massachusetts · Bekijk meer »

Massadichtheid

De massadichtheid of soortelijke massa (of, als geen verwarring mogelijk is, kortweg dichtheid) van een homogeen materiaal is in de natuur- en scheikunde een intensieve grootheid die uitdrukt hoeveel massa van dat materiaal aanwezig is in een bepaald volume.

Nieuw!!: Precambrium en Massadichtheid · Bekijk meer »

Massafractie

De massafractie of het massa-aandeel is de relatieve massahoeveelheid van een bepaalde component en dus de verhouding tussen de massa van de component en de totale massa.

Nieuw!!: Precambrium en Massafractie · Bekijk meer »

Massaspectrometrie

Een eenvoudige massaspectrometer MS/MS-spectra van een amide Massaspectrometrie is een veelzijdige techniek, die gebruikt kan worden voor de identificatie, kwantificatie en profilering van isotopen, moleculen en molecuulcomplexen in zeer kleine hoeveelheden van chemische en biologische mengsels.

Nieuw!!: Precambrium en Massaspectrometrie · Bekijk meer »

Materie

Materie of stof is een verzamelbegrip voor datgene waaruit het waarneembare universum is opgebouwd; waarneembaar in die zin dat materie massa heeft en plaats (ruimte) inneemt.

Nieuw!!: Precambrium en Materie · Bekijk meer »

Matrix (geologie)

Met matrix wordt in de geologie, en met name in de sedimentologie en petrologie, bedoeld: "de fijnkorrelige of fijnkristallijne grondmassa van een gesteente die de ruimte tussen de korrels of kristallen opvult".

Nieuw!!: Precambrium en Matrix (geologie) · Bekijk meer »

Mývatn

Mývatn is een meer in het noorden van IJsland en ligt in een zeer actief vulkanisch gebied.

Nieuw!!: Precambrium en Mývatn · Bekijk meer »

Medusozoa

Medusozoa is een clade binnen de stam Cnidaria, en wordt vaak beschouwd als een onderstam.

Nieuw!!: Precambrium en Medusozoa · Bekijk meer »

Meer (watervlakte)

Meer Meer in Nederland Een meer is een door land omringde watervlakte, meestal met zoetwater.

Nieuw!!: Precambrium en Meer (watervlakte) · Bekijk meer »

Meercellig organisme

alg ''Pediastrum'' Bladcellen van sterremos (''Plagiomnium affine'') met chloroplasten en celwanden Een meercellig organisme is een organisme dat uit meer dan één cel bestaat.

Nieuw!!: Precambrium en Meercellig organisme · Bekijk meer »

Meetkunde

Een vrouw onderwijst studenten in de meetkunde. In de middeleeuwen was het ongewoon dat een vrouw afgebeeld werd als lerares, vooral omdat de afgebeelde studenten waarschijnlijk monniken zijn. Het is mogelijk dat de vrouw een personificatie van de meetkunde is. De meetkunde, ook wel geometrie (van Oudgrieks: γεωμετρία, γῆ "aarde", μέτρον "maat"), het "meten van de aarde", is het onderdeel van de wiskunde, dat zich bezighoudt met het bepalen van afmetingen, vormen, de relatieve positie van figuren en de eigenschappen van die figuren en van de ruimte waarin ze geplaatst zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Meetkunde · Bekijk meer »

Meiose (voortplanting)

Drie typen celdeling De meiose, reductiedeling of rijpingsdeling is een tweedelig delingsproces dat of Gameetgeslachtscellen of sporen produceert.

Nieuw!!: Precambrium en Meiose (voortplanting) · Bekijk meer »

Melkweg (sterrenstelsel)

µm Centrum van de Melkweg gezien door Spitzer Space Telescope. De gemeten golflengtes liggen tussen de 3,6 en 8,0 µm. De Melkweg boven het Paranal-observatorium De componenten van het Melkwegstelsel De Melkweg, het Melkwegstelsel of het galactisch stelselWinkler Prins Encyclopedie op Microsoft Encarta.

Nieuw!!: Precambrium en Melkweg (sterrenstelsel) · Bekijk meer »

Membraan

Een membraan (vr. binnen biologie,. Pinkhof Geneeskundig woordenboek, 2012. 12e drukHoolboom-Van Dijck, S.J.M (1974). Geneeskundig handwoordenboek (2de druk) Leiden: Stafleu’s Wetenschappelijke Uitgeversmaatschappij B.V.Leflot-Soetemans, C. & Leflot, G. (1975). Standaard Geneeskundig woordboek Frans-Nederlands. Antwerpen-Amsterdam: Standaard Uitgeverij., onz. binnen techniek) of vliesPinkhof, H. (1923).

Nieuw!!: Precambrium en Membraan · Bekijk meer »

Mengbaarheid

Tweelagensysteem van water en olie, twee ''onmengbare'' vloeistoffen Een lavalamp maakt gebruik van de onmengbaarheid van twee vloeistoffen die door convectie in beweging worden gebracht. Met de mengbaarheid wordt in de natuurkunde bedoeld of twee stoffen kunnen mengen om een homogene oplossing te vormen, onafhankelijk van de concentraties van beide stoffen.

Nieuw!!: Precambrium en Mengbaarheid · Bekijk meer »

Mercurius (planeet)

Mars op dezelfde schaal Mercurius is de planeet in het zonnestelsel met de kleinste en snelste baan om de zon.

Nieuw!!: Precambrium en Mercurius (planeet) · Bekijk meer »

Mergel (sedimentologie)

thumb Mergel is een sedimentair gesteente dat uit een mengsel van klei en fijnverdeelde kalk bestaat.

Nieuw!!: Precambrium en Mergel (sedimentologie) · Bekijk meer »

Meridiaan van Greenwich

Markering van de meridiaan De meridiaan van Greenwich is een meridiaan die door het Koninklijk Observatorium van Greenwich in Greenwich, Engeland, loopt en die in 1884 als internationale nulmeridiaan gekozen werd.

Nieuw!!: Precambrium en Meridiaan van Greenwich · Bekijk meer »

Mesoarcheïcum

Het geologisch tijdvak Mesoarcheïcum (ook Mesoarchaïcum) is een era van het eon Archeïcum, dat duurde van 3,2 Ga tot 2,8 Ga.

Nieuw!!: Precambrium en Mesoarcheïcum · Bekijk meer »

Mesoproterozoïcum

Het geologisch tijdperk Mesoproterozoïcum is een era van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Mesoproterozoïcum · Bekijk meer »

Mesozoïcum

Het geologisch tijdvak Mesozoïcum (afgeleid van Grieks: μέσος (mésos).

Nieuw!!: Precambrium en Mesozoïcum · Bekijk meer »

Metaal

halogenen en edelgassen zijn Gloeiend heet metaal In de scheikunde is een metaal een van de 62 scheikundig elementen uit een van de volgende reeksen in het periodiek systeem der elementen.

Nieuw!!: Precambrium en Metaal · Bekijk meer »

Metamorf gesteente

plooien. Metamorf gesteente is gesteente dat onder invloed van temperatuur, druk of hydrothermale vloeistoffen is gerekristalliseerd of gemetamorfoseerd.

Nieuw!!: Precambrium en Metamorf gesteente · Bekijk meer »

Metamorfe facies

Indeling der metamorfe facies De metamorfe facies zijn groepen van mineraalsamenstellingen in metamorf gesteente die typisch zijn voor een bepaald druk- en temperatuurregime in de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Metamorfe facies · Bekijk meer »

Metamorfose (geologie)

amfiboliet- in de groenschistfacies komt. Metamorfose is een term die in de geologie, petrologie en mineralogie gebruikt wordt om chemische reacties en faseovergangen in gesteenten te beschrijven.

Nieuw!!: Precambrium en Metamorfose (geologie) · Bekijk meer »

Meteoriet

ijzermeteoriet van 700 gram Doorsnede van de Toluca-ijzermeteoriet atmosfeer Een meteoriet is het deel van een meteoroïde of planetoïde dat op de aarde inslaat na vanuit de ruimte door de atmosfeer te zijn gevallen.

Nieuw!!: Precambrium en Meteoriet · Bekijk meer »

Meteoroïde

Een meteorenzwerm Een meteoroïde (soms ook wel meteoride genoemd) is een stofdeeltje, stukje steen of een stukje ijs dat door de ruimte zweeft.

Nieuw!!: Precambrium en Meteoroïde · Bekijk meer »

Methaan

Methaan (CH4) is de eenvoudigste koolwaterstof en behoort tot de groep der alkanen.

Nieuw!!: Precambrium en Methaan · Bekijk meer »

Methanogenese

Methanogenese is de vorming van methaan door bepaalde micro-organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Methanogenese · Bekijk meer »

Methanol

Methanol of methylalcohol (in België ook bekend als brandalcohol) is het eenvoudigste alcohol en heeft als brutoformule CH4O.

Nieuw!!: Precambrium en Methanol · Bekijk meer »

Mexico (land)

Mexico (Spaans: México), officieel de Verenigde Mexicaanse Staten (Spaans: Estados Unidos Mexicanos), is een land in Noord-Amerika grenzend aan de Verenigde Staten, Belize en Guatemala, de Grote Oceaan en de Golf van Mexico.

Nieuw!!: Precambrium en Mexico (land) · Bekijk meer »

Mica

Mica Mica of glimmer is een grote groep mineralen waarvan de kristallen perfect splijten in extreem dunne elastische vlakken.

Nieuw!!: Precambrium en Mica · Bekijk meer »

Michigan

Michigan (IPA: mɪʃɨgən) is een staat die zowel in de Grote Merenregio als het middenwesten van de Verenigde Staten van Amerika ligt.

Nieuw!!: Precambrium en Michigan · Bekijk meer »

Micriet

Micriet is een bestanddeel van kalksteen, bestaande uit zeer fijne kalkhoudende deeltjes gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Micriet · Bekijk meer »

Micro-aerofiel

Bacteriën die micro-aerofiel zijn, hebben wel zuurstof nodig, maar wel in kleine hoeveelheden.

Nieuw!!: Precambrium en Micro-aerofiel · Bekijk meer »

Micro-organisme

Een cluster van'' Escherichia coli'' bacteriën 10.000x vergroot. SEM-foto van ''Staphylococcus aureus'', ca. 10.000x vergroot; een voorbeeld van een micro-organisme. Een micro-organisme (ook wel: microbe) is een organisme dat te klein is om met het blote oog gezien te worden.

Nieuw!!: Precambrium en Micro-organisme · Bekijk meer »

Microbioom

darmen komen zeer verschillende gemeenschappen van micro-organismen voor. Deze commensale bacteriën en andere microben oefenen een belangrijke invloed uit op de algehele lichaamsfysiologie. Het microbioom is het geheel aan micro-organismen dat zich in een bepaalde omgeving bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Microbioom · Bekijk meer »

Microcontinent

Met het begrip microcontinent wordt in de geologie en geofysica, en met name in de platentektoniek, een terrein bedoeld dat hoofdzakelijk uit continentale korst bestaat, maar niet bij een groot continent hoort.

Nieuw!!: Precambrium en Microcontinent · Bekijk meer »

Microklien

Het mineraal microklien is een kalium-aluminium-tectosilicaat met de chemische formule KAlSi3O8.

Nieuw!!: Precambrium en Microklien · Bekijk meer »

Microkristallijn

De kristallografische term microkristallijn is verwant met de term kristallijn en duidt op structuren die zo fijn zijn dat alleen microscopisch onderzoek kan aantonen dat zij uit kristallen en niet uit amorf materiaal of uit glas bestaan.

Nieuw!!: Precambrium en Microkristallijn · Bekijk meer »

Micrometer (eenheid)

Een micrometer is een lengtemaat uit het SI-stelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Micrometer (eenheid) · Bekijk meer »

Micropaleontologie

Antarctica. Foto van een microfossiel met een lengte van 1 millimeter. Micropaleontologie is de kennis en de studie van fossielen die door hun grootte, gewoonlijk tussen 0,001 mm en 1 mm, alleen onder hoge vergrotingen met behulp van een lichtmicroscoop of electronenmicroscoop te zien zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Micropaleontologie · Bekijk meer »

Microscoop

Binoculaire luminescentiemicroscoop Een microscoop (Oudgrieks, mikros en skopein (μικρός, "klein" en σκοπεῖν, "nauwkeurig bekijken, onderzoeken")) is een instrument voor het bestuderen van objecten, die te klein zijn om goed met het blote oog te kunnen worden gezien.

Nieuw!!: Precambrium en Microscoop · Bekijk meer »

Microscopie

gepolariseerde lichtmicroscoop. Microscopie, oppervlakteanalyse of oppervlaktekarakterisering is een categorie binnen de materiaalkarakterisering, die de oppervlakte- of grenslaagstructuur van een materiaal onderzoeken en in kaart brengen.

Nieuw!!: Precambrium en Microscopie · Bekijk meer »

Mid-oceanische rug

Een mid-oceanische rug (soms afgekort tot MOR), spreidingsrug, of spreidingszone is een langgerekte, hoger gelegen structuur.

Nieuw!!: Precambrium en Mid-oceanische rug · Bekijk meer »

Middelpuntvliedende kracht

Middelpuntvliedende kracht, centrifugale kracht of centrifugaalkracht is een schijnkracht die wordt waargenomen door een zelf meebewegende waarnemer.

Nieuw!!: Precambrium en Middelpuntvliedende kracht · Bekijk meer »

Midden-Westen

Het Midden-Westen Het Midden-Westen zijn de staten van de Verenigde Staten die meer aan de noordelijke kant van het midden (eigenlijk iets ten oosten daarvan) liggen.

Nieuw!!: Precambrium en Midden-Westen · Bekijk meer »

Migmatiet

granitische smelt. Een migmatiet (ook wel anatexiet) is een hooggradig metamorf gesteente dat uit donkere (melanosoom) en lichte (leucosoom) gedeelten bestaat.

Nieuw!!: Precambrium en Migmatiet · Bekijk meer »

Mijnbouw

De hamer en moker zijn internationaal het symbool voor mijnbouw Open mijn in Peru Oude goudmijn bij Skidoo in de Death Valley, Californië Mijnbouw is het systematisch onttrekken van stoffen of delfstoffen aan de bodem, voor bijzonder gebruik of verwerking, met een speciaal daarvoor ingerichte voorziening of infrastructuur.

Nieuw!!: Precambrium en Mijnbouw · Bekijk meer »

Milieu

Het milieu is het geheel van voorwaarden en invloeden van de omgeving, waardoor het leven voor een organisme daar al dan niet mogelijk is Milieu of omgeving is, in de biologie en de ecologie, het geheel van uitwendige voorwaarden en invloeden die voor een organisme, hetzij dier (inclusief de mens), plant of micro-organisme, van essentieel belang zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Milieu · Bekijk meer »

Mineraal

Versteend hout, waarin de organische materialen vervangen zijn door mineralen Een mineraal is een in de natuur voorkomend element of anorganische verbinding met een omschreven chemische samenstelling en karakteristieke kristalstructuur.

Nieuw!!: Precambrium en Mineraal · Bekijk meer »

Mineraal (geologie)

silica (SiO2). Een mineraal is een in de natuur voorkomende stof die zichtbaar homogeen van structuur en samenstelling is.

Nieuw!!: Precambrium en Mineraal (geologie) · Bekijk meer »

Mineralogie

Mineralogische verzameling. De mineralogie of delfstofkunde is de tak binnen de aardwetenschappen die zich richt op de systematische studie van mineralen, hun voorkomen, ontstaan, metamorfose en rol in de geologie.

Nieuw!!: Precambrium en Mineralogie · Bekijk meer »

Minnesota

Minnesota is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Minnesota · Bekijk meer »

Misema Caldera

De Misema Caldera is een 2,704 - 2,707 miljoen jaar oude caldera in Ontario en Quebec, Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Misema Caldera · Bekijk meer »

Mississippi (rivier)

Satellietfoto van de Mississippidelta in 2001 De Mississippi is, op de Missouri na, de langste rivier (3766 kilometer lang) van Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Mississippi (rivier) · Bekijk meer »

Missoula

Missoula is een plaats (city) in de Amerikaanse staat Montana, en valt bestuurlijk gezien onder Missoula County.

Nieuw!!: Precambrium en Missoula · Bekijk meer »

Missouri (staat)

Missouri is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Missouri (staat) · Bekijk meer »

Mitochondrion

Mitochondrion Een mitochondrionEverdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012).

Nieuw!!: Precambrium en Mitochondrion · Bekijk meer »

MmHg

Torricelli: boven de kwikkolom is het (vrijwel) vacuüm dus de luchtdruk kan gemeten worden als de hoogte van de kolom in mm De eenheid mmHg of vaak ook mm Hg (spreek uit millimeter kwik, millimeter kwikkolom of millimeter kwikdruk) is een niet-SI-eenheid voor het aangeven van de mate van druk.

Nieuw!!: Precambrium en MmHg · Bekijk meer »

Modder

Modder, slijk, bagger of blubber is een vloeibaar of semi-vloeibaar mengsel van klei, silt en water, een suspensie.

Nieuw!!: Precambrium en Modder · Bekijk meer »

Moddersteen

Moddersteen of mudstone is een type sedimentair gesteente dat nauwelijks of geen klasten bevat met de grootte van zand of groter (groter dan 2 mm).

Nieuw!!: Precambrium en Moddersteen · Bekijk meer »

Moddervulkaan

Moddervulkaan in de buurt van Buzău in Roemenië Een moddervulkaan bestaat uit modder en gas die vanuit een ondergronds reservoir naar buiten stromen via een vulkanische kegel of simpelweg een scheur in de grond.

Nieuw!!: Precambrium en Moddervulkaan · Bekijk meer »

Moedergesteente (geologie)

Moedergesteente in relatie tot een aardolie- en aardgasreservoir Een moedergesteente (Engels: source rock) is in de petroleumgeologie het gesteente dat het oorspronkelijke organisch materiaal heeft geleverd voor een aardolie- of aardgasreservoir.

Nieuw!!: Precambrium en Moedergesteente (geologie) · Bekijk meer »

Moeras

Veenmoeras in natuurgebied De Liereman. Een moeras (uit het Oudfrans marasc, Nieuwfrans marais) is een type drasland, dat wordt gedomineerd door kruidachtige in plaats van houtachtige plantensoorten en waar veen wordt gevormd, een afzetting van dood plantmateriaal, vaak mossen en dan hoofdzakelijk veenmossen.

Nieuw!!: Precambrium en Moeras · Bekijk meer »

Moermansk

Moermansk (Russisch: Му́рманск) is een stad aan de Moermankust van de Barentszzee in het uiterste noordwesten van de Russische Federatie.

Nieuw!!: Precambrium en Moermansk · Bekijk meer »

Moleculaire genetica

Moleculaire genetica is de wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van structuur en functie van genen op een moleculair niveau.

Nieuw!!: Precambrium en Moleculaire genetica · Bekijk meer »

Moleculaire klok

Moleculaire evolutie van bamboesoorten. De kruidachtige bamboesoorten (Orylae), hebben een hoge mutatiesnelheid en evolueren sneller dan andere bamboesoorten. De moleculaire klok is een term voor de evolutiebiologische techniek die gegevens van fossielen en van de snelheid van moleculaire evolutie gebruikt om af te leiden wanneer in de geologische tijdschaal twee soorten of andere taxa divergeerden.

Nieuw!!: Precambrium en Moleculaire klok · Bekijk meer »

Moleculaire wolk

Eta Carina Nevel. Dit plaatje heeft een breedte van ongeveer twee lichtjaren en is genomen door de Hubble Space Telescope in 1999. Een moleculaire wolk is een interstellaire wolk waarvan de dichtheid en omvang de vorming van moleculaire waterstof (H2) toelaat.

Nieuw!!: Precambrium en Moleculaire wolk · Bekijk meer »

Molecuul

Verschillende modellen van een molecuul glucose Een molecuul of molecule is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog de chemische eigenschappen van die stof bezit.

Nieuw!!: Precambrium en Molecuul · Bekijk meer »

Molybdeen

Molybdeniet Molybdeen is een chemisch element met symbool Mo en atoomnummer 42.

Nieuw!!: Precambrium en Molybdeen · Bekijk meer »

Monaziet

Het mineraal monaziet is een fosfaat met de chemische formule (Ce,La,Y,Th)PO4.

Nieuw!!: Precambrium en Monaziet · Bekijk meer »

Monera

Monera is, volgens een inmiddels weinig of niet meer gangbare indeling, het rijk van prokaryoten, eencellige organismen zonder celkern.

Nieuw!!: Precambrium en Monera · Bekijk meer »

Monochromator

Schematische tekening van een monochromator voor zichtbaar licht Een monochromator is een instrument dat van straling die uit een mengsel van golflengten bestaat slechts enkele golflengten door laat.

Nieuw!!: Precambrium en Monochromator · Bekijk meer »

Monomeer

Een monomeer (Oudgrieks: μονομερής monomerḗs: uit één stuk,Muller, F. (1932). Grieksch woordenboek. (3de druk). Groningen/Den Haag/Batavia: J.B. Wolters’ Uitgevers-Maatschappij N.V. Liddell, H.G. & Scott, R. (1940). A Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of Roderick McKenzie. Oxford: Clarendon Press. en μέρος méros: deel) is in de scheikunde een relatief eenvoudig organisch molecuul dat, chemisch gekoppeld aan een of meerdere andere monomeren, als bouwsteen kan dienen voor grotere moleculen: dimeren, oligomeren en polymeren.

Nieuw!!: Precambrium en Monomeer · Bekijk meer »

Montana (staat)

Glacier National Park in de Rocky Mountains, aan de Canadese grens Billings, grootste stad van Montana Montana, officieel de Staat van Montana (Engels: State of Montana), is een van de vijftig staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Montana (staat) · Bekijk meer »

Monzoniet

Kwarts-monzoniet, Cape Cod, Massachusetts. Monzoniet is een intermediair (noch uitgesproken felsisch, noch mafisch) dieptegesteente dat bestaat uit ongeveer gelijke hoeveelheden natrium-houdend plagioklaas en orthoklaas-veldspaat.

Nieuw!!: Precambrium en Monzoniet · Bekijk meer »

Morene

Een morene is een ophoping van ongeconsolideerd puin (regoliet en gesteente), soms aangeduid als glaciale afzetting, die voorkomt in zowel huidige als vroeger door gletsjer bedekte gebieden, en die eerder is meegenomen door een gletsjer of ijskap.

Nieuw!!: Precambrium en Morene · Bekijk meer »

Morfologie (biologie)

De morfologie is de tak van de biologie die de bouw en vorm bestudeert van organismen (vormleer), hun organen (orgaanleer) en weefsels (histologie en anatomie) en probeert hun veelvormigheid terug te brengen tot evolutionair te duiden bouwplannen.

Nieuw!!: Precambrium en Morfologie (biologie) · Bekijk meer »

Mosdiertjes

Fossiele mosdiertjes De mosdiertjes (Bryozoa of Ectoprocta, niet te verwarren met de mosbeertjes) zijn een stam van Protostomia, die vooral in zee leven.

Nieuw!!: Precambrium en Mosdiertjes · Bekijk meer »

Mossen

De mossen of bladmossen (stam Bryophyta Schimper 1836, vroeger ook wel in de rang van klasse als Musci of Bryopsida) zijn kleine, kruidachtige landplanten, die solitair tot dicht op elkaar gepakt groeien in matten of kussens op rotsen, bodem of als epifyten op de stam of bladeren van bomen.

Nieuw!!: Precambrium en Mossen · Bekijk meer »

Mount Isa

Mount Isa is een stad in Noordwest-Queensland, Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Mount Isa · Bekijk meer »

Mozambique

Mozambique (uitspraak: mozɑmˈbik; Portugees: Moçambique), officieel de Republiek Mozambique (Portugees: Republica de Moçambique), is een land in het zuidoosten van Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Mozambique · Bekijk meer »

Muscoviet

Het mineraal muscoviet is een gehydrateerd kalium-aluminium-fylosilicaat met de chemische formule KAl2(AlSi3)O10(OH)2.

Nieuw!!: Precambrium en Muscoviet · Bekijk meer »

Myloniet

allochtone) Blåhø nappe op Otrøy, Midden-Noorwegen. Zuidelijke Alpen, Italië. Myloniet is een sterk gefolieerd en/of gelinieerd tektonisch gesteente met een zeer kleine korrelgrootte.

Nieuw!!: Precambrium en Myloniet · Bekijk meer »

Myofibril

1. Axon2. Motorische eindplaat3. Spiervezel4. Myofibril Myofibrillen, ook wel contractiele elementen genoemd, zijn langwerpige eiwitketens bestaande uit myosine en actine die de contractie van spierweefsel mogelijk maken.

Nieuw!!: Precambrium en Myofibril · Bekijk meer »

Namibië

Namibië, officieel de Republiek Namibië (Afrikaans: Republiek van Namibië; Engels: Republic of Namibia; Duits: Republik Namibia), is een land in zuidelijk Afrika, aan de kust van de Atlantische Oceaan tussen Angola en Zuid-Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Namibië · Bekijk meer »

Nanometer

Een nanometer (symbool: nm) is een lengtemaat die is afgeleid van het SI-stelsel en is gelijk aan een miljardste van een meter (0,000 000 001 m) of in wetenschappelijke notatie 1×10−9 m. Het prefix nano komt van het Oudgriekse νᾶνος, nanos, of het Latijnse nanus voor dwerg.

Nieuw!!: Precambrium en Nanometer · Bekijk meer »

Nanotechnologie

Voorbeelden van verschillende vormen van nanomaterialen uit koolstofatomen, zoals fullereen ofwel Buckyballs (d,e,f). Nanotechnologie is de techniek die het mogelijk maakt te werken met deeltjes in de grootte-orde van nanometers (afkorting nm, een miljardste van een meter).

Nieuw!!: Precambrium en Nanotechnologie · Bekijk meer »

Nappe

Een nappe of dekblad is een term in de structurele geologie, waarmee de tektonische eenheid van de hanging wall bij een overschuiving wordt bedoeld.

Nieuw!!: Precambrium en Nappe · Bekijk meer »

National Aeronautics and Space Administration

logo van NASA Het hoofdkantoor (Mary W. Jackson NASA Headquarters) van NASA in Washington D.C. De National Aeronautics and Space Administration, afgekort tot NASA, is een onafhankelijk agentschap van de federale overheid van de Verenigde Staten, dat verantwoordelijk is voor het Amerikaanse civiele ruimtevaartprogramma.

Nieuw!!: Precambrium en National Aeronautics and Space Administration · Bekijk meer »

Nature

Nature (Engels voor 'natuur') is een gerenommeerd, Brits wetenschappelijk tijdschrift dat wekelijks verschijnt.

Nieuw!!: Precambrium en Nature · Bekijk meer »

Natuurkunde

natuurkundige verschijnselen Natuurkunde of fysica is de wetenschap die de algemene eigenschappen van materie, straling en energie bestudeert, evenals het gedrag ervan in de ruimte en de tijd.

Nieuw!!: Precambrium en Natuurkunde · Bekijk meer »

Natuurlijke maan

Aarde Een natuurlijke maan of natuurlijke satelliet is een hemellichaam dat rond een (exo)planeet, dwergplaneet of planetoïde, of eventueel een andere maan draait.

Nieuw!!: Precambrium en Natuurlijke maan · Bekijk meer »

Natuurlijke selectie

gemeenschappelijke voorouder Natuurlijke selectie (in het Nederlands aanvankelijk natuurkeus genoemd) is het verschijnsel dat sommige organismen uit een bepaalde populatie beter in hun omgeving passen, dat wil zeggen: meer kans hebben om te zorgen voor overlevende nakomelingen dan minder goed aangepaste organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Natuurlijke selectie · Bekijk meer »

Nebraska

Nebraska is een staat van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Nebraska · Bekijk meer »

Neoarcheïcum

De geologische era Neoarcheïcum (ook Neoarchaïcum) is de laatste/bovenste era van het eon Archeïcum, dat duurde van 2,8 Ga tot 2,5 Ga.

Nieuw!!: Precambrium en Neoarcheïcum · Bekijk meer »

Neodymium

Neodymium is een scheikundig element met symbool Nd en atoomnummer 60.

Nieuw!!: Precambrium en Neodymium · Bekijk meer »

Neomorfose

Neomorfose (Engels: neomorphism) is een rekristallisatie in sedimentair gesteente waarbij de chemische compositie gelijk blijft maar de vorm van de kristallen verandert.

Nieuw!!: Precambrium en Neomorfose · Bekijk meer »

Neoproterozoïcum

Het geologisch tijdvak Neoproterozoïcum is de laatste era van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Neoproterozoïcum · Bekijk meer »

Neptunus (planeet)

Aarde en Neptunus De grote donkere vlek (boven), Scooter (witte wolk midden) en de kleine donkere vlek (onder) De grote donkere vlek Neptunus is vanaf de zon gezien de achtste en verst van de zon verwijderde planeet van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Neptunus (planeet) · Bekijk meer »

Neteldieren

De neteldieren (Cnidaria) vormen een stam van in water levende dieren.

Nieuw!!: Precambrium en Neteldieren · Bekijk meer »

Nevels en gaswolken

De Tarantulanevel, een reusachtig H-II-gebied in de Grote Magelhaense Wolk. VdB 105 en 106 met daarnaast een absorptienevel De planetaire nevel Messier 97 De Wolf-Rayetnevel NGC 2359 Nevels en gaswolken is een term uit de astronomie.

Nieuw!!: Precambrium en Nevels en gaswolken · Bekijk meer »

New Haven (Connecticut)

New Haven is een stad in de Amerikaanse staat Connecticut, in New Haven County.

Nieuw!!: Precambrium en New Haven (Connecticut) · Bekijk meer »

New York (staat)

New York is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en New York (staat) · Bekijk meer »

Newfoundland

Newfoundland (Frans: Terre-Neuve, voorheen in het Nederlands: Terneuf, Engelse uitspraak Newf'ndland) is een eiland in de Atlantische Oceaan voor de noordoostkust van Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Newfoundland · Bekijk meer »

Newfoundland en Labrador

Newfoundland en Labrador is de meest oostelijk gelegen provincie van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Newfoundland en Labrador · Bekijk meer »

Nice

''Port Lympia'' Nice (Occitaans: Niça of Nissa; Francoprovençaals: Nix; Italiaans: Nizza; Latijn: Nicaea; Oudgrieks: Νίκαια) is een stad in het zuiden van Frankrijk aan de Middellandse Zee, gelegen tussen Marseille en Genua, met inwoners op (groot metropolitaans gebied).

Nieuw!!: Precambrium en Nice · Bekijk meer »

Niche (ecologie)

In de ecologie is niche de plaats die een soort of een populatie in een ecosysteem inneemt.

Nieuw!!: Precambrium en Niche (ecologie) · Bekijk meer »

Nikkel

Nikkel is een scheikundig element met symbool Ni en atoomnummer 28.

Nieuw!!: Precambrium en Nikkel · Bekijk meer »

Nitrogenase

Stikstofknolletjes bij tuinboon Nitrogenase is een enzym dat stikstof (N2) uit de lucht, door reducering, kan omzetten in een voor organismen opneembare vorm, zogeheten stikstoffixatie.

Nieuw!!: Precambrium en Nitrogenase · Bekijk meer »

Noord-Amerika

Kaart: The World Factbook CIA Satellietafbeelding van Noord-Amerika Noord-Amerika is een continent dat volledig op het noordelijk halfrond ligt en bijna volledig binnen het westelijk halfrond.

Nieuw!!: Precambrium en Noord-Amerika · Bekijk meer »

Noord-China

Noord-China of Huabei is een gebied in China, dat bestaat uit de twee provincies Hebei en Shanxi, de twee stadsprovincies Peking en Tianjin en de autonome regio Binnen-Mongolië.

Nieuw!!: Precambrium en Noord-China · Bekijk meer »

Noord-Ierland

Noord-Ierland (Engels: Northern Ireland, Iers-Gaelisch: Tuaisceart Éireann, Ulster Schots: Norlin Airlann) maakt als constituerend land met Engeland, Schotland en Wales deel uit van één staat: het Verenigd Koninkrijk.

Nieuw!!: Precambrium en Noord-Ierland · Bekijk meer »

Noord-Kaap

De provincie Noord-Kaap (Afrikaans: Noord-Kaap; Engels: Northern Cape; Tswana: Kapa Bokone) is een provincie van Zuid-Afrika, die ontstond in 1994 toen de vroegere Kaapprovincie in 3 provincies werd opgedeeld (waaronder ook de Oost-Kaap en de West-Kaap).

Nieuw!!: Precambrium en Noord-Kaap · Bekijk meer »

Noord-Karelië

Noord-Karelië (Fins: Pohjois-Karjala, Zweeds: Norra Karelen) is een Finse regio met 163.281 inwoners op een gebied van 18.792,95 km² (2021).

Nieuw!!: Precambrium en Noord-Karelië · Bekijk meer »

Noord-Korea

Noord-Korea, officieel de Democratische Volksrepubliek Korea (Hangul: 조선민주주의인민공화국; Hanja: 朝鮮民主主義人民共和國; MR: Chosŏn Minjujŭi Inmin Konghwaguk), is een land op het Koreaans Schiereiland in Oost-Azië dat grenst aan de landen China, Rusland en Zuid-Korea en aan de Gele Zee en de Japanse Zee.

Nieuw!!: Precambrium en Noord-Korea · Bekijk meer »

Noordelijk Territorium

Het Noordelijk Territorium (Engels: Northern Territory) is een territorium van Australië dat bestaat uit het oorspronkelijk noordelijke gedeelte van de deelstaat Zuid-Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Noordelijk Territorium · Bekijk meer »

Noordelijke IJszee

Reliëfkaart van de Noordelijke IJszee Bathymetrische kaart van de Noordelijke IJszee Op deze kaart wordt de grens van de poolregio aangegeven met een rode lijn. Het gebied ten noorden van deze lijn heeft een gemiddelde temperatuur die beneden de 10 graden Celsius ligt in de warmste maand. De Noordelijke IJszee (in vertalingen uit het Engels ook wel Arctische Oceaan genoemd) is een oceaan ten noorden van de continenten Eurazië en Noord-Amerika waarin het grote ijsveld van de Noordpool (Arctica) ligt.

Nieuw!!: Precambrium en Noordelijke IJszee · Bekijk meer »

Noordpoolgebied

De blauwe stippellijn is de noordpoolcirkel, de rode lijn is de 10°C-juli-isotherm. De noordpool. noordpoolgebied (kunstzinnige weergave). Het noordpoolgebied (ook wel de arctis of Arctica genoemd) is het gebied rond de Noordpool van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Noordpoolgebied · Bekijk meer »

Noordwest-China

Noordwest-China of Xibei is een gebied in China, dat bestaat uit de drie provincies Gansu, Qinghai, en Shaanxi en de twee autonome regio's in Noordwest-China Ningxia en Sinkiang.

Nieuw!!: Precambrium en Noordwest-China · Bekijk meer »

Noorwegen

Noorwegen, officieel het Koninkrijk Noorwegen (Noors: Kongeriket Norge (Bokmål), Kongeriket Noreg (Nynorsk); Noord-Samisch: Norgga gonagasriika; Lule-Samisch: Vuona gånågisrijkka; Zuid-Samisch: Nöörjen gånkarijhke), is een land in Noord-Europa.

Nieuw!!: Precambrium en Noorwegen · Bekijk meer »

Northwest Territories

De Northwest Territories, in Nederlands: Noordwest Territoria (NWT) zijn een territorium van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Northwest Territories · Bekijk meer »

Nostoc

Nostoc is een geslacht van cyanobacteriën, die bolvormige of huidachtige kolonies vormen uit lange, onvertakte celkoorden in een geleiachtige schaal.

Nieuw!!: Precambrium en Nostoc · Bekijk meer »

Nucleosynthese

De oorsprong van de verschillende elementen Vorming van de lichte elementen in het heelal. Bindingsenergie in de atoomkernen Nucleosynthese, nucleus is Latijn voor kern, sunthesis is Grieks voor samenvoeging, is in de kosmologie de vorming van zwaardere chemische elementen uit lichtere, door de versmelting van atoomkernen.

Nieuw!!: Precambrium en Nucleosynthese · Bekijk meer »

Nulmeridiaan

Een nullijn met nog 23 andere meridianen De nulmeridiaan is van alle mogelijke meridianen diegene die als nullijn is aangewezen.

Nieuw!!: Precambrium en Nulmeridiaan · Bekijk meer »

Nunavut

Indeling van Nunavut in drie regio's. Nunavut (Inuktitut: ᓄᓇᕗᑦ) is het grootste, noordelijkste en jongste territorium van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Nunavut · Bekijk meer »

Nuup Kangerlua

De Nuup Kangerlua (Deens: Godthåbsfjorden) is een fjord in het westen van Groenland.

Nieuw!!: Precambrium en Nuup Kangerlua · Bekijk meer »

Oceaan

Satellieten van de NASA voor waarneming van de aarde leveren gegevens over stroming en wind op zee en hoogte en temperatuur van het zeeoppervlak. Grenslaag met condensatieniveau (scherpe ondergrens van de wolken) en troposfeer boven de Atlantische Oceaan. Een oceaan (Oudgrieks Ωκεανός (Ōkeanós)) is een min of meer zelfstandige wereldzee tussen de continenten en kan meerdere (kleinere) zeeën bevatten.

Nieuw!!: Precambrium en Oceaan · Bekijk meer »

Oceanische lithosfeer

Doorsnede van de aardkorst: 1 - continentale lithosfeer; 2 - oceanische lithosfeer met oceaan erboven; 3 - asthenosfeer. Oceanische lithosfeer is het type lithosfeer dat onder de diepe delen van de oceanen voorkomt.

Nieuw!!: Precambrium en Oceanische lithosfeer · Bekijk meer »

Oceanische spreiding

oceanische korst. Het jongste deel is rood, het oudste deel blauw. De ouderdom neemt toe naarmate men verder van de mid-oceanische ruggen is verwijderd. Platen in de aardkorst volgens de platentektoniek. Een mid-oceanische rug. Oceanische spreiding is het proces dat volgens de theorie van platentektoniek plaatsvindt op divergente grenzen (voornamelijk mid-oceanische ruggen, zoals de mid-Atlantische rug) tussen tektonische platen.

Nieuw!!: Precambrium en Oceanische spreiding · Bekijk meer »

Oeganda

Oeganda of Uganda (uitspraak: uˈɣɑnda), officieel de Republiek Oeganda of de Republiek Uganda (Engels:, Swahili), is een land op de evenaar in Oost-Afrika dat – met de klok mee en vertrekkend vanuit het noorden – grenst aan Zuid-Soedan, Kenia, Tanzania, Rwanda en Congo-Kinshasa.

Nieuw!!: Precambrium en Oeganda · Bekijk meer »

Oekraïens Schild

1. het Oekraïens Schild Het Oekraïens Schild is een schild, een geologische structuur, die het midden en westen van Oekraïne beslaat.

Nieuw!!: Precambrium en Oekraïens Schild · Bekijk meer »

Oeral (gebergte)

Drie generaties, een smid met zijn zoon en kleindochter, 1910 Het dorpje Koltsedan (oostelijk van Kamensk-Oeralski) in 1912 Maksimovski-rots bij de Tsjoesovajarivier De Oeral (Russisch: Урал) of het Oeralgebergte (Уральские горы; Oeralski'je gory) is een gebergte dat in Rusland ruwweg van noord naar zuid loopt; het noordelijke deel vormt de scheiding tussen Europa en Azië op het Eurazische vasteland.

Nieuw!!: Precambrium en Oeral (gebergte) · Bekijk meer »

Oerknal

De oerknal of big bang is de populaire benaming van de kosmologische theorie die op basis van de algemene relativiteitstheorie aannemelijk maakt dat 13,8 miljard jaar geleden het heelal ontstond uit een enorm heet punt (ca. 1028 K), met een bijna oneindig grote dichtheid, ofwel een singulariteit.

Nieuw!!: Precambrium en Oerknal · Bekijk meer »

Ohio (staat)

Ohio (OH) is een van de staten van de Verenigde Staten in het Middenwesten met als hoofdstad Columbus.

Nieuw!!: Precambrium en Ohio (staat) · Bekijk meer »

Oklo

Oklo is een plaats in het zuidoosten van Gabon en vooral bekend vanwege de natuurlijke kernsplijtingsreacties die daar 1,5 miljard jaar geleden, tijdens het Proterozoïcum, hebben plaatsgevonden.

Nieuw!!: Precambrium en Oklo · Bekijk meer »

Olivijn

Het mineraal olivijn is een nesosilicaat met als chemische formule (Mg,Fe)2SiO4, waarbij de eindleden tussen magnesium en ijzer worden gevormd door de mineralenreeks forsteriet (rijk aan Mg) en fayaliet (rijk aan Fe).

Nieuw!!: Precambrium en Olivijn · Bekijk meer »

Oman

Wadi Shab Oman (uitspraak: oˈmɑn of oˈman), officieel het Sultanaat Oman (Arabisch: سلطنة عُمان, Salṭanat ʿUmān), is een sultanaat in West-Azië, aan de zuidoostkust van het Arabische Schiereiland.

Nieuw!!: Precambrium en Oman · Bekijk meer »

Onderklasse (biologie)

In de biologie is een subklasse of onderklasse een taxonomische rang of een taxon in die rang.

Nieuw!!: Precambrium en Onderklasse (biologie) · Bekijk meer »

Onderrijk

In de taxonomie is een onderrijk een taxonomische rang of een taxon in die rang.

Nieuw!!: Precambrium en Onderrijk · Bekijk meer »

Onderstam (biologie)

Een onderstam (ook wel substam of subfylum of onderfylum genaamd) is een taxonomische rang of een taxon in die rang.

Nieuw!!: Precambrium en Onderstam (biologie) · Bekijk meer »

Onderwereld (mythologie)

Herakles uit de onderwereld (Paul Cézanne) De onderwereld of het schimmenrijk is de plaats waar men volgens de Griekse mythologie naartoe ging nadat men dood ging.

Nieuw!!: Precambrium en Onderwereld (mythologie) · Bekijk meer »

Onderzeese berg

Een onderzeese berg (Engels: seamount) is een berg die oprijst vanaf de bodem van de oceaan en zeeniveau niet bereikt.

Nieuw!!: Precambrium en Onderzeese berg · Bekijk meer »

Ontario

Ontario is een provincie van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Ontario · Bekijk meer »

Ontsluiting (geologie)

Upper Greensand. Een ontsluiting is een plaats waar een gesteente aan de oppervlakte komt (dagzoomt) en onbegroeid te zien is.

Nieuw!!: Precambrium en Ontsluiting (geologie) · Bekijk meer »

Ontwikkelingsfysiologie

De beginfase van menselijke embryogenese De ontwikkelingsfysiologie of ontogenese is de groei en celdifferentiatie van cellen en weefsels, en de totipotentie van organismen vanaf bevruchte eicel of zygote tot volwassen organisme.

Nieuw!!: Precambrium en Ontwikkelingsfysiologie · Bekijk meer »

Oortwolk

Sedna en het zonnestelsel in de Oortwolk De Oortwolk is een veronderstelde wolk van vele miljarden komeetachtige objecten rondom het zonnestelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Oortwolk · Bekijk meer »

Oost-Afrika

right Oost-Afrika of Oostelijk Afrika omvat de volgende Afrikaanse landen.

Nieuw!!: Precambrium en Oost-Afrika · Bekijk meer »

Oost-Antarctica

Vrijwel lege kaart van Oost-Antarctica Oost-Antarctica of Groot-Antarctica is een van de twee hoofdgebieden van het continent Antarctica.

Nieuw!!: Precambrium en Oost-Antarctica · Bekijk meer »

Oost-Europees Kraton

Het Oost-Europees Kraton is een oud stuk van de aardkorst, een zogenaamd kraton, dat de sokkel vormt onder Oost-Europa en Scandinavië.

Nieuw!!: Precambrium en Oost-Europees Kraton · Bekijk meer »

Opisthokonta

De Opisthokonta of opisthokonten (van Grieks: ὀπίσθω- (achter); κοντός (uitsteeksel)) zijn in de taxonomie een groep eukaryotische organismen, waar behalve een aantal groepen protisten met een enkel flagellum ook de rijken der dieren en schimmels toe gerekend worden.

Nieuw!!: Precambrium en Opisthokonta · Bekijk meer »

Opschuiving

Een opschuiving (opschuivingsbreuk, Engels: reverse fault) is een geologische breuk als gevolg van compressie.

Nieuw!!: Precambrium en Opschuiving · Bekijk meer »

Orde (biologie)

In de taxonomie, de indelingsleer van de biologie, is een orde een van de taxonomische rangen in de indeling of ook een taxon in die rang.

Nieuw!!: Precambrium en Orde (biologie) · Bekijk meer »

Ordovicium

Het Ordovicium is een periode uit de geologische tijdschaal (of een systeem in de stratigrafie), die ongeveer van 485 tot 443 miljoen jaar geleden duurde.

Nieuw!!: Precambrium en Ordovicium · Bekijk meer »

Organel

Een organel is een gespecialiseerd onderdeel van een eukaryotische cel met een bepaalde functie.

Nieuw!!: Precambrium en Organel · Bekijk meer »

Organische stof

Organische stof is afgestorven organisch materiaal op en in de bodem, en is onderhevig aan biologische verteringsprocessen.

Nieuw!!: Precambrium en Organische stof · Bekijk meer »

Organische verbinding

Het aminozuur isoleucine (C6H13NO2) is een goed voorbeeld van een organische verbinding. Koolstofatomen zijn zwart, waterstof is grijs, zuurstof rood, en stikstof blauw. Een organische verbinding of organische stof, is een moleculaire chemische verbinding die in ieder geval één koolstof-atoom bevat, en meestal meerdere koolstofatomen, die via een covalente binding aan elkaar zijn geschakeld tot een koolstofketen.

Nieuw!!: Precambrium en Organische verbinding · Bekijk meer »

Organisme

taal.

Nieuw!!: Precambrium en Organisme · Bekijk meer »

Orogene gordel

Een orogene gordel, mobiele gordel of orogeen is een langgerekte zone in de aardkorst die heeft blootgestaan aan grootschalige deformatie, zoals plooiingen, breuken en schuifzones.

Nieuw!!: Precambrium en Orogene gordel · Bekijk meer »

Orosirium

Het geologisch tijdperk Orosirium is een periode van het era Paleoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Orosirium · Bekijk meer »

Orthogneis

plooien te zien. Een orthogneis is in de geologie en meer specifiek de petrologie een gneis waarvan verondersteld wordt dat de protoliet een (meestal felsisch - silicarijk) dieptegesteente was, meestal een granitoid zoals graniet.

Nieuw!!: Precambrium en Orthogneis · Bekijk meer »

Oscillatoria

De oscillatoria zijn een geslachtsgroep van cyanobacteriën.

Nieuw!!: Precambrium en Oscillatoria · Bekijk meer »

Osmium

Osmium is een scheikundig element met symbool Os en atoomnummer 76.

Nieuw!!: Precambrium en Osmium · Bekijk meer »

Ouderdom van de Aarde

Aarde, samengesteld uit verschillende satellietbeelden door NASA. De ouderdom van de Aarde bedraagt volgens de wetenschappelijke consensus 4,5 tot 4,6 miljard jaar (1 miljard jaar.

Nieuw!!: Precambrium en Ouderdom van de Aarde · Bekijk meer »

Oudgrieks

Oudgrieks,, hē Hellēnikē glōtta, is een verzamelnaam (omdat er geen 'hoofdtaal' was) voor de dialecten die in het oude Griekenland, Ionië en in de Griekse kolonies werden gesproken.

Nieuw!!: Precambrium en Oudgrieks · Bekijk meer »

Overrijdende plaat

Met overrijdende plaat wordt bij een subductiezone in de platentektoniek de plaat bedoeld waaronder een andere plaat subduceert.

Nieuw!!: Precambrium en Overrijdende plaat · Bekijk meer »

Overschuiving

Een overschuiving in de Eifel, Duitsland Een overschuiving is een type opschuiving, een compressieve breuk die gevormd wordt bij het proces van orogenese.

Nieuw!!: Precambrium en Overschuiving · Bekijk meer »

Oxidatie

fluor vormen een ionbinding door middel van een redoxreactie. Natrium staat zijn buitenste elektron af aan het fluoratoom. Het natrium wordt geoxideerd en het fluor wordt gereduceerd. Oxidatie is het scheikundige proces waarbij een stof (de reductor) elektronen afstaat aan een andere stof (de oxidator).

Nieuw!!: Precambrium en Oxidatie · Bekijk meer »

Oxide

In de anorganische chemie is een oxide een verbinding tussen een ander element en zuurstof waarin zuurstof als oxidator optreedt en de oxidatietoestand −2 aanneemt (O2−).

Nieuw!!: Precambrium en Oxide · Bekijk meer »

Ozon (stof)

Ozon is een enkelvoudige stof van het element zuurstof, met als brutoformule O3.

Nieuw!!: Precambrium en Ozon (stof) · Bekijk meer »

Ozonlaag

De ozonlaag of ozonsfeer is een laag in de stratosfeer, tussen ongeveer 15 en 50 kilometer hoogte, waarin relatief veel ozon aanwezig is.

Nieuw!!: Precambrium en Ozonlaag · Bekijk meer »

Paleo-ecologie

Paleo-ecologie maakt gebruik van fossielen om ecosystemen van het verleden te reconstrueren.

Nieuw!!: Precambrium en Paleo-ecologie · Bekijk meer »

Paleo-oceanografie

Paleo-oceanografie is de studie van de geschiedenis van de oceanen in het geologische verleden met betrekking tot circulatie, chemische samenstelling, biologische samenstelling, geologie en patronen van sedimentatie.

Nieuw!!: Precambrium en Paleo-oceanografie · Bekijk meer »

Paleoarcheïcum

Het geologisch tijdvak Paleoarcheïcum (ook Paleoarchaïcum) is een era van het eon Archaïcum, dat duurde van 3,6 Ga tot 3,2 Ga.

Nieuw!!: Precambrium en Paleoarcheïcum · Bekijk meer »

Paleocontinent

Een paleocontinent is een continent dat tijdens de geologische geschiedenis bestond en is opgegaan in de huidige continenten, eventueel door eerst in andere paleocontinenten over te gaan.

Nieuw!!: Precambrium en Paleocontinent · Bekijk meer »

Paleogeen

Het Paleogeen is een tijdperk in de geologische tijdschaal dat duurde van 66 tot 23,03 miljoen jaar (Ma) geleden.

Nieuw!!: Precambrium en Paleogeen · Bekijk meer »

Paleogeografie

bewegingen van de continenten in de laatste 250 miljoen jaar Paleogeografie van Nederland (3850 v Chr) De paleogeografie is de tak binnen de aardwetenschappen die de ligging en bewegingen van aardplaten alsmede de verdeling van land, zee en gebergten door de geologische geschiedenis heen bestudeert.

Nieuw!!: Precambrium en Paleogeografie · Bekijk meer »

Paleoklimatologie

Paleoklimatologie is de studie van het klimaat met behulp van gegevens die in de bodem zijn opgeslagen.

Nieuw!!: Precambrium en Paleoklimatologie · Bekijk meer »

Paleomagnetisme

Paleomagnetisme is in de geologie of geofysica de wetenschap betreffende de gerichtheid van het magnetisch veld in gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Paleomagnetisme · Bekijk meer »

Paleomilieu

Een paleomilieu is een oude omgeving die bestond in het verleden.

Nieuw!!: Precambrium en Paleomilieu · Bekijk meer »

Paleontologie

Paleontologie (Oudgrieks: παλαιός palaios, oud, ὄν, on, "wezen") is de wetenschap die fossiele resten of sporen van organismen bestudeert, om aan de hand daarvan de aarde en evolutie van het leven op aarde in het geologisch verleden te reconstrueren.

Nieuw!!: Precambrium en Paleontologie · Bekijk meer »

Paleoproterozoïcum

Het geologisch tijdperk Paleoproterozoïcum is de vroegste era van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Paleoproterozoïcum · Bekijk meer »

Paleosol

Paleosol is een bodemclassificatie waarbij een bodem na vorming begraven is geraakt door sedimentatie, een zogenaamde fossiele bodem.

Nieuw!!: Precambrium en Paleosol · Bekijk meer »

Paleozoïcum

Het geologisch tijdperk Paleozoïcum (Grieks voor oud leven) is een era in de geologische tijdschaal die het gedeelte van de geschiedenis van de Aarde tussen 541 en 251,902 miljoen jaar geleden omvat.

Nieuw!!: Precambrium en Paleozoïcum · Bekijk meer »

Pangea

Pangea en de omringende oceanen Pangea (verouderde spellingswijze Pangaea, van Oudgrieks, pan, "gehele" en, Gaia, "Aarde") is het supercontinent dat bestond tijdens het einde van het Perm en het Trias, 250 tot 210 miljoen jaar (Ma) geleden, waaruit alle huidige continenten ontstaan zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Pangea · Bekijk meer »

Parallel (geografie)

Kreeftskeerkring Een parallel of breedtecirkel (parallelcirkel) is een denkbeeldige cirkel op aarde die alle punten op een bepaalde breedtegraad verbindt.

Nieuw!!: Precambrium en Parallel (geografie) · Bekijk meer »

Parcimonie

Parcimonie (spaarzaamheid) is een basisprincipe in de wetenschappelijke methode.

Nieuw!!: Precambrium en Parcimonie · Bekijk meer »

Partiële druk

De partiële druk of partieeldruk van een gas in een mengsel, is dat deel van de druk van het mengsel dat afkomstig is van dat gas.

Nieuw!!: Precambrium en Partiële druk · Bekijk meer »

Parts per million

Parts per million (ppm) oftewel delen per miljoen is een maat voor concentratie.

Nieuw!!: Precambrium en Parts per million · Bekijk meer »

Pascal (eenheid)

De pascal (symbool Pa) is de SI-eenheid voor druk.

Nieuw!!: Precambrium en Pascal (eenheid) · Bekijk meer »

Passieve marge

Doorsnede van een passieve marge. Een passieve marge (Engels: passive margin) is in de tektoniek een overgang tussen de continentale lithosfeer onder een continent of een continentaal plat en oceanische lithosfeer onder een oceaan, waar geen plaatgrens ligt.

Nieuw!!: Precambrium en Passieve marge · Bekijk meer »

Pauw (sterrenbeeld)

Kaart van het sterrenbeeld Pauw. Pauw (Pavo, afkorting Pav) is een sterrenbeeld aan de zuiderhemel, liggende tussen rechte klimming 17u37m en 21u30m en tussen declinatie −57° en −75°.

Nieuw!!: Precambrium en Pauw (sterrenbeeld) · Bekijk meer »

Peerreview

Peerreview (Engels: peer review, ook wel aangeduid als: collegiale toetsing of onderlinge toetsing) is een methode om de kwaliteit en objectiviteit van onderzoek en (geschreven) werk te verbeteren, verifiëren of controleren door het werk te onderwerpen aan de kritische blik van een aantal gelijken (Engels: peers), meestal vakgenoten of collega's van de onderzoeker(s) of auteur(s).

Nieuw!!: Precambrium en Peerreview · Bekijk meer »

Pekel

Massaconcentratie in een zoutoplossing. Daling vriespunt van een zoutoplossing. Pekel is water dat bijna of volledig verzadigd is met zout (NaCl), het heeft dus een hoge saliniteit (zoutgehalte).

Nieuw!!: Precambrium en Pekel · Bekijk meer »

Peliet

Met peliet (van Grieks: πηλός (pelos), "klei") wordt een fijnkorrelig sedimentair gesteente bedoeld, dat een grote fractie (vaak gehydrateerde) aluminium-silicaten bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Peliet · Bekijk meer »

Peralumineus

Peralumineus (Engels: peraluminous) staat in de petrologie en vulkanologie voor stollingsgesteente, magma of lava dat zeer rijk is aan het element aluminium.

Nieuw!!: Precambrium en Peralumineus · Bekijk meer »

Peridotiet

Peridotiet is een grof kristallijn ultramafisch gesteente met hoge dichtheid dat hoofdzakelijk bestaat uit de mineralen olivijn en twee pyroxenen.

Nieuw!!: Precambrium en Peridotiet · Bekijk meer »

Periode (tijdperk)

Een periode in de geologische geschiedenis is een onderverdeling van een era.

Nieuw!!: Precambrium en Periode (tijdperk) · Bekijk meer »

Perm (periode)

Het geologisch tijdperk Perm is in de geologische tijdschaal de laatste periode van het Paleozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Perm (periode) · Bekijk meer »

Petrografie

Petrografie is het vakgebied binnen de geologie dat zich bezighoudt met de gedetailleerde beschrijving van gesteenten.

Nieuw!!: Precambrium en Petrografie · Bekijk meer »

Petroleum

Petroleum is de volksnaam voor kerosine, de aardoliefractie met een kookpunt tussen circa 150 °C en 290 °C, net boven dat van benzine.

Nieuw!!: Precambrium en Petroleum · Bekijk meer »

Petrologie

Petrologie is een onderzoeksgebied binnen de geologie dat zich richt op het bestuderen van de samenstelling van gesteenten en de omstandigheden waaronder deze zijn ontstaan.

Nieuw!!: Precambrium en Petrologie · Bekijk meer »

Pilbara

Landschap in het Nationaal park Karijini De Pilbara (uitgesproken als "Pillbra") is een van de negen regio's van West-Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Pilbara · Bekijk meer »

Pilbarakraton

Kaart van Vaalbara (hypothese) Pilbarakraton is een van de kratons uit het Archeïcum en samen met het Kaapvaalkraton (Transvaal en Zimbabwe) vormden ze het Vaalbara, het eerste supercontinent van de Aarde, ongeveer 3,3 miljard jaar geleden (3.3 Ga).

Nieuw!!: Precambrium en Pilbarakraton · Bekijk meer »

Pixel

Een pixel is een enkele gekleurde punt (Eng.: dot) op het beeldscherm van de computer of in een digitaal beeld.

Nieuw!!: Precambrium en Pixel · Bekijk meer »

Plagioklaas

right De mineralen-reeks plagioklaas (Oudgrieks: πλάγιος (plágios), scheef en κλάσις (klásis), het breken, breukMuller, F. (1932). Grieksch woordenboek. (3de druk). Groningen/Den Haag/Batavia: J.B. Wolters’ Uitgevers-Maatschappij N.V.) is een groep van aluminium-tectosilicaten die behoren tot de veldspaten met samenstellingen tussen de eindleden albiet-anorthiet, met albiet als natrium-houdend en anorthiet als calcium-houdend uiterste mineraal.

Nieuw!!: Precambrium en Plagioklaas · Bekijk meer »

Planeet

Venus (rechtsvoor) uit het zonnestelsel en de ster Sirius B (midden). Een planeet is een hemellichaam dat zich om een ster beweegt.

Nieuw!!: Precambrium en Planeet · Bekijk meer »

Planetaire differentiatie

In de kosmogonie is planetaire differentiatie een proces waarbij door fractionatie en/of dichtheidsverschillen de scheikundige elementen in een planeet zich in een bepaald reservoir (gedeelte van de planeet) concentreren.

Nieuw!!: Precambrium en Planetaire differentiatie · Bekijk meer »

Planetenstelsel

Artistiek concept van een planetenstelsel. Een planetenstelsel (zeldzamer zonnestelsel) is een verzameling van hemellichamen met minstens twee planeten die door de zwaartekracht van een centrale (al dan niet meervoudige) ster bijeen wordt gehouden.

Nieuw!!: Precambrium en Planetenstelsel · Bekijk meer »

Planetesimaal

In de kosmogonie zijn planetesimalen objecten waarvan men denkt dat ze voorkomen in stellaire nevels.

Nieuw!!: Precambrium en Planetesimaal · Bekijk meer »

Planetoïde

Foto van de planetoïde 253 Mathilde, in 1997 gemaakt door de ruimtesonde NEAR Shoemaker. Mathilde is iets groter dan 50 km in diameter. Planetoïden, ook wel asteroïden genoemd, zijn stukken materie die zich evenals planeten en dwergplaneten in een baan om de Zon bewegen.

Nieuw!!: Precambrium en Planetoïde · Bekijk meer »

Planetoïdengordel

De positie van de planetoïdengordel tussen de banen van Mars en Jupiter. Dit is waar het overgrote deel van de planetoïden in het binnendeel van het Zonnestelsel gevonden kan worden. De uitzonderingen zijn planetoïden met sterk ellipsvormige banen of banen met een sterke helling ten opzichte van het baanvlak van de acht planeten. De planetoïdengordel of hoofdgordel is een regio in het zonnestelsel ruwweg tussen de planeten Mars en Jupiter, waar de grootste concentratie van planetoïdenbanen zich bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Planetoïdengordel · Bekijk meer »

Planetologie

Planetologie (of planeetkunde) is de wetenschap die zich bezighoudt met de systematische studie van planeten, manen, planetoïden en kometen (maar geen sterren zoals de Zon), hun ontstaan en evolutie inbegrepen.

Nieuw!!: Precambrium en Planetologie · Bekijk meer »

Plankton

''Tomopteris'', een voorbeeld van zoöplankton Lichtend plankton Plankton is een verzamelnaam voor micro-organismen die voornamelijk zwevend in het water leven, en zodoende voor hun (passieve) verplaatsing vooral afhankelijk zijn van de heersende stromingen, in tegenstelling tot nekton, dat zichzelf actief kan verplaatsen, onafhankelijk van de stromingen.

Nieuw!!: Precambrium en Plankton · Bekijk meer »

Planten

Planten (Viridiplantae binnen de Archaeplastida, oorspronkelijk Plantae) zijn organismen die zich niet kunnen voortbewegen en die fotosynthese vertonen.

Nieuw!!: Precambrium en Planten · Bekijk meer »

Plantengemeenschap

Kalkgrasland met ''Anemone sylvestris'' Een plantengemeenschap, plantengezelschap of fytocoenon (meervoud: fytocoena), in de vegetatiekunde vaak kortweg gemeenschap genoemd, is een karakteristieke, niet willekeurige groep van planten in een vegetatie.

Nieuw!!: Precambrium en Plantengemeenschap · Bekijk meer »

Plasmodiale slijmzwammen

De plasmodiale slijmzwammen of echte slijmzwammen (Myxogastrea, Myxogastromycetidae of Eumixa, soms ook Myxomycota) vormen een klasse van de slijmzwammen.

Nieuw!!: Precambrium en Plasmodiale slijmzwammen · Bekijk meer »

Platentektoniek

Platentektoniek, plaattektoniek of schollentektoniek is de wetenschappelijke theorie die zowel de geografische ligging van continenten, oceanen, gebergten en andere structuren aan het aardoppervlak verklaart, als de geologische structuren in de aardkorst en de plek waar aardbevingen en vulkanisme voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Platentektoniek · Bekijk meer »

Platform (tektoniek)

Platforms zijn op deze kaart aangegeven als roze Een platform is in de geologie een deel van een continent waar de aardkorst al zeer lang stabiel is (langer dan ongeveer 1 miljard jaar), maar het oude gesteente niet aan het aardoppervlak ligt maar overdekt is met jonger gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Platform (tektoniek) · Bekijk meer »

Platinagroep

De platinagroep metalen (IUPAC-groepsnummers 8, 9 en 10, vroeger bekend als VIIIb) uit het periodiek systeem, ook wel platinametalen of ijzerplatinagroep genoemd, omdat deze elementen veel overeenkomstige eigenschappen hebben, omvat drie kolommen van het periodiek systeem.

Nieuw!!: Precambrium en Platinagroep · Bekijk meer »

Plooi (geologie)

Barstow, Californië. Een plooi (Engels: fold) is in de geologie een ombuiging in oorspronkelijk horizontale lagen (zoals sedimentaire lagen).

Nieuw!!: Precambrium en Plooi (geologie) · Bekijk meer »

Plutonisme (theorie)

Frontispies uit Charles Lyell's boek ''Principles of Geology'', waarmee het principe van plutonisme wordt duidelijk gemaakt. Het plutonisme is een geologische theorie, die stelt dat gesteenten ontstaan door vulkanisme aangedreven door warmte uit het binnenste van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Plutonisme (theorie) · Bekijk meer »

Point Barrow

Point Barrow (of Nuvuk) is de noordelijkste punt van de Verenigde staten, voor de Beaufortzee in Alaska.

Nieuw!!: Precambrium en Point Barrow · Bekijk meer »

Polyfyletische groep

Een hypothetisch taxon warmbloedige dieren zou polyfyletisch zijn aangezien de laatste gemeenschappelijke voorouder van de warmbloedige zoogdieren (Mammalia) en vogels (Aves) er niet toe zou behoren Een polyfyletische groep is een taxon waarbij de laatste gemeenschappelijke voorouder van alle organismen in dat taxon zelf niet tot dat taxon behoort.

Nieuw!!: Precambrium en Polyfyletische groep · Bekijk meer »

Polymeer

Buizen van polyvinylchloride (pvc), een synthetisch polymeer. Molecuulmodel van een lineair polymeer, in dit geval polypropyleen. Een polymeer (Grieks: poly, 'veel' en meros, 'deel') is een organisch molecuul dat bestaat uit een opeenvolging van identieke - of soortgelijke - delen of monomeren, die chemisch aan elkaar zijn gekoppeld.

Nieuw!!: Precambrium en Polymeer · Bekijk meer »

Polymerisatie

Polymerisatie is binnen de organische chemie het, via een covalente binding, samenvoegen van kleine moleculen (monomeren) tot een lange keten (polymeer).

Nieuw!!: Precambrium en Polymerisatie · Bekijk meer »

Polymorf (kristallografie)

GPa ligt het smeltpunt boven de 100 °C. Allotropie in koolstof: diamant (links) en grafiet (rechts) met onderaan hun structuren. Beiden bestaan uit koolstof-atomen, maar deze zijn verschillend gerangschikt. Polymorf (Grieks: veelvormig) is de eigenschap dat een enkelvoudige of samengestelde stof zich in vaste aggregatietoestand in verschillende kristallijne fasen, materie opgebouwd uit een kristalstructuur, kan voordoen.

Nieuw!!: Precambrium en Polymorf (kristallografie) · Bekijk meer »

Polysacharide

Molecuulmodel van cellulose Polysachariden zijn koolhydraten die zijn opgebouwd uit tien of meer monosacharide-eenheden.

Nieuw!!: Precambrium en Polysacharide · Bekijk meer »

Poolgebied

De poolgebieden Poolgebied is de gebruikelijke aanduiding voor het gebied ten noorden van de noordpoolcirkel (de Arctis) en het gebied ten zuiden van de zuidpoolcirkel.

Nieuw!!: Precambrium en Poolgebied · Bekijk meer »

Poolklimaat

Antarctica (EF) Toendra in Noord-Canada (ET) Het poolklimaat of arctische klimaat is het E-klimaat in de klimaatclassificatie van Köppen.

Nieuw!!: Precambrium en Poolklimaat · Bekijk meer »

Populatie (biologie)

Een populatie is een groep organismen van dezelfde soort die niet in tijd of plaats van elkaar gescheiden zijn en dus (theoretisch) met elkaar kunnen voortplanten, alle zich potentieel onderling voortplantende individuen van die soort in een habitat.

Nieuw!!: Precambrium en Populatie (biologie) · Bekijk meer »

Porfier

Graniet met een porfirische textuur, Mont Blancmassief, Zwitserland. basalt/diabaas. Porfier (ook wel: porfirisch gesteente) is een stollingsgesteente met een typische textuur van relatief grote fenocrysten in een grondmassa van kleinere kristallen.

Nieuw!!: Precambrium en Porfier · Bekijk meer »

Porfyroblast

cm groot. Locatie: Paraíba, Brazilië. verweerde olivijn. Locatie: Otrøy, Western Gneiss Region, Caledoniden, Noorwegen. Een porfyroblast is een term in de petrologie voor kristallen in metamorfe gesteenten die duidelijk groter zijn dan een omringende grondmassa van kleinere kristallen.

Nieuw!!: Precambrium en Porfyroblast · Bekijk meer »

Porositeit

Poriën in asfalt Porositeit of poreusheid is de aanwezigheid van kleine openingen (poriën) in een materiaal.

Nieuw!!: Precambrium en Porositeit · Bekijk meer »

Predatie

Een leeuw en zijn welp eten van een buffel. Predatie is het vangen, doden en opeten door een organisme, meestal een dier, van een ander dier, het prooidier.

Nieuw!!: Precambrium en Predatie · Bekijk meer »

Predator

anolis Predator of natuurlijke vijand is in de ecologie de aanduiding voor een dier, dat zijn dierlijke prooi actief bejaagt om die te doden.

Nieuw!!: Precambrium en Predator · Bekijk meer »

Prenectarium

Het Prenectarium is een periode uit de geologische tijdschaal van de Maan, die van de vorming van de Maan tot 3920 Ma duurde, toen het inslagbekken Mare Nectaris gevormd werd.

Nieuw!!: Precambrium en Prenectarium · Bekijk meer »

Primaire productie (ecologie)

Primaire productie is de aanmaak van organische verbindingen door producenten, middels fotosynthese of chemosynthese.

Nieuw!!: Precambrium en Primaire productie (ecologie) · Bekijk meer »

Prokaryoten

Schematische voorstelling van een prokaryotische cel. Een prokaryoot organisme is een eencellig organisme zonder de compartimentering van de cel, zoals deze voorkomt bij eukaryoten - de celkern en andere organellen ontbreken.

Nieuw!!: Precambrium en Prokaryoten · Bekijk meer »

Prooidier

Een prooidier is een dier dat een roofdier of vleesetende plant tot voedsel dient.

Nieuw!!: Precambrium en Prooidier · Bekijk meer »

Proteobacteriën

Proteobacteriën (Proteobacteria) zijn bacteriën waarvan vele belangrijke stikstofvastleggers zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Proteobacteriën · Bekijk meer »

Proterozoïcum

Het geologisch tijdperk Proterozoïcum is een van de eonen waarin de geologische tijdschaal is ingedeeld.

Nieuw!!: Precambrium en Proterozoïcum · Bekijk meer »

Protisten

Een protist is een eukaryoot organisme dat niet behoort tot het rijk van de dieren, planten of schimmels.

Nieuw!!: Precambrium en Protisten · Bekijk meer »

Protoliet

Een protoliet is een term uit de geologie en petrologie, die wordt gebruikt bij het bestuderen van metamorf gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Protoliet · Bekijk meer »

Protoplaneet

Vesta, een overgebleven protoplaneet. Een protoplaneet (Grieks: 'protos': eerste) is een voorstadium van een planeet waarbij de kern gesmolten is geweest, waardoor de binnenkant gedifferentieerd is.

Nieuw!!: Precambrium en Protoplaneet · Bekijk meer »

Protoplanetaire schijf

5 sterren in een 0.14 lichtjaar klein gebied binnen de Orionnevel (foto Ruimtetelescoop Hubble). Rond 4 van de 5 sterren bevinden zich protoplanetaire schijven. Concept van een protoplanetaire schijf Stier (afstand ongeveer 450 lichtjaar) Een protoplanetaire schijf of proplyd is een soort accretieschijf die zich vormt rond een zeer jonge ster, een T Tauri-ster of Herbig-Haro-object.

Nieuw!!: Precambrium en Protoplanetaire schijf · Bekijk meer »

Protoster

Een protoster is een ster-in-spé.

Nieuw!!: Precambrium en Protoster · Bekijk meer »

Protozoa

Protozoa of protozoën is de informele benaming voor een groep eencellige, vaak beweeglijke, heterotrofe eukaryoten zonder chloroplasten, die zelfstandig leven, of op andere levensvormen parasiteren.

Nieuw!!: Precambrium en Protozoa · Bekijk meer »

Provincies van China

Het land China is onderverdeeld in de volgende eenheden.

Nieuw!!: Precambrium en Provincies van China · Bekijk meer »

Pseudofossiel

Dendrieten kunnen erg op bepaalde planten lijken en zijn daarom voorbeelden van pseudofossielen. Een pseudofossiel is een anorganisch voorwerp of anorganische afdruk in gesteente die kan verward worden met een fossiel.

Nieuw!!: Precambrium en Pseudofossiel · Bekijk meer »

Pseudomorf

kubische) kristalvorm is wel bewaard gebleven. Een pseudomorf (Oudgrieks: pseudos (ψεῦδος).

Nieuw!!: Precambrium en Pseudomorf · Bekijk meer »

Pseudoparenchym

heteromeer thallus: a. bovencortex; b. algenlaag (fotobiontzone); c. merg (medulla); d. ondercortex; e. aanhangsels sporodochia van appelrotkelkje op peren Een pseudoparenchym is een weefselachtige celstructuur en ziet onder een microscoop uit als parenchym.

Nieuw!!: Precambrium en Pseudoparenchym · Bekijk meer »

Pseudopodium

Vormen van pseudopodiën, van links naar rechts: polypodiale lobopodiën, monopodiale lobopodiën, filopodiën, lamellipodiën, reticulopodién, verjongde axopodién, niet-verjongde axopodiën Pseudopodiën, pseudopodia (enkelvoud: pseudopodium) of schijnvoetjes zijn plasma-uitstulpingen van eukaryotische cellen.

Nieuw!!: Precambrium en Pseudopodium · Bekijk meer »

Pseudotachyliet

Pseudotachyliet is een tektoniet (een gesteente dat door tektonische krachten gevormd wordt) die bestaat uit een matrix van glas, mogelijk met hoekige klasten daarin.

Nieuw!!: Precambrium en Pseudotachyliet · Bekijk meer »

Pseudovector

stroom door loopt, veroorzaakt een magnetisch veld (blauw). Als de lus en de stroom worden gespiegeld in de gestippelde lijn, wordt het magnetisch veld niet alleen gespiegeld, maar wisselt hij ook van richting. Stroom en positie van de lus zijn vectoren, het magnetisch veld is echter een pseudovector. Een pseudovector of axiale vector is een wiskundig object dat evenals een "gewone" vector een richting en een grootte heeft, maar dat, anders dan een gewone vector, invariant is onder tekenwisseling van de onderliggende assen, terwijl een gewone vector daardoor tegengesteld van richting zou worden.

Nieuw!!: Precambrium en Pseudovector · Bekijk meer »

Puimsteen

Griekse vulkaaneiland Santorini. Schaal is in cm. Puimsteen of puim (veelvoorkomend Duits leenwoord: bims) is een vulkanisch gesteente dat gekenmerkt wordt door een grote porositeit.

Nieuw!!: Precambrium en Puimsteen · Bekijk meer »

Puinwaaier

Zwitserse Mattertal, veroorzaakt door een aardverschuiving. Een puinwaaier in Death Valley, Californië, Verenigde Staten. Een puinwaaier of puinkegel (de Engelse term wordt ook gebruikt: alluvial fan) is een bepaald type afzettingsmilieu van sedimentair gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Puinwaaier · Bekijk meer »

Pyrenoïde

microalg ''Micrasterias truncata''. Elke semi-cel bevat rond de axiale chloroplast talloze pyrenoïden. Een pyrenoïde is een cellulair microcompartiment dat voorkomt in de chloroplasten van vele algen en in een enkele groep van landplanten, de hauwmossen.

Nieuw!!: Precambrium en Pyrenoïde · Bekijk meer »

Pyriet

Pyriet of ijzerkies is een mineraal met als formule FeS2 (scheikundige naam: ijzer(II)disulfide).

Nieuw!!: Precambrium en Pyriet · Bekijk meer »

Pyroclastisch gesteente

Tefralagen in de buurt van Weibern (Eifel). Pyroclastische gesteente of effusief gesteente is gesteente gevormd uit materiaal dat tijdens vulkaanuitbarstingen uitgeblazen wordt.

Nieuw!!: Precambrium en Pyroclastisch gesteente · Bekijk meer »

Pyroxeen

Aegirien, een natriumrijke vorm van clinopyroxeen. De groep mineralen die pyroxenen genoemd worden, is een groep belangrijke silicaten in magmatische en metamorfe gesteenten.

Nieuw!!: Precambrium en Pyroxeen · Bekijk meer »

Quebec (provincie)

Quebec Montreal, de grootste stad van de provincie Quebec Mont-Tremblant in de Laurentiden Quebec (Frans: Québec) is een provincie van Canada, waarbinnen het ook een aparte natie vormt.

Nieuw!!: Precambrium en Quebec (provincie) · Bekijk meer »

Quebec (stad)

| |- | | De Canadese stad Quebec (Frans: Québec) is de hoofdstad van de gelijknamige provincie, ongeveer 250 km ten noordoosten van Montreal.

Nieuw!!: Precambrium en Quebec (stad) · Bekijk meer »

Queensland

Queensland (letterlijk vertaald uit het Engels: Koninginnenland) is een deelstaat in het noordoosten van Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Queensland · Bekijk meer »

Radialen per seconde

Radialen per seconde, aangeduid door rad s−1 of rad/s, is de SI-eenheid voor hoeksnelheid en cirkel- of hoekfrequentie.

Nieuw!!: Precambrium en Radialen per seconde · Bekijk meer »

Radicaal (scheikunde)

Moses Gomberg (1866-1947), de ontdekker van radicalen. Een radicaal, ook dikwijls vrije radicaal genoemd, is een molecuul of atoom dat al dan niet geladen kan zijn, maar dat een of meer ongepaard(e) elektron(en) heeft.

Nieuw!!: Precambrium en Radicaal (scheikunde) · Bekijk meer »

Radioactief afval

Radioactief Het Internationaal Atoomenergieagentschap definieert radioactief afval, nucleair afval of kernafval als afval dat radioactieve isotopen bevat of daarmee gecontamineerd is en waarvoor geen praktische toepassingen bekend zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Radioactief afval · Bekijk meer »

Radioactiviteit

Radioactiviteit komt van materie die spontaan ioniserende straling uitzendt.

Nieuw!!: Precambrium en Radioactiviteit · Bekijk meer »

Radiometrische datering

Radiometrische datering is een techniek om de ouderdom van materialen te bepalen.

Nieuw!!: Precambrium en Radiometrische datering · Bekijk meer »

Radionuclide

Vijf generatoren van Technetium-99m Radionucliden zijn nucliden (isotopen van elementen) met een onstabiele atoomkern die door radioactief verval overgaan in andere elementen, of andere isotopen van hetzelfde element, die al dan niet stabiel zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Radionuclide · Bekijk meer »

Ramanspectroscopie

Ramanspectroscopie is een spectroscopische techniek die gebruikt wordt in vele domeinen, waaronder de vastestoffysica en de scheikunde, om vibraties en rotaties in een systeem te bestuderen.

Nieuw!!: Precambrium en Ramanspectroscopie · Bekijk meer »

Rasterelektronenmicroscoop

Vergroting van pollen met SEM. Desktop Scanning Electron Microscope Elektronenemissie-mechanismen. Meer specifiek gaat het hier om de PE: primair elektron, SE: secundair electron, BSE: teruggestrooide elektron en de karakteristieke röntgenstraling. Elektronenstraal-substraat interacties op verschillende dieptes in een rasterelektronenmicroscoop. De rasterelektronenmicroscoop (Engels: scanning electron microscope, SEM) is een bepaald type elektronenmicroscoop waarmee de microstructuur van materialen zichtbaar kan worden gemaakt voor het menselijk oog.

Nieuw!!: Precambrium en Rasterelektronenmicroscoop · Bekijk meer »

Röntgenstraling

Afbeelding van de hand met ring van Albert von Kölliker door Wilhelm Röntgen. Een van de eerste röntgenfoto's, gemaakt op 23 januari 1896. longen, ook wel ''thoraxfoto'' genoemd. Röntgenstraling (vroeger, en in sommige talen nog steeds, x-stralen), vernoemd naar de ontdekker ervan, de Duits-Nederlandse Wilhelm Röntgen, is elektromagnetische straling, in het elektromagnetisch spectrum liggend tussen ultraviolet licht en gammastraling.

Nieuw!!: Precambrium en Röntgenstraling · Bekijk meer »

Recentste gemeenschappelijke voorouder

De recentste gemeenschappelijke voorouder (RGV), most recent common ancestor (MRCA) of last common ancestor (LCA) is het laatste individu in de afstammingsreeks dat een voorouder is van alle individuen van een verzameling organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Recentste gemeenschappelijke voorouder · Bekijk meer »

Recombinatie (genetica)

Recombinatie door breukvorming en reparatie Genetische recombinatie is de herschikking van de genetische eigenschappen van een individu.

Nieuw!!: Precambrium en Recombinatie (genetica) · Bekijk meer »

Redbeds

Rode lagen (Engels: red beds) zijn sedimentaire gesteenten die gevormd worden onder zuurstofrijke, continentale omstandigheden.

Nieuw!!: Precambrium en Redbeds · Bekijk meer »

Redoxreactie

waterstof waarbij waterstof (reductor) elektronen afstaat en fluor (oxidator) deze opneemt; er ontstaat daarbij waterstoffluoride Een redoxreactie is een reactie tussen atomen, moleculen en/of ionen waarbij elektronen worden uitgewisseld (elektronenoverdracht).

Nieuw!!: Precambrium en Redoxreactie · Bekijk meer »

Reductie (scheikunde)

fluor vormen een ionbinding door middel van een redoxreactie. Natrium staat zijn buitenste elektron af aan het fluoratoom. Het natrium wordt geoxideerd en het fluor wordt gereduceerd Reductie is het scheikundige proces waarbij een stof (de oxidator) elektronen opneemt van een andere stof (de reductor).

Nieuw!!: Precambrium en Reductie (scheikunde) · Bekijk meer »

Reflectieseismiek

Het principe van reflectieseismiek Patroon gemeten door reflectieseismiek Reflectieseismiek is de studie van seismische golven door middel van seismiek – dus geluidsgolven in vaste stof – die weerkaatsing of anders gezegd reflectie hebben ondergaan.

Nieuw!!: Precambrium en Reflectieseismiek · Bekijk meer »

Reginald Aldworth Daly

Reginald Aldworth Daly (Napanee, 18 maart 1871 – Cambridge, 19 september 1957) was een Canadees geoloog en professor aan de Harvard Universiteit.

Nieuw!!: Precambrium en Reginald Aldworth Daly · Bekijk meer »

Regio's van West-Australië

Regio's van West-Australië West-Australië is op verschillende manieren in regio's verdeeld.

Nieuw!!: Precambrium en Regio's van West-Australië · Bekijk meer »

Rekristallisatie (materiaalkunde)

gloeiproces in metalen. Rekristallisatie of ook herkristallisatie is een fysisch proces binnen kristallijne en polykristallijne vaste stoffen.

Nieuw!!: Precambrium en Rekristallisatie (materiaalkunde) · Bekijk meer »

Relatieve aanwezigheid

Met relatieve aanwezigheid of relatieve abundantie (RA, Engels: relative abundance) wordt bij elk scheikundig element per isotoop aangegeven hoeveel atomen daarvan op aarde voorkomen in verhouding tot hoeveel atomen van het element in totaal op aarde voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Relatieve aanwezigheid · Bekijk meer »

Renium

Renium (vóór 1954 geschreven als rhenium) is een scheikundig element met symbool Re en atoomnummer 75.

Nieuw!!: Precambrium en Renium · Bekijk meer »

Reykjahlíð

Reykjahlíð (Rookhelling) is een plaatsje in het noorden van IJsland met ongeveer 300 inwoners aan de noordoostelijke oever van het Mývatn meer.

Nieuw!!: Precambrium en Reykjahlíð · Bekijk meer »

Reykjavik

Reykjavik (IJslands: Reykjavík) is de hoofdstad van IJsland.

Nieuw!!: Precambrium en Reykjavik · Bekijk meer »

Rhizaria

De Rhizaria (of ook wel: Rhizariae) vormen een taxonomische groep (taxon) (in moderne opvattingen een supergroep naast, of als rijk binnen de supergroep Chromalveolata.) van eencellige, eukaryotische organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Rhizaria · Bekijk meer »

Rhyacium

Het geologisch tijdperk Rhyacium is een periode van het era Paleoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Rhyacium · Bekijk meer »

Rhynie Chert

Stuk gesteente uit de Rhynie Chert Gepolijst stuk gesteente uit de Rhynie Chert De Rhynie Chert (genoemd naar het dorpje Rhynie; Engels chert.

Nieuw!!: Precambrium en Rhynie Chert · Bekijk meer »

Ribbel

Bij laagwater zichtbaar geworden golfribbels op het strand van Borkum Duitse Haßberge, uit het Keuper (228 - 199 miljoen jaar oud) Zand met stroomribbels op het strand van Norderney Ribbels zijn langwerpige, parallelle sedimentaire structuren die worden gevormd wanneer sediment (bijvoorbeeld zand of silt) wordt afgezet door een stromend medium (vloeistoffen of gassen).

Nieuw!!: Precambrium en Ribbel · Bekijk meer »

Rif (biogeen)

Een biogeen rif is een min of meer vaste structuur in zoet water of in zee die uit de skeletten van een of meer plant- of diersoorten is opgebouwd.

Nieuw!!: Precambrium en Rif (biogeen) · Bekijk meer »

Rift

Schematische voorstelling van de ontwikkeling van een riftzone tot een nieuwe oceaan. Bruin is continentale lithosfeer; grijs oceanische lithosfeer; geel is sediment; oranje de asthenosfeer. ontstaan van magnetische zones op de zeevloer Een rift is een gebied in een continent waar extensie van de aardkorst plaatsvindt; de plaatbeweging is er divergent, uit elkaar bewegend.

Nieuw!!: Precambrium en Rift · Bekijk meer »

Rijk (biologie)

In de biologie is een rijk (Regnum) een taxonomische rang (of een taxon in die rang) in de biologische classificatie, de taxonomie.

Nieuw!!: Precambrium en Rijk (biologie) · Bekijk meer »

Rivier

Santarém Verenigde Staten Een rivier is een natuurlijke waterloop en fungeert als het zichtbare afvoersysteem van het overtollige water in een bepaald gebied.

Nieuw!!: Precambrium en Rivier · Bekijk meer »

Rivierbedding

Rivierbed Een rivierbedding is de bodem van een stroom, rivier of beek en is begrensd door de oevers van de normale waterstroom, het zomerbed.

Nieuw!!: Precambrium en Rivierbedding · Bekijk meer »

Rizoïde

Rizoïde met broedcellen van ''Cephaloziella divaricata'' k.

Nieuw!!: Precambrium en Rizoïde · Bekijk meer »

Rochelimiet

De Rochelimiet is de afstand waarbinnen een hemellichaam dat samengehouden wordt door zijn eigen zwaartekracht, zal desintegreren door de inwerking van getijdenkrachten door een tweede, zwaarder hemellichaam.

Nieuw!!: Precambrium en Rochelimiet · Bekijk meer »

Rocky Mountain National Park

Bear Lake Rocky Mountain National Park is een Amerikaans nationaal park in de Southern Rocky Mountains in het noorden van de staat Colorado.

Nieuw!!: Precambrium en Rocky Mountain National Park · Bekijk meer »

Rocky Mountains

De Rocky Mountains, kortweg de Rockies en ook wel het Rotsgebergte genoemd, vormen een groot hooggebergte in het westen van Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Rocky Mountains · Bekijk meer »

Rodinia

Rodinia was een supercontinent dat volgens plaattektonische reconstructies, 1100 tot 750 miljoen jaar geleden, tijdens het Neoproterozoïcum, bestond uit bijna alle continentale massa op Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Rodinia · Bekijk meer »

Romanisering

Romanisering was het proces waarbij de door Romeinen onderworpen volken geleidelijk de Romeinse cultuur, gewoonten en taal (het Latijn) overnamen.

Nieuw!!: Precambrium en Romanisering · Bekijk meer »

Roodwieren

Roodwieren of roodalgen (wetenschappelijke naam: Rhodophyta, van Grieks: ῥόδον.

Nieuw!!: Precambrium en Roodwieren · Bekijk meer »

Rotatie (natuurkunde)

Rotatie om een as buiten het lichaam.Alle punten beschrijven een cirkel:A-A'; B-B'; C-C' Rotatie is in de natuurkunde de beweging van een star lichaam waarbij, in een tweedimensionale ruimte, de punten van dat lichaam in een cirkelvormige beweging om één punt van dat lichaam draaien.

Nieuw!!: Precambrium en Rotatie (natuurkunde) · Bekijk meer »

Rubidium

Rubidium is een scheikundig element met symbool Rb en atoomnummer 37.

Nieuw!!: Precambrium en Rubidium · Bekijk meer »

Ruimte (astronomie)

De ruimte of kosmische ruimte is, in de astronomie en de ruimtevaart, het deel van het heelal dat zich op meer dan 100 kilometer van de Aarde bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Ruimte (astronomie) · Bekijk meer »

Rusland

Rusland (Russisch: Росси́я, Rossija), officieel ook de Russische Federatie (Russisch: Росси́йская Федера́ция, Rossijskaja Federatsija), is een land dat geografisch gedeeltelijk gelegen is in Europa (Europees Rusland) en gedeeltelijk in Azië.

Nieuw!!: Precambrium en Rusland · Bekijk meer »

Russisch

Het Russisch (русский язык; transliteratie: roesski jazyk; Russische uitspraak) is een van de grootste talen ter wereld en de grootste in Europa.

Nieuw!!: Precambrium en Russisch · Bekijk meer »

Ryoliet

Ryoliet, of verouderd lipariet, is een op graniet lijkend vulkanisch stollingsgesteente met een felsische samenstelling.

Nieuw!!: Precambrium en Ryoliet · Bekijk meer »

Sahara

De Sahara (Arabisch: الصحراء الكبرى) is de grootste woestijn op aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Sahara · Bekijk meer »

Saint Louis (Missouri)

''Missouri Botanical Garden'' in Saint Louis St. Louis Arch'' Saint Louis is een stad in de Amerikaanse staat Missouri.

Nieuw!!: Precambrium en Saint Louis (Missouri) · Bekijk meer »

Samarium

Samarium is een scheikundig element met symbool Sm en atoomnummer 62.

Nieuw!!: Precambrium en Samarium · Bekijk meer »

SAR-clade

De SAR-clade, ook wel Harosa, is een supergroep van eukaryoten.

Nieuw!!: Precambrium en SAR-clade · Bekijk meer »

Saskatchewan

Saskatchewan is een provincie van Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Saskatchewan · Bekijk meer »

Satakunta (regio)

Satakunta (Zweeds: Satakunda) is een Finse regio met 214.281 inwoners op een gebied van 7.822,68 km² (2021).

Nieuw!!: Precambrium en Satakunta (regio) · Bekijk meer »

Satelliet (astronomie)

Een satelliet in zijn baan In de astronomie is een satelliet een object dat in een baan om een ander object beweegt.

Nieuw!!: Precambrium en Satelliet (astronomie) · Bekijk meer »

Satna (district)

Satna is een district van de Indiase staat Madhya Pradesh.

Nieuw!!: Precambrium en Satna (district) · Bekijk meer »

Saturnus (planeet)

Voyager 2 foto van Saturnus' ringenstelsel Saturnus en Aarde Saturnus is van de zon af gerekend de zesde planeet in het zonnestelsel en op Jupiter na de grootste.

Nieuw!!: Precambrium en Saturnus (planeet) · Bekijk meer »

São Franciscokraton

Kratons in Zuid-Amerika en Afrika. De continenten zijn teruggebracht naar hun posities voor de opening van de Atlantische Oceaan zodat de vroegere samenhang beter zichtbaar is. Het São Franciscokraton (Engels: São Francisco Craton) is een geologisch kraton (een deel van de aardkorst met een relatief hoge ouderdom) in het oosten van Zuid-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en São Franciscokraton · Bekijk meer »

Scandinavië

Rood: Noorwegen, Zweden, Denemarken.Oranje: Finland, IJsland, Faeröereilanden. Satellietopname van Noorwegen, Zweden en Finland in de winter Typisch Scandinavische huizen in Noorwegen Kaart uit Scandinavië uit 1539, de Carta Marina van Olaus Magnus. Scandinavië is de naam waarmee een gebied in het noorden van Europa wordt aangeduid.

Nieuw!!: Precambrium en Scandinavië · Bekijk meer »

Scattered disk object

Dysnomia Scattered-disk objects (SDO's, verstrooide-schijfobjecten) zijn een groep planetoïden in de buitenste regionen van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Scattered disk object · Bekijk meer »

Schalie (gesteente)

Schalie in Potokgraben, Karawanken, Oostenrijk Ontsluiting van schalie in Monthermé Schalie is een sedimentair gesteente dat bestaat uit geharde, geconsolideerde klei.

Nieuw!!: Precambrium en Schalie (gesteente) · Bekijk meer »

Scheikunde

Biochemisch laboratorium Flessen met chemicaliën Scheikunde of chemie is de natuurwetenschap die zich richt op de studie van samenstelling en opbouw van stoffen, de chemische veranderingen die plaatsvinden onder bepaalde omstandigheden, en de wetmatigheden die daaruit te destilleren zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Scheikunde · Bekijk meer »

Schelp

Schelpen Zeeland De schelp (of bij slakken ook wel het 'slakkenhuis') is een uit kalk (calciet en/of aragoniet) en andere mineralen bestaand (meestal) uitwendig skelet, dat door een weekdier (stam der Mollusca) wordt aangemaakt.

Nieuw!!: Precambrium en Schelp · Bekijk meer »

Schiereiland

Schiereiland aan Lošinj, Kroatië Gateholm: een getijdeneiland in Zuid-Wales Een schiereiland is een aardrijkskundige term voor een landmassa die voor het grootste deel door water omgeven wordt en slechts aan een zijde verbonden is met het vasteland.

Nieuw!!: Precambrium en Schiereiland · Bekijk meer »

Schild (geologie)

Schilden zijn op deze kaart aangegeven als oranje Met een schild of continentaal schild wordt in de geologie een groot aaneengesloten deel van een continent bedoeld waar zeer oude gesteenten (meestal wordt daarmee bedoeld: ouder dan 500 miljoen jaar) aan de oppervlakte liggen.

Nieuw!!: Precambrium en Schild (geologie) · Bekijk meer »

Schildvulkaan

De schildvulkaan ''Skjaldbreidur'' op IJsland Een schildvulkaan is een type vulkaan dat vlakke hellingen heeft.

Nieuw!!: Precambrium en Schildvulkaan · Bekijk meer »

Schimmeldraad

Schimmeldraad SchimmeldraadCellen 1- celwand 2- septum 3- mitochondrion 4- vacuole 5- ergosterolkristal 6- ribosoom 7- celkern 8- endoplasmatisch reticulum 9- vetlichaampje 10- plasmamembraan 11- groeitop en vesikels 12- golgiapparaat Hyfe, schimmeldraad of zwamdraad is de benaming voor de meestal lange, zich vertakkende draden van een schimmel.

Nieuw!!: Precambrium en Schimmeldraad · Bekijk meer »

Schimmels

Schimmels of zwammen, wetenschappelijke naam: Fungi (ook wel Myceteae) zijn alle eukaryotische organismen die samen het rijk van de Fungi vormen.

Nieuw!!: Precambrium en Schimmels · Bekijk meer »

Schist

Pelitische schist uit de Zermatt-zone, Penninische nappes. Locatie: Colle del Turlo, Italië. Schist (Gr. schistos.

Nieuw!!: Precambrium en Schist · Bekijk meer »

Schokgolf

Trinity explosie). Dampkegel van een F/A-18A met transsonische snelheid Een schokgolf of schok is in de stromingsleer (in de natuurkunde) een sterke drukgolf of verdichtingsgolf die door ontploffingen of andere oorzaken ontstaat.

Nieuw!!: Precambrium en Schokgolf · Bekijk meer »

Schors

De primaire schors of cortex is bij de plantenanatomie van vaatplanten het gedeelte tussen de centrale cilinder en exodermis of, bij primaire wortels, de rhizodermis.

Nieuw!!: Precambrium en Schors · Bekijk meer »

Schotland

Schotland (Engels en Schots: Scotland, Schots-Gaelisch: Alba) is een voormalig koninkrijk en constituerend land van het Verenigd Koninkrijk.

Nieuw!!: Precambrium en Schotland · Bekijk meer »

Schuifzone

Schuifzone van een overschuivingsbreuk (nabij Abella de la Conca, Spanje basement, Spanje Een schuifzone (Engels en algemene term: shear zone) is een zone in gesteenten waarbinnen sterke deformatie plaatsvond.

Nieuw!!: Precambrium en Schuifzone · Bekijk meer »

Sediment

Rhône naar het Meer van Genève Sediment of afzetting is door wind, water en/of ijs getransporteerd materiaal.

Nieuw!!: Precambrium en Sediment · Bekijk meer »

Sedimentair gesteente

Sedimentaire gesteentelagen in de Verenigde Arabische Emiraten Sedimentair gesteente of afzettingsgesteente is gesteente dat ontstaat door lithificatie (gesteentevorming) van afgezet sediment of organisch materiaal.

Nieuw!!: Precambrium en Sedimentair gesteente · Bekijk meer »

Sedimentaire facies

Een sedimentaire facies is in de geologie een sedimentair gesteente met bepaalde eigenschappen, die het gesteente in een bepaald afzettingsmilieu plaatsen.

Nieuw!!: Precambrium en Sedimentaire facies · Bekijk meer »

Sedimentatie

Een rivier snijdt zijn eigen, eerder afgezette, horizontaal gelaagde lagen grind in. De lagen demonstreren het principe van oorspronkelijke horizontaliteit. Sedimentatie, afzetting of accumulatie is het bezinken en ophopen van sedimenten, waarbij sedimentair gesteente ontstaat.

Nieuw!!: Precambrium en Sedimentatie · Bekijk meer »

Sedimentologie

Sedimentologie is de tak binnen de geologie die de samenstelling en het ontstaan van sedimenten en sedimentaire gesteenten bestudeert.

Nieuw!!: Precambrium en Sedimentologie · Bekijk meer »

Segmentatie (biologie)

Segmentatie is de indeling van het bouwplan van een plant of dier in een reeks min of meer gelijke eenheden.

Nieuw!!: Precambrium en Segmentatie (biologie) · Bekijk meer »

Seismische golf

oppervlaktegolven (''surface waves''). Een seismische golf is een golf die zich door de Aarde voortplant als gevolg van het vrijkomen van energie bij een aardbeving of ander type explosie.

Nieuw!!: Precambrium en Seismische golf · Bekijk meer »

Seleen

Seleen of selenium is een scheikundig element met symbool Se en atoomnummer 34.

Nieuw!!: Precambrium en Seleen · Bekijk meer »

Selene (mythologie)

Selene, Pergamonmuseum, Berlijn Selene, Hesperos, Phosphoros (Louvre, Parijs) Selene (Oudgrieks) is een figuur uit de Griekse mythologie.

Nieuw!!: Precambrium en Selene (mythologie) · Bekijk meer »

Sensu

Sensu is een Latijnse frase die "in de zin van" betekent.

Nieuw!!: Precambrium en Sensu · Bekijk meer »

Sensu stricto

Sensu stricto of stricto sensu (afgekort s.s.) is een Latijnse frase die in het algemeen "in strikte zin" betekent, en het tegengestelde van sensu lato ("in brede zin").

Nieuw!!: Precambrium en Sensu stricto · Bekijk meer »

Sequentiestratigrafie

Sequentiestratigrafie is een methode binnen de stratigrafie waarbij sedimentaire lagen in gesteente worden gecorreleerd met (cyclische) schommelingen in het relatieve zeeniveau.

Nieuw!!: Precambrium en Sequentiestratigrafie · Bekijk meer »

Sessiliteit

Arachnanthus nocturnus'', een bloemdier voor de kust van Bonaire. Sessiliteit is in de biologie de eigenschap van een organisme van het zich niet zelfstandig kunnen voortbewegen.

Nieuw!!: Precambrium en Sessiliteit · Bekijk meer »

Shandong (provincie)

Shandong is een kustprovincie aan de oostkust van China.

Nieuw!!: Precambrium en Shandong (provincie) · Bekijk meer »

Shanxi

Straat in het oude centrum van Pingyao Shanxi is een Chinese provincie ten zuiden van hoofdstad Peking.

Nieuw!!: Precambrium en Shanxi · Bekijk meer »

Siberië

Historisch Siberië (en Siberië volgens verscheidene westerse bronnen) Siberië (Russisch: Сибирь, Sibir) is de naam voor een groot gebied in Noord-Azië dat voor het grootste deel is gelegen in het Aziatische deel van Rusland.

Nieuw!!: Precambrium en Siberië · Bekijk meer »

Siberisch Kraton

Locatie van het Siberisch schild in Azië Het Siberisch Kraton, dat overeenkomt met het voormalige continent Siberia, is een van de oudste kratons op Aarde en bestond al ten tijde van het Archeïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Siberisch Kraton · Bekijk meer »

Siderium

Het geologisch tijdvak Siderium is de vroegste periode van het era Paleoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Siderium · Bekijk meer »

Siderofiel element

Een siderofiel element is een scheikundig element dat niet goed met zuurstof of zwavel verbindt, en goed oplosbaar is in gesmolten ijzer.

Nieuw!!: Precambrium en Siderofiel element · Bekijk meer »

Silicaat

Silicaten zijn zouten of esters van kiezelzuur (H4SiO4).

Nieuw!!: Precambrium en Silicaat · Bekijk meer »

Siliciclastica

Een brok gelaagde zandsteen. Zandsteen is vrijwel geheel opgebouwd uit siliciclastica in de vorm van zandkorrels. In de sedimentologie en petrologie worden met siliciclastica of siliclastica alle klasten ("korrels") in een sediment of sedimentair gesteente bedoeld, die bestaan uit kwarts, veldspaat of andere silicaten.

Nieuw!!: Precambrium en Siliciclastica · Bekijk meer »

Silicium

Monokristallijn silicium voor waferfabricatie Silicium of kiezel is een scheikundig element met symbool Si en atoomnummer 14.

Nieuw!!: Precambrium en Silicium · Bekijk meer »

Siliciumdioxide

GPa (verticaal) en temperatuur in graden Celsius (horizontaal). Siliciumdioxide of silica is het bekendste oxide van silicium en heeft als verhoudingsformule SiO2.

Nieuw!!: Precambrium en Siliciumdioxide · Bekijk meer »

Siliciummonoxide

Siliciummonoxide is een anorganische verbinding van silicium en zuurstof, met als brutoformule SiO.

Nieuw!!: Precambrium en Siliciummonoxide · Bekijk meer »

Sill (geologie)

dike; C.

Nieuw!!: Precambrium en Sill (geologie) · Bekijk meer »

Sillimaniet

Sillimaniet cut Het mineraal sillimaniet is een aluminium-silicaat met de chemische formule Al2SiO5.

Nieuw!!: Precambrium en Sillimaniet · Bekijk meer »

Silt

New Orleans. Silt of leem (België) is een sediment dat qua grootte tussen lutum en zand wordt ingedeeld.

Nieuw!!: Precambrium en Silt · Bekijk meer »

Siltsteen

Siltsteen Siltsteen of siltiet (Engels: siltstone) is een sedimentair gesteente met een korrelgrootte van 2 - 63 μm.

Nieuw!!: Precambrium en Siltsteen · Bekijk meer »

Siluur

Het Siluur is in de geologische tijdschaal een periode (en in de stratigrafie een systeem) van ongeveer 443 tot 419 Ma (miljoen jaar geleden).

Nieuw!!: Precambrium en Siluur · Bekijk meer »

Sint-Laurenszeeweg

Ligging van de zeeweg op de grens van Canada en de Verenigde Staten (1959) De Eisenhowersluizen in Massena (New York) De Sint-Laurenszeeweg (Engels: Saint Lawrence Seaway, Frans: Voie maritime du Saint-Laurent) is een kanalenstelsel dat scheepvaart mogelijk maakt tussen de Atlantische Oceaan en de Grote Meren in Noord-Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Sint-Laurenszeeweg · Bekijk meer »

Skeletnaald

Skeletnaalden van een sponsdier uit de familie van de Pachastrellidae hoornkoraal Een skeletnaald of kiezelnaald (lat. spiculae) is een verhard deel dat voorkomt bij verschillende diergroepen.

Nieuw!!: Precambrium en Skeletnaald · Bekijk meer »

Slenk (geologie)

Horst en slenk met afschuivingsbreuken Een geologische slenk (of ook wel graben) is een tektonische vallei ontstaan door twee ruwweg evenwijdige afschuivingsbreuken met een tegenovergestelde hellingsrichting.

Nieuw!!: Precambrium en Slenk (geologie) · Bekijk meer »

Slib

Uitgedroogd slib laat een barstenpatroon zien Slib of modderige grond is een afzetting op de bodem van in stromend water aanwezige vaste deeltjes.

Nieuw!!: Precambrium en Slib · Bekijk meer »

Slijmzwammen

Sporulerende myxomyceet ''(sterk vergroot)'' De slijmzwammen (Mycetozoa) zijn een groep eukaryote organismen, die zich voortplanten door middel van sporen.

Nieuw!!: Precambrium en Slijmzwammen · Bekijk meer »

Smelten (faseovergang)

Smelten van ijsblokjes faseovergangen Smelten is het natuurkundig proces waarbij materie de vaste aggregatietoestand verruilt voor de vloeibare aggregatietoestand.

Nieuw!!: Precambrium en Smelten (faseovergang) · Bekijk meer »

Sneeuw

Besneeuwde boomtoppen in de Sjipkapas in Bulgarije. In hoge berggebieden is sneeuwval in de winter een algemeen verschijnsel. Sneeuw is een vorm van neerslag die bestaat uit ijskristallen.

Nieuw!!: Precambrium en Sneeuw · Bekijk meer »

Sneeuwbalaarde

Foto van het oppervlak van Antarctica. Sneeuwbalaarde (Engels: Snowball Earth) is een geologische en klimatologische hypothese die stelt dat de Aarde in het Precambrium enkele malen (zo goed als) volledig met ijs bedekt is geweest.

Nieuw!!: Precambrium en Sneeuwbalaarde · Bekijk meer »

Sokkel (geologie)

Met sokkel (beter bekend onder de Engelse naam basement), grondgebergte, kristallijn moedergesteente of kristallijn basement wordt in de geologie het hardere gesteente aangeduid dat onder afzettingsgesteentes, gesedimenteerd in bekkens, te vinden is.

Nieuw!!: Precambrium en Sokkel (geologie) · Bekijk meer »

Solfatare

solfatare in het vulkanisch nationaal park Lassen Yellowstone Een solfatare (ook slijkpoel, modderwel of slikbron) is een bijzondere fumarole of heetwaterbron.

Nieuw!!: Precambrium en Solfatare · Bekijk meer »

Somerseteiland (Canada)

Somerseteiland (Engels: Somerset Island) in de Noordelijke IJszee is een van de Canadese Arctische Eilanden.

Nieuw!!: Precambrium en Somerseteiland (Canada) · Bekijk meer »

Soort

Een soort is in de biologie een elementaire taxonomische rang bij de indeling van de levende natuur (taxonomie).

Nieuw!!: Precambrium en Soort · Bekijk meer »

Sortering

Met sortering wordt binnen de sedimentologie de mate van spreiding binnen de korrelgrootte-verdeling van sediment aangeduid.

Nieuw!!: Precambrium en Sortering · Bekijk meer »

Spatzone

De bovenzijde van golfbrekers worden regelmatig bespat, maar staan zelden onder water. Hier zijn de bovenste keien begroeid met grijze korstmossen (''Ramalina'' spp.) en gele korstmossen (''Xanthoria'' spp.). De spatzone, ook bekend als supralitorale zone of supratidale zone, is het gebied boven de hoogwaterlijn bij kustlijnen en estuaria.

Nieuw!!: Precambrium en Spatzone · Bekijk meer »

Spectraalklasse

De spectraalklasse is een indeling van sterren op de kleur en het spectrum van het uitgestraalde licht.

Nieuw!!: Precambrium en Spectraalklasse · Bekijk meer »

Spectroscopie

prisma waarbij een spectrum zichtbaar wordt. Blauw licht wordt sterker gebroken dan rood licht. Spectroscopie is een verzamelnaam voor wetenschappelijke technieken waarmee men stoffen kan onderzoeken aan de hand van hun elektromagnetische spectrum; men bestudeert de interactie van materie met straling van verschillende energie.

Nieuw!!: Precambrium en Spectroscopie · Bekijk meer »

Spectrum

Een spectrum of verloop (meervoud: spectra of (Vlaams) spectrums) is een reeks van opeenvolgende kleuren, geluiden of andere verschijnselen.

Nieuw!!: Precambrium en Spectrum · Bekijk meer »

Spitzer Space Telescope

De Spitzer Space Telescope is een met vloeibaar helium gekoelde telescoop die in een heliocentrische baan achter de aarde aan om de zon draait, en gebruikt werd voor observatie van het heelal in het infrarode golflengtegebied.

Nieuw!!: Precambrium en Spitzer Space Telescope · Bekijk meer »

Sponsachtigen

De Sponsachtigen (Parazoa) vormen een onderrijk van de dieren zonder gedifferentieerde weefsels.

Nieuw!!: Precambrium en Sponsachtigen · Bekijk meer »

Sponzen

Sponzen (Porifera) zijn een stam van meercellige dieren die in het water leven en, na hun eencellige, juveniele levensfase zich vastzetten op de bodem.

Nieuw!!: Precambrium en Sponzen · Bekijk meer »

Spoor (scheikunde)

Met een spoor wordt – hoofdzakelijk in de analytische scheikunde – geduid op een zeer kleine hoeveelheid van een bepaalde stof of een bepaald element.

Nieuw!!: Precambrium en Spoor (scheikunde) · Bekijk meer »

Sporangium

Rijp sporangium van een ''Mucor'' schimmelsoort Het sporendoosje of sporangium (meervoud: sporangia) bestaat uit een enkele cel of uit een veelcellige structuur, waarin sporen worden gevormd.

Nieuw!!: Precambrium en Sporangium · Bekijk meer »

Spore

Een sporenwolk uit de parelstuifzwam (''Lycoperdon perlatum'') Een spore (Oudgriekse σπορά, sporā, zaad), zelden ook spoor, is een klein, gewoonlijk eencellig reproductief lichaam dat meestal bestand is tegen uitdroging en hitte, en dat tot een nieuw organisme kan uitgroeien.

Nieuw!!: Precambrium en Spore · Bekijk meer »

Sporenfossiel

Een stelsel van graafgangen door kreeftachtigen. Een sporenfossiel of ichnofossiel is een gefossiliseerd spoor van een organisme ofwel een type fossiel dat niet een overblijfsel is van een dood dier of dode plant, maar een representatie van biologische activiteit in een gesteente laat zien.

Nieuw!!: Precambrium en Sporenfossiel · Bekijk meer »

Sporofyt

Een sporofyt is een generatie in de levenscyclus van een eukaryoot organisme dat sporen vormt.

Nieuw!!: Precambrium en Sporofyt · Bekijk meer »

Stam (biologie)

In de biologie is een stam (formeel aangeduid met de Latijnse term phylum, in Nederlandse spelling ook wel fylum), een taxonomische rang in een taxonomische hiërarchie, of een taxon in die rang.

Nieuw!!: Precambrium en Stam (biologie) · Bekijk meer »

Staten van de Verenigde Staten

De Verenigde Staten van Amerika bestaan uit vijftig staten (dat wil zeggen deelstaten) die in een zekere mate van onafhankelijkheid van de Amerikaanse federale overheid kunnen opereren.

Nieuw!!: Precambrium en Staten van de Verenigde Staten · Bekijk meer »

Statherium

Het geologisch tijdperk Statherium is de laatste periode van het era Paleoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Statherium · Bekijk meer »

Stenium

Het geologisch tijdvak Stenium is de laatste periode van het era Mesoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Stenium · Bekijk meer »

Ster (hemellichaam)

De dubbelster Albireo (beta Cygni) Kiel Een ster is een bolvormig hemellichaam bestaande uit lichtgevend plasma met daarin voornamelijk (ongeveer 72% van de massa) waterstof en daarnaast ongeveer 26% helium.

Nieuw!!: Precambrium en Ster (hemellichaam) · Bekijk meer »

Steraan

Met steranen wordt een groep stoffen aangeduid met als gemeenschappelijk kenmerk het basisskelet van de steroiden.

Nieuw!!: Precambrium en Steraan · Bekijk meer »

Sterol

De chemische structuur van sterolen De sterolen vormen een belangrijke klasse van organische moleculen.

Nieuw!!: Precambrium en Sterol · Bekijk meer »

Stikstof (element)

Stikstof (Latijn: nitrogenium) is een scheikundig element met symbool N en met atoomnummer 7.

Nieuw!!: Precambrium en Stikstof (element) · Bekijk meer »

Stikstoffixatie

Stikstofwortelknolletjes bij tuinboon Stikstoffixatie is, in de biologie, het chemisch vastleggen door bacteriën van gasvormige distikstof (N2) uit de lucht, in stikstofverbindingen die als voedingsstoffen door planten worden gebruikt.

Nieuw!!: Precambrium en Stikstoffixatie · Bekijk meer »

Stof (scheikunde)

gasvormig) van dezelfde stof Een stof is in de scheikunde een vorm van materie die een gelijke chemische samenstelling heeft, een chemisch zuivere stof.

Nieuw!!: Precambrium en Stof (scheikunde) · Bekijk meer »

Stofwisseling

Stofwisseling of metabolisme (uit het Grieks: μεταβολισμός metabolismos.

Nieuw!!: Precambrium en Stofwisseling · Bekijk meer »

Stollingsgesteente

VS). clinopyroxeen. Dreiser Weiher in de Duitse Eifel. Stollingsgesteente is gesteente dat is ontstaan door stolling van magma (onder het aardoppervlak) of lava (aan het aardoppervlak).

Nieuw!!: Precambrium en Stollingsgesteente · Bekijk meer »

Stoloon

Cypergrassen, zoals deze soort uit Nieuw-Zeeland, vermenigvuldigen zich door uitlopers te vormen in het zand. Zilverschoon (''Argentina anserina'') vormt rode stolonen. Een stoloon (ook wel uitloper genoemd) is een horizontale, vaak bovengrondse verbinding tussen organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Stoloon · Bekijk meer »

Straat Yucatán

Straat Yucatán (Spaans: Canal de Yucatán) is een zeestraat tussen Cuba (provincie Pinar del Río) en Mexico (schiereiland Yucatán).

Nieuw!!: Precambrium en Straat Yucatán · Bekijk meer »

Stralendiertjes

Een tekening van een stralendiertje. Stralendiertjes (Radiolaria) zijn een protisten-groep van zeer kleine, eencellige organismes die behoren tot de supergroep van de Rhizaria.

Nieuw!!: Precambrium en Stralendiertjes · Bekijk meer »

Stralingsenergie

Stralingsenergie is de energie die bevat is in elektromagnetische straling.

Nieuw!!: Precambrium en Stralingsenergie · Bekijk meer »

Stratigrafie

Sedimentaire lagen in Zuid-Turkije. Stratigrafie (Latijn: stratum, laag; Grieks: γράφειν, gráphein, beschrijven) is een vakgebied binnen de aardwetenschappen dat zich bezighoudt met bestudering van de volgorde van opeenvolgende gesteentelagen (stratificatie), met als doel aardlagen te dateren en beschrijven.

Nieuw!!: Precambrium en Stratigrafie · Bekijk meer »

Stratigrafische kolom

Voorbeeld van een lithostratigrafische kolom. Een stratigrafische kolom is een manier om een opeenvolging van gesteentelagen (een stratigrafie) weer te geven.

Nieuw!!: Precambrium en Stratigrafische kolom · Bekijk meer »

Stromatoliet

Hamelin Pool) Huy, Sachsen-Anhalt) Assegebergte bij Braunschweig, een van de exemplaren die Kalkowsky gebruikte voor zijn beschrijving (1908) Stromatolieten (van het Griekse stroma.

Nieuw!!: Precambrium en Stromatoliet · Bekijk meer »

Strontium

Strontium is een scheikundig element met symbool Sr en atoomnummer 38.

Nieuw!!: Precambrium en Strontium · Bekijk meer »

Structurele geologie

Kinkplooien in een zogenaamde ''multilayer'' (lagen chert afgewisseld met kalksteen) bij Agios Pavlos, Kreta. Schaal: enkele meters. Structurele geologie is de tak binnen de geologie die de ligging en vorm van gesteentelichamen (stratigrafische eenheden: bijvoorbeeld sedimentaire lagen of intrusies) en hun planaire of geplooide oppervlakten in drie dimensies en interne structuren binnenin die gesteentelichamen onderzoekt.

Nieuw!!: Precambrium en Structurele geologie · Bekijk meer »

Subcontinent

Het Arabisch Schiereiland kan ook als subcontinent worden gezien. Een subcontinent is een (groot) deel van een continent.

Nieuw!!: Precambrium en Subcontinent · Bekijk meer »

Subductie

350px Subductie is het proces waarbij een oceanische plaat onder een andere oceanische of continentale plaat schuift.

Nieuw!!: Precambrium en Subductie · Bekijk meer »

Subductiezone

Een subductie-zone is een zone waar een oceanische aardplaat onder een continentale of een andere oceanische aardplaat schuift (subductie).

Nieuw!!: Precambrium en Subductiezone · Bekijk meer »

Substraat (ecologie)

Corticole vegetatie op de schors van een boom bij Santa Elena, Costa Rica Het substraat is de ondergrond waarop of waarin organismen, zoals planten, schimmels, of bacteriën (soms ook dieren) en levensgemeenschappen leven.

Nieuw!!: Precambrium en Substraat (ecologie) · Bekijk meer »

Substraat (geologie)

Het substraat is in de geomorfologie (landschapskunde) de combinatie van het reliëf en het gesteente in de ondergrond.

Nieuw!!: Precambrium en Substraat (geologie) · Bekijk meer »

Sudburykrater

Het Sudbury Basin, ook bekend als Sudbury Structure, is de op drie na grootste inslagkrater op Aarde en een belangrijke geologische structuur in Ontario, Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Sudburykrater · Bekijk meer »

Suite (geologie)

Een suite is in de geologie en geochemie een groep gesteenten die chemisch, mineralogisch of anderszins bij elkaar horen, maar geen duidelijke gelaagdheid of andere structuur vertonen waarop ze in eenheden in te delen zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Suite (geologie) · Bekijk meer »

Sulfaat

SO_4^2- De structuur en binding van het sulfaation Sulfaat is in de anorganische chemie de zuurrest van zwavelzuur en de zouten ervan.

Nieuw!!: Precambrium en Sulfaat · Bekijk meer »

Sulfide

Een reeks sulfideneerslagen Een sulfide is een ion van zwavel in oxidatietoestand 2− (S2−).

Nieuw!!: Precambrium en Sulfide · Bekijk meer »

Supercontinent

Een supercontinent is in de geologie een landmassa die al of vrijwel al het land op de aarde beslaat, om zo één enkel groot continent te vormen.

Nieuw!!: Precambrium en Supercontinent · Bekijk meer »

Supergroep (biologie)

Een supergroep is een van de hoogste taxonomische rangen, boven dat van een rijk en fylum en onder dat van een domein.

Nieuw!!: Precambrium en Supergroep (biologie) · Bekijk meer »

Supergroep (stratigrafie)

Een supergroep is in de lithostratigrafie een verzameling geologische groepen, die in een vaste opeenvolging wordt aangetroffen.

Nieuw!!: Precambrium en Supergroep (stratigrafie) · Bekijk meer »

Supernova

lensvormige sterrenstelsel NGC 4526 Keplers supernova Een supernova (meervoud: supernovae of supernova's) is het verschijnsel waarbij een ster op spectaculaire wijze explodeert.

Nieuw!!: Precambrium en Supernova · Bekijk meer »

Superoxidedismutase

Superoxidedismutase of kortweg dismutase is een enzym dat zuurstofradicalen in levende cellen wegvangt door ermee te reageren tot zuurstof (O2) en waterstofperoxide (H2O2).

Nieuw!!: Precambrium en Superoxidedismutase · Bekijk meer »

Supervulkaan

Vulkanische-explosiviteitsindex (VEI) 7 Aniakchak De term supervulkaan wordt gebruikt voor vulkanen die in staat worden geacht supererupties voort te brengen, waarbij meer dan 1000 km³ tefra wordt uitgeworpen (VEI.

Nieuw!!: Precambrium en Supervulkaan · Bekijk meer »

Surtsey

Surtsey is een vulkanisch eiland voor de zuidkust van IJsland en maakt deel uit van de Vestmannaeyjar.

Nieuw!!: Precambrium en Surtsey · Bekijk meer »

Sutuur (geologie)

Een sutuur of suture is in de geologie een doorlopende breukzone in een gebergte, die de grens vormt tussen twee tektonische eenheden met verschillende paleogeografische, tektonische en metamorfe geschiedenis.

Nieuw!!: Precambrium en Sutuur (geologie) · Bekijk meer »

Swaziland

Swaziland of Eswatini, officieel het Koninkrijk Eswatini (Engels:, Swazi), tot 2018 het Koninkrijk Swaziland (Brits koloniale verbastering van Eswatini), is een koninkrijk in het zuiden van Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Swaziland · Bekijk meer »

Symbiose

Symbiose (Oudgrieks: (ἠ) συμβίωσις: (het) samenleven) is in de biologie het langdurig samenleven van twee of meer organismen van verschillende soorten, waarbij de samenleving voor ten minste een van de organismen gunstig, of zelfs noodzakelijk is.

Nieuw!!: Precambrium en Symbiose · Bekijk meer »

Synapomorfie

Een synapomorfie (van Grieks: - syn, "samen", - apo, "af" en - morphè, "vorm") is in de cladistiek en evolutiebiologie een gemeenschappelijke eigenschap van de leden van een taxon, die ze geërfd hebben van de laatste gemeenschappelijke voorouder van dat taxon.

Nieuw!!: Precambrium en Synapomorfie · Bekijk meer »

Synchrotronstraling

Synchrotronstraling is de straling die vrijkomt in het middenvlak (equatoriale vlak) van een synchrotron.

Nieuw!!: Precambrium en Synchrotronstraling · Bekijk meer »

Syncytium

Een syncytium of poly-energide is een cel met meerdere kernen of een weefsel of orgaan dat bestaat uit meerdere celkernen waartussen de celmembranen verdwenen zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Syncytium · Bekijk meer »

Systeem (stratigrafie)

In de chronostratigrafie, een vakgebied binnen de geologie, is een systeem een geologisch gezien samenhangende aardlaag, dat wil zeggen een aardlaag die gevormd is in een bepaald geologisch tijdperk.

Nieuw!!: Precambrium en Systeem (stratigrafie) · Bekijk meer »

Systematiek (biologie)

Systematiek, kort voor biosystematiek, is een vakgebied binnen de biologie.

Nieuw!!: Precambrium en Systematiek (biologie) · Bekijk meer »

T Tauri-ster

Hertzsprung-Russelldiagram van NGC 2264. De T-Tauri sterren bevinden zich boven de hoofdreeks (getrokken lijn) aan de rechterkant van het diagram en evolueren naar de hoofdreeks toe. T Tauri, naamgever van de T Tauristerren ALMA T Tauri-sterren zijn een type onregelmatig veranderlijke sterren, die zich in een zeer jong stadium van hun evolutie bevinden, namelijk nog vóór de waterstoffusie in het binnenste van de ster goed op gang gekomen is, maar volgend op het stadium van de protoster.

Nieuw!!: Precambrium en T Tauri-ster · Bekijk meer »

Tafonomie

Het kadaver van een zilvermeeuw (''Larus argentatus'') op het strand van Düne. Waarnemingen van recent gestorven meeuwen maken duidelijk dat de vogels alleen op het land en aan de oever volledig fossiliseren. In het water vergaat het kadaver terwijl het aan de oppervlakte drijft.deZiegler, B.; 1992 (5e druk): Einführung in die Paläobiologie - Teil 1. ''Allgemeine Paläontologie'', Schweizerbart'sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart De tafonomie is de wetenschap die onderzoek doet naar gestorven organismen.

Nieuw!!: Precambrium en Tafonomie · Bekijk meer »

Tanzania

Masaivrouw met kind in Noord-Tanzania. Schoolkinderen in Noord-Tanzania. Dhow voor de kust van Zanzibar Tanzania (uitspraak: ˌtɑnzaˈnija; soms ook wel aangeduid als Tanzanië), volledige naam Verenigde Republiek Tanzania (Swahili: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Engels: United Republic of Tanzania), is een onafhankelijk land in Oost-Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Tanzania · Bekijk meer »

Tasmanië

Tasmanië (Engels: Tasmania) is een eiland en staat van het Gemenebest van Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Tasmanië · Bekijk meer »

Taxon

Een taxon (meervoud: taxa) is een taxonomische eenheid of taxonomische groep, een groep organismen die volgens een taxonoom een van andere groepen te onderscheiden eenheid vormt.

Nieuw!!: Precambrium en Taxon · Bekijk meer »

Taxonomie

Taxonomie (Grieks: táxis ordening, schikking en nómos gebruik, wet) is, in wetenschappelijk en technologisch verband, het indelen van individuen of objecten in groepen (taxa, enkelvoud taxon).

Nieuw!!: Precambrium en Taxonomie · Bekijk meer »

Taxonomie (biologie)

De stamboom van levensvormen door Ernst Haeckel, 1866 Taxonomie is een vakgebied in de biologie dat zich bezighoudt met het vinden, onderscheiden en beschrijven, benoemen en indelen van alle levende organismen op basis van gemeenschappelijke kenmerken.

Nieuw!!: Precambrium en Taxonomie (biologie) · Bekijk meer »

Tefra

Vesuvius, Italië) Tefra of pyroklastica zijn brokstukken in vulkanisch gesteente.

Nieuw!!: Precambrium en Tefra · Bekijk meer »

Tektoniek

De San Andreas Fault in Californië is het gevolg van tektonische zijschuiving. Tektoniek (van het Grieks tektonikós: bouwwerk) is het geheel aan bewegingen en vervormingen (zoals breuken en plooien) in het vaste oppervlak van een planeet (de korst).

Nieuw!!: Precambrium en Tektoniek · Bekijk meer »

Tektonische daling

Tektonische daling (Engels: (tectonic) subsidence) of subsidentie is een neerwaartse beweging van de aardkorst.

Nieuw!!: Precambrium en Tektonische daling · Bekijk meer »

Tektonische opheffing

Tektonische opheffing (Engels: uplift) is in de geologie het proces waarbij de bodem omhoog beweegt als gevolg van tektoniek, bewegingen in de aardkorst.

Nieuw!!: Precambrium en Tektonische opheffing · Bekijk meer »

Tektonische plaat

breuklijnen en vulkanische activiteit GPS-satellietgegevens van NASA JPL. De vectoren geven zowel de richting als relatieve snelheid van de tektonische platen Een tektonische plaat of tektonische schol is een stuk van het oppervlak van de Aarde dat als één geheel beweegt.

Nieuw!!: Precambrium en Tektonische plaat · Bekijk meer »

Temperatuur

Thermische vibraties van een molecuul. Hoe hoger de temperatuur, hoe heviger de trillingen. Temperatuur of warmtegraad is een begrip dat aanduidt hoe warm of koud iets is.

Nieuw!!: Precambrium en Temperatuur · Bekijk meer »

Terrein (geologie)

Met een terrein (het Engelse woord is terrane - niet terrain) wordt in de geologie en paleogeografie een gebied bedoeld met een redelijke omvang (minstens een paar tientallen km) waarin gesteenten met dezelfde metamorfe en/of tektonische geschiedenis voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Terrein (geologie) · Bekijk meer »

Terrigeen

Terrigeen is een term uit de sedimentologie en oceanografie, die gebruikt wordt voor sediment dat oorspronkelijk afkomstig is van het land (dat wil zeggen uit een terrestrisch afzettingsmilieu).

Nieuw!!: Precambrium en Terrigeen · Bekijk meer »

Texas (staat)

Texas is een van 50 staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Nieuw!!: Precambrium en Texas (staat) · Bekijk meer »

Textuur

Oppervlaktetextuur van een oude muur De term textuur wordt in verschillende vakgebieden gebruikt.

Nieuw!!: Precambrium en Textuur · Bekijk meer »

Thallus

roodwier schimmel levermos met broedbekers en huidmondjes Onderzees kelpwoud (bruinwieren) Het thallus (meervoud: thalli) is een onderdeel van een meercellig plantachtig organisme dat niet is gedifferentieerd in de vegetatieve organen stengel, wortel en blad.

Nieuw!!: Precambrium en Thallus · Bekijk meer »

Thanatocoenose

De beenderen van dinosauriërs in Dinosaur National Monument (Jensen, Utah, Verenigde Staten) is een typisch voorbeeld van een gewervelde thanatocoenoese. Een thanatocoenose (van het Griekse "thanatos".

Nieuw!!: Precambrium en Thanatocoenose · Bekijk meer »

Theia (planeet)

Inslagtheorie Theia Theia is een speculatieve planeet die volgens een theorie meer dan vier miljard jaar geleden,.

Nieuw!!: Precambrium en Theia (planeet) · Bekijk meer »

Tholeiiet

normaal gepolariseerd licht). normatieve mineralen in de diagram zijn nefelien (ne), olivijn (ol), orthopyroxeen (opx), kwarts (q), albiet (ab) en clinopyroxeen (cpx). Tholeiiet of tholeiitisch basalt is basalt met een tholeiitische samenstelling, dat wil zeggen relatief veel ijzer ten opzichte van magnesium en relatief weinig alkalimetalen (natrium en kalium).

Nieuw!!: Precambrium en Tholeiiet · Bekijk meer »

Thorium

Monaziet, een thoriumhoudend mineraal Thorium is een scheikundig element met symbool Th en atoomnummer 90.

Nieuw!!: Precambrium en Thorium · Bekijk meer »

Thunder Bay

Thunder Bay is een stad in Canada in de provincie Ontario.

Nieuw!!: Precambrium en Thunder Bay · Bekijk meer »

Tianjin

Tianjin, vroeger Tientsin, is een havenstad in het noorden van de Volksrepubliek China en is een van de vijf nationale centrale steden.

Nieuw!!: Precambrium en Tianjin · Bekijk meer »

Tibet (gebied)

Beneden de berg Chogpori, Lhasa Tibet (Tibetaans: བོད་, Bod; Chinees: 西藏, pinyin: Xīzàng) is een geografisch gebied op het Tibetaans Hoogland.

Nieuw!!: Precambrium en Tibet (gebied) · Bekijk meer »

Tijdvak (geologie)

Een tijdvak in de geologische geschiedenis is een onderverdeling van een subperiode.

Nieuw!!: Precambrium en Tijdvak (geologie) · Bekijk meer »

Till (sediment)

Till Till is een type sediment bestaande uit diamict (ongesorteerd sediment), achtergelaten door gletsjers en ijskappen.

Nieuw!!: Precambrium en Till (sediment) · Bekijk meer »

Titaniet

Het mineraal titaniet of sfeen is een fluor-houdend calcium-titanium-silicaat met de chemische formule CaTiSiO5.

Nieuw!!: Precambrium en Titaniet · Bekijk meer »

Titanium

Titanium of titaan is een scheikundig element met symbool Ti en atoomnummer 22.

Nieuw!!: Precambrium en Titanium · Bekijk meer »

Toermalijn

Belangrijkste toermalijn producerende landen Toermalijn of Tourmalijn is een groep van mineralen, alle cyclosilicaten.

Nieuw!!: Precambrium en Toermalijn · Bekijk meer »

Tomografie

Basisprincipe van tomografie. Voor uitleg zie tekst Onder tomografie wordt verstaan het op non-invasieve wijze maken van een tweedimensionale afbeelding die een doorsnede weergeeft van een driedimensionaal object.

Nieuw!!: Precambrium en Tomografie · Bekijk meer »

Tonaliet

right Tonaliet is een felsisch dieptegesteente met een chemische samenstelling gelijk aan die van graniet, alleen zonder kaliveldspaat.

Nieuw!!: Precambrium en Tonaliet · Bekijk meer »

Tonium

Het geologisch tijdvak Tonium is de vroegste periode van het era Neoproterozoïcum, onderdeel van het eon Proterozoïcum.

Nieuw!!: Precambrium en Tonium · Bekijk meer »

Topografie

Voorbeeld van een topografische kaart. Topografie (uit het Grieks, letterlijk "plaatsbeschrijving") is de studie van de beschrijving van kenmerken van plaatsen en gebieden.

Nieuw!!: Precambrium en Topografie · Bekijk meer »

Torus

Torus Een torus (meervoud: tori of torussen) is een driedimensionaal omwentelingslichaam, dat ontstaat door een cirkel te wentelen om een lijn die zich in het vlak van de cirkel bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Torus · Bekijk meer »

Traagheid

Traagheid of inertie is in de klassieke mechanica het verschijnsel dat een natuurkundig lichaam (een voorwerp) in zijn bewegingstoestand volhardt: een rustend voorwerp blijft op zijn plaats, en een bewegend voorwerp blijft bewegen in dezelfde richting en met dezelfde snelheid, tenzij er een kracht is die het voorwerp een andere richting of snelheid geeft.

Nieuw!!: Precambrium en Traagheid · Bekijk meer »

Transforme plaatgrens

Met een transforme plaatgrens, conservatieve plaatgrens of transversale plaatgrens (Engels: transform boundary of strike-slip boundary) wordt in de platentektoniek een grens tussen twee platen bedoeld waarlangs deze langs elkaar bewegen.

Nieuw!!: Precambrium en Transforme plaatgrens · Bekijk meer »

Transneptunisch object

Distributie van Transneptunische objecten. Een transneptunisch object (TNO) is een planetoïde of dwergplaneet die zich ten opzichte van de zon buiten de baan van Neptunus bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Transneptunisch object · Bekijk meer »

Triterpeen

Het triterpeen boswellzuur Triterpenen vormen een subklasse van de terpenen.

Nieuw!!: Precambrium en Triterpeen · Bekijk meer »

Trog (geologie)

Schematische weergave van de vorming van troggen (trench). Een trog is een smalle en erg diepe kloof in de zeebodem, die ontstaat bij destructieve plaatranden.

Nieuw!!: Precambrium en Trog (geologie) · Bekijk meer »

Trojaan (planetoïde)

Posities van alle 2900 bekende Jupiter-trojanen op 21 december 2008 Een trojaan is een planetoïde die zich in een stabiele baan rond een van de Lagrangepunten L4 en L5 van de baan van een planeet bevindt, en op 60 graden boogafstand met de planeet mee beweegt.

Nieuw!!: Precambrium en Trojaan (planetoïde) · Bekijk meer »

Tropisch klimaat

Gebieden met een tropisch klimaat (A) Een tropisch klimaat is een klimaat dat voorkomt in de tropen.

Nieuw!!: Precambrium en Tropisch klimaat · Bekijk meer »

Tsunami

Tsunami-risicoteken Een tsunami (uitspraak: tsoenami) is een extreem hoge golf uit de zee, die de kuststrook onverwacht overspoelt.

Nieuw!!: Precambrium en Tsunami · Bekijk meer »

Tufsteen

Tuffieten in de Eifel. Jongere tuffiet (rechts) is afgezet over oudere (links). De hoek geeft aan dat ze van verschillende bronvulkanen afkomstig zijn. Huis uit Tufsteen, Rieden, Eifel, Duitsland matrix van vulkanische as Tufsteen, tuf of tuffiet is een sedimentair gesteente van door een vulkaan uitgestoten materiaal.

Nieuw!!: Precambrium en Tufsteen · Bekijk meer »

Turbidiet

Menden in het Sauerland. De complete Bouma-sequentie kan in deze afzetting herkend worden. Een turbidiet is een sedimentaire structuur die wordt afgezet door een troebelingsstroom.

Nieuw!!: Precambrium en Turbidiet · Bekijk meer »

Turbulente stroming

De rookpluim van deze kaars gaat van laminair naar turbulent. Het reynoldsgetal geeft aan wanneer deze overgang plaatsvindt Turbulente stroming is een stroming die zich niet gelaagd, maar in wervels verplaatst.

Nieuw!!: Precambrium en Turbulente stroming · Bekijk meer »

Turquoise (kleur)

Turquoise of turkoois (in het Vlaams ook appelblauwzeegroen) is een blauw-groene kleur, genoemd naar het mineraal turkoois.

Nieuw!!: Precambrium en Turquoise (kleur) · Bekijk meer »

Typelocatie

De typelocatie (Engels: type locality, ook wel locus classicus) is de plaats waar een type vandaan komt, of gezien is.

Nieuw!!: Precambrium en Typelocatie · Bekijk meer »

Typesoort

Een typesoort (Engels: type species) is een soort die permanent gekoppeld is aan een bepaalde naam van een geslacht, een naam van een ondergeslacht (subgenus), of een andere rang beneden die van geslacht.

Nieuw!!: Precambrium en Typesoort · Bekijk meer »

Uitsterven

Jura. Tekening uit Meyers Konversations-Lexikon (1885-1890). In de biogeografie is uitsterven het eindigen van het bestaan van een soort of een andere taxonomische groep.

Nieuw!!: Precambrium en Uitsterven · Bekijk meer »

Ultramafisch

Ultramafisch staat in de geologie voor stollingsgesteente dat relatief zeer weinig (minder dan 45 massaprocent) silica (SiO2) bevat.

Nieuw!!: Precambrium en Ultramafisch · Bekijk meer »

Ultraviolet

Ultraviolet (afgekort uv, ook wel ultraviolette straling, black light of uv-licht genoemd) is elektromagnetische straling net buiten het deel van het spectrum dat met het menselijk oog waarneembaar is (zie ook: licht).

Nieuw!!: Precambrium en Ultraviolet · Bekijk meer »

Underplating

Underplating is in de geologie en geofysica het ontstaan van magmakamers in de overgangszone tussen de aardmantel en de aardkorst.

Nieuw!!: Precambrium en Underplating · Bekijk meer »

Unikonta

Unikonta is een supergroep van de eukaryoten, voorgesteld door de Engelse bioloog Thomas Cavalier-Smith in 2002.

Nieuw!!: Precambrium en Unikonta · Bekijk meer »

United States Geological Survey

De United States Geological Survey (USGS) is een wetenschappelijk bureau dat onderdeel is van de Amerikaanse regering.

Nieuw!!: Precambrium en United States Geological Survey · Bekijk meer »

Universiteit van Bristol

De Grote Zaal van de universiteit, gebruikt voor ceremonies. Het gebouw van het departement scheikunde. Het gebouw van het departement muziek. De tuinen van de universiteit. De Universiteit van Bristol (officieel: University of Bristol) is een Britse universiteit, gelegen in de stad Bristol, die deel uitmaakt van de Russel Groep.

Nieuw!!: Precambrium en Universiteit van Bristol · Bekijk meer »

Universiteit van Californië - Davis

alt.

Nieuw!!: Precambrium en Universiteit van Californië - Davis · Bekijk meer »

Universiteit van Chicago

De Universiteit van Chicago (Engels: University of Chicago) is een privé-universiteit, voornamelijk gevestigd in de wijk Hyde Park van de Amerikaanse stad Chicago, Illinois.

Nieuw!!: Precambrium en Universiteit van Chicago · Bekijk meer »

University of Rochester

De University of Rochester is een Amerikaanse onderzoeksuniversiteit in Rochester (New York).

Nieuw!!: Precambrium en University of Rochester · Bekijk meer »

Uraniniet

Het mineraal uraniniet, gewoonlijk pekblende genoemd, is het belangrijkste oxide van uranium, met de chemische formule UO2, maar vanwege oxidatie bevat het mineraal meestal variabele verhoudingen U3O8.

Nieuw!!: Precambrium en Uraniniet · Bekijk meer »

Uranium

Uraniumerts. Uranium of uraan is een scheikundig element met symbool U en atoomnummer 92.

Nieuw!!: Precambrium en Uranium · Bekijk meer »

Uranium-235

Uranium-235 of 235U of ^235_92U is een radioactieve isotoop van uranium, een actinide.

Nieuw!!: Precambrium en Uranium-235 · Bekijk meer »

Uranium-looddatering

De vervalreeksen De uranium-loodmethode gebruikt het radioactief verval van uranium tot lood als dateringmethode.

Nieuw!!: Precambrium en Uranium-looddatering · Bekijk meer »

Uranus (planeet)

UV, violet en oranje) De omvang van de Aarde en van Uranus Uranus is de op twee na grootste en vanaf de Zon gezien de zevende planeet van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Uranus (planeet) · Bekijk meer »

Utah

Utah is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Utah · Bekijk meer »

Vaalbara

Voorstelling van het supercontinent Vaalbara, gezien vanuit de ruimte. De naam Vaalbara wordt gegeven aan het veronderstelde eerste supercontinent van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Vaalbara · Bekijk meer »

Vaalrivier

De Vaalrivier stroomt breed bij Parys. De Vaalrivier is de grootste zijrivier van de Oranjerivier in Zuid-Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Vaalrivier · Bekijk meer »

Vaatplanten

De vaatplanten (wetenschappelijke naam Tracheophyta, soms Tracheobionta) zijn landplanten (''Embryophyta'') met vaatbundels, een transportsysteem voor water.

Nieuw!!: Precambrium en Vaatplanten · Bekijk meer »

Vegetatieve vermeerdering

Vegetatieve vermeerdering is een type ongeslachtelijke voortplanting, waarbij uit een klein fragment of zelfs uit een enkele cel een nieuw volledig en geslachtsrijp organisme kan groeien.

Nieuw!!: Precambrium en Vegetatieve vermeerdering · Bekijk meer »

Veldspaat

Veldspaat Veldspaat is de naam voor een groep van gesteentevormende mineralen die naar schatting 60% van de aardkorst vormen.

Nieuw!!: Precambrium en Veldspaat · Bekijk meer »

Veldwerk

Veldwerk is het verzamelen van gegevens van onderzoek dat doorgaans buiten plaatsvindt, in tegenstelling tot laboratoriumonderzoek, en waarvan de resultaten vaak op kantoor worden geanalyseerd en verwerkt.

Nieuw!!: Precambrium en Veldwerk · Bekijk meer »

Ven (water)

Ven op de Kalmthoutse Heide. Een ven is een klein, meestal ondiep meer dat voorkomt op Pleistocene zandgronden.

Nieuw!!: Precambrium en Ven (water) · Bekijk meer »

Venus (planeet)

Venus is vanaf de zon gezien de tweede planeet van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Venus (planeet) · Bekijk meer »

Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk, officieel het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, afgekort VK (Engels: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, afgekort UK, informeel Britain), is een soevereine staat in West-Europa met ongeveer 67,7 miljoen inwoners, gelegen tussen de Noordzee en de Atlantische Oceaan.

Nieuw!!: Precambrium en Verenigd Koninkrijk · Bekijk meer »

Verenigde Staten

De Verenigde Staten, officieel de Verenigde Staten van Amerika, afgekort VS (Engels: United States of America, afgekort als USA of US), vaak (totum pro parte) Amerika (America) genoemd, is een federatie van 50 staten en het District of Columbia, grotendeels in Noord-Amerika gelegen.

Nieuw!!: Precambrium en Verenigde Staten · Bekijk meer »

Verrotting

mol. De tanden verrotten het langzaamst. slang. Rottend hout. Verrotting is het uiteenvallen van dode organismen of dood organisch materiaal.

Nieuw!!: Precambrium en Verrotting · Bekijk meer »

Versteend hout

Versteend hout in het Petrified Forest National Park. Californië. gepolijst versteend hout. Versteend hout is fossiel hout, waarin alle organische materialen met behoud van de structuur van het hout zijn vervangen door mineralen (meestal door silicaten, zoals kwarts).

Nieuw!!: Precambrium en Versteend hout · Bekijk meer »

Verstening (geologie)

Versteend hout in Petrified Forest National Park, Arizona Verstening is het geologisch proces waarbij organisch materiaal wordt omgezet in steen of een andere substantie.

Nieuw!!: Precambrium en Verstening (geologie) · Bekijk meer »

Verstoring (ecologie)

Een verstoring is in de ecologie een gebeurtenis die ervoor zorgt dat een ecosysteem discreet verandert.

Nieuw!!: Precambrium en Verstoring (ecologie) · Bekijk meer »

Vertisol

Vertisol (Namibië) Vertisols (Latijn: vertere keren, omdraaien en solum bodem) zijn kleirijke bodems met brede en diepe scheuren, die zich voornamelijk vormen onder grasland of onderaan hellingen.

Nieuw!!: Precambrium en Vertisol · Bekijk meer »

Verwering

Verwering van gesteente is het natuurlijke proces waarbij dit materiaal verandert als gevolg van invloeden van weer, klimaat, zogeheten exogene krachten, en onder invloed van de bodembiologie.

Nieuw!!: Precambrium en Verwering · Bekijk meer »

Vesikel (cel)

Een vesikel is een organel van een cel.

Nieuw!!: Precambrium en Vesikel (cel) · Bekijk meer »

Vesta (planetoïde)

Vesta, officiële naam (4) Vesta, is de op twee na grootste planetoïde in de hoofdring en is tussen de 468 en 530 km in diameter.

Nieuw!!: Precambrium en Vesta (planetoïde) · Bekijk meer »

Victoria-eiland

Victoria-eiland (Frans: Île Victoria, Engels: Victoria Island) is een van de grootste eilanden in de wereld.

Nieuw!!: Precambrium en Victoria-eiland · Bekijk meer »

Victoriameer

Het Victoriameer (ook wel Victoria Nyanza) is het grootste meer van Afrika en het op een na grootste zoetwatermeer op aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Victoriameer · Bekijk meer »

Vierhoek

220px 220px 220px 220px 220px Een vierhoek is een meetkundige figuur die bestaat uit vier hoekpunten en vier zijden, en heeft daarmee dus ook vier hoeken.

Nieuw!!: Precambrium en Vierhoek · Bekijk meer »

Virginia (staat)

Kaart van Virginia uit 1630 Virginia, officieel het Gemenebest Virginia, is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Virginia (staat) · Bekijk meer »

Viridiplantae

De Viridiplantae of Chloroplastida vormen een rijk binnen de supergroep van de Archaeplastidae of Primoplantae.

Nieuw!!: Precambrium en Viridiplantae · Bekijk meer »

Vlechtende rivier

Een vlechtende rivier (Waimakariri) op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland. Een vlechtende rivier op het Canadees Schild. Een vlechtende rivier (soms wordt ook de verouderde term verwilderde rivier gebruikt) (Engels: braided river) is een type rivier dat zich ontwikkelt in de bovenloop van het afwateringsgebied van een rivier.

Nieuw!!: Precambrium en Vlechtende rivier · Bekijk meer »

Vloed

Vloed is een fase van het getij waarbij het water van de zee opkomt of rijst.

Nieuw!!: Precambrium en Vloed · Bekijk meer »

Vloedbasalt

Een vloedbasalt, basaltvloed, plateaubasalt of trapp is een grootschalige vulkanische uitbarsting van basaltische lava's die grote stukken land of oceaanvloer bedekt.

Nieuw!!: Precambrium en Vloedbasalt · Bekijk meer »

Vloeistof

De vorming van een sferische druppel water is het natuurlijke gevolg van de hoge oppervlaktespanning van deze vloeistof. Vloeistof is een van de aggregatietoestanden waarin materie kan voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Vloeistof · Bekijk meer »

Voedingsstof

Voedingsstoffen, voedingsbestanddelen of nutriënten zijn stoffen die onontbeerlijk zijn voor de groei, instandhouding en voortplanting van een organisme.

Nieuw!!: Precambrium en Voedingsstof · Bekijk meer »

Voedselketen

Voorbeeld van een ''voedselketen'' in een Zweeds meer Een voedselketen beschrijft de voedselrelaties tussen de verschillende soorten organismen in een gegeven ecosysteem.

Nieuw!!: Precambrium en Voedselketen · Bekijk meer »

Volksrepubliek China

China (uitspraak: ˈʃina), voluit Volksrepubliek China, is een land in Oost-Azië.

Nieuw!!: Precambrium en Volksrepubliek China · Bekijk meer »

Voorland (geologie)

Het voorland (Engels: foreland) is in de geologie (meer precies in de geodynamica) het gebied dat langs een gebergte of subductiezone ligt, aan de kant van de subducerende plaat.

Nieuw!!: Precambrium en Voorland (geologie) · Bekijk meer »

Voortplanting (biologie)

zweefvliegen Voortplanting of reproductie is het proces waarbij organismen zorgen voor nageslacht, met als gevolg het voortbestaan van de populatie en de soort.

Nieuw!!: Precambrium en Voortplanting (biologie) · Bekijk meer »

Vulkaan

De Augustine in Alaska, januari 2006 Stromboli in 1980 Napels, augustus 2003 Vulkaan in het Becharof National Wildlife Refuge in Alaska Saturnus Een vulkaan is een opening in het oppervlak van een planeet waar gesmolten gesteente (magma) als lava, gas en brokstukken van vast gesteente (tefra) door naar buiten komen.

Nieuw!!: Precambrium en Vulkaan · Bekijk meer »

Vulkanisch glas

Obsidiaan, een bekend vulkanisch glas Vulkanisch glas is een type glas dat wordt gevormd als uitvloeiingsgesteente of in vulkanoclastische sedimenten en wordt gekenmerkt door de amorfe textuur.

Nieuw!!: Precambrium en Vulkanisch glas · Bekijk meer »

Vulkanische bom

Vulkanische bom uitgeworpen uit de vulkaan Kīlauea, Hawaï, Verenigde Staten in 1983. Vulkanische bom in de Mojavewoestijn, Californië, Verenigde Staten. Een vulkanische bom van vijf meter doorsnede en met een gewicht van 120 ton bij Strohn in de Vulkaan-Eifel, in Duitsland. Het werd veroorzaakt tijdens een vulkaanuitbarsting rond 8300 voor Christus. Een vulkanische bom of lavabom is een groot brokstuk dat bij een vulkaanuitbarsting de lucht in geslingerd is, en/of door een lahar of lava meegenomen is.

Nieuw!!: Precambrium en Vulkanische bom · Bekijk meer »

Vulkanische boog

Een vulkanische boog is een boog gevormd door verschillende vulkanische eilanden of bergen die gevormd zijn door plaattektoniek.

Nieuw!!: Precambrium en Vulkanische boog · Bekijk meer »

Vulkanisme

Bromo (voorgrond, met rookpluim) Vulkanisme is een verzamelnaam voor geologische processen aan het oppervlak, die het gevolg zijn van het omhoog komen van heet materiaal uit het binnenste van een planeet.

Nieuw!!: Precambrium en Vulkanisme · Bekijk meer »

Vulkanologie

De vulkanologie is die richting van de aardwetenschappen die zich bezighoudt met de studie van alle vormen van vulkanisme.

Nieuw!!: Precambrium en Vulkanologie · Bekijk meer »

Wad (zeegebied)

Een wad in zeegebied is een slik- of zandplaat die in een ondiepe zee is ontstaan, met een hoogte die zich tussen het normale laagwater- en hoogwaterniveau van een vlak getijdengebied bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Wad (zeegebied) · Bekijk meer »

Wales

Wales (verouderd Nederlands: Wallis of Kymrië, Welsh: Cymru, Latijn: Cambria) maakt als constituerend land met Engeland, Noord-Ierland en Schotland deel uit van het Verenigd Koninkrijk.

Nieuw!!: Precambrium en Wales · Bekijk meer »

Warmtestraling

Warmtestraling of thermische straling is elektromagnetische straling, die een object uitzendt als gevolg van de temperatuur van het object.

Nieuw!!: Precambrium en Warmtestraling · Bekijk meer »

Warmwaterbron

300px Een warmwaterbron (ook wel thermische bron, warme of hete bron genoemd) is een bron die bestaat uit geothermisch verwarmd grondwater uit de aardkorst.

Nieuw!!: Precambrium en Warmwaterbron · Bekijk meer »

Washington (staat)

Washington is een van de staten van de Verenigde Staten, gelegen in de Pacific Northwest.

Nieuw!!: Precambrium en Washington (staat) · Bekijk meer »

Washington D.C.

Luchtfoto van Washington D.C. Kaart die L'Enfants ontwerp voor de stad laat zien Washington D.C. is de hoofdstad van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Washington D.C. · Bekijk meer »

Washington-universiteit te Saint Louis

De Washington-universiteit te Saint Louis (Washington University in Saint Louis, of simpelweg WashU) is een particuliere onderzoeksuniversiteit in Saint Louis, Missouri, Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Washington-universiteit te Saint Louis · Bekijk meer »

Water

Water als vaste stof, vloeistof en gas Water (H2O; aqua of aq.; zelden diwaterstofoxide of oxidaan) is de chemische verbinding van twee waterstofatomen en een zuurstofatoom.

Nieuw!!: Precambrium en Water · Bekijk meer »

Waterdamp

Condenserend water uit waterdamp boven een kop met heet water Waterdamp is, in de natuurkunde, water dat zich in de gasfase bevindt.

Nieuw!!: Precambrium en Waterdamp · Bekijk meer »

Waterstof (element)

Waterstof is een chemisch element met symbool H (La: Hydrogenium) en atoomnummer 1.

Nieuw!!: Precambrium en Waterstof (element) · Bekijk meer »

Waterstofbrug

Waterstofbruggen in water(aangegeven met zwarte streepjes) Een waterstofbrug is een polaire, niet-covalente binding tussen een elektronenpaar op een sterk elektronegatief atoom (zuurstof, stikstof of fluor) en een naburig waterstofatoom, gebonden aan een ander sterk elektronegatief atoom.

Nieuw!!: Precambrium en Waterstofbrug · Bekijk meer »

Waterstofperoxide

Waterstofperoxide, ook aangeduid als zuurstofwater, is een anorganische verbinding van waterstof en zuurstof, met als brutoformule H2O2.

Nieuw!!: Precambrium en Waterstofperoxide · Bekijk meer »

Waterstofsulfide

Waterstofsulfide (H2S), soms nog zwavelwaterstof genoemd, is een sterk ruikend giftig gas dat vooral bekend is als de oorzaak van de geur van rotte eieren.

Nieuw!!: Precambrium en Waterstofsulfide · Bekijk meer »

Weefsel (biologie)

Een weefsel is in de biologie een specifiek anatomisch deel van het lichaam van een meercellig organisme.

Nieuw!!: Precambrium en Weefsel (biologie) · Bekijk meer »

Weizmann Instituut van Wetenschappen

Gebouwen van de afdeling natuurkunde van het Instituut Het Weizmann Instituut van Wetenschappen (Hebreeuws: מכון ויצמן למדע - Machon Weizmann le-Madda, Engels: Weizmann Institute of Science, afgekort WIS), dikwijls aangeduid als Weizmann Instituut, is een universiteit en onderzoekscentrum in Rehovot, Israël (ca. 22 km ten zuiden van Tel-Aviv).

Nieuw!!: Precambrium en Weizmann Instituut van Wetenschappen · Bekijk meer »

Welsh (taal)

Een spreker van het Welsh Het Welsh (Cymraeg) is een Keltische taal, die gesproken wordt in Wales.

Nieuw!!: Precambrium en Welsh (taal) · Bekijk meer »

West-Afrika

Kaart van Afrika met de West-Afrikaanse landen in blauw West-Afrika op een zeekaart uit 1571 van de Portugese cartograaf Fernão Vaz Dourado West-Afrika of Westelijk Afrika is een deel van het werelddeel Afrika dat ongeveer 5 miljoen vierkante kilometer omvat en waar ongeveer 381,981,000 mensen wonen.

Nieuw!!: Precambrium en West-Afrika · Bekijk meer »

West-Antarctica

Vrijwel lege kaart van West-Antarctica Doorsnede van West-Antarctica West-Antarctica of Klein-Antarctica is een van de twee hoofdgebieden van het continent Antarctica.

Nieuw!!: Precambrium en West-Antarctica · Bekijk meer »

West-Australië

Belangrijkste plaatsen en autowegen PerthPerth West-Australië (Engels: Western Australia) is een deelstaat van Australië.

Nieuw!!: Precambrium en West-Australië · Bekijk meer »

West-Europa

StAGN In het lichtblauw: West-Europa volgens de Verenigde Naties West-Europa onderscheidt zich van Zuid-, Noord-, Centraal- en Oost-Europa door de geografie en door de verschillen in klimaat en cultuur.

Nieuw!!: Precambrium en West-Europa · Bekijk meer »

Westelijk Canada

Westelijk Canada (Engels: Western Canada) is een regio van Canada, meestal gedefinieerd als de provincies ten westen van Ontario.

Nieuw!!: Precambrium en Westelijk Canada · Bekijk meer »

Wet van superpositie

Spitsbergen De wet van de superpositie is een basisbegrip uit de geologie.

Nieuw!!: Precambrium en Wet van superpositie · Bekijk meer »

Wetenschap

peer review'' bij wetenschappelijke publicaties werkt de wetenschappelijke gemeenschap aan het waarborgen van de kwaliteit van de wetenschap, haar methodes en interpretatie van resultaten. Wetenschap is zowel de systematisch verkregen, geordende en controleerbare menselijke kennis, het bijbehorende proces van kennisverwerving als de gemeenschap waarin deze kennis wordt verzameld.

Nieuw!!: Precambrium en Wetenschap · Bekijk meer »

Wetenschappelijk onderzoek

Wetenschappelijk onderzoek is onderzoek dat naar hedendaagse maatstaven voldoet aan de criteria van wetenschap.

Nieuw!!: Precambrium en Wetenschappelijk onderzoek · Bekijk meer »

Wilsoncyclus

Het westelijk deel van Pangea versimpeld weergegeven Een Wilsoncyclus of supercontinentcyclus is in de platentektoniek een zich herhalende cyclus waarbij de continenten zich eerst samenvoegen tot een supercontinent, om later weer op te breken en van elkaar te bewegen.

Nieuw!!: Precambrium en Wilsoncyclus · Bekijk meer »

Winnipegmeer

Het Winnipegmeer (Engels: Lake Winnipeg) is een groot meer in de provincie Manitoba in Canada.

Nieuw!!: Precambrium en Winnipegmeer · Bekijk meer »

Wisconsin

Wisconsin is een van de staten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Wisconsin · Bekijk meer »

Wittenoom

Wittenoom is een spookstad in de regio Pilbara in West-Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Wittenoom · Bekijk meer »

Woestijn

Rots- en grindwoestijnlandschap in Wadi Rum, Jordanië. Atacamawoestijn in Chili. Een woestijn is een gebied waar relatief zeer weinig neerslag valt, maximum 200 millimeter per jaar, waardoor er weinig of geen vegetatie is.

Nieuw!!: Precambrium en Woestijn · Bekijk meer »

Wolga

De Wolga (Russisch: Волга (Volga), Tataars: İdel, Идел, Mordwiens: Рав) is een rivier in West-Rusland, die met een lengte van 3.530 kilometer de langste rivier van Europa is.

Nieuw!!: Precambrium en Wolga · Bekijk meer »

Wormen (dieren)

Wormen zijn een informele groep van dieren die meer dan 25.000 soorten telt.

Nieuw!!: Precambrium en Wormen (dieren) · Bekijk meer »

Xenocryst

Een xenocryst is in de petrologie een "vreemd" kristal in een stollingsgesteente, een kristal dat niet door kristallisatie van het magma zelf ontstond maar uit omringend gesteente werd meegenomen.

Nieuw!!: Precambrium en Xenocryst · Bekijk meer »

Xenoliet

peridotitische xenoliet in een donker uitvloeiingsgesteente te zien is. Let op de scherpe randen van de xenoliet. Locatie: Vulkaan-Eifel. Herm, Kanaaleilanden. Een xenoliet is een geologische term voor een deel van een stollingsgesteente, dat er oorspronkelijk niet in thuishoort.

Nieuw!!: Precambrium en Xenoliet · Bekijk meer »

Xenon

Xenon is een scheikundig element met symbool Xe en atoomnummer 54.

Nieuw!!: Precambrium en Xenon · Bekijk meer »

Xenotiem

Het mineraal xenotiem is een yttrium-fosfaat met de chemische formule YPO4.

Nieuw!!: Precambrium en Xenotiem · Bekijk meer »

Yale-universiteit

De Yale-universiteit (Yale University) is een van de hoogst aangeschreven particuliere universiteiten van de Verenigde Staten.

Nieuw!!: Precambrium en Yale-universiteit · Bekijk meer »

Yangtze

De Yangtze of Chang Jiang (letterlijk "Lange Rivier"), historisch Jangtsekiang en Blauwe Rivier genoemd, is de langste rivier in Azië en de derde rivier in lengte op de wereld, na de Amazone in Zuid-Amerika en de Nijl in Afrika.

Nieuw!!: Precambrium en Yangtze · Bekijk meer »

Yavapai County

Yavapai County is een county in de Amerikaanse staat Arizona.

Nieuw!!: Precambrium en Yavapai County · Bekijk meer »

Yongji

Yongji is een stad in de provincie Shanxi in China, die tevens een arrondissement is in de prefectuur Yuncheng.

Nieuw!!: Precambrium en Yongji · Bekijk meer »

Yucatán (schiereiland)

Satellietfoto van Yucatán Yucatán (Yucateeks Maya: Lu'umil kuuts yéetel kéeh of Uuyut'aan) is een schiereiland tussen de Golf van Mexico, Straat Yucatán en de Caribische Zee.

Nieuw!!: Precambrium en Yucatán (schiereiland) · Bekijk meer »

Yunnan

Yunnan is een provincie in het zuidwesten van de Volksrepubliek China.

Nieuw!!: Precambrium en Yunnan · Bekijk meer »

Zand

Zand is zacht, hard, los en korrelig materiaal en een van de meest voorkomende natuurlijke stoffen op aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Zand · Bekijk meer »

Zandsteen

Zandsteen Oppervlak van Bentheimer zandsteen, type Gildehaus Zandsteen 20x vergroot Zandsteen is een sedimentair- of afzettingsgesteente dat voornamelijk bestaat uit zandkorrels.

Nieuw!!: Precambrium en Zandsteen · Bekijk meer »

Zee

Turkse kust, Middellandse Zee Chileense kust Golf van Riga Noordzee Zwarte Zee Een zee is een grote hoeveelheid water, die in verbinding staat met een andere zee of met een oceaan, die ook als zee kan worden aangeduid, zij het dat een oceaan een zelfstandig geheel vormt met een eigen circulatie (zeestroom).

Nieuw!!: Precambrium en Zee · Bekijk meer »

Zee-ijs

Zee-ijs. Vorming en verdwijning van zee-ijs in een jaar (wit) Zee-ijs is de benaming voor bevroren zeewater in de beide poolzeeën.

Nieuw!!: Precambrium en Zee-ijs · Bekijk meer »

Zeeanemonen

Zeeanemoon in Tidal Pool, Shell Beach, Californië Soort van de familie Hormathiidae Soort van de familie Actiniidae Tweeband anemoonvis (Amphiprion bicinctus) uit de Rode Zee met zijn gastanemoon. De anemoonvis gebruikt de giftige tentakels als bescherming Zeeanemonen (Actiniaria) zijn genoemd naar de bloem anemoon.

Nieuw!!: Precambrium en Zeeanemonen · Bekijk meer »

Zeebodem

Schematische weergave van de verschillende domeinen van de zeebodem. Langs de randen van continenten ligt het continentaal plat, dit gaat via de continentale helling en de continentale verheffing over in de abyssale vlakte. Vulkanische eilanden, troggen en mid-oceanische ruggen kunnen een uitzondering vormen in het reliëf van de oceaanbodem. De zeebodem of oceaanbodem is het door zeewater bedekte deel van het aardoppervlak.

Nieuw!!: Precambrium en Zeebodem · Bekijk meer »

Zeeniveau

cm Het zeeniveau is de gemiddelde hoogte van de zeespiegel (het vlak van de zee), als alle variaties die het gevolg zijn van de getijden worden weggemiddeld.

Nieuw!!: Precambrium en Zeeniveau · Bekijk meer »

Zeespiegelstijging

cm. Projecties van zeespiegelstijging in de 21e eeuw. Zeespiegelstijging is een relatieve of absolute stijging van de zeespiegel.

Nieuw!!: Precambrium en Zeespiegelstijging · Bekijk meer »

Zeewater

zuurstof op aarde. Zeewater is het zoute water dat in zeeën en oceanen voorkomt.

Nieuw!!: Precambrium en Zeewater · Bekijk meer »

Zeewier

Zeewier op rotsblokken Kelpwoud Zeewier is de verzamelnaam van een aantal groepen algen die in de zee of in brak water leven.

Nieuw!!: Precambrium en Zeewier · Bekijk meer »

Zeldzame aarde

Oxides van praseodymium, cerium, lanthanium, neodymium, samarium en gadolinium Zeldzame aarden, zeldzame aardelementen of zeldzame aardmetalen zijn zeventien zware scheikundige elementen die van nature in het heelal voorkomen.

Nieuw!!: Precambrium en Zeldzame aarde · Bekijk meer »

Zetting (proces)

Zetting of compactie is het proces waar grond onder invloed van een belasting wordt samengedrukt.

Nieuw!!: Precambrium en Zetting (proces) · Bekijk meer »

Zichtbaar spectrum

Wit licht, hier afkomstig uit een kwiklamp, wordt door een prisma gebroken in de kleuren van het zichtbare spectrum. Het spectrum van het zichtbare licht. Het zichtbare spectrum is het gedeelte van het elektromagnetisch spectrum dat gezien kan worden door het menselijk oog.

Nieuw!!: Precambrium en Zichtbaar spectrum · Bekijk meer »

Zijschuiving

Verschillende breuktypes. Het bovenste breuktype is de '''zijschuiving'''. Een zijschuiving (Engels: strike-slip fault) is een breuk waarbij beide zijden horizontaal (lateraal) ten opzichte van elkaar bewegen.

Nieuw!!: Precambrium en Zijschuiving · Bekijk meer »

Zimbabwe

Zimbabwe (uitspraak: zɪm'bɑpʋə; officieel: de Republiek Zimbabwe) is een land in Afrika, dat grenst aan Zambia, Mozambique, Zuid-Afrika en Botswana.

Nieuw!!: Precambrium en Zimbabwe · Bekijk meer »

Zink (element)

Zink is een scheikundig element met symbool Zn en atoomnummer 30.

Nieuw!!: Precambrium en Zink (element) · Bekijk meer »

Zinksulfide

Zinksulfide is een anorganische verbinding van zink en zwavel, met als brutoformule ZnS.

Nieuw!!: Precambrium en Zinksulfide · Bekijk meer »

Zirkoon (mineraal)

Zirkoon Zirkoon in biotiet - door radioactief verval vrijkomende alfadeeltjes beschadigen het kristalrooster van het biotiet, waardoor een pleochroïsche halo ontstaat. Het mineraal zirkoon is een zirkonium-silicaat met de chemische formule ZrSiO4.

Nieuw!!: Precambrium en Zirkoon (mineraal) · Bekijk meer »

Zoetwater

Het Baikalmeer met een grote voorraad zoetwater Zoetwater (zoet water) is water dat minimale hoeveelheden zout bevat, dat dus een geringe saliniteit heeft.

Nieuw!!: Precambrium en Zoetwater · Bekijk meer »

Zon

De zon is de ster die het dichtst bij de aarde staat en het centrum van het zonnestelsel vormt.

Nieuw!!: Precambrium en Zon · Bekijk meer »

Zonlicht

lichtbundels zijn zichtbaar doordat luchtdeeltjes worden opgelicht. Zonlicht is het zichtbare deel van de elektromagnetische straling dat door de zon wordt uitgestraald.

Nieuw!!: Precambrium en Zonlicht · Bekijk meer »

Zonneconstante

Variatie van de stralingsenergie van de zon op aarde door veranderende activiteit van de zon De zonneconstante is het over een lange periode gemiddelde van de hoeveelheid energie in de vorm van elektromagnetische straling van de zon die per tijdseenheid en per oppervlakte-eenheid passeert door een oppervlak buiten de dampkring loodrecht op de stralingsrichting op een afstand van 1 AE van het middelpunt van de zon, ongeveer de afstand tussen de zon en de aardatmosfeer.

Nieuw!!: Precambrium en Zonneconstante · Bekijk meer »

Zonnenevel

protoplanetaire schijven in de Orionnevel. De hypothese van de zonnenevel, ook wel de Kant-Laplace-hypothese genoemd, is vooralsnog de meest waarschijnlijk geachte verklaring voor het ontstaan van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Precambrium en Zonnenevel · Bekijk meer »

Zonnestelsel

Het zonnestelsel is het planetenstelsel dat bestaat uit de Zon en de hemellichamen die door de zwaartekracht aan de Zon gebonden zijn.

Nieuw!!: Precambrium en Zonnestelsel · Bekijk meer »

Zonnewind

plasma in de zonnewind de interstellaire ruimte ontmoet wordt heliopauze genoemd. De zonnewind is een stroom van geladen deeltjes die ontsnapt van het oppervlak van de Zon.

Nieuw!!: Precambrium en Zonnewind · Bekijk meer »

Zouten

Een zout is een samengestelde stof die wordt gevormd door een ionbinding, een chemische binding tussen positieve en negatieve ionen.

Nieuw!!: Precambrium en Zouten · Bekijk meer »

Zuid-Afrika

Zuid-Afrika, officieel de Republiek Zuid-Afrika, is een land dat aan de zuidpunt van Afrika ligt. Het land grenst in het noorden aan Namibië, Botswana en Zimbabwe, in het oosten aan Mozambique en Swaziland (Eswatini). De onafhankelijke staat Lesotho wordt in zijn geheel door Zuid-Afrika omsloten. Fossiele vondsten wijzen erop dat Zuid-Afrika al zeer vroeg bewoond werd. De San zijn al minstens 25.000 jaar in het gebied aanwezig, zo'n 2.500 jaar geleden gevolgd door de Bantoe. Nadat Portugese en Britse kolonisatoren het gebied aanvankelijk links lieten liggen, vestigden Nederlandse kolonisten in 1652 op de Kaap een verversingspost voor de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Na anderhalve eeuw werd de Nederlandse Kaapkolonie overgenomen door het Verenigd Koninkrijk. Hierop migreerde een groot aantal Nederlandstalige kolonisten, bekend als Boeren, met de Grote Trek naar het binnenland en stichtten verschillende Boerenstaten, waarvan uiteindelijk de Zuid-Afrikaansche Republiek en de Oranje Vrijstaat het belangrijkst waren. Deze republieken werden in 1902 door de Britten veroverd in de Tweede Boerenoorlog en samen met de Kaapkolonie en Natal in 1910 tot Zuid-Afrika verenigd. In de 20e eeuw werd Zuid-Afrika overschaduwd door de apartheid, een systeem van rassensegregatie waarmee de niet-blanke bevolking stelselmatig achtergesteld werd. In 1990 werd de apartheid afgeschaft en in 1994 werd Nelson Mandela tot de eerste zwarte president van Zuid-Afrika verkozen. Zuid-Afrika is een land met diverse bevolkingsgroepen en elf officiële talen, waaronder het aan het Nederlands verwante Afrikaans. Het land is een parlementaire republiek met drie hoofdsteden en is een van de meest ontwikkelde landen van het continent, maar armoede- en misdaadcijfers blijven hoog.

Nieuw!!: Precambrium en Zuid-Afrika · Bekijk meer »

Zuid-Amerika

Zuid-Amerika is een continent op het zuidelijk halfrond, ten zuiden van Noord-Amerika en ten noorden van Antarctica.

Nieuw!!: Precambrium en Zuid-Amerika · Bekijk meer »

Zuid-Australië

Zuid-Australië (Engels: South Australia) is een deelstaat van Australië en is gelegen aan de zuidkust van Australië.

Nieuw!!: Precambrium en Zuid-Australië · Bekijk meer »

Zuidelijk halfrond

Het zuidelijk halfrond Poster met de tekst "Ushuaia, einde van de wereld". Ushuaia in Argentinië is de meest zuidelijke stad ter wereld. Het zuidelijk halfrond is het gedeelte van de Aarde ten zuiden van de evenaar.

Nieuw!!: Precambrium en Zuidelijk halfrond · Bekijk meer »

Zuurstof (element)

Zuurstof is een chemisch element met symbool O (Uit het Latijn: oxygenium) en atoomnummer 8.

Nieuw!!: Precambrium en Zuurstof (element) · Bekijk meer »

Zuurstofcrisis

Ga oude banded iron formation in een stuk gesteente. Let op de afwisseling van ijzerrijke (roodpaarse) en anoxische (donkergrijze) lagen. De zuurstofcrisis (Engels: Great Oxidation Event) is de periode waarin er voor het eerst een sterke toename was van het gas zuurstof (O2) in de oceanen en de atmosfeer van de Aarde.

Nieuw!!: Precambrium en Zuurstofcrisis · Bekijk meer »

Zwaartekracht

(kogel)baan Galileo op de maan. De zwaartekracht of gravitatie is een aantrekkende kracht die twee of meer lichamen op elkaar uitoefenen.

Nieuw!!: Precambrium en Zwaartekracht · Bekijk meer »

Zwavel

Zwavel is een scheikundig element met symbool S en atoomnummer 16.

Nieuw!!: Precambrium en Zwavel · Bekijk meer »

Zweden

Zweden, officieel het Koninkrijk Zweden (Zweeds:; Noord-Samisch), is een Scandinavisch land in Noord-Europa.

Nieuw!!: Precambrium en Zweden · Bekijk meer »

Zygote

Een zygote, het versmeltingsproduct van twee geslachtscellen (gameten), is het eerste eencellige stadium in de levenscyclus van zich geslachtelijk voortplantende organismen, vlak na de versmelting van twee haploïde gameten, bijvoorbeeld de bevruchting van een eicel door een zaadcel.

Nieuw!!: Precambrium en Zygote · Bekijk meer »

Richt hier:

Cryptozoïcum, Praecambrium.