Communicatie

1090 relaties: 's-Gravenhof (Zutphen), 's-Hertogenbosch, Aardewerk, Aarlen, Aartsbisdom Keulen, Aartsbisdom Utrecht (rooms-katholiek), Aartsbisschop, Abdij, Abdij Rolduc, Abdij van Aduard, Abdij van Stavelot, Abdij van Val-Dieu, Abt (abdij), Adel, Adelbert van Egmond, Adolf V van Berg, Adolf van Egmond, Agrarische samenleving, Ajjoebiden, Aken (stad), Akker (landbouw), Akko (stad), Al-Kamil, Alberik I van Utrecht, Albrecht van Saksen (1443-1500), Alcácer do Sal, Alcuinus, Alemannen, Alexios I Komnenos, Alfons I van Portugal, Alfons II van Portugal, Algemene Rekenkamer, Alliantie, Allodium, Almere (meer), Alpen, Alpertus van Metz, Altaar (religie), Altaarstuk, Alzette, Amandus van Maastricht, Ambacht (handwerk), Amstelland, Amsterdam, Angelsaksen, Anjou (provincie), Annales Bertiniani, Annales regni Francorum, Antwerpen (stad), Aquitanië, ..., Arabische wereld, Archief, Architectuur, Ardennen, Aristoteles, Arnemuiden, Arnhem, Arnold van Egmont, Arnulf I van Vlaanderen, Arnulf III van Vlaanderen, Arnulf van Karinthië, Arras, Attis, Augustinus van Hippo, Aurich (stad), Austrasië, Autarkie, Autochtoon (antropologie), Autonomie, Avulsie (rivier), Baksteen, Balderik van Utrecht, Baljuw, Baltische staten, Bataven, Begijnen, Beieren, Belasting (fiscaal), Beleg van Lissabon, Beleg van Zierikzee (1303-1304), Belforten in België en Frankrijk, België, Belgica Prima, Belgica Secunda, Belgische Kust, Benamingen van de Lage Landen, Benedictijnen, Bergen (België), Beschaving, Bestuur, Bibliothèque nationale de France, Bier, Biervliet, Bijbel (christendom), Billerbeck, Bisdom, Bisdom Luik, Bisdom Münster, Bisdom Osnabrück, Bisschop, Bitburg, Blokdruk, Bodemdaling, Bodemgebruik, Boekdrukkunst, Boekhouding, Boer (beroep), Bologna (stad), Bombarde (wapen), Bonifatius (heilige), Bornem, Boudewijn I van Vlaanderen, Boudewijn II van Vlaanderen, Boudewijn IV van Vlaanderen, Boudewijn V van Vlaanderen, Boudewijn van Avesnes, Boulogne-sur-Mer, Bourgondiërs, Bourgondisch (levenshouding), Bourgondische Nederlanden, Bourtangermoeras, Bouwmateriaal, Brandpreventie, Britannia (Romeinse provincie), Brittannië, Brittenburg, Broeders van het Gemene Leven, Broekburg, Bronckhorst, Brouwerij, Brugge, Brugse Metten, Bruno de Grote, Brussel (stad), Buis (schip), Bulkgoed, Burcht (kasteel), Buren (stad), Burgemeester, Burger, Burgerij, Burgh (Nederland), Byzantijnse Rijk, Caïro (stad), Cadzand, Cambrai, Cananefaten, Canoniek recht, Capitulare van Quierzy, Capitularia, Castellum, Castricum, Chamaven, Champmol, Childerik III, Chlodio, Chlotarius I, Christelijke jaartelling, Christendom, Ciney (stad), Cisterciënzers, Civitas, Claus Sluter, Clovis I, Coevorden (stad), Concordaat van Worms, Conservatisme, Constantinopel, Cortes (Spaanse Hofraad), Crematie, Crisis van de derde eeuw, Cuijk (plaats), Cultus (verering), Cultuur, Cultuurlandschap, Dagobert I, Damast (textiel), Damietta, Damme (België), Dartmouth (Devon), De facto, De imitatione Christi, De Katholieke Koningen, De origine et situ Germanorum, Delft, Demografie, Den Haag, Dendermonde, Denemarken, Derde Kruistocht, Desiderius Erasmus, Deventer, Devon, Devotie, Diederik van de Elzas, Dijk (waterkering), Dijon, Dilemma van de collectieve actie, Dinant, Ding (rechtspraak), Dingspelerberg, Diocletianus, Dirk Bouts, Dirk III (graaf), Dirk V (graaf), Docent, Doesburg, Dokkum, Dom van Aken, Domburg (Nederland), Dominicanen, Dood, Doornik, Dordrecht, Dorestad, Drenthe, Drieslagstelsel, Droogmakerij, Drukker, Drukkerij, Drukpers, Duin, Duitsland, Duiveland (voormalig eiland), Dynastie, Echternach (stad), Edam, Eduard I van Engeland, Eduard III van Engeland, Eduard van Gelre, Eems, Eenheidsstaat, Eerste Gelderse Successieoorlog, Eerste Kruistocht, Egypte (land), Eifel, Einhard, Elbe (rivier), Elburg (stad), Eleonora van Oostenrijk (1498-1558), Elisabeth van Görlitz, Elsloo (Limburg), Elst (Gelderland), Empel ('s-Hertogenbosch), Emporium (vroege middeleeuwen), Engelse Boerenopstand, Enkhuizen, Erfelijkheid, Erkertoren, Ermesinde II van Namen, Ermgard van Zutphen, Erosie, Etnogenese, Eupen, Europa (werelddeel), Excommunicatie, Familie (verwanten), Feodalisme, Ferdinand II van Aragon, Filips de Goede, Filips de Stoute, Filips I van Castilië, Filips I van Namen, Filips IV van Frankrijk, Filips van de Elzas, Filips van Saint-Pol, Filosofie, Fivelingo (streek), Flevomeer, Floris de Voogd, Floris III van Holland, Floris V van Holland, Foederati, Fort (vesting), Forum Hadriani, Franciscanen, Franken (volk), Frankische Rijk, Frankrijk, Frans, Franse Revolutie, Fries (kunst), Fries-Hollandse oorlogen, Friese deelname aan de Kruistochten, Friese Vrijheid, Friesland, Friezen, Gallia Belgica, Gallië, Gallische Keizerrijk, Gallo-Romeinse periode, Gallo-Romeinse Rijk, Garnizoen, Gasthuis, Gaume, Gebroeders Van Lymborch, Geert Grote, Geervliet, Geestelijke, Geestelijke macht, Geestgrond, Geld, Gelderse Oorlogen, Geneeskunde, Gent, Gerard I Flamens, Gerard I van Metz, Gerard van Velsen, Germaanse mythologie, Germaanse talen, Germanen, Germania Inferior, Germania Superior, Germanië, Germanisering, Gerst, Gerulf, Gerulfingen, Geschiedenis van de Nederlandse zeevisserij, Geschiedenis van Luxemburg, Geschreven taal, Getijdenboek, Getijdengebed, Gewas, Gewoonterecht, Gezag, Gijsbrecht IV van Amstel, Gilde (beroepsgroep), Glas, God (christendom), Godfried Haraldson junior, Godschalk van Orbais, Goed doel, Gotiek (bouwkunst), Gotische kunst, Gouda, Gouw (Germaans), Gouwgraaf, Graaf (titel), Graafschap Artesië, Graafschap Chiny, Graafschap Dalhem, Graafschap Henegouwen, Graafschap Holland, Graafschap Kleef, Graafschap La Roche, Graafschap Loon, Graafschap Luxemburg, Graafschap Mark, Graafschap Namen, Graafschap Vlaanderen, Graafschap Zeeland, Graafschap Zutphen, Graan, Grafmonument, Grave (plaats), Gregorius van Utrecht, Grevelingen (stad), Griekenland, Grieks, Groningen (provincie), Groningen (stad), Groot Privilege, Grootgrondbezitter, Grote Hongersnood van 1315-1317, Grote Ontginning, Grote Volksverhuizing, Groter-Friesland, Gruit, Guldensporenslag, Gutenbergbijbel, Gwijde van Avesnes, Gwijde van Dampierre, Gwijde van Namen, Haarlem, Hadewijch (schrijfster), Hadrianus Junius, Hagiografie, Hamaland, Hamburg, Handel (economie), Handelaar, Hans Memling, Hanze, Hanze der XVII steden, Hanzekantoor, Hanzekantoor van Brugge, Hanzestad, Harald de Jongere, Harderwijk, Haring (soort), Haringkaken, Hartbert van Bierum, Haver, Hebban olla vogala, Hebreeuws, Heer (feodalisme), Heerlijkheid (bestuursvorm), Heerweg (Romeinse Rijk), Heidendom, Heilig, Heilige Land, Heilige Roomse Rijk, Hel (religie), Hemel, Hendrik de Vogelaar, Hendrik I van Brabant, Hendrik I van Gelre, Hendrik I van Limburg, Hendrik I van Namen, Hendrik V van Luxemburg, Henegouwen, Hennep, Hercules Magusanus, Herfsttij der Middeleeuwen, Herman VI van Woerden, Herstal, Hertogdom, Hertogdom Berg, Hertogdom Bouillon, Hertogdom Bourgondië, Hertogdom Brabant, Hertogdom Gelre, Hertogdom Gulik, Hertogdom Kleef, Hertogdom Limburg, Hertogdom Lotharingen, Hertogdom Luxemburg, Hertogdom Neder-Lotharingen, Hertogdom Opper-Lotharingen, Het Doornikse, Het Lam Gods (gebroeders Van Eyck), Hiëronymus van Stridon, Hoei, Hoekse en Kabeljauwse twisten, Hofmeier, Hofstelsel, Hoge middeleeuwen, Holland, Hollands-Wendische Oorlog, Hollandse IJssel, Hollandveen Laagpakket, Honderdjarige Oorlog, Hongersnood, Hoogoven, Hoogveen, Hoorn (Noord-Holland), Hop (plant), Horigheid, Hortus deliciarum, Hout, Hubert van Eyck, Huis Avesnes, Huis Habsburg, Huis Heeckeren, Huis Luxemburg, Huis Wittelsbach, Humanisme, Hunger van Utrecht, Hunsingo (streek), Huwelijkspolitiek, Iberisch Schiereiland, Iconoclasme, Ieper, Ierland (land), IJ (rivier), IJssel, IJsselsteden, IJzeren eeuw, Immigratie, Immuniteit (grondstuk), Incest, Incunabel, Infanterie, Inklinken, Integratie (sociologie), Intellectueel (persoon), Interpretatio Romana, Investituur, Investituurstrijd, Irmgard van Limburg, Isabella van Asturië, Italië, Jaarmarkt, Jacob van Artevelde, Jacob van Maerlant, Jacoba van Beieren, Jacquerie, Jan de Blinde, Jan I van Brabant, Jan I van Holland, Jan II van Avesnes, Jan II van Brabant, Jan III van Egmont, Jan III van Renesse, Jan van Arkel (bisschop), Jan van Avesnes, Jan van Eyck, Jan zonder Vrees (hertog), Jülich, Jeruzalem, Jheronimus Bosch, Johan III van Kleef, Johan van Aragón, Johanna van Castilië, Johannes Gutenberg, Joos Vijd, Judith van West-Francië, Julianus Apostata, Jupille-sur-Meuse, Jura (gebergte), Justinianus I, Kaas, Kamerijk en het Kamerijkse, Kampen (stad), Kanaal (waterweg), Kanon (geschut), Kansel, Kanteel, Kapittel, Karel de Grote, Karel de Kale, Karel de Stoute, Karel Martel, Karel van Gelre, Karel VIII van Frankrijk, Karelsprivilege, Karolingen, Karolingische bouwkunst, Karolingische renaissance, Karolingische Rijk, Kathedraal, Katoen, Keizer, Keizer Ferdinand I (1503-1564), Keizer Frederik III (1415-1493), Keizer Hendrik II de Heilige, Keizer Hendrik VII, Keizer Karel V, Keizer Lodewijk de Beier, Keizer Maximiliaan I, Keizer Otto I de Grote, Keizer Otto II, Keltische mythologie, Kennemerland, Kerkgebouw, Kerstening, Kerstening van de Friezen, Kessel (Noord-Brabant), Keukenzout, Keulen (stad), Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw, Klooster (gebouw), Knoet IV van Denemarken, Koenraad II van Luxemburg, Koning (titel), Koninkrijk Aragon, Koninkrijk Bohemen, Koninkrijk der Nederlanden, Koninkrijk Engeland, Koninkrijk Frankrijk, Koninkrijk Jeruzalem, Koninkrijk Schotland, Koopvaardij, Kortrijk, Krediet, Kromme Rijn, Kroon van Castilië, Kroon-Vlaanderen, Kruisribgewelf, Kruistocht, Kunibert van Keulen, Kwartier van Nijmegen, Kwartier van Veluwe, Laagconjunctuur, Laagoven, Laken (textiel), Lakenhalle van Ieper, Lakennijverheid in de Lage Landen, Land van 's-Hertogenrade, Land van Valkenburg, Landadel, Landbouw, Landdrost, Landen van Overmaas, Landrecht (middeleeuws recht), Landsheerlijkheid, Late middeleeuwen, Latijn, Laurens Janszoon Coster, Lauwers (rivier), Lebuinus, Leem, Leen (feodalisme), Leenstelsel (bestuursvorm), Leiden, Lek (rivier), Leliaards, Les Très Riches Heures du duc de Berry, Lessen, Letter, Leuven, Levant, Lex Frisionum, Lex Ripuaria, Lezen, Liberchies, Liebaards, Lijfeigenschap, Lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Utrecht, Lijst van graven en hertogen van Limburg, Lijst van graven en markgraven van Namen, Lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant, Lijst van graven van Holland, Lijst van graven van Vlaanderen, Lijst van heersers over Lotharingen, Lijst van heersers van Bourgondië, Lijst van heersers van Gelre, Lijst van Romeinse keizers, Limburg (Belgische provincie), Limburg (Belgische stad), Limburg (Nederlandse provincie), Limburgse Successieoorlog, Limes (Romeinse Rijk), Linge (rivier), Liseen, Lissabon, Literatuur, Liturgie, Liudger, Liudolfingen, Loden letter, Lodewijk de Vrome, Lodewijk IV van Loon, Lodewijk van Bourbon, Lodewijk van Gruuthuse, Lodewijk van Male, Lodewijk XI van Frankrijk, Logica, Lombardije, Lommerd, Londen, Longobarden, Lotharingen (regio), Lotharius I, Lotharius II, Luchtboog, Luik (provincie), Luik (stad), Lutetia, Luxegoederen, Luxemburg (land), Luxemburg (provincie), Luxemburg (stad), Maarten Luther, Maarten van Rossum, Maas, Maastricht, Magna Frisia, Mainz, Margaretha II van Henegouwen, Margaretha II van Vlaanderen, Margaretha van Male, Maria van Bourgondië (1457-1482), Markgraafschap Franchimont, Markteconomie, Maternus (heilige), Mathilde van Béthune, Mathilde van Vlaanderen, Mausoleum, Mechelen (stad), Medemblik (stad), Meerssen (plaats), Melis Stoke, Merovingen, Metaal, Middeleeuwen, Middeleeuwse universiteit, Middellandse Zee, Middellandse Zeegebied, Middelnederlands, Middelzee, Midden-Francië, Midwinterhoorn, Mis, Missionaris, Moderne Devotie, Moedernegotie, Moernering, Monnik (christendom), Monopolie, Moren, Moslim, Mousseline (textiel), Mozesput, Muiderberg, Muiderslot, Naarden, Namen (stad), Natiestaat, Nationaal Park De Biesbosch, Naturalis historia, Natuursteen, Nederlanden, Nederlands, Nehalennia (godin), Neustrië, Nicolaas van Cusa, Nieuwe tijd, Nieuwpoort (België), Nijl, Nijmegen, Nijvel, Nijverheid, Noord-Duitsland, Noordse mythologie, Noordzee, Noorwegen, Normandië, Normandiërs, Notger, Oda van Saksen, Odoaker, Offer (religie), Olaf I van Denemarken, Oldenzaal, Olieverf, Ommelanden (Groningen), Ontginning (cultuur), Oost-Europa, Oost-Frankische Rijk, Oost-Friesland, Oost-Zeeuws-Vlaanderen, Oosterschelde, Oostzee, Opper-Gelre, Oppidum, Opstand van Kust-Vlaanderen, Orakel, Orde van het Gulden Vlies, Orléans, Otto II van Gelre, Oude bisdom Kamerijk, Oude Rijn (Harmelen-Noordzee), Oude Rome, Oudenburg, Oudnederlands, Oudwestnederfrankisch, Oversticht, Overstroming, Paasvuur, Palts (verblijfplaats), Paltskapel (Aken), Parijs, Pars pro toto, Particularisme, Patriciër, Paus Honorius III, Paus Urbanus II, Pelagius van Albano, Pepijn de Korte, Pepijn van Herstal, Pepijn van Landen, Periodisering, Persijn (geslacht), Personele unie, Pest (ziekte), Petrus Pictor, Piek (wapen), Pier Gerlofs Donia, Pinksteren, Plato, Platteland, Plinius de Oudere, Poitou, Poldermolen, Polyptiek (schilderij), Ponthieu, Poorter, Poortgebouw, Poppo van de Friezen, Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw, Predestinatie, Priester, Prins-bisschop, Prinsbisdom Luik, Proza-Edda, Publius Cornelius Tacitus, Quentovic, Raatakker, Radboud (koning), Recht, Reformatie, Regent (bestuurder), Reiderland (landstreek), Reinier I van Monaco, Reinoud I van Gelre, Reinoud II van Gelre, Reinoud III van Gelre, Reinoud IV van Gelre, Rekenen, Remaclus, Renaissance, Renaissance in de Nederlanden, Renaissance van de twaalfde eeuw, Renaissancehumanisme, Residentie, Retoriek, Richard I van Engeland, Richard Pafraet, Richilde van Henegouwen, Ridder (ruiter), Ridderschap (instituut), Rijks-Italië, Rijks-Vlaanderen, Rijkskerkenstelsel, Rijksvrijheid, Rijn, Rijnland (Duitsland), Rijnland (gouw), Rijst, Ringmuur, Ringwal, Robrecht I de Fries, Robrecht III van Vlaanderen, Roer (rivier), Rogge (graan), Rogier van der Weyden, Rollo, Romaanse architectuur, Romanisering, Rome (stad), Romeins recht, Romeinse mythologie, Romeinse Rijk, Romulus Augustulus, Rondboogvenster, Roofbouw, Rooms-Katholieke Kerk, Rorik, Rotterdam, Rudolf Agricola, Rudolf I (rooms-koning), Ruilhandel, Saint-Hubert (België), Saksen (volk), Saksenoorlogen, Salische Franken, Salische Wet, Salland, Sanitaire revolutie, Sûre, Scandinavië, Schaking, Scheepvaart, Schelde (rivier), Schepen, Schepenbank, Schieringers, Schieringers en Vetkopers, Scholastiek, Schout, Schrijven, Semois, Servaas van Maastricht, Severus Alexander, Siegfried van Luxemburg, Singel (gracht), Sint-Adelbertabdij, Sint-Baafsabdij, Sint-Elisabethsvloed (1421), Sint-Gertrudiskerk (Nijvel), Sint-Luciavloed, Sint-Omaars, Sint-Pietersabdij (Gent), Sinterklaas, Skåne, Skåne län, Slag aan de Boorne, Slag bij Ane, Slag bij Guinegate (1479), Slag bij Kassel (1071), Slag bij Nancy, Slag bij Pevelenberg, Slag bij Poitiers (732), Slag bij Vicus Helena, Slag bij Vlaardingen (1018), Slag bij Warns, Slag bij Westkapelle, Slag bij Woeringen, Slag bij Zierikzee, Slag om het Beverhoutsveld, Slagzwaard, Slavernij, Slavische volkeren, Sleepnet (visserij), Sloe, Sluis (stad), Sluis (waterbouwkunde), Snorri Sturluson, Sociale klasse, Soissons (stad), Soldatenkeizers, Somme (rivier), Spaarveld, Spanje, Spitsboog, Staand leger, Stadhouder, Stadjer, Stadsrechten, Stadswal, Stalhof, Stamhertogdom, Stapelplaats, Stapelrecht, Staten, Staten van Holland en West-Friesland, Staten van Limburg en de Landen van Overmaas, Staten-Generaal van de Nederlanden, Stathe, Stavelot, Stavoren, Sterfteoverschot, Sticht Utrecht, Stormvloed, Stroomgebied, Suffragaan bisdom, Sultan (rang), Syagrius, Synode van Clermont, Taalgrens, Tabula Peutingeriana, Tarwe, Techniek, Teisterbant, Tempel, Terhofstede, Textielindustrie, Theobald I van Bar, Theologie, Theuderik IV, Theux, Thomas a Kempis, Thuisbrouwer, Tiel, Tongeren (stad), Toren (bouwwerk), Toxandrië, Traiectum (Utrecht), Traktaat van Venlo, Triptiek (beeldende kunst), Tubanten, Turf (brandstof), Turijn (stad), Tweede Concilie van Nicea, Tweede Kruistocht, Tweeherigheid van Maastricht, Twente, Universiteit Leuven (1425-1797), Universiteit van Parijs, Upstalsboom, Utrecht (stad), Utrechtse Heuvelrug (stuwwal), Utrechtse kathedraalschool, Valkhof, Vazal, Vecht (Utrecht), Vee, Veen (grondsoort), Veenplas, Veeteelt, Veluwe, Verdrag van Brugge (1167), Verdrag van Meerssen, Verdrag van Prüm (855), Verdrag van Verdun, Verstedelijking, Verstening (bouwkunde), Vervening, Vetkopers, Via Belgica, Vicus, Vijfde Kruistocht, Vikingen, Villa Cruoninga, Villa rustica, Vis (voeding), Visigoten, Visserij, Vita Karoli Magni, Vitte, Vlaams-Henegouwse Successieoorlog, Vlaamse Hanze van Londen, Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan, Vlaamse Primitieven, Vlaanderengouw, Vlamingen, Vlas (gewas), Vlie, Voedsel, Volkstaal (moedertaal), Vorst (heerser), Vorstendom, Vrede van Atrecht (1482), Vrede van Gorinchem, Vrede van Kopenhagen (1441), Vrede van Parijs (1323), Vrije rijksstad, Vroedschap, Vroege middeleeuwen, Vroonhof, Vruchtgebruik, Vuur, Waal (rivier), Waasland, Wachtendonckse Psalmen, Waddenzee, Walcheren, Walram III van Limburg, Walram van Gulik (graaf), Wassenberg, Watering (bestuur), Waterland (streek), Waterschap, Wüstung, Wereldlijke macht, Wessel Gansfort, West-Europa, West-Francië, West-Friesland (regio), West-Romeinse Rijk, Westerkwartier (landstreek), Westerlauwers Friesland, Westerwolde (streek), Westfalen (streek), Wetenschap, Wichmond, Widukind, Widukind van Corvey, Wijk bij Duurstede, Wijn, Wijnbouw in Frankrijk, Willem de Veroveraar, Willem I van Gelre, Willem I van Holland, Willem II van Holland, Willem III van Holland, Willem IV van Gulik, Willem IV van Holland, Willem V van Holland, Willem V van Kleef, Willem van Gulik de Jongere, Willem van Moerbeke, Willibrord, Witte van Haemstede, Woerden, Woeste grond, Wol, Wolfert I van Borselen, Wolfert VI van Borselen, Zeeman (beroep), Zeespiegelstijging, Zeeuws-Vlaanderen, Zeeuwse Eilanden, Zeezout, Zelfvoorzieningslandbouw, Zelhem, Zendgraaf, Zeno van Byzantium, Zeven Friese Zeelanden, Zeven vrije kunsten, Zeventien Provinciën, Ziekte, Zijde (textiel), Zijl (spuisluis), Zoen van Delft, Zuid-Beveland, Zuidelijke Nederlanden, Zuiderzee, Zuidvrucht, Zuil (bouwkunde), Zuivel, Zusters van het Gemene Leven, Zutphen (stad), Zwaard (wapen), Zwarte Dood, Zwentibold, Zwolle, 95 stellingen. Uitbreiden index (1040 meer) » « Comprimeren index

's-Gravenhof (Zutphen)

de Walburgkerk Het 's-Gravenhof is het oudste plein van de stad Zutphen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en 's-Gravenhof (Zutphen) · Bekijk meer »

's-Hertogenbosch

's-Hertogenbosch, officieus Den Bosch genoemd, is de hoofdstad van de provincie Noord-Brabant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en 's-Hertogenbosch · Bekijk meer »

Aardewerk

Aardewerktheeservies, Java, Indonesië kurken dop Aardewerk is tot ongeveer 1100 °C uit klei gebakken keramiek, zoals vaatwerk, potten, schalen, drinkbekers, kruiken en tegels.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aardewerk · Bekijk meer »

Aarlen

Aarlen (Frans: Arlon; Duits en Luxemburgs: Arel) is een stad in en tevens de hoofdstad van de Belgische provincie Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aarlen · Bekijk meer »

Aartsbisdom Keulen

Dom van Keulen Het Aartsbisdom Keulen (Duits: Erzbistum Köln; Latijn: Archidioecesis Coloniensis) is een rooms-katholiek aartsbisdom met zijn hoofdzetel in de Duitse stad Keulen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aartsbisdom Keulen · Bekijk meer »

Aartsbisdom Utrecht (rooms-katholiek)

Het Aartsbisdom Utrecht (Latijn: Archidioecesis Ultraiectensis) is een van de zeven rooms-katholieke bisdommen van de Nederlandse rooms-katholieke kerkprovincie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aartsbisdom Utrecht (rooms-katholiek) · Bekijk meer »

Aartsbisschop

André-Jozef Léonard, twintigste aartsbisschop en vijfde metropoliet van het Aartsbisdom Mechelen-Brussel. Aartsbisschop Serédi (1884-1945) Aartsbisschop is een hoge functie in de Rooms-Katholieke Kerk, de Oud-Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en in sommige Evangelisch-Lutherse Kerken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aartsbisschop · Bekijk meer »

Abdij

Een abdij is een geheel van gebouwen dat gebruikt wordt door monniken of nonnen van een kloosterorde, onder leiding van een abt of abdis.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Abdij · Bekijk meer »

Abdij Rolduc

De abdij Rolduc is een voormalige abdij in het Kerkraadse stadsdeel Rolduckerveld in het Nederlands-Limburgse bisdom Roermond nabij de Duitse grens.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Abdij Rolduc · Bekijk meer »

Abdij van Aduard

De St.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Abdij van Aduard · Bekijk meer »

Abdij van Stavelot

De Abdij van Stavelot is een voormalige abdij van benedictijner monniken in de Belgische stad Stavelot.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Abdij van Stavelot · Bekijk meer »

Abdij van Val-Dieu

Overzicht gebouwencomplex Abdij van Val-Dieu Wapenschild van abt Jean Dubois op de façade van de watermolen De Abdij van Val-Dieu is een voormalige cisterciënzerabdij in de gemeente Aubel in de Belgische provincie Luik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Abdij van Val-Dieu · Bekijk meer »

Abt (abdij)

abt van St.-Bernardus, Bornem Een abt indien mannelijk of abdis indien vrouwelijk is de leider, het hoofd, van een abdij.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Abt (abdij) · Bekijk meer »

Adel

Elke adellijke familie heeft een eigen wapenschild, in vele gevallen ook een devies en in de middeleeuwen soms een wapenkreet. Hier het wapenschild van de vorsten van Schwarzenberg Monarchen gebruikten orden om de adel aan zich te binden, hertog Ferdinand van Brunswick-Wolfenbüttel (1721-1792), draagt hier de Orde van de Kousenband Vele dames van adel hadden het voorrecht hofdame te worden De monarch staat in de meeste landen boven de adel; hier Alexander III van Rusland Hogerhuis in Londen, de enige plek waar de Britse adel nog enige politieke macht bezit; dit is de in 1850 afgebrande zaal Sir Winston Churchill met zijn zoon en kleinzoon Maria Louise van Savoye; een van de bekendste adellijke slachtoffers van de Franse Revolutie Leo Tolstoj maakte als graaf deel uit van de Russische adel Ferdinand von Zeppelin, uitvinder van de zeppelin Pierre de Coubertin; een van de oprichters van de moderne versie van de Olympische Spelen Frank De Winne, een Belgisch kosmonaut, werd door de koning tot burggraaf verheven Nicolas Sarközy de Nagy-Bocsa De Amerikaanse acteur Jake Gyllenhaal Bronisław Komorowski Op de begrafenis van edelen worden soms hun eretekens en wapens getoond of meegedragen; begrafenis van aartshertog Otto van Habsburg-Lotharingen De adel is een sociaal of juridisch afgebakende groep mensen (edelen) die van oorsprong een bevoorrechte positie innam in een samenleving.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Adel · Bekijk meer »

Adelbert van Egmond

De heilige Adelbert (ook genoemd Adelbertus van Egmont, Aalbrecht of Adalbert) (overleden ca. 740) was een missionaris in Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Adelbert van Egmond · Bekijk meer »

Adolf V van Berg

Ridderzegel Graaf Adolf V van Berg (afgietsel in lood) Adolf V van Berg (- 28 of 29 september 1296) was feodaal heer over het graafschap Berg van 1259 tot 1296, een grondgebied gelegen langs rivier de Rijn tussen de steden Münster en Keulen in het huidige Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Adolf V van Berg · Bekijk meer »

Adolf van Egmond

Wapen van Adolf van Egmond Adolf van Egmond te paard, met gespiegeld wapen en dekkleed. Bron: Wapenboek van de Orde van het Gulden Vlies Adolf van Egmond (Grave, 12 februari 1438 – Doornik, 27 juni 1477) was hertog van Gelre (uit het huis Egmond) vanaf 1465 tot 1471 en in 1477.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Adolf van Egmond · Bekijk meer »

Agrarische samenleving

Turchin, P.; Adams, J.M.; Hall, T.D. (2004): https://web.archive.org/web/20080527235437/http://www.eeb.uconn.edu/people/turchin/PDF/Latitude.pdf ''East-West Orientation of Historical Empires'' stellen dat de grootste rijken zich vooral in de oost-westrichting vormden. Een landbouwsamenleving of agrarische samenleving is een samenleving waar de meerderheid van de bevolking leeft van het verbouwen van gewassen en het houden van vee.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Agrarische samenleving · Bekijk meer »

Ajjoebiden

De Ajjoebiden (Arabisch: الأيوبيون) (of Ayyubiden of andere spellingvarianten) was een islamitische dynastie van Koerdische oorsprong, die over (delen van) Syrië, Egypte en Noord-Irak heersten in de 12e en 13e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ajjoebiden · Bekijk meer »

Aken (stad)

Universiteitsziekenhuis Klinikum Aken (Duits: Aachen, Akens dialect: Oche, Frans: Aix-la-Chapelle) is een stad in het Regierungsbezirk Keulen in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aken (stad) · Bekijk meer »

Akker (landbouw)

Het ploegen van een akker Een akker in Frankrijk Een akker, akkerland of bouwland is een landschapselement met bewerkte grond waarop cultuurgewassen zoals graan, aardappelen of suikerbieten worden verbouwd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Akker (landbouw) · Bekijk meer »

Akko (stad)

Het historische centrum van Akko vanuit de lucht. Akko (Hebreeuws: עַכּוֹ, Arabisch: عكّا, Akka, ook Akká) is een oude havenplaats in het noorden van Israël, gelegen aan de Middellandse Zee.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Akko (stad) · Bekijk meer »

Al-Kamil

Al-Kamil (Arabisch: الكامل), Malik al-Kamil, 'de volmaakte koning', (volledige naam: al-Malik al-Kamel Naser al-Din Abu al-Ma'ali Muhammed) (ca. 1177 – 6 maart 1238) was een Koerdische, soennitische heerser, de vierde Ajjoebid sultan van Egypte.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Al-Kamil · Bekijk meer »

Alberik I van Utrecht

Alberik I, Albrik, Alfric`, Albericus, Albricius of Albricus (van Utrecht) was bisschop van Utrecht van ca.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alberik I van Utrecht · Bekijk meer »

Albrecht van Saksen (1443-1500)

Albrecht III (Grimma, 27 januari 1443 – Emden, 12 september 1500), bijgenaamd de Kloekmoedige, was van 1485 tot 1500 de eerste hertog van Saksen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Albrecht van Saksen (1443-1500) · Bekijk meer »

Alcácer do Sal

Alcácer do Sal is een plaats en gemeente in het Portugese district Setúbal.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alcácer do Sal · Bekijk meer »

Alcuinus

Alcuinus van York, Angelsaksisch: Ealhwine, Latijn: Alcuinus of Albinus (York, ca. 735 - Tours, 19 mei 804) was een Angelsaksisch geleerde en schrijver uit de 8e eeuw, leermeester en nadien raadgever van Karel de Grote.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alcuinus · Bekijk meer »

Alemannen

Nederzettingen en expansie van de Alemannen Gouden kruisjes uit Alemaanse graven spatha met gouden greep en schedeversiering, 5e eeuw De Alemannen (ook Alamannen) vormden een verbond van Germaanse volkeren De kern bestond uit Sueven, met als machtigste stam de Semnonen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alemannen · Bekijk meer »

Alexios I Komnenos

Alexios I Komnenos (Grieks: Αλέξιος Κομνηνός; Latijn: Alexius Comnenus; Nederlands, verouderd: Alexis Comneen) (Constantinopel, 1056 – 15 augustus 1118) was Byzantijns keizer van 1081 tot aan zijn dood in 1118.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alexios I Komnenos · Bekijk meer »

Alfons I van Portugal

Alfons I, beter bekend als Afonso Henriques, en ook wel Alfons de Veroveraar genaamd (Guimarães of Viseu, 25 juli 1110 — Coimbra, 6 december 1185), was de eerste koning van Portugal, aangezien hij Portugal onafhankelijk van Castilië-Leon verklaarde in 1139 en de dynastie vestigde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alfons I van Portugal · Bekijk meer »

Alfons II van Portugal

Alfons II (Coimbra, 23 april 1185 - aldaar, 25 maart 1223) was koning van Portugal van 1212 tot 1222.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alfons II van Portugal · Bekijk meer »

Algemene Rekenkamer

De Algemene Rekenkamer is een Hoog College van Staat dat controleert of de uitgaven van de Nederlandse rijksoverheid rechtmatig en doelmatig zijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Algemene Rekenkamer · Bekijk meer »

Alliantie

Een alliantie of een bondgenootschap is een verdrag tussen staten, zakenpartners of individuen, omwille van een gemeenschappelijk voordeel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alliantie · Bekijk meer »

Allodium

Een allodium was tijdens het ancien régime een onroerend goed met landerijen en bijhorende horigen in vrij eigen bezit.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Allodium · Bekijk meer »

Almere (meer)

afslag uit het Flevomeer. Het water Aelmere (later ook: Almere) was in de middeleeuwen een meer of binnenzee ongeveer waar thans in Nederland het IJsselmeer ligt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Almere (meer) · Bekijk meer »

Alpen

De Alpen zijn een bergketen in Europa, die zich uitstrekt van de Franse Middellandse Zeekust in het zuidwesten tot de Pannonische vlakte in het oosten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alpen · Bekijk meer »

Alpertus van Metz

Alpertus van Metz (overleden na 1024) was een benedictijnse kroniekschrijver uit de 11e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alpertus van Metz · Bekijk meer »

Altaar (religie)

Een altaar (van het Latijn altus.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Altaar (religie) · Bekijk meer »

Altaarstuk

''Het Lam Gods'', 1432, Gent Een altaarstuk is een kunstwerk dat op het altaar wordt geplaatst.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Altaarstuk · Bekijk meer »

Alzette

De Alzette (Luxemburgs: Uelzecht; Duits: Alzig of Elz(ig)) is een rivier in Frankrijk en het Groothertogdom Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Alzette · Bekijk meer »

Amandus van Maastricht

Amandus van Maastricht, soms aangeduid als Amandus van Nantes, Amandus van Gent of Amandus van Elnone, bijnaam Apostel der Franken (omgeving Nantes, ca. 600 – Saint-Amand-les-Eaux, ca. 680) was een 7e-eeuwse missiebisschop en stichter van kloosters en kerken in België, Noord-Frankrijk en Baskenland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Amandus van Maastricht · Bekijk meer »

Ambacht (handwerk)

Metselaar op ets van Jan Luyken Een ambacht is handwerk dat wordt aangeleerd om een beroep mee uit te oefenen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ambacht (handwerk) · Bekijk meer »

Amstelland

Het Amstelland op een kaart uit 1898. Links het wapen van Hoogheemraadschap Amstelland. Amstelland is het gebied langs de rivier de Amstel (naar Aeme-stelle, een oud-Nederlands woord voor 'waterachtig gebied'), een gekanaliseerde rivier in het zuiden van Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Amstelland · Bekijk meer »

Amsterdam

Amsterdam is de hoofdstad van Nederland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Amsterdam · Bekijk meer »

Angelsaksen

Angelsaksen is de verzamelnaam voor de verschillende Germaanse stammen die zich, na het vertrek van de Romeinen in 407, in de loop van de 5e eeuw en later, in Engeland vestigden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Angelsaksen · Bekijk meer »

Anjou (provincie)

Anjou in de 18e eeuw rood: huidige grens departement Maine-et-Loire Anjou is een voormalige Franse provincie, die ongeveer overeenkomt met het huidige departement Maine-et-Loire rond de stad Angers (regio Pays de la Loire).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Anjou (provincie) · Bekijk meer »

Annales Bertiniani

De Annales Bertiniani zijn Frankische annalen over de periode 830 tot 882 uit het klooster van Sint-Bertinus in het Franse St.-Omer.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Annales Bertiniani · Bekijk meer »

Annales regni Francorum

De Annales regni Francorum zijn annalen van de Frankische koningen over de periode 741 tot 829.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Annales regni Francorum · Bekijk meer »

Antwerpen (stad)

Antwerpen (Frans: Anvers) is een centrumstad in het Vlaams Gewest in België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Antwerpen (stad) · Bekijk meer »

Aquitanië

Aquitanië (land van water, Frans: Aquitaine, Occitaans: Aquitània, Baskisch: Akitania, Saintongeais: Aguiéne) was een administratieve regio in het zuidwesten van Frankrijk, met als hoofdstad Bordeaux.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aquitanië · Bekijk meer »

Arabische wereld

De landen die gerekend worden tot de Arabische wereld zijn groen gekleurd. Met de Arabische wereld (العالمالعربي Al-Alam Al-Arabi) worden 22 landen aangeduid waar men overwegend Arabisch spreekt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arabische wereld · Bekijk meer »

Archief

Archiefkast met inventariskaartjes Een archief is de bewaarplaats van belangrijke gegevens die zijn vastgelegd in documentvorm als ook de verzameling van documenten die voor een bepaald doel vervaardigd zijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Archief · Bekijk meer »

Architectuur

Bauhaus-school, Dessau Neomodernistische architectuur in Pretoria Architectuur is de kunst en wetenschap van het ontwerpen van de gebouwde omgeving; inclusief steden, gebouwen, woningen, interieurs, tuinen, landschappen, meubelen of objecten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Architectuur · Bekijk meer »

Ardennen

De Ardennen (Frans (in België): Ardenne, Frans (in Frankrijk): Ardennes, Waals: Årdene, Luxemburgs: Ardennen) vormen een bosrijk middelgebergte in het zuidoosten van België (een groot deel van Wallonië), Noord-Luxemburg en een klein deel in aangrenzend Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ardennen · Bekijk meer »

Aristoteles

Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aristoteles · Bekijk meer »

Arnemuiden

Arnemuiden (Zeeuws: Erremuu) is een Nederlandse stad in de gemeente Middelburg in de provincie Zeeland en ligt op het voormalig eiland Walcheren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arnemuiden · Bekijk meer »

Arnhem

Topografische gemeentekaart van Arnhem Arnhem (uitspraakː of, Arnhems: Ernem) is een stad en gemeente in Nederland en de hoofdstad van de provincie Gelderland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arnhem · Bekijk meer »

Arnold van Egmont

Arnold van Egmont (Egmond-Binnen, 14 juli 1410 – Grave, 23 februari 1473) was van 1423 tot 1465 en van 1471 tot zijn dood in 1473 hertog van Gelre en graaf van Zutphen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arnold van Egmont · Bekijk meer »

Arnulf I van Vlaanderen

Arnulf I, bijgenaamd de Grote (ca. 889 – 27 maart 965) was graaf van Vlaanderen van 918 tot zijn dood in 965.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arnulf I van Vlaanderen · Bekijk meer »

Arnulf III van Vlaanderen

Arnulf III (ca. 1055 – 1071), bijgenaamd de Ongelukkige, was graaf van Vlaanderen en Henegouwen van 1070 tot 1071.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arnulf III van Vlaanderen · Bekijk meer »

Arnulf van Karinthië

Arnulf van Karinthië (ca. 845 - Regensburg, 8 december 899) was vanaf 887 koning van Oost-Francië en Lotharingen, later ook (tegen)koning van Italië en (tegen)keizer (896-899).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arnulf van Karinthië · Bekijk meer »

Arras

Arras (Nederlands, in historische context nog gebruikelijk: Atrecht) is een stad in het noorden van Frankrijk, de hoofdplaats van het departement Pas-de-Calais.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Arras · Bekijk meer »

Attis

Cabinet des médailles van de Bibliothèque nationale de France). Attis (Oudgrieks: / Átys, / Átis, / Áttis, / Áttês of / Áttin) is een van oorsprong Frygische god, metgezel van de godin Cybele, van wie hij beurtelings zoon en minnaar is, of geboren uit de moedermaagd Nana.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Attis · Bekijk meer »

Augustinus van Hippo

''Augustinus en Monica'' door Ary Scheffer (1846) ''Ambrosius doopt Augustinus'' door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Peter Paul Rubens, ca. 1637 Afbeelding van Augustinus, Torhaus des Gutes Böddeken, Büren (Westfalen) Augustinus door Louis Comfort Tiffany, Lightner Museum, Florida Augustinus van Hippo (Latijn: Aurelius Augustinus Hipponensis), ook wel Sint-Augustinus genoemd, (Thagaste, 13 november 354 – Hippo, 28 augustus 430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Augustinus van Hippo · Bekijk meer »

Aurich (stad)

Aurich (Fries: Auwerk; Nedersaksisch: Auerk; Nederlands en Oudfries: Aurik) is een stad en selbständige Gemeinde in de Duitse deelstaat Nedersaksen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Aurich (stad) · Bekijk meer »

Austrasië

Austrasië (oostelijk land) was het noordoostelijk deel van het Merovingische koninkrijk, en besloeg het oosten van het huidige Frankrijk, het westen van Duitsland, België ten oosten van de Schelde en delen van Nederland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Austrasië · Bekijk meer »

Autarkie

Autarkie of gesloten staatshuishoudingEncarta-encyclopedie Winkler Prins (1993-2002) s.v. autarkie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Autarkie · Bekijk meer »

Autochtoon (antropologie)

Een autochtoon (Oudgrieks: αὐτός autós, zelf en χθών khthṓn, land, grond) is doorgaans de inheemse bevolking, in tegenstelling tot een allochtoon die permanent buiten het geboorteland woont of dat van recente voorouders.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Autochtoon (antropologie) · Bekijk meer »

Autonomie

Autonomie, ook zelfbestuur (politiek) of zedelijke zelfstandigheid (individueel), is de vrijheid en het vermogen van een entiteit, bijvoorbeeld een individu, organisatie of natie, om zelfstandig beslissingen te nemen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Autonomie · Bekijk meer »

Avulsie (rivier)

Een avulsie (Latijn: avulsare, afscheuren) is een plotselinge natuurlijke wijziging van de rivierloop, waarbij een nieuwe loop ontstaat.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Avulsie (rivier) · Bekijk meer »

Baksteen

Fabrieksstenen (Pseudo)handvormstenen reconstructie) Een baksteen is een kunstmatige steen, uit klei gebakken, voor de constructie van onder meer muren of voor het toepassen in bestratingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Baksteen · Bekijk meer »

Balderik van Utrecht

Balderik (Oldenzaal, 897 - Utrecht, 27 december 975) was bisschop van Utrecht van 918 tot 975.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Balderik van Utrecht · Bekijk meer »

Baljuw

Raad van State. Een baljuw was een ambtenaar die tijdens het ancien régime de vorst vertegenwoordigde in landelijke gebieden en in sommige gevallen in steden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Baljuw · Bekijk meer »

Baltische staten

Baltische staten. Van noord naar zuid: Estland, Letland en Litouwen Sint-Olafkerk, Tallinn, Estland Sint Peterskerk, Riga, Letland Allerheiligenkerk, Vilnius, Litouwen De Baltische staten of Oostzeelanden (ook wel Balticum genoemd) (Estisch: Balti riigid, Baltimaad, Lets: Baltijas valstis, Litouws: Baltijos valstybės) zijn de landen aan de oostkust van de Oostzee.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Baltische staten · Bekijk meer »

Bataven

''De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis'' van Rembrandt van Rijn, 1661-1662 De Bataven (ook wel Batavi of Batavieren) waren een vermoedelijk West-Germaanse stam die zich afgesplitst had van de Chatten en de Rijn tot aan de rivierdelta was afgedaald.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bataven · Bekijk meer »

Begijnen

werk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Begijnen · Bekijk meer »

Beieren

De Vrijstaat Beieren (Duits: Freistaat Bayern, Beiers: Baian, Latijn: Bavaria) is qua oppervlakte de grootste deelstaat van Bondsrepubliek Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Beieren · Bekijk meer »

Belasting (fiscaal)

300px Ook via het heffen van een extra toeslag op goederen btw wordt belasting geïnd - een vorm van indirecte belasting Betaling van belastinggeld aan koning Karel V van Frankrijk in de 14e eeuw Belastingontvangers in de 16e eeuw door Marinus van Reymerswale Belasting is een rechtsband tussen de overheid en een rechtssubject (de belastingplichtige) waarbij een heffing of prestatie wordt opgelegd ten behoeve van een overheid met als doel in de openbare uitgaven te voorzien.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Belasting (fiscaal) · Bekijk meer »

Beleg van Lissabon

Het Beleg van Lissabon vond plaats van 1 juli tot 25 oktober 1147 en resulteerde in het veroveren van de stad op de Moren, de stad kwam daarmee definitief onder Portugese heerschappij.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Beleg van Lissabon · Bekijk meer »

Beleg van Zierikzee (1303-1304)

Het Beleg van Zierikzee was de militaire belegering van Zierikzee door Vlaamse troepen onder leiding van Gwijde van Namen van 1303 tot 1304.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Beleg van Zierikzee (1303-1304) · Bekijk meer »

Belforten in België en Frankrijk

Belforten in België en Frankrijk is een geheel van 56 torens, dat door de UNESCO vanaf 1999 werd aangewezen als Werelderfgoed.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Belforten in België en Frankrijk · Bekijk meer »

België

België, officieel het Koninkrijk België, is een West-Europees land dat aan de Noordzee ligt en aan Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk grenst.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en België · Bekijk meer »

Belgica Prima

Belgica Prima (letterlijk: Eerste Belgica) was een Romeinse provincie, die in 297 was ontstaan doordat de provincie Gallia Belgica nog eens in tweeën werd gedeeld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Belgica Prima · Bekijk meer »

Belgica Secunda

Belgica Secunda (letterlijk: Tweede Belgica) was een Romeinse provincie, die in 297 was ontstaan doordat de provincie Gallia Belgica nog eens in tweeën werd gedeeld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Belgica Secunda · Bekijk meer »

Belgische Kust

Belgische kustlijn met namen De Belgische kust in Koksijde Belgische kust in De Panne: zandstrand, duinen en lineaire verstedelijking De Belgische Kust als onderdeel van de Vlaamse Kust of Kuststreek is de landstreek waarmee België (en meer bepaald het Vlaamse gedeelte van België) grenst aan de Noordzee.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Belgische Kust · Bekijk meer »

Benamingen van de Lage Landen

Er zijn vele benamingen van de Lage Landen, zowel historische als hedendaagse.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Benamingen van de Lage Landen · Bekijk meer »

Benedictijnen

De benedictijnen en benedictinessen zijn leden van een kloosterorde die de regel van Sint-Benedictus (480-547) volgt (de Orde der Benedictijnen, Latijn Ordo Sancti Benedicti, afgekort O.S.B.). De orde rekent zich, in tegenstelling tot de latere bedelorden, tot de "stabilitas loci" (plaatsgebondenheid).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Benedictijnen · Bekijk meer »

Bergen (België)

Bergen (Frans: Mons) is een Waalse stad in België waar Picardisch wordt gesproken en de hoofdstad van de provincie Henegouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bergen (België) · Bekijk meer »

Beschaving

Beschaving of civilisatie is een bepaalde mate van menselijke ontwikkeling, hetzij op individueel, psychologisch niveau, hetzij op het sociologische niveau van een samenleving met een bepaalde mate van complexiteit, een maatschappij.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Beschaving · Bekijk meer »

Bestuur

Een bestuur is een college dat krachtens formele bevoegdheid de aangelegenheden van een bepaalde organisatie (te denken valt bijv. aan een bedrijf, onderwijsinstelling of kerkelijke instantie) leidt en regelt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bestuur · Bekijk meer »

Bibliothèque nationale de France

De Bibliothèque nationale de France (BnF) in Parijs is de nationale bibliotheek van Frankrijk en behoort tot de belangrijkste bibliotheken ter wereld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bibliothèque nationale de France · Bekijk meer »

Bier

5-litertapvaatje voor bier Bier is een licht alcoholische en koolzuurhoudende drank gemaakt met water, gefermenteerde mout en plantaardige bestanddelen, zoals kruiden en hop, (of extracten daarvan) die dienen voor de smaak en/of de houdbaarheid van het bier.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bier · Bekijk meer »

Biervliet

Biervliet is een stad in Zeeuws-Vlaanderen, het zuidelijk deel van de Nederlandse provincie Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Biervliet · Bekijk meer »

Bijbel (christendom)

De Gutenbergbijbel, de eerste gedrukte Bijbel en het eerste boek dat is vervaardigd met de boekdrukkunst De Bijbel is het heilige boek van het christendom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bijbel (christendom) · Bekijk meer »

Billerbeck

Billerbeck is een stad in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in de Kreis Coesfeld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Billerbeck · Bekijk meer »

Bisdom

Een bisdom of diocees is een kerkrechtelijk afgebakend gebied dat onder het bestuur van een lokale bisschop staat.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bisdom · Bekijk meer »

Bisdom Luik

Het bisdom Luik (Latijn: Episcopatus Leodiensis) is het oudste van de acht Belgische bisdommen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bisdom Luik · Bekijk meer »

Bisdom Münster

St. Paulus-Dom in Münster Bisdommen in de Nederlanden voor 1559 Het Bisdom Münster (Duits: Bistum Münster; Latijn: Dioecesis Monasteriensis) is een rooms-katholiek bisdom met zijn hoofdzetel in de Duitse stad Münster.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bisdom Münster · Bekijk meer »

Bisdom Osnabrück

Het bisdom Osnabrück (Duits: Bistum Osnabrück; Latijn: Dioecesis Osnabrugensis) is een rooms-katholiek bisdom in Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bisdom Osnabrück · Bekijk meer »

Bisschop

Drie Belgische bisschoppen en een kardinaal Een bisschop (Grieks:, episkopos (epi-skopos), letterlijk "op-zichter") is een geestelijke in de hiërarchie van verschillende christelijke kerken, die veelal aan het hoofd staat van een bisdom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bisschop · Bekijk meer »

Bitburg

Bitburg (Luxemburgs: Béibreg) is een plaats in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bitburg · Bekijk meer »

Blokdruk

Gesneden houtblok en afdruk Blokdruk is een druktechniek afkomstig uit China.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Blokdruk · Bekijk meer »

Bodemdaling

Een door verzakking van de bodem vernietigd stuk weg Bodemdaling, bodemverzakking of subsidentie is het zakken van het niveau van de bodem ten opzichte van een vast referentiepunt, bijvoorbeeld het Normaal Amsterdams Peil (NAP).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bodemdaling · Bekijk meer »

Bodemgebruik

De mens maakt op verschillende manieren gebruik van de bodem.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bodemgebruik · Bekijk meer »

Boekdrukkunst

Oude boeken Boekdrukkunst is een mechanisch proces om geschriften te vermenigvuldigen door middel van een drukpers.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boekdrukkunst · Bekijk meer »

Boekhouding

Boekhouding is een systematische, veelal dagelijkse, en chronologische neerslag van feiten met een financiële impact waarmee ondernemingen, personen en (overheids)instellingen te maken hebben door hun eigen handeling of door het geconfronteerd worden met een feit.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boekhouding · Bekijk meer »

Boer (beroep)

Ploegende boer Een boer of boerin is iemand die leeft van de landbouw of veeteelt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boer (beroep) · Bekijk meer »

Bologna (stad)

Bologna (uitspraak: Bolónja), of ook wel Bologne, is een Italiaanse stad met 394.463 inwoners (2020), gelegen in Noord-Italië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bologna (stad) · Bekijk meer »

Bombarde (wapen)

Een bombarde, Kasteel van Malbork (Polen) Een bombarde (van het Grieks bombos: gedreun, geraas) of pothond is een belegeringswapen dat voor het eerst, in het Westen, in de 14e eeuw wordt gebruikt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bombarde (wapen) · Bekijk meer »

Bonifatius (heilige)

Standbeeld van Bonifatius in Fulda 18e-eeuws houten reliëf met Bonifatius, met kruis en zijn attribuut (doorstoken evangelieboek) en drie steden: Dokkum (linksonder), Fulda en Mainz (?) Standbeeld van Bonifatius in Mainz Munte Bonifatius, ook wel Bonifacius, geboortenaam: Wynfreth (Winfried) (nabij Exeter in Zuidwest-Engeland, 672 of 675) was een van de belangrijkste Angelsaksische missionarissen en kerkhervormers in het Frankische Rijk, bisschop, martelaar en heilig verklaarde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bonifatius (heilige) · Bekijk meer »

Bornem

Bornem tussen de Schelde en Puurs Bornem is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bornem · Bekijk meer »

Boudewijn I van Vlaanderen

Boudewijn I (Laon?, ca. 840 – Abdij van Sint-Bertinus, Sint-Omaars, 2 januari 879), bijgenaamd Boudewijn met de IJzeren Arm of Boudewijn de Goede staat bekend als de eerste graaf van Vlaanderen wat mogelijk was gemaakt door zijn huwelijk met Judith van West-Francië, dochter van de Karolingische koning Karel de Kale.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boudewijn I van Vlaanderen · Bekijk meer »

Boudewijn II van Vlaanderen

Boudewijn II, ''de Kale'' (afbeelding uit ''Flandria illustrata'', 1641) Boudewijn II van Vlaanderen (ca. 865 – 10 september 918), de Kale, was van 879 tot 918 graaf van Vlaanderen en van 896 tot 918 graaf van Boulogne.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boudewijn II van Vlaanderen · Bekijk meer »

Boudewijn IV van Vlaanderen

Boudewijn IV bijgenaamd met de Baard (ca. 980 - 30 mei 1035) was graaf van Vlaanderen van 988 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boudewijn IV van Vlaanderen · Bekijk meer »

Boudewijn V van Vlaanderen

Boudewijn V van Rijsel, ook bijgenaamd de Grote (ca. 1013 – Rijsel?, 1 september 1067), zoon van Otgiva van Luxemburg en Boudewijn IV van Vlaanderen, volgde zijn vader op in 1035 als graaf van Vlaanderen tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boudewijn V van Vlaanderen · Bekijk meer »

Boudewijn van Avesnes

Boudewijn van Avesnes (Oizy, september 1219 - Avesnes, 10 april 1295) was de jongste zoon van Burchard van Avesnes en Margaretha van Constantinopel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boudewijn van Avesnes · Bekijk meer »

Boulogne-sur-Mer

Het kasteel Onze-Lieve-Vrouwebasiliek Links op de piramidevormige sokkel: het standbeeld in Boulogne-sur-Mer van Auguste Mariette, een egyptoloog; rechts een replica van de schuit van Cleopatra Belfort Boulogne-sur-Mer (Nederlands, verouderd: Bonen of Beunen) is een stad in het Franse departement Pas-de-Calais, in regio Hauts-de-France.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Boulogne-sur-Mer · Bekijk meer »

Bourgondiërs

De Bourgondiërs, Boergondiërs of Bourgonden (Latijn: Burgundii of Burgundiones; Grieks: Βουργούντες, Bourgoúntes; Fries: Boergonden; Duits: Burgunden of Burgunder; Frans: Burgondes) waren een Oost-Germaans volk dat oorspronkelijk in Scandinavië woonachtig was, waar zij Bornholm (Burgundarholm) bevolkten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bourgondiërs · Bekijk meer »

Bourgondisch (levenshouding)

Bourgondisch wordt gebruikt als bijvoeglijk naamwoord om aan te geven dat er genoten wordt van het leven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bourgondisch (levenshouding) · Bekijk meer »

Bourgondische Nederlanden

De verdeling van de Bourgondische erfenis tussen Frankrijk en Habsburg tot 1493 De Bourgondische Nederlanden of Bourgondische tijd is de periode tussen 1384 en 1482, waarin een steeds groter deel van de Lage Landen werd geregeerd door de hertogen van Bourgondië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bourgondische Nederlanden · Bekijk meer »

Bourtangermoeras

Locatie van het voormalige Bourtangermoeras. Het moeras is nog veel groter geweest dan op dit niet gedateerde kaartje. Het Bourtangermoeras (ook: Bourtangerveen; Duits: Bourtanger Moor) was een groot hoogveengebied in Oost-Drenthe, Oost-Groningen en Emsland (Duitsland).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bourtangermoeras · Bekijk meer »

Bouwmateriaal

Bouwmateriaal is een natuurlijk of kunstmatig vervaardigd materiaal, dat geschikt is en gebruikt kan worden voor de constructie, afwerking en versiering van zowel gebouwen, (woningen, fabrieken, ziekenhuizen) als van kunstwerken (viaducten, bruggen, tunnels, dammen).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bouwmateriaal · Bekijk meer »

Brandpreventie

Onder brandpreventie verstaat men het nemen van maatregelen ter voorkoming en beperking van brand, de gevolgen van brand en het waarborgen van de ontvluchting van personen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Brandpreventie · Bekijk meer »

Britannia (Romeinse provincie)

Britannia was de naam van de Romeinse provincie die het latere Engeland en Wales omvatte.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Britannia (Romeinse provincie) · Bekijk meer »

Brittannië

Brittannië of Brittanje is een historische aardrijkskundige benaming (toponiem) voor het eiland waarop Engeland, Wales en Schotland liggen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Brittannië · Bekijk meer »

Brittenburg

De Brittenburg is de ruïne van een Romeinse limesvesting die in de 15e, 16e en 17e eeuw na stormen op het strand tussen Katwijk aan Zee en Noordwijk aan Zee zichtbaar was.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Brittenburg · Bekijk meer »

Broeders van het Gemene Leven

Geert Grote met volgelingen. ''(Negentiende-eeuws aquarel door Antoon Derkinderen)'' Broeders van het Gemene Leven, archaïsch Collatiebroeders, en in het verlengde daarvan de Zusters van het Gemene Leven, was een religieuze groepering die aan het einde van de 14e eeuw in Deventer ontstond rond Geert Grote, die de grondlegger van de religieuze stroming Moderne Devotie is.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Broeders van het Gemene Leven · Bekijk meer »

Broekburg

Broekburg (Frans: Bourbourg) is een gemeente in het Franse Noorderdepartement.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Broekburg · Bekijk meer »

Bronckhorst

Topografische gemeentekaart van Bronckhorst, maart 2017 Bronckhorst is een gemeente in de Achterhoek in de Nederlandse provincie Gelderland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bronckhorst · Bekijk meer »

Brouwerij

Karlsruhe De kleine, moderne bierbrouwerij Nøgne Ø in het Noorse Grimstad Bier Brouwerij De Gekroonde Bel, Bredaseweg Oosterhout, Glasplaatnegatieven van rond 1905-1910 Een brouwerij of voluit bierbrouwerij is een bedrijf dat bier (en in Japan ook sake) produceert.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Brouwerij · Bekijk meer »

Brugge

Brugge (Frans en Engels: Bruges; Duits: Brügge) is de hoofdstad en naar inwonertal grootste stad van de Belgische provincie West-Vlaanderen en van het arrondissement Brugge.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Brugge · Bekijk meer »

Brugse Metten

Willem van Gulik en Gwijde van Namen in Brugge Grote Markt. De Brugse helden namen zelf niet deel aan de Metten. Willem van Gulik onthaald in Brugge (prent uit 1885) Tijdens de Brugse Metten vermoordden Bruggelingen op 18 mei 1302 bij een nachtelijke verrassingsaanval een aantal leden van het Franse garnizoen in de stad Brugge.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Brugse Metten · Bekijk meer »

Bruno de Grote

De heilige Bruno de Grote (925 - Reims, 11 oktober 965) was aartsbisschop van Keulen, hertog van Lotharingen en aartskanselier van het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bruno de Grote · Bekijk meer »

Brussel (stad)

De stad Brussel (Frans: Bruxelles of Ville de Bruxelles) is de hoofdstad van België, van de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Brussel (stad) · Bekijk meer »

Buis (schip)

(Haring)buis Buis was een benaming van een bepaald type zeevarend kielschip waarvan de geschiedenis terugvoert tot in de middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Buis (schip) · Bekijk meer »

Bulkgoed

Bulkschip wordt gelost. Graan wordt uit een vrachtwagenoplegger door een rooster gestort.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Bulkgoed · Bekijk meer »

Burcht (kasteel)

Gravensteen in Gent, een 12e-eeuwse waterburcht kasteelruïne Valkenburg, een van de weinige hoogteburchten in Nederland en België Een burcht of slot is een versterkte woning van een edelman en zijn familie opgericht in de middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Burcht (kasteel) · Bekijk meer »

Buren (stad)

Buren is een stad in de gemeente Buren, in de Nederlandse provincie Gelderland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Buren (stad) · Bekijk meer »

Burgemeester

Een burgemeester is een bestuursfunctionaris op gemeentelijk niveau.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Burgemeester · Bekijk meer »

Burger

Symbolische grenspaal in het dorp Baarle, burgers rond twee bestuursculturen, België en Nederland. In staatsrechtelijke zin is een burger een lid van de bevolking van een staat of bijvoorbeeld een gemeente; meer specifiek gaat het over zijn of haar rechtsverhouding tot een overheidsorganisatie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Burger · Bekijk meer »

Burgerij

''La sortie du bourgeois'', geschilderd door Jean Béraud (1889) De burgerij, burgerdom of bourgeoisie (uitgesproken als) is een sociale klasse van mensen in de middenklasse die hun macht of status ontlenen aan hun vermogen, opleiding en werk, anders dan de aristocraten, die hun status in eerste plaats aan hun familieachtergrond ontlenen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Burgerij · Bekijk meer »

Burgh (Nederland)

Canon van Zeeland, venster 4 Ringwalburg Burgh, ca. 885 Burgh is een dorp in de gemeente Schouwen-Duiveland in de Nederlandse provincie Zeeland, juist achter de westelijke duinenrij.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Burgh (Nederland) · Bekijk meer »

Byzantijnse Rijk

Het Byzantijnse Rijk (Grieks: Βυζαντινή Αυτοκρατορία) (kortweg Byzantium of Oost-Romeinse Rijk, Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía Rhōmaíōn, Romeinse Rijk, ook wel Romania, Grieks: Ῥωμανία, Rhōmanía) was de voortzetting van het Romeinse Rijk in de oostelijke provincies dat in de late oudheid en de daaropvolgende middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg, met als hoofdstad Constantinopel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Byzantijnse Rijk · Bekijk meer »

Caïro (stad)

| |- | | Caïro of Kairo/Cairo/Al-Qahira (Arabisch: القاهرة Al-Qāhira) is de hoofdstad van Egypte en bestaat uit de gouvernementen Caïro, Qaliubiya en Gizeh.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Caïro (stad) · Bekijk meer »

Cadzand

Cadzand (West-Vlaams: Kezand) is een dorp, gelegen in het uiterste westen van de Nederlandse provincie Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cadzand · Bekijk meer »

Cambrai

Cambrai (Nederlands, in historische context gebruikelijk Kamerijk, Latijn: Camaracum, ook Cameracum) is een stad in Frankrijk, in het Noorderdepartement (département du Nord) in de regio Hauts-de-France.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cambrai · Bekijk meer »

Cananefaten

Stammen langs de kustlijn, 150 na Chr. Fundamenten van een boerderij van de Cananefaten aan de Tubasingel in Rijswijk ZH. Inzet: Reconstructie in het Archeon De Cananefaten (verouderde spelwijzen: Kaninefaten, Canninefaten, betekenis: look-meesters) waren een West-Germaanse of Keltische stam of volk, wonend ten westen van de Bataven aan de Noordzeekust.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cananefaten · Bekijk meer »

Canoniek recht

Canoniek recht (oud Grieks: κανών, kanon, maatlat) is het recht dat door de Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en de orthodoxe kerken is vastgesteld en wordt toegepast door de rechtbanken van deze kerken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Canoniek recht · Bekijk meer »

Capitulare van Quierzy

Het Capitulare van Quierzy was een capitulare van keizer Karel de Kale, uitgegeven in 877, dat bestond uit een aantal maatregelen om het bestuur te waarborgen tijdens zijn tweede tocht naar Italië om paus Johannes VIII bij te staan tegen de Saracenen, met aanwijzingen voor zijn zoon Lodewijk de Stamelaar, die het bestuur zou waarnemen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Capitulare van Quierzy · Bekijk meer »

Capitularia

Capitularia (enkelvoud capitulare, een bundeling van capitula: hoofdstukken) waren de schriftelijke koninklijke verordeningen waarmee Karel de Grote en zijn opvolgers de wetgeving bekendmaakten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Capitularia · Bekijk meer »

Castellum

Weißenburg, Beieren). Een castellum is een fort voor hulptroepen (Latijn: auxilia) van het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Castellum · Bekijk meer »

Castricum

Gemeente Castricum in 1867 Dorpskerk van Castricum Castricum, hotel Castricum is een dorp en gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Castricum · Bekijk meer »

Chamaven

De Chamaven waren een Germaans volk, dat later tot het stamverband van de Franken werd gerekend.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Chamaven · Bekijk meer »

Champmol

De oorspronkelijke aanleg van het klooster met de laura De Chartreuse de Champmol was een klooster van de kartuizerorde in Dijon, Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Champmol · Bekijk meer »

Childerik III

Childerik III, ook wel geschreven als Childeric (693 - rond 754) was de zoon van de Frankische koning Chilperik II.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Childerik III · Bekijk meer »

Chlodio

Fantasieportret op een achttiende-eeuwse penning Chlodio, ook wel bekend als Clodio, Cloio, Chlogio, "Clodion" of Chlodian VI (? - ca. 448) was een belangrijk krijgsheer van de Salische Franken omstreeks 428.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Chlodio · Bekijk meer »

Chlotarius I

Chlotarius I, ook Chlotar genoemd, (Soissons, ca. 497 - Compiègne, eind november of begin december 561) was de jongste zoon van Clovis I en Clothilde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Chlotarius I · Bekijk meer »

Christelijke jaartelling

Karinthië, Oostenrijk. De christelijke jaartelling, ook Anno Domini- of AD-jaartelling genoemd, is de jaartelling die gebruikt wordt in de juliaanse en gregoriaanse kalender.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Christelijke jaartelling · Bekijk meer »

Christendom

alt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Christendom · Bekijk meer »

Ciney (stad)

Ciney (Waals: Cînè) is een stad en gemeente in de provincie Namen in België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ciney (stad) · Bekijk meer »

Cisterciënzers

Vader Benedictus, met raaf (Zwarte kovel) en Vader Bernardus (Witte kovel), verzameling Abdij te Bornem. De Orde der Cisterciënzers is een kloosterorde binnen de organisatie van de Rooms-Katholieke Kerk die in 1098 door de Bourgondische edelman Robert van Molesme is opgericht in de Franse nederzetting Cîteaux ten zuiden van Dyon.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cisterciënzers · Bekijk meer »

Civitas

Civitas (meervoud: civitates), verwees in de Oudheid, binnen de bestuursorganisatie van het Romeinse Rijk, naar zowel een vorm van burgerschap als een administratief gebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Civitas · Bekijk meer »

Claus Sluter

Drie praalgraven: bovenaan Filips de Stoute, daaronder Jan zonder Vrees en Margaretha van Beieren Portaal van de Chartreuse de Champmol in Dijon Dijon, graftombe van Filips de Stoute met pleuranten Pleuranten van het praalgraf van Filips de Stoute Praalgraf van Filips de Stoute: pleurant met opgeheven handen Claus Sluter (Haarlem, circa 1350 – Dijon, 1406) was een beeldhouwer uit het graafschap Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Claus Sluter · Bekijk meer »

Clovis I

Clovis of Chlodovech (ca. 466-511) was de eerste koning der Franken die alle Frankische stammen verenigde onder één heerser.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Clovis I · Bekijk meer »

Coevorden (stad)

Otto van Lippe spreekt de banvloek uit over Rudolf II van Coevorden De stadsbrief van Coevorden (1407) Beleg van Coevorden in 1592 door Maurits en Willem Lodewijk van Nassau "Koevorden gewonnen door Prins Maurits in t jaar 1592", getekend door Andries Schoemaker Herovering van Coevorden op 30 december 1672 met biesbruggen, uit Lambert van den Bos (Sylvius) De bestorming van Coevorden op 30 december 1672, geschilderd door Pieter Wouwerman Overstroming van de Vecht bij Coevorden, door dijkdoorbraken in de storm van 30 oktober 1673, waarbij veel Münsterse soldaten verdronken. "De Vesting Koevorden in den jaare 1673", getekend door Andries Schoemaker De stad Coevorden (1874), na de sloop van de Bentheimerpoort (tekening van G.G. Soetekou) De vestingwerken van Coevorden in vroeger tijden (maquette) Coevorden (bijgenaamd: Ganzenstad, Drents: Koevern) is een stad in de gelijknamige gemeente in de Nederlandse provincie Drenthe.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Coevorden (stad) · Bekijk meer »

Concordaat van Worms

Oorkonde van het concordaat van Worms. Het Concordaat van Worms was een concordaat dat op 23 september 1122 werd gesloten tussen paus Calixtus II en keizer Hendrik V, in een poging om een eind aan de Investituurstrijd te maken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Concordaat van Worms · Bekijk meer »

Conservatisme

Het conservatisme is een politieke, ethische en culturele gezindheid die zich grondvest op de traditie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Conservatisme · Bekijk meer »

Constantinopel

Kaart van Constantinopel met de stadsmuren Constantinopel in het Byzantijnse Rijk. Hagia Sophia gotische stijl (Franse miniatuur, na 1455)Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Français 9087, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8449038d/f424.item.r.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Constantinopel · Bekijk meer »

Cortes (Spaanse Hofraad)

Catalonië op een miniatuur uit de 15e eeuw Cortes is de benaming voor de hofraden die in de Middeleeuwen in Spanje rondom de koning werden gevormd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cortes (Spaanse Hofraad) · Bekijk meer »

Crematie

Bali boeddhistische priester in Wat Khung Taphao, Thailand Crematie in Nepal Crematie, ook wel verassing of lijkverbranding genaamd, is een veelvoorkomende vorm van lijkbezorging, naast een begrafenis.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Crematie · Bekijk meer »

Crisis van de derde eeuw

Maximinus "Thrax", de eerste soldatenkeizer. De crisis van de derde eeuw was een periode van onrust en onderlinge strijd in het Romeinse Rijk van ongeveer 235 tot 284 na Christus.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Crisis van de derde eeuw · Bekijk meer »

Cuijk (plaats)

Cuijk (dialect: Kuuk) is een plaats in het noordoosten van de Nederlandse provincie Noord-Brabant, in de gemeente Land van Cuijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cuijk (plaats) · Bekijk meer »

Cultus (verering)

Een cultus is de verering van een bepaalde godheid, voorwerp of idool.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cultus (verering) · Bekijk meer »

Cultuur

Cultuur is dat wat de mens schept.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cultuur · Bekijk meer »

Cultuurlandschap

Cultuurlandschap in Beieren (Duitsland) Een cultuurlandschap is een landschap dat onder invloed van de mens is gevormd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Cultuurlandschap · Bekijk meer »

Dagobert I

Dagobert I (?, 603 – Épinay-sur-Seine, 19 januari 638 of 639Voor de datering, zie, Zur Chronologie der Merowinger im 7. und 8. Jahrhundert, in Francia 25 (1998), pp. 177-230, hier.) was koning der Franken van 629 tot 639.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dagobert I · Bekijk meer »

Damast (textiel)

Het weven van damast in het Deutsches Damast- und Frottiermuseum, Großschönau (Saksen) Voorbeeld van damasten tafelkleed Damast (afgeleid van de stad Damascus) is een weeftechniek, waarbij tekeningen aangebracht worden op een achtergrond van dezelfde kleur.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Damast (textiel) · Bekijk meer »

Damietta

Damietta (Arabisch: مدينة دمياط, medīnat dimyāt) is een havenstad in Egypte aan de Middellandse Zee aan de Nijldelta, 200 kilometer ten noorden van Caïro.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Damietta · Bekijk meer »

Damme (België)

Damme is een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Damme (België) · Bekijk meer »

Dartmouth (Devon)

Dartmouth (Nederlands, verouderd: Dortmuiden) is een civil parish in het zuidwesten van Engeland, gelegen in het district South Hams in het graafschap Devon.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dartmouth (Devon) · Bekijk meer »

De facto

De facto is Latijn voor "in feite" of "in de praktijk".

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en De facto · Bekijk meer »

De imitatione Christi

De imitatione Christi (Latijn: (Over) de navolging van Christus) is een middeleeuws boek dat is toegeschreven aan Thomas a Kempis en beschrijft hoe een christen zou moeten handelen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en De imitatione Christi · Bekijk meer »

De Katholieke Koningen

Ferdinand en Isabella De Katholieke Koningen is de benaming die in de Nederlandstalige literatuur vaak wordt gebruikt voor het echtpaar Ferdinand II van Aragon (1452-1516) en Isabella I van Castilië (1451-1504).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en De Katholieke Koningen · Bekijk meer »

De origine et situ Germanorum

Publius Cornelius Tacitus De De origine et situ Germanorum (Over de oorsprong en de ligging van de Germanen, meestal afgekort tot Germania) werd omstreeks 98 geschreven door de Romein Publius Cornelius Tacitus en is een etnografische studie over de diversiteit van de Germaanse stammen die buiten het Romeinse Rijk leefden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en De origine et situ Germanorum · Bekijk meer »

Delft

Markt Delft is een stad en gemeente in Zuid-Holland in Nederland, gelegen aan de Schie, tussen Den Haag en Rotterdam.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Delft · Bekijk meer »

Demografie

Demografie (Oudgrieks: δῆμος volk, γράφω beschrijven; bevolkingsbeschrijving) of bevolkingsleer is de wetenschap die de kwantitatieve aspecten van de bevolking bestudeert.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Demografie · Bekijk meer »

Den Haag

Den Haag, ook wel 's-Gravenhage genoemd, is de hoofdstad van de provincie Zuid-Holland en met inwoners (bron: CBS) de op twee na grootste gemeente van Nederland, na Amsterdam en Rotterdam.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Den Haag · Bekijk meer »

Dendermonde

Dendermonde (Frans: Termonde; dialect: Dèrremonde) is een stad in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dendermonde · Bekijk meer »

Denemarken

Denemarken (Deens: Danmark) is een land in Scandinavië, in het noorden van Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Denemarken · Bekijk meer »

Derde Kruistocht

De Derde Kruistocht (1189-1192) was een zware militaire expeditie ondernomen door de paus en Europese leiders om het Heilige Land te heroveren op Saladin.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Derde Kruistocht · Bekijk meer »

Desiderius Erasmus

Erasmus, met een pseudoniem Desiderius Erasmus en met een loconiem Erasmus Roterodamus (Rotterdam, 28 oktober 1466, 1467 of 1469 – Basel, 12 juli 1536) was een Nederlands humanist, katholiek theoloog, filosoof, filoloog en pedagoog.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Desiderius Erasmus · Bekijk meer »

Deventer

Deventer (Nedersaksisch: Dèv'nter of Daeventer, in het Deventers: Dèmpter) is een Nederlandse stad in de provincie Overijssel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Deventer · Bekijk meer »

Devon

Devon of Devonshire is een graafschap in het zuidwesten van Engeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Devon · Bekijk meer »

Devotie

Devotie is de toewijding aan een hogere macht of waarheid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Devotie · Bekijk meer »

Diederik van de Elzas

Diederik (of Dirk) van de Elzas (ca. 1100 – Grevelingen, 4 januari 1168) was graaf van Vlaanderen van 1128 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Diederik van de Elzas · Bekijk meer »

Dijk (waterkering)

Primaire waterkering. Links Markermeer, rechts Oostvaardersplassen Basaltblokken ter bescherming van het dijklichaam Oude wierdijk van Wieringen. Zo'n steile helling werd in vroeger eeuwen voldoende veilig geacht Een dijk is een door mensen aangelegde waterkering die het achterliggende land beschermt tegen schade als gevolg van hoogwater en overstromingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dijk (waterkering) · Bekijk meer »

Dijon

Dijon (is de hoofdstad en grootste stad van het departement Côte-d'Or en van de regio Bourgogne-Franche-Comté, waartoe Côte-d'Or behoort. Het kende zijn glorietijd onder Filips de Stoute, Jan Zonder Vrees, Filips de Goede en Karel de Stoute toen het de hoofdstad was van het Franse deel van het Hertogdom Bourgondië. Dijon is bekend van zijn mosterd en in het algemeen voor zijn gastronomie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dijon · Bekijk meer »

Dilemma van de collectieve actie

Het dilemma van de collectieve actie, free-riderprobleem of vrijbuitersprobleem is het sociale dilemma dat mensen gebruik kunnen maken van een goed of dienst zonder ervoor te betalen of bij te dragen aan de instandhouding ervan.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dilemma van de collectieve actie · Bekijk meer »

Dinant

Dinant is een stad en gemeente in de Belgische provincie Namen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dinant · Bekijk meer »

Ding (rechtspraak)

Rome Alding, W.G. Collingwood ''Thingplatz'' bij Gulde Urnehove Thingsted Monument voor de viering van het duizendjarig bestaan van Gulating Dinghuis. In de rechtsgeschiedenis is een ding in de Germaanse tijd een volksvergadering die recht kon spreken (en dus als rechtbank fungeerde).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ding (rechtspraak) · Bekijk meer »

Dingspelerberg

De Dingspelerberg is een van de vijf heuvels rondom Markelo.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dingspelerberg · Bekijk meer »

Diocletianus

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus (geboren als Diocles) (ca. 22 december 244 – 3 december 311) was Romeins keizer van 20 november 284 tot 1 mei 305.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Diocletianus · Bekijk meer »

Dirk Bouts

''Salvator Mundi'', Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam Sint-Pieterskerk, Leuven ''Bewening van Christus'', Louvre, Parijs Dieric Bouts of Dirk Bouts (waarschijnlijk Haarlem, ca. 1410 – Leuven, 6 mei 1475) was een 15e-eeuwse kunstschilder uit de Lage Landen, die wordt gerekend tot de Vlaamse Primitieven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dirk Bouts · Bekijk meer »

Dirk III (graaf)

Dirk III (circa 982Dit leidt men af uit een vermelding dat hij twaalf jaar oud was, toen zijn vader in 993 sneuvelde (Rijmkroniek van Holland I rr. 913-916 (p.). - 27 mei 1039Johannes de Beke, Necrologium Egmundanum ((ed.), Fontes Egmundenses, Utrecht, 1933, p. 107): Anno Domini MXXXIX tercius Theodericus Hollandie quartus comes obiit VI kal. Iunii), bijgenaamd Hierosolymita ("Jeruzalemganger"), was een Friese graaf (comes Fresonum). Hij was van 993 tot 1039 graaf van West-Frisia (waaruit het latere graafschap Holland zou ontstaan).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dirk III (graaf) · Bekijk meer »

Dirk V (graaf)

Dirk V (1054 - 17 juli 1091) was een Friese graaf (comes Fresonum) die het bewind voerde over de gebieden die later bekend zouden worden als het graafschap Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dirk V (graaf) · Bekijk meer »

Docent

Een docent(e) is iemand die kennis en vaardigheden overdraagt aan leerlingen of cursisten van een onderwijsinstelling of een andere instantie, bijvoorbeeld op het gebied van sport of cultuur.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Docent · Bekijk meer »

Doesburg

Doesburg, zicht op de stad Topografische gemeentekaart van Doesburg, september 2022 Stadhuis van Doesburg Waag Martinikerk Doesburg (Nedersaksisch: Doezebarg) is een stad (hanzestad) en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland met inwoners.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Doesburg · Bekijk meer »

Dokkum

Dokkum (Friese uitspraak) is een stad in de gemeente Noardeast-Fryslân in de Nederlandse provincie Friesland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dokkum · Bekijk meer »

Dom van Aken

De Dom van Aken (Duits: Aachener Dom), vroeger ook wel Munster van Aken genoemd, is de bisschoppelijke kerk van Aken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dom van Aken · Bekijk meer »

Domburg (Nederland)

Domburg is een dorp, met historische status als stad, sinds 1997 liggend in de gemeente Veere, in de Nederlandse provincie Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Domburg (Nederland) · Bekijk meer »

Dominicanen

Dominicus Guzmán, stichter van de Orde der Predikheren (Dominicanen) De dominicanen of Orde der Predikheren (Latijn: Ordo Praedicatorum, O.P.) vormen een Rooms-katholieke bedelorde, die in 1215 is gesticht in Frankrijk door de Castiliaanse priester Dominicus Guzmán, met als doel de leer en de regels van de Rooms-Katholieke kerk te verkondigen en mensen die een ander geloof hadden, of de regels van de Rooms-Katholieke kerk niet nauwkeurig volgden, te bestrijden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dominicanen · Bekijk meer »

Dood

De menselijke schedel is het universele symbool van de dood, Guercino De dood is een onomkeerbare toestand waarbij een voorheen levend organisme geen stofwisseling of andere actieve levensfuncties meer heeft.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dood · Bekijk meer »

Doornik

Doornikse porseleinproductie en getuigt van de turbulente geschiedenis in de periode van de Verenigde Nederlanden. Doornik (Frans: Tournai, Picardisch: Tornai, van het Latijn Turnacum) is een Belgische stad gelegen aan de Schelde in de provincie Henegouwen in het Picardische deel van Wallonië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Doornik · Bekijk meer »

Dordrecht

Dordtse gevels in de Hofstraat Scheepvaart bij Dordrecht in de 17e eeuw Dordrecht is met inwoners (bron: CBS) de vijfde gemeente van de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dordrecht · Bekijk meer »

Dorestad

Munt van muntmeester Madelinus Dorestad was in de middeleeuwen een belangrijke en succesvolle interregionale handelsplaats.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dorestad · Bekijk meer »

Drenthe

Drenthe (oude spelling van vóór 2006: Drente is een provincie in Nederland, gelegen in het landsdeel Noord-Nederland. Grofweg grenst ze in het noorden aan de provincie Groningen, in het oosten aan de Duitse deelstaat Nedersaksen, in het zuiden aan de provincie Overijssel en in het westen aan de provincie Friesland. De hoofdstad en grootste plaats is Assen; de gemeente met de meeste inwoners is Emmen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Drenthe · Bekijk meer »

Drieslagstelsel

De driejarige cyclus van het drieslagstelsel. In oktober werden wintergranen gezaaid als bv. wintertarwe, winterrogge of spelt, terwijl in het voorjaar de zomergranen zomergerst, haver, zomerrogge of bonen werden gezaaid. Het drieslagstelsel is een landbouwmethode uit de vroege Middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Drieslagstelsel · Bekijk meer »

Droogmakerij

Gemaal De Lynden, een van drie stoomgemalen die voor de droogmaking van de Haarlemmermeerpolder zorgden. Een droogmakerij is een bemalen gebied (polder) dat van oorsprong een meer, een ander groot open water of drasland was.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Droogmakerij · Bekijk meer »

Drukker

Drukker Een drukker is iemand die gedrukte zaken (zoals kranten, tijdschriften, reclame, boeken) produceert of degene die in een drukkerij de drukpers bedient ter vervaardiging van drukwerk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Drukker · Bekijk meer »

Drukkerij

Offsetdruk in een drukkerij Een drukkerij is een werkplaats voor typografische werkzaamheden, met name het drukken met behulp van een drukpers.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Drukkerij · Bekijk meer »

Drukpers

Degelpers, 1811 Een drukpers was oorspronkelijk een handmatig werktuig dat gebruikt werd om teksten of afbeeldingen in oplage te vermenigvuldigen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Drukpers · Bekijk meer »

Duin

Duin op IJmuiderstrand Duin in de Sossusvlei, Namibië Duinen van Maspalomas op Gran Canaria Een duin is een heuvel van fijn zand langs de kust, een rivier, in een zandwoestijn of op andere plekken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Duin · Bekijk meer »

Duitsland

De Bondsrepubliek Duitsland (BRD) (Duits: Bundesrepublik Deutschland), kortweg Duitsland (Duits: Deutschland), is een land in West- en of Centraal-Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Duitsland · Bekijk meer »

Duiveland (voormalig eiland)

heerlijkheid Duiveland Duiveland is een voormalig eiland in de provincie Zeeland dat in de loop van de 12e eeuw werd bedijkt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Duiveland (voormalig eiland) · Bekijk meer »

Dynastie

Een dynastie is een opeenvolging van heersers die tot eenzelfde familie behoren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Dynastie · Bekijk meer »

Echternach (stad)

Echternach gezien van bovenaf Echternach (Luxemburgs: Iechternach of lokaal: Eechternoach) is de oudste stad in Luxemburg, gelegen aan de Sûre aan de oostgrens van het groothertogdom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Echternach (stad) · Bekijk meer »

Edam

Edam is een stad in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Edam · Bekijk meer »

Eduard I van Engeland

Eduard I (Engels: Edward) (Palace of Westminster, Westminster, 17 juni 1239 — Burgh by Sands, 7 juli 1307) was koning van Engeland van 1272 tot 1307.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eduard I van Engeland · Bekijk meer »

Eduard III van Engeland

Eduard III (Engels: Edward) (Windsor Castle, 13 november 1312 – Richmond upon Thames, 21 juni 1377) was koning van Engeland van 1327 tot 1377.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eduard III van Engeland · Bekijk meer »

Eduard van Gelre

Eduard van Gelre (12 maart 1336 — Baesweiler, 24 augustus 1371) was de jongste zoon uit het tweede huwelijk van hertog Reinoud II van Gelre met Eleonora van Engeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eduard van Gelre · Bekijk meer »

Eems

De Eems (Duits: Ems) is een rivier die door het noordwesten van Duitsland stroomt en bij haar monding via de Dollard en Westereems aan het noordoosten van Nederland grenst.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eems · Bekijk meer »

Eenheidsstaat

Eenheidsstaten Een eenheidsstaat of een unitaire staat is een staat waarvan de macht uitsluitend bij een centrale overheid ligt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eenheidsstaat · Bekijk meer »

Eerste Gelderse Successieoorlog

De Eerste Gelderse Successieoorlog was een successieoorlog die van 1371 tot 1379 woedde in het hertogdom Gelre.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eerste Gelderse Successieoorlog · Bekijk meer »

Eerste Kruistocht

De Eerste Kruistocht van 1096 tot 1099 was een grootschalige militaire expeditie van westerse christenen, die op vraag en met steun van het Byzantijnse Rijk gebieden in de Levant veroverden op de islamitische Seltsjoeken en Fatimiden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eerste Kruistocht · Bekijk meer »

Egypte (land)

Egypte (uitspraak: eˈɣɪptə; Arabisch: مصر, Miṣr), officieel de Arabische Republiek Egypte (Arabisch: جمهوريّة مصر العربيّة, Jumhūriyat Miṣr al-`Arabīyah), is een semipresidentiële republiek gelegen in het noordoosten van Afrika en het zuidwesten van Azië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Egypte (land) · Bekijk meer »

Eifel

caldera in het Eifelgebergte Typisch Eifellandschap Typisch dorp in de Südeifel Zonsopkomst in de Vulkaaneifel Top van de Hohe Acht, de hoogste top van de Eifel De Eifel is het oostelijke deel van het middelhoog plateau Eifel-Ardennen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eifel · Bekijk meer »

Einhard

Einhard in een 15e-eeuws handschrift Einhard of Eginhard (omgeving Mainz, ca. 770 - Seligenstadt, 14 maart 840) was een Frankisch geleerde, dichter en geschiedschrijver.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Einhard · Bekijk meer »

Elbe (rivier)

Zijrivieren van de Elbe De monding van de Elbe met het eiland Trischen in de Noordzee. De Elbe (verouderd: Elve, Nedersaksisch: Elv, Tsjechisch: Labe) is met een lengte van 1164 kilometer en een stroomgebied van 144.000 km² een van de belangrijkste rivieren van Midden-Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Elbe (rivier) · Bekijk meer »

Elburg (stad)

Zeventiende-eeuws panorama van de stad Elburg door Nicolaes van Geelkercken Woning in verdedigingsmuur Vischpoort Opschrift voormalig weeshuis Vischbrug bij ingang vesting Grote of Sint-Nicolaaskerk Elburg is een Hanzestad in Nederland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Elburg (stad) · Bekijk meer »

Eleonora van Oostenrijk (1498-1558)

Eleonora van Oostenrijk of Eleonora van Castilië (Leuven, 15/24 november 1498 — Talavera de la Reina, 18 februari 1558) was de oudste dochter van Filips de Schone en Johanna ''de Waanzinnige'' en de oudste zuster van keizer Karel V met wie zij een goede verstandhouding had.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eleonora van Oostenrijk (1498-1558) · Bekijk meer »

Elisabeth van Görlitz

Elisabeth van Görlitz (Hořovice in Bohemen, november 1390 - Trier, 3 augustus 1451), een kleindochter van Karel IV, keizer van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie, was hertogin van Luxemburg van 1411 tot 1443, doordat zij Luxemburg 'in pand' kreeg van de erfelijke hertog, de 1400 afgezette Rooms-koning Wenceslaus, na de dood van de door Wenceslaus in 1388 aangestelde neef en hertog ‘bij verpanding’ Jobst van Moravië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Elisabeth van Görlitz · Bekijk meer »

Elsloo (Limburg)

Elsloo (Limburgs: Aelse) is een dorp aan de Maas en het Julianakanaal in de gemeente Stein in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Elsloo (Limburg) · Bekijk meer »

Elst (Gelderland)

Maquette van de Romeinse tempel Luchtfoto van Elst (1920-1940), Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Grote of Sint-Maartenskerk Het gemeentehuis van Elst Landgoed Schoonderlogt thumb Luchtfoto van Elst (1920-1940), Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Elst is het grootste dorp van de Gelderse gemeente Overbetuwe tussen de steden Arnhem en Nijmegen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Elst (Gelderland) · Bekijk meer »

Empel ('s-Hertogenbosch)

Empel is een stadsdeel van de gemeente 's-Hertogenbosch in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Empel ('s-Hertogenbosch) · Bekijk meer »

Emporium (vroege middeleeuwen)

De term emporium werd in de vroege middeleeuwen gebruikt om een handelsplaats aan te duiden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Emporium (vroege middeleeuwen) · Bekijk meer »

Engelse Boerenopstand

Richard De Tweede op een boot op de Thames. De opstandelingen krijgen vanaf de boot het bevel om terug naar huis te gaan. Hierna trekken de opstandelingen naar Londen. De Engelse Boerenopstand van 1381 vond plaats in het laat-middeleeuwse Engeland waarbij in slechts 17 dagen tienduizenden mensen optrokken naar de hoofdstad Londen en het gezag op de knieën kreeg om een aantal harde eisen af te dwingen, o.a. afschaffing van de horigheid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Engelse Boerenopstand · Bekijk meer »

Enkhuizen

Enkhuizen is een stad en gemeente in de regio West-Friesland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Enkhuizen · Bekijk meer »

Erfelijkheid

autosomale vererving) Erfelijkheid is de overdracht van zichtbare of onzichtbare eigenschappen van een generatie van een organisme naar de volgende generatie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Erfelijkheid · Bekijk meer »

Erkertoren

Erkertorentje uit de 16e eeuw 200px Een erkertoren of arkel, ook wel spietoren, peperbus of sentinel genoemd, is een rond of veelhoekig, overhangend torentje dat van de 12e tot en met de 16e eeuw aan of op een muur of vestingwal van oude verdedigingswerken gebouwd werd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Erkertoren · Bekijk meer »

Ermesinde II van Namen

Ermesinde verleent stadsrechten aan Echternach. Ermesinde II van Namen en Luxemburg (juli 1186 — 17 februari 1247), enig kind van Hendrik I van Namen (Hendrik IV van Luxemburg), was van 1197 tot haar dood in 1247 gravin van Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ermesinde II van Namen · Bekijk meer »

Ermgard van Zutphen

Ermgard van Zutphen (overleden in 1138) was van 1118 tot aan haar dood gravin van Zutphen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ermgard van Zutphen · Bekijk meer »

Erosie

Erosie Erosie is het proces van slijtage van een vast oppervlak waarbij materiaal wordt verplaatst of geheel verdwijnt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Erosie · Bekijk meer »

Etnogenese

Etnogenese (Oudgrieks ἔθνος (éthnos, "volk") + γένεσις (génesis, "geboorte, ontstaan")) is een term die in 1961 geïntroduceerd is door de Duitse historicus Reinhard Wenskus (1916-2002).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Etnogenese · Bekijk meer »

Eupen

Eupen (Ripuarisch: Ööpe; Frans, verouderd: Néau; Waals: Neyåw) is een stad en faciliteitengemeente in Oost-België, in het oosten van de provincie Luik (arrondissement Verviers), nabij de Duitse grens.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Eupen · Bekijk meer »

Europa (werelddeel)

Europa is het werelddeel dat zich bevindt ten westen van het werelddeel Azië en ten noorden van het werelddeel Afrika.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Europa (werelddeel) · Bekijk meer »

Excommunicatie

''De excommunicatie van Robert de Vrome'' (Jean-Paul Laurens) Excommunicatie, afsnijding of in de ban doen is het uit een kerkelijke gemeenschap uitstoten van iemand die volgens de gezagsdragers volhardt in de zonde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Excommunicatie · Bekijk meer »

Familie (verwanten)

Familie is de groep personen waarmee men direct of indirect door middel van één of meer ouder-kindrelaties is verbonden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Familie (verwanten) · Bekijk meer »

Feodalisme

Graaf Willem I van Normandie - Tapijt borduursel Piramidevoorstelling van het feodaal leenstelsel, volgens moderne opvattingen een te eenvoudige manier van denken Het feodalisme of de feodaliteit (van het Latijnse feudum of leen) is het gelaagde machts-, bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op een leenstelsel dat zich in grote delen van Europa ontwikkelde na de Val van het West-Romeinse Rijk (circa 500) tot in de nieuwe tijd (circa 1500).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Feodalisme · Bekijk meer »

Ferdinand II van Aragon

Ferdinand II (Sos, 10 maart 1452 - Madrigalejo, 23 januari 1516) was koning van Aragon van 1479 tot 1516, samen met zijn vrouw, Isabella, heerser over Castilië van 1474 tot 1504 (als Ferdinand V), koning van Napels (als Ferdinand III), van 1500 tot 1516 en sinds 1471 koning van Sicilië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ferdinand II van Aragon · Bekijk meer »

Filips de Goede

Filips de Goede, ook genaamd Filips III van Bourgondië (Dijon, 31 juli 1396 – Brugge, 15 juni 1467), was hertog van Bourgondië van 1419 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filips de Goede · Bekijk meer »

Filips de Stoute

Filips II de Stoute (Frans: Philippe II le Hardi) (Pontoise, 17 januari 1342 — Halle, 27 april 1404) was hertog van Bourgondië en graaf-gemaal van Vlaanderen, Artois en het vrijgraafschap Bourgondië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filips de Stoute · Bekijk meer »

Filips I van Castilië

Holland, St-Philippus goudgulden, geslagen te Dordrecht onder Filips de Schone Heraldisch schild van Filips IV, Hertog van Bourgondië Heraldisch schild van Filips I, Koning-gemaal van Castilië Filips, bijgenaamd de Schone (Frans: Philippe le Beau) (Brugge, 22 juni 1478 — Burgos, 25 september 1506) was heerser over de landen die tezamen de Habsburgse Nederlanden en de kroon van Castilië worden genoemd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filips I van Castilië · Bekijk meer »

Filips I van Namen

De Kroon van Namen met de Heilige Doornen van Namen, vermoedelijk gedragen door Filips bij zijn huwelijk met MariaBeschermde kunstschatten van de kathedraal van Namen - Uitgave Koning Boudewijnstichting blz. 7 Foedraal van de kroon van Namen (Parijs, na 1206) 1210 Filips I (1175 - 9 oktober 1212), bijgenaamd de Nobele, was markgraaf van Namen van 1195 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filips I van Namen · Bekijk meer »

Filips IV van Frankrijk

Filips IV van Frankrijk, bijgenaamd de Schone (Frans: Philippe le Bel), (Fontainebleau, 1268 - Fontainebleau, 29 november 1314) was koning van Frankrijk van 1285 tot 1314.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filips IV van Frankrijk · Bekijk meer »

Filips van de Elzas

Het zegel van Filips van de Elzas Filips van de(n) Elzas (1142 – bij Akko, 1 juni 1191) was graaf van Vlaanderen van 1168 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filips van de Elzas · Bekijk meer »

Filips van Saint-Pol

Filips van Saint-Pol (Brussel?, 25 juli 1404 — Leuven, 4 augustus 1430) was hertog van Brabant en Limburg van 1427 tot aan zijn dood, en graaf van Saint-Pol en Ligny vanaf 1415.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filips van Saint-Pol · Bekijk meer »

Filosofie

De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Filosofie · Bekijk meer »

Fivelingo (streek)

Locatie van Fivelingo in Groningen, gebaseerd op de definitie van de 19e-eeuwse gemeentegrenzen, over de huidige gemeentegrenzen Fivelingo en onderkwartieren in blauw Oude kaart van Stad en Ommelanden in 1781, met Fivelingo in blauw Locatie van Fivelingo in de Zeven Friese Zeelanden. Fivelingo of Fivelgo is een streek in de Nederlandse provincie Groningen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Fivelingo (streek) · Bekijk meer »

Flevomeer

Aan het begin van het Subatlanticum bestond het Flevomeer al. Het Flevomeer (Middelnederlands Vlies) is een historische naam van een groot water in de Lage Landen, waarvan de naam vooral bekend is geworden dankzij een beschrijving door Pomponius Mela, een Romeins geograaf.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Flevomeer · Bekijk meer »

Floris de Voogd

Floris de Voogd (ca. 1228 – Antwerpen, 26 maart 1258), zoon van graaf Floris IV van Holland en Machteld van Brabant, trad op als plaatsvervangend graaf in Holland en Zeeland, toen Willem II van Holland zich als Rooms-koning in Duitsland bevond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Floris de Voogd · Bekijk meer »

Floris III van Holland

Floris III (ca. 1140 - 1 augustus 1190) was graaf van Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Floris III van Holland · Bekijk meer »

Floris V van Holland

Holland, penning of 'kopje' met portret van Floris V Floris V (Leiden, 24 juni 1254 – Muiderberg, 27 juni 1296), bijgenaamd der keerlen god (god van de kerels, van de gewone man), was graaf van Holland en Zeeland en vanaf 1291 liet hij zich 'heer van Friesland' noemen, ofschoon hij alleen in West-Friesland feitelijke macht uitoefende.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Floris V van Holland · Bekijk meer »

Foederati

Foederati (meervoud van Latijn foederatus, “verbonden”) is een term die nu vooral geassocieerd wordt met de Germaanse stammen die als foederati optraden in het Romeinse Rijk in de eerste eeuwen na Chr.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Foederati · Bekijk meer »

Fort (vesting)

Het Muizenfort bij Muiden Een fort is een militair gebouw of kampement dat is ingericht om een eenheid militairen te herbergen en dat geëigend is zich te verdedigen tegen vijandelijke aanvallen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Fort (vesting) · Bekijk meer »

Forum Hadriani

Opgravingen van de haven van Forum Hadriani in 2007-2008 C.J.C. Reuvens bij de eerste moderne opgravingen van Forum Hadriani tussen 1827 en 1834 Forum Hadriani, op de Peutinger kaart Forum Hadriani, in de Romeinse tijd ook bekend als Municipium Aelium Cananefatium, was een Romeinse stad in de provincie Germania Inferior, op de plaats van het huidige Voorburg-west (gemeente Leidschendam-Voorburg).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Forum Hadriani · Bekijk meer »

Franciscanen

De franciscanen, minderbroeders of Serafijnse Orde (Ordo Fratrum Minorum, O.F.M.) vormen een kloosterorde bestaande uit volgelingen van Franciscus van Assisi.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Franciscanen · Bekijk meer »

Franken (volk)

Frankische helm uit de 7e eeuw (Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg) De Franken (Middelnederlands: Vranke, Oudhoogduits: Francho, Oudengels: Franca, Oudnoords: Frakki) waren een federatie van reeds eerder bekende Germaanse stammen, die rond het midden van de 3e eeuw na Christus tot stand kwam.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Franken (volk) · Bekijk meer »

Frankische Rijk

Het Frankische Rijk (Latijn: Regnum Francorum, Koninkrijk der Franken, later Imperium Francorum, Keizerrijk der Franken) was een gebied dat door de Franken werd bestuurd tussen de 3e en de 10e eeuw en al snel uitgroeide tot een grootmacht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Frankische Rijk · Bekijk meer »

Frankrijk

Frankrijk (Frans: France), officieel de Franse Republiek (République française; uitspraak), is een land in West-Europa en qua oppervlakte het op twee na grootste Europese land.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Frankrijk · Bekijk meer »

Frans

Het Frans (français) is de meest gesproken Gallo-Romaanse taal.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Frans · Bekijk meer »

Franse Revolutie

Jeanne-Louise (Nanine) Vallain (1767-1815), Museum van de Franse Revolutie De Franse Revolutie (1789–1799)"Het is gebruikelijk de omwenteling te laten beginnen met de bijeenkomst van de Staten-Generaal op 5 mei 1789 en te laten eindigen óf met de val van Robespierre (27 juli 1794), óf met de staatsgreep van Bonaparte (24 dec. 1799)." Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Franse Revolutie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Franse Revolutie · Bekijk meer »

Fries (kunst)

architraaf Zuilengalerij Een fries is in de kunstgeschiedenis en archeologie de term voor iedere uitgebreide, verhalende voorstelling van mensen, mythologische figuren en/of dieren binnen een duidelijk kader.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Fries (kunst) · Bekijk meer »

Fries-Hollandse oorlogen

De Fries-Hollandse oorlogen waren meerdere korte oorlogen (veldslagen en -tochten) in de middeleeuwen van Holland tegen Friesland en West-Friesland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Fries-Hollandse oorlogen · Bekijk meer »

Friese deelname aan de Kruistochten

Reeds aan de Eerste Kruistocht zou er een Friese deelname aan de Kruistochten zijn geweest.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Friese deelname aan de Kruistochten · Bekijk meer »

Friese Vrijheid

De Friese Zeelanden rond 1300 Met Friese vrijheid wordt bedoeld het ontbreken van feodale instituties in het gebied dat oorspronkelijk werd bewoond door de Friezen, met name de huidige provincies Groningen en Friesland en de streek West-Friesland in Nederland en Oost-Friesland in Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Friese Vrijheid · Bekijk meer »

Friesland

Friesland; officieel, Fries: Fryslân is een provincie in Noord-Nederland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Friesland · Bekijk meer »

Friezen

Friezen (mannelijk enkelvoud: Fries, vrouwelijk enkelvoud: Friezin of Friese) zijn de inwoners van de Nederlandse provincie Friesland of daaruit afkomstig, die zichzelf in meer of mindere mate beschouwen als onderdeel van een grotere Friestalige gemeenschap.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Friezen · Bekijk meer »

Gallia Belgica

Gallia Belgica (later gesplitst in Belgica Prima en Belgia Secunda) was in de Romeinse tijd een in het noordelijke deel van Gallië gelegen Romeinse provincie, die in eerste instantie tussen de Seine en de Rijn lag.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gallia Belgica · Bekijk meer »

Gallië

Gallië is de vernederlandste naam van de Latijnse benaming (Gallia) voor het westelijke gebied van Europa, dat overeenkomt met het moderne Frankrijk, België, het westen van Zwitserland, en delen van Nederland en Duitsland ten westen van de Rijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gallië · Bekijk meer »

Gallische Keizerrijk

Het afgescheurde Palmyreense Rijk (260-273). Het Gallische Keizerrijk (ook Imperium Galliarum) was een afsplitsing van het Romeinse Rijk tijdens de crisis van de derde eeuw, die van 260 tot 274 bestond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gallische Keizerrijk · Bekijk meer »

Gallo-Romeinse periode

Reconstructie van een Gallo-Romeinse krijger in het Park Samara De Gallo-Romeinse periode is een vooral in België en Frankrijk gebruikelijke benaming voor de Romeinse periode in Gallië en Gallia Belgica.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gallo-Romeinse periode · Bekijk meer »

Gallo-Romeinse Rijk

Het Gallo-Romeinse Rijk, ook wel Domein van Soissons of Rijk van Syagrius (Latijn: Regnum Romanorum of Regnum Syagrii), bestond in de tweede helft van de 5e eeuw in de voormalige Romeinse provincie Gallia Lugdunensis.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gallo-Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Garnizoen

Uittocht van het Spaanse garnizoen na het Beleg van Breda (1637) Garnizoen (van Oudfrans garnison: bezetting, verdedigingsuitrusting) is een militaire term voor een ongedefinieerd aantal soldaten of militaire onderdelen dat op een specifieke plaats is gestationeerd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Garnizoen · Bekijk meer »

Gasthuis

Sint-Paulusgasthuis, daterend van 1546, te Sint-Oedenrode in 1997 Een gasthuis was in de middeleeuwen een instelling voor de nachtelijke opvang van daklozen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gasthuis · Bekijk meer »

Gaume

Bos in de winter, Gaume. natuurpark De Gaume of Gaumestreek is het Franstalige deel van Belgisch-Lotharingen op de grens met Frankrijk ten zuiden van de Ardennen en wordt daar niet toe gerekend.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gaume · Bekijk meer »

Gebroeders Van Lymborch

Chantilly, Musée Condé, hs. 65, fol. 10v Gebroeders Van Lymborch, ook bekend als Van Limburg, is de gebruikelijke benaming voor Herman (Nijmegen, 1385 - Bourges, 1416), Paul (Nijmegen, 1386/1387 - Bourges, 1416)Friedrich Gorissen, Jan Maelwael und die Brüder Limburg: eine Nimweger Künstlerfamilie um die wende des 14.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gebroeders Van Lymborch · Bekijk meer »

Geert Grote

Geert Grote of Gerardus Magnus (Deventer, oktober 1340 – aldaar, 20 augustus 1384) was een theoloog, schrijver, gedreven kloosterhervormer en boeteprediker binnen de Katholieke Kerk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geert Grote · Bekijk meer »

Geervliet

Stadhuis Gasthuiskapel Geervliet is een plaats in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, in de huidige gemeente Nissewaard ten zuiden van het Rotterdamse Botlekgebied, op het (voormalige) eiland Putten, tegenwoordig deel van Voorne-Putten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geervliet · Bekijk meer »

Geestelijke

Geestelijken Een geestelijke is iemand die, vaak door een bepaalde religieuze wijding, de bevoegdheid heeft gekregen om godsdienstonderricht te geven en/of bepaalde gewijde handelingen te verrichten en/of religieuze bestuursfuncties uit te oefenen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geestelijke · Bekijk meer »

Geestelijke macht

De geestelijke macht is een van de twee machten, die volgens de vijfde-eeuwse paus Gelasius I (492-496) de wereld verdeelt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geestelijke macht · Bekijk meer »

Geestgrond

Narcissenteelt op de geestgronden bij De Zilk (1980) Geestgrond is een deels verouderde aanduiding voor oude cultuurgrond in het duinengebied van Noord- en Zuid-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geestgrond · Bekijk meer »

Geld

Europees papiergeld Het geld is een eenheid om waarde uit te drukken en bestaat enerzijds uit publiek geld voor het chartaal betalingsverkeer en anderzijds uit privaat geld voor het giraal betalingsverkeer.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geld · Bekijk meer »

Gelderse Oorlogen

Onder de Gelderse Oorlogen (1502-1543) wordt een reeks conflicten verstaan in de Nederlanden: voornamelijk Holland, Vlaanderen en Brabant onder leiding van de Habsburgse vorsten van de Bourgondische Nederlanden aan de ene kant en Gelre, Groningen en de Ommelanden en Friesland, onder leiding van Karel van Gelre aan de andere kant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gelderse Oorlogen · Bekijk meer »

Geneeskunde

Jan Frans Deckers. ''Allegorische figuur; De Geneeskunde.'' Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Een kinderarts onderzoekt een baby Eerste hulp na een ongeval MRI-scan van de hersenen Het uitvoeren van een keizersnede Het uitvoeren van een stresstest en opmaak van een elektrocardiogram Resultaat van een echografie bij een baby van 12 weken oud Geneeskunde of medische wetenschap is het interdisciplinaire vakgebied dat zich richt op de invloed die verwondingen, ziektes of afwijkingen hebben op het menselijk functioneren, zowel fysiek als psychisch of sociaal.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geneeskunde · Bekijk meer »

Gent

Gent (Frans: Gand) is de hoofdstad en grootste centrumstad van de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en van het arrondissement Gent.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gent · Bekijk meer »

Gerard I Flamens

Gerard I Flamens (ca. 970 - na 1042), ook wel bekend als Gerard de Vlaming, Gerard I van Wassenberg en Gerard van Antoing, was volgens de Annales Rodenses een verwant van Ailbertus van Antoing, die in 1104 de Abdij Rolduc stichtte, en diens broers Theyemo en Walger.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gerard I Flamens · Bekijk meer »

Gerard I van Metz

Gerard I van Metz (Gerhard van de Metzgouw) (ca. 870 – 22 juni 910) was graaf in de Metzgouw, die samen met zijn broer Matfried van Metz tevergeefs probeerde om de macht over Lotharingen te verwerven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gerard I van Metz · Bekijk meer »

Gerard van Velsen

Gerard van Velsen of Geeraerd van Velsen; ook Gerard van Velzen (overl. Leiden, 1296) was heer van Beverwijk, Noordwijk en Velzen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gerard van Velsen · Bekijk meer »

Germaanse mythologie

Zonnewagen van brons met goudblad. Trundholm, bronstijd, ca. 1000-1400 v.Chr. Nationaal Museum, Kopenhagen. De Germaanse mythologie is het geheel van Germaanse mythen en geloofsovertuigingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Germaanse mythologie · Bekijk meer »

Germaanse talen

Zweeds De Germaanse talen vormen een subgroep van de Indo-Europese talen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Germaanse talen · Bekijk meer »

Germanen

Verspreiding van de vijf Germaanse hoofdgroepen in de 1e eeuw na Chr. Met de Germanen wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Germanen · Bekijk meer »

Germania Inferior

Germania Inferior, de Latijnse benaming van Neder-Germanië, was een Romeinse provincie in de Lage Landen die een groot deel van Nederland omvatte (ten zuiden van de Rijn), bijna heel oostelijk België, een deel van het noordoosten van Frankrijk en het Duitse Rijnland tot aan het riviertje de Vinxtbach, dat de grens met Germania Superior (.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Germania Inferior · Bekijk meer »

Germania Superior

Germania Superior rond 150. (Noorden ontbreekt) Noordelijk Germania Superior rond 200. Germania Superior (Opper-Germanië) was een Romeinse provincie die aan de noordgrens (de Rijn) van het Romeinse Rijk lag.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Germania Superior · Bekijk meer »

Germanië

Germania Magna ('Groot-Germanië') in 116 met de toen belangrijkste stammen. Germanië (verouderd Nederlands: Germanje; Latijn: Germania) was ruwweg het gebied ten noorden van de Donau en ten oosten en noorden van de Rijn (met nog een gedeelte ten westen van de Rijn), waar de Germaanse stammen woonden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Germanië · Bekijk meer »

Germanisering

Germanisering (Duits: Germanisierung) of verduitsing (Duits: Eindeutschung) is een vorm van culturele assimilatie waarbij anderstalige bevolkingsgroepen op de Duitse taal (meer in het bijzonder Hoogduitse taal), cultuur en gewoonten overgaan en de daarmee verbonden culturele, later ook nationale identiteit.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Germanisering · Bekijk meer »

Gerst

Gerst (Hordeum vulgare) is een graansoort.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gerst · Bekijk meer »

Gerulf

Graaf Gerulf (rond 850 - 898/914) was graaf van West-Frisia (comes Fresonum), vanaf 885.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gerulf · Bekijk meer »

Gerulfingen

De Gerulfingen waren de familie van de eerste graven van West-Frisia en Holland en Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gerulfingen · Bekijk meer »

Geschiedenis van de Nederlandse zeevisserij

walvisvaarders voor een bergachtige kust. Abraham Storck (c. 1690), Rijksmuseum Geschiedenis van de Nederlandse zeevisserij beschrijft de ontwikkeling van de zeevisserij en de toepassing ervan de eeuwen door.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geschiedenis van de Nederlandse zeevisserij · Bekijk meer »

Geschiedenis van Luxemburg

| Tijdlijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geschiedenis van Luxemburg · Bekijk meer »

Geschreven taal

Geschreven taal is de weergave van gesproken taal door middel van een systeem dat de spraakklanken vertegenwoordigt, ofwel schrift.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Geschreven taal · Bekijk meer »

Getijdenboek

Getijdenboek van Reynegom (16e eeuw), Koning Boudewijnstichting, oorspronkelijke omslag. Een getijdenboek is een handschrift dat leken in de middeleeuwen gebruikten voor hun privédevotie, tijdens het getijdengebed.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Getijdenboek · Bekijk meer »

Getijdengebed

Kalenderbladzijde voor februari uit het Breviarium-Grimani. Het getijdengebed (Latijn Liturgia horarum), ook bekend als getijden, koorgebed, koorofficie, heilig officie, uren, horologium (in de oosterse en orthodoxe kerken) of breviergebed, is het dagelijkse officiële publieke gebed van de Rooms-Katholieke Kerk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Getijdengebed · Bekijk meer »

Gewas

Een gewas is een plantensoort, die geteeld wordt voor de productie van planten in de tuinbouw, akkerbouw of sierteelt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gewas · Bekijk meer »

Gewoonterecht

Gewoonterecht is recht dat gebaseerd is op gewoonten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gewoonterecht · Bekijk meer »

Gezag

Gezag of autoriteit is in de sociologie de aanvaarde macht van een persoon of een organisatie om een andere persoon of groep te leiden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gezag · Bekijk meer »

Gijsbrecht IV van Amstel

Gijsbrecht IV, heer van Amstel (ca. 1230 – ca. 1303) was heer van Amstelland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gijsbrecht IV van Amstel · Bekijk meer »

Gilde (beroepsgroep)

Antwerpen Waag in Amsterdam waren verschillende gilden gehuisvest, die ieder hun eigen ingang hadden De leden van het gilde van de Grote Kruisboog te Mechelen'' (ca. 1500) door de Meester van het Mechelse Sint-Jorisgilde in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Dordrecht zijn gebouwd als meesterproef van het metselaarsgilde Waag in Amsterdam Gildebeker van het Schuttersgilde te Leiden Schoenmakers- looiers- en leerkopersgilde van 's-Gravenhage, gildepenning van een vrijmeester toeslede. Een gilde of ambacht was in grote delen van Europa in de tijd voor de Franse Revolutie een belangenorganisatie van en voor personen met hetzelfde beroep, veelal ontstaan binnen zich sterk ontwikkelende woonplaatsen met stadsrechten binnen een feodaal stelsel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gilde (beroepsgroep) · Bekijk meer »

Glas

De lichtbundel wordt gebroken door het glas tetraëdrische SiO4-structuur. Ieder zuurstofatoom is verbonden met 2 siliciumatomen en telt daarom maar voor de helft mee. Glas is een amorfe (niet-kristallijne) vaste stof.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Glas · Bekijk meer »

God (christendom)

God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest door El Greco Binnen het christendom is God het eeuwig wezen, dat alle dingen schept en behoudt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en God (christendom) · Bekijk meer »

Godfried Haraldson junior

De moord op Godfried de Noorman, Jacobus van Dijck (1817-1896), schilderij Godfried Haraldson junior (Deens: Godfrid Haraldsson Yngling), ook wel Godfried de Noorman of Godfried de Zeekoning (onbekend - Spijk, 7 juni (?) 885) was een Deens Vikinghoofdman, mogelijk de zoon van Godfred Haraldson.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Godfried Haraldson junior · Bekijk meer »

Godschalk van Orbais

Godschalk (ook Godescalc, Gotteschalchus) van Orbais (in de buurt van Mainz, ca. 808 - Orbais-l'Abbaye, 30 oktober, tussen 866 en 870) was een Saksische theoloog, monnik en dichter, die het meest bekend is als een vroeg pleitbezorger van de doctrine van de dubbele predestinatie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Godschalk van Orbais · Bekijk meer »

Goed doel

Een goed doel is een zaak van algemeen belang waar men geld of goederen aan kan geven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Goed doel · Bekijk meer »

Gotiek (bouwkunst)

Saint-Denis, zicht op het koor gebouwd door abt Suger De gotiek is de naam voor een laatmiddeleeuwse stijl toegepast in de periode 1140-1500 in de beeldende kunsten en de architectuur, die vooral aanwezig is in kerkgebouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gotiek (bouwkunst) · Bekijk meer »

Gotische kunst

Codex Manesse f249f, ca. 1305-1313, Konrad von Altstetten De gotische kunst is een verzamelnaam voor de kunstuitingen in de beeldende kunsten in de periode tussen de romaanse kunst en de renaissance, ruwweg van het midden van de twaalfde eeuw tot de eerste helft van de zestiende eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gotische kunst · Bekijk meer »

Gouda

Gouda is een stad en gemeente in het oosten van de provincie Zuid-Holland in Nederland met inwoners (bron: CBS) op een grondgebied van 16,92 km².

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gouda · Bekijk meer »

Gouw (Germaans)

Gereconstrueerde gouwkaart uit 1898 van de verdeling van het Frankische Rijk bij het Verdrag van Verdun (843). In deze (Franstalige) kaart zijn veel gouwen niet als zodanig aan hun naam te herkennen (''Aargovie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gouw (Germaans) · Bekijk meer »

Gouwgraaf

Een gouwgraaf was het hoofd van een gouw in het Frankische Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gouwgraaf · Bekijk meer »

Graaf (titel)

Officiële Nederlandse rangkronen vastgesteld in 1816 Graaf, vrouwelijk gravin, is tegenwoordig een adellijke titel maar oorspronkelijk lag er een militaire en bestuurlijke functie aan ten grondslag.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graaf (titel) · Bekijk meer »

Graafschap Artesië

Topografische kaart van het graafschap Artesië in de late 14e eeuw. Het graafschap Artesië (Frans: comté d'Artois) is een voormalig graafschap in Frankrijk en was een van de Zeventien Provinciën in de 16e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Artesië · Bekijk meer »

Graafschap Chiny

Het graafschap Chiny (Frans: Comté de Chiny) kwam voort uit het graafschap Yvois en strekte zich uit over het zuidwesten van de huidige provincie Luxemburg in België en het noordwesten van het Franse departement Meuse.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Chiny · Bekijk meer »

Graafschap Dalhem

Landen van Overmaas, Graafschap Dalhem in groen Het graafschap Dalhem, soms ook Daelhem of Daalhem, was een klein zelfstandig gebied tussen Luik en Maastricht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Dalhem · Bekijk meer »

Graafschap Henegouwen

Topografische kaart van het graafschap Henegouwen in de late 14e eeuw. Het graafschap Henegouwen was een vorstendom dat zijn naam heeft ontleend aan de reeds tijdens de Karolingische periode bestaande Henegouw (pagus Hanoniensis), die later het zuidelijk deel van het graafschap vormde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Henegouwen · Bekijk meer »

Graafschap Holland

Het graafschap Holland was een graafschap binnen het Rooms-Duitse Rijk, waarvan het gebied uiteindelijk ongeveer overeenkwam met de provincies Noord- en Zuid-Holland zonder de Zuid-Hollandse eilanden en met de eilanden Terschelling, Vlieland, Urk en Schokland, die later zijn overgeheveld naar andere provincies.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Holland · Bekijk meer »

Graafschap Kleef

Het graafschap Kleef werd omstreeks 1033 gesticht door keizer Hendrik II, die Rutger I ermee beleende.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Kleef · Bekijk meer »

Graafschap La Roche

Het graafschap La Roche was een feodale staat binnen het hertogdom Neder-Lotharingen en maakte voorheen deel uit van het voormalige graafschap Ardenne.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap La Roche · Bekijk meer »

Graafschap Loon

Loon (zonder het graafschap Horn) en de hedendaagse grenzen Het mottekasteel van Brustem, nabij de historische grens met Duras en Brabant Het graafschap Loon (Frans: comté de Looz) was een historisch graafschap in het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Loon · Bekijk meer »

Graafschap Luxemburg

Het graafschap Luxemburg is ontstaan als Duits leen in 963 vergeven aan een graaf Siegfried, die de stamvader van het huis Luxemburg is.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Luxemburg · Bekijk meer »

Graafschap Mark

Het graafschap Mark was een tot de Nederrijns-Westfaalse Kreits behorend graafschap binnen het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Mark · Bekijk meer »

Graafschap Namen

Namen (Frans: Comté de Namur) was een graafschap in de Nederlanden, waarvan het territorium grotendeels samenviel met het huidige Belgische arrondissement Namen en het noordwestelijke deel van het arrondissement Dinant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Namen · Bekijk meer »

Graafschap Vlaanderen

Topografische kaart van het graafschap Vlaanderen aan het einde van de 14e eeuw met de grens van het Heilige Roomse Rijk in het rood. Ten westen van deze grens lag Kroon-Vlaanderen en ten oosten Rijks-Vlaanderen. Het graafschap Vlaanderen (Frans: Comté de Flandre of Comté des Flandres) is een historisch gebied dat aanvankelijk deel uitmaakte van West-Francië en vanaf 1464 van de (zuidelijke) Nederlanden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Vlaanderen · Bekijk meer »

Graafschap Zeeland

Het graafschap Zeeland was, zoals de andere gewesten in de Nederlanden, tot aan de Bourgondische tijd relatief zelfstandig.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Zeeland · Bekijk meer »

Graafschap Zutphen

Otto II van Zutphen jaagt op de Veluwe. ''Gerard III van Gelre "Dochter van de Graaf van Zutphen" met het wapen van Zutphen Allegorische voorstelling van de overdracht van Gelre en Zutphen in 1675 aan Willem III, met onder drie detailweergaven van de overdracht zelf te Arnhem Inname van Zutphen door Maurits in 1591. ''Johannes Janssonius'' Doetinchem, Lochem, Groenlo en Bredevoort op een prent uit 1654 Slot Bronkhorst in 1731 Kasteel Bergh in 1743 Graafschap in 1757 Het graafschap Zutphen omvatte de noordelijke helft van het oudere graafschap Hamaland en dankt zijn naam aan de hoofdplaats, de latere hanzestad Zutphen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graafschap Zutphen · Bekijk meer »

Graan

Verschillende granen en graanproducten Graan is de vrucht van eenzaadlobbige cultuurgewassen uit de familie van de grassen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Graan · Bekijk meer »

Grafmonument

Praalgraf van Engelbrecht I van Nassau Een grafmonument is een type monument dat geplaatst wordt op een graf.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grafmonument · Bekijk meer »

Grave (plaats)

Grave (lokaal De Graaf genoemd) is een vestingstad in de Nederlandse provincie Noord-Brabant, aan de Maas gelegen en deel uitmakend van de gemeente Land van Cuijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grave (plaats) · Bekijk meer »

Gregorius van Utrecht

Gregorius van Utrecht (ook genoemd Gregorius von Pfalzel, Trier, ca. 707 – ca. 776) was een middeleeuws geestelijke en leider van de Utrechtse kerk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gregorius van Utrecht · Bekijk meer »

Grevelingen (stad)

Grevelingen (Frans: Gravelines) is een gemeente in het noorden van Frankrijk, in de Franse Westhoek.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grevelingen (stad) · Bekijk meer »

Griekenland

Griekenland (Grieks: Ελλάδα, Elladha, formeel en historisch: Ελλάς, Ellas, 'Hellas'), officieel de Helleense Republiek (Grieks: Ελληνική Δημοκρατία, Elliniki Dimokratia), is een land in Zuidoost-Europa, bestaande uit het zuidelijkste deel van het Balkanschiereiland en een groot aantal eilanden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Griekenland · Bekijk meer »

Grieks

Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grieks · Bekijk meer »

Groningen (provincie)

Groningen (Gronings: Grönnen of Grunnen, Fries: Grinslân) is een provincie in het noorden van Nederland met inwoners, waarvan meer dan een derde in de gelijknamige hoofdstad Groningen woont.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Groningen (provincie) · Bekijk meer »

Groningen (stad)

Groningen (Gronings: Grunn, Grunnen of Stad, Fries: Grins), is de hoofdstad van de Nederlandse provincie Groningen en de grootste kern in de gelijknamige gemeente.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Groningen (stad) · Bekijk meer »

Groot Privilege

300x300px Het Groot Privilege of Groot Privilegie is de naam van een oorkonde waarin een reeks gunsten zijn vastgelegd die door de vorstin Maria van Bourgondië werden verleend op 11 februari 1477 aan de in 1464 opgerichte Staten-Generaal van de Nederlanden in ruil voor haar erkenning als vorstin en haar ondersteuning met financiële middelen door de Staten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Groot Privilege · Bekijk meer »

Grootgrondbezitter

Een grootgrondbezitter is een heerser, instelling of particulier persoon die in bezit is van een grote oppervlakte aan land.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grootgrondbezitter · Bekijk meer »

Grote Hongersnood van 1315-1317

Van de Apocalyps in een ''Biblia Pauperum'', geïllumineerd in Erfurt ten tijde van de Grote Hongersnood. De Dood ("Mors") zit schrijlings op een leeuw, waarvan de lange staart eindigt in een bal van vuur, die de hel voorstelt. Hongersnood ("Fames") wijst naar haar hongerige mond. De Grote Hongersnood van 1315-1317 (ook wel gedateerd van 1315 tot 1322) was de eerste uit een reeks van grootschalige crises, waardoor Europa in de veertiende eeuw werd getroffen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grote Hongersnood van 1315-1317 · Bekijk meer »

Grote Ontginning

Ontginningslandschap bij Willeskop De Grote Ontginning was een periode van ontginningen die begon in de 10e eeuw en duurde tot de 13e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grote Ontginning · Bekijk meer »

Grote Volksverhuizing

Grote Volksverhuizing: Belangrijkste verhuizingstromen De Grote Volksverhuizing tussen de 4e en 5e eeuw Met Grote Volksverhuizing wordt in de geschiedenis gedoeld op het plaatsvinden van grote migratiebewegingen, onder andere het zich vestigen van meerdere vreemde stammen in het Romeinse Rijk tussen de 4e en de 6e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Grote Volksverhuizing · Bekijk meer »

Groter-Friesland

Fries gebied in de vroege middeleeuwen Groter-Friesland, doorgaans Groot-Friesland, ook wel Friesland in brede zin genoemd, is het Friese cultuurgebied in Nederland en Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Groter-Friesland · Bekijk meer »

Gruit

Jopen Koyt, een modern gruitbier uit Haarlem Gruut, een modern Gents gruitbier Gruit of gruut is een kruidenmengsel om bier te brouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gruit · Bekijk meer »

Guldensporenslag

Vlaamse voetsoldaten doen de Franse cavalerie in chaos wijken. Miniatuur uit de ''Grandes Chroniques de France'', ca. 1390-1401. De Guldensporenslag of de Slag bij Kortrijk is een veldslag die plaatsvond op 11 juli 1302 te Kortrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Guldensporenslag · Bekijk meer »

Gutenbergbijbel

De 42-regelige bijbel van Gutenberg, het eerste gedrukte boek (1454) ''De eerste bladzijde van de Gutenberg-bijbel'' De Gutenbergbijbel is een door Johannes Gutenberg tussen 1452 en 1455 in Mainz gedrukte bijbel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gutenbergbijbel · Bekijk meer »

Gwijde van Avesnes

Het gehavende gezicht op de graftombe van Gwijde van Avesnes in de Domkerk te Utrecht Gwijde (Frans: Guy) van Avesnes (ook wel van Henegouwen) (ca. 1253 - Utrecht, 28 mei 1317) was bisschop van Utrecht van 1301 tot 1317.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gwijde van Avesnes · Bekijk meer »

Gwijde van Dampierre

Ruiterzegel van Gwijde van Dampierre in het museum Kortrijk 1302 Gwijde van Dampierre (?, ca. 1226 – Compiègne, 7 maart 1305), in het Frans Gui de Dampierre, was graaf van Vlaanderen van 1278 tot 1305 en markgraaf van Namen van 1263 tot 1298.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gwijde van Dampierre · Bekijk meer »

Gwijde van Namen

Slag bij Zierikzee Gwijde van Namen (ca. 1272 – Pavia 13 oktober 1311), was de tweede zoon van Gwijde van Dampierre, graaf van Vlaanderen, en diens tweede vrouw Isabella van Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Gwijde van Namen · Bekijk meer »

Haarlem

Haarlem is een stad en gemeente in Nederland en de hoofdstad van de provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Haarlem · Bekijk meer »

Hadewijch (schrijfster)

Hadewijch was een 13e-eeuwse Brabants dichteres en mystica die beschouwd wordt als een voorloper van Jan van Ruusbroec.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hadewijch (schrijfster) · Bekijk meer »

Hadrianus Junius

Hadrianus Junius (door Theodoor de Bry) Hadrianus Junius (Hoorn, 1 juli 1511 - Arnemuiden, 16 juni 1575) was filoloog, stadsarts, humanist en dichter te Haarlem.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hadrianus Junius · Bekijk meer »

Hagiografie

Een hagiografie, heiligenleven of (heiligen)legende is de biografie van een heilige.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hagiografie · Bekijk meer »

Hamaland

Hamaland was een graafschap van het Karolingische Rijk, later aangeduid als een gouw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hamaland · Bekijk meer »

Hamburg

Hamburg (Duits, officieel: Freie und Hansestadt Hamburg, Nedersaksisch: Hamborg) is een kreisfreie Stadt en metropool in Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hamburg · Bekijk meer »

Handel (economie)

Zeecontainers in een haven markt Paardenmarkt van Hedel Handel in effecten Handel is het uitwisselen van producten tussen twee partijen tegen directe of uitgestelde betaling.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Handel (economie) · Bekijk meer »

Handelaar

Een koopman bij een kleine stadswaag in Neurenberg Een handelaar of koopman (meervoud: kooplieden) is iemand die verschillende waren opkoopt en ze vervolgens weer te koop aanbiedt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Handelaar · Bekijk meer »

Hans Memling

Hans Memling of Jan van Menninghen (Seligenstadt, ca. 1430-40 – Brugge, 11 augustus 1494) was een kunstschilder afkomstig uit het keurvorstendom Mainz.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hans Memling · Bekijk meer »

Hanze

Een hanze of hanza ('groep', 'schare' of 'gevolg', van het Oudhoogduits hansa) was een samenwerkingsverband van handelaren en steden tijdens de middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hanze · Bekijk meer »

Hanze der XVII steden

De Hanze der XVII steden was een groepering van invloedrijke kooplieden uit een aantal steden in Vlaanderen, Henegouwen, Brabant en Artesië, die gevormd werd op de Jaarmarkten van Champagne.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hanze der XVII steden · Bekijk meer »

Hanzekantoor

Het Oostershuis in Antwerpen. Een hanzekantoor (Duits: Hansekontor of kortweg Kontor, van het Franse comptoir, "handelspost") was in de middeleeuwen een vestiging van Hanzekooplieden in het buitenland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hanzekantoor · Bekijk meer »

Hanzekantoor van Brugge

Het belfort van Brugge met de lakenhal (1284) staat voor de vroegere internationale betekenis van de lakenhandel in Brugge. Het Hanzekantoor van Brugge was een de vier hanzekantoren of handelsposten van de Hanze.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hanzekantoor van Brugge · Bekijk meer »

Hanzestad

Stralsund, een Hanzestad Nederlandstalige kaart met veel (niet alle) grote en kleine Hanzesteden en de handelsroutes Illustratie bij het hoofdstuk "''Van Schiprechte''" uit het Hamburger boek met Stadsrechten, 1497. De taal is middelnederduits Oorkonde uit 1557 waarmee afspraken tussen 63 Hanzesteden bevestigd worden Hanzesteden zijn lid van het Hanzeverbond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hanzestad · Bekijk meer »

Harald de Jongere

Harald de Jongere (Herioldus iunior in de Annales Xantenses, overleden 864) was een vikingkoning en lid van de Deense koninklijke familie die tussen 841 en 864 heerste over het Zeeuwse eiland Walcheren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Harald de Jongere · Bekijk meer »

Harderwijk

Harderwijk (Nedersaksisch: Harderwiek) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Harderwijk · Bekijk meer »

Haring (soort)

De haring (Clupea harengus) is een straalvinnige vis van het noordelijk halfrond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Haring (soort) · Bekijk meer »

Haringkaken

Uitrusting voor het haring kaken zoals in 1966 in gebruik op een West-Duitse logger Haring kaken (of het haringkaken) is een bewerking waarbij een deel van de ingewanden en de kieuwen van gevangen haring weggesneden wordt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Haringkaken · Bekijk meer »

Hartbert van Bierum

Hartbert van Bierum (gestorven op 12 november 1150) was bisschop van Utrecht van 1139 tot 1150.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hartbert van Bierum · Bekijk meer »

Haver

Haver (Avena sativa) is een eenjarige plant uit de grassenfamilie (Poaceae).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Haver · Bekijk meer »

Hebban olla vogala

Blad met de tekst ''quid expectamus nu(nc?). Abent omnes uolucres nidos inceptos nisi ego e tu. Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu...uug....mb ada....e nu. Rectar celi nos exuadi ut dignare nos saluare''. Fragment van de tekst Hebban olla vogala (ca. 1100) is lange tijd aangemerkt als de oudst bekende zin in het Oudnederlands.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hebban olla vogala · Bekijk meer »

Hebreeuws

Het woord ''Israël'' in Hebreeuws schrift Klassiek Hebreeuws, ook bekend als Lesjon HaKodesj (לשון הקודש, 'de heilige taal'), is de taal van het jodendom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hebreeuws · Bekijk meer »

Heer (feodalisme)

Harold legt de eed af als heer van de graaf van Normandië, Willem de Veroveraar. (Afbeelding op Tapijt van Bayeux, 1066-1089) De heer of vrijheer, soms ook wel vrouwe of vrijvrouwe, was in de middeleeuwen de heerser over een bepaald grondgebied dat hij in bruikleen had gekregen op basis van het plaatselijk geldend feodaal leenstelsel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Heer (feodalisme) · Bekijk meer »

Heerlijkheid (bestuursvorm)

Een heerlijkheid is het grondgebied waarbinnen een heer op grond van een leenovereenkomst het recht had, het gezag over de bewoners uit te oefenen in naam van degeen die de volle eigendom van het gebied had.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Heerlijkheid (bestuursvorm) · Bekijk meer »

Heerweg (Romeinse Rijk)

Rome Animatie over de heirbanen Een heerweg, heirbaan of heerstraat was een strategisch aangelegde verharde langeafstandsweg in het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Heerweg (Romeinse Rijk) · Bekijk meer »

Heidendom

De Noorse god Thor Heidendom of paganisme is een term die gebruikt wordt om te verwijzen naar de polytheïstische religies die inheems waren aan het Europese continent.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Heidendom · Bekijk meer »

Heilig

Het begrip 'heilig' heeft te maken met heel(heid) en wordt gebruikt als aanduiding van iets waaraan een verheven waarde wordt toegekend.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Heilig · Bekijk meer »

Heilige Land

Hondiuskaart 16e eeuw: "Palestinae" (geel) Met de begrippen heilig land, het Heilige Land, of heilige grond, wordt grondgebied aangeduid dat voor een religieuze of maatschappelijke groepering in de context van een godsdienst, geloofsovertuiging, levensbeschouwing of traditie, als bijzonder waardevol geldt en met de meeste hoogachting en respect hoort te worden omgeven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Heilige Land · Bekijk meer »

Heilige Roomse Rijk

Het Heilige Roomse Rijk (Duits: Heiliges Römisches Reich, Italiaans: Sacro Romano Impero, Latijn: Sacrum Imperium Romanum, Frans: Saint Empire romain) was een rijk in Centraal-Europa en omringende gebieden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Heilige Roomse Rijk · Bekijk meer »

Hel (religie)

'De verdoemden gaan naar de hel' van Luca Signorelli 'De duivel martelt de verdoemden terwijl ook hij gemarteld wordt in de hel' uit ''Les Très Riches Heures du duc de Berry'' van de gebroeders Van Limburg De hel is een religieus concept en duidt een plek of bestaanssfeer aan waar men na de dood heen kan gaan en welke gekarakteriseerd wordt door een hoge mate van fysieke en mentale pijn en lijden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hel (religie) · Bekijk meer »

Hemel

Goddelijke komedie'' De hemel door Francesco Botticini De hemel door Buonamico Buffalmacco Jezus. De hemel (of hemelen) is in veel religies een plaats of bestaanssfeer waar God of de goden verblijven, vaak ook bevolkt door engelen en demonen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hemel · Bekijk meer »

Hendrik de Vogelaar

Hendrik I de Vogelaar (Duits: Heinrich der Vogler/der Finkler, Latijn: Henricius Auceps) (rond 876 - Memleben, 2 juli 936) was vanaf 912 hertog van Saksen en vanaf 919 tot aan zijn dood koning van Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hendrik de Vogelaar · Bekijk meer »

Hendrik I van Brabant

Brussel na 1210. Sint-Pieterskerk van Leuven. Hendrik I (Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235) was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hendrik I van Brabant · Bekijk meer »

Hendrik I van Gelre

Hendrik I van Gelre (tussen 1117 en 1120 — tussen 27 mei en 10 september 1182) was graaf van Gelre.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hendrik I van Gelre · Bekijk meer »

Hendrik I van Limburg

Hendrik I (ca. 1070 - 1118) was de oudste zoon van Udo van Limburg en Jutta van Luxemburg, dochter van Frederik van Luxemburg, hertog van Neder-Lotharingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hendrik I van Limburg · Bekijk meer »

Hendrik I van Namen

Hendrik (ca. 1112 – 14 augustus 1196), bijgenaamd de Blinde, was de zoon van Ermesinde I van Luxemburg en graaf Godfried van Namen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hendrik I van Namen · Bekijk meer »

Hendrik V van Luxemburg

Hendrik V (1221 - Mainz, 24 december 1281), bijgenaamd de Blonde, zoon van Walram III van Limburg en Ermesinde II van Luxemburg, was van 1247 tot 1281 graaf van Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hendrik V van Luxemburg · Bekijk meer »

Henegouwen

Luchtzicht op de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Doornik De Gilles op het carnaval te Binche De Grote Markt te Chimay Zicht op de Samber en de oude stad van Lobbes Henegouwen (Frans: Hainaut, Picardisch: Hénau, Waals: Hinnot, West-Vlaams: Enegouwn, Duits: Hennegau) is een provincie in het zuidwesten van België, met als hoofdstad Bergen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Henegouwen · Bekijk meer »

Hennep

Hennep of kemp (Cannabis sativa) is een eenjarige plant uit de hennepfamilie (Cannabaceae).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hennep · Bekijk meer »

Hercules Magusanus

Altaar voor Hercules Magusanus in LVR-LandesMuseum Bonn. Hercules Magusanus was een god uit het Batavengebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hercules Magusanus · Bekijk meer »

Herfsttij der Middeleeuwen

Engelstalige omslag van de editie van ''Herfsttij der Middeleeuwen'' uit 2020 Herfsttij der Middeleeuwen is het bekendste werk van de historicus Johan Huizinga uit 1919.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Herfsttij der Middeleeuwen · Bekijk meer »

Herman VI van Woerden

Herman VI van Woerden (ca. 1240 - 1303/1304) was heer van Woerden en deelnemer aan het complot om graaf Floris V van Holland te ontvoeren, wat mislukte.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Herman VI van Woerden · Bekijk meer »

Herstal

Herstal (Waals: Hèsta) is een stad en gemeente in de Belgische provincie Luik (gewest Wallonië).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Herstal · Bekijk meer »

Hertogdom

Een hertogdom was het gebied dat bestuurd werd door een hertog.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom · Bekijk meer »

Hertogdom Berg

Het hertogdom Berg was een hertogdom binnen het Heilige Roomse Rijk, dat tot de Nederrijns-Westfaalse Kreits behoorde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Berg · Bekijk meer »

Hertogdom Bouillon

Bouillon omstreeks 1560 De heerlijkheid en later het Hertogdom Bouillon was oorspronkelijk een allodium van het Huis Ardennen, een van de machtigste vorstenhuizen van Neder-Lotharingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Bouillon · Bekijk meer »

Hertogdom Bourgondië

Het hertogdom Bourgondië was tussen 918 en het einde van de 15e eeuw een in hoge mate zelfstandig gebied binnen het Koninkrijk Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Bourgondië · Bekijk meer »

Hertogdom Brabant

Het hertogdom Brabant vormde, vanaf de late middeleeuwen tot aan de negentiende eeuw, een politieke en culturele eenheid in de Nederlanden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Brabant · Bekijk meer »

Hertogdom Gelre

Het hertogdom Gelre, meer volledig ook als hertogdom Gelre en graafschap Zutphen omschreven, is een voormalig hertogdom in het oosten van Nederland (provincie Gelderland), alsmede in Nederlands Noord- en Midden-Limburg en het daaraan grenzende noordwesten van de Duitse Nederrijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Gelre · Bekijk meer »

Hertogdom Gulik

Het hertogdom Gulik (Duits: Herzogtum Jülich, ook: Land van Gulik, Gulikerland) was eerst een graafschap en vanaf 1356 een hertogdom dat tot het Heilige Roomse Rijk behoorde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Gulik · Bekijk meer »

Hertogdom Kleef

Het hertogdom Kleef (Duits: Herzogtum Kleve) was een hertogdom in de Nederrijns-Westfaalse Kreits, gelegen aan beide kanten van de Rijn, tussen het prinsbisdom Münster, het sticht Essen, en de hertogdommen Berg, Brabant, Gelre en Gulik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Kleef · Bekijk meer »

Hertogdom Limburg

Geul (behorende tot de banken Montzen en Walhorn) zijn hier niet in kaart gebracht. Jean-Philippe Moutschen, Bruno Dumont en anderen (2006):''Visage d'Olne'', Olne: Commune d'Olne, ISDN 11.092 D/2006/11.092/1. Het jonge Hertogdom LimburgHet hertogdom Limburg na 1347 (in roze, evenals het hertogdom Brabant). Het was in personele unie verbonden met de Landen van Overmaas en het hertogdom Brabant. Willem en Johannes Blaeu: ''Theatrum Orbis Terrarum, sive Atlas Novus in quo Tabulæ et Descriptiones Omnium Regionum'', vier delen, Amsterdam 1645ff.hier afgebeeld: ''Germania Inferior'',Aegidius Martinus: ''Ducatus Limburgum'' Het hertogdom Limburg, gelegen in de Nederlanden tussen de rivier de Maas en de stad Aken, was een staatje van het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Limburg · Bekijk meer »

Hertogdom Lotharingen

Het hertogdom Lotharingen was sinds de tiende eeuw een van de vijf stamhertogdommen, naast het stamhertogdom Saksen, het hertogdom Franken, het hertogdom Zwaben en het hertogdom Beieren binnen het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Lotharingen · Bekijk meer »

Hertogdom Luxemburg

Het hertogdom Luxemburg ontstond toen het graafschap Luxemburg in 1354 verheven werd tot hertogdom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Luxemburg · Bekijk meer »

Hertogdom Neder-Lotharingen

Het hertogdom Neder-Lotharingen was in de vroege middeleeuwen het noordelijke deel van het Middenrijk tussen Frankrijk (West-Frankenrijk) en Duitsland (Oost-Frankenrijk).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Neder-Lotharingen · Bekijk meer »

Hertogdom Opper-Lotharingen

Het hertogdom Opper-Lotharingen, oorspronkelijk het hertogdom van de Moezel, later het hertogdom Lotharingen (Duché de Lorraine) genoemd, was in de middeleeuwen het gebied rond de Maas en de Moezel in het huidige Noordoost-Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hertogdom Opper-Lotharingen · Bekijk meer »

Het Doornikse

Het Doornikse (Frans: Tournaisis) of Doornik en het Doornikse (Frans: Tournai et le Tournaisis) is een historische streek van het land van Doornik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Het Doornikse · Bekijk meer »

Het Lam Gods (gebroeders Van Eyck)

De aanbidding van het Lam Gods is een religieus veelluik van de gebroeders Hubert en Jan van Eyck, voltooid omstreeks 1432.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Het Lam Gods (gebroeders Van Eyck) · Bekijk meer »

Hiëronymus van Stridon

Sint-Hiëronymus(ca.1598), Federico Barocci, Galleria Borghese National Gallery ''Sint Hiëronimus in zijn studeerkamer''(1521), Albrecht Dürer, Museu Nacional de Arte Antiga ''De heilige Hiëronymus in de woestijn''(ca.1480), Leonardo da Vinci, Vaticaanse Musea Hiëronymus van Stridon, volledige Latijnse naam Eusebius Sophronius Hiëronymus (Grieks: Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος) (Stridon, ca. 347 – Bethlehem, 30 september 420) was een schrijver, vertaler en kluizenaar in het vroege christendom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hiëronymus van Stridon · Bekijk meer »

Hoei

Hoei (Frans: Huy; Waals: Hu) is een Belgische stad en gemeente, gelegen aan de samenvloeiing van de rivieren de Maas, de Hoyoux en de Mehaigne, in het arrondissement Hoei in de provincie Luik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hoei · Bekijk meer »

Hoekse en Kabeljauwse twisten

Het conflict tussen de Hoeken en Kabeljauwen was een strijd tussen verschillende facties binnen de elite van het graafschap Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hoekse en Kabeljauwse twisten · Bekijk meer »

Hofmeier

Hofmeier (Latijn: maior domus (majordomo); mv. maiores domus; ook dux domus regiae, senior domus, praefectus aulae) was oorspronkelijk de titel van het hoofd van de huishouding aan het hof van de Germaanse koninkrijken in de vroege middeleeuwen en zou vooral in de Frankische koninkrijken van de 7e en 8e eeuw aan het hof van de Merovingen aan belang winnen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hofmeier · Bekijk meer »

Hofstelsel

Plattegrond van een fictieve vroonhoeve, William R. Shepherd 1923. Het hofstelsel, domaniaal systeem, mansus-systeem of domeinstelsel is een in de vroege middeleeuwen ontstane wijze van exploitatie van landgoederen (hoven, domeinen) op basis van het tweeledig domein.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hofstelsel · Bekijk meer »

Hoge middeleeuwen

gotisch bouwwerk Met hoge middeleeuwen, centrale middeleeuwen of volle middeleeuwen wordt door historici gewoonlijk die periode in de middeleeuwen in Europa bedoeld die duurde van ca.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hoge middeleeuwen · Bekijk meer »

Holland

De provincies Noord-Holland en Zuid-Holland, hier samen afgebeeld, zijn de voortzetting van de streek Holland, al vallen de grenzen niet geheel samen. Holland is een streek in het westen van Nederland, die opgedeeld is in de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Holland · Bekijk meer »

Hollands-Wendische Oorlog

De Hollands-Wendische Oorlog of simpelweg Wendische Oorlog was een zeeoorlog van Holland en Zeeland tegen de Wendische steden van de Hanze tussen 1438 en 1441.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hollands-Wendische Oorlog · Bekijk meer »

Hollandse IJssel

De Hollandse of Hollandsche IJssel is een rivier in de provincies Utrecht en Zuid-Holland die een enigszins boogvormige route aflegt tussen Nieuwegein en de Nieuwe Maas ten oosten van Rotterdam.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hollandse IJssel · Bekijk meer »

Hollandveen Laagpakket

Het Hollandveen Laagpakket is een laagpakket in de Nederlandse ondergrond, dat het grootste gedeelte van het veen aan het oppervlak in de provincies Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland bevat.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hollandveen Laagpakket · Bekijk meer »

Honderdjarige Oorlog

De Honderdjarige Oorlog bestaat uit een reeks oorlogen, gevoerd van 1337 tot 1453, tussen het huis Valois en het huis Plantagenet, ook bekend als het huis Anjou.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Honderdjarige Oorlog · Bekijk meer »

Hongersnood

Hongersnood in Bangalore, India in 1867 Hongersnood is een toestand van honger, meestal bedoeld als begrip om te verwoorden dat een heel volk, land of streek in honger verkeert als gevolg van voedselschaarste, maar het kan ook voor een toestand van honger voor een individu worden gebruikt (hij verkeert in hongersnood).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hongersnood · Bekijk meer »

Hoogoven

Tata Steel in IJmuiden (2007) Een hoogoven is een installatie waarin ijzererts en koolstof worden gesmolten en gemengd, daarbij worden ze zo sterk verhit dat via een aantal chemische reacties ijzer smelt ontstaat waarin een zeker percentage koolstof is opgelost, dat vervolgens kan worden afgetapt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hoogoven · Bekijk meer »

Hoogveen

De Hoge Venen in Oost-België Hoogveen in het Fochteloërveen Hoogveen, ook wel ombrotroof veen, ombrogeen veen of klimatisch veen genoemd, is mineraalarm, zuur drasland met een aan deze extreme omstandigheden aangepaste vegetatie en fauna.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hoogveen · Bekijk meer »

Hoorn (Noord-Holland)

Hoorn is een stad en gemeente in de regio West-Friesland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hoorn (Noord-Holland) · Bekijk meer »

Hop (plant)

Hop (Humulus lupulus) is een plant uit de hennepfamilie (Cannabaceae), die in West-Europa in het wild voorkomt, en hier vroeger ook veel geteeld werd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hop (plant) · Bekijk meer »

Horigheid

Horigheid is een sociale, economische en bestuurlijke machtsverhouding waarbij bepaalde mensen, boeren, cijnsboeren, en lijfeigenen, gebonden waren aan het land dat ze bewerkten en aan het absolute gezag van de landbezitter.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Horigheid · Bekijk meer »

Hortus deliciarum

De Hortus deliciarum ("Tuin der kostelijkheden") is een geïllustreerde encyclopedie die door Herrad von Landsberg werd geschreven tussen 1175 en 1195.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hortus deliciarum · Bekijk meer »

Hout

Doorgezaagde stam van een boom met inwendige hartscheuren jaarring; 2.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hout · Bekijk meer »

Hubert van Eyck

De rechtvaardige rechters'' werd in de 16e eeuw beschouwd als een portret van Hubert van Eyck. Hubert van Eyck, ook Huybrecht (Maaseik, ca. 1366 – Gent, 18 september 1426) was een Zuid-Nederlands schilder en de oudere broer van Jan van Eyck.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hubert van Eyck · Bekijk meer »

Huis Avesnes

Wapen van het huis Avesnes Het huis Avesnes was een adellijk middeleeuws geslacht uit Henegouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Huis Avesnes · Bekijk meer »

Huis Habsburg

Het huis Habsburg was een belangrijk Europees geslacht, vernoemd naar het stamslot Habichtsburg in Aargau.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Huis Habsburg · Bekijk meer »

Huis Heeckeren

Het zeventiende-eeuwse witgepleisterde hoofdgebouw van Huis Heeckeren. Huis Heeckeren, vroeger ook Huis te Goor genaamd, is een havezate pal ten noorden van de Nederlandse plaats Goor in de gemeente Hof van Twente.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Huis Heeckeren · Bekijk meer »

Huis Luxemburg

Familiewapen van het huis Luxemburg Het huis Luxemburg, ook wel Limburg-Luxemburg, was een middeleeuwse adellijke familie ten tijde van het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Huis Luxemburg · Bekijk meer »

Huis Wittelsbach

Wapen van het Huis Wittelsbach vanaf 1835 Het huis Wittelsbach is een oud Duits vorstenhuis dat eeuwenlang de graven, hertogen en de koningen van Beieren leverde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Huis Wittelsbach · Bekijk meer »

Humanisme

Humanisme is een filosofische en ethische houding die de waarde van mensen benadrukt en in het algemeen de voorkeur geeft aan kritisch denken en bewijs (rationalisme en empirisme) boven acceptatie van dogma of bijgeloof.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Humanisme · Bekijk meer »

Hunger van Utrecht

Hunger of Hungerus Frisus was bisschop van het sticht Utrecht binnen de organisatie van de Rooms-katholieke kerk van ca.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hunger van Utrecht · Bekijk meer »

Hunsingo (streek)

Locatie van Hunsingo in Groningen, gebaseerd op de definitie van de 19e-eeuwse gemeentegrenzen, over de gemeentegrenzen van 2018. Stad en Ommelanden in 1781, met Hunsingo in geel Hunsingo en onderkwartieren in paars Locatie van Hunsingo in de Zeven Friese Zeelanden. Hunsingo (Gronings: Hunzego of Hunzengo) is een streek in de provincie Groningen, gelegen tussen het Reitdiep en het Maarvliet.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Hunsingo (streek) · Bekijk meer »

Huwelijkspolitiek

Lodewijk XIV met Maria Adelheid van Savoye'' op 7 december 1697 (Antoine Dieu). Huwelijkspolitiek is een veelgebruikt middel om de macht van een familie te behouden of uit te breiden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Huwelijkspolitiek · Bekijk meer »

Iberisch Schiereiland

Het Iberisch Schiereiland (Spaans/Portugees Península Ibérica) ook wel kortweg Iberië genoemd, is een deel van Europa dat zich ten zuiden van de Pyreneeën bevindt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Iberisch Schiereiland · Bekijk meer »

Iconoclasme

Vernietiging van beelden in Zurich in 1524 Iconoclasme (ook beeldenstorm) is het verzet tegen de verering van iconen, waarbij om ideologische redenen beelden verwijderd of vernietigd worden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Iconoclasme · Bekijk meer »

Ieper

Ieper (Frans: Ypres) is een stad in de Westhoek, in het zuidwesten van de Belgische provincie West-Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ieper · Bekijk meer »

Ierland (land)

Ierland (Iers: Éire, Engels: Ireland) is een Europees land dat ongeveer 80 procent van het gelijknamige eiland beslaat.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ierland (land) · Bekijk meer »

IJ (rivier)

Satellietfoto 2020, met het IJ tussen het Noordzeekanaal (links) en het IJmeer (rechts). Amsterdam in 1544, door Cornelis Anthonisz, met het IJ op de voorgrond. Drukte met zeilschepen op het IJ in de 17e eeuw. gemeenteveren, gezien in noordelijke richting naar de Tolhuispont; circa 1900. Het Stationseiland vanuit het noordwesten gezien, met het IJ op de voorgrond, (foto 2010). IJveer 60, de nieuwste aanwinst van het GVB op het Buiksloterwegveer, (foto 2016). Grote drukte met zeilschepen op het IJ tijdens de parade aan het begin van Sail Amsterdam 2015; 19 augustus 2015. Het IJ is een rivier, voorheen een zeearm, in Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en IJ (rivier) · Bekijk meer »

IJssel

De 'versteende' IJssel bij Wijhe De IJssel bij Velp De IJssel bij Zutphen De IJssel bij Deventer De IJssel (Nedersaksisch: Iessel) of Geldersche IJssel (ter onderscheiding van de Hollandsche IJssel) is een Nederlandse aftakking van de Rijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en IJssel · Bekijk meer »

IJsselsteden

De IJsselsteden zijn de steden die zich aan de rivier de IJssel bevinden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en IJsselsteden · Bekijk meer »

IJzeren eeuw

Een ijzeren eeuw of saeculum ferrorum is een tijd van ellende en geweld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en IJzeren eeuw · Bekijk meer »

Immigratie

De wereldwijde nettoimmigratiesaldi in 2015 Europese immigranten die per schip aankomen in Argentinië Immigratie is het zich vestigen in een ander land of gebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Immigratie · Bekijk meer »

Immuniteit (grondstuk)

Sint-Janskerk Immuniteitspaaltje Sint-Servaaskapittel, Maastricht Een immuniteit, byvanck of claustrale singel (1982): 'De byvanck, in: De Sint Servaas, tweemaandelijks restauratie-informatie bulletin, nr.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Immuniteit (grondstuk) · Bekijk meer »

Incest

Lot en zijn dochters'' Incest of bloedschande is strikt genomen en van oudsher geslachtsgemeenschap tussen naaste bloedverwanten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Incest · Bekijk meer »

Incunabel

De 42-regelige bijbel van Gutenberg, het eerste gedrukte boek (1454) Jean d'Arras - Die wonderlike vreemde ende schone historie van Melusijnen ende van haren geslachte (incunabel uit 1491 - Koninklijke Bibliotheek van België) Een typografische incunabel (Valerius Maximus, ''Facta et dicta memorabilia'', gedrukt door Peter Schöffer in Mainz, 1471) Milaan (1490), voorzien van het wapenschild van de eerste eigenaar met bijbehorende versiering Een incunabel of wiegendruk is een boek of geschrift dat gezet is met losse letters en gedrukt vóór 1 januari 1501 in Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Incunabel · Bekijk meer »

Infanterie

De infanterie zijn de militairen die te voet vechten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Infanterie · Bekijk meer »

Inklinken

Inklinken of kortweg klink is het proces van volumevermindering van grond door verdroging of onttrekken van grondwater.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Inklinken · Bekijk meer »

Integratie (sociologie)

Integratie is het socialisatieproces van acculturatie waarbij leden van een niet-dominante groep zich mengen met de dominante groep, maar daarnaast contact onderhouden met de andere leden van de eigen groep.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Integratie (sociologie) · Bekijk meer »

Intellectueel (persoon)

Een intellectueel is een persoon met een grote algemene ontwikkeling en een goed ontwikkeld oordeelsvermogen die betrokken is bij het wetenschappelijk, maatschappelijk en cultureel debat.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Intellectueel (persoon) · Bekijk meer »

Interpretatio Romana

Interpretatio Romana is het Romeinse gebruik om de goden van andere volkeren aan te duiden met de namen van Romeinse goden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Interpretatio Romana · Bekijk meer »

Investituur

Investituur komt van het Latijnse woord vestitura, dat 'aankleden' of 'bekleden' betekent.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Investituur · Bekijk meer »

Investituurstrijd

Hoogtepunt van de Investituurstrijd: keizer Hendrik IV vraagt Mathilde van Toscane en abt Hugo van Cluny te bemiddelen, waarna de ''tocht naar Canossa'', een kasteel van Mathilde, de excommunicatie van Hendrik IV beëindigde. De Investituurstrijd was een machtsstrijd tussen de Rooms-Duitse keizer en de paus van Rome tijdens de 11e en 12e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Investituurstrijd · Bekijk meer »

Irmgard van Limburg

Irmgard van Limburg of Ermengard van Limburg (gestorven juni 1283) was hertogin van Limburg van 1279 tot haar dood in 1283.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Irmgard van Limburg · Bekijk meer »

Isabella van Asturië

Isabella van Portugal (of Isabella van Asturië) (Dueñas, 2 oktober 1470 — Zaragoza, 23 augustus 1498) was de oudste dochter van Isabella I van Castilië en Ferdinand II van Aragon.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Isabella van Asturië · Bekijk meer »

Italië

Italië, officieel de Republiek Italië (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in Zuid-Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Italië · Bekijk meer »

Jaarmarkt

Jaarmarkt in Parijs, begin 15e eeuw Nederlanden, 17e eeuw Batavia, 1930 Een jaarmarkt is een, vaak uit de middeleeuwen daterende, jaarlijks terugkerende markt; oorspronkelijk bedoeld voor de verhandeling van vee, grondstoffen en goederen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jaarmarkt · Bekijk meer »

Jacob van Artevelde

Vrijdagmarkt te Gent De opstand van 1340 weergegeven op een miniatuur uit 1477 Jacob van Artevelde, bijgenaamd de Wijze man (Gent, ±1290 – aldaar, 24 juli 1345) was een Vlaams volksleider en staatsman.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jacob van Artevelde · Bekijk meer »

Jacob van Maerlant

Brielle/Den Briel), Atlas van Loon, 1649 Vreemde volkeren in ''Der naturen bloeme'' God schept de wereld in de Rijmbijbel Damme Jacob van Maerlant (Brugse Vrije, ca. 1230-1235 – ca. 1288-1300)Geboortejaar en sterfjaar zijn niet onomstreden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jacob van Maerlant · Bekijk meer »

Jacoba van Beieren

Jacoba van Beieren, eigenlijke voornaam Jaque of Jacob (Le Quesnoy, gedoopt 17 juli 1401 — Slot Teylingen, 9 oktober 1436) was gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen tussen 1417 en 1433.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jacoba van Beieren · Bekijk meer »

Jacquerie

BnF De Jacquerie was een opstand tegen de adel van de Franse boeren in mei 1358.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jacquerie · Bekijk meer »

Jan de Blinde

Jan van Luxemburg (Tsjechisch: Jan Lucemburský, Luxemburgs: Jang de Blannen, Frans: Jean de Luxembourg, Jean l’Aveugle; Luxemburg, 10 augustus 1296 - Slag bij Crécy, 26 augustus 1346), ook Jan van Bohemen, later Jan de Blinde genoemd, was koning van Bohemen van 1311 tot 1346, markgraaf van Moravië, graaf van Luxemburg en titulair koning van Polen van 1311 tot 1335.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan de Blinde · Bekijk meer »

Jan I van Brabant

Jan I (Leuven, 1252 - Bar-le-Duc, 3 mei 1294) was hertog van Brabant van 1267 tot 1294 en van Limburg van 1288 tot 1294.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan I van Brabant · Bekijk meer »

Jan I van Holland

Jan I (1284 — Haarlem, 10 november 1299) was graaf van Holland en zoon van Floris V van Holland en Beatrijs van Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan I van Holland · Bekijk meer »

Jan II van Avesnes

Jan II van Avesnes (1247 - Valenciennes, 22 augustus 1304), was als Jan I van Avesnes graaf van Henegouwen van 1280 tot 1304 en als Jan II van Avesnes graaf van Holland en Zeeland van 1299 tot 1304.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan II van Avesnes · Bekijk meer »

Jan II van Brabant

Munten van Jan II circa 1300 Jan II van Brabant (?, 27 september 1275 - Tervuren, 27 oktober 1312), bijgenaamd de Vreedzame, was hertog van Brabant en Limburg van 1294 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan II van Brabant · Bekijk meer »

Jan III van Egmont

Jan III van Egmont met zijn vrouw Magdalena van Werdenburg. Jan III van Egmont, (Hattem, 3 april 1438 – Egmond, 21 augustus 1516), bijgenaamd Manke Jan, was heer van Egmont, Baer, Lathum, Hoogwoude en Aarstwoude en heer van Purmerend, Purmerland en Ilpendam.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan III van Egmont · Bekijk meer »

Jan III van Renesse

Jan III van Renesse (ca. 1268 - 16 augustus 1304) was een Zeeuwse edelman die een stormachtige loopbaan doorliep.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan III van Renesse · Bekijk meer »

Jan van Arkel (bisschop)

Jan van Arkel (?, 1314 - Luik, 1 juli 1378) was bisschop van Utrecht van 1342 tot 1364 en bisschop van Luik van 1364 tot 1378.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan van Arkel (bisschop) · Bekijk meer »

Jan van Avesnes

Jan I van Avesnes (Houffalize, april 1218 – Valenciennes, 24 december 1257) was (erf)graaf van Henegouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan van Avesnes · Bekijk meer »

Jan van Eyck

Handtekening van Jan van Eyck ''Madonna bij de fontein'' (1439) in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Jan van Eyck (Bisdom Luik (Maaseik?), circa 1390 – Brugge, 9 juli 1441) was een kunstschilder uit de renaissance die voornamelijk actief was in Brugge.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan van Eyck · Bekijk meer »

Jan zonder Vrees (hertog)

Jan zonder Vrees, of Jan I van Bourgondië (Dijon, 28 mei 1371 – Montereau-Fault-Yonne, 10 september 1419), hertog van Bourgondië, graaf van Vlaanderen, Artesië en Charolais, paltsgraaf van Bourgondië, heer van Mâcon, Chalon, Mechelen en verscheidene andere plaatsen, was een prins uit het huis Valois-Bourgondië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jan zonder Vrees (hertog) · Bekijk meer »

Jülich

Jülich (Nederlands: Gulik, in oude Duitse spelling ook Guelich of Gülich) is een stad in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in de Kreis Düren aan de Roer.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jülich · Bekijk meer »

Jeruzalem

Jeruzalem in de 1e eeuw na Chr. 1949–1967, Jeruzalem met de grenslijn van 1947http://www.mfa.gov.il/mfa/aboutisrael/maps/pages www.mfa.gov.il. https://web.archive.org/web/20221130234338/http://www.mfa.gov.il/mfa/aboutisrael/maps/pages Gearchiveerd op 30 november 2022. Groene Lijn, (de wapenstilstandsgrens van 1949) Groene Lijn, daarbij Palestijns Oost-Jeruzalem en Israëlische nederzettingen insluitend Oost-Jeruzalem (2008) met de Israëlische Westoeverbarrière op de achtergrond Jeruzalem (Hebreeuws: ירושלים Jeroesjalajim, Arabisch: القدس al-Qoeds, Ottomaans: Kudüs, Aramees: ܐܽܘܪܶܫܠܶܝܡ) is een van de oudste doorlopend bewoonde steden ter wereld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jeruzalem · Bekijk meer »

Jheronimus Bosch

Jheronimus Bosch ('s-Hertogenbosch, circa 1450 – aldaar begraven, 9 augustus 1516), postuum ook Jeroen Bosch of Hiëronymus Bosch genoemd, geboren als Jheronimus van Aken, was een Zuid-Nederlands kunstschilder behorend tot de Noordelijke renaissance.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jheronimus Bosch · Bekijk meer »

Johan III van Kleef

Johan III van Kleef bijgenaamd de Vredelievende (10 november 1490 – 6 februari 1539) was van 1511 tot aan zijn dood hertog van Gulik en Berg en van 1521 tot aan zijn dood hertog van Kleef.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Johan III van Kleef · Bekijk meer »

Johan van Aragón

Johan van Aragón en Castilië (Sevilla, 28 juni 1478 - Salamanca, 4 oktober 1497) was een Spaanse prins.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Johan van Aragón · Bekijk meer »

Johanna van Castilië

Johanna van Castilië (Toledo, 6 november 1479 — Tordesillas, 12 april 1555), bijgenaamd de Waanzinnige (Spaans: Juana la Loca), was de eerste monarch die heerste over zowel het koninkrijk Castilië (1504-1555) als het koninkrijk Aragón (1516-1555), een unie die zou uitgroeien tot hedendaags Spanje.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Johanna van Castilië · Bekijk meer »

Johannes Gutenberg

Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg (Mainz, ca. 1400 - aldaar, 3 februari 1468) was een Duitse drukker die geldt als de uitvinder van de boekdrukkunst in Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Johannes Gutenberg · Bekijk meer »

Joos Vijd

Joos Vijd, afgebeeld op een van de panelen van het Lam Gods altaarstuk zijn vrouw Elisabeth Borluut Joos (ook: Joes, Judocus, Joost) Vijd (Land van Beveren, ca. 1360 - Gent, 1439) was een Vlaams edelman, heer van onder meer Pamel en Ledeberg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Joos Vijd · Bekijk meer »

Judith van West-Francië

Judith van West-Francië (oktober 844 – na 879), ook wel Judith Martel of later Judith van Vlaanderen genoemd, koningin van Wessex en later gravin van Vlaanderen, was het oudste kind van koning Karel de Kale van West-Francië, gehuwd met twee opeenvolgende koningen van Wessex, daardoor koningin van Wessex en uiteindelijk getrouwd met Boudewijn I, die door dat huwelijk de eerste graaf van Vlaanderen werd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Judith van West-Francië · Bekijk meer »

Julianus Apostata

Flavius Claudius Julianus (6 november 331 - 26 juni 363), ter onderscheiding van de eerdere (vrijwel onbekende) keizer Julianus I (284-285) beter bekend als Julianus II, Julianus de Afvallige of Julianus Apostata, was een Romeins keizer van november 361 tot 26 juni 363.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Julianus Apostata · Bekijk meer »

Jupille-sur-Meuse

Jupille-sur-Meuse is een plaats in de Belgische provincie Luik en een deelgemeente van de provinciehoofdstad Luik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jupille-sur-Meuse · Bekijk meer »

Jura (gebergte)

De Jura is een gebergte aan weerszijden van de grens tussen Frankrijk en Zwitserland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Jura (gebergte) · Bekijk meer »

Justinianus I

Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus (Tauresium, 482Norwich (1989), blz. 190/483 - Constantinopel, 14 november 565), bekend als Justinianus I de Grote (Grieks: Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός, Ioustinianos; Nederlands, verouderd: Justiniaan), was Romeins keizer van Byzantium van 1 augustus 527 tot 13 november 565.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Justinianus I · Bekijk meer »

Kaas

Nederlandse kazen Limburgse kaas Kaas is een zuivelproduct met een vaste structuur dat gemaakt is van melk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kaas · Bekijk meer »

Kamerijk en het Kamerijkse

Topografische kaart van Kamerijk en het Kamerijkse in de late 14e eeuw. Kamerijk en het Kamerijkse (Frans: Cambrai et le Cambrésis) is een voormalige gouw, later graafschap en uiteindelijk prinsbisdom in het Heilige Roomse Rijk, dat in 1679 door het Koninkrijk Frankrijk werd geannexeerd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kamerijk en het Kamerijkse · Bekijk meer »

Kampen (stad)

zicht op Kampen, met de Bovenkerk Luchtfoto van Kampen, vanaf het noordwesten gezien Luchtfoto van Kampen (1920-1940). Kampen is een stad in de Nederlandse provincie Overijssel en de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kampen (stad) · Bekijk meer »

Kanaal (waterweg)

Het Kanaal van Korinthe in Griekenland De Gatúnsluis van het Panamakanaal Een kanaal is een waterloop die, geheel of in grote mate, tot stand is gebracht door het ingrijpen van de mens.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kanaal (waterweg) · Bekijk meer »

Kanon (geschut)

Klein landkanon uit gietijzer met twee "dolfijnen", op wagen Moskou Een kanon is een stuk geschut waarmee een zwaar projectiel door middel van springstof in een kogelbaan op een doel kan worden afgeschoten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kanon (geschut) · Bekijk meer »

Kansel

Een kansel, preekstoel of spreekgestoelte is een verhoogde plaats in een kerk van waaraf de geestelijke spreekt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kansel · Bekijk meer »

Kanteel

Ghibellijnse kantelen Welfische kantelen Een kanteel of tinne is een onderdeel van verdedigingswerken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kanteel · Bekijk meer »

Kapittel

Een kapittel, ook kathedraal kapittel, collegiaal kapittel of stift,Ubachs/Evers (2005), pp.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kapittel · Bekijk meer »

Karel de Grote

De buste van Karel de Grote, een geïdealiseerd portret van de keizer uit de 14e eeuw. Het is te bezichtigen in de Schatkamer van de Dom van Aken. Karel de Grote (Duits: Karl der Große; Frans en Engels: Charlemagne; Latijn: Carolus Magnus of Karolus Magnus) (waarschijnlijk 2 april 747 of 748Vgl., Das Geburtsdatum Karls des Großen, in Francia 1 (1973), pp.,, Neue Überlegungen zum Geburtsdatum Karls des Großen, in Francia 19 (1992), pp.. Werner pleit voor 747 als zijn geboortejaar, Becher voor 748. In het oudere onderzoek werd 742 vaak als geboortejaar genomen, maar in het recentere onderzoek neigt men meer naar 747/48, vgl., Charlemagne: The Formation of a European Identity, Cambridge, 2008, p.. – Aken, 28 januari 814), afkomstig uit het geslacht der Karolingen, was vanaf 9 oktober 768 koning der FrankenAnnales Regni Francorum 768 (.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karel de Grote · Bekijk meer »

Karel de Kale

Karel de Kale (Frans: Charles le Chauve) (Frankfurt am Main, 13 juni 823 – Avrieux, Savoye, 6 oktober 877), koning van West-Francië (840/843-877), tot keizer gekroond van het Heilige Roomse Rijk (875-877) als Karel II, met de grenzen van zijn land vastgesteld door het Verdrag van Verdun in 843, was de jongste zoon van keizer Lodewijk de Vrome en zijn tweede vrouw Judith van Beieren, en dus kleinzoon van Karel de Grote.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karel de Kale · Bekijk meer »

Karel de Stoute

Karel de Stoute (Dijon, 10 november 1433 – Nancy, 5 januari 1477) was hertog van Bourgondië, Brabant, Limburg en Luxemburg, graaf van Vlaanderen, Artesië, Bourgondië, Henegouwen, Holland, Zeeland en Namen, heer van Mechelen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karel de Stoute · Bekijk meer »

Karel Martel

Karel Martel (Herstal of Andenne(?), 23 augustus 689 – Quierzy, 22 oktober 741) was hofmeier van het Frankische Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karel Martel · Bekijk meer »

Karel van Gelre

Standbeeld van Karel in Arnhem. Karel van Gelre in de Eusebiuskerk te Arnhem Karel van Gelre of Karel van Egmond (Grave, 9 november 1467 – Arnhem, 30 juni 1538), uit het huis Egmond, was van 1492 tot aan zijn dood in 1538 hertog van Gelre en graaf van Zutphen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karel van Gelre · Bekijk meer »

Karel VIII van Frankrijk

Karel VIII (Amboise, 30 juni 1470 – aldaar, 7 april 1498) was koning van Frankrijk van 1483 tot aan zijn dood op 28-jarige leeftijd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karel VIII van Frankrijk · Bekijk meer »

Karelsprivilege

Het Karelsprivilege is een vervalste oorkonde uit het begin van de 14e eeuw, die verhaalt over de privileges die Karel de Grote zou hebben geschonken aan de Friezen onder aanvoering van Magnus Forteman.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karelsprivilege · Bekijk meer »

Karolingen

De drie grote rijken rond 800, het Byzantijnse Rijk, het Arabische Rijk en het Karolingische Rijk. De Karolingen (Frans: Carolingiens, Duits: Karolinger) waren een dynastie die het Frankische Rijk regeerde van de 8e tot de 10e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karolingen · Bekijk meer »

Karolingische bouwkunst

Poortgebouw van de Abdij van Lorsch Sint-Ursmaruskerk in Lobbes Interieur van de paltskapel in de Dom van Aken Grondplan van de paltskapel in Aken De Karolingische bouwkunst (of Karolingische architectuur) is de bouwkunst die behoort tot de periode van de Karolingische renaissance.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karolingische bouwkunst · Bekijk meer »

Karolingische renaissance

manuscript uit de abdij van Fulda, tussen 831-840. De Karolingische renaissance was een periode van vernieuwing van de cultuur en het onderwijs, die zich in de achtste en negende eeuw in het West-Europa van de Karolingische keizers manifesteerde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karolingische renaissance · Bekijk meer »

Karolingische Rijk

Het Karolingische Rijk was een rijk in Europa, genoemd naar Karel Martel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Karolingische Rijk · Bekijk meer »

Kathedraal

Een kathedraal of dom is de kerk waar een bisschop zetelt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kathedraal · Bekijk meer »

Katoen

Rijpe katoenbollen Topproducenten in de wereld in 2004 Katoenverwerking in Nederlands Indië: de katoen wordt ontpit en gerold (1948-1949) Katoen is een zachte, eencellige vezel, die uit de opperhuid (epidermis) van de zaden van de katoenplant (Gossypium) groeit.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Katoen · Bekijk meer »

Keizer

keizer Otto I (962) Keizer is de hoogste vorstelijke titel en staat voor de heerser waaraan alle andere wereldlijke vorsten ondergeschikt zijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer · Bekijk meer »

Keizer Ferdinand I (1503-1564)

Ferdinand I (Alcalá de Henares, 10 maart 1503 — Wenen, 25 juli 1564) was keizer van het Heilige Roomse Rijk, koning van Bohemen en Hongarije.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Ferdinand I (1503-1564) · Bekijk meer »

Keizer Frederik III (1415-1493)

Frederik III (Innsbruck, 21 september 1415 — Linz, 19 augustus 1493), uit het Huis Habsburg, was vanaf 1440 koning van Duitsland en vanaf 1452 tot 1493 keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Frederik III (1415-1493) · Bekijk meer »

Keizer Hendrik II de Heilige

Keizer Hendrik II (Bad Abbach of Hildesheim, 6 mei 973 of 978 - Pfalz Grone bij Göttingen, 13 juli 1024), later bijgenaamd de Heilige (sinds 1146), was een lid van de adellijke familie van de Ottonen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Hendrik II de Heilige · Bekijk meer »

Keizer Hendrik VII

Hendrik VII van Luxemburg (Valenciennes, 12 juli 1274 - Buonconvento (bij Siena), 24 augustus 1313) was graaf van Luxemburg van 1288 tot 1310.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Hendrik VII · Bekijk meer »

Keizer Karel V

Keizer Karel V, vóór zijn mondigverklaring Karel van Luxemburg genoemd (Gent, 24 februari 1500 – Cuacos de Yuste, Spanje, 21 september 1558), was een telg uit het Huis Habsburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Karel V · Bekijk meer »

Keizer Lodewijk de Beier

Lodewijk de Beier (München, 1 april 1282 – Puch, 11 oktober 1347), uit het huis Wittelsbach, was de jongste zoon van Lodewijk II de Strenge en diens laatste echtgenote Mathilde van Habsburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Lodewijk de Beier · Bekijk meer »

Keizer Maximiliaan I

Maximiliaan I (Wiener Neustadt, 22 maart 1459 — Wels, 12 januari 1519) was een telg uit het Huis Habsburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Maximiliaan I · Bekijk meer »

Keizer Otto I de Grote

Otto I de Grote (Wallhausen (Saksen-Anhalt), 23 november 912 - Memleben, 7 mei 973), zoon van Hendrik de Vogelaar en Mathilde van Ringelheim, was hertog van Saksen, koning van Duitsland, koning van Italië, en "de eerste van de Duitse vorsten die keizer van Italië werd genoemd" volgens Arnulf van Milaan.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Otto I de Grote · Bekijk meer »

Keizer Otto II

Otto II (eind 955 – Rome, 7 december 983) was hertog der Saksen, koning van Duitsland en Italië en keizer van wat later het Heilige Roomse Rijk zou heten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keizer Otto II · Bekijk meer »

Keltische mythologie

De Keltische mythologie is de mythologie van de prechristelijke Kelten, die grote delen van Europa (onder andere Gallië) bewoonden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keltische mythologie · Bekijk meer »

Kennemerland

Kennemerland is een streek in de Nederlandse provincie Noord-Holland die wordt begrensd door West-Friesland in het noorden, Waterland en Amstelland in het oosten, de Bollenstreek in het zuiden en de Noordzee in het westen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kennemerland · Bekijk meer »

Kerkgebouw

De Sint-Janskathedraal in 's-Hertogenbosch is de grootste kathedraal van Nederland kluiskerk te Warfhuizen De Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara in Oudenbosch Uden, in neo-romano-gotische stijl Vianen Sint-Servaasbasiliek (rechts) in Maastricht Perk, België Kerk van de Verlosser op het Bloed, Sint-Petersburg Kerken in Paltoga, Oblast Vologda, Rusland St. Onuphriuskerk, Lipovy Skitok, Oblast Kyiv, Oekraïne Nederlandse Hervormde Kerk in het Bedford District, Zuid-Afrika Een kerkgebouw of kerk (uit het Grieks: Κυριακη (οικια); kyriakon.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kerkgebouw · Bekijk meer »

Kerstening

Kerstening van Polen. Een gekerstende menhir, deze 8,5 meter hoge menhir is een van de vier grootste menhirs van Frankrijk Kerstening is het historische bekeren van niet-christelijke volkeren tot het christendom door aanhangers van het christelijk geloof en hun wereldlijke bondgenoten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kerstening · Bekijk meer »

Kerstening van de Friezen

Willibrord verkondigt het geloof op Walcheren De kerstening van de Friezen is het proces waarbij de Friezen hun oude heidense religie (vooral de Germaanse mythologie) opgaven voor het geloof in het christendom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kerstening van de Friezen · Bekijk meer »

Kessel (Noord-Brabant)

Kessel is een dorp in de gemeente Oss in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kessel (Noord-Brabant) · Bekijk meer »

Keukenzout

Keukenzout (natriumchloride) Kristallen van keukenzout (natriumchloride) Bioscoopjournaal uit 1977. Een klein deel van het in Nederland gewonnen zout wordt bewerkt tot keukenzout. Het grootste deel wordt afgeleverd als zgn. industrie-zout en kent vele toepassingen. Keukenzout (de triviale naam voor natriumchloride of NaCl) of tafelzout is bij kamertemperatuur een witte kristallijne stof met een kubische kristalvorm, die goed oplosbaar is in water (het mengsel van zout en water wordt ook wel pekel genoemd).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keukenzout · Bekijk meer »

Keulen (stad)

Keulen (Duits: Köln, Ripuarisch: Kölle) is een stadsdistrict (kreisfreie Stadt) en metropool in Duitsland, in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen aan de Rijn, ten noorden van Bonn en ten zuiden van Neuss en Düsseldorf.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Keulen (stad) · Bekijk meer »

Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw

Keulse getijdenboek, begin van de Mariagetijden Het Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw, kortweg Mariagetijden genoemd, vormt de kern van elk getijdenboek.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw · Bekijk meer »

Klooster (gebouw)

Een typische plattegrond van een klooster. De kloosterkerk (onder) is door de kloostergang (groot vierkant in het midden) verbonden met de verschillende vertrekken zoals de keuken met refter (boven) en de kapittelzaal (rechts). Een klooster (van het Latijnse claustrum, afgesloten ruimte) is een gebouw of een samenstel van gebouwen dat dient tot huisvesting van een groep of gemeenschap van mannen of vrouwen, vaak monniken of monialen genoemd, die zich uit de wereld heeft teruggetrokken om een godsdienstig leven te leiden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Klooster (gebouw) · Bekijk meer »

Knoet IV van Denemarken

Knoet IV de Heilige (* ca. 1043 - Odense, 10 juli 1086) was koning van Denemarken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Knoet IV van Denemarken · Bekijk meer »

Koenraad II van Luxemburg

Koenraad II (1106 - 1136) was graaf van Luxemburg van 1129 tot 1136.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koenraad II van Luxemburg · Bekijk meer »

Koning (titel)

De kroon van Denemarken, het ambtsteken van een koning. Koning is na keizer de hoogste vorstelijke titel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koning (titel) · Bekijk meer »

Koninkrijk Aragon

Het koninkrijk Aragon (Spaans: Reino de Aragón, Aragonees: Reino d'Aragón, Catalaans: Regne d'Aragó) was een middeleeuws koninkrijk in het oosten van Spanje.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koninkrijk Aragon · Bekijk meer »

Koninkrijk Bohemen

Het koninkrijk Bohemen was vanaf 1198 een koninkrijk binnen het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koninkrijk Bohemen · Bekijk meer »

Koninkrijk der Nederlanden

Presentatie van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in 1954 Het Koninkrijk der Nederlanden, dat bestaat sinds 1813, is een soevereine staat waarbinnen sinds 2010 vier landen worden onderscheiden: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koninkrijk der Nederlanden · Bekijk meer »

Koninkrijk Engeland

Het koninkrijk Engeland was, van 927 tot 1707, een soevereine staat ten noordwesten van continentaal Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koninkrijk Engeland · Bekijk meer »

Koninkrijk Frankrijk

Het koninkrijk Frankrijk (Frans: Royaume de France) was een staat in West-Europa die ruim 800 jaar bestond en vanaf de 16e eeuw een grote mogendheid in Europa was.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koninkrijk Frankrijk · Bekijk meer »

Koninkrijk Jeruzalem

Het koninkrijk Jeruzalem was een kruisvaardersstaat, die van 1099 tot 1291 in Palestina bestond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koninkrijk Jeruzalem · Bekijk meer »

Koninkrijk Schotland

Het Koninkrijk Schotland Het koninkrijk Schotland (Schots-Gaelisch: Rìoghachd na h-Alba, Schots: Kinrick o Scotland) was een staat in West-Europa die bestond uit het noordelijke deel van het eiland Groot-Brittannië, het huidige Schotland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koninkrijk Schotland · Bekijk meer »

Koopvaardij

Panama heeft de meeste schepen onder haar vlag. De koopvaardij of handels(scheep)vaart is de handel met behulp van schepen, de koopvaardijvloot.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Koopvaardij · Bekijk meer »

Kortrijk

| |- |Sint-Maartenskerk |- |historisch stadhuis |- |Het belfort van Kortrijk | Kortrijk (Frans: Courtrai) is een centrumstad in het zuiden van de Belgische provincie West-Vlaanderen en is de hoofdplaats van het gelijknamige bestuurlijke en gerechtelijke arrondissement.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kortrijk · Bekijk meer »

Krediet

Een creditcard is een vorm van krediet Een krediet is een zeker kapitaal (meestal geld) dat aan iemand is verstrekt maar waar op een zekere termijn een dienst of terugbetaling voor verschuldigd is, dus eigenlijk een economische term voor lening.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Krediet · Bekijk meer »

Kromme Rijn

De Kromme Rijn is een rivier in de provincie Utrecht, lopende vanaf de Nederrijn bij Wijk bij Duurstede tot de Stadsbuitengracht in Utrecht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kromme Rijn · Bekijk meer »

Kroon van Castilië

De Kroon van Castilië was een unie van de koninkrijken León en Castilië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kroon van Castilië · Bekijk meer »

Kroon-Vlaanderen

Topografische kaart van het Graafschap Vlaanderen met de grens van het Heilige Roomse Rijk in het rood. Kroon-Vlaanderen lag ten westen van deze grens. Op deze kaart ontbreekt de grens ter hoogte van de Vier Ambachten Kroon-Vlaanderen was een deel van het Graafschap Vlaanderen dat ten westen van de Schelde lag en in leen werd gehouden van de Franse koningen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kroon-Vlaanderen · Bekijk meer »

Kruisribgewelf

Het kruisribgewelf is een type gewelf ontstaan uit een haakse ontmoeting van twee tongewelven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kruisribgewelf · Bekijk meer »

Kruistocht

De verovering van Jeruzalem in 1099 De kruistochten of kruisvaarten waren zware militaire expedities in de middeleeuwen, georganiseerd en gefinancierd door de Latijnse katholieke kerk in samenwerking met wereldlijke Europese vorsten, met als opdracht zogenaamde heilige oorlogen te voeren die volgens de leer van deze kerk de uitvoering waren van de wil van God.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kruistocht · Bekijk meer »

Kunibert van Keulen

Beeld van Kunibert (rechts) op de toren van het stadhuis van Keulen Kunibert van Keulen of Cunibertus (rond 600 - Keulen, 12 november ca. 663) was de negende bisschop van Keulen en werd later heilig verklaard als Sint-Kunibert.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kunibert van Keulen · Bekijk meer »

Kwartier van Nijmegen

Kwartier van Nijmegen door Frederik de Wit, ca. 1650 Het Kwartier van Nijmegen was het eerste van de vier kwartieren waarin het hertogdom Gelre was verdeeld, naast het graafschap Zutphen, het Overkwartier en het kwartier van Veluwe.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kwartier van Nijmegen · Bekijk meer »

Kwartier van Veluwe

Kwartier van Veluwe door Isaak Tirion, 1741 Het Kwartier van Veluwe was een van de vier kwartieren binnen het Hertogdom Gelre (1339 tot 1795), naast het Kwartier van Zutphen, het Overkwartier en het Kwartier van Nijmegen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Kwartier van Veluwe · Bekijk meer »

Laagconjunctuur

De laagconjunctuur is de neergaande fase in de vrijemarkteconomie van de conjunctuurbeweging.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Laagconjunctuur · Bekijk meer »

Laagoven

Een laagoven is een voorganger van de modernere hoogoven voor de winning van ijzer uit ijzererts.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Laagoven · Bekijk meer »

Laken (textiel)

Gustav II Adolf gemaakt van donkerpaars laken en goud ''De Lakenmarkt van 's-Hertogenbosch'', circa 1530 Laken is een wollen stof die eerst wordt geweven en vervolgens vervilt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Laken (textiel) · Bekijk meer »

Lakenhalle van Ieper

De Lakenhalle van Ieper is een van Europa's grootste burgerlijke gebouwen in gotische stijl.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lakenhalle van Ieper · Bekijk meer »

Lakennijverheid in de Lage Landen

Middeleeuwse spoelput voor de lakenindustrie te Zierikzee De lakenindustrie in de Lage Landen was een industrie die zich bezighield met het maken van wollen lakenstoffen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lakennijverheid in de Lage Landen · Bekijk meer »

Land van 's-Hertogenrade

Het Land van 's-Hertogenrade, ook wel Land van Rode genoemd, was een zelfstandige heerlijkheid rond het stadje 's-Hertogenrode of 's-Hertogenrade, nu de met Kerkrade vergroeide grensstad Herzogenrath in Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Land van 's-Hertogenrade · Bekijk meer »

Land van Valkenburg

De drie Landen van Overmaas, het Land van Valkenburg in blauw Ridderzaal van het kasteel van Valkenburg De verdeling van Overmaas tussen Spanje en de Republiek (1661) Het Land van Valkenburg was een heerlijkheid, vanaf 1357 graafschap, met het kasteel Valkenburg als stamburcht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Land van Valkenburg · Bekijk meer »

Landadel

Landadel is de adel die actief zijn landgoederen beheert, of dienstdoet in het leger of het bestuur.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Landadel · Bekijk meer »

Landbouw

De oogst van tarwe in Duitsland. Een maaidorser verzamelt en laadt de gedorste tarwe in een aanhanger Landbouw of agricultuur is het geheel van menselijke activiteiten waarbij de bodem wordt gebruikt voor de productie van planten en dieren, ten behoeve van de economie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Landbouw · Bekijk meer »

Landdrost

Het Muiderslot in 1617; Paulus van Loo was drost van 1561-1579 en P. C. Hooft werd in 1609 als drost aangesteld Een landdrost, drost of drossaard was in de late middeleeuwen, vooral in noordwestelijk Duitsland (aan de Nederrijn, in Westfalen en Oost-Friesland) maar ook in Mecklenburg, Sleeswijk-Holstein en in de Nederlanden, een functionaris die voor een bepaald gebied de landsheer vertegenwoordigde met als taken handhaving openbare orde, wetgeving, rechtspraak en verdediging van het toegewezen territorium.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Landdrost · Bekijk meer »

Landen van Overmaas

Landen van Overmaas De Landen van Overmaas of Landen van Overmaze is de gezamenlijke historische benaming voor enkele gebieden die onder het ancien régime tot het hertogdom Brabant behoorden, en die ten oosten van het prinsbisdom Luik lagen, dus vanuit Brussel gezien aan gene zijde van de Maas, op en vanaf de rechteroever bij Maastricht en Luik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Landen van Overmaas · Bekijk meer »

Landrecht (middeleeuws recht)

Het landrecht was een soortgelijk recht als het stadsrecht en kon gelden voor een relatief klein gebied, voor een gewest of voor een geheel land.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Landrecht (middeleeuws recht) · Bekijk meer »

Landsheerlijkheid

gewesten in de Nederlanden in 1350 Een landsheerlijkheid is het geheel aan rechten en plichten van een landsheer, alsmede het gebied waar hij deze mag en moet uitoefenen, op grond waarvan deze heer soeverein is.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Landsheerlijkheid · Bekijk meer »

Late middeleeuwen

Cosimo de Medici, een late middeleeuwer De late middeleeuwen is in de geschiedenis van Europa de periode van ca.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Late middeleeuwen · Bekijk meer »

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Latijn · Bekijk meer »

Laurens Janszoon Coster

Gefantaseerd portret van Laurens Janszoon Coster Standbeeld van Laurens Janszoon Coster op de Grote Markt in Haarlem Hortus Medicus in Haarlem Laurens Janszoon Coster is de naam die wordt toegedicht aan een vijftiende-eeuwse Haarlemse koster, die met name in Nederland eeuwenlang beschouwd werd als uitvinder van de boekdrukkunst.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Laurens Janszoon Coster · Bekijk meer »

Lauwers (rivier)

De Lauwers (Fries: De Lauwers; Gronings Laauwers) is een riviertje dat voor een deel de grens vormt tussen de Nederlandse provincies Friesland en Groningen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lauwers (rivier) · Bekijk meer »

Lebuinus

Lebuinus (spreek uit: Lebuïnus, Angelsaksisch: Liafwin) (onbekend - Deventer, ca. 773Otten (2006), p. 7) was een Angelsaksische missionaris uit de achtste eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lebuinus · Bekijk meer »

Leem

Oeverzwaluwnesten in een leemwand Gebruik van leem in een wand Leem is een grondsoort die voornamelijk bestaat uit silt (deeltjes met korrelgrootte tussen de 2 en 50--64 micrometer).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Leem · Bekijk meer »

Leen (feodalisme)

Kaart van Ukkel met het leengoed van Roetaert (N167), uit 1741In het ancien régime was een leen bezit van de leenheer gegeven in bruikleen aan de leenman.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Leen (feodalisme) · Bekijk meer »

Leenstelsel (bestuursvorm)

Het leenstelsel, leenwezen of feodaal stelsel is een historische rechtsfiguur waarbij een grootgrondbezitter de rechten als eigenaar van de grond in bruikleen gaf aan derden in ruil voor betalingen en diensten die konden variëren van grondbewerking, hand-en-spandiensten tot politieke en militaire trouw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Leenstelsel (bestuursvorm) · Bekijk meer »

Leiden

Leiden is een stad en gemeente in het noordwesten van de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Leiden · Bekijk meer »

Lek (rivier)

Lek is een Nederlandse rivier die vanaf Wijk bij Duurstede de voortzetting vormt van de Nederrijn en zich bij Kinderdijk verenigt met de Noord: als Nieuwe Maas zet de rivier zich in westelijke richting voort.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lek (rivier) · Bekijk meer »

Leliaards

De leliaards (Latijn: liliardi) waren een partij van Fransgezinde of koningsgezinde edellieden, patriciërs en handelaars in het graafschap Vlaanderen tijdens het Frans-Vlaamse conflict van 1297-1305.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Leliaards · Bekijk meer »

Les Très Riches Heures du duc de Berry

De hertog van Berry (detail uit de afbeelding ''Januari'') Les Très Riches Heures du duc de Berry (Frans voor De zeer rijke uren van de hertog van Berry) is een rijk geïllumineerd getijdenboek, besteld rond 1410 door Jan van Berry en gedeeltelijk vervaardigd door de befaamde miniatuurschilders de gebroeders Van Limburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Les Très Riches Heures du duc de Berry · Bekijk meer »

Lessen

Lessen (Frans: Lessines) is een stad in de Belgische provincie Henegouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lessen · Bekijk meer »

Letter

Letterkaartjes Letterontwerp uit 1517 Een letter of karakter is een teken opgebouwd uit streken om in de geschreven taal een of enkele opeenvolgende klanken uit de gesproken taal weer te geven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Letter · Bekijk meer »

Leuven

Leuven (Frans: Louvain) is een centrumstad en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Leuven · Bekijk meer »

Levant

De Levant Postzegel gebruikt in de Franse Levant tussen 1902 en 1921 De Levant (Arabisch: بلاد الشام, Belad Al-Shaam), of het Morgenland is de historisch-geografische naam voor een deel van Zuidwest-Azië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Levant · Bekijk meer »

Lex Frisionum

De Lex Frisionum (Friese Wet) is een optekening van het gewoonterecht van de Friezen, een door de Franken geherintroduceerde term voor de bewoners van het Nederlandse kust- en centrale rivierengebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lex Frisionum · Bekijk meer »

Lex Ripuaria

De Lex Ripuaria of Ripuarische wet is een Germaans wetboek uit de zevende eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lex Ripuaria · Bekijk meer »

Lezen

Lezen tussen de boeken Dou's ''Lezende oude vrouw'' Processen die bij woordlezen een rol spelen. De gestippelde pijl is de fonetische route Lezen of lexicale verwerking is het opnemen en verwerken van geschreven of gedrukte woorden (schrift).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lezen · Bekijk meer »

Liberchies

Liberchies is een dorp in de Belgische provincie Henegouwen, en een deelgemeente van de Waalse gemeente Pont-à-Celles.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Liberchies · Bekijk meer »

Liebaards

De liebaards waren de aanhangers van de Vlaamse graaf Gwijde van Dampierre in het Frans-Vlaamse conflict van 1297-1305.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Liebaards · Bekijk meer »

Lijfeigenschap

Lijfeigenschap is de situatie dat iemands lichaam wordt beschouwd als het eigendom van de heer (landsheer, heerser) van een bepaald gebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijfeigenschap · Bekijk meer »

Lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Utrecht

Willibrord, de grondlegger van het (aarts)bisdom Utrecht Wim Eijk, de huidige aartsbisschop van Utrecht, in het midden, tijdens de zesde Willibrordprocessie in Utrecht in 2008 Het Bisschopshof, de middeleeuwse residentie van de bisschoppen van Utrecht, rond 1645 Maliebaan 40, de huidige ambtswoning van de Utrechtse aartsbisschop, in 2008 Dit is een lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Utrecht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Utrecht · Bekijk meer »

Lijst van graven en hertogen van Limburg

Hier volgt een lijst van heersers over het land van Limburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van graven en hertogen van Limburg · Bekijk meer »

Lijst van graven en markgraven van Namen

Dit is een lijst van graven en markgraven van Namen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van graven en markgraven van Namen · Bekijk meer »

Lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant

Dit is een lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant · Bekijk meer »

Lijst van graven van Holland

Wapen van het huis der Gerulfingen (uit Holland) Wapen van het huis Avesnes (graven van Henegouwen) Wapen van het huis Wittelsbach (hertogen van Beieren) Wapen van het huis Valois (hertogen van Bourgondië) Wapen van het huis Habsburg (Filips de Schone en opvolgers) De volgende graven regeerden over het graafschap Holland, tot ongeveer 1100 graafschap West-Frisia.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van graven van Holland · Bekijk meer »

Lijst van graven van Vlaanderen

Wapen van het graafschap Vlaanderen sinds Filips van de Elzas De graaf van Vlaanderen regeerde over het graafschap Vlaanderen vanaf de 9e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van graven van Vlaanderen · Bekijk meer »

Lijst van heersers over Lotharingen

Dit is een lijst van heersers over het koninkrijk en latere hertogdom Lotharingen, dat in 977 splitste in Opper-Lotharingen (ook het hertogdom van de Moezel genoemd) en Neder-Lotharingen (ook wel Lothrijk genoemd).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van heersers over Lotharingen · Bekijk meer »

Lijst van heersers van Bourgondië

Vlag van het historische hertogdom Bourgondië Wapen van de Capetingse hertogen van Bourgondië Wapen van de hertogen van Valois-Bourgondië Eerste wapen van de graven van Bourgondië Otto IV afstand van het wapen met arend en neemt een wapen aan dat zijn toenadering tot Frankrijk onderstreept Hier volgt een lijst van koningen, hertogen en (palts)graven van Bourgondië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van heersers van Bourgondië · Bekijk meer »

Lijst van heersers van Gelre

Hieronder een lijst van heersers van Gelre, allen feodaal heer onder een andere macht, zoals het rooms-katholiek aartsbisdom Utrecht, Münster en Keulen, die op hun beurt de gebieden van Saksische of Franksiche vorsten in leen hadden gekregen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van heersers van Gelre · Bekijk meer »

Lijst van Romeinse keizers

Met de stichting van het principaat door Augustus in 27 v.Chr. en de consolidatie ervan door zijn opvolger Tiberius in het jaar 14 begon het Romeinse Keizerrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lijst van Romeinse keizers · Bekijk meer »

Limburg (Belgische provincie)

Hasselt Dorpskern van het Haspengouws museumdeel in het domein van Bokrijk te Genk Beringen De drie Limburgen: (1) een provincie in het huidige België, (2) een provincie in het huidige Nederland, en (3) het oorspronkelijke, middeleeuwse hertogdom Limburg, thans vrijwel geheel in de Belgische provincie Luik gelegen Dorp in de fruitstreek Haspengouw Nationaal Park Hoge Kempen Grote Markt in Sint-Truiden Hasselt De Stadt Amsterdam (Maaslandse Renaissancestijl) in Maaseik De Maas nabij Maaseik Tongeren Alden Biesen De provincie Limburg (Frans: Limbourg), in Nederland ook wel Belgisch-Limburg genoemd ter onderscheiding van 'Nederlands-Limburg' (beide namen zijn niet officieel), is een van de vijf provincies van het Vlaams Gewest en een van de tien provincies van België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Limburg (Belgische provincie) · Bekijk meer »

Limburg (Belgische stad)

Limburg (Frans: Limbourg - Duits: Limburg an der Weser) is een stad aan de Vesder in de provincie Luik in België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Limburg (Belgische stad) · Bekijk meer »

Limburg (Nederlandse provincie)

Limburg (Limburgs: Limbörg of Lèmburg), ook wel aangeduid als Nederlands-Limburg ter onderscheiding van Belgisch-Limburg, is een provincie van Nederland, gelegen in het zuidoosten van dit land.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Limburg (Nederlandse provincie) · Bekijk meer »

Limburgse Successieoorlog

De Limburgse Successieoorlog, ook in meervoud Limburgse Successieoorlogen genoemd, was een serie van conflicten tussen 1283 en 1288.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Limburgse Successieoorlog · Bekijk meer »

Limes (Romeinse Rijk)

De limes (Latijn voor 'grens') is de aanduiding van de grens- en verdedigingszone van het Romeinse Rijk, hoofdzakelijk gebouwd in de periode 40 na Chr. - circa 250 na Chr. Deze liep van de Atlantische kust in Noord-Engeland via de Noordzee langs de toenmalige hoofdstroom van de Rijn en Donau naar de Zwarte Zee.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Limes (Romeinse Rijk) · Bekijk meer »

Linge (rivier)

De Linge is een 108 km lange deels kunstmatige rivier die in de Betuwe van Doornenburg tot Gorinchem stroomt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Linge (rivier) · Bekijk meer »

Liseen

Twee lisenen (1) verbonden door een rond boogfries (2) Lisenen zijn in de bouwkunst verticale, iets uit de muur springende stroken zonder voetstuk of bekroning.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Liseen · Bekijk meer »

Lissabon

Lissabon (Lisboa in het Portugees) is de hoofdstad en de grootste stad van Portugal en telde 545.796 inwoners in 2021.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lissabon · Bekijk meer »

Literatuur

bibliotheek Literatuur, ook letterkunde, schone letteren of kortweg letteren, is de verzamelde schriftelijke neerslag van een land of van een periode, voor zover het geschriften betreft die hun waarde ontlenen aan veronderstelde vormschoonheid of emotioneel effect.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Literatuur · Bekijk meer »

Liturgie

Liturgie is het geheel van voorgeschreven gebeden, ceremoniën en handelingen die een eredienst uitmaken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Liturgie · Bekijk meer »

Liudger

Liudger, ook Lüdger of Ludgerus (Zuilen bij Utrecht, 742 – bij Billerbeck, 26 maart 809) was een Friese missionaris en rooms-katholieke bisschop.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Liudger · Bekijk meer »

Liudolfingen

Een stamboom van de Liodolfingen. De Liodolfingen (Liudolfingers), meestal Ottonen genoemd, waren een Saksisch hertogelijk geslacht en een Duitse koningsdynastie, die het Duitse Rijk meer dan een eeuw regeerde (919-1024).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Liudolfingen · Bekijk meer »

Loden letter

korps1. vlees2. kerf3. breuk4. voet De loden letter is een staafje van lettermetaal dat in spiegelbeeld een letter, cijfer of symbool draagt en wordt gebruikt bij de hoogdruktechniek.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Loden letter · Bekijk meer »

Lodewijk de Vrome

Bij het streven naar 'gematigdheid' deed Lodewijk de Vrome ook regelmatig boete. Lodewijk de Vrome (Chasseneuil bij Poitiers, 778 – Ingelheim am Rhein, 20 juni 840), ook wel de Eerlijke en de Joviale, was de koning van Aquitanië vanaf 781.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lodewijk de Vrome · Bekijk meer »

Lodewijk IV van Loon

Lodewijk IV (gest. 22 januari 1336) was graaf van het graafschap Loon en Chiny van 1323 tot 1336.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lodewijk IV van Loon · Bekijk meer »

Lodewijk van Bourbon

thumb Lodewijk van Bourbon (1438 - 30 augustus 1482) was een leidend geestelijke in de Bourgondische Nederlanden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lodewijk van Bourbon · Bekijk meer »

Lodewijk van Gruuthuse

Lodewijk van Gruuthuse Lodewijk van Gruuthuse (1422 - 24 november 1492) was een telg uit het invloedrijke geslacht van Gruuthuse in de stad Brugge.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lodewijk van Gruuthuse · Bekijk meer »

Lodewijk van Male

Lodewijk van Male (kasteel van Male, bij Brugge, 29 november 1330 – Sint-Omaars, 30 januari 1384), was graaf van Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lodewijk van Male · Bekijk meer »

Lodewijk XI van Frankrijk

Lodewijk XI (Bourges (Cher), 3 juli 1423 – Kasteel van Plessis-lès-Tours (La Riche, Indre-et-Loire), 30 augustus 1483) uit het huis Valois, was koning van Frankrijk van 1461 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lodewijk XI van Frankrijk · Bekijk meer »

Logica

Boeken over logica Logica of redeneerkunst is de wetenschap die zich bezighoudt met de formele regels van het redeneren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Logica · Bekijk meer »

Lombardije

Milaan Bellagio Lombardije (Italiaans: Lombardia, Lombardisch: Lumbardia, van de stam de Longobarden) is een regio in Noord-Italië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lombardije · Bekijk meer »

Lommerd

Stadsbank van Lening te Amsterdam Een lommerd (verbastering van lombard), officieel bank van lening, ook (houder van een) pandhuis, is een kredietinstelling, waar leningen kunnen afgesloten worden tegen een onderpand van roerende goederen zoals juwelen, zilverwerk, kunst- en siervoorwerpen, boeken en andere voorwerpen van waarde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lommerd · Bekijk meer »

Londen

Londen (Engels: London) is de hoofdstad en grootste stad van zowel Engeland als het Verenigd Koninkrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Londen · Bekijk meer »

Longobarden

De Longobarden (ook Langobarden, waarmee verwezen werd naar een hun toegeschreven lange baardgroei, of Lombarden, wat een latere aanpassing is aan hun veel latere woongebied Lombardije) waren een Germaans volk dat oorspronkelijk in Scandinavië woonachtig was.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Longobarden · Bekijk meer »

Lotharingen (regio)

Ligging van de voormalige regio Lotharingen in Frankrijk Vlag van Lotharingen Lotharingen (Frans: Lorraine, Duits: Lothringen, Rijnfrankisch: Lothringe, Luxemburgs: Loutrengen en in het Nederlands ook wel Lorreinen) is een streek in het noordoosten van Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lotharingen (regio) · Bekijk meer »

Lotharius I

Karolingische denier van Lotharius I, geslagen in Dorestad ná 850 n.Chr. Lotharius I (Aquitanië, 795 - Prüm, 29 september 855) was de oudste zoon van Lodewijk de Vrome en Ermengarde van Haspengouw, en Rooms-keizer van 817 tot 855.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lotharius I · Bekijk meer »

Lotharius II

Lotharius II (ca. 835 - bij Piacenza, 8 augustus 869) was koning van het koninkrijk Lotharingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lotharius II · Bekijk meer »

Luchtboog

schip, onderaan in het midden de zijbeuk en daarboven twee luchtbogen Een luchtboog is een stijgende boog, die tussen een steunbeer en het bouwwerk is aangebracht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Luchtboog · Bekijk meer »

Luik (provincie)

Luik. De ruïne van het Kasteel van Franchimont te Theux Amerikaanse 26ste infanterieregiment tijdens de Slag om de Ardennen bij het viaduct van Bütgenbach abdij van Stavelot Sint-Niklaaskerk te Eupen Herve Luik (Frans: Liège of Liége (verouderd); Duits: Lüttich) is een provincie van België, gelegen in Wallonië, met als hoofdstad de gelijknamige stad Luik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Luik (provincie) · Bekijk meer »

Luik (stad)

Luik (Frans: Liège, voor 1946: Liége; Duits: Lüttich; Waals: Lîdje) is de hoofdstad van de provincie Luik in België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Luik (stad) · Bekijk meer »

Lutetia

Reconstructie van Lutetia Lutetia (ook bekend als Lutetia Parisiorum of Lucotecia of het Franse Lutèce) was een Romeinse stad in Gallië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Lutetia · Bekijk meer »

Luxegoederen

Horloge van Longines Vuitton Een luxegoed of secundair goed is een goed dat niet direct in de eerste levensbehoefte van de consument voorzien, maar waaraan de consument wel een zeker nut onttrekt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Luxegoederen · Bekijk meer »

Luxemburg (land)

Luxemburg, officieel het Groothertogdom Luxemburg (Luxemburgs: Groussherzogtum Lëtzebuerg,; Frans: Grand-Duché de Luxembourg; Duits: Großherzogtum Luxemburg), is een land in het westen van Europa dat grenst aan België, Duitsland en Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Luxemburg (land) · Bekijk meer »

Luxemburg (provincie)

Het provinciale paleis in Aarlen. Het Labyrint van Barvaux, een doolhof in een maisveld Bouillon Grenspaal met het Groothertogdom Luxemburg logo van de provincie Luxemburg De Semois Torgny, het zuidelijkste dorp van België Luxemburg (Frans: Luxembourg; Waals: Lussimbork; Luxemburgs: Lëtzebuerg) is een van de tien Belgische en een van de vijf Waalse provincies.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Luxemburg (provincie) · Bekijk meer »

Luxemburg (stad)

Adolfsbrug in Luxemburg-stad kathedraal Het Groothertogelijk Paleis Luxemburg (Frans: Luxembourg, Luxemburgs: Lëtzebuerg, Duits: Luxemburg) is de hoofdstad en grootste stad van het Groothertogdom Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Luxemburg (stad) · Bekijk meer »

Maarten Luther

Maarten Luther (Duits: Martin Luther) (Eisleben, 10 november 1483 – aldaar, 18 februari 1546) was een Duits protestantse theoloog en reformator.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Maarten Luther · Bekijk meer »

Maarten van Rossum

Maarten van Rossum (ook Maarten van Rossem en Marten van Rossem genoemd; Zaltbommel, waarschijnlijk kort voor 1490 – Antwerpen, 7 juni 1555) was een Gelderse legeraanvoerder, die buiten zijn vaderland zeer werd gevreesd voor de nietsontziende manier waarop hij oorlog voerde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Maarten van Rossum · Bekijk meer »

Maas

De Maas (Frans: Meuse) is een 950 kilometer lange rivier in West-Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Maas · Bekijk meer »

Maastricht

Sint-Servaas Maastricht (uitspraak:; Limburgs: Mestreech /məsˈtʁeːç/; Waals: Måstraik of Li Trai) is een stad en gemeente in het zuiden van Nederland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Maastricht · Bekijk meer »

Magna Frisia

Magna Frisia is een moderne benaming voor het Friese rijk in de periode dat het op zijn grootst was (650-734).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Magna Frisia · Bekijk meer »

Mainz

Mainz (Nederlands, verouderd, Ments; Frans: Mayence) is de hoofdstad en grootste stad van de Duitse deelstaat Rijnland-Palts (Rheinland-Pfalz).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mainz · Bekijk meer »

Margaretha II van Henegouwen

Margaretha van Henegouwen, ook wel Margaretha van Holland of Margaretha van Beieren genoemd (?, 24 juni 1310 — Le Quesnoy, 23 juni 1356) was gravin van Holland en Zeeland (1345-1354) en Henegouwen (1345-1356).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Margaretha II van Henegouwen · Bekijk meer »

Margaretha II van Vlaanderen

Zegel van Margretha Margaretha II van Vlaanderen, ook wel Margaretha van Constantinopel (Constantinopel, 2 juni 1202 — Gent, 10 februari 1280), was gravin van Vlaanderen van 1244 tot 1278 en als Margaretha I gravin van Henegouwen van 1244 tot 1280.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Margaretha II van Vlaanderen · Bekijk meer »

Margaretha van Male

Margaretha van Male (Kasteel van Male (bij Brugge) gedoopt 13 april 1350 — Atrecht, 16 of 21 maart 1405) was hertogin van Bourgondië (1357-1361, 1369-1405) door haar huwelijk met Filips de Stoute.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Margaretha van Male · Bekijk meer »

Maria van Bourgondië (1457-1482)

Maria in de ''Excellente Cronyke van Vlaenderen'' (eind 15e eeuw) Maria van Bourgondië (Brussel, 13 februari 1457 — Brugge, 27 maart 1482), ook Maria de Rijke genoemd, was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen, Namen en Franche-Comté alsmede vrouwe van Mechelen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Maria van Bourgondië (1457-1482) · Bekijk meer »

Markgraafschap Franchimont

Het Markgraafschap Franchimont was een heerlijkheid binnen het prinsbisdom Luik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Markgraafschap Franchimont · Bekijk meer »

Markteconomie

Een markteconomie is een economisch systeem waarin de meeste goederen door de producenten voor de consumptie door anderen worden gemaakt en worden verdeeld via een systeem van handel (op de letterlijke of spreekwoordelijke markt).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Markteconomie · Bekijk meer »

Maternus (heilige)

Maternus afgebeeld in het 10e-eeuwse ''Egbertpsalter'' uit Cividale del Friuli Maternus (3e/4e eeuw; overleden ca. 328), ook wel aangeduid als Sint-Maternus, Maternus van Keulen of Maternus van Tongeren, was de derde bisschop van Trier en geldt tevens als de eerste bisschop van zowel Keulen als Tongeren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Maternus (heilige) · Bekijk meer »

Mathilde van Béthune

Mathilde van Béthune (circa 1230 - 8 november 1264) was vrouwe van Béthune, Dendermonde, Richebourg en Waasten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mathilde van Béthune · Bekijk meer »

Mathilde van Vlaanderen

Willem de Veroveraar op weg naar Engeland in de ''Mora'', het schip bekostigd door Mathilde, herkenbaar aan het pauselijk banier in de mast Akkoord van Winchester met de handtekening van Mathilde (1072). De plaats en grootte (na Willem) onderstrepen haar status. Mathilde van Vlaanderen (ca. 1031 – Caen, 2 november 1083) was een dochter van Boudewijn V van Vlaanderen en Adelheid van Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mathilde van Vlaanderen · Bekijk meer »

Mausoleum

Mausoleum Het mausoleum van Augustus Een mausoleum op de begraafplaats Moscowa in Arnhem Ede Een mausoleum was oorspronkelijk een vrijstaand, monumentaal gebouw waarin het lichaam of de as van een overleden persoon, veelal een heerser, werd bewaard.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mausoleum · Bekijk meer »

Mechelen (stad)

Mechelen (Frans: Malines) is een centrumstad en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mechelen (stad) · Bekijk meer »

Medemblik (stad)

De jachthaven De Vier Weeskinderen Stoomgemaal Vier Noorder Koggen, sinds 1985 Nederlands Stoommachinemuseum Molen De Herder Station Medemblik Beeld 'De beste stuurlui' aan het havenhoofd De Kwikkelsbrug Medemblik is een stad in de gelijknamige gemeente Medemblik in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Medemblik (stad) · Bekijk meer »

Meerssen (plaats)

Meerssen (Limburgs: Meersje) is een dorp in het Heuvelland van de Nederlandse provincie Limburg met ongeveer inwoners (inclusief Rothem en Raar).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Meerssen (plaats) · Bekijk meer »

Melis Stoke

Eerste bladzijde van een veertiende-eeuws handschrift van de Rijmkroniek Negentiende-eeuwse weergave van Melis Stoke aan het hof van Jan II van Avesnes, graaf van Holland en Zeeland Melis Stoke (Zeeland (?), ca. 1235 - na mei, ca. 1305) was een Nederlands schrijver uit de 13e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Melis Stoke · Bekijk meer »

Merovingen

Ontwikkeling van het Frankische Rijk, 481-814 De Merovingen (Frans: Mérovingiens, Duits: Merowinger) waren een dynastie van Frankische koningen, die over een regelmatig veranderend gebied in delen van het huidige Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland regeerden van de 5e tot in de 8e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Merovingen · Bekijk meer »

Metaal

halogenen en edelgassen zijn Gloeiend heet metaal In de scheikunde is een metaal een van de 62 scheikundig elementen uit een van de volgende reeksen in het periodiek systeem der elementen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Metaal · Bekijk meer »

Middeleeuwen

Mainzer Dom vanuit het zuidwesten De middeleeuwen (letterlijk tussenliggende eeuwen) (ca. 500 tot ca. 1500) vormen, in de historiografische indeling of periodisering van de geschiedenis van Europa, de periode tussen de klassieke oudheid en de vroegmoderne tijd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Middeleeuwen · Bekijk meer »

Middeleeuwse universiteit

Plattegrond met middeleeuwse universiteiten Middeleeuwse universiteiten werden opgericht in Italië, Frankrijk en Engeland aan het eind van de 11e en begin van de 12e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Middeleeuwse universiteit · Bekijk meer »

Middellandse Zee

De Middellandse Zee is gelegen tussen Zuid-Europa, Zuidwest-Azië en Noord-Afrika.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Middellandse Zee · Bekijk meer »

Middellandse Zeegebied

Het Middellandse Zeegebied is het gebied rondom de Middellandse Zee, omvattende Spanje, Gibraltar, Andorra, het zuiden van Frankrijk, Monaco, Italië, Malta, San Marino, het Vaticaan, Slovenië, Kroatië, Montenegro, Albanië, Bosnië en Herzegovina, Griekenland, Turkije, Cyprus, Syrië, Libanon, Israël, Palestina, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije en Marokko.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Middellandse Zeegebied · Bekijk meer »

Middelnederlands

Het Middelnederlands is een voorloper van de moderne Nederlandse taal.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Middelnederlands · Bekijk meer »

Middelzee

De Middelzee. De plaatsen zijn ter oriëntatie weergeven. De steden zoals Sneek bestonden ten tijde van de Middelzee nog niet. Ander kaartje met de Middelzee in verschillende periodes. Het lichtpaarse deel ten noorden van Sneek (Snits) en IJlst (Drylts) zijn de Friese Hempolders die nooit een deel van de Middelzee zijn geweest De Middelzee (Fries: Middelsee) of Boorndiep was een middeleeuwse zeearm in de Nederlandse provincie Friesland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Middelzee · Bekijk meer »

Midden-Francië

Het Middenrijk, Midden-Francië of het Rijk van Lotharius (Latijn: Francia Media of regnum quondam Hlotharii) was het deel van het Karolingische rijk dat aan Lotharius I († 855) werd toegedeeld na de dood van zijn vader Lodewijk de Vrome († 840), die bij overlijden drie zonen had.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Midden-Francië · Bekijk meer »

Midwinterhoorn

Midwinterhoornblazen in 1930 Hoornblazer met "droge" hoorn Midwinterhoorn met bijna recht afgesneden happe Het maken van een midwinterhoorn Een midwinterhoorn is een traditioneel houten blaasinstrument (communicatieinstrument) dat heden ten dage nog wordt gebruikt in Overberg (Utrechtse Heuvelrug), de Veluwe, Twente, Westerwolde (Groningen), het oosten van Salland, de Achterhoek en op sommige plaatsen in Duitsland nabij de grens met Nederland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Midwinterhoorn · Bekijk meer »

Mis

kluiskerk in Warfhuizen Een mis, ook Heilige Mis of, in de oosterse kerken, Goddelijke Liturgie, is in de Katholieke Kerk de gebruikelijke naam voor een religieuze bijeenkomst, meestal in een kerkgebouw, waarbij een priester als celebrant de eucharistie ("het misoffer") viert.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mis · Bekijk meer »

Missionaris

melaatsen op het eiland Molokai (ca. 1870) Een missionaris is een geestelijke (missiepater) of religieus (missiezuster of missiebroeder), die naar andere volkeren trekt om die tot zijn of haar godsdienst te bekeren (traditionele vorm), ofwel om zich als gelovige dienstbaar te maken aan de plaatselijke cultuur (moderne vorm).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Missionaris · Bekijk meer »

Moderne Devotie

klooster der Moderne Devotie te Windesheim De Moderne Devotie (Latijn: Devotio Moderna) is een spirituele beweging binnen de middeleeuwse katholieke Kerk die opkwam aan het eind van de 14e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Moderne Devotie · Bekijk meer »

Moedernegotie

Hollandse fluitschepen in de 17e eeuw (Wenzel Hollar, 1647) De moedernegotie (moeder van alle handel) was de handel met de landen rond de Oostzee die door kooplieden uit Amsterdam vanaf de Late Middeleeuwen werd gedreven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Moedernegotie · Bekijk meer »

Moernering

''Darinck Delven'', schilderij uit ~1540 waarin de verschillende stadia van de moernering te zien zijn. Stadhuismuseum Zierikzee Moernering, selnering of darinkdelven is het afgraven van moer, ooit door de zee overspoeld veen, om daaruit door verbranding zout te kunnen winnen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Moernering · Bekijk meer »

Monnik (christendom)

Sint Dominicus met tonsuur trappist een habijt Processie op Sacramentsdag Zusters van Liefde Schilderij in 1729 gemaakt door Nicolas de Largillière van de abdis Elizabeth Throckmorton Sevilla Sacramentsuitstelling in het klooster Karmel te Gent Cisterciënzers in het Szczyrzyc klooster Tabor in Israël Francisco de Zurbarán, monnik in koorkledij met tonsuur Een monnik (Grieks: μοναχος monachos, eenzaam en μονος monos, alleen) is in het christendom iemand die omwille van het Koninkrijk Gods armoede, gehoorzaamheid en kuisheid belooft, de professie van de Evangelische raden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Monnik (christendom) · Bekijk meer »

Monopolie

Een monopolie (uit het Grieks monos / μονος (alleen, enkel) + pōlein / πωλειν (verkopen)) is een situatie waarin een product of dienst slechts door één (markt)partij wordt aangeboden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Monopolie · Bekijk meer »

Moren

Córdoba, oorspronkelijk een moskee Altea Met Moren wordt meestal gedoeld op de islamitische bevolking die tijdens de middeleeuwen op het Iberisch Schiereiland, in de Maghreb, Sicilië, Sardinië, Corsica en Malta woonde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Moren · Bekijk meer »

Moslim

Verspreiding van moslims over de wereld per land in 2014 salat verrichten in een moskee Moslimjongens in islamitische dracht Een moslim (Arabisch: مسلم, moeslim, Perzisch: مسلمان, Turks: müslüman) is letterlijk: iemand die zich overgeeft, waarbij gedoeld wordt op de overgave aan God (Arabisch: الله, Allah).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Moslim · Bekijk meer »

Mousseline (textiel)

Mousseline is een lichte en zachte, transparante stof, geweven in effenbinding, uit licht getwist garen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mousseline (textiel) · Bekijk meer »

Mozesput

David en Jeremia De Mozesput is een laatmiddeleeuws beeldhouwwerk van Claus Sluter dat zich in het klooster Chartreuse de Champmol bij Dijon bevond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Mozesput · Bekijk meer »

Muiderberg

Muiderberg is een dorp binnen de gemeente Gooise Meren in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Muiderberg · Bekijk meer »

Muiderslot

Het Muiderslot is een middeleeuws kasteel in het Noord-Hollandse Muiden, gebouwd rond 1285, in ere hersteld vanaf 1370 en een Rijksmuseum sinds 1878.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Muiderslot · Bekijk meer »

Naarden

Topografische gemeentekaart van Naarden Uitzicht op Naarden Gezicht op de Vesting Naarden Naarden is een stad en voormalige gemeente in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Naarden · Bekijk meer »

Namen (stad)

Namen (Frans: Namur; Waals: Nameur) is een stad in België, gelegen waar de rivier de Samber in de Maas vloeit.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Namen (stad) · Bekijk meer »

Natiestaat

Münsterse vrede in 1648 Een natiestaat of nationale staat is een staat met één dominante natie, waarmee een soeverein territorium wordt geboden aan een bepaalde natie en haar culturele identiteit.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Natiestaat · Bekijk meer »

Nationaal Park De Biesbosch

Topografische kaart van de Brabantse Biesbosch, de Hollandse Biesbosch en de Sliedrechtse Biesbosch, per december 2015 Het Nederlandse Nationaal Park De Biesbosch is een zeer waterrijk natuur- en recreatiegebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nationaal Park De Biesbosch · Bekijk meer »

Naturalis historia

De Naturalis historia is een encyclopedie bestaande uit 37 boeken, waarin de Romein Plinius de Oudere halverwege de 1e eeuw na Chr.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Naturalis historia · Bekijk meer »

Natuursteen

steenzagerij Natuursteen is in de bouwkunde en civiele techniek een gesteente, dat in de natuur wordt aangetroffen en dat na een eventuele bewerking, geschikt is als bouwmateriaal.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Natuursteen · Bekijk meer »

Nederlanden

De Lage Landen vanuit de ruimte gezien De Nederlanden of de Lage Landen is een regio in Noordwest-Europa die ongeveer overeenkomt met de huidige Benelux (België, Nederland en Luxemburg) en de Franse departementen Nord, Pas-de-Calais, het graafschap Artesië en Picardië ten noorden van de Somme.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nederlanden · Bekijk meer »

Nederlands

Het Nederlands is een West-Germaanse taal, de meest gebruikte taal in Nederland en België, de officiële taal van Suriname en een van de drie officiële talen van België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nederlands · Bekijk meer »

Nehalennia (godin)

Votiefsteen godin Nehalennia 150-250 na Chr. Domburgs Nehalennia-altaar afgebeeld in ''De Romeinsche Beelden en Gedenksteenen van Zeeland'' uit 1845 Reconstructie van de tempel op Colijnsplaat Nehalennia (ook Nehalenia, Nehalaenniae, Nehalaenia) is een inheemse beschermgodin die in het 2e- en 3e-eeuwseLendering (2006).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nehalennia (godin) · Bekijk meer »

Neustrië

Neustrië (nieuw land) was het noordwestelijke deel van het Frankische Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Neustrië · Bekijk meer »

Nicolaas van Cusa

Nicolaus Cusanus, fragment van een triptiek in de Stiftskapelle van Bernkastel-Kues, ca 1480. Nicolaus Cusanus of Nicolaas van Cusa (eigenlijk Nikolaus Krebs von Kues) (Kues, 1401 - Todi, 11 augustus 1464) was een Duits theoloog, filosoof, wiskundige, astronoom, humanist en jurist.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nicolaas van Cusa · Bekijk meer »

Nieuwe tijd

De nieuwe tijd is volgens de traditionele indeling de periode in de westerse geschiedenis die volgt op de middeleeuwen (476-1450) vanaf ongeveer 1450.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nieuwe tijd · Bekijk meer »

Nieuwpoort (België)

Nieuwpoort is een stad en badplaats aan de Belgische Kust.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nieuwpoort (België) · Bekijk meer »

Nijl

thumb De Nijl (in het Arabisch النيل an-nīl) is met een lengte van 5499 tot 6695 km (door verschillende manieren van meten) de langste of de op een na langste rivier van de wereld (dit hangt ervan af welke lengte men aan de Amazone toekent; ook hierover is niet iedereen het eens).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nijl · Bekijk meer »

Nijmegen

Nijmegen (in het Nijmeegs: Nimwèège, Duits: Nimwegen, Latijn: Noviomagus, Frans: Nimègue, Spaans en Italiaans: Nimega) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland, dicht bij de grens met Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nijmegen · Bekijk meer »

Nijvel

Nijvel (Frans: Nivelles; Waals: Nivele) is een plaats en stad in de Belgische provincie Waals-Brabant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nijvel · Bekijk meer »

Nijverheid

Tentoonstelling van Nijverheid in het gebouw van de Koninklijke Akademie te Delft, 1849 Nijverheid is een Nederlandse leenvertaling voor industrie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Nijverheid · Bekijk meer »

Noord-Duitsland

Noord-Duitsland (Duits: Norddeutschland) is de aanduiding die wordt gebruikt voor het noordelijk deel van Duitsland, dat geografisch, qua religie en taalkundig afwijkt van de andere delen van Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Noord-Duitsland · Bekijk meer »

Noordse mythologie

Iðunn en de appels van de jeugd De noordse mythologie is, zeker in West-Europa, een van de bekendere mythologieën, samen met onder andere de Griekse, Romeinse, Egyptische en de Germaanse mythologie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Noordse mythologie · Bekijk meer »

Noordzee

De Noordzee is een randzee van de Atlantische Oceaan in het noordwesten van Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Noordzee · Bekijk meer »

Noorwegen

Noorwegen, officieel het Koninkrijk Noorwegen (Noors: Kongeriket Norge (Bokmål), Kongeriket Noreg (Nynorsk); Noord-Samisch: Norgga gonagasriika; Lule-Samisch: Vuona gånågisrijkka; Zuid-Samisch: Nöörjen gånkarijhke), is een land in Noord-Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Noorwegen · Bekijk meer »

Normandië

Normandië (Frans: Normandie, Normandisch: Nourmaundie) is een historische Franse provincie, die bestaat uit Hoog-Normandië (Frans: Haute-Normandie) aan de benedenloop van de Seine, waar de Pont de Normandie de rivier de Seine overspant en het westelijker gelegen Laag-Normandië (Frans: Basse-Normandie) inclusief het schiereiland Cotentin.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Normandië · Bekijk meer »

Normandiërs

Normandische veroveringen De Normandiërs waren een krijgsvolk uit westelijk Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Normandiërs · Bekijk meer »

Notger

Notger (Zwaben, 930 – Luik, 10 april 1008), ook wel Notker genoemd, was de achttiende bisschop van Luik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Notger · Bekijk meer »

Oda van Saksen

Oda van Saksen, (ca. 884 - 2 juli, na 952) was een Frankische edelvrouwe, die in de volkstraditie soms, maar ten onrechte, vereerd wordt als heilige.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oda van Saksen · Bekijk meer »

Odoaker

Odoaker (435 — Ravenna, 15 maart 493) was de eerste barbaarse koning van Italië, nadat hij Romulus Augustulus, een van de laatste keizers van het West-Romeinse Rijk, had onttroond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Odoaker · Bekijk meer »

Offer (religie)

Germaanse stammen. De keizer is afgebeeld in zijn functie van hogepriester (''pontifex maximus'') met ritueel bedekt hoofd (''capite velato''). Rechts staat een helper met een bijl om de schedel van het offerdier in te slaan. Bas-reliëf, Musei Capitolini, Rome. Een offer (ook wel offerande), afgeleid van het Latijnse offerre ‘aanbieden’, is een geschenk, meestal aan een god, godin, of goden, maar ook aan andere machten zoals een fetisj of de doden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Offer (religie) · Bekijk meer »

Olaf I van Denemarken

Olaf I Hunger (ca. 1050 - 1095) was koning van Denemarken van 1086 tot 1095.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Olaf I van Denemarken · Bekijk meer »

Oldenzaal

Oldenzaal (Nedersaksisch: Oldnzel) is een stad (en oorspronkelijk ook Hanzestad) en tevens een gemeente in Twente in de Nederlandse provincie Overijssel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oldenzaal · Bekijk meer »

Olieverf

Olieverf op een palet Olieverf is een verfsoort, samengesteld uit pigment in de vorm van een zeer fijn gekleurd poeder en een plantaardige olie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Olieverf · Bekijk meer »

Ommelanden (Groningen)

De Ommelanden is de oude naam voor de gebieden in de huidige Nederlandse provincie Groningen die buiten de stad Groningen liggen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ommelanden (Groningen) · Bekijk meer »

Ontginning (cultuur)

Een ontginning is in cultuur gebrachte woeste grond voor agrarisch gebruik of bosbouw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ontginning (cultuur) · Bekijk meer »

Oost-Europa

StAGN In het rood (en paars): Oost-Europa volgens de Verenigde Naties Oost-Europa is een omvangrijk deel van het Europese continent.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oost-Europa · Bekijk meer »

Oost-Frankische Rijk

Het Oost-Frankische Rijk (Latijn: regnum francorum orientalium), Oost-Francië (Latijn: francia orientalis) of Oost-Frankenland, was een vroeg-middeleeuws koninkrijk in Centraal-Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oost-Frankische Rijk · Bekijk meer »

Oost-Friesland

Oost-Friesland volgens de historische en culturele afbakening, met de belangrijkste steden Oost-Friesland (Duits: Ostfriesland, Nedersaksisch: Oostfreesland (uitspraak), Saterfries: Aastfräislound) is een streek in het uiterste noordwesten van de Duitse deelstaat Nedersaksen, grenzend aan de Waddenzee in het noorden en aan de Nederlandse provincie Groningen in het westen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oost-Friesland · Bekijk meer »

Oost-Zeeuws-Vlaanderen

Met Oost-Zeeuws-Vlaanderen wordt tegenwoordig het deel van Zeeuws-Vlaanderen ten oosten van de Braakman bedoeld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oost-Zeeuws-Vlaanderen · Bekijk meer »

Oosterschelde

De Oosterschelde is een zeearm in de provincie Zeeland, en wordt omgeven door de eilanden Schouwen-Duiveland, Tholen, Zuid-Beveland en Noord-Beveland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oosterschelde · Bekijk meer »

Oostzee

De Oostzee of Baltische Zee is een randzee van de Atlantische Oceaan die ruwweg tussen Zweden, Finland, Polen, Duitsland, Denemarken, Rusland en de Baltische staten ligt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oostzee · Bekijk meer »

Opper-Gelre

Opper-Gelre tussen 1473 en 1713 Opper-Gelre of het Overkwartier van Gelre was het zuidelijke van de vier kwartieren van het hertogdom Gelre.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Opper-Gelre · Bekijk meer »

Oppidum

Nages (Languedoc-Rousillon) heeft twee Gallische oppida Schematische weergave van Oppidum Batavorum/Batavodurum (1e eeuw). Een oppidum (Latijn: oppidum (mv.: oppida): verhoogde plaats, versterking) is een hoger gelegen plaats (meestal op een heuvel of plateau gelegen) waarvan de natuurlijke verdediging versterkt is door de mens ten tijde van de Kelten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oppidum · Bekijk meer »

Opstand van Kust-Vlaanderen

romantisch schilderij uit 1837 door Hendrik Scheffer. De Opstand van Kust-Vlaanderen was een opstand van kerels (boeren) en stedelingen die in het Vlaamse kustgebied ontstond en zich uitbreidde naar bijna het hele graafschap Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Opstand van Kust-Vlaanderen · Bekijk meer »

Orakel

Ulm Het twaalfde Tibetaans staatsorakel, Lobsang Namgyal; foto genomen in Nechung tijdens Tibetexpeditie in 1938 heks van Endor, Gustave Doré, 1866 Een orakel (Grieks: χρησμός) verwijst in de eerste plaats naar een uitspraak die onder goddelijke inspiratie werd gedaan, met name in de oudheid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Orakel · Bekijk meer »

Orde van het Gulden Vlies

werk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Orde van het Gulden Vlies · Bekijk meer »

Orléans

Orléans (Latijn: Aurelianum/Aurelia) is een stad in Midden-Frankrijk, 130 km ten zuiden van Parijs.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Orléans · Bekijk meer »

Otto II van Gelre

Otto II van Gelre (ca. 1215 — 10 januari 1271), bijgenaamd de Lamme, was graaf van Gelre en Zutphen van 22 oktober 1229 tot zijn dood in 1271.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Otto II van Gelre · Bekijk meer »

Oude bisdom Kamerijk

Het oude bisdom Kamerijk (tot 1559) sticht Kamerijk binnen de Nederlanden Het oude bisdom Kamerijk was een rooms-katholiek bisdom in de Nederlanden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oude bisdom Kamerijk · Bekijk meer »

Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)

De Oude Rijn is een rivier in de Nederlandse provincies Utrecht en Zuid-Holland, tussen Harmelen en de zee en maakt onderdeel uit van de Rijndelta.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oude Rijn (Harmelen-Noordzee) · Bekijk meer »

Oude Rome

Het ''Forum Romanum'' was het hart van het oude Rome. Het oude Rome Roma saeculum:o '''funderingen van hutten'''x '''graven'''. Hutvormige vroeg-Romeinse urne. Rome tijdens de Republiek. Rome tijdens de Keizertijd. Armenia en Mesopotamia Het oude Rome (Latijn: Roma; Urbs) was een polis in Midden-Italië die uitgroeide tot een wereldrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oude Rome · Bekijk meer »

Oudenburg

Oudenburg is een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oudenburg · Bekijk meer »

Oudnederlands

Oudnederlands is de taal die gesproken en geschreven werd tijdens de vroege middeleeuwen (circa 500 tot 1000) in een deel van de gewesten die nu Nederland en België vormen, verder ook aan de Franse Noordzeekust (Frans-Vlaanderen, nabij Duinkerke, tevens tot Stapel en mogelijk tot aan Berck) en de nu Duitse Nederrijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oudnederlands · Bekijk meer »

Oudwestnederfrankisch

Het Oudwestnederfrankisch vormt samen met het Oudoostnederfrankisch de twee hoofddialecten van het Oudnederfrankisch dat tegenwoordig ook wel Oudnederlands wordt genoemd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oudwestnederfrankisch · Bekijk meer »

Oversticht

Sticht en Oversticht Niet kaartgetrouwe weergave van de kerken van Oversticht op de Kerkenkaart uit ca. 1524 Het Oversticht was het noordelijke gedeelte van de Stichtse Landheerlijkheid waarover de bisschoppen van Utrecht in de Middeleeuwen als vorst de landsheerlijkheid uitoefenden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Oversticht · Bekijk meer »

Overstroming

Overstromingen in Midden- en Zuid Nederland Een overstroming is een gebeurtenis waarbij een aanzienlijke hoeveelheid water uit een meer, rivier of zee plaatsen bereikt die normaal gesproken niet onder water staan.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Overstroming · Bekijk meer »

Paasvuur

De ''poasboake'' van Ligtenberg in 2022 is zojuist aangestoken.Elbe bij Hamburg-Blankenese Timelapse video van paasvuur in Diepenheim (2012) Bij het ''Osterfeuer'' in Seestermühe wordt een stropop verbrand Mensen bekijken paasvuur te Eibergen op 1e Paasdag 2006. Onstwedde op 2e Paasdag 2004. Lippe. Een paasvuur is een soort vreugdevuur dat als ritueel tijdens Pasen in delen van Europa wordt aangestoken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Paasvuur · Bekijk meer »

Palts (verblijfplaats)

Keizerpalts Goslar Een palts is een niet verdedigbare koninklijke verblijfplaats in een geheel van residenties dat als een netwerk over het Frankenrijk en later het Duitse Rijk verspreid lag.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Palts (verblijfplaats) · Bekijk meer »

Paltskapel (Aken)

Exterieur Animatie van de koningspalts in Aken De Paltskapel is het oudste deel van de Dom van Aken en werd gebouwd in 796.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Paltskapel (Aken) · Bekijk meer »

Parijs

De Eiffeltoren, met op de achtergrond de wolkenkrabbers van zakendistrict La Défense Parijs (Frans: Paris) is de hoofdstad en regeringszetel van Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Parijs · Bekijk meer »

Pars pro toto

Pars pro toto (een vorm van synecdoche) is een stijlfiguur waarbij men een gedeelte van een object noemt wanneer men het hele object bedoelt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pars pro toto · Bekijk meer »

Particularisme

Particularisme is het bevorderen van het eigen belang boven, en zo nodig ten koste van, de belangen van anderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Particularisme · Bekijk meer »

Patriciër

Patriciër of Patricius in het Latijn is oorspronkelijk de naam voor de leden van enkele Romeinse geslachten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Patriciër · Bekijk meer »

Paus Honorius III

Honorius III, geboren als Cencio Savelli (Rome, voor 1160 - aldaar, 18 maart 1227) was van 18 juli 1216 tot zijn dood paus als opvolger van Innocentius III.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Paus Honorius III · Bekijk meer »

Paus Urbanus II

Urbanus II, geboren als Odon de Lagery of Odo van Châtillon (Châtillon-sur-Marne, ca. 1035 of 1042 – Rome, 29 juli 1099) trad toe tot de Orde van Cluny, werd later bisschop van Ostia en was paus van 1088 tot 1099.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Paus Urbanus II · Bekijk meer »

Pelagius van Albano

Pelagius (ook wel Pelagus genoemd, † 1230) was kardinaal en bisschop van Albano.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pelagius van Albano · Bekijk meer »

Pepijn de Korte

Pepijn (of Pippijn) (Jupille-sur-Meuse, 714 – Saint-Denis, 24 september 768Annales Necrologici Prumienses, in (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, XIII, Hannover, 1881, p. 219, (ed.), Obituaires de la province de Sens, I.1, Parijs, 1902, p. (Abbaye de Saint-Denis),, Notice sur le plus ancien obituaire de l’abbaye de Saint-Germain des Prés, in Notices et documents publiés pour la société de l’histoire de France, Parijs, 1884, p., Annales Mettenses 768, in (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, I, Hannover, 1826, p. 335.), de Korte of de Jongere genaamd, was vanaf 741 hofmeier en vanaf 751 tot zijn dood de eerste koning der Franken uit het Karolingische huis.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pepijn de Korte · Bekijk meer »

Pepijn van Herstal

Pepijn II van Herstal (Herstal, ca. 635 – Jupille-sur-Meuse, 16 december 714), bekend onder de bijnamen de Jonge, de Middelste of de Dikke, was een Frankische hofmeier.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pepijn van Herstal · Bekijk meer »

Pepijn van Landen

Pepijn I van Landen of de Oudere Frans:Pépin le-Vieux (ca. 580 – 21 februari 639/640 (?)) was van 623 tot 629 en vanaf 639 hofmeier van het Frankische koninkrijk Austrasië onder de Merovingische koningen Chlotharius II, Dagobert I en Sigibert III.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pepijn van Landen · Bekijk meer »

Periodisering

Periodisering is in de geschiedschrijving en de archeologie een manier om de geschiedenis in te delen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Periodisering · Bekijk meer »

Persijn (geslacht)

Persijn is een van oorsprong Kennemer geslacht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Persijn (geslacht) · Bekijk meer »

Personele unie

De personele unie van keizer Karel V Een personele unie is een staatsvorm waarbij twee of meer staten hetzelfde staatshoofd hebben, waar iedere staat de jure onafhankelijk is.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Personele unie · Bekijk meer »

Pest (ziekte)

De wereldwijde verspreiding van de pest onder verschillende knaagdieren en de verspreiding van de ziekte in de periode 1970 - 1998 De pest is een infectieziekte die van de 14e tot en met de 19e eeuw in Europa veelvuldig, bij vlagen epidemisch en zelfs pandemisch voorkwam en enorme aantallen slachtoffers maakte.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pest (ziekte) · Bekijk meer »

Petrus Pictor

Petrus Pictor ('Pieter de Schilder') was een Vlaams geestelijke en Middellatijns dichter die werkzaam was rond 1100 in Sint-Omaars.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Petrus Pictor · Bekijk meer »

Piek (wapen)

piekeniers tijdens de Italiaanse Oorlogen (van Hans Holbein de Jonge) Een piek of spies is een dunne ruim 5 meter lange stok met aan het uiteinde een metalen punt, speciaal bedoeld om een aanval door cavalerie af te slaan.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Piek (wapen) · Bekijk meer »

Pier Gerlofs Donia

Sneek) Illustratie in een boek uit 1622 van hoe Grote Pier eruit kan hebben gezien. Pier draagt hier echter een 17e-eeuws, in plaats van een 16e-eeuws kostuum. Let op de ''kullezak'', die de mannelijkheid symboliseert. (Leeuwarden, Fries Museum) Pier Gerlofs Donia, Grote Pier (Fries: Grutte Pier, in de spelling voor 1980 Greate Pier), (Kimswerd, ca. 1480 - Sneek, 28 oktober 1520) was een Friese krijgsheer, vrijheidsstrijder, kaper, zeerover en volksheld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pier Gerlofs Donia · Bekijk meer »

Pinksteren

Pinksteren (Koinè: Πεντηκοστή, Pentèkostè, "de vijftigste ") of SinksenIn Vlaanderen heet Pinksteren ook wel Sinksen of Sinxen, een verbastering van het Oudfranse sinquiesme, 'vijftigste'.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Pinksteren · Bekijk meer »

Plato

Plato (Oudgrieks:, Plátōn; Athene, ca. 427 v.Chr. – aldaar, 347 v.Chr.) was een Grieks filosoof en schrijver.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Plato · Bekijk meer »

Platteland

Het platteland of landelijk gebied omvat al het gebied buiten de bebouwde kom.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Platteland · Bekijk meer »

Plinius de Oudere

Gaius Plinius Secundus maior (Como, in 23 of 24 na Chr. - nabij Stabiae, 25 augustus 79), bijgenaamd maior, ofwel de Oudere, ter onderscheiding van zijn gelijknamige neef Plinius de Jongere, was een Romeins militair, letterkundige en amateur-wetenschapper.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Plinius de Oudere · Bekijk meer »

Poitou

Wapen van Poitou De voormalige ligging van Poitou. Poitou is een voormalige provincie in het westen van Frankrijk, voortgekomen uit het graafschap Poitiers.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Poitou · Bekijk meer »

Poldermolen

| |- |achtkante poldermolen |- |Wipmolen met open scheprad |- |Spinnenkop |- |Tjasker in Duitsland |- |Molendriegang bij Leidschendam. | Een poldermolen of molengemaal is een windmolen die water van een lager niveau naar een hoger niveau verplaatst.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Poldermolen · Bekijk meer »

Polyptiek (schilderij)

Een polyptiek of veelluik (Grieks: polyptychon; poly.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Polyptiek (schilderij) · Bekijk meer »

Ponthieu

Ponthieu of Ponteland (Latijn: pagus Pontivus) was een gewest, dat aan de kust en de rechteroevermonding van de Somme lag.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ponthieu · Bekijk meer »

Poorter

Buren vanaf de kerk gezien Een zegel van de poorters van Brussel uit 1257 (randschrift: ''INGESIGELE · DER · PORTERS · VAN · BRUSLE'') Poorter is een in de Nederlanden voorkomende historische benaming voor een burger die zich het recht verworven had binnen de poorten van een plaats met stadsrechten te wonen en die bijzondere politieke en economische rechten genoot.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Poorter · Bekijk meer »

Poortgebouw

Poortgebouw in Griethausen Een poortgebouw is een bouwwerk, dat tot doel heeft de in- en uitstroom van personen, goederen en dieren van een bepaald terrein te controleren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Poortgebouw · Bekijk meer »

Poppo van de Friezen

Poppo (674-734), ook wel Bubo en Bobba genaamd, was een Friese koning uit de 8e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Poppo van de Friezen · Bekijk meer »

Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw

Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw is een schilderij van Jan van Eyck uit 1434, geschilderd met olieverf op een eikenhouten paneel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw · Bekijk meer »

Predestinatie

Predestinatie of voorbeschikking is een religieus begrip, betreffende de relatie tussen het begin van alle dingen en het doel van deze dingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Predestinatie · Bekijk meer »

Priester

Rome Een priester of priesteres is in de meeste religies een beambte die als leider of voorganger van cultische handelingen optreedt als bemiddelaar tussen haar godheid (of godheden) en de mensen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Priester · Bekijk meer »

Prins-bisschop

Johann Otto von Gemmingen, prins-bisschop van Augsburg Een prins-bisschop of vorst-bisschop was een bisschop, die naast het geestelijk bestuur over zijn bisdom tegelijkertijd ook het wereldlijk gezag uitoefende over een bepaald territorium, waarvan hij dan de hoogste landsheer was.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Prins-bisschop · Bekijk meer »

Prinsbisdom Luik

Luik in de tweede helft van de 14e eeuw. Bisdom Luik (groen/rood) en prinsbisdom Luik (rood) voor 1559 Het prinsbisdom Luik of (hoog)stift Luik, was oorspronkelijk een bisdom waarover bisschop Notger in 980 van keizer Otto II van het Heilige Roomse Rijk de heerlijke rechten kreeg en dus naast de geestelijke macht ook de wereldlijke macht kon uitoefenen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Prinsbisdom Luik · Bekijk meer »

Proza-Edda

De Proza-Edda is een handboek voor dichters uit middeleeuws IJsland, door Snorri Sturluson waarschijnlijk in Oddi geschreven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Proza-Edda · Bekijk meer »

Publius Cornelius Tacitus

Publius Cornelius Tacitus (ca. 56-117) was een Romeins consul, historicus, schrijver en redenaar.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Publius Cornelius Tacitus · Bekijk meer »

Quentovic

Quentovic was in de vroege middeleeuwen van de 7de tot de 9de eeuw een belangrijke handelshaven in het noorden van Frankrijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Quentovic · Bekijk meer »

Raatakker

Raatakkers, vermeld als ''Romeinsche Legerplaats''. Gemeentekaart 1858. ''Het Oosterse Veld'' bij Noordwolde (Friesland), Noordwolde-Zuid en Vledder. Raatakkers bij het Wekeromse Zand Rogge op de raatakkers Opslag van boekweit door bij de oogst uitgevallen zaad op de raatakkers Luchtbeeld van raatakkers bij Neerpelt Een raatakker (ook: Celtic field) is een kleine, min of meer vierkante of rechthoekige aaneensluitende akker zoals die vanaf de Late Bronstijd tot in de Romeinse tijd als landbouwsysteem werd gebruikt voor de verbouw van primitieve graansoorten als emmertarwe en spelt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Raatakker · Bekijk meer »

Radboud (koning)

Radboud, of eigenlijk Radbod (Fries: Redbad, Oudfries: *Rêdbêd) (voor 670-719) was een koning van de Friezen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Radboud (koning) · Bekijk meer »

Recht

Vrouwe Justitia is het symbool voor de rechtspraak Het recht is een toestand die door sommige menselijke handelingen verstoord of aangetast, en door andere gehandhaafd, tot stand gebracht of hersteld kan worden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Recht · Bekijk meer »

Reformatie

De protestantse Reformatie is het zestiende-eeuwse schisma binnen het westerse christendom, dat ingezet werd door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Reformatie · Bekijk meer »

Regent (bestuurder)

Emma Een regent is een bestuurder die al dan niet namens een andere persoon of personen optreedt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Regent (bestuurder) · Bekijk meer »

Reiderland (landstreek)

Het Reiderland (Duits: Rheiderland) is een landstreek in het grensgebied van Nederland en Duitsland, onderdeel van de Nederlandse provincie Groningen en de Landkreis Leer in Oost-Friesland in de Duitse deelstaat Nedersaksen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Reiderland (landstreek) · Bekijk meer »

Reinier I van Monaco

Reinier Grimaldi (1267 – 1314) was de eerste soevereine Grimaldi heerser van Monaco.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Reinier I van Monaco · Bekijk meer »

Reinoud I van Gelre

Reinoud I van Gelre (1255 – Montfort, 9 oktober 1326).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Reinoud I van Gelre · Bekijk meer »

Reinoud II van Gelre

Reinald II Valkenjachtzegel (1315) alt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Reinoud II van Gelre · Bekijk meer »

Reinoud III van Gelre

Reinoud III of Reinald III (13 mei 1333 - 4 december 1371) was hertog van Gelre en graaf van Zutphen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Reinoud III van Gelre · Bekijk meer »

Reinoud IV van Gelre

Reinald van Gulik (of Reinoud IV van Gelre) (rond 1365 - Terlet bij Arnhem, 25 juni 1423) was een zoon van hertog Willem II/VII van Gulik († 1393) en Maria van Gelre († 1397), dochter van Reinoud II, Hertog van Gelre.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Reinoud IV van Gelre · Bekijk meer »

Rekenen

detail van Allegorie van de rekenkundedoor Laurent de La Hyre Rekenen in groep 3 van de basisschool Met rekenen, aritmetica, cijferkunst, rekenkunde wordt een aantal bewerkingen, ook wel operaties genoemd, aangeduid die op getallen worden uitgevoerd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rekenen · Bekijk meer »

Remaclus

Remaclus of Remakel (Aquitanië, ca. 600 - Stavelot, ca. 673) was een geestelijke, kloosterstichter, missiebisschop en bisschop van Maastricht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Remaclus · Bekijk meer »

Renaissance

Rafael, ''De School van Athene'' De renaissance (letterlijk: wedergeboorte) is een periode in de Europese cultuurgeschiedenis die volgde op de middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Renaissance · Bekijk meer »

Renaissance in de Nederlanden

De renaissance in de Nederlanden maakte zoals elders in Europa een bloeiperiode door van kunsten en letteren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Renaissance in de Nederlanden · Bekijk meer »

Renaissance van de twaalfde eeuw

Kruisgang Abdij van Moissac (1059-1131) Crypte Kathedraal van Canterbury (begin 12e eeuw) Palermo (ca. 1160) Emaille uit Limoges (ca. 1180-90) Evangeliarium van Hendrik de Leeuw (12e eeuw) De renaissance van de twaalfde eeuw was een culturele bloeiperiode tijdens de hoge middeleeuwen die gekenmerkt werd door veranderingen op velerlei gebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Renaissance van de twaalfde eeuw · Bekijk meer »

Renaissancehumanisme

Venetië, inv. 228) Het renaissancehumanisme (meestal kortweg humanisme genoemd) is een moderne benaming voor een intellectuele beweging in de tijd van de renaissance, die voor het eerst door Francesco Petrarca op gang werd gebracht en belichaamd, in Florence haar voornaamste centrum had en zich in de 15e en 16e eeuw in meer of mindere mate verspreidde over het merendeel van Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Renaissancehumanisme · Bekijk meer »

Residentie

Boma. Een residentie is, letterlijk, een plaats waar iemand of iets verblijft.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Residentie · Bekijk meer »

Retoriek

Retoriek is de beeldspraak die gebruikmaakt van clichés en bombastisch taalgebruik.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Retoriek · Bekijk meer »

Richard I van Engeland

Richard I Leeuwenhart (Engels en Frans: Richard Cœur de Lion, Engels ook wel: Lionhearted, Occitaans: Ricard Còr de Leon) (Oxford, 8 september 1157 – Châlus bij Limoges (Frankrijk), 6 april 1199) was koning van Engeland van 1189 tot 1199 en nam als kruisvaarder deel aan de Derde Kruistocht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Richard I van Engeland · Bekijk meer »

Richard Pafraet

Bladzijde uit woordenboek van Giovanni Tortelli in 1495 door Pafraet gedrukt Richard Pafraet of Paffraet (Keulen, Circa. 1455 - Deventer, 3 april 1512) was een van oorsprong Duitse drukker die in de periode van 1477 tot en met 1512 actief was in Deventer.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Richard Pafraet · Bekijk meer »

Richilde van Henegouwen

Richilde (ca. 1020 - 15 maart 1086), gravin van Henegouwen tussen 1051 en 1076, wordt in de literatuur zowel Richilde van Henegouwen, als Richilde van Egisheim genoemd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Richilde van Henegouwen · Bekijk meer »

Ridder (ruiter)

Sacré-Cœur Het gebruik van de lans door het boven de arm te houden op het tapijt van Bayeux. Rond deze tijd werd de nieuwe manier van het gebruik van de lans ontwikkeld Middeleeuwse illustratie van de geïdealiseerde ridder Ulrich von Liechtenstein uit de 14e-eeuwse Codex Manesse De Slag bij Azincourt, 15e-eeuwse afbeelding Ruiter speelt een steekspel na, 2006 Ridderuitrusting Een ridder en zijn dame, een afbeelding van hoofse liefde, afbeelding uit ca. 1320 Een ridder (een woord afgeleid van "rijder" als leenvertaling van het Oudfranse "chevalier") was in de middeleeuwen een bereden en bepantserde soldaat (ruiter), die persoonlijk de ridderslag ontvangen had.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ridder (ruiter) · Bekijk meer »

Ridderschap (instituut)

De Ridderschap was in de Republiek der Verenigde Nederlanden het college waarin de edelen van een gewest verenigd waren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ridderschap (instituut) · Bekijk meer »

Rijks-Italië

kaart van Rijks-Italië in 1789. Rijks-Italië (Duits: Reichsitalien) of Koninkrijk Italië (Duits: Königreich Italien, Latijn: Regnum Italiae of Regnum Italicum) was de benaming voor de Italiaanse gebieden die onderdeel uitmaakten van het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijks-Italië · Bekijk meer »

Rijks-Vlaanderen

Topografische kaart van het Graafschap Vlaanderen met de grens van het Heilige Roomse Rijk in het rood. Rijks-Vlaanderen lag ten oosten van deze grens Het wapen van Aalst (sinds 1986) dat zowel deel uitmaakte van het Heilig Roomse Rijk als van het graafschap Vlaanderen (Rijks-Vlaanderen) Rijks-Vlaanderen is de benaming voor het gedeelte van het graafschap Vlaanderen dat zich binnen de grenzen van het Heilige Roomse Rijk bevond en in leen werd gehouden van de Duitse keizer.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijks-Vlaanderen · Bekijk meer »

Rijkskerkenstelsel

Het rijkskerkenstelsel wordt vooral geassocieerd met keizer Otto I de Grote. In een rijkskerkenstelsel (Duits: Reichskirchensystem) vertrouwde een middeleeuwse Europese vorst zo veel mogelijk land en bestuurszaken toe aan door hem benoemde rooms-katholieke bisschoppen en abten in de plaats van aan leken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijkskerkenstelsel · Bekijk meer »

Rijksvrijheid

Bremen is vastgelegd Het Prinsbisdom Luik was rijksvrij en kon daarom zelf verdragen sluiten, zolang die niet ingingen tegen de belangen van de keizer en het rijk Rijksvrijheid, ook wel rijksonmiddellijkheid genoemd (Duits: Reichsfreiheit of Reichsunmittelbarkeit), was in het Heilige Roomse Rijk de staatsrechtelijke term voor personen, steden, dorpen en landsdelen die niet aan een lokale heer maar onmiddellijk aan het rijk en de keizer verantwoording schuldig waren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijksvrijheid · Bekijk meer »

Rijn

Bordje bij Lai da Tuma, Surselva, Graubünden, Zwitserland waar de Rijn begint. De plaquette houdt het op 1320 kilometer Rijnlengte als gevolg van een schrijffouthttp://www.waarmaarraar.nl/pages/re/51418/De_Rijn_is_korter_dan_gedacht_.html De Rijn is korter dan gedacht op Waarmaarraar.nl Voor-Rijn, Oberalpgebergte Tussen Ilanz en Chur Tussen Balzers en Trübbach Waterval in de Rijn bij Schaffhausen Bij Bazel Van Eltville tot aan Bingen Rijn bij Assmannshausen (gem. Rüdesheim am Rhein) Loreley Rijn bij Düsseldorf De Boven-Rijn bij Spijk Het Bijlandsch Kanaal bij Tolkamer Het Bijlandsch Kanaal bij Millingen aan de Rijn De Rijn van Walsum en Orsoy (vooraan beneden) tot Düsseldorf, Duitsland. De Rijn (Duits: Rhein, Frans: Rhin, in het Nederlands vroeger ook: Rhijn) is met 1232 kilometer een van de langste rivieren van Europa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijn · Bekijk meer »

Rijnland (Duitsland)

Het Rijnland in 1905 Het Rijnland (Duits: Rheinland, Ripuarisch: Rhingland) is een niet scherp afgebakend gebied in Duitsland aan weerszijden van de Rijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijnland (Duitsland) · Bekijk meer »

Rijnland (gouw)

Gereconstrueerde gouwkaart uit 1890 van de indeling van Nederland en omstreken in gouwen in de 10e eeuw Rijnland was in de middeleeuwen een gouw in het zuiden van Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijnland (gouw) · Bekijk meer »

Rijst

Rijst is een cultuurgewas uit het geslacht Oryza.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rijst · Bekijk meer »

Ringmuur

Ringmuur van de vesting Chotyn, (Oekraïne). Een ringmuur of omsluitingsmuur is een weermuur die een kasteel of een vergelijkbaar verdedigingswerk ringvormig omsluit.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ringmuur · Bekijk meer »

Ringwal

Hunneschans bij Duno Ringwalburcht de Hunenschans Uddel Een ringwal, ringwalburcht, walburcht of vluchtburg is een type versterking dat in Europa voorkwam gedurende de prehistorie, met name vanaf de latere bronstijd en ijzertijd en in sommige gebieden tot in de vroege middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ringwal · Bekijk meer »

Robrecht I de Fries

Robrecht I de Fries (ca. 1029/32 – Kasteel van Wijnendale, 13 oktober 1093) was graaf van Vlaanderen van 1071 tot aan zijn dood en regent van West-Frisia van 1063 tot 1070 namens de minderjarige Dirk V.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Robrecht I de Fries · Bekijk meer »

Robrecht III van Vlaanderen

Robert III. Robrecht van Béthune / van Dampierre (1249 – Ieper, 17 september 1322), bijgenaamd De Leeuw van Vlaanderen, was 1272-1280 graaf van Nevers door zijn huwelijk en 1305-1322 (als Robrecht III) graaf van Vlaanderen als opvolger van zijn vader.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Robrecht III van Vlaanderen · Bekijk meer »

Roer (rivier)

De Roer (Duits: Rur) is een zijrivier van de Maas.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Roer (rivier) · Bekijk meer »

Rogge (graan)

Rogge (Secale cereale) is een kruisbevruchtende graansoort die net als de overige granen behoort tot de grassenfamilie.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rogge (graan) · Bekijk meer »

Rogier van der Weyden

Rogier van der Weyden (aanvankelijk Frans: Roger de le Pasture) (Doornik, 1399/1400 — Brussel, 18 juni 1464) was een kunstschilder die gerekend wordt tot de school der Vlaamse Primitieven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rogier van der Weyden · Bekijk meer »

Rollo

Rollo de Noorman (ca. 846 – 933), later gedoopt als Robert, was een Viking en de eerste Hertog van Normandië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rollo · Bekijk meer »

Romaanse architectuur

Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Doornik Romaanse architectuur is de benaming voor een stijlperiode in de architectuur in Europa die duurde van ca.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Romaanse architectuur · Bekijk meer »

Romanisering

Romanisering was het proces waarbij de door Romeinen onderworpen volken geleidelijk de Romeinse cultuur, gewoonten en taal (het Latijn) overnamen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Romanisering · Bekijk meer »

Rome (stad)

Rome (Italiaans: Roma) is de hoofdstad van Italië en het bestuurlijk centrum van de regio Lazio en de Città Metropolitana di Roma Capitale (voorheen de provincie Rome).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rome (stad) · Bekijk meer »

Romeins recht

Het Romeins recht heeft zich ontwikkeld over een periode van meer dan 2.500 jaar vanaf ca 550 v. Chr.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Romeins recht · Bekijk meer »

Romeinse mythologie

Het begrip Romeinse mythologie is tweeledig.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Romeinse mythologie · Bekijk meer »

Romeinse Rijk

Het Romeinse Rijk (Latijn: Imperium Romanum) was van oorsprong een stadstaat op het Italisch schiereiland die zich vanaf de zesde eeuw voor Christus begon uit te breiden en uitgroeide tot een rijk van zo'n zes miljoen vierkante kilometer met 120 miljoen inwoners.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Romulus Augustulus

Flavius Romulus Augustus, beter bekend als Romulus Augustulus (ca. 461 - na 476, mogelijk rond 500 nog in leven), wordt beschouwd als de laatste keizer van het West-Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Romulus Augustulus · Bekijk meer »

Rondboogvenster

Een eenvoudig rondboogvenster Een rondboogvenster met omlijsting Rondboogvensters zijn vensters waarvan de vensteropeningen door een rondboog worden bekroond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rondboogvenster · Bekijk meer »

Roofbouw

Roofbouw is het onverstandig beheer van landbouwgrond, waardoor deze grond het vermogen verliest om de opbrengsten van voorheen nog te kunnen leveren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Roofbouw · Bekijk meer »

Rooms-Katholieke Kerk

Petrus (875) Andrej Roebljov (ca. 1400) De Rooms-Katholieke Kerk is met meer dan 1,2 miljard volgelingen het grootste kerkgenootschap ter wereld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rooms-Katholieke Kerk · Bekijk meer »

Rorik

H.W. Koekkoek in 1912 Rorik, ook wel Rurik, Roerik van Dorestad of Hrørek (ca. 820 – na 873, voor 882) was een Deense Viking uit Jutland die tussen 841 en 873 als hertog over een deel van Frisia heerste, het graafschap West-Frisia.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rorik · Bekijk meer »

Rotterdam

De Coolsingel Rotterdam is een havenstad in het westen van Nederland, in de provincie Zuid-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rotterdam · Bekijk meer »

Rudolf Agricola

Lucas Cranach Rudolf Agricola Rudolf Agricola (ook Rodolphus Agricola Phrisius), eigenlijk Roelof Huesman of Huisman (Baflo, 23 augustus 1443 — Heidelberg, 27 oktober 1485), was een van de belangrijkste vroeg-humanistische geleerden van de noordelijke Lage Landen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rudolf Agricola · Bekijk meer »

Rudolf I (rooms-koning)

Rudolf I (ook bekend als Rudolf (IV) van Habsburg (Duits Rudolf von Habsburg, Latijn: Rudolphus, Tsjechisch: Rudolf Habsburský) (Slot Limburg, Breisgau, 1 mei 1218 — Speyer, 15 juli 1291) was koning van Duitsland van 1273 tot zijn dood. Hij speelde een belangrijke rol in het aan de macht brengen van het huis Habsburg onder de keizerlijke feodale dynastieën. Rudolf was oorspronkelijk een Zwabische graaf en hij was de eerste Habsburger die de hertogdommen Oostenrijk en Stiermarken verwierf, gebieden die nog meer dan 600 jaar onder Habsburgse heerschappij zouden blijven en die de kern van de Habsburgse monarchie en hedendaags Oostenrijk zou vormen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Rudolf I (rooms-koning) · Bekijk meer »

Ruilhandel

Ruilhandel is de vorm van handel waarbij goederen geruild worden voor andere goederen, zonder tussenkomst van geld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ruilhandel · Bekijk meer »

Saint-Hubert (België)

Saint-Hubert (Waals: Sint-Houbert) is een stad in de Belgische provincie Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Saint-Hubert (België) · Bekijk meer »

Saksen (volk)

Elbe (geel) Met het begrip Saksen (Latijn: Saxones, Oudengels: Seaxe, Oudsaksisch: Sahson, Nederduits: Sassen, Duits Sachsen) worden bevolkingsstammen aangeduid die zich tijdens de late Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen op een gebied bevonden dat aan de Noordzee en Oostzee lag, in het noorden van wat nu Nederland en Duitsland is, tot aan het Duitse middelgebergte.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Saksen (volk) · Bekijk meer »

Saksenoorlogen

De Saksenoorlogen (772–804) zijn een reeks oorlogen tussen het Frankische rijk van Karel de Grote en de Saksen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Saksenoorlogen · Bekijk meer »

Salische Franken

Zegelring van Childerik I (436-482) Salische Franken (of Saliërs) waren een noordwestelijke subgroep binnen het stamverband van de vroege Franken, die voor het eerst werden beschreven in historische bronnen uit de derde eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Salische Franken · Bekijk meer »

Salische Wet

St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 731) De Salische Wet, in het Latijn de Lex Salica of het Pactus legis Salicae, is een wetboek van de Salische Franken, samengesteld door koning Clovis.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Salische Wet · Bekijk meer »

Salland

Kaart van Salland uit 1757 Salland (Nedersaksisch: Sallaand) is een landstreek in het westen van de Nederlandse provincie Overijssel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Salland · Bekijk meer »

Sanitaire revolutie

De sanitaire revolutie was de scheiding van drink- en afvalwater in het Verenigd Koninkrijk in de negentiende eeuw die een belangrijke vooruitgang betekende bij het voorkomen van ziektes.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sanitaire revolutie · Bekijk meer »

Sûre

De Sûre (Duits, Luxemburgs: Sauer, Waals: Seure) is een rivier in de Belgische provincie Luxemburg, het Groothertogdom Luxemburg en Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sûre · Bekijk meer »

Scandinavië

Rood: Noorwegen, Zweden, Denemarken.Oranje: Finland, IJsland, Faeröereilanden. Satellietopname van Noorwegen, Zweden en Finland in de winter Typisch Scandinavische huizen in Noorwegen Kaart uit Scandinavië uit 1539, de Carta Marina van Olaus Magnus. Scandinavië is de naam waarmee een gebied in het noorden van Europa wordt aangeduid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Scandinavië · Bekijk meer »

Schaking

Een schaking is het zonder toestemming wegvoeren van een vrouw, met de bedoeling om met haar te gaan samenwonen of trouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schaking · Bekijk meer »

Scheepvaart

Binnenvaartschip De scheepvaart is het vervoer en verkeer van goederen, mensen en dieren over water.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Scheepvaart · Bekijk meer »

Schelde (rivier)

Scheldebron te Gouy Schelde te Bléharies, kort na het binnenstromen in België Ruien (Oost-Vlaanderen) Satellietfoto van de Schelde bij Antwerpen De Schelde bij Antwerpen, photochrom, ca. 1890-1900 De Schelde (Frans: Escaut) is een 350 kilometer lange rivier die ontspringt in de Franse gemeente Gouy in het noorden van Frankrijk en door België en het zuidwesten van Nederland naar de Noordzee stroomt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schelde (rivier) · Bekijk meer »

Schepen

Een schepen (van Latijn scabino; Italiaans: assessore; Frans: échevin, Duits: Schöffe, Luxemburgs: Schäfferot; meervoud schepenen) is een openbaar bestuurder op plaatselijk niveau.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schepen · Bekijk meer »

Schepenbank

Wapenkaart schepenen van Rotterdam van 1669 - 1811 Een schepenbank was tijdens de middeleeuwen en het ancien régime een bestuurlijke instelling met bijzondere bevoegdheden toegekend door de koning of feodale heer van het betreffende grondgebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schepenbank · Bekijk meer »

Schieringers

De Schieringers was de aanduiding van een partij in partijtwisten die in de 14de en 15de eeuw Groningen en Friesland teisterden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schieringers · Bekijk meer »

Schieringers en Vetkopers

Schieringers en Vetkopers zijn de namen van de twee partijen in de twisten in Friesland en Groningen in de late middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schieringers en Vetkopers · Bekijk meer »

Scholastiek

Scholastiek is de middeleeuwse filosofie met een sterk metafysisch karakter die in de 11e eeuw als onderwijsmethode tot ontwikkeling kwam in de stedelijke scholen en verder uitgebouwd werd in de 12e en 13e eeuw aan de universiteiten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Scholastiek · Bekijk meer »

Schout

vierschaar in Leiden Alkemade van 1806. De schout (ook schult, schulte, scholtis, gelatiniseerd tot scultetus) was een ambtenaar belast met bestuurlijke en gerechtelijke taken en het handhaven van de openbare orde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schout · Bekijk meer »

Schrijven

China en in Meso-Amerika. Deze kleitablet wordt gedateerd ca. 2350 v.Chr. hellenistische tijd opgerichte Bibliotheek van Celsus in Efese, Turkije die meer dan 12.000 perkamentrollen bewaarde alfabet. De vroegste sporen van het Oudnederlands dateren van ca. 425-450 (de runeninscriptie van Bergakker) en de 6e eeuw (de Salische wet) met de zin "Maltho thi afrio lito". Het betekent "Ik zeg je: ik maak je vrij, halfvrije". Een meer bekend, literair vers komt van een Vlaamse monnik: "Hebban olla vogala nestas bigunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu" wat staat voor "Alle vogels zijn aan hun nesten begonnen behalve ik en jij wel waarop wachten wij?"Het http://onw.inl.nl/ Oudnederlands woordenboek beschouwt de zin uit de Salische wet als oudste. Mees denkt daar anders over in http://books.google.nl/books?id.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Schrijven · Bekijk meer »

Semois

De Semois (Waals: Simwès, in Frankrijk: Semoy, verouderd Duits: Sesbach) is een rechterzijrivier van de Maas.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Semois · Bekijk meer »

Servaas van Maastricht

Servaas van Maastricht, Servatius, Sarbatios of Aravatius (Armeens: Սերվատիոս; Servatios), meestal aangeduid als Sint-Servaas of Sint-Servatius, zonder plaatsnaamtoevoeging (Groot-Armenië? – Tongeren of Maastricht, 4e eeuw of 5e eeuw), is de eerste, historisch verifieerbare bisschop in de Nederlanden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Servaas van Maastricht · Bekijk meer »

Severus Alexander

Severus Alexander (Arca Caesarea (het huidige Arqa in Noord-Libanon), 1 oktober 208 - nabij Mogontiacum (Mainz), maart 235) was van 13 maart 222 tot zijn dood keizer van Rome.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Severus Alexander · Bekijk meer »

Siegfried van Luxemburg

Siegfried van Luxemburg (922 – 15 augustus 998) was de eerste graaf van Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Siegfried van Luxemburg · Bekijk meer »

Singel (gracht)

Witte Singel in Leiden Een singelgracht, singel of vest(e) is een water rond een binnenstad, vaak een overblijfsel van de middeleeuwse verdedigingsgracht van een vestingstad.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Singel (gracht) · Bekijk meer »

Sint-Adelbertabdij

De Sint-Adelbertabdij is een benedictijnenabdij in Egmond-Binnen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sint-Adelbertabdij · Bekijk meer »

Sint-Baafsabdij

Sint-Baafsabdij op een kaart van 1534, niet lang voor de afbraak Plattegrond Lavatorium (links) en kloostergang (rechts) Refectorium Buitenkant werk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sint-Baafsabdij · Bekijk meer »

Sint-Elisabethsvloed (1421)

De Sint-Elisabethsvloed van 1421 was een watersnoodramp in de graafschappen Zeeland, Holland en Vlaanderen die plaatsvond op of rond 19 november 1421, de naamdag van Sint-Elisabeth.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sint-Elisabethsvloed (1421) · Bekijk meer »

Sint-Gertrudiskerk (Nijvel)

De collegiale Sint-Gertrudiskerk in de Belgische stad Nijvel is een van de oudste en grootste nog bestaande romaanse kerken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sint-Gertrudiskerk (Nijvel) · Bekijk meer »

Sint-Luciavloed

De Sint-Luciavloed (ook wel stormvloed van 1287) was een zware stormvloed die plaatsvond van 13 op 14 december 1287, de naamdag van de Heilige Lucia.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sint-Luciavloed · Bekijk meer »

Sint-Omaars

Sint-Omaars (Frans: Saint-Omer) is een stad in het noorden van Frankrijk (departement Pas-de-Calais), op de grens tussen Frans-Vlaanderen en Artesië, gelegen aan de rivier de Aa en de Canal de Neufossé (Nieuwegracht).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sint-Omaars · Bekijk meer »

Sint-Pietersabdij (Gent)

Gentse Sint-Pietersabdij in de 17e eeuw (''Flandria illustrata'') werk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sint-Pietersabdij (Gent) · Bekijk meer »

Sinterklaas

Sinterklaas (hier vertolkt door Bram van der Vlugt) tijdens ''Het Feest van Sinterklaas'' in 2007Sinterklaas (ook Sint-Nicolaas, Sint of de Goedheiligman) is de hoofdpersoon van het eeuwenoude sinterklaasfeest.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sinterklaas · Bekijk meer »

Skåne

Skåne (Duits en Nederlands: Schonen, Latijn: Scania) is een zogenoemd landschap in het uiterste zuiden van het Zuid-Zweedse landsdeel Götaland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Skåne · Bekijk meer »

Skåne län

Residentie van de landshövding in Malmö Skåne län, Nederlands: provincie Skåne, is het län, de provincie in Zweden het meest naar het zuiden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Skåne län · Bekijk meer »

Slag aan de Boorne

De Slag aan de Boorne (Fries: Slach oan de Boarn) of Slag bij Jirnsum (Fries: Slach by Jirnsum), was een veldslag in de 8e eeuw in Friesland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag aan de Boorne · Bekijk meer »

Slag bij Ane

Otto II van Lippe spreekt de banvloek uit over Rudolf van Coevorden. De heren van Gelre en Amstel tonen hun wonden aan bisschop Wilbrand van Oldenburg (Frederik Zürcher, 1825-1876). Monument in Ane ter nagedachtenis aan de slag. De Slag bij Ane was een veldslag in 1227 tussen een ridderleger van de bisschop van Utrecht, Otto van Lippe, en de troepen van burggraaf van Coevorden, Rudolf II van Coevorden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Ane · Bekijk meer »

Slag bij Guinegate (1479)

De eerste Slag bij Guinegate of Slag van Blangijs werd gestreden bij Enguinegatte op 7 augustus 1479 en eindigde in een overwinning van de Vlamingen en Habsburgers onder leiding van aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk op de Fransen onder bevel van Filips van Crèvecœur.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Guinegate (1479) · Bekijk meer »

Slag bij Kassel (1071)

De slag bij Kassel werd op 20 februari 1071 op de Kasselberg uitgevochten, en is een van de drie veldslagen die in de buurt van de stad Kassel (huidig Frans-Vlaanderen) werden geleverd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Kassel (1071) · Bekijk meer »

Slag bij Nancy

De Slag bij Nancy was een veldslag op 5 januari 1477 tussen de Bourgondiërs, onder leiding van Karel de Stoute die de stad Nancy belegerde, en troepen uit Zwitserland en Lotharingen, aangevoerd door René II, hertog van Lotharingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Nancy · Bekijk meer »

Slag bij Pevelenberg

Het slagveld vanaf de beek met de kerk en de Pevelenberg op de achtergrond De Slag bij Pevelenberg werd op 18 augustus 1304 geleverd nabij Pevelenberg (nu het Noord-Franse Mons-en-Pévèle) tussen een strijdmacht uit de Vlaamse gewesten en een Frans leger onder koning Filips IV.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Pevelenberg · Bekijk meer »

Slag bij Poitiers (732)

Tijdens de Slag bij Poitiers in oktober 732 of 733 versloeg de Frankische hofmeier Karel Martel een Moors leger onder emir Abdul Rahman.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Poitiers (732) · Bekijk meer »

Slag bij Vicus Helena

De Slag bij Vicus Helena was een veldslag tussen het West-Romeinse leger onder bevel van magister militum Aetius en de Salische Franken, geleid door koning Chlodio.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Vicus Helena · Bekijk meer »

Slag bij Vlaardingen (1018)

Reënscenering - strijdtoneel Reënscenering - Duitse cavaleristen De Slag bij Vlaardingen werd op 29 juli 1018 gevoerd door graaf Dirk III van West-Frisia (voorloper van het latere graafschap Holland) tegen keizer Hendrik II.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Vlaardingen (1018) · Bekijk meer »

Slag bij Warns

Sint Joris de vier heren van Montfoort, waarvan drie bij de veldslag van 1345 sneuvelden. Van links naar rechts, Jan I van Montfoort, zijn oudoom Roelof de Rover en zijn oom Willem de Rover, heer van Heulenstein. De laatste knielende figuur is vermoedelijk Willems zoon Hendrik, die de slag overleefde. Het is het op een na oudste bewaarde schilderij van Nederland.)p. an An, hier p. 86.rooij, 'https://www.dbnl.org/tekst/_mad001198901_01/_mad001198901_01_0019.php De Memorietafel van de heren van Montfoort en het Hollandse gravenhof omstreeks 1400',in: ''Madoc'' (1986), p. 22-26. De Friese Zeelanden rond 1300 De Slag bij Warns (Fries: Slach by Warns), eigenlijk Slag bij Stavoren, was een veldslag in de Fries-Hollandse oorlogen tussen graaf Willem IV van Holland en Henegouwen en de Westerlauwerse Friezen, op 26 september 1345.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Warns · Bekijk meer »

Slag bij Westkapelle

De Slag bij Westkapelle was een slag die plaatsvond op 4 juli 1253 bij Westkapelle tussen Holland en Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Westkapelle · Bekijk meer »

Slag bij Woeringen

De vaandelwagen van de aartsbisschop van Keulen met de sleutel van de stad Keulen (uit: Johann Koelhoff der Jüngere: ''Die Cronica van der hilliger stat van Coellen'', Köln 1499. Fragment van een monument in Düsseldorf dat de bruutheid van de slag uitbeeldt. De Slag bij Woeringen vond plaats op 5 juni 1288 en was het einde van de Limburgse Successieoorlog.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Woeringen · Bekijk meer »

Slag bij Zierikzee

De Slag bij Zierikzee, ook wel Slag op de Gouwe, was een zeeslag tussen een Frans-Hollandse vloot en een Vlaamse vloot die plaatsvond op 10 en 11 augustus 1304 op de Gouwe bij Zierikzee.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag bij Zierikzee · Bekijk meer »

Slag om het Beverhoutsveld

''Slag op het Beverhoutsveld'' in de chroniques van Jean Froissart (Berlin Staatsbibliothek, Preussischer Kulturbesitz / 15e eeuw) met de Gentenaars onder de zwarte vlag met witte leeuw De Slag om het Beverhoutsveld werd op 3 mei 1382 geleverd op de grens van Beernem, Oostkamp en Assebroek.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slag om het Beverhoutsveld · Bekijk meer »

Slagzwaard

Het slagzwaard is een groot zwaard, met een breed lemmet en een langer handvat, waardoor twee handen het royaal kunnen vasthouden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slagzwaard · Bekijk meer »

Slavernij

Afrika naar een schets van David Livingstone, gravure uit Horace Waller: ''The last journals of David Livingstone in Central Africa, from 1865 to his death'', London, 1874 Smeedijzeren slavenhalsboei of ''banditi''. Wereldmuseum Amsterdam. 19e-eeuwse afbeelding van een Arabische slavenkaravaan in de Sahara Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander'slavernij' in Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002), Microsoft Corporation/Het Spectrum of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slavernij · Bekijk meer »

Slavische volkeren

Landen waar Zuid-Slavische talen worden gesproken. De Slavische volkeren omvatten de Indo-Europese volken die een taal uit de Slavische taalfamilie spreken en worden aan de hand van de onderverdeling van deze taalfamilie onderscheiden in Oost-, West- en Zuid-Slaven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Slavische volkeren · Bekijk meer »

Sleepnet (visserij)

Vissersboot met aan beide kanten sleepnetten. Een sleepnet of schrobnet is een visnet dat door het water wordt gesleept.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sleepnet (visserij) · Bekijk meer »

Sloe

Situatie in 1696. Het Sloe is een voormalig vaarwater tussen Walcheren en Zuid-Beveland in de provincie Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sloe · Bekijk meer »

Sluis (stad)

Sluis (West-Vlaams: Sluus) is een vestingstad in het westen van Zeeuws-Vlaanderen, in de Nederlandse provincie Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sluis (stad) · Bekijk meer »

Sluis (waterbouwkunde)

Sluis op het Albertkanaal te Godsheide in herstelling (2004) Grave Sluis in Spoykanaal te Kleve-Wardhausen, Duitsland Kennet-Avonkanaal in Engeland. De Caenheuvelsluizen Sluizen van Goebeng, Soerabaja, 1906..1930. Collectie KITLV. Sluis bij het Sluizen van Fonserannes (Canal du Midi, Frankrijk). Een sluis of sas is een waterbouwkundig kunstwerk in een waterkering tussen twee waterwegen met een verschillend waterpeil, dat dient om water te keren, maar dat door een beweegbaar mechanisme ook water of schepen kan laten passeren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sluis (waterbouwkunde) · Bekijk meer »

Snorri Sturluson

Snorri Sturluson (Hvammur, 1179 - Reykholt, 23 september 1241) was een IJslandse skald, dichter, geschiedschrijver en politicus.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Snorri Sturluson · Bekijk meer »

Sociale klasse

Een sociale klasse is, in een maatschappij, een groep mensen met een vergelijkbare economische positie, en daardoor met vergelijkbare levenskansen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sociale klasse · Bekijk meer »

Soissons (stad)

Soissons is een Franse gemeente, gelegen in de Aisne en het gewest Picardië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Soissons (stad) · Bekijk meer »

Soldatenkeizers

Decius liet zich meestal afbeelden in soldatenuitrusting De soldatenkeizers (235-285) waren de keizers die als commandant door hun veelal opstandige legioenen tot keizer waren uitgeroepen tijdens de Romeinse crisis van de 3e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Soldatenkeizers · Bekijk meer »

Somme (rivier)

L'Etoile De Somme (Middelnederlands: Zomme, Vlaams: Zoom) is een rivier in Hauts-de-France (Frankrijk).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Somme (rivier) · Bekijk meer »

Spaarveld

Spaarvelden in de muur Een spaarveld of spaarnis is een ondiepe, blinde nis in een muur, waardoor materiaal, zoals baksteen, uitgespaard wordt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Spaarveld · Bekijk meer »

Spanje

Spanje, officieel het Koninkrijk Spanje (Spaans: Reino de España), is een land in het zuidwesten van Europa met inwoners, een oppervlakte van en met hoofdstad Madrid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Spanje · Bekijk meer »

Spitsboog

spitsboog Een spitsboog is een boog waarvan de vorm wordt bepaald door twee symmetrische cirkeldelen die elkaar in de top snijden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Spitsboog · Bekijk meer »

Staand leger

Een staand leger is een permanent leger dat ook in vredestijd in dienst wordt gehouden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Staand leger · Bekijk meer »

Stadhouder

Maurits van Oranje (1567-1625) is een van de bekendste stadhouders in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Stadhouder was de titel van een van de belangrijkste functionarissen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stadhouder · Bekijk meer »

Stadjer

Stadjer (ook stadjeder) is een Groningse benaming voor een bewoner van de stad Groningen, ook wel Groninger genoemd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stadjer · Bekijk meer »

Stadsrechten

Houtsnijwerk aan stadhuisgevel te Enkhuizen met tekst van oorkonde waarmee graaf Willem V van Holland de nederzetting in 1356 stadsrechten gaf Stadsrechten waren in het middeleeuwse Europa bijzondere rechten en privileges die aan een plaats konden worden toegekend door de eigenaar of bezitter van de grond waarop de nederzetting zich bevond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stadsrechten · Bekijk meer »

Stadswal

Stadsomwalling van Steenwijk (rijksmonument) van links naar rechts: de contrescarp, bedekte weg, gracht, onderwal, bedekte weg, helemaal rechts de hoofdwal met boven op de borstwering. stad Hulst met haar omwalling Een stadswal of omwalling (ook wel hoofdwal) is een verdedigingswerk in de vorm van een dijk om een stad of kasteel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stadswal · Bekijk meer »

Stalhof

Plattegrond van het Stalhof (Staalhof), 1667, in de Allgemeiner Historischer Handatlas van Prof. Droysens De Stalhof (soms ook in de spelling Staalhof) was sinds 1475 een omgrensd gebied aan de noordoever van de Theems waar de Hanzekooplieden in Londen hun hanzekantoor hadden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stalhof · Bekijk meer »

Stamhertogdom

hertogdom Beieren Een stamhertogdom is een titel van hertog, verkozen of zelfbenoemd, als hoofd van een bepaalde volksstam.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stamhertogdom · Bekijk meer »

Stapelplaats

Een stapelplaats is een plaats waarheen alle exportproducten van een bepaalde soort werden gebracht om van daaruit verder te worden verhandeld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stapelplaats · Bekijk meer »

Stapelrecht

Het Noorse Christiansund met stapelrecht. Het stapelrecht is een recht dat veel handelssteden - stapelplaatsen - verkregen, of zich zelf toe-eigenden, met name in de Middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stapelrecht · Bekijk meer »

Staten

De staten of standenvergadering (ook wel stenden of standen) was in de late middeleeuwen en vroegmoderne tijd een politiek orgaan in verschillende landen en gewesten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Staten · Bekijk meer »

Staten van Holland en West-Friesland

Vergadering van de Staten van Holland in 1625 De Staten van Holland, later de Staten van Holland en West-Friesland geheten, vormden aanvankelijk een adviescollege van de graaf van Holland en vanaf de Opstand het hoogste bestuursorgaan van het gewest Holland en West-Friesland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Staten van Holland en West-Friesland · Bekijk meer »

Staten van Limburg en de Landen van Overmaas

Het hertogdom Limburg en de Landen van Overmaas, ca. 1600 De Staten van Limburg en de Landen van Overmaas waren de gezamenlijke Staten van het hertogdom Limburg en de drie Landen van Overmaas, te weten het graafschap Dalhem, het Land van Valkenburg en het Land van 's-Hertogenrade.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Staten van Limburg en de Landen van Overmaas · Bekijk meer »

Staten-Generaal van de Nederlanden

De Staten-Generaal van de Nederlanden was tussen 1464 en 1796 een college waarin afgevaardigden van de Provinciale Staten van de gewesten van de Nederlanden samenkwamen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Staten-Generaal van de Nederlanden · Bekijk meer »

Stathe

Stathe was een vrij omvangrijke middeleeuwse welvarende handelswijk gelegen in het centrum van de Nederlandse stad Utrecht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stathe · Bekijk meer »

Stavelot

Stavelot (Duits: Stablo, Waals: Ståvleu) is een stad aan de Amblève in de provincie Luik, arrondissement Verviers in België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stavelot · Bekijk meer »

Stavoren

Stavoren, tot 1978 ook Staveren (Fries: Starum (Stavers Stadsfries: Staveren) is een stad in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland. De stad is een van de Friese elf steden en was de eerste Nederlandse stad die stadsrechten verkreeg. Stavoren is een voormalige Hanzestad en was tijdens de hoge middeleeuwen een belangrijke handelshaven. Een bekende sage is die van Het Vrouwtje van Stavoren. Daain wordt een verklaring gegeven voor het verval van de handelspositie van destad aan het einde van de middeleeuwen, toen opkomende steden als Amsterdam en Antwerpen steeds meer concurrentie boden. In telde de stad inwoners.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stavoren · Bekijk meer »

Sterfteoverschot

Een sterfteoverschot houdt in dat er in een bepaalde periode in een bepaald gebied meer mensen overlijden dan dat er worden geboren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sterfteoverschot · Bekijk meer »

Sticht Utrecht

Het Sticht Utrecht (ook bekend als Het Sticht) was het territorium waarover de bisschoppen van Utrecht in de middeleeuwen als vorst de landsheerlijkheid uitoefenden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sticht Utrecht · Bekijk meer »

Stormvloed

orkaan Carol in 1954 Een stormvloed is het opstuwen van zeewater door stormwinden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stormvloed · Bekijk meer »

Stroomgebied

Stroomgebieden en hoofdwaterscheidingen in Europa Stroomgebied van de Zwarte Zee, dat zich uitstrekt over 17 landen. Een stroomgebied, drainagebekken of rivierbekken is het gebied dat zijn water via een rivier afvoert.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Stroomgebied · Bekijk meer »

Suffragaan bisdom

Een suffragaan bisdom is een katholiek bisdom dat afhankelijk is van een aartsbisdom dat geleid wordt door een metropoliet.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Suffragaan bisdom · Bekijk meer »

Sultan (rang)

Hussein Kameel, sultan van Egypte (1853–1917) Sultan (Arabisch: سلطان, sulṭān) is een hoge rang binnen de moslimadel (een kalief staat nog hoger op de ladder) en komt overeen met prins, koning of keizer, al wordt de titel gewoonlijk niet vertaald.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Sultan (rang) · Bekijk meer »

Syagrius

Het Romeinse Rijk omstreeks 476 Vermoedelijk machtsbereik van Syagrius; de omvang is onzeker en waarschijnlijk kleiner dan hier getekend. Syagrius (overleden 486 of 487) was de laatste Romeinse heerser over (een deel van) Gallië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Syagrius · Bekijk meer »

Synode van Clermont

Paus Urbanus II bij de Synode van Clermont. De Synode van Clermont was een kerkelijke vergadering in november 1095 die plaatsvond in een vroegere priorij van Cluny nabij Clermont-Ferrand.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Synode van Clermont · Bekijk meer »

Taalgrens

Kaartje van de taalgrens tussen de Germaanse en Romaanse talen (meer bepaald tussen Nederlands en Frans) in Frans-Vlaanderen in de 7e-8e eeuw (blauwe lijn) en in de 20e eeuw (rode lijn). Een taalgrens is een grens tussen gebieden waar een verschillende taal wordt gesproken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Taalgrens · Bekijk meer »

Tabula Peutingeriana

Fragment van de Tabula Peutingeriana Deel van de Peutingerkaart met de plaatsen in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland Deelkaart van Tabula Peutingeriana waarop enige plaatsen in Nederland (Batavia), uit Commentariorum Rerum Germanicarum (1616) van Petrus Bertius De Tabula Peutingeriana of Peutingerkaart is een kopie van een Romeinse reiskaart uit de 3e of 4e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tabula Peutingeriana · Bekijk meer »

Tarwe

Tarwe (Triticum) is een geslacht met granen waar de mensheid zich mee voedt, naast rijst en maïs.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tarwe · Bekijk meer »

Techniek

hightechvormen van techniek Het begrip techniek wordt in verschillende betekenissen gebruikt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Techniek · Bekijk meer »

Teisterbant

Teisterbant was in de middeleeuwen een gouw of graafschap van Vlaardingen tot Tiel, begrensd door de rivieren Lek, Maas, Waal en Hollandse IJssel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Teisterbant · Bekijk meer »

Tempel

16e-eeuwse Nederlandse schilder Martin Heemskerck Een tempel is een gebouw of ruimte waar religieuze bijeenkomsten plaatsvinden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tempel · Bekijk meer »

Terhofstede

Molenrestant De Meermin Terhofstede is een buurtschap ten zuiden van Retranchement in de gemeente Sluis, in de Nederlandse provincie Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Terhofstede · Bekijk meer »

Textielindustrie

Traditionele textielnijverheid in Guatemala. Lezing van Kim Poldner (Circular Fashion Lab van de Wageningen Universiteit) over de milieu-impact van de textielindustrie - Universiteit van Nederland De textielindustrie is een bedrijfstak waarbij machinaal of met huisnijverheid textiel wordt geproduceerd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Textielindustrie · Bekijk meer »

Theobald I van Bar

Theobald I van Bar (circa 1158 - 13 februari 1214) was van 1190 tot aan zijn dood graaf van Bar en van 1197 tot aan zijn dood graaf van Luxemburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Theobald I van Bar · Bekijk meer »

Theologie

Theologie (van het Griekse θεός theos, god en λόγος logos, woord, leer, kennis of verhandeling: godsleer) of godgeleerdheid is de studie van de inhoud van een godsdienstig geloof en de geloofsdocumenten in het bijzonder.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Theologie · Bekijk meer »

Theuderik IV

Theuderik IV (Frans: Thierry IV) (? - 737) was koning van de Franken van 721 tot 737.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Theuderik IV · Bekijk meer »

Theux

Theux is een plaats en gemeente in de provincie Luik, arrondissement Verviers in België.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Theux · Bekijk meer »

Thomas a Kempis

werk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Thomas a Kempis · Bekijk meer »

Thuisbrouwer

Een thuisbrouwer, hobbybrouwer of amateurbrouwer is iemand die thuis bier brouwt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Thuisbrouwer · Bekijk meer »

Tiel

Topografische gemeentekaart van Tiel, september 2022 Gevelsteen met het wapen van Tiel, Waterpoort Station Tiel Beeld van Flipje Polygoon-journaal over het na de Tweede Wereldoorlog vijftigduizendste nieuwgebouwde huis in Nederland (in Tiel), 1949 Prins Bernhardsluis uit 1952 Tiel is een stad (Hanzestad) en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tiel · Bekijk meer »

Tongeren (stad)

Een standbeeld van Ambiorix Tongeren (Frans: Tongres) is een stad en gemeente in het zuiden van de Belgische provincie Limburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tongeren (stad) · Bekijk meer »

Toren (bouwwerk)

De ''Hospental Wohnturm'' in Zwitserland Een toren is een bouwwerk dat aanmerkelijk hoger is, dan het breed en lang is.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Toren (bouwwerk) · Bekijk meer »

Toxandrië

Toxandrië op een kaart van Centraal-Europa tijdens 919-1125. Toxandrië, Texandrië of Taxandrië is de oude naam van de Kempen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Toxandrië · Bekijk meer »

Traiectum (Utrecht)

Romeinse steden, forten en nederzettingen in ''Germania Inferior'', met langs de zuidoever van de toenmalige Rijn een opbouw van forten die de zwaar versterkte grenslinie vormden. ''Traiectum'' staat onder nummer 9, ''Fletio'' onder 8, en ''Fectio'' onder 10 op de kaart. Forten zijn als vierkant weergegeven, steden als driehoek, nederzettingen als stip Heilig Kruiskapel is zichtbaar welke was gelegen in het westelijk deel van het hoofdkwartier binnen het fort Bij de archeologische opgraving in 1933 werd een deel van een stenen Romeinse barak aangetroffen (zichtbaar in het midden van de foto) Deel van de castellummuur rechts op de foto (''bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed'') Tiberius Traiectum was vanaf omstreeks het jaar 50 een Romeins fort (Latijn: castellum) langs de rivier de Rijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Traiectum (Utrecht) · Bekijk meer »

Traktaat van Venlo

Het hertogdom Gelre en het graafschap Zutphen rond 1350 Het Verdrag van Venlo van 7 september 1543, ook wel de Pacificatie van Venlo genoemd, bezegelde het einde van de zelfstandigheid van het hertogdom Gelre.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Traktaat van Venlo · Bekijk meer »

Triptiek (beeldende kunst)

Drieluik bestaande uit houtsnijwerk en beschilderde zijpanelen (Bonnefantenmuseum, Maastricht) National Gallery, Londen) Film over de Norfolk-triptiek, een vroeg drieluik uit de Nederlandse schilderkunst (Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam) Een triptiek of drieluik (Grieks: triptychon; tri.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Triptiek (beeldende kunst) · Bekijk meer »

Tubanten

De Tubanti (of Tubanten) vormden volgens de Romeinse geschiedschrijver Tacitus rond het begin van de christelijke jaartelling een Germaanse stam.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tubanten · Bekijk meer »

Turf (brandstof)

Turfvuur Natte turven Kruiwagen met gedroogde turven oorlogsomstandigheden, 1918 Legakker Koekplank, met een op de schouder te dragen mand met turven, en daaronder een hofnar Turf is gedroogd veen dat als brandstof kan worden gebruikt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Turf (brandstof) · Bekijk meer »

Turijn (stad)

Turijn (Italiaans: Torino; Piëmontees: Turin) is na Milaan de grootste stad van Noord-Italië.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Turijn (stad) · Bekijk meer »

Tweede Concilie van Nicea

Het tweede concilie van Nicea Het Concilie van Nicea II wordt gerekend als het zevende oecumenisch concilie en werd in 787 bijeengeroepen door keizerin Irene, tijdens het pontificaat van paus Adrianus I en was bijeengeroepen om een oordeel te vellen over het iconoclasme.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tweede Concilie van Nicea · Bekijk meer »

Tweede Kruistocht

De Tweede Kruistocht (1147-1149) werd opgestart naar aanleiding van de val van het graafschap Edessa het jaar voordien door de troepen van Zengi.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tweede Kruistocht · Bekijk meer »

Tweeherigheid van Maastricht

Met de tweeherigheid van Maastricht wordt in de geschiedenis van Maastricht de periode van 1204 tot 1794 aangeduid, waarin de stad als condominium werd bestuurd door twee heren, enerzijds de bisschop van Luik en anderzijds de hertog van Brabant (later de hertog van Bourgondië; nog later de Staten-Generaal van de Nederlanden).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Tweeherigheid van Maastricht · Bekijk meer »

Twente

Losser. Regge bij Westerflier, nabij Diepenheim. Twente (Nedersaksisch: Tweante, Twente) is een landstreek in het oosten van Nederland, die het oostelijke deel van de provincie Overijssel omvat.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Twente · Bekijk meer »

Universiteit Leuven (1425-1797)

De Universiteit Leuven, in het Latijn Studium Generale Lovaniense, of Universitas Studii Lovaniensis, werd gesticht in 1425 en bleef actief tot aan haar opheffing einde 1797.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Universiteit Leuven (1425-1797) · Bekijk meer »

Universiteit van Parijs

Sorbonne in Parijs De Universiteit van Parijs (Frans: Université de Paris), ook bekend onder de naam Sorbonne, was tot 1970 de universiteit van Parijs.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Universiteit van Parijs · Bekijk meer »

Upstalsboom

Oudst bekende afbeelding van de Upstalsboom door C.B. Meyer (1790) Huidige toestand van de Upstalsboom met piramide Zegel van het verbond van de Upstalsboom (1324) De Upstalsboom, Opstalsboom of Opstalboom, Oudfries Upstallesbâm is de naam van een oude 'rechtsplaats' bij Aurich in Oost-Friesland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Upstalsboom · Bekijk meer »

Utrecht (stad)

Utrecht (Stad-Utrechts: Utreg of Utereg) is een stad en gemeente in Nederland en de hoofdstad van de provincie Utrecht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Utrecht (stad) · Bekijk meer »

Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)

De Utrechtse Heuvelrug is een zandrug in het landschap van de Nederlandse provincies Utrecht en Noord-Holland tussen de randmeren in het noordwesten en de Rijn in het zuidoosten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Utrechtse Heuvelrug (stuwwal) · Bekijk meer »

Utrechtse kathedraalschool

De jonge Liudger die door zijn ouders naar de nabijgelegen Domschool wordt gebracht (eind-11e-eeuwse afbeelding). Sint-Salvatorkerk in latere vorm, tekening uit circa 1615 door Aernout van Buchel. De Utrechtse kathedraalschool, ook wel Utrechtse kloosterschool of Domschool genoemd, ontstond in de vroege middeleeuwen in de Nederlandse plaats Utrecht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Utrechtse kathedraalschool · Bekijk meer »

Valkhof

Het Valkhof is een park in Nijmegen in de Nederlandse provincie Gelderland, aan de rand van het centrum op een kleine heuvel met uitzicht over de Waal.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Valkhof · Bekijk meer »

Vazal

Een vazal is in engere zin een getrouwe van een koning, hoge edele of geestelijke in de middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vazal · Bekijk meer »

Vecht (Utrecht)

kastelen en buitenplaatsen langs de Vecht. De Vecht, ter onderscheiding van de Overijsselse Vecht soms ook als Utrechtse Vecht of Stichtse Vecht, aangeduid, is een Nederlandse rivier die door de provincies Utrecht en Noord-Holland loopt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vecht (Utrecht) · Bekijk meer »

Vee

Een koe en schapen Vee zijn door de mens gedomesticeerde dieren die in de landbouw om economische redenen gehouden worden, doorgaans als voedselbron.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vee · Bekijk meer »

Veen (grondsoort)

Afgestoken veenlaag Hoge Venen, België Veenvormend moerasbos in Polen Veenlens in de Grote Geule, België Turfwinning in Drents hoogveengebied in 1942 Veengrond is een grondsoort, die is opgebouwd uit gehumificeerd plantaardig materiaal.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Veen (grondsoort) · Bekijk meer »

Veenplas

De Nieuwkoopse Plassen, ontstaan door het winnen van turf zijn daarna niet drooggelegd Veenplassen komen veel voor in het veenlandschap van Noord- en West-Nederland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Veenplas · Bekijk meer »

Veeteelt

Melkkoeien in de wei. Bioscoopjournaal uit 1952 over de Zeeuwse landbouwdagen waarin aandacht voor de paardenfokkerij, en een tentoonstelling waarop trekpaarden en rundvee worden gepresenteerd. Veeteelt of veehouderij is de tak van landbouw waarbij men dieren houdt voor het verkrijgen van nuttige producten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Veeteelt · Bekijk meer »

Veluwe

Tongerense Heide Veluwe, topografie met schaduwreliëf, 2011 Veluwe, 1573 Veluwe, 1654 Bioscoopjournaal uit 1980 over zwijnen en vooral (edel)herten op de Veluwe. Heerde. Bossen op de Veluwe Radio Kootwijk Natura 2000 gebied Veluwe in verschillende definities De Veluwe is een overwegend beboste landstreek in de Nederlandse provincie Gelderland, en een COROP-gebied en een voormalig kwartier en landdrostambt van het hertogdom Gelre.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Veluwe · Bekijk meer »

Verdrag van Brugge (1167)

Het Verdrag van Brugge werd gesloten op 7 maart 1167 tussen Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen, en graaf Floris III van Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Verdrag van Brugge (1167) · Bekijk meer »

Verdrag van Meerssen

Opdeling van het in Verdun gecreëerde Middenrijk. De nieuwe grens liep langs de Maas, Ourthe, Moezel, Saône en Rhône. Het Verdrag van Meerssen of Conventus apud Marsnam (Latijn) is genoemd naar de plaats Meerssen bij Maastricht en dateert uit 870.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Verdrag van Meerssen · Bekijk meer »

Verdrag van Prüm (855)

Schematische kaart van de Verdeling van Prüm, 855 Gedetailleerde kaart van de Verdeling van Prüm Met het Verdrag van Prüm, ook wel Verdeling van Prüm uit 855 werd het Frankische middenrijk van keizer Lotharius I (Lotharii Regnum) onder diens zonen verdeeld en kwam een einde aan de heerschappij van Lotharius zelf.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Verdrag van Prüm (855) · Bekijk meer »

Verdrag van Verdun

In het Verdrag van Verdun (Verdun, augustus 843) werd de verdeling van het Karolingische Rijk na de dood van Lodewijk (778-840) vastgelegd zoals overeengekomen door zijn drie zonen die nog leefden, Lotharius (de oudste, 795-855), Lodewijk (de derde 804-876) en Karel (de jongste, uit een tweede huwelijk 823-877).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Verdrag van Verdun · Bekijk meer »

Verstedelijking

Het Plein in Den Haag, 2012 Verstedelijking of urbanisatie is de geleidelijke uitbreiding van intensief bewoonde gebieden, als gevolg van bevolkingsgroei en veranderingen in het levenspatroon van de bevolking.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Verstedelijking · Bekijk meer »

Verstening (bouwkunde)

Onder verstening in de bouwhistorie wordt verstaan dat brandbare bouwmaterialen, zoals hout, riet en stro, van bouwwerken, zoals huizen, werden vervangen door baksteen of natuursteen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Verstening (bouwkunde) · Bekijk meer »

Vervening

Veengrond geschikt voor droge vervening. Nieuwkoopse Plassen na de natte vervening. Vervening of turfwinning is het verwijderen van een veenbodemlaag uit een veenderij.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vervening · Bekijk meer »

Vetkopers

De Vetkopers waren een partij in de provincies Fryslân en Groningen in de 14e en 15e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vetkopers · Bekijk meer »

Via Belgica

Peutingerkaart met de Romeinse wegen in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland Reconstructie Romeins Keulen met linksboven de ''Via Belgica'' Tentoonstelling over de ''Via Belgica'' in het Thermenmuseum in Heerlen. Op de achtergrond een profieldoorsnede van een deel van de weg De heirbaan Boulogne – Keulen, tegenwoordig veelal aangeduid als de Via Belgica, was de belangrijkste Romeinse heerweg in de Lage Landen, wellicht deels al van Keltische oorsprong, gelegen tussen Boulogne-sur-Mer aan de Atlantische kust en de stad Keulen aan de Rijn.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Via Belgica · Bekijk meer »

Vicus

Vicus (meervoud: vici) is een Latijns woord, waarmee in de Romeinse tijd verschillende soorten van nederzettingen werden aangeduid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vicus · Bekijk meer »

Vijfde Kruistocht

De Vijfde Kruistocht (1217-1221) was een poging om Jeruzalem en de rest van het Heilige Land te heroveren door eerst het machtige Egypte van de Ajjoebiden te veroveren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vijfde Kruistocht · Bekijk meer »

Vikingen

''Kaart van de Vikinggebieden en expedities'' ''Kaart van de Vikinggebieden in de 8e (donkerrood), 9e (rood), 10e (oranje) en 11e (geel) eeuw. De groene gebieden waren het slachtoffer van regelmatige rooftochten door Vikingen.'' De Vikingen of Noormannen waren Scandinavische bewoners van Zuid-Noorwegen, Denemarken en Zweden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vikingen · Bekijk meer »

Villa Cruoninga

Saksische schetskaart. Villa Cruoninga is naar huidig inzicht de oudste schriftelijke vermelding van de stad Groningen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Villa Cruoninga · Bekijk meer »

Villa rustica

villa rustica van Vaesrade in het Thermenmuseum Meerssen Een villa rustica was de landelijke variant van een Romeinse villa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Villa rustica · Bekijk meer »

Vis (voeding)

Jan van Kessel: ''Een stilleven'' Vis als voedsel kan onderscheiden worden in zoutwatervis, zoetwatervis en trekvis.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vis (voeding) · Bekijk meer »

Visigoten

De Visigoten waren een belangrijk (Oost-)Germaans volk ten tijde van, en vlak na, het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Visigoten · Bekijk meer »

Visserij

Een vissersboot in de haven van Stellendam Vissersboot in Mazatlán (Mexico) Vissersboot in Mazatlán Een visser in de Indiase deelstaat Kerala Vissersvlootrevue op de Schelde bij Vlissingen (1933) inzegening van de vissersvloot van Zierikzee. Visserij is het uit het water halen van organismen door de mens.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Visserij · Bekijk meer »

Vita Karoli Magni

De Vita Karoli Magni is de biografie van Karel de Grote, geschreven door Einhard.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vita Karoli Magni · Bekijk meer »

Vitte

Een vitte of victe was een juridisch autonome handelsnederzetting van een stad in het Deense deel van het Oostzeegebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vitte · Bekijk meer »

Vlaams-Henegouwse Successieoorlog

De Vlaams-Henegouwse Successieoorlog was een serie feodale conflicten in het midden van de dertiende eeuw tussen de kinderen van Margaretha II van Constantinopel, de gravin van Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlaams-Henegouwse Successieoorlog · Bekijk meer »

Vlaamse Hanze van Londen

De Vlaamse Hanze van Londen, ook wel Londense Hanze genoemd, was een hanze van kooplieden uit Vlaamse steden die handelden met Londen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlaamse Hanze van Londen · Bekijk meer »

Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan

Maximiliaan I en zijn gezin In de Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan (1483-1492) wilden steden in het graafschap Vlaanderen en het zuiden van het hertogdom Brabant het regentschap van aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk niet erkennen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan · Bekijk meer »

Vlaamse Primitieven

Hubert en Jan van Eyck Het Lam Gods, 1432 De Vlaamse Primitieven waren een groep kunstschilders uit de Nederlanden van de 15e en begin 16e eeuw, voornamelijk werkzaam rond de bloeiende steden Brugge, Gent, Leuven, Doornik en Brussel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlaamse Primitieven · Bekijk meer »

Vlaanderengouw

De Vlaamse gouwen, waaronder de Vlaanderengouw. De Vlaanderengouw (Latijn: pagus Flandrensis) was - na de overname uit handen van de Romeinen - sinds de vierde eeuw een Frankische gouw rond de stad Brugge tussen de IJzer en het Zwin met de stadjes Torhout, Gistel en Oudenburg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlaanderengouw · Bekijk meer »

Vlamingen

Vlamingen zijn de inwoners van het huidige Belgische gewest Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlamingen · Bekijk meer »

Vlas (gewas)

Vlas (Linum usitatissimum) is een plant uit de vlasfamilie (Linaceae).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlas (gewas) · Bekijk meer »

Vlie

Nederland omstreeks 800 AD. Het Vlie of Flie (Fries: Fly) is het water dat Vlieland scheidt van Terschelling.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vlie · Bekijk meer »

Voedsel

Voedsel is in de biologie voornamelijk organisch materiaal: materiaal, afkomstig van andere organismen, waaruit heterotrofe organismen hun voedingsstoffen betrekken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Voedsel · Bekijk meer »

Volkstaal (moedertaal)

De volkstaal is de taal van het eigen volk, in tegenstelling tot een vreemde taal — wellicht een vreemde taal die naast die volkstaal veel wordt gebruikt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Volkstaal (moedertaal) · Bekijk meer »

Vorst (heerser)

Vorst, vrouwelijk vorstin, is de algemene aanduiding voor een monarch.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vorst (heerser) · Bekijk meer »

Vorstendom

Hans Adam II, de huidige vorst van het vorstendom Liechtenstein Een vorstendom of prinsdom is een door een vorst of prins geregeerde staat, of, in bredere zin, een soeverein heersergebied van een monarch.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vorstendom · Bekijk meer »

Vrede van Atrecht (1482)

De verdeling van de Bourgondische erfenis tussen Frankrijk en Habsburg tot 1493 De Vrede van Atrecht (het huidige Arras) is een verdrag op 23 december 1482 gesloten tussen Lodewijk XI van Frankrijk en Maximiliaan van Oostenrijk dat de Bourgondische Successieoorlog beëindigde.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vrede van Atrecht (1482) · Bekijk meer »

Vrede van Gorinchem

De Vrede van Gorinchem (ook Verdrag van Gorinchem) is een verdrag dat op 3 oktober 1528 te Gorinchem zou worden getekend.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vrede van Gorinchem · Bekijk meer »

Vrede van Kopenhagen (1441)

De Vrede van Kopenhagen was een wapenstilstand die werd getekend in augustus 1441 tussen de Hanze en graafschap Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vrede van Kopenhagen (1441) · Bekijk meer »

Vrede van Parijs (1323)

De Vrede van Parijs werd getekend op 6 maart 1323 in Parijs door graaf Lodewijk I van Vlaanderen en graaf Willem III van Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vrede van Parijs (1323) · Bekijk meer »

Vrije rijksstad

Vrije rijkssteden in het Heilige Roomse Rijk in 1648. Een vrije rijksstad (Duits: Freie Reichsstadt) was een onafhankelijke stad in het Heilige Roomse Rijk.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vrije rijksstad · Bekijk meer »

Vroedschap

Vroedschap van de stad Utrecht in 1786 Vroedschap is een vroegmodern type college, alsmede de titel van een burger die in dat college zitting had (ook vroedsman genoemd).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vroedschap · Bekijk meer »

Vroege middeleeuwen

Lawrence Nees, ''Early Medieval Art'', (Oxford/New York 2002), 109-112. Ravenna. De stad Ravenna was een hoofdstad van het West-Romeinse Rijk en werd in de vroege middeleeuwen ook de hoofdstad van het Ostrogotische Rijk en het Byzantijnse exarchaat Ravenna. De vroege middeleeuwen, die doorgaans gesitueerd worden van ruwweg het jaar 500 tot en met ruwweg het jaar 1000, vormen de eerste periode van de Europese middeleeuwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vroege middeleeuwen · Bekijk meer »

Vroonhof

Vroonhof in Erpel Een vroonhof, vroenhof of vroonhoeve, ook aangeduid als hof of met de Latijnse benaming curtis, was in de middeleeuwen de hoeve van een landsheer, van waaruit de omringende landbouwgronden werden geëxploiteerd, gedeeltelijk met horige boeren volgens het systeem van het hofstelsel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vroonhof · Bekijk meer »

Vruchtgebruik

Het recht van vruchtgebruik (Frans: usufruit) is een beperkt zakelijk recht dat gevestigd kan worden op een goed in juridische zin om gebruik te mogen maken van goederen die eigendom zijn van iemand anders en daarvan de vruchten te genieten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vruchtgebruik · Bekijk meer »

Vuur

Vuur: verbranding van onkruid Smeulende barbecueblokken. Vuur is het geheel van lichtverschijnselen en warmteontwikkeling dat optreedt als een brandbare stof een oxidatiereactie ondergaat bij hoge temperatuur.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Vuur · Bekijk meer »

Waal (rivier)

De Waal is een Nederlandse rivier.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Waal (rivier) · Bekijk meer »

Waasland

Het Waasland in 1788. Het Waasland – ook het Land van Waas genoemd – is een Vlaamse regio en geografische streek in het noordoosten van de huidige Belgische provincie Oost-Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Waasland · Bekijk meer »

Wachtendonckse Psalmen

Wachtendonckse Psalmen (fragment) ±1600 Justus Lipsius De Wachtendonkse Psalmen vormen een verzameling van in het Oudnederlands (meer specifiek het Oud-Oostnederfrankisch) vertaalde Latijnse psalmen uit de 10e eeuw, waarvan de originele legger mogelijk teruggaat tot de late 9e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wachtendonckse Psalmen · Bekijk meer »

Waddenzee

Het westelijke deel van de Waddenzee Zonsondergang bij Schiermonnikoog Zonsondergang bij Wierum Veerboot ''Rottum'' op de Waddenzee Wadlopen is mogelijk bij laag water, onder andere naar Schiermonnikoog. Tussen Terschelling en Harlingen Zeehonden op een zandbank De Waddenzee (Fries: Waadsee, Duits: Wattenmeer, Deens: Vadehavet) is een randzee tussen de Waddeneilanden en de Noordzee aan de ene kant, en het vasteland van Nederland, Duitsland en Denemarken aan de andere kant.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Waddenzee · Bekijk meer »

Walcheren

Walcheren (Zeeuws: Walher) is een landstreek en een schiereiland in het westen van de Nederlandse provincie Zeeland en bestaat sinds 1997 uit de drie gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Walcheren · Bekijk meer »

Walram III van Limburg

Walram III van Limburg (1180 – Cremona, 2 juli 1226) was hertog van Limburg en markgraaf van Aarlen van 1221 tot 1226, en mederegent van de graaf van Luxemburg van 1214 tot 1226.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Walram III van Limburg · Bekijk meer »

Walram van Gulik (graaf)

Walram, graaf van Gulik (1240/1245 – slag bij Bulskamp, 20 augustus 1297) was de tweede zoon van Willem IV, graaf van Gulik, en Richardis van Gelre, dochter van Gerard III, graaf van Gelre.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Walram van Gulik (graaf) · Bekijk meer »

Wassenberg

Wassenberg is een stad in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in de Kreis Heinsberg.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wassenberg · Bekijk meer »

Watering (bestuur)

Een watering of polder is een openbaar bestuur in Vlaanderen met als opdracht haar ambtsgebied te beveiligen tegen wateroverlast en een gunstige waterhuishouding tot stand te brengen voor de landbouw en de algemene volksgezondheid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Watering (bestuur) · Bekijk meer »

Waterland (streek)

Geringe hoogteverschillen tussen land en water in Waterland Kleine Meer en Groote Meer nabij Zuiderwoude. De situatie in Waterland in 1288: de Waterlandse Zeedijk omringt het Waterland, maar de binnenmeren ten noorden staan nog in open verbinding met de Zuiderzee. Waterland is een streek in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Waterland (streek) · Bekijk meer »

Waterschap

Een waterschap is een (regionaal) overheidsorgaan dat bestuurlijk verantwoordelijk is voor, of belast is met het beheer van de waterhuishouding in een bepaald gebied.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Waterschap · Bekijk meer »

Wüstung

Een Wüstung is een verlaten dorp of voormalig gebied met een economische activiteit (landbouw (Flurwüstung), ambacht of industrie) die vóór de nieuwe tijd (ca. 1500) werd opgegeven, maar waaraan nog veldnamen, resten in de bodem of mondelinge overleveringen herinneren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wüstung · Bekijk meer »

Wereldlijke macht

Wereldlijke macht is de macht die wordt uitgeoefend over personen, instituties en objecten, over aardse zaken.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wereldlijke macht · Bekijk meer »

Wessel Gansfort

Wessel Gansfort (Groningen, 1419 - aldaar, 1489) was een theoloog en vroeg-humanist.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wessel Gansfort · Bekijk meer »

West-Europa

StAGN In het lichtblauw: West-Europa volgens de Verenigde Naties West-Europa onderscheidt zich van Zuid-, Noord-, Centraal- en Oost-Europa door de geografie en door de verschillen in klimaat en cultuur.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en West-Europa · Bekijk meer »

West-Francië

West-Francië, het West-Frankische Rijk of het West-Frankenrijk (Latijn: Francia Occidentalis) ontstond in 843, toen bij het verdrag van Verdun het Frankische Rijk in drie ongeveer gelijke delen verdeeld werd over de drie zonen van Lodewijk de Vrome.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en West-Francië · Bekijk meer »

West-Friesland (regio)

West-Friesland is een regio in het noorden van de provincie Noord-Holland, omsloten door de Westfriese Omringdijk en begrensd ten noorden door de Wieringermeer en de Zijpe, ten westen door Kennemerland en ten zuiden door de Schermer en de Beemster.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en West-Friesland (regio) · Bekijk meer »

West-Romeinse Rijk

Het West-Romeinse rijk (in het Latijn Imperium Romanum Pars Occidentalis) ontstond in 285, het jaar van de administratieve verdeling van het Romeinse rijk in een oost- en westdeel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en West-Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Westerkwartier (landstreek)

Locatie van het Westerkwartier in Groningen, gebaseerd op de definitie van de 19e-eeuwse gemeentegrenzen, over de gemeentegrenzen van 2018 Westerkwartier en onderkwartieren in geel Oude kaart van Stad en Ommelanden in 1781, met het Westerkwartier in roze Locatie van het Westerkwartier in de Zeven Friese Zeelanden. Het Westerkwartier (Gronings: Westerkertaaier; in de streek zelf: Westerkertier) is een landstreek in de Nederlandse provincie Groningen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Westerkwartier (landstreek) · Bekijk meer »

Westerlauwers Friesland

Westerlauwers Friesland is het Friesland ten westen van het riviertje de Lauwers.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Westerlauwers Friesland · Bekijk meer »

Westerwolde (streek)

Locatie van Westerwolde in Groningen in de grenzen van 1789. Donkergroen is het eigenlijke Westerwolde, lichtgroen zijn de oorspronkelijk Reiderlander kerspelen Blijham en Bellingwolde die een eigen rechtssysteem kenden, en grijsgroen is het Rhederveld, dat privé-eigendom was. Tot het ontstaan van Oude Pekela en het graven van het Barkela Zwet werd het riviertje de Pekel A beschouwd als de grens. Westerwolde in groen Oude kaart van Stad en Ommelanden in 1781, met Westerwolde in licht roze Westerwolde is een streek in het Nederlandse Oost-Groningen rondom de beken de Ruiten-Aa, de Mussel-Aa en de Westerwoldse Aa.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Westerwolde (streek) · Bekijk meer »

Westfalen (streek)

Ligging Westfalen Wapen van Westfalen Westfalen omvat de noordoostelijke helft van Noordrijn-Westfalen, een van de deelstaten van Duitsland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Westfalen (streek) · Bekijk meer »

Wetenschap

peer review'' bij wetenschappelijke publicaties werkt de wetenschappelijke gemeenschap aan het waarborgen van de kwaliteit van de wetenschap, haar methodes en interpretatie van resultaten. Wetenschap is zowel de systematisch verkregen, geordende en controleerbare menselijke kennis, het bijbehorende proces van kennisverwerving als de gemeenschap waarin deze kennis wordt verzameld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wetenschap · Bekijk meer »

Wichmond

Wichmond is een dorp in de gemeente Bronckhorst, in de Nederlandse provincie Gelderland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wichmond · Bekijk meer »

Widukind

Widukind of Wittekind (743-807) was de leider van het Saksische volk en tegenstander van de Frankische koning Karel de Grote ten tijde van de Saksenoorlogen (772-804).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Widukind · Bekijk meer »

Widukind van Corvey

Widukind van Corvey (?, ca. 925 - Corvey, na 973) was een belangrijke Saksische geschiedschrijver.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Widukind van Corvey · Bekijk meer »

Wijk bij Duurstede

Topografische gemeentekaart van Wijk bij Duurstede, september 2022. Centrumkaart van Wijk bij Duurstede. Straatbeeld met de oude Sint-Jan de Doperkerk op de achtergrond. Doorn. Fibula van Dorestad uit circa 775-800 gevonden in een waterput van Dorestad, anno 2015 maakt het onderdeel van de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Panorama van Wijk bij Duurstede. Bovenaan de Nederrijn, die overgaat in de Lek. Rechts het Amsterdam-Rijnkanaal, dat de Lek kruist. Wijk bij Duurstede met Kasteel Duurstede. Kasteel Duurstede. Recreatiegebied Gravenbol. Molen Rijn en Lek met de Runmolenpoort. VVV-kantoor. Grote of Johannes de Doperkerk, gezien uit het westen. Veerpont Spes Futura op de Lek bij Wijk bij Duurstede. Veerboot Spes Futura op de rivier de Lek. Prinses Irenesluizen in het Amsterdam-Rijnkanaal, ten westen van Wijk bij Duurstede. Wijk bij Duurstede is een vestingstad en gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Utrecht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wijk bij Duurstede · Bekijk meer »

Wijn

witte wijn Wijn is een alcoholische drank die ontstaat door het vergisten van het sap van druiven.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wijn · Bekijk meer »

Wijnbouw in Frankrijk

Gebieden in Frankrijk waar wijnbouw een belangrijke sector is. Frankrijk is zowel qua volume als qua omzet een van de grootste producenten van wijn in de wereld.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wijnbouw in Frankrijk · Bekijk meer »

Willem de Veroveraar

Willem I (Falaise, ca. 1028 — Rouen, 9 september 1087), ook bekend als Willem de Veroveraar (William the Conqueror), was de eerste Normandische koning van Engeland van 25 december 1066 tot zijn dood.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem de Veroveraar · Bekijk meer »

Willem I van Gelre

Willem van Gelre wordt door zijn vader 'gesmeekt' het niet tegen de Fransen op te nemen in 1388, tekening Johannes Egenberger. Willem I/III van Gelre (?, 5 maart 1364 - Arnhem, 16 februari 1402) was vanaf 1371/1377 als Willem I hertog van Gelre en vanaf 1393 als Willem III hertog van Gulik en was tevens ridder in de orde van de Kouseband.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem I van Gelre · Bekijk meer »

Willem I van Holland

Willem I (1168 – 4 februari 1222) was graaf van Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem I van Holland · Bekijk meer »

Willem II van Holland

Willem II (februari 1227 – Hoogwoud, 28 januari 1256) was graaf van Holland en Zeeland (1234 – 1256) en koning van het Heilige Roomse Rijk (1248 – 1256).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem II van Holland · Bekijk meer »

Willem III van Holland

Willem de Goede (1287 – Valencijn, 7 juni 1337) was, van 1304 tot aan zijn dood, als Willem I van Henegouwen graaf van Henegouwen, en als Willem III van Holland graaf van Holland en Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem III van Holland · Bekijk meer »

Willem IV van Gulik

Willem IV van Gulik (1210 - Aken, 16 maart 1278) was van 1225 tot aan zijn dood graaf van Gulik (Jülich).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem IV van Gulik · Bekijk meer »

Willem IV van Holland

Willem IV (1307 - Stavoren, 26 september 1345) was als Willem IV van Holland graaf van Holland en Zeeland en als Willem II van Henegouwen graaf van Henegouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem IV van Holland · Bekijk meer »

Willem V van Holland

Willem V van Holland (Frankfort, 12 mei 1330 – Le Quesnoy, 15 april 1389) was een zoon van keizer Lodewijk de Beier en Margaretha, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem V van Holland · Bekijk meer »

Willem V van Kleef

Willem V's bezittingen 1539-1543 Willem V (Düsseldorf, 28 juli 1516 – aldaar, 5 januari 1592) was hertog van Kleef, Gulik en Berg, graaf van Mark, heer van Ravenstein (1533-1592), Ravensberg (1539-1592) en hertog van Gelre (1539-1543).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem V van Kleef · Bekijk meer »

Willem van Gulik de Jongere

Willem van Gulik en Gwijde van Namen op weg naar Brugge (afbeelding op de ''Kist van Oxford'') Willem van Gulik (1275 - 18 augustus 1304) was een middeleeuws ridder en geestelijke.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem van Gulik de Jongere · Bekijk meer »

Willem van Moerbeke

Willem van Moerbeke, gelatiniseerd Guillelmus de Morbeka (Moerbeke, circa 1215 – Italië, circa 1286) was een Vlaamse geestelijke, diplomaat en vertaler.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willem van Moerbeke · Bekijk meer »

Willibrord

Abdij van Echternach waar Willibrord ligt begraven De graftombe van Willibrordus in de crypte van de abdijkerk Deurne. ClemensBeda, Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum, circa 731, boek V, hoofdstuk XI Willibrord, meestal kortweg Willibrord of Willibrordus genoemd (Northumbria, omstreeks 658 – Echternach, 7 november 739) is een christelijke heilige.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Willibrord · Bekijk meer »

Witte van Haemstede

wapen van Witte van Haemstede Witte van Haemstede (1280/1282 - tussen 16 januari en 26 december 1321) was een bastaardzoon van graaf Floris V van Holland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Witte van Haemstede · Bekijk meer »

Woerden

Topografische gemeentekaart van Woerden, september 2022 Woerden rond 1550 De skyline van Woerden Woerden vanuit de lucht Petruskerk te Woerden Kasteel van Woerden Oude stadhuis Sint-Bonaventurakerk Opstandingskerk thumb Woerden is een stad en gemeente in het westen van de Nederlandse provincie Utrecht, in het oosten van het Groene Hart.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Woerden · Bekijk meer »

Woeste grond

Woeste grond was eeuwenlang de benaming voor onontgonnen (niet-gecultiveerd) en niet verdeelde grond met natuurlijke en halfnatuurlijke vegetaties, dat niet of extensief als land- of tuinbouwgrond of voor bosbouw gebruikt werd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Woeste grond · Bekijk meer »

Wol

Wol bestaat uit zachte, dunne haren van de vacht van sommige dieren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wol · Bekijk meer »

Wolfert I van Borselen

Wolfert uit het venster geworpen en vervolgens gelyncht door de menigte in Delft, tekening Jan Luyken. Wolfert I van Borselen, Latijn: "Wilfardi of Wlfardum de Bersalia" (ca. 1245 - Delft, 1 augustus 1299) was heer van Veere, Zandenburg, Polsbroek en regent van Holland en Zeeland (1297-99).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wolfert I van Borselen · Bekijk meer »

Wolfert VI van Borselen

Wolfert VI van Borselen (ca. 1433 - Sint-Omaars, 29 april 1486) (Wolfheart of Wolfhard), was stadhouder van Holland, Friesland en Zeeland en admiraal van de Nederlanden buiten Vlaanderen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Wolfert VI van Borselen · Bekijk meer »

Zeeman (beroep)

Een zeeman is iemand die voor zijn beroep op zee vaart, of als zodanig heeft gevaren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeeman (beroep) · Bekijk meer »

Zeespiegelstijging

cm. Projecties van zeespiegelstijging in de 21e eeuw. Zeespiegelstijging is een relatieve of absolute stijging van de zeespiegel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeespiegelstijging · Bekijk meer »

Zeeuws-Vlaanderen

Zeeuws-Vlaanderen (toegelaten spelling Zeeuwsch-Vlaanderen, Zeeuws en West-Vlaams: Zeêuws-Vlaonderen) is het zuidelijkste gedeelte van de Nederlandse provincie Zeeland en het enige gedeelte van die provincie dat niet aan minstens drie zijden door water wordt omsloten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeeuws-Vlaanderen · Bekijk meer »

Zeeuwse Eilanden

Onder de Zeeuwse Eilanden worden de eilanden in de Nederlandse provincie Zeeland gerekend.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeeuwse Eilanden · Bekijk meer »

Zeezout

Zeezout gewonnen op het eiland Maio in Kaapverdië. Zeezout is een zout dat wordt gewonnen door zeewater in te dampen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeezout · Bekijk meer »

Zelfvoorzieningslandbouw

Net zoals de meeste mensen in Sub-Saharisch Afrika doet deze Kameroener man aan zelfvoorzieningslandbouw Dhaka, ook gebruikt voor zelfvoorziening Zelfvoorzieningslandbouw is een vorm van landbouw en bestaanseconomie waarin de boer alleen voor eigen gezin of familie gewassen verbouwt, niet om te verkopen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zelfvoorzieningslandbouw · Bekijk meer »

Zelhem

Zelhem is een plaats in de Nederlandse gemeente Bronckhorst in de provincie Gelderland (Achterhoek).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zelhem · Bekijk meer »

Zendgraaf

Een zendgraaf (Duits: Sendgraf) of missus dominicus (meervoud missi dominici; "afgevaardigden/gezanten van de heer/koning"), ook wel koningsbode (missi regales en missi regis; missi fiscales) genoemd, was een ambtsdrager aangesteld door een Frankische koning (later ook door de Roomse keizer) om de administratie, vooral die van justitie, te overzien in die uithoeken van zijn rijk die de vorst niet zelf regelmatig met een bezoek kon vereren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zendgraaf · Bekijk meer »

Zeno van Byzantium

Flavius Zeno (? - 9 april 491), ook wel genoemd Zeno de Isauriër (Grieks: Ζήνων; Latijn: Flavius Zeno), geboren als Tarasicodissa, was keizer van het Oost-Romeinse rijk van 9 februari 474 tot aan zijn dood op 9 april 491 (met onderbrekingen).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeno van Byzantium · Bekijk meer »

Zeven Friese Zeelanden

De Zeven Friese Zeelanden is de historische benaming voor de gebieden die door de Friezen werden bewoond.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeven Friese Zeelanden · Bekijk meer »

Zeven vrije kunsten

Maerten de Vos, ''Allegorie van de zeven vrije kunsten'', The Phoebus Foundation De zeven vrije kunsten, oorspronkelijk bekend onder hun Latijnse naam septem artes liberales, waren zeven vakken die deel uitmaakten van het studieprogramma in antieke en middeleeuwse Europese scholen en met name de universiteiten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeven vrije kunsten · Bekijk meer »

Zeventien Provinciën

Kaart van de Zeventien Provinciën, door Gabriel Bodenehr Kaart van Abraham Ortelius uit 1573, een van de oudste kaarten met daarop de Nederlanden De Zeventien Provinciën was een term waarmee de Habsburgse Nederlanden tussen circa 1543 tot 1585 werden aangeduid.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zeventien Provinciën · Bekijk meer »

Ziekte

''De zieke vrouw.'' Geschilderd door Jan Steen tussen 1663 en 1666 Een reuzenhand waart door de straten van duister Londen terwijl mensen en ratten aan zijn greep trachten te ontkomen. Symbolische voorstelling van de builenpest. Zeezieke reiziger die over de reling hangt en overgeeft. Misericorde in de Kathedraal van St Davids, Wales. Ziekte is een lichamelijke of psychische aandoening die een levend wezen belemmert in het normale functioneren.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Ziekte · Bekijk meer »

Zijde (textiel)

Zijde geslacht moerbei zijn de enige waardplanten van deze rups. Cocons Zijdefabricage in Khotan Zijde is een natuurlijke substantie die wordt afgescheiden door bepaalde insecten en stolt bij contact met de lucht.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zijde (textiel) · Bekijk meer »

Zijl (spuisluis)

De Dokkumer Nieuwe Zijlen Zijl is een ander woord voor spuisluis, dat vanouds vooral in Friesland, Groningen, Oost-Friesland, Oldenburg en Sleeswijk-Holstein gebruikt wordt.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zijl (spuisluis) · Bekijk meer »

Zoen van Delft

ca. 1450, Mr. Pieter van Beoostenzweene biedt Filips van Bourgondië het zogenaamde Remissorium Philippi aan. In dit boek is een index op de registers van het archief van de graven van Holland opgenomen en een overzicht van verloren gegane charters. De Zoen van Delft of het Zoenverdrag van Delft maakte op 3 juli 1428 een voorlopig einde aan de Hoekse en Kabeljauwse twisten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zoen van Delft · Bekijk meer »

Zuid-Beveland

Zuid-Beveland is het oostelijk deel van Midden-Zeeland.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zuid-Beveland · Bekijk meer »

Zuidelijke Nederlanden

Lage Landen (met Prinsbisdom Luik, Abdijvorstendom Stavelot-Malmedy en Hertogdom Bouillon) onder Spaans en Oostenrijks gezag, met in het rood de scheidingslijn tussen Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden De Zuidelijke Nederlanden, ook wel de Katholieke Nederlanden genoemd, is de (verzamel)naam voor de verschillende landsheerlijkheden uit de Habsburgse Nederlanden die onder het gezag van de Habsburgers bleven, nadat de opstandige zeven noordelijke provinciën zich in 1581 hadden afgescheiden.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zuidelijke Nederlanden · Bekijk meer »

Zuiderzee

De Zuiderzee was een binnenzee in het noordelijk deel van Nederland die vanaf ongeveer het begin van de late middeleeuwen tot 1932 heeft bestaan.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zuiderzee · Bekijk meer »

Zuidvrucht

Zuidvrucht is een verzamelnaam, oorspronkelijk voor verse en gedroogde vruchten die afkomstig zijn en geïmporteerd worden uit de landen rond de Middellandse Zee.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zuidvrucht · Bekijk meer »

Zuil (bouwkunde)

Een zuil, pilaar of pijler is een kolom met doorgaans een ronde doorsnede en is meestal in natuursteen uitgevoerd.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zuil (bouwkunde) · Bekijk meer »

Zuivel

Kaas melk Yoghurt Vla Pudding Wei Zuivel is de algemene naam voor uit rauwe melk bereide producten.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zuivel · Bekijk meer »

Zusters van het Gemene Leven

Zusters in brons bij de voormalige kloosterkerk te Diepenveen De Zusters van het Gemene Leven leefden in de 14e en 15e eeuw.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zusters van het Gemene Leven · Bekijk meer »

Zutphen (stad)

Topografische kaart van Zutphen, december 2014 Zutphen (Nedersaksisch: Zutfent) is een stad in de Nederlandse provincie Gelderland, gelegen aan de rechteroever van de rivier de IJssel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zutphen (stad) · Bekijk meer »

Zwaard (wapen)

Moderne gevechtszwaarden pseudo-middeleeuws zwaardgevecht; middeleeuwse ridders vochten te paard, droegen een schild (targe) om de hals en hielden het zwaard met beide handen vast. IJzeren zwaard (50-10 v.Chr.), gevonden in Vlijtingen - Gallo-Romeins Museum (Tongeren) Het zwaard is een gevechtswapen.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zwaard (wapen) · Bekijk meer »

Zwarte Dood

Verspreiding van de pest in Europa vanaf 1347 De pest Scène uit de ''Decamerone'' De pest Terechtstelling van joden in Straatsburg, 14 februari 1349 Standbeeld van Sint-Rochus (15e eeuw) die aangeroepen wordt tegen de pest De Zwarte Dood is de epidemie die van 1347 tot 1352 in Europa woedde en vele slachtoffers maakte, soms tientallen procenten van de bevolking.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zwarte Dood · Bekijk meer »

Zwentibold

De Oost-Frankische hertog Zwentibold (of: Zwentibald; Latijn: Zventiboldus Rex Afgebeeld op de titelpagina van het Historisch Jaarboek voor het Land van Zwentibold (HJLvZ), deel 1, Sittard 1980)>, Zvendebald rex, Sventiboldus dux Lotharingiae, of: Zventibaldus, Suventibaldus, *870/871 – begraven te Susteren, 13 augustus 900), uit het Huis der Karolingen, was in de vroege middeleeuwen, van 895 tot 900, de tweede en laatste koning van Lotharingen. Tot dit verzelfstandigd rijk behoorden voor een groot deel ook de Lage Landen, die daarvan een substantieel deel uitmaakten. Na Zwentibold zou in dit gebied, in het stroomgebied van Maas, Moezel en Rijn, het oude stamland van de Karolingers, het hertogdom Neder-Lotharingen (959 / 977 – 1190) ontstaan. Aldus werd Zwentibold de 'eerste koning op Nederlands grondgebied'. Zwentibold was de oudste, maar onechte zoon van de laatste Karolingische keizer, Arnulf van Karinthië (*ca.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zwentibold · Bekijk meer »

Zwolle

Zwolle is de hoofdstad van de Nederlandse provincie Overijssel.

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en Zwolle · Bekijk meer »

95 stellingen

De 95 stellingen was een document waarmee Maarten Luther de wantoestanden in de katholieke Kerk aanklaagde (31 oktober 1517).

Nieuw!!: Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen en 95 stellingen · Bekijk meer »

Richt hier:

De Nederlanden in de Middeleeuwen, De Nederlanden in de middeleeuwen, Geschiedenis van de Nederlanden in de middeleeuwen.