Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Late oudheid

Index Late oudheid

verovering van Constantinopel door de Turken in 1453 toegevoegd. Late oudheid is in de geschiedschrijving een moderne benaming voor de periode, die in het Middellandse Zeegebied de overgang vormde van de klassieke oudheid naar de vroege middeleeuwen.

410 relaties: Aardbeving Kreta 365, Aartsbisdom Keulen, Abdas van Susa, Acaciaans schisma, Aegidius, Aelia Pulcheria, Aelius Donatus, Africa (Romeinse Rijk), Agathias Scholastikos, Akademeia, Alanen, Alarik I, Alemannen, Alexandrië, Allegorie (letterkunde), Alois Riegl, Ambrosius Theodosius Macrobius, Ambrosius van Milaan, Ammianus Marcellinus, Anastasius I (keizer), Anatolië, Angelsaksische landen, Anten (volk), Anthemius van Rome, Antiochië, Antonius van Egypte, Aquitanië, Arabieren, Arabisch, Arbogast, Arcadius, Archaïsche periode, Archeologie, Arianisme, Armenië, Arnaldo Momigliano, Aspar, Attila de Hun, Augustinus van Hippo, Augustus (keizer), Augustus (titel), Aurelianus, Aurelius Prudentius Clemens, Aurelius Victor, Ausonius, Avaren (Europa), Avitus, Baalbek, Bagaudae, Balkan (schiereiland), ..., Basilica (bouwwerk), Belastingdruk, Beleg en val van Constantinopel (1453), Belisarius, Boëthius, Boeddhisme, Boek (document), Boekrol, Bonifatius (veldheer), Bourgondiërs, Britannia (Romeinse provincie), Bryan Ward-Perkins, Byzantijnse Rijk, Caesar (titel), Cambridge Ancient History, Caracalla, Carthago, Cassiodorus, Centraal-Azië, Christendom, Christenvervolgingen, Christologie, Chronicon Paschale, Claudius Claudianus, Clovis I, Codex Justinianus, Codificatie, Comitatenses, Concilie, Constans, Constans I, Constans II Pogonatos, Constantijn de Grote, Constantijn II van Rome, Constantijn III Herakleios, Constantijn III van Rome, Constantijnse dynastie, Constantinopel, Constantius I Chlorus, Constantius II, Constantius III, Constitutio Antoniniana, Consul (Rome), Corpus Iuris Civilis, Crisis van de derde eeuw, Cultuurgeschiedenis, Cunctos populos, Damascius, De civitate Dei, Decadentisme, Diocletianus, Dominaat, Donatisme, Donau, Dynastie, Edict van Milaan, Edict van Nicomedia, Edward Gibbon, Eerste Concilie van Nicea, Epiek, Epitome de Caesaribus, Equites, Ermanarik, Eudocia, Eunapius (historicus), Eunuch, Eusebius van Caesarea, Eutropius (historicus), Evagrius Scholasticus, Exarchaat (Byzantijnse Rijk), Feodalisme, Film (cinematografie), Filosofie, Flavius Aëtius, Flavius Castinus, Flavius Eugenius, Flavius Julius Valens, Flavius Stilicho, Foederati, Franken (volk), Frankische Rijk, Fritigern, Galerius, Galla Placidia, Gallia Belgica, Gallië, Gallo-Romeinse periode, Gallo-Romeinse Rijk, Geiserik, Geletterdheid, Genève (stad), Germanen, Geschiedschrijving, Godsdienstgeschiedenis, Goten, Gotische Oorlog (395-398), Gotische Oorlog (402-403), Gotische oorlog in Spanje (416-418), Gotische opstand van Tribigild, Gratianus, Gregorius van Tours, Grieks, Grondwaardebelasting, Grootvorst, Grote Volksverhuizing, Hagia Sophia, Handschrift (document), Harran (stad), Heidendom, Heilig, Hellenisme, Henotheïsme, Heracliden (Byzantijnse Rijk), Herakleios, Heraklonas, Heremiet (monnik), Hispania (Romeinen), Historicus, Honorius (keizer), Hunerik, Hunnen, Hydatius, Iamblichus (filosoof), Illyrië, Illyricum, Inscriptie, Isidorus van Sevilla, Islam, Istanbul, Italië, Jacob Burckhardt, Jodendom, Johannes (keizer), Johannes Malalas, John Bagnell Bury, Joodse diaspora, Jordanes, Jovianus, Julianus Apostata, Julius Nepos, Jupiter (mythologie), Jurist, Justinianus I, Justinus I, Kalifaat van de Rashidun, Kaspische Zee, Keizer, Keizersconferentie van Carnuntum, Kerkgebouw, Kerstening, Khusro I, Khusro II, Klassieke oudheid, Koinè, Koninkrijk Bourgondië, Kreta, Kunstgeschiedenis, Lactantius, Latijn, Latijnse literatuur, Legioen, Leo I van Byzantium, Lexikon des Mittelalters, Libanius, Libius Severus, Licinia Eudoxia, Licinius, Lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Keulen, Lijst van Romeinse keizers, Limes (Romeinse Rijk), Limitanei, Longobarden, Lyon, Maatschappelijke instorting, Magister militum, Magister officiorum, Magnentius, Magnus Maximus, Majorianus, Mani (profeet), Manicheïsme, Marcellinus Comes, Marcianus (keizer), Martianus Capella, Mauricius, Max Weber (socioloog), Maxentius, Maximianus, Merovingen, Middeleeuwen, Middelgrieks, Middellandse Zeegebied, Milaan (stad), Minaret, Mithra (god), Moedertaal, Mohammed, Monnik, Monofysitisme, Monotheïsme, Monument (erfgoed), Moorden na de dood van Constantijn de Grote, Mozaïek, Mysteriecultus, Neoplatonisme, Nestorianisme, Nicomedia, Notitia dignitatum, Nusaybin (stad), Odoaker, Oekraïne, Olympiodorus, Oorkonde, Oorlog van Radagaisus, Orestes (Romeins heerser), Orosius, Ostrogoten, Ostrogotische Rijk, Otto Seeck, Oudgrieks, Oudheid, Over de vertroosting der wijsbegeerte, Palmyra (Syrië), Panegyrici Latini, Papyrus (schrift), Parthische Rijk, Patricius, Paus, Paus Gregorius I, Paus Hilarius, Periodisering, Persarmenië, Pest van Justinianus, Peter Brown (historicus), Peter Heather, Petronius Maximus, Philostorgios, Phocas (keizer), Pirenne-these, Placidia, Plotinus, Plundering van Rome (410), Plundering van Rome (455), Polis (stad), Politieke geschiedenis, Porphyrius, Praefectus praetorio, Principaat, Priskos van Panion, Proclus (filosoof), Procopius, Prosopography of the Later Roman Empire, Quintus Aurelius Symmachus, Rassenwetten van Neurenberg, Ravenna (stad), Redevoering, Regalia, Retoriek, Ricimer, Rijk van Odoaker, Rijkskerkenstelsel, Rijn, Rijnoversteek, Rome (stad), Romeins diocees, Romeins en Byzantijns Egypte, Romeins-Perzische oorlogen, Romeinse burgeroorlog (456), Romeinse religie, Romeinse Rijk, Romulus Augustulus, Rooms-Katholieke Kerk, Saksen (volk), Samaritanen, Sarmaten, Sassaniden, Senaat (Rome), Sidonius Apollinaris, Simplicius van Cilicië, Sirmium, Sjapoer II, Slag aan de Frigidus, Slag aan de Nadao, Slag bij Adrianopel (378), Slag bij de Jarmuk, Slag bij de Milvische Brug, Slag bij Kaap Bon (468), Slag op de Catalaunische Velden, Slavernij, Socrates Scholasticus, Sol Invictus, Soldatenkeizers, Sozomenus, Staat (politiek), Status quaestionis, Steppevolk, Sueben, Syagrius, Symbiose, Synagoge, Syncretisme (religie), Synesius van Cyrene, Syrië, Syrisch, Tervingi, Tetrarchie, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Themistios, Theodoretus van Cyrrhus, Theodorik de Grote, Theodosiaanse dynastie, Theodosius I, Theodosius II van Byzantium, Theophylactus Simocatta, Theudebert I, Thracië, Toledo (stad in Spanje), Totalitarisme, Traditie, Trier, Tsunami, Val van het West-Romeinse Rijk, Valentinianus I, Valentinianus II, Valentinianus III, Vandaalse Rijk, Vandalen, Vergilius, Vettius Agorius Praetextatus, Virius Nicomachus Flavianus, Visigoten, Visigotische Rijk, Voltaire, Vroege christendom, Vroege middeleeuwen, Wenen, West-Romeinse Rijk, Westerse wereld, Wolga, Yazdagird III, York (Verenigd Koninkrijk), Zarathustra, Zeno van Byzantium, Zijderoute, Zoroastrisme, Zosimus (historicus), 1453, 380, 383, 388, 391, 392, 394, 619, 622, 627, 636, 642, 651, 698. Uitbreiden index (360 meer) »

Aardbeving Kreta 365

De Aardbeving van Kreta in 365 n.Chr. was een onderzeese aardbeving, die zich rond zonsopkomst op 21 juli 365 n.Chr. voordeed in het Oostelijke Middellandse Zeegebied: “The AD 365 Crete earthquake and possible seismic clustering during the fourth to sixth centuries AD in the Eastern Mediterranean: a review of historical and archaeological data”, ("De aardbeving van Kreta (365) en mogelijke seismische clustering in de oostelijke Middellandse Zee in de periode van de vierde tot zesde eeuw n.Chr.: een overzicht van de historische en archeologische gegevens), Vol 23 (2001), blz.

Nieuw!!: Late oudheid en Aardbeving Kreta 365 · Bekijk meer »

Aartsbisdom Keulen

Dom van Keulen Het Aartsbisdom Keulen (Duits: Erzbistum Köln; Latijn: Archidioecesis Coloniensis) is een rooms-katholiek aartsbisdom met zijn hoofdzetel in de Duitse stad Keulen.

Nieuw!!: Late oudheid en Aartsbisdom Keulen · Bekijk meer »

Abdas van Susa

Abdas van Kaskhar of Susa, bisschop van Perzië, stierf de marteldood in 420.

Nieuw!!: Late oudheid en Abdas van Susa · Bekijk meer »

Acaciaans schisma

Het Acaciaans schisma tussen de Oosterse en de Westerse Christelijke Kerken duurde vijfendertig jaar, van 484 tot 519.

Nieuw!!: Late oudheid en Acaciaans schisma · Bekijk meer »

Aegidius

Aegidius (overleden 464) was een Romeinse generaal, die in het midden van de vijfde eeuw de laatste resten Romeins gebied in Gallië onder zijn gezag kreeg.

Nieuw!!: Late oudheid en Aegidius · Bekijk meer »

Aelia Pulcheria

Aelia Pulcheria (Constantinopel, 19 januari 399 – aldaar, 18 februari 453) was een dochter van de Oost-Romeinse keizer Arcadius en Aelia Eudoxia.

Nieuw!!: Late oudheid en Aelia Pulcheria · Bekijk meer »

Aelius Donatus

Aelius Donatus was de hoogst gereputeerde laat-Romeinse grammaticus uit de 4e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Aelius Donatus · Bekijk meer »

Africa (Romeinse Rijk)

Africa, ook wel Africa Proconsularis, was een provincie van het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Africa (Romeinse Rijk) · Bekijk meer »

Agathias Scholastikos

Agathias (Oudgrieks: Ἀγαθίας σχολαστικός) (536 - 582), bijgenaamd Scholasticus / (d.i. advocaat), was een Byzantijnse jurist en schrijver.

Nieuw!!: Late oudheid en Agathias Scholastikos · Bekijk meer »

Akademeia

Pompeii, Italië De Akademeia, Grieks:, of de Academie van Athene was een beroemd gymnasium én school in het oude Athene.

Nieuw!!: Late oudheid en Akademeia · Bekijk meer »

Alanen

Leefgebied van de Alanen en hun buurvolken in de 1ste eeuw v.Chr. De Alanen (Grieks: Alanoi, Latijn: Alani, Halani) waren een Iraanse nomadenstam, die deel uitmaakte van het volk der Sarmaten en nauw verwant was aan een andere stam, de Roxolanen.

Nieuw!!: Late oudheid en Alanen · Bekijk meer »

Alarik I

De plundering van Rome door Alarik: heilige objecten werden in de kerk opgeborgen (miniatuur van ca. 1475) Alarik I wordt begraven in de bedding van de Busento Alarik I (Peuce, ca. 370 - Cosenza, 410) was een Visigotische leider die tussen 395 en 410 koning was van de Visigoten.

Nieuw!!: Late oudheid en Alarik I · Bekijk meer »

Alemannen

Nederzettingen en expansie van de Alemannen Gouden kruisjes uit Alemaanse graven spatha met gouden greep en schedeversiering, 5e eeuw De Alemannen (ook Alamannen) vormden een verbond van Germaanse volkeren De kern bestond uit Sueven, met als machtigste stam de Semnonen.

Nieuw!!: Late oudheid en Alemannen · Bekijk meer »

Alexandrië

Alexandrië (klemtoon: Alexandrië; Arabisch: الإسكندرية, al-ʼIskandariyyah; Oudgrieks: Αλεξάνδρεια, Alexándreia) is een miljoenenstad in het noorden van Egypte, aan de Middellandse Zee.

Nieuw!!: Late oudheid en Alexandrië · Bekijk meer »

Allegorie (letterkunde)

Een allegorie in de literatuur is een gedicht of verhaal dat in zijn geheel symbool staat voor iets anders.

Nieuw!!: Late oudheid en Allegorie (letterkunde) · Bekijk meer »

Alois Riegl

Alois Riegl, ca. 1890 Alois Riegl (Linz, 14 januari 1858 – Wenen, 17 juni 1905) was een Oostenrijks kunsthistoricus die behoorde tot de Wiener Schule der Kunstgeschichte.

Nieuw!!: Late oudheid en Alois Riegl · Bekijk meer »

Ambrosius Theodosius Macrobius

Macrobius (links) en zijn zoon Eustachius(ca. 1100), ''Somnium Scipionis'' Ambrosius Theodosius Macrobius was een laat-Romeinse geleerde, filosoof en laat-antieke schrijver en geschiedschrijver uit de 4e/5e eeuw, die vermoedelijk zijn hoogtepunt bereikte omstreeks 400 na Christus.

Nieuw!!: Late oudheid en Ambrosius Theodosius Macrobius · Bekijk meer »

Ambrosius van Milaan

De heilige Ambrosius van Milaan (Augusta Treverorum (het huidige Trier), 339 - Milaan, 4 april 397) was een kerkvader.

Nieuw!!: Late oudheid en Ambrosius van Milaan · Bekijk meer »

Ammianus Marcellinus

Titelblad van de uitgave van Ammianus door Accursius (Augsburg 1533) Ammianus Marcellinus (Antiochië, ± 330 – 400 n.Chr.) was een Romeinse historicus van Griekse herkomst.

Nieuw!!: Late oudheid en Ammianus Marcellinus · Bekijk meer »

Anastasius I (keizer)

Flavius Anastasius (Grieks: Φλάβιος Ἀναστάσιος) (ca. 430 - 9 juli 518), bekend als Anastasius I (Grieks: Ἀναστάσιος A΄) (Nederlands, verouderd: Anastaas), was keizer van het Oost-Romeinse rijk, oftewel keizer van Byzantium, van 11 april 491 tot 10 juli 518.

Nieuw!!: Late oudheid en Anastasius I (keizer) · Bekijk meer »

Anatolië

Historische kaart Middellandse Zee en Oriënt Anatolië (Turks: Anadolu, Grieks: Ἀνατολία) of Klein-Azië is het schiereiland in het uiterste westen van Azië dat een groot deel van het land Turkije beslaat, maar de gebiedsaanduiding is veel ouder.

Nieuw!!: Late oudheid en Anatolië · Bekijk meer »

Angelsaksische landen

De Angelsaksische landen zijn een groep Engelssprekende landen die gemeenschappelijke culturele en historische banden hebben met het Verenigd Koninkrijk en die tegenwoordig nauwe politieke, diplomatieke en militaire banden hebben.

Nieuw!!: Late oudheid en Angelsaksische landen · Bekijk meer »

Anten (volk)

Gebied van de Anten De Anten of Antae waren een vroeg-middeleeuwse stammenunie die in de 6e en 7e eeuw ten noorden van de benedenloop van de Donau en de Zwarte Zee op het grondgebied van het huidige Moldavië en Oekraïne woonden.

Nieuw!!: Late oudheid en Anten (volk) · Bekijk meer »

Anthemius van Rome

Procopius(?) Anthemius (circa 420 - 11 juli 472) was West-Romeins keizer van 12 april 467 tot 11 juli 472.

Nieuw!!: Late oudheid en Anthemius van Rome · Bekijk meer »

Antiochië

Antiochië (Turks: Antakya; Arabisch: انطاكية, Anṭākyä; Syrisch: ܐܢܛܝܘܟܝܐ, Anṭiokia) is de hoofdstad van de Turkse provincie Hatay.

Nieuw!!: Late oudheid en Antiochië · Bekijk meer »

Antonius van Egypte

Antonius van Egypte, Antonius-Abt, Antonius-Heremiet, of Antonius de Grote (Grieks: Ἀβᾶς Ἀντώνιος, Abba Antonios) (Heracleopolis Magna, Egypte, 251 – Colzimberg, Egypte, 356) is een christelijke heilige, die bekendstaat als de vader van het kloosterleven.

Nieuw!!: Late oudheid en Antonius van Egypte · Bekijk meer »

Aquitanië

Aquitanië (land van water, Frans: Aquitaine, Occitaans: Aquitània, Baskisch: Akitania, Saintongeais: Aguiéne) was een administratieve regio in het zuidwesten van Frankrijk, met als hoofdstad Bordeaux.

Nieuw!!: Late oudheid en Aquitanië · Bekijk meer »

Arabieren

Lidstaten van de Arabische Liga. Arabieren zijn oorspronkelijk de nomadische Semitische inwoners van het Arabisch Schiereiland (Arabië), die het Arabisch als taal hebben.

Nieuw!!: Late oudheid en Arabieren · Bekijk meer »

Arabisch

Arabisch (in het Arabisch: العربية, al ʿarabiyya, of soms kortweg عربي, arabi) is een Semitische taal die door ongeveer 380 miljoen mensen in verscheidene landen wordt gesproken.

Nieuw!!: Late oudheid en Arabisch · Bekijk meer »

Arbogast

Arbogast (overleden 8 september 394) was een Romeinse generaal van Frankische afkomst, die een aantal jaren als opperbevelhebber de machtigste man in het West-Romeinse Rijk was.

Nieuw!!: Late oudheid en Arbogast · Bekijk meer »

Arcadius

Flavius Arcadius (Oudgrieks: Ἀρκάδιος, Arkádios) (377 - mei 408) was de Oost-Romeinse keizer van 383 tot mei 408.

Nieuw!!: Late oudheid en Arcadius · Bekijk meer »

Archaïsche periode

De archaïsche periode in de Griekse geschiedenis beslaat de periode van ± 800 tot 480 v.Chr. Het woord archaïsch is van Griekse oorsprong en betekent vrij vertaald 'uit het begin'.

Nieuw!!: Late oudheid en Archaïsche periode · Bekijk meer »

Archeologie

Atapuerca op de Spaanse Hoogvlakte Archeologie (Oudgrieks:: 'leer der oudheid') is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.

Nieuw!!: Late oudheid en Archeologie · Bekijk meer »

Arianisme

Ravenna, met een scène van de doop van Jezus.Concilie van Nicea verbranden ariaanse boeken, afbeelding uit ca. 825. Het arianisme is een stroming binnen het christendom, ontstaan in het begin van de vierde eeuw, die werd genoemd naar haar stichter Arius (256-336), presbyter van Alexandrië.

Nieuw!!: Late oudheid en Arianisme · Bekijk meer »

Armenië

Het Armeense koninkrijk op zijn grootst onder Tigranes de Grote van 95 v.Chr.-66 v.Chr. Armenië (Armeens: Հայաստան, Hajastan), officieel de Republiek Armenië (Armeens: Հայաստանի Հանրապետություն, Hajastani Hanrapetut῾jun), is een bergachtig land in de Zuidelijke Kaukasus, gelegen in het noordoostelijke deel van het Armeense Hoogland.

Nieuw!!: Late oudheid en Armenië · Bekijk meer »

Arnaldo Momigliano

Arnaldo Dante Momigliano KBE (Caraglio, 5 september 1908 – Londen, 1 september 1987) was een Italiaans historicus bekend door zijn onderzoek naar historiografie, gekarakteriseerd door Donald Kagan als de "world’s leading student of the writing of history in the ancient world" (vertaald: 's werelds voornaamste navorser van het geschiedschrijven in de antieke wereld).

Nieuw!!: Late oudheid en Arnaldo Momigliano · Bekijk meer »

Aspar

Een detail van de ''Missorium van Aspar'' dat Aspar en zijn oudste zoon Ardabur (ca. 434) voorstelt. Flavius Ardabur Aspar (ca. 400 - 471) was een Romeins patriciër en magister militum ("meester van soldaten") van het Oost-Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Aspar · Bekijk meer »

Attila de Hun

Fantasietekening van Attila door Fredrik Sander uit 1893 Attila in het ''Liber Chronicarum'' (1493) ''Het feestmaal van Attila'' van Mór Than (1870). De man met het boek is Priskos van Panion, die een verslag schreef van zijn bezoek aan Attila in 449. Attila (ca. 406-453) was de heerser van de Hunnen van 434 tot zijn dood in 453.

Nieuw!!: Late oudheid en Attila de Hun · Bekijk meer »

Augustinus van Hippo

''Augustinus en Monica'' door Ary Scheffer (1846) ''Ambrosius doopt Augustinus'' door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Peter Paul Rubens, ca. 1637 Afbeelding van Augustinus, Torhaus des Gutes Böddeken, Büren (Westfalen) Augustinus door Louis Comfort Tiffany, Lightner Museum, Florida Augustinus van Hippo (Latijn: Aurelius Augustinus Hipponensis), ook wel Sint-Augustinus genoemd, (Thagaste, 13 november 354 – Hippo, 28 augustus 430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader.

Nieuw!!: Late oudheid en Augustinus van Hippo · Bekijk meer »

Augustus (keizer)

Imperator Caesar Augustus (Rome, 23 september 63 v.Chr. – Nola, 19 augustus 14 n.Chr.), geboren als Gaius Octavius (Thurinus), die zich na zijn adoptie door zijn oudoom Gaius Julius Caesar noemde, meestal kortweg aangeduid met de door hemzelf niet gebruikte naam Octavianus (voor 27 v.Chr.) of Augustus (na 27 v.Chr.), was de eerste princeps (vgl. "Keizer") van het Romeinse rijk. Door steeds meer verschillende bevoegdheden van republikeinse magistraten naar zich toe te trekken kreeg hij als alleenheerser de feitelijke macht over Rome in handen. Deze achterneef en voornaamste erfgenaam van Gaius Julius Caesar (Julius Caesar) won de machtsstrijd die volgde op de moord op Caesar op 15 maart 44 v.Chr. en was in 31 v.Chr. de enige die levend uit deze strijd kwam. Vanaf 27 v.Chr. zou hij als princeps (eerste burger) de teugels van het Imperium Romanum in handen houden. Hij maakte een einde aan een eeuw van burgeroorlogen en stichtte in de daaropvolgende periode de Julisch-Claudische dynastie. Onder het mom van het herstel van de republiek (restitutio rei publicae) voerde hij in werkelijkheid een duurzame omvorming tot monarchie (principaat) door. Ook op sociaal-economisch en ander gebied voerde Augustus tijdens zijn regering hervormingen door. Zijn heerschappij zorgde voor een langdurige tijd van interne vrede, die als Pax Romana (soms ook wel Pax Augusta) werd aangeduid.

Nieuw!!: Late oudheid en Augustus (keizer) · Bekijk meer »

Augustus (titel)

Keizer Augustus als eerste drager van de titel 'Augustus' Augustus was oorspronkelijk een van de titels van de keizers van het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Augustus (titel) · Bekijk meer »

Aurelianus

Lucius Domitius Aurelianus (9 september 214/215 - september/oktober 275), kortweg Aurelianus genoemd, was een Romeins keizer van 270 tot september/oktober 275 en de tweede in een rij van verscheidene succesvolle "soldatenkeizers" die het Romeinse Rijk hielpen zijn macht te herwinnen aan het eind van de 3e en het begin van de 4e eeuw n.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Aurelianus · Bekijk meer »

Aurelius Prudentius Clemens

Aurelius Clemens Prudentius (348 - 413) was een christelijk dichter, die werd geboren in de Romeinse provincie Hispania Tarraconensis (in het huidige Noord-Spanje).

Nieuw!!: Late oudheid en Aurelius Prudentius Clemens · Bekijk meer »

Aurelius Victor

Sextus Aurelius Victor (ca 320 - † 390) was een laat-antiek Romeinse geschiedschrijver.

Nieuw!!: Late oudheid en Aurelius Victor · Bekijk meer »

Ausonius

Ausonius is een Romeins cognomen.

Nieuw!!: Late oudheid en Ausonius · Bekijk meer »

Avaren (Europa)

thumb De Avaren waren een van oorsprong gemengd, waarschijnlijk vooral Turks nomadenvolk dat in het kielzog van de Hunnen en Turken migreerde naar Europa en hun rijk vestigde in het Wolga-gebied in de 6e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Avaren (Europa) · Bekijk meer »

Avitus

Marcus Maecilius Flavius Eparchius Avitus (c. 395 – 456) was West-Romeins keizer van 9 juli 455 tot 17 oktober 456.

Nieuw!!: Late oudheid en Avitus · Bekijk meer »

Baalbek

Baalbek of Balabakk is een stad in Libanon.

Nieuw!!: Late oudheid en Baalbek · Bekijk meer »

Bagaudae

''Pillards gaulois'' door Évariste-Vital Luminais. Bagaudae (ook wel Bacaudae) was de benaming voor groepen opstandige boeren in het Romeinse Rijk die tijdens de Crisis van de derde eeuw, voornamelijk in Gallië het platteland onveilig maakten.

Nieuw!!: Late oudheid en Bagaudae · Bekijk meer »

Balkan (schiereiland)

Sava en Donau de grenzen van het gebied vormen De Balkan (of het Balkanschiereiland) vormt het oostelijkste schiereiland van de drie grote schiereilanden in Zuid-Europa.

Nieuw!!: Late oudheid en Balkan (schiereiland) · Bekijk meer »

Basilica (bouwwerk)

De Basilica van Constantijn in Trier uit 310. Een basilica was een gebouw voor handel en rechtspraak in de Romeinse oudheid.

Nieuw!!: Late oudheid en Basilica (bouwwerk) · Bekijk meer »

Belastingdruk

Belastingdruk is de mate waarin de belastingheffingen drukken op het besteedbaar inkomen.

Nieuw!!: Late oudheid en Belastingdruk · Bekijk meer »

Beleg en val van Constantinopel (1453)

Het Beleg van Constantinopel in 1453 door de legers van het Ottomaanse Rijk onder leiding van sultan Mehmet II en de uiteindelijke Val van Constantinopel op de zondag van Pinksteren 29 mei 1453 betekende het einde van het Oost-Romeinse Rijk, dat overigens pas later de naam Byzantijnse Rijk kreeg.

Nieuw!!: Late oudheid en Beleg en val van Constantinopel (1453) · Bekijk meer »

Belisarius

Jacques-Louis David, Belisarius vraagt om een aalmoes Flavius Belisarius of ook Belisarios (Grieks: Βελισάριος) (505-565) was waarschijnlijk de grootste generaal van het Oost-Romeinse Rijk c.q. Byzantijnse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Belisarius · Bekijk meer »

Boëthius

Boëthius(1493), houtsnede, ''Kroniek van Neurenberg'' Vertroosting'', ''MS Hunter 374'', Glasgow University Library Anicius Manlius Torquatus Severinus Boëthius (Rome, ca. 480 - Pavia, 525) was een christelijk, laat-Romeins filosoof, schrijver en politicus, die in de late 5e en vroege 6e eeuw na Christus in Italië leefde.

Nieuw!!: Late oudheid en Boëthius · Bekijk meer »

Boeddhisme

Een Boeddhabeeld (Buddharupa) op Lantau-eiland in de stad Hongkong Het boeddhisme is een levensbeschouwelijke en religieuze stroming die ontstond uit de leer die volgens de overlevering werd gesticht door Gautama Boeddha, de historische Boeddha, die volgens de overlevering in de 6e en 5e eeuw v.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Boeddhisme · Bekijk meer »

Boek (document)

Getijdenboek Van Reynegom (16e eeuw), Koning Boudewijnstichting Oude boeken Het boek is een veelgebruikte manier om informatie vast te leggen in de vorm van tekst en afbeeldingen op gebundeld papier en om deze informatie weer te geven, op te slaan en te verspreiden.

Nieuw!!: Late oudheid en Boek (document) · Bekijk meer »

Boekrol

Esther, 18e eeuw Een boekrol is een beschreven en opgerolde strook papyrus, perkament of papier.

Nieuw!!: Late oudheid en Boekrol · Bekijk meer »

Bonifatius (veldheer)

Munt met Bonifatius Bonifatius (? - 432) was een Romeins generaal die ook stadhouder of gouverneur (Latijn: vicarius) was van de Romeinse provincie Africa.

Nieuw!!: Late oudheid en Bonifatius (veldheer) · Bekijk meer »

Bourgondiërs

De Bourgondiërs, Boergondiërs of Bourgonden (Latijn: Burgundii of Burgundiones; Grieks: Βουργούντες, Bourgoúntes; Fries: Boergonden; Duits: Burgunden of Burgunder; Frans: Burgondes) waren een Oost-Germaans volk dat oorspronkelijk in Scandinavië woonachtig was, waar zij Bornholm (Burgundarholm) bevolkten.

Nieuw!!: Late oudheid en Bourgondiërs · Bekijk meer »

Britannia (Romeinse provincie)

Britannia was de naam van de Romeinse provincie die het latere Engeland en Wales omvatte.

Nieuw!!: Late oudheid en Britannia (Romeinse provincie) · Bekijk meer »

Bryan Ward-Perkins

Bryan Ward-Perkins (Rome) is een archeoloog en historicus die gespecialiseerd is in het laat-Romeinse Rijk en het begin van de middeleeuwen, met een bijzondere aandacht voor de overgangsperiode tussen deze twee tijdperken, een historisch deelgebied dat ook wel bekendstaat als de late oudheid.

Nieuw!!: Late oudheid en Bryan Ward-Perkins · Bekijk meer »

Byzantijnse Rijk

Het Byzantijnse Rijk (Grieks: Βυζαντινή Αυτοκρατορία) (kortweg Byzantium of Oost-Romeinse Rijk, Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía Rhōmaíōn, Romeinse Rijk, ook wel Romania, Grieks: Ῥωμανία, Rhōmanía) was de voortzetting van het Romeinse Rijk in de oostelijke provincies dat in de late oudheid en de daaropvolgende middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg, met als hoofdstad Constantinopel.

Nieuw!!: Late oudheid en Byzantijnse Rijk · Bekijk meer »

Caesar (titel)

Gaius Iulius Caesar Augustus Caesar (Latijnse uitspraak) is een titel die werd gebruikt in de klassieke oudheid bij de Romeinen.

Nieuw!!: Late oudheid en Caesar (titel) · Bekijk meer »

Cambridge Ancient History

The Cambridge Ancient History is een status quaestionis voor het onderzoek in de oude geschiedenis.

Nieuw!!: Late oudheid en Cambridge Ancient History · Bekijk meer »

Caracalla

Caracalla (Lugdunum (het huidige Lyon), 4 april 188 – Mesopotamië, 8 april 217) was van 211 tot aan zijn dood keizer van het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Caracalla · Bekijk meer »

Carthago

Animatie over de stad Carthago Carthago, 1880 Carthago (Punisch: Qart Hadasht (15px15px15px 15px15px15px15px; "nieuwe stad"); Oudgrieks: Καρχηδών, Karchēdṓn; Nederlands, verouderd: Karthaag, Karthago) was een belangrijke Fenicische handelsstad in Noord-Afrika.

Nieuw!!: Late oudheid en Carthago · Bekijk meer »

Cassiodorus

Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus Senator (Scylaceum (Calabrië), ca. 480/485 n.Chr - klooster Vivarium bij Scylaceum, na 580), gewoonlijk bekend als Cassiodorus, was een Romeins staatsman en schrijver.

Nieuw!!: Late oudheid en Cassiodorus · Bekijk meer »

Centraal-Azië

Topografische kaart van Centraal-Azië vanaf de Kaspische Zee in het westen tot Centraal-China in het oosten. Centraal-Azië is de regio van Azië die zich uitstrekt vanaf de Kaspische Zee in het westen tot Centraal-China in het oosten en van het zuiden van Rusland in het noorden tot het noorden van Pakistan in het zuiden.

Nieuw!!: Late oudheid en Centraal-Azië · Bekijk meer »

Christendom

alt.

Nieuw!!: Late oudheid en Christendom · Bekijk meer »

Christenvervolgingen

Christenvervolging is gecoördineerd geweld tegen en onderdrukking van christenen.

Nieuw!!: Late oudheid en Christenvervolgingen · Bekijk meer »

Christologie

Christus''). kruis Christologie is het onderdeel van de christelijke theologie dat bestudeert en definieert wie Jezus was en is.

Nieuw!!: Late oudheid en Christologie · Bekijk meer »

Chronicon Paschale

Het Chronicon Paschale, van de Oudgriekse benaming afgeleid, die ook wel Paaskroniek, Chronicon Alexandrinum, Chronicon Constantinopolitanum of Fasti Siculi wordt genoemd, is een in het Oost-Romeinse Rijk in het Grieks geschreven kroniek, die omstreeks 630 is neergeschreven.

Nieuw!!: Late oudheid en Chronicon Paschale · Bekijk meer »

Claudius Claudianus

Gedichten van Claudius Claudianus. Claudius Claudianus (Alexandrië, ca. 370 - Rome, ca. 404) was een Latijns schrijver en dichter van Griekse afkomst die verbonden was met het hof van de Romeinse keizer Honorius en specifiek met zijn beschermheer generaal en krijgsheer Stilicho.

Nieuw!!: Late oudheid en Claudius Claudianus · Bekijk meer »

Clovis I

Clovis of Chlodovech (ca. 466-511) was de eerste koning der Franken die alle Frankische stammen verenigde onder één heerser.

Nieuw!!: Late oudheid en Clovis I · Bekijk meer »

Codex Justinianus

werk.

Nieuw!!: Late oudheid en Codex Justinianus · Bekijk meer »

Codificatie

Codificatie (Latijn codex, wetboek + facere, maken,Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. 'codificatie', Microsoft Corporation/Het Spectrum dus letterlijk het maken van een wetboek) is het zo volledig mogelijk en systematisch op schrift stellen van recht, waaraan de overheid uitsluitende gelding of exclusieve werking verleent.

Nieuw!!: Late oudheid en Codificatie · Bekijk meer »

Comitatenses

Legionair uit het eind van de derde eeuw (reconstructie) Comitatenses is het Latijnse meervoud van comitatensis, oorspronkelijk de adjectieve vorm van comitatus ('gezelschap, groep, afdeling'; in de militaire context kreeg het de betekenis 'het veldleger'), hetgeen op zichzelf weer afstamt van Comes.

Nieuw!!: Late oudheid en Comitatenses · Bekijk meer »

Concilie

Een concilie (van het Latijnse woord concilium, samenkomst of vergadering) is een vergadering van regionale christelijke leiders/ambtsdragers.

Nieuw!!: Late oudheid en Concilie · Bekijk meer »

Constans

Constans was een cognomen in het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Constans · Bekijk meer »

Constans I

Flavius Julius Constans, blz.

Nieuw!!: Late oudheid en Constans I · Bekijk meer »

Constans II Pogonatos

Herakleios Konstantinos (Grieks: Ηράκλειος Κωνσταντίνος; Latijn: Heraclius Constantinus) (630-668), bekend als Constans II (Grieks: Κώνστας Β', Kōnstas II) en bijgenaamd Pogonatos ("de baardige"), was de zoon van keizer Constantijn III.

Nieuw!!: Late oudheid en Constans II Pogonatos · Bekijk meer »

Constantijn de Grote

Flavius Valerius Aurelius Constantinus (Naissus, 27 februari ca. 273 of 280 – Ancyrona, 22 mei 337), beter bekend als Constantijn (I) de Grote, was een Romeins keizer.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantijn de Grote · Bekijk meer »

Constantijn II van Rome

| colspan.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantijn II van Rome · Bekijk meer »

Constantijn III Herakleios

Herakleios Neos Konstantinos (Grieks: Ηράκλειος νέος Κωνσταντίνος) (3 mei 612 - 25 mei 641), bekend als Constantijn III, was keizer van Byzantium in 641, van februari tot zijn dood in mei.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantijn III Herakleios · Bekijk meer »

Constantijn III van Rome

Flavius Claudius Constantinus, bekend als Constantijn III (gestorven 411) was een Romeins keizer van voorjaar 407 tot 411.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantijn III van Rome · Bekijk meer »

Constantijnse dynastie

Keizer Constantijn De Constantijnse dynastie is een informele naam voor de heersende familie van het Romeinse Rijk vanaf Constantius Chlorus (†305) tot de dood van Julianus in 363.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantijnse dynastie · Bekijk meer »

Constantinopel

Kaart van Constantinopel met de stadsmuren Constantinopel in het Byzantijnse Rijk. Hagia Sophia gotische stijl (Franse miniatuur, na 1455)Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Français 9087, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8449038d/f424.item.r.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantinopel · Bekijk meer »

Constantius I Chlorus

Gaius Flavius Valerius Constantius (31 maart 250? – Eboracum (nu: York), 25 juli 306), bekend als keizer Constantius I, was van 293 tot 305 caesar van de westelijke provincies van het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantius I Chlorus · Bekijk meer »

Constantius II

Flavius Julius Constantius (Grieks: Κωνστάντιος Β', Kōnstantios) (7 augustus 317 - 3 november 361), bekend als Constantius II, was een Romeins keizer van september 337 tot 3 november 361.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantius II · Bekijk meer »

Constantius III

Flavius Constantius, bekend als Constantius III, (ca. 375Hij moet rond de dertig zijn geweest toen hij in 411 zijn macht vestigde.- 2 september 421) was West-Romeins keizer van 8 februari tot 2 september 421 samen met zijn zwager Honorius.

Nieuw!!: Late oudheid en Constantius III · Bekijk meer »

Constitutio Antoniniana

Caracalla Romeinse Rijk circa 210 n. Chr. De Constitutio Antoniniana, ook wel Edict van Caracalla was een edict, afgekondigd in 212 door Caracalla en gaf alle vrije mannen in het rijk volledig burgerschap en alle vrije vrouwen dezelfde rechten als Romeinse vrouwen.

Nieuw!!: Late oudheid en Constitutio Antoniniana · Bekijk meer »

Consul (Rome)

Een consul was de hoogste magistraat in het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Consul (Rome) · Bekijk meer »

Corpus Iuris Civilis

Ravenna, Italië ''Corpus Iuris Civilis'', 1607 Het Corpus Iuris Civilis is een schriftelijk neergelegde verzameling van wetten, besluiten, rechterlijke uitspraken en juridische leerstukken betreffende het Romeins recht, samengesteld en geschreven in opdracht van de Byzantijnse keizer Justinianus I, tussen 529 en 534.

Nieuw!!: Late oudheid en Corpus Iuris Civilis · Bekijk meer »

Crisis van de derde eeuw

Maximinus "Thrax", de eerste soldatenkeizer. De crisis van de derde eeuw was een periode van onrust en onderlinge strijd in het Romeinse Rijk van ongeveer 235 tot 284 na Christus.

Nieuw!!: Late oudheid en Crisis van de derde eeuw · Bekijk meer »

Cultuurgeschiedenis

Cultuurgeschiedenis is de geschiedenis van de levensstijl (cultuur) van een samenleving, en het vakgebied binnen de geschiedschrijving dat zich met deze geschiedenis bezighoudt.

Nieuw!!: Late oudheid en Cultuurgeschiedenis · Bekijk meer »

Cunctos populos

Keizer Theodosius I Het edict Cunctos populos of het Edict van Thessaloniki van de drie keizers Theodosius I, Gratianus en Valentinianus II werd in Thessaloniki afgekondigd op 27 februari 380.

Nieuw!!: Late oudheid en Cunctos populos · Bekijk meer »

Damascius

Damascius (Oudgrieks: Δαμάσκιος, Damáskios) (Damascus ca. 462 - ca. 550) staat bekend als "de laatste Neoplatonist".

Nieuw!!: Late oudheid en Damascius · Bekijk meer »

De civitate Dei

De civitate Dei (Latijn: Over de stad van God) is een werk van kerkvader Augustinus dat hij schreef tussen 413 en 426.

Nieuw!!: Late oudheid en De civitate Dei · Bekijk meer »

Decadentisme

Extaze''' van Carel de Nerée tot Babberich (1880-1909), een volgeling van Beardsley Decadentisme, ook wel décadence of decadentie genaamd, is een geestelijke stroming die in het laatste kwart van de negentiende eeuw vooral onder de ontwikkelden in West-Europa aanhang vond.

Nieuw!!: Late oudheid en Decadentisme · Bekijk meer »

Diocletianus

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus (geboren als Diocles) (ca. 22 december 244 – 3 december 311) was Romeins keizer van 20 november 284 tot 1 mei 305.

Nieuw!!: Late oudheid en Diocletianus · Bekijk meer »

Dominaat

Het dominaat was een latere, op despotisme gelijkende fase van de keizercultus in het Romeinse Keizerrijk als gevolg van een evolutie van het principaat.

Nieuw!!: Late oudheid en Dominaat · Bekijk meer »

Donatisme

Augustinus in discussie met donatisten Het donatisme was een schismatieke stroming in het vroege christendom.

Nieuw!!: Late oudheid en Donatisme · Bekijk meer »

Donau

De Donau is de langste rivier binnen de Europese Unie en na de Wolga de langste van Europa.

Nieuw!!: Late oudheid en Donau · Bekijk meer »

Dynastie

Een dynastie is een opeenvolging van heersers die tot eenzelfde familie behoren.

Nieuw!!: Late oudheid en Dynastie · Bekijk meer »

Edict van Milaan

Het Edict van Milaan is mogelijk een edict geweest dat door Constantijn de Grote en Licinius in februari 313 werd uitgevaardigd in Milaan.

Nieuw!!: Late oudheid en Edict van Milaan · Bekijk meer »

Edict van Nicomedia

Keizer Galerius Het Edict van Nicomedia of het zogenoemde Tolerantieedict van Galerius was een op 30 april 311 uitgevaardigd edict door de Romeinse keizer Galerius.

Nieuw!!: Late oudheid en Edict van Nicomedia · Bekijk meer »

Edward Gibbon

Edward Gibbon (8 mei (gregoriaanse kalender) 1737, Putney - 16 januari 1794, Londen) was een Engels historicus, bekend om zijn uitzonderlijke beschrijving van de ondergang van het Romeinse Rijk: The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (De geschiedenis van de neergang en val van het Romeinse Rijk, uitgegeven als Verval en ondergang van het Romeinse Rijk).

Nieuw!!: Late oudheid en Edward Gibbon · Bekijk meer »

Eerste Concilie van Nicea

Trabzon, Turkije Het Eerste Concilie van Nicea was een concilie van christelijke bisschoppen die bijeengeroepen waren in Nicea in Bithynië (het hedendaagse İznik in Turkije) door de Romeinse keizer Constantijn I in 325.

Nieuw!!: Late oudheid en Eerste Concilie van Nicea · Bekijk meer »

Epiek

De driehoek van Petersen. Trojaanse oorlog beschrijft. Epiek is de verzamelnaam voor verhalende producten van de literatuur, zowel in poëzie als in proza, waarbij de nadruk ligt op de beschrijving van gebeurtenissen en handelingen van personages.

Nieuw!!: Late oudheid en Epiek · Bekijk meer »

Epitome de Caesaribus

De Epitome de Caesaribus is een geschiedkundig werk geschreven in het Latijn door een anonieme schrijver in vermoedelijk begin vijfde eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Epitome de Caesaribus · Bekijk meer »

Equites

Reconstructie van romeinse Equites (cavalerie) Equites (d.i. het Latijnse woord voor “ruiters”, enkelvoud eques voor “ruiter”) is de naam voor de leden van de ridderstand in het Oude Rome.

Nieuw!!: Late oudheid en Equites · Bekijk meer »

Ermanarik

Het oranjegebied stond onder leiding van Ermanarik. Ermanarik was koning van de Ostrogoten (350 - 375) en opvolger van zijn vader Achiulf.

Nieuw!!: Late oudheid en Ermanarik · Bekijk meer »

Eudocia

Eudocia, of Eudoxia (439 – 466/474?) was de oudste dochter van de Romeinse keizer Valentinianus III en zijn vrouw Licinia Eudoxia In de jaren 440 n.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Eudocia · Bekijk meer »

Eunapius (historicus)

Eunapius of Eunapios (Oudgrieks: Εὐνάπιος) was een Grieks sofist en geschiedschrijver uit de 4e eeuw n.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Eunapius (historicus) · Bekijk meer »

Eunuch

Een eunuch is een man die gecastreerd is om politieke redenen.

Nieuw!!: Late oudheid en Eunuch · Bekijk meer »

Eusebius van Caesarea

Eusebius van Caesarea (Grieks: Ευσέβιος ο Καισαρείας) (circa 263 – 339?)Wetterau, Bruce.

Nieuw!!: Late oudheid en Eusebius van Caesarea · Bekijk meer »

Eutropius (historicus)

Eutropius was een Romeinse geschiedkundige die leefde in de vierde eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Eutropius (historicus) · Bekijk meer »

Evagrius Scholasticus

Evagrius Scholasticus (Grieks: Εὐάγριος Σχολαστικός; Evagarios Scholastikos) (Epiphania, 536/537 - na 594) was de auteur van een zesdelige kerkgeschiedenis.

Nieuw!!: Late oudheid en Evagrius Scholasticus · Bekijk meer »

Exarchaat (Byzantijnse Rijk)

Met de term exarchaat werd in Byzantium een bestuurlijke eenheid aangeduid.

Nieuw!!: Late oudheid en Exarchaat (Byzantijnse Rijk) · Bekijk meer »

Feodalisme

Graaf Willem I van Normandie - Tapijt borduursel Piramidevoorstelling van het feodaal leenstelsel, volgens moderne opvattingen een te eenvoudige manier van denken Het feodalisme of de feodaliteit (van het Latijnse feudum of leen) is het gelaagde machts-, bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op een leenstelsel dat zich in grote delen van Europa ontwikkelde na de Val van het West-Romeinse Rijk (circa 500) tot in de nieuwe tijd (circa 1500).

Nieuw!!: Late oudheid en Feodalisme · Bekijk meer »

Film (cinematografie)

Film ''The Bond'' uit 1918 (zonder geluid) Een film, rolprent of video is een serie opeenvolgend getoonde, stilstaande beelden.

Nieuw!!: Late oudheid en Film (cinematografie) · Bekijk meer »

Filosofie

De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.

Nieuw!!: Late oudheid en Filosofie · Bekijk meer »

Flavius Aëtius

Flavius Aëtius (Durostorum, ca. 390 - Ravenna, 454) was een magister militum (opperbevelhebber) van het leger in het West-Romeinse Rijk onder keizer Valentinianus III.

Nieuw!!: Late oudheid en Flavius Aëtius · Bekijk meer »

Flavius Castinus

Flavius Castinus (ca. 390 – ca ?) was een Romeinse generaal en politicus aan het hof van keizer Honorius en Valentinianus III.

Nieuw!!: Late oudheid en Flavius Castinus · Bekijk meer »

Flavius Eugenius

Flavius Eugenius (? - 6 september 394) was West-Romeins keizer van 22 augustus 392 tot 6 september 394.

Nieuw!!: Late oudheid en Flavius Eugenius · Bekijk meer »

Flavius Julius Valens

Flavius Julius Valens (328 - 9 augustus 378) was van 28 maart 364 tot 9 augustus 378 keizer van het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Flavius Julius Valens · Bekijk meer »

Flavius Stilicho

duomo di Monza'' Flavius Stilicho (soms geschreven als Stilico) (ca. 359 – 22 augustus 408) was een hooggeplaatste generaal (magister militum) en patriciër in het West-Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Flavius Stilicho · Bekijk meer »

Foederati

Foederati (meervoud van Latijn foederatus, “verbonden”) is een term die nu vooral geassocieerd wordt met de Germaanse stammen die als foederati optraden in het Romeinse Rijk in de eerste eeuwen na Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Foederati · Bekijk meer »

Franken (volk)

Frankische helm uit de 7e eeuw (Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg) De Franken (Middelnederlands: Vranke, Oudhoogduits: Francho, Oudengels: Franca, Oudnoords: Frakki) waren een federatie van reeds eerder bekende Germaanse stammen, die rond het midden van de 3e eeuw na Christus tot stand kwam.

Nieuw!!: Late oudheid en Franken (volk) · Bekijk meer »

Frankische Rijk

Het Frankische Rijk (Latijn: Regnum Francorum, Koninkrijk der Franken, later Imperium Francorum, Keizerrijk der Franken) was een gebied dat door de Franken werd bestuurd tussen de 3e en de 10e eeuw en al snel uitgroeide tot een grootmacht.

Nieuw!!: Late oudheid en Frankische Rijk · Bekijk meer »

Fritigern

Fritigern (overleden ca. 380) was een Gotische leider van de Tervingi (Visigoten) na hun inval in het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Fritigern · Bekijk meer »

Galerius

Gaius Galerius Valerius Maximianus (ca. 250 - mei 311), bekend als Galerius, was Romeins keizer van 1 mei 305 tot mei 311.

Nieuw!!: Late oudheid en Galerius · Bekijk meer »

Galla Placidia

Aelia Galla Placidia (tussen 388 en 392 – 27 november 450) was de dochter van Romeinse keizer Theodosius I en diens tweede vrouw Galla (een dochter van Valentinianus I).

Nieuw!!: Late oudheid en Galla Placidia · Bekijk meer »

Gallia Belgica

Gallia Belgica (later gesplitst in Belgica Prima en Belgia Secunda) was in de Romeinse tijd een in het noordelijke deel van Gallië gelegen Romeinse provincie, die in eerste instantie tussen de Seine en de Rijn lag.

Nieuw!!: Late oudheid en Gallia Belgica · Bekijk meer »

Gallië

Gallië is de vernederlandste naam van de Latijnse benaming (Gallia) voor het westelijke gebied van Europa, dat overeenkomt met het moderne Frankrijk, België, het westen van Zwitserland, en delen van Nederland en Duitsland ten westen van de Rijn.

Nieuw!!: Late oudheid en Gallië · Bekijk meer »

Gallo-Romeinse periode

Reconstructie van een Gallo-Romeinse krijger in het Park Samara De Gallo-Romeinse periode is een vooral in België en Frankrijk gebruikelijke benaming voor de Romeinse periode in Gallië en Gallia Belgica.

Nieuw!!: Late oudheid en Gallo-Romeinse periode · Bekijk meer »

Gallo-Romeinse Rijk

Het Gallo-Romeinse Rijk, ook wel Domein van Soissons of Rijk van Syagrius (Latijn: Regnum Romanorum of Regnum Syagrii), bestond in de tweede helft van de 5e eeuw in de voormalige Romeinse provincie Gallia Lugdunensis.

Nieuw!!: Late oudheid en Gallo-Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Geiserik

De inname van Rome Geiserik (of Genserik) (circa 389 tot 25 januari 477) was tussen 428 en 477 koning van de Vandalen en de Alanen.

Nieuw!!: Late oudheid en Geiserik · Bekijk meer »

Geletterdheid

Geletterdheid (van het Latijnse litteratus) is de vaardigheid om informatie te verwerven, te verwerken en gericht te gebruiken.

Nieuw!!: Late oudheid en Geletterdheid · Bekijk meer »

Genève (stad)

Cathédrale St. Pierre Het twaalf meter hoge standbeeld 'Broken Chair' van Daniel Berset, in 2007 opgericht ter ere van de slachtoffers van landmijnen en clusterbommen op de Place des Nations Genève (Frans: Genève; Arpitaans: Geneva; Duits: Genf; Italiaans: Ginevra; Reto-Romaans: Genevra) is een stad in Zwitserland.

Nieuw!!: Late oudheid en Genève (stad) · Bekijk meer »

Germanen

Verspreiding van de vijf Germaanse hoofdgroepen in de 1e eeuw na Chr. Met de Germanen wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken.

Nieuw!!: Late oudheid en Germanen · Bekijk meer »

Geschiedschrijving

Geschiedschrijving of historiografie is de geschreven interpretatie van het verleden.

Nieuw!!: Late oudheid en Geschiedschrijving · Bekijk meer »

Godsdienstgeschiedenis

Godsdienstgeschiedenis is een tak van de godsdienstwetenschappen waarin de bestudering van religie vanuit een historisch perspectief wordt bedreven.

Nieuw!!: Late oudheid en Godsdienstgeschiedenis · Bekijk meer »

Goten

Gotisch sieraad werk.

Nieuw!!: Late oudheid en Goten · Bekijk meer »

Gotische Oorlog (395-398)

De Gotische Oorlog (395-398) was een oorlog tussen het Romeinse rijk en de Goten.

Nieuw!!: Late oudheid en Gotische Oorlog (395-398) · Bekijk meer »

Gotische Oorlog (402-403)

De Gotische Oorlog (402-403) was een oorlog tussen het West-Romeinse Rijk en de Visigoten.

Nieuw!!: Late oudheid en Gotische Oorlog (402-403) · Bekijk meer »

Gotische oorlog in Spanje (416-418)

De Gotische oorlog in Spanje was een militaire operatie van de Visigoten in opdracht van het West-Romeinse rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Gotische oorlog in Spanje (416-418) · Bekijk meer »

Gotische opstand van Tribigild

De Gotische opstand van Tribigild was een opstand in 399-400 van de Goten in Anatolië (Oost-Romeinse rijk) die een grote politieke crisis veroorzaakte tijdens het bewind van keizer Arcadius (395-408).

Nieuw!!: Late oudheid en Gotische opstand van Tribigild · Bekijk meer »

Gratianus

Flavius Gratianus (Sirmium, 18 april 359 - 25 augustus 383) was een Romeins keizer van 4 augustus 367 tot 25 augustus 383; in het westen eerst samen met zijn vader Valentinianus I, later met zijn halfbroer Valentinianus II, en in het oosten was hij met Valentinianus II de enige keizer na de dood van Valens (378) tot de benoeming van Theodosius I (379).

Nieuw!!: Late oudheid en Gratianus · Bekijk meer »

Gregorius van Tours

Gregorius van Tours (Riom, 30 november ca. 538 - Tours, verm. 17 november 594) was een Gallo-Romeinse bisschop van Tours, hagiograaf en historicus, die een leidende prelaat was van Gallië.

Nieuw!!: Late oudheid en Gregorius van Tours · Bekijk meer »

Grieks

Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.

Nieuw!!: Late oudheid en Grieks · Bekijk meer »

Grondwaardebelasting

Een grondwaardebelasting of grondbelasting is een periodieke heffing op de onverharde waarde van de grond.

Nieuw!!: Late oudheid en Grondwaardebelasting · Bekijk meer »

Grootvorst

Grootvorst, vrouwelijk grootvorstin, (Latijn: Magnus Princeps; Russisch: Великий князь, Veliki knjaz; Duits: Großfürst, Fins: Suuriruhtinas) is een titel lager in rang dan keizer, tsaar of koning, maar hoger dan soeverein vorst, prins of knjaz.

Nieuw!!: Late oudheid en Grootvorst · Bekijk meer »

Grote Volksverhuizing

Grote Volksverhuizing: Belangrijkste verhuizingstromen De Grote Volksverhuizing tussen de 4e en 5e eeuw Met Grote Volksverhuizing wordt in de geschiedenis gedoeld op het plaatsvinden van grote migratiebewegingen, onder andere het zich vestigen van meerdere vreemde stammen in het Romeinse Rijk tussen de 4e en de 6e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Grote Volksverhuizing · Bekijk meer »

Hagia Sophia

De Hagia Sophia of Ayasofya (Grieks: Ἁγία Σοφία; "Heilige Wijsheid", Turks: Ayasofya, officieel: Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi: "Hagia Sophia Heilige Grote Moskee") is een voormalige christelijke, oosters-orthodoxe kathedraal, die tegenwoordig als moskee in gebruik is, in de Turkse stad Istanbul.

Nieuw!!: Late oudheid en Hagia Sophia · Bekijk meer »

Handschrift (document)

Miroslav Evangelie Jena Handschrift is een verzamelnaam voor documenten die met de hand geschreven zijn.

Nieuw!!: Late oudheid en Handschrift (document) · Bekijk meer »

Harran (stad)

Harran (Aramees: ܚܪܢ, Ḥaran), in de Hebreeuwse Bijbel Haran of Charan (Hebreeuws: חָרָן, Ḥārān) genoemd en in de Romeinse geschiedschrijving bekend als Carrhae, is een historische stad in de provincie Şanlıurfa in het zuidoosten van Turkije bij de grens met Syrië, 44 kilometer ten zuidoosten van de stad Şanlıurfa.

Nieuw!!: Late oudheid en Harran (stad) · Bekijk meer »

Heidendom

De Noorse god Thor Heidendom of paganisme is een term die gebruikt wordt om te verwijzen naar de polytheïstische religies die inheems waren aan het Europese continent.

Nieuw!!: Late oudheid en Heidendom · Bekijk meer »

Heilig

Het begrip 'heilig' heeft te maken met heel(heid) en wordt gebruikt als aanduiding van iets waaraan een verheven waarde wordt toegekend.

Nieuw!!: Late oudheid en Heilig · Bekijk meer »

Hellenisme

Het Macedonische Rijk bij de dood van Alexander de Grote (323 v.Chr.). Het hellenisme (Oudgrieks: Ἑλληνισμός, Latijn: hellenismos) is het verspreiden van de Griekse cultuur.

Nieuw!!: Late oudheid en Hellenisme · Bekijk meer »

Henotheïsme

Henotheïsme is het geloof in en mogelijke verering van meerdere goden, waarbij een god een prominente rol vervult.

Nieuw!!: Late oudheid en Henotheïsme · Bekijk meer »

Heracliden (Byzantijnse Rijk)

De dynastie van de Herakliden leverde van 610-695 en van 705-711 de Byzantijnse keizers en tevens enkele exarchen van Carthago en Ravenna.

Nieuw!!: Late oudheid en Heracliden (Byzantijnse Rijk) · Bekijk meer »

Herakleios

Herakleios of Heraclius (Grieks: / Hērákleios; Latijn: Flavius Heraclius Augustus), was van 5 oktober 610 tot 11 februari 641 de Oost-Romeinse, of beter gezegd Byzantijns keizer.

Nieuw!!: Late oudheid en Herakleios · Bekijk meer »

Heraklonas

Constantijn III en Heraklonas. Konstantinos Herakleios (Grieks: Κωνσταντῖνος Ἡράκλειος; 626 - na 641), bekend als Heraklonas (Grieks: Ηρακλωνάς), was keizer van Byzantium (februari-september 641).

Nieuw!!: Late oudheid en Heraklonas · Bekijk meer »

Heremiet (monnik)

De Zwitserse heremiet Gabriël Bunge Een heremiet (synoniemen: eremiet, kluizenaar, anachoreet) is een religieuze man of vrouw die in afzondering leeft in een kluizenarij of hermitage, buiten de bewoonde wereld.

Nieuw!!: Late oudheid en Heremiet (monnik) · Bekijk meer »

Hispania (Romeinen)

Wegen in Hispania, zoals beschreven in de Itinerarium Antonini Hispania was het Iberisch Schiereiland onder het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Hispania (Romeinen) · Bekijk meer »

Historicus

Een historicus of historica (ook wel: geschiedwetenschapper, historiograaf of geschiedkundige) is iemand die historisch onderzoek verricht en hierover publiceert.

Nieuw!!: Late oudheid en Historicus · Bekijk meer »

Honorius (keizer)

Flavius Honorius (384 - 423) was heerser in het westen van het Romeinse Rijk, als medekeizer van zijn vader Theodosius van 393 tot 395 en als zelfstandig West-Romeins keizer van 395 tot 423.

Nieuw!!: Late oudheid en Honorius (keizer) · Bekijk meer »

Hunerik

Hunerik (ca. 420 - 23 december 484) was koning van het Vandaalse rijk tussen 477 en 484.

Nieuw!!: Late oudheid en Hunerik · Bekijk meer »

Hunnen

Omvang van het Hunnenrijk met als centrum het huidige Hongarije, ca. 450 n.Chr. Attila Italië binnenvallen. De Hunnen waren een confederatie van Euraziatische nomaden, waarschijnlijk van meest Altaïsche en Oeraalse afkomst, maar later ook met Oost-Germaanse onderdanen.

Nieuw!!: Late oudheid en Hunnen · Bekijk meer »

Hydatius

Hydatius (ca. 400 - 469) was bisschop van Aquae Flaviae (het tegenwoordige Chaves in Portugal) in de Romeinse provincie Gallaecia.

Nieuw!!: Late oudheid en Hydatius · Bekijk meer »

Iamblichus (filosoof)

Jamblichus van Chalkis in Syrië (± 250 – ± 330 n.Chr.) was een neoplatonistisch geleerde en filosoof, en staat bekend als de stichter van de zogenaamde Syrische school binnen het neoplatonisme.

Nieuw!!: Late oudheid en Iamblichus (filosoof) · Bekijk meer »

Illyrië

Globaal Illyrisch gebied in de oudheid Illyrië of Illyria (Oudgrieks:; ook Illyris, Illyrikon; Latijn: Illyricum Albanees: Iliria) besloeg heel de Adriatische kuststrook van het vroegere Joegoslavië en het huidige Albanië.

Nieuw!!: Late oudheid en Illyrië · Bekijk meer »

Illyricum

Illyricum was een Romeinse provincie in het gebied dat nu bekend is als Illyrië, het westelijk deel van de Balkan dat bewoond werd door de Illyriërs.

Nieuw!!: Late oudheid en Illyricum · Bekijk meer »

Inscriptie

Een inscriptie bestaat uit woorden of letters geschreven, gegraveerd, geschilderd, of op een andere manier aangebracht op een oppervlak.

Nieuw!!: Late oudheid en Inscriptie · Bekijk meer »

Isidorus van Sevilla

Isidorus van Sevilla (Cartagena, 560 - Sevilla, 4 april 636), ook wel Isidoor genoemd, was aartsbisschop van Sevilla en encyclopedieschrijver.

Nieuw!!: Late oudheid en Isidorus van Sevilla · Bekijk meer »

Islam

Wassende maan en ster. De islam (Arabisch: اسلام(islām) of الإسلام(al-islām), Nederlands: onderwerping of overgave) is een monotheïstische godsdienst en een van de drie grote(re) zogenoemde abrahamitische religies.

Nieuw!!: Late oudheid en Islam · Bekijk meer »

Istanbul

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Late oudheid en Istanbul · Bekijk meer »

Italië

Italië, officieel de Republiek Italië (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in Zuid-Europa.

Nieuw!!: Late oudheid en Italië · Bekijk meer »

Jacob Burckhardt

Jacob Burckhardt (Bazel, 25 mei 1818 - aldaar, 8 augustus 1897) was een Zwitsers cultuur- en kunsthistoricus en hoogleraar.

Nieuw!!: Late oudheid en Jacob Burckhardt · Bekijk meer »

Jodendom

De menora is een traditioneel symbool van het jodendom De davidster is een ander symbool van het jodendom Het jodendom is de cultuur, levenswijze en religie van het Joodse volk en de oudste of een van de vroegst ontstane monotheïstische godsdiensten en behoort tot de oudste religieuze tradities die vandaag de dag nog worden beoefend.

Nieuw!!: Late oudheid en Jodendom · Bekijk meer »

Johannes (keizer)

Johannes (? - juli 425) was West-Romeins keizer van eind 423 tot de zomer van 425.

Nieuw!!: Late oudheid en Johannes (keizer) · Bekijk meer »

Johannes Malalas

Johannes Malalas (Grieks: Ἰωάννης Μαλάλας) (Antiochië, ~490 - Constantinopel, ~570) - Malalas is Syrisch voor redenaar - was een Byzantijns geschiedschrijver uit de late oudheid.

Nieuw!!: Late oudheid en Johannes Malalas · Bekijk meer »

John Bagnell Bury

John Bagnell Bury (ook bekend als J.B. Bury) (Clontibret, County Monaghan, 16 oktober 1861 - Rome, 1 juni 1927) was een Iers historicus, classicus en filoloog.

Nieuw!!: Late oudheid en John Bagnell Bury · Bekijk meer »

Joodse diaspora

Verspreiding van synagogen in de klassieke oudheid De Joodse diaspora (de klemtoon ligt op de eerste a, uit het Oudgrieks διασπορά, "verstrooiing", "uitzaaiing") duidt op de tot op heden voortdurende verstrooiing van de Joden.

Nieuw!!: Late oudheid en Joodse diaspora · Bekijk meer »

Jordanes

Jordanes (ook Jornandes, Jordanis, Iordanes, Iordanis) († na 552) was een Gotische geschiedschrijver uit de zesde eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Jordanes · Bekijk meer »

Jovianus

Flavius Jovianus (Singidunum, ca. 331 - Dadastana (nabij Ankara), 17 februari 364) was van 26 juni 363 tot 17 februari 364 acht maanden lang Romeins keizer.

Nieuw!!: Late oudheid en Jovianus · Bekijk meer »

Julianus Apostata

Flavius Claudius Julianus (6 november 331 - 26 juni 363), ter onderscheiding van de eerdere (vrijwel onbekende) keizer Julianus I (284-285) beter bekend als Julianus II, Julianus de Afvallige of Julianus Apostata, was een Romeins keizer van november 361 tot 26 juni 363.

Nieuw!!: Late oudheid en Julianus Apostata · Bekijk meer »

Julius Nepos

Julius Nepos (circa 430-480 n.Chr.) was de laatste legitieme keizer van het West-Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Julius Nepos · Bekijk meer »

Jupiter (mythologie)

Jupiter (Latijn: Iuppiter of Iupiter; in dichterlijk Nederlands vroeger ook Jupijn), is een figuur uit de Romeinse mythologie.

Nieuw!!: Late oudheid en Jupiter (mythologie) · Bekijk meer »

Jurist

Rechtsgeleerde, illustratie in Die Schedelsche Weltchronik''',''' 1493 409x409px Een jurist(e) is iemand die kennis heeft van het recht en werkzaam is op dat vakgebied.

Nieuw!!: Late oudheid en Jurist · Bekijk meer »

Justinianus I

Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus (Tauresium, 482Norwich (1989), blz. 190/483 - Constantinopel, 14 november 565), bekend als Justinianus I de Grote (Grieks: Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός, Ioustinianos; Nederlands, verouderd: Justiniaan), was Romeins keizer van Byzantium van 1 augustus 527 tot 13 november 565.

Nieuw!!: Late oudheid en Justinianus I · Bekijk meer »

Justinus I

Flavius Iustinus (Latijn: Imperator Caesar Flavius Iustinus Augustus; Grieks: Ἰουστίνος) (Dardania, ca. 450 - Constantinopel, 1 augustus 527), bekend als Justinus I (Nederlands, verouderd: Justijn), was Oost-Romeins Keizer van 518 tot 527.

Nieuw!!: Late oudheid en Justinus I · Bekijk meer »

Kalifaat van de Rashidun

Het Kalifaat van Aboe Bakr in 634 Verspreiding van het Arabische Rijk door: I Mohammed; II Aboe Bakr; III Omar; IV Othman Het kalifaat van de Rashidun was de periode in de islam na de dood van de laatste profeet, Mohammed (632) tot aan de stichting van het rijk van de Omajjaden (661), waarin de moslims werden aangevoerd door de vier Rechtgeleide Kaliefen (kalief.

Nieuw!!: Late oudheid en Kalifaat van de Rashidun · Bekijk meer »

Kaspische Zee

De Kaspische Zee (Perzisch: دریای مازندران; Daryâ-ye Mâzandarân; "Zee van Mazandaran", Russisch: Каспийское море; Kaspiejskoje more) is een groot, door land omsloten zoutmeer op de grens van Europa en Azië.

Nieuw!!: Late oudheid en Kaspische Zee · Bekijk meer »

Keizer

keizer Otto I (962) Keizer is de hoogste vorstelijke titel en staat voor de heerser waaraan alle andere wereldlijke vorsten ondergeschikt zijn.

Nieuw!!: Late oudheid en Keizer · Bekijk meer »

Keizersconferentie van Carnuntum

De keizersconferentie van Carnuntum vond op 11 november 308 plaats tussen Diocletianus, Maximianus en Galerius in Carnuntum bij de Donau, om over de toekomst van de door Diocletianus ontworpen tetrarchie te discussiëren.

Nieuw!!: Late oudheid en Keizersconferentie van Carnuntum · Bekijk meer »

Kerkgebouw

De Sint-Janskathedraal in 's-Hertogenbosch is de grootste kathedraal van Nederland kluiskerk te Warfhuizen De Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara in Oudenbosch Uden, in neo-romano-gotische stijl Vianen Sint-Servaasbasiliek (rechts) in Maastricht Perk, België Kerk van de Verlosser op het Bloed, Sint-Petersburg Kerken in Paltoga, Oblast Vologda, Rusland St. Onuphriuskerk, Lipovy Skitok, Oblast Kyiv, Oekraïne Nederlandse Hervormde Kerk in het Bedford District, Zuid-Afrika Een kerkgebouw of kerk (uit het Grieks: Κυριακη (οικια); kyriakon.

Nieuw!!: Late oudheid en Kerkgebouw · Bekijk meer »

Kerstening

Kerstening van Polen. Een gekerstende menhir, deze 8,5 meter hoge menhir is een van de vier grootste menhirs van Frankrijk Kerstening is het historische bekeren van niet-christelijke volkeren tot het christendom door aanhangers van het christelijk geloof en hun wereldlijke bondgenoten.

Nieuw!!: Late oudheid en Kerstening · Bekijk meer »

Khusro I

Khusro I of Chosro I (Kesra Nushin-Ravan, Kasra), bijgenaamd Anoshirvan (Onsterfelijke ziel), (regeerperiode 531-579) was sjahansjah, koning der koningen, van de Iraanse dynastie der Sassaniden.

Nieuw!!: Late oudheid en Khusro I · Bekijk meer »

Khusro II

Gouden dinar van Khusro II Khusro II, ook wel Chosro of Chosroes genoemd (5??-28? februari 628) was de tweeëntwintigste Sassanidische grootkoning van Perzië, een zoon van koning Hormizd IV.

Nieuw!!: Late oudheid en Khusro II · Bekijk meer »

Klassieke oudheid

90px De klassieke oudheid of Grieks-Romeinse oudheid is een periode, die in het algemeen wordt aangehouden in de geschiedschrijving van de westerse wereld.

Nieuw!!: Late oudheid en Klassieke oudheid · Bekijk meer »

Koinè

Koinè of Koinē (Grieks: Ἑλληνιστική Κοινή/ἡ κοινὴ διάλεκτος/κοινή (γλώσσα); koinē (glōssa) van Κοινή: gemeenschappelijk) was de Griekse taalvariant, die van de 3de eeuw v. Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Koinè · Bekijk meer »

Koninkrijk Bourgondië

Anastasius I Het koninkrijk Bourgondië (Latijn: Regnum Burgundiae) is de benaming voor verschillende koninkrijken van het Oost-Germaanse volk van de Bourgondiërs.

Nieuw!!: Late oudheid en Koninkrijk Bourgondië · Bekijk meer »

Kreta

Kreta (Grieks: Κρήτη, Kriti) is het grootste van de Griekse eilanden, en is in grootte het vijfde eiland in de Middellandse Zee.

Nieuw!!: Late oudheid en Kreta · Bekijk meer »

Kunstgeschiedenis

Kunstgeschiedenis is de discipline die de geschiedenis van de kunst onderzoekt en beschrijft.

Nieuw!!: Late oudheid en Kunstgeschiedenis · Bekijk meer »

Lactantius

Waarschijnlijk portret van Lactantius op een muurschildering uit de vierde eeuw. Lucius Cae(ci)lius Firmianus Lactantius (ca. 240 (Africa) - ca. 320 (Augusta Treverorum, nu Trier)) was een vroegchristelijke apologeet.

Nieuw!!: Late oudheid en Lactantius · Bekijk meer »

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Nieuw!!: Late oudheid en Latijn · Bekijk meer »

Latijnse literatuur

De Latijnse literatuur behelst alle literatuur die in het Latijn is geschreven.

Nieuw!!: Late oudheid en Latijnse literatuur · Bekijk meer »

Legioen

Moderne reconstructie van Romeinse infanteriesoldaten Het Romeinse legioen (Latijns legio, van legere.

Nieuw!!: Late oudheid en Legioen · Bekijk meer »

Leo I van Byzantium

Flavius Valerius Leo (ca. 401 - 18 januari 474), bekend als Leo I (Grieks: Λέων Α′), was keizer van het Oost-Romeinse Rijk van 7 februari 457 tot 18 januari 474.

Nieuw!!: Late oudheid en Leo I van Byzantium · Bekijk meer »

Lexikon des Mittelalters

Lexikon des Mittelalters. Het Lexikon des Mittelalters (afgekort: LMA, LexMA, e.a.) is een Duitstalig naslagwerk over de geschiedenis en cultuur van de middeleeuwen in 9 delen.

Nieuw!!: Late oudheid en Lexikon des Mittelalters · Bekijk meer »

Libanius

Houtsnede voorstellende Libanius Libanius (Oudgrieks Λιβάνιος), geboren in Antiochië omstreeks 314 en overleden in Antiochië in 393.

Nieuw!!: Late oudheid en Libanius · Bekijk meer »

Libius Severus

Libius Severus (waarschijnlijk Lucianië, ca. 420 - 15 augustus? 465), soms ook wel Severus III genoemd, was West-Romeins keizer van 19 november 461 tot zijn dood.

Nieuw!!: Late oudheid en Libius Severus · Bekijk meer »

Licinia Eudoxia

Gouden medaillion met een portret van Licinia Eudoxia. Licinia Eudoxia (422-462) was een Romeinse keizerin.

Nieuw!!: Late oudheid en Licinia Eudoxia · Bekijk meer »

Licinius

Valerius Licinianus Licinius (ca. 265 - lente 325) was een Romeins keizer van 11 november 308 tot 19 september 324.

Nieuw!!: Late oudheid en Licinius · Bekijk meer »

Lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Keulen

Hieronder volgt een lijst van de aartsbisschoppen van Keulen.

Nieuw!!: Late oudheid en Lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Keulen · Bekijk meer »

Lijst van Romeinse keizers

Met de stichting van het principaat door Augustus in 27 v.Chr. en de consolidatie ervan door zijn opvolger Tiberius in het jaar 14 begon het Romeinse Keizerrijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Lijst van Romeinse keizers · Bekijk meer »

Limes (Romeinse Rijk)

De limes (Latijn voor 'grens') is de aanduiding van de grens- en verdedigingszone van het Romeinse Rijk, hoofdzakelijk gebouwd in de periode 40 na Chr. - circa 250 na Chr. Deze liep van de Atlantische kust in Noord-Engeland via de Noordzee langs de toenmalige hoofdstroom van de Rijn en Donau naar de Zwarte Zee.

Nieuw!!: Late oudheid en Limes (Romeinse Rijk) · Bekijk meer »

Limitanei

Romeinse grens in Engeland Limitanei of ripenses waren grenstroepen in het late Romeinse leger.

Nieuw!!: Late oudheid en Limitanei · Bekijk meer »

Longobarden

De Longobarden (ook Langobarden, waarmee verwezen werd naar een hun toegeschreven lange baardgroei, of Lombarden, wat een latere aanpassing is aan hun veel latere woongebied Lombardije) waren een Germaans volk dat oorspronkelijk in Scandinavië woonachtig was.

Nieuw!!: Late oudheid en Longobarden · Bekijk meer »

Lyon

Lyon (Lyonees: Liyon, verouderd Nederlands/Duits: Leyden) is een stad in het zuidoosten van Frankrijk, gelegen op de plaats waar de rivieren de Rhône en de Saône samenvloeien.

Nieuw!!: Late oudheid en Lyon · Bekijk meer »

Maatschappelijke instorting

Een Moai-standbeeld op het Paaseiland. Maatschappelijke instorting of ineenstorting (ook wel de ondergang van een beschaving) is de terugval van een complexe menselijke samenleving of maatschappij.

Nieuw!!: Late oudheid en Maatschappelijke instorting · Bekijk meer »

Magister militum

Magister militum ("meester der soldaten") was de Romeinse term voor opperbevelhebber van het leger sinds Constantijn de Grote.

Nieuw!!: Late oudheid en Magister militum · Bekijk meer »

Magister officiorum

Insigne van de oostelijke Magister officiorum in Notitia dignitatum De Magister officiorum (Grieks: / magistros tōn offikiōn) was een ambt dat kan worden omschreven als dat van hofmaarschalk of opperkamerheer van het keizerlijk huis van Rome.

Nieuw!!: Late oudheid en Magister officiorum · Bekijk meer »

Magnentius

Flavius Magnus Magnentius (rond 303, Samarobriva (het huidige Amiens) - 11 augustus 353) was een Romeins keizer van 18 januari 350 tot 11 augustus 353. Hij had geen enkel recht op de troon, en werd door de keizers in 350, Constans en Constantius II niet erkend. Daarom wordt hij een usurpator genoemd.

Nieuw!!: Late oudheid en Magnentius · Bekijk meer »

Magnus Maximus

Magnus Maximus (Welsh: Macsen Wledig), ook wel Maximianus, (335?–28 juli 388) was keizer over het westelijk deel van het Romeinse Rijk van 383 tot zijn dood in 388.

Nieuw!!: Late oudheid en Magnus Maximus · Bekijk meer »

Majorianus

Julius Valerius Maiorianus (ca. 420-422 – 7 augustus 461), ook wel bekend als Maiorianus of Majorianus, was keizer van het West-Romeinse Rijk van 28 december 457 tot 2 augustus 461.

Nieuw!!: Late oudheid en Majorianus · Bekijk meer »

Mani (profeet)

Mani (Perzisch: مانی Māni, Syrisch: ܡܐܢܝ Chinees 摩尼 Móní, Latijn, Manes Grieks: Μάνης) (ca. 216–276) was de grondlegger van het manicheïsme, een religie waarbij de verwerving van gnosis centraal stond.

Nieuw!!: Late oudheid en Mani (profeet) · Bekijk meer »

Manicheïsme

Het manicheïsme was een gnostische religie en een stroming binnen het christendom, waarin de verwerving van gnosis het kernthema was.

Nieuw!!: Late oudheid en Manicheïsme · Bekijk meer »

Marcellinus Comes

Marcellinus Comes (gestorven c. 534) was een Latijnse kroniekschrijver in het Oost-Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Marcellinus Comes · Bekijk meer »

Marcianus (keizer)

Flavius Marcianus (Grieks: Μαρκιανός, Markianos) (392 - januari 457) was Oost-Romeins keizer van 450 tot januari 457.

Nieuw!!: Late oudheid en Marcianus (keizer) · Bekijk meer »

Martianus Capella

Martianus Minneus Felix Capella was een laat-Romeinse schrijver die actief was in de vijfde eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Martianus Capella · Bekijk meer »

Mauricius

Flavius Mauricius Tiberius Augustus, vaak Mauricius Tiberius genoemd (Grieks: Φλάβιος Μαυρίκιος Τιβέριος Αύγουστος; Armeens: Մաւրիկ, Moriek; Arabissos (Cappadocië), 539 - Chalkedon, november 602), ook bekend als Maurikios of Mauritius, was keizer van het Byzantijnse Keizerrijk van 582 tot 602.

Nieuw!!: Late oudheid en Mauricius · Bekijk meer »

Max Weber (socioloog)

Maximilian Carl Emil (Max) Weber (Erfurt, 21 april 1864 – München, 14 juni 1920) was een Duitse politiek econoom, geschiedkundige, rechtsgeleerde en socioloog.

Nieuw!!: Late oudheid en Max Weber (socioloog) · Bekijk meer »

Maxentius

Munt met het portret van Maxentius Marcus Aurelius Valerius Maxentius (ca. 278 - 28 oktober 312) was een Romeins keizer van 28 oktober 306 tot 28 oktober 312.

Nieuw!!: Late oudheid en Maxentius · Bekijk meer »

Maximianus

Helena. Maximianus hielp Flavius Constantius in het zadel en werd later door diens zoon Constantijn afgezet. Marcus Aurelius Valerius Maximianus Herculius (ca. 250 - juli 310) was een Romeins keizer van lente 286 tot 1 mei 305.

Nieuw!!: Late oudheid en Maximianus · Bekijk meer »

Merovingen

Ontwikkeling van het Frankische Rijk, 481-814 De Merovingen (Frans: Mérovingiens, Duits: Merowinger) waren een dynastie van Frankische koningen, die over een regelmatig veranderend gebied in delen van het huidige Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland regeerden van de 5e tot in de 8e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Merovingen · Bekijk meer »

Middeleeuwen

Mainzer Dom vanuit het zuidwesten De middeleeuwen (letterlijk tussenliggende eeuwen) (ca. 500 tot ca. 1500) vormen, in de historiografische indeling of periodisering van de geschiedenis van Europa, de periode tussen de klassieke oudheid en de vroegmoderne tijd.

Nieuw!!: Late oudheid en Middeleeuwen · Bekijk meer »

Middelgrieks

Middelgrieks, ook wel Middeleeuws Grieks (Μεσαιωνική Ελληνική) of Byzantijns Grieks genoemd, is de historische ontwikkelingsfase van de Griekse taal tussen het einde van de klassieke oudheid in de 4e of 5e eeuw en het einde van de middeleeuwen in de 15e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Middelgrieks · Bekijk meer »

Middellandse Zeegebied

Het Middellandse Zeegebied is het gebied rondom de Middellandse Zee, omvattende Spanje, Gibraltar, Andorra, het zuiden van Frankrijk, Monaco, Italië, Malta, San Marino, het Vaticaan, Slovenië, Kroatië, Montenegro, Albanië, Bosnië en Herzegovina, Griekenland, Turkije, Cyprus, Syrië, Libanon, Israël, Palestina, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije en Marokko.

Nieuw!!: Late oudheid en Middellandse Zeegebied · Bekijk meer »

Milaan (stad)

Milaan (Italiaans: Milano, West-Lombardisch: Milan) is de tweede stad van Italië en de belangrijkste stad van Noord-Italië.

Nieuw!!: Late oudheid en Milaan (stad) · Bekijk meer »

Minaret

Een minaret is een toren die aan of bij een moskee staat.

Nieuw!!: Late oudheid en Minaret · Bekijk meer »

Mithra (god)

Reliëf met Mithra (rechts met Frygische muts en stralenkrans) en koning Antiochus XIII Asiaticus van Syrië Mithra (Perzisch: میترا Mithra; Sanskriet: Mitra; Oudgrieks en Latijn: Mithras; Armeens: Միհր Mihr) was een Indo-Iraanse god waarvan de verering wellicht teruggaat tot de tweede helft van het 2e millennium v.Chr. Hij gold als belangrijke hemelgod die verbonden werd met licht, het goede en afspraken.

Nieuw!!: Late oudheid en Mithra (god) · Bekijk meer »

Moedertaal

Een moedertaal (of T1) is een taal die tijdens de jeugd, zonder formeel taalonderwijs, wordt verworven.

Nieuw!!: Late oudheid en Moedertaal · Bekijk meer »

Mohammed

Mohammed (Arabisch: مُحَمَّد بِن عَبد الله, volledige Arabische naam: Moehammad ibn 'Abd Allah ibn 'Abd al-Moettalib ibn Hasjim ibn 'Abd Manaf al-Koeraisji ibn Kielaab ibn Moerra ibn Ka'b ibn Loe'ay ibn Ghalib ibn Fahr) (Mekka, ca. 570 – Medina, 8 juni 632), was een Arabische religiestichter en wordt door moslims en bahá'ís beschouwd als profeet en boodschapper van God.

Nieuw!!: Late oudheid en Mohammed · Bekijk meer »

Monnik

Cisterciënzers in habijt en scapulier. Een monnik is iemand die vanuit religieuze overtuiging afziet van het stichten van een gezin en die voor een speciale, monastieke levensinvulling kiest.

Nieuw!!: Late oudheid en Monnik · Bekijk meer »

Monofysitisme

Het monofysitisme (Grieks: Μονοφυσιτισμός monos, één, en physis, natuur) is een christologische opvatting die steunt op de monos physis (Grieks: μονος φυσις), één goddelijke natuur in Christus.

Nieuw!!: Late oudheid en Monofysitisme · Bekijk meer »

Monotheïsme

Monotheïsme (van het Grieks μονος (monos): één en θεος (theos): god) is het geloof in het bestaan van één god, in tegenstelling met het polytheïsme waarbij men in het bestaan van meer goden gelooft.

Nieuw!!: Late oudheid en Monotheïsme · Bekijk meer »

Monument (erfgoed)

Schokland en omgeving (Werelderfgoed) Monumentenschildje voor Nederlandse rijksmonumenten Aanduiding archeologisch monument Een monument is een overblijfsel van kunst, cultuur, architectuur of nijverheid dat van algemeen belang wordt geacht vanwege de historische, volkskundige, artistieke, wetenschappelijke, industrieel-archeologische of andere sociaal-culturele waarde.

Nieuw!!: Late oudheid en Monument (erfgoed) · Bekijk meer »

Moorden na de dood van Constantijn de Grote

De moorden na de dood van Constantijn de Grote of de Zuivering van 337 verwijzen of verwijst naar de executies die werden uitgevoerd in entourage van de nieuwe keizers, de zonen van Constantijn, Constantijn II, Constantius II en Constans I.

Nieuw!!: Late oudheid en Moorden na de dood van Constantijn de Grote · Bekijk meer »

Mozaïek

Romeins mozaïek, gelegd in Lillebonne (Frankrijk) Romeins mozaïek, gelegd in een woonhuis in Pompeii Mozaïek van de 2e eeuw v.Chr. uit Alexandrië. Een schuldig kijkende hond heeft een gouden kan omgegooid. Mozaïek is een kunstvorm waarbij een grote afbeelding wordt vervaardigd uit een groot aantal kleine gekleurde steentjes (tesserae), die in een vloer of wand worden gemetseld.

Nieuw!!: Late oudheid en Mozaïek · Bekijk meer »

Mysteriecultus

Mithras die een heilige os slacht. In elk ''mithraeum'' (Mithraïstische tempel) nam deze afbeelding een centrale plaats in. De mysteriecultus was een soort cultus uit de oud-Griekse en Romeinse religie die alleen toegankelijk was voor een ingewijde en dus geen deel uitmaakte van de publieke religie.

Nieuw!!: Late oudheid en Mysteriecultus · Bekijk meer »

Neoplatonisme

Met neoplatonisme wordt verwezen naar de periode van platonisme die volgde op de nieuwe impuls die de filosofische speculaties van Plotinus (204-269) eraan hadden gegeven.

Nieuw!!: Late oudheid en Neoplatonisme · Bekijk meer »

Nestorianisme

Oude Assyrische kerk in de stad Urmia, Iran Het nestorianisme ('leer van Nestorius') is een doctrine in het oosters christendom.

Nieuw!!: Late oudheid en Nestorianisme · Bekijk meer »

Nicomedia

Nicomedia of Nicomedië (Grieks: Νικομήδεια) was een Bithynische en later Romeinse stad op de plaats van het huidige İzmit in Turkije, aan het uiteinde van de Golf van Astacus die uitkomt in de Propontis.

Nieuw!!: Late oudheid en Nicomedia · Bekijk meer »

Notitia dignitatum

Pagina uit een middeleeuwse kopie van de ''Notitia Dignitatum'', dat de schilden van de ''Magister Militum Praesentalis II'', afbeeldt, een laat-Romeins register van militaire commando's. De Notitia dignitatum, de "Lijst van Dignitarissen", is een overzicht van alle administratieve en bestuurlijke functies en hun insignia in het Romeinse Rijk uit de vroege vijfde eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Notitia dignitatum · Bekijk meer »

Nusaybin (stad)

Nusaybin (Aramees: ܢܨܝܒܝܢ, Niṣībīn) in de oudheid ook bekend als Nisibis en Antiochia Mygdonia is een stad in in Turkije gelegen in het zuiden van de Aramese regio Tur Abdin.

Nieuw!!: Late oudheid en Nusaybin (stad) · Bekijk meer »

Odoaker

Odoaker (435 — Ravenna, 15 maart 493) was de eerste barbaarse koning van Italië, nadat hij Romulus Augustulus, een van de laatste keizers van het West-Romeinse Rijk, had onttroond.

Nieuw!!: Late oudheid en Odoaker · Bekijk meer »

Oekraïne

Oekraïne (Oekraïens: Україна) is een land in Oost-Europa met 44,32 miljoen inwoners met als hoofdstad Kiev (Kyiv).

Nieuw!!: Late oudheid en Oekraïne · Bekijk meer »

Olympiodorus

Olympiodorus (Griekenland; geboren c. 380, overleden tussen 412-425) was een Romeinse historicus, dichter, filosoof en diplomaat in de vroege vijfde eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Olympiodorus · Bekijk meer »

Oorkonde

Bundesbrief van 1291, een oorkonde die oorspronkelijk voorzien was van drie zegels, waarvan nu nog twee resteren Een oorkonde, ook wel handvest, charter of keure, is een officieel document waarin schriftelijk is vastgehouden dat bepaalde afspraken tussen bepaalde personen, organisaties of instituties zijn gemaakt of dat zich een bepaald (rechts-)feit heeft voorgedaan.

Nieuw!!: Late oudheid en Oorkonde · Bekijk meer »

Oorlog van Radagaisus

De Oorlog van Radagaisus is een militair conflict in het noorden van Italië in de periode 405-406.

Nieuw!!: Late oudheid en Oorlog van Radagaisus · Bekijk meer »

Orestes (Romeins heerser)

Orestes (overleden op 28 augustus 476) was een Romeins politicus, die kort de werkelijke macht had in het West-Romeinse Rijk, namelijk van 475 tot 476.

Nieuw!!: Late oudheid en Orestes (Romeins heerser) · Bekijk meer »

Orosius

Paulus Orosius (° ± 385 – † ± 420), was een Romeinse schrijver, die geboren werd in Gallaecia (waarschijnlijk in Braga in Noord-Portugal).

Nieuw!!: Late oudheid en Orosius · Bekijk meer »

Ostrogoten

De Ostrogoten (Ostragoten, Oostgoten) vormden samen met de Visigoten de twee hoofdgroepen waarin de (Oost-)Germaanse stam der Goten zich splitste.

Nieuw!!: Late oudheid en Ostrogoten · Bekijk meer »

Ostrogotische Rijk

Het Ostrogotische Rijk was het rijk dat het Germaanse volk der Ostrogoten in Italië stichtte en een kortstondig bestaan kende tussen 493 en 553.

Nieuw!!: Late oudheid en Ostrogotische Rijk · Bekijk meer »

Otto Seeck

Otto Seeck Otto Karl Seeck (Riga, 2 februari 1850 - Münster, 29 juni 1921) was een Duits historicus, die gespecialiseerd was in de geschiedenis van de oudheid.

Nieuw!!: Late oudheid en Otto Seeck · Bekijk meer »

Oudgrieks

Oudgrieks,, hē Hellēnikē glōtta, is een verzamelnaam (omdat er geen 'hoofdtaal' was) voor de dialecten die in het oude Griekenland, Ionië en in de Griekse kolonies werden gesproken.

Nieuw!!: Late oudheid en Oudgrieks · Bekijk meer »

Oudheid

De oudheid (eventueel Oudheid in gespecialiseerde teksten) is de periode binnen een beschaving die begint met de introductie van het schrift in die beschaving.

Nieuw!!: Late oudheid en Oudheid · Bekijk meer »

Over de vertroosting der wijsbegeerte

Dit vroeg gedrukte boek heeft vele handgeschilderde illustraties waarop Vrouwe Filosofie wordt afgebeeld samen met scènes uit het dagelijkse leven in het vijftiende-eeuwse Gent (1485) Over de vertroosting der wijsbegeerte (Latijn: De consolatione philosophiae) is een in hoofdzaak neoplatonistisch werk van Anicius Manlius Severinus Boëthius waarin het streven naar wijsheid en de liefde voor God beschreven worden als de twee voornaamste bronnen voor menselijk geluk.

Nieuw!!: Late oudheid en Over de vertroosting der wijsbegeerte · Bekijk meer »

Palmyra (Syrië)

Palmyra (verlatijnsing van het Oudgrieks: Παλμύρα (Palmura); Arabisch: تدمر (Tadmur); Hebreeuws: תדמור (Tadmor); Palmyreens Aramees: 𐡶𐡣𐡬𐡥𐡴 of (Tedmurtā); Syrisch Aramees: ܬܕܡܘܪܬܐ (Tedmurto); bijgenaamd Stad van Duizend Zuilen. De site is een Syrische archeologische locatie gelegen in het gouvernement Homs. Tot in 2011 de Syrische Burgeroorlog uitbrak was het de meest bezochte bezienswaardigheid van Syrië. De oude stad heet officieel ook Tadmoer, maar tegenwoordig wordt dezelfde naam vooral gebruikt voor de nabijgelegen moderne stad. In de oudheid was Palmyra een oase op de Zijderoute en werd steenrijk doordat de inwoners reizende handelaren bescherming boden tegen overvallen van bedoeïenen. Zelf noemden de inwoners hun stad Tadmoor: 'wonder' of 'mirakel' in het Aramees. In 2013, twee jaar na het begin van de oorlog in Syrië, werd Palmyra als bedreigd cultureel erfgoed aan de rode lijst van UNESCO toegevoegd. In mei 2015 viel Palmyra voor de eerste keer in handen van terreurbeweging IS, die vervolgens begon met het plunderen van de site en het vernietigen van met name religieuze gebouwen en voorwerpen, omdat deze in hun ogen afgoderij waren. Eind maart 2016 slaagde het Syrische regeringsleger erin de stad weer terug te veroveren. Van het erfgoed bleek een gedeelte nog onbeschadigd, de schade was nochtans groot. In december 2016 kregen IS-strijders de stad voor enige tijd opnieuw in handen, waarna ze er meer verwoestingen aan het erfgoed aanrichtten.

Nieuw!!: Late oudheid en Palmyra (Syrië) · Bekijk meer »

Panegyrici Latini

De Panegyrici Latini (ook Latijnse panegyrieken of Latijnse lofredes) is een collectie van twaalf Romeinse lofredes (panegyrieken).

Nieuw!!: Late oudheid en Panegyrici Latini · Bekijk meer »

Papyrus (schrift)

Fragment van het Egyptische Dodenboek, geschreven op papyrus ''Cyperus papyrus'' als vijverplant Papyrus is een vroeg soort schriftdrager, dat werd gebruikt in het oude Egypte en de klassieke wereld.

Nieuw!!: Late oudheid en Papyrus (schrift) · Bekijk meer »

Parthische Rijk

Het Parthische Rijk was een Iraans rijk gesticht door de dynastie van de Arsaciden.

Nieuw!!: Late oudheid en Parthische Rijk · Bekijk meer »

Patricius

Beeld van Patricius Patricius (Engels: Saint Patrick, Iers: Naomh Pádraig; eind 4e eeuw – nabij Downpatrick, 17 maart 461)Als Patricius werkelijk de persoon was die door paus Celestinus I naar Ierland is gestuurd, is dit tussen 422 en 432 gebeurd.

Nieuw!!: Late oudheid en Patricius · Bekijk meer »

Paus

Het embleem van het pausschap.http://www.katholiek.org/pausschap.html Franciscus De paus is het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.

Nieuw!!: Late oudheid en Paus · Bekijk meer »

Paus Gregorius I

De heilige Gregorius (Rome, ca. 540 - aldaar, 12 maart 604), bijgenaamd de Grote, was de 64e paus van de Katholieke Kerk.

Nieuw!!: Late oudheid en Paus Gregorius I · Bekijk meer »

Paus Hilarius

Hilarius (Sardinia, ? - Rome, 28 februari 468) was de 46e paus van de Rooms-Katholieke Kerk en de opvolger van de zeer populaire en actieve paus Leo I. Het was voor Hilarius geen gemakkelijke taak diens populariteit te evenaren.

Nieuw!!: Late oudheid en Paus Hilarius · Bekijk meer »

Periodisering

Periodisering is in de geschiedschrijving en de archeologie een manier om de geschiedenis in te delen.

Nieuw!!: Late oudheid en Periodisering · Bekijk meer »

Persarmenië

Persarmenië ontstond na het Verdrag van Acilisene (ca.387) waarbij het Romeinse Rijk 4/5 van het koninkrijk Armenië, hun vazalstaat, afstond aan de Sassaniden.

Nieuw!!: Late oudheid en Persarmenië · Bekijk meer »

Pest van Justinianus

De Pest van Justinianus was een pandemie, die het Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk in de jaren 541-543 na Christus trof.

Nieuw!!: Late oudheid en Pest van Justinianus · Bekijk meer »

Peter Brown (historicus)

Peter Robert Lamont Brown (Dublin, 1935) is een Iers cultuurhistoricus, gespecialiseerd in de late oudheid en de daaropvolgende vroege middeleeuwen (200 - 800 na Christus).

Nieuw!!: Late oudheid en Peter Brown (historicus) · Bekijk meer »

Peter Heather

Peter Heather (Noord-Ierland, 1960) is een Brits historicus van de late oudheid en de vroege middeleeuwen.

Nieuw!!: Late oudheid en Peter Heather · Bekijk meer »

Petronius Maximus

Petronius Maximus (ca. 397 - 22 mei 455) was West-Romeins keizer van 17 maart tot 22 mei 455.

Nieuw!!: Late oudheid en Petronius Maximus · Bekijk meer »

Philostorgios

Philostorgios (Grieks: Φιλοστόργιος) (ca. 368 - 433) werd in Borissos in Cappadocië geboren.

Nieuw!!: Late oudheid en Philostorgios · Bekijk meer »

Phocas (keizer)

Flavius Phocas of Phokas (Grieks: Φλάβιος Φωκάς, Flavios Fokas) (? - 610), was keizer van het Byzantijnse Rijk van 23 november 602 tot 610.

Nieuw!!: Late oudheid en Phocas (keizer) · Bekijk meer »

Pirenne-these

De Pirenne-these is de stelling van de Belgische historicus Henri Pirenne die zegt, ter verklaring van het grote verschil tussen oudheid en middeleeuwen, dat de culturele eenheid en het economisch systeem rond de Middellandse Zee niet door de volksverhuizingen werden verstoord in de 5e eeuw, maar pas twee eeuwen later door de Arabische veroveringen.

Nieuw!!: Late oudheid en Pirenne-these · Bekijk meer »

Placidia

Placidia, (443? – 484?) was de jongste dochter van de Romeinse keizer Valentinianus III en zijn vrouw Licinia Eudoxia.

Nieuw!!: Late oudheid en Placidia · Bekijk meer »

Plotinus

Plotinus (Oudgrieks) (Assioet, Egypte, ca. 204/5 – Minturnae, Campania, 270), was een belangrijk filosoof uit de antieke wereld en grondlegger (samen met zijn leraar Ammonius Saccas) van wat later het neoplatonisme zou worden genoemd.

Nieuw!!: Late oudheid en Plotinus · Bekijk meer »

Plundering van Rome (410)

Plundering van Rome door de Visigoten op 24 augustus 410 door JN Sylvestre 1890 De Plundering van Rome vond plaats op 24 augustus 410.

Nieuw!!: Late oudheid en Plundering van Rome (410) · Bekijk meer »

Plundering van Rome (455)

Negentiende-eeuwse impressie van de plundering. De Plundering van Rome in 455 was de derde van vier plunderingen van Rome in de oudheid en kwam voort uit een confrontatie tussen de West-Romeinse keizer Petronius Maximus en Geiserik, koning der Vandalen.

Nieuw!!: Late oudheid en Plundering van Rome (455) · Bekijk meer »

Polis (stad)

Akropolis van Athene Polis, meervoud, poleis, Oudgrieks:, pólis, oorspronkelijk: burcht, is een zelfstandig naamwoord, door de Grieken gebruikt voor zowel een socio-politiek gegeven, een socio-geografisch gegeven, als voor een burcht, de oorspronkelijke betekenis.

Nieuw!!: Late oudheid en Polis (stad) · Bekijk meer »

Politieke geschiedenis

Politieke geschiedenis is geschiedschrijving van politieke gebeurtenissen, ontwikkelingen, ideeën, bewegingen en leiders.

Nieuw!!: Late oudheid en Politieke geschiedenis · Bekijk meer »

Porphyrius

Porphyrius Porphyrius (Grieks: Πορφύριος) (Tyrus, ca. 234 – Rome (?), 305) was een neoplatoons Grieks filosoof uit Tyrus.

Nieuw!!: Late oudheid en Porphyrius · Bekijk meer »

Praefectus praetorio

De praefectus praetorio of prefect van de pretoriaanse garde was de aanvoerder van de pretoriaanse garde in Rome, onder het principaat en een hoge functionaris die aan het hoofd van een aantal provincies stond, de praefectura praetorio, in de Late Oudheid.

Nieuw!!: Late oudheid en Praefectus praetorio · Bekijk meer »

Principaat

Het principaat (de heerschappij van de princeps) was de staatsvorm die Imperator Caesar Augustus heeft geënt op de overblijfselen van de oudere Romeinse Republiek.

Nieuw!!: Late oudheid en Principaat · Bekijk meer »

Priskos van Panion

Priskos met zijn boek in de hand aan het hof van Attila de Hun (detail uit het ''Feest van Attila'' door Mór Than, 1870) Priskos van Panion (Grieks: Πρίσκος Πανίτης; Latijn: Priscus Panoniensis of Panita) (ca. 410/20 - in of na 474) was een Oost-Romeins historicus uit de 5e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Priskos van Panion · Bekijk meer »

Proclus (filosoof)

Proclus Diadochus (Grieks: Πρόκλος ὁ Διάδοχος, Próklos ho Diádokhos) (Constantinopel, 8 februari 412 – Athene, 17 april 485), was een Grieks neoplatonisch filosoof, wiskundige en commentator van Euclides van Alexandrië.

Nieuw!!: Late oudheid en Proclus (filosoof) · Bekijk meer »

Procopius

Procopius van Caesarea (Latijn: Procopius Caesarensis, Oudgrieks: Προκόπιος ο Καισαρεύς) (Caesarea, kort voor 500 - Constantinopel, na 562) was een prominent Byzantijns geschiedkundige, wetenschapper, juridisch adviseur en letterkundige, die leefde onder de regering van keizer Justinianus I. Procopius vergezelde de belangrijkste generaal van zijn tijd, Belisarius, in een aantal van de oorlogen van keizer Justinianus I. Daardoor was hij deelnemer aan en ooggetuige van heel wat belangrijke gebeurtenissen in het eerste deel van de 6e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Procopius · Bekijk meer »

Prosopography of the Later Roman Empire

The Prosopography of the Later Roman Empire (PLRE) is het belangrijkste prosopografische naslagwerk over de geschiedenis van de late oudheid.

Nieuw!!: Late oudheid en Prosopography of the Later Roman Empire · Bekijk meer »

Quintus Aurelius Symmachus

Jupiter. Quintus Aurelius Symmachus (345-405 na Chr.) was een laat-Romeins politicus, schrijver en intellectueel.

Nieuw!!: Late oudheid en Quintus Aurelius Symmachus · Bekijk meer »

Rassenwetten van Neurenberg

"Staatsblad" Deel I Nr. 100, waarin de drie wetten werden afgekondigd De rassenwetten van Neurenberg, ook wel anti-Joodse rassenwetten of Neurenberger (rassen)wetten genoemd, zijn drie racistische wetten die op 15 september 1935, ten tijde van het Derde Rijk, in Duitsland werden ingevoerd.

Nieuw!!: Late oudheid en Rassenwetten van Neurenberg · Bekijk meer »

Ravenna (stad)

| |- | | Ravenna is een stad in het noordoosten van Italië.

Nieuw!!: Late oudheid en Ravenna (stad) · Bekijk meer »

Redevoering

Martin Luther King met zijn rede. Een rede(voering) of toespraak (Engels: speech) is een voordracht door een spreker, over een bepaald onderwerp voor een bepaald publiek.

Nieuw!!: Late oudheid en Redevoering · Bekijk meer »

Regalia

Regalia is een Latijn meervoudswoord (plurale tantum) waarmee bepaalde uiterlijke symbolen van het keizer- of koningschap wordt aangeduid, oorspronkelijk de officiële kleding.

Nieuw!!: Late oudheid en Regalia · Bekijk meer »

Retoriek

Retoriek is de beeldspraak die gebruikmaakt van clichés en bombastisch taalgebruik.

Nieuw!!: Late oudheid en Retoriek · Bekijk meer »

Ricimer

Ricimers monogram werd geslagen op de keerzijde van een munt van Libius Severus. Libius was een van de marionetkeizers die Ricimer op de troon zette, om zelf de werkelijke macht te behouden.Ricimer (ca. 405 - 18 augustus 472) was magister militum (opperbevelhebber) in Italië van 456 tot 472.

Nieuw!!: Late oudheid en Ricimer · Bekijk meer »

Rijk van Odoaker

Het Rijk van Odoaker bestond van 4 september 476 tot 15 maart 493 en was de staatkundige opvolger van het West-Romeinse Rijk in het Romeinse kerngebied Italië.

Nieuw!!: Late oudheid en Rijk van Odoaker · Bekijk meer »

Rijkskerkenstelsel

Het rijkskerkenstelsel wordt vooral geassocieerd met keizer Otto I de Grote. In een rijkskerkenstelsel (Duits: Reichskirchensystem) vertrouwde een middeleeuwse Europese vorst zo veel mogelijk land en bestuurszaken toe aan door hem benoemde rooms-katholieke bisschoppen en abten in de plaats van aan leken.

Nieuw!!: Late oudheid en Rijkskerkenstelsel · Bekijk meer »

Rijn

Bordje bij Lai da Tuma, Surselva, Graubünden, Zwitserland waar de Rijn begint. De plaquette houdt het op 1320 kilometer Rijnlengte als gevolg van een schrijffouthttp://www.waarmaarraar.nl/pages/re/51418/De_Rijn_is_korter_dan_gedacht_.html De Rijn is korter dan gedacht op Waarmaarraar.nl Voor-Rijn, Oberalpgebergte Tussen Ilanz en Chur Tussen Balzers en Trübbach Waterval in de Rijn bij Schaffhausen Bij Bazel Van Eltville tot aan Bingen Rijn bij Assmannshausen (gem. Rüdesheim am Rhein) Loreley Rijn bij Düsseldorf De Boven-Rijn bij Spijk Het Bijlandsch Kanaal bij Tolkamer Het Bijlandsch Kanaal bij Millingen aan de Rijn De Rijn van Walsum en Orsoy (vooraan beneden) tot Düsseldorf, Duitsland. De Rijn (Duits: Rhein, Frans: Rhin, in het Nederlands vroeger ook: Rhijn) is met 1232 kilometer een van de langste rivieren van Europa.

Nieuw!!: Late oudheid en Rijn · Bekijk meer »

Rijnoversteek

De Rijn bij de Loreley De Rijnoversteek door een gemengde groep 'barbaren' waaronder de Vandalen, Alanen en Sueben (of Sueven) wordt traditioneel gedateerd op de laatste dag van het jaar 406 (31 december 406).

Nieuw!!: Late oudheid en Rijnoversteek · Bekijk meer »

Rome (stad)

Rome (Italiaans: Roma) is de hoofdstad van Italië en het bestuurlijk centrum van de regio Lazio en de Città Metropolitana di Roma Capitale (voorheen de provincie Rome).

Nieuw!!: Late oudheid en Rome (stad) · Bekijk meer »

Romeins diocees

Diocesen in het Romeinse Rijk, 300 n.Chr. Diocesen in het Romeinse Rijk, 400 n.Chr. Een Romeins diocees (Latijn: dĭœcēsĭs, van het Griekse διοίκησις, wat "bestuur" betekent) was de bestuurslaag in het Romeinse Rijk tussen de pretoriaanse prefecturen en de provincies, ingevoerd door keizer Diocletianus vanaf 290.

Nieuw!!: Late oudheid en Romeins diocees · Bekijk meer »

Romeins en Byzantijns Egypte

Romeins en Byzantijns Egypte is de periode in de geschiedenis van Egypte die begint als de Romeinse alleenheerser Octavianus in 30 voor Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Romeins en Byzantijns Egypte · Bekijk meer »

Romeins-Perzische oorlogen

Het rijk van de Sassaniden in c. 620 De Romeins-Perzische oorlogen vonden plaats tussen 92 voor Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Romeins-Perzische oorlogen · Bekijk meer »

Romeinse burgeroorlog (456)

De Romeinse burgeroorlog van 456 was een militair conflict in de 2e helft van 456 waarin de generaals Majorianus en Ricimer in opstand kwamen tegen de West-Romeinse keizer Avitus.

Nieuw!!: Late oudheid en Romeinse burgeroorlog (456) · Bekijk meer »

Romeinse religie

podium, ruime portico. Herculaneum, vóór 79 n.Chr. De geschiedenis van de Romeinse religie gaat terug tot het vroege 1e millennium v.Chr., maar neemt pas aan het begin van de 3e eeuw v.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Romeinse religie · Bekijk meer »

Romeinse Rijk

Het Romeinse Rijk (Latijn: Imperium Romanum) was van oorsprong een stadstaat op het Italisch schiereiland die zich vanaf de zesde eeuw voor Christus begon uit te breiden en uitgroeide tot een rijk van zo'n zes miljoen vierkante kilometer met 120 miljoen inwoners.

Nieuw!!: Late oudheid en Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Romulus Augustulus

Flavius Romulus Augustus, beter bekend als Romulus Augustulus (ca. 461 - na 476, mogelijk rond 500 nog in leven), wordt beschouwd als de laatste keizer van het West-Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Romulus Augustulus · Bekijk meer »

Rooms-Katholieke Kerk

Petrus (875) Andrej Roebljov (ca. 1400) De Rooms-Katholieke Kerk is met meer dan 1,2 miljard volgelingen het grootste kerkgenootschap ter wereld.

Nieuw!!: Late oudheid en Rooms-Katholieke Kerk · Bekijk meer »

Saksen (volk)

Elbe (geel) Met het begrip Saksen (Latijn: Saxones, Oudengels: Seaxe, Oudsaksisch: Sahson, Nederduits: Sassen, Duits Sachsen) worden bevolkingsstammen aangeduid die zich tijdens de late Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen op een gebied bevonden dat aan de Noordzee en Oostzee lag, in het noorden van wat nu Nederland en Duitsland is, tot aan het Duitse middelgebergte.

Nieuw!!: Late oudheid en Saksen (volk) · Bekijk meer »

Samaritanen

Holon en bij Nablus De Samaritanen zijn een etnoreligieuze gemeenschap.

Nieuw!!: Late oudheid en Samaritanen · Bekijk meer »

Sarmaten

18e-eeuwse reconstructie van de situatie in de klassieke oudheid De Sarmaten waren een perzischstalig nomadenvolk, dat tussen ca.

Nieuw!!: Late oudheid en Sarmaten · Bekijk meer »

Sassaniden

De dynastie van de Sassaniden (Perzisch: ساسانیان), ook Sassanieden en Sasaniden, was het koningshuis in het Perzische rijk van 224 tot 651 n.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Sassaniden · Bekijk meer »

Senaat (Rome)

Curia Iulia" op het Forum Romanum, de vergaderplaats van de senaat De senaat (Latijn: senatus) was een college van 100 tot 900 senatoren die het Romeinse staatshoofd assisteerden tijdens de periode van het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Senaat (Rome) · Bekijk meer »

Sidonius Apollinaris

Gebrandschilderd raam in de kathedraal van Clermont-Ferrand, voorstellend Clermonts eerste bisschop Austremonius Sidonius Apollinaris (Lugdunum, 431 - Clermont-Ferrand, 489) was een Laat-Romeinse schrijver en politicus.

Nieuw!!: Late oudheid en Sidonius Apollinaris · Bekijk meer »

Simplicius van Cilicië

Simplicius (Oudgrieks: Σιμπλίκιος), afkomstig uit Cilicië, was een van de laatste neoplatonisten.

Nieuw!!: Late oudheid en Simplicius van Cilicië · Bekijk meer »

Sirmium

Sirmium was een Romeinse stad aan de Sava (Savus), op de plaats van huidig Sremska Mitrovica in Servië.

Nieuw!!: Late oudheid en Sirmium · Bekijk meer »

Sjapoer II

Sjapoer II de Grote was sjah van de dynastie van de Sassaniden, die over Perzië regeerde.

Nieuw!!: Late oudheid en Sjapoer II · Bekijk meer »

Slag aan de Frigidus

De Slag aan de Frigidus vond plaats op 5 en 6 september 394 en werd gevochten tussen het leger van de Oost-Romeinse keizer Theodosius I en de West-Romeinse keizer Eugenius.

Nieuw!!: Late oudheid en Slag aan de Frigidus · Bekijk meer »

Slag aan de Nadao

De Slag aan de Nadao vond plaats in 454.

Nieuw!!: Late oudheid en Slag aan de Nadao · Bekijk meer »

Slag bij Adrianopel (378)

De Slag bij Adrianopel werd op 9 augustus 378 in de buurt van Adrianopel, het huidige Edirne, gestreden tussen een Romeins leger onder leiding van keizer Valens en Gotische rebellen (grotendeels Tervingi, maar ook Greutungen, niet-Gotische Alanen, enige Hunse troepen en diverse lokale rebellen) onder leiding van Fritigern.

Nieuw!!: Late oudheid en Slag bij Adrianopel (378) · Bekijk meer »

Slag bij de Jarmuk

De Slag bij de Jarmuk (ook geschreven als: Jarmoek, Yarmuk, Yarmuq, Hieromyax en معركة اليرموك) was een veldslag tussen het Arabische Rijk en het Byzantijnse Rijk over een periode van zes dagen in augustus 636.

Nieuw!!: Late oudheid en Slag bij de Jarmuk · Bekijk meer »

Slag bij de Milvische Brug

De Slag bij de Milvische Brug of de Slag bij Pons Milvius vond plaats op 28 oktober 312 tussen de legers van de keizers Constantijn I en Maxentius.

Nieuw!!: Late oudheid en Slag bij de Milvische Brug · Bekijk meer »

Slag bij Kaap Bon (468)

De Slag bij Kaap Bon was een slag in Afrika in het jaar 468 tussen het Byzantijnse Keizerrijk en de Vandalen.

Nieuw!!: Late oudheid en Slag bij Kaap Bon (468) · Bekijk meer »

Slag op de Catalaunische Velden

Romeinse Rijk (geel) en Hunnenrijk (oranje) in 450 n. Chr. De Slag op de Catalaunische Velden, ook Campus Mauriacus, vond plaats op 20 juni 451 in het noordoosten van het huidige Frankrijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Slag op de Catalaunische Velden · Bekijk meer »

Slavernij

Afrika naar een schets van David Livingstone, gravure uit Horace Waller: ''The last journals of David Livingstone in Central Africa, from 1865 to his death'', London, 1874 Smeedijzeren slavenhalsboei of ''banditi''. Wereldmuseum Amsterdam. 19e-eeuwse afbeelding van een Arabische slavenkaravaan in de Sahara Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander'slavernij' in Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002), Microsoft Corporation/Het Spectrum of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen.

Nieuw!!: Late oudheid en Slavernij · Bekijk meer »

Socrates Scholasticus

Socrates Scholasticus (Grieks: Σωκράτης Σχολαστικός ο Ιστορικός) (rond 380 – na 439) was een in Constantinopel levende jurist en kerkhistoricus.

Nieuw!!: Late oudheid en Socrates Scholasticus · Bekijk meer »

Sol Invictus

Sol Invictus (Latijn voor "onoverwonnen zon") was de officiële zonnegod van het latere Romeinse Rijk en een beschermheilige van soldaten.

Nieuw!!: Late oudheid en Sol Invictus · Bekijk meer »

Soldatenkeizers

Decius liet zich meestal afbeelden in soldatenuitrusting De soldatenkeizers (235-285) waren de keizers die als commandant door hun veelal opstandige legioenen tot keizer waren uitgeroepen tijdens de Romeinse crisis van de 3e eeuw.

Nieuw!!: Late oudheid en Soldatenkeizers · Bekijk meer »

Sozomenus

Salminius Hermias Sozomenus (Oudgrieks: Σωζομενός) (ca. 400 - ca. 450) was een Byzantijns geschiedkundige.

Nieuw!!: Late oudheid en Sozomenus · Bekijk meer »

Staat (politiek)

Een staat is een hiërarchische, politieke organisatie die gezag uitoefent over een land.

Nieuw!!: Late oudheid en Staat (politiek) · Bekijk meer »

Status quaestionis

Status quaestionis (Latijn) of état de question (Frans) is een wetenschappelijke term die zoveel betekent als "de stand van het onderzoek".

Nieuw!!: Late oudheid en Status quaestionis · Bekijk meer »

Steppevolk

Steppevolk is de verzamelnaam voor nomadische bevolkingsgroepen uit Centraal Azië, voornamelijk de Euraziatische steppe.

Nieuw!!: Late oudheid en Steppevolk · Bekijk meer »

Sueben

Kaart van het Romeinse Rijk in 125 onder Hadrianus, met het leefgebied van de ''Suebi'' in het noorden en het zuiden van het tegenwoordige Duitsland Uitbreiding van het rijk onder Rechiar De Sueben of Sueven (Latijn: Suebi) waren een West-Germaans volk dat rond het begin van de jaartelling tussen de Rijn en de Oostzee (Mare Suebicum in het Latijn) verbleef.

Nieuw!!: Late oudheid en Sueben · Bekijk meer »

Syagrius

Het Romeinse Rijk omstreeks 476 Vermoedelijk machtsbereik van Syagrius; de omvang is onzeker en waarschijnlijk kleiner dan hier getekend. Syagrius (overleden 486 of 487) was de laatste Romeinse heerser over (een deel van) Gallië.

Nieuw!!: Late oudheid en Syagrius · Bekijk meer »

Symbiose

Symbiose (Oudgrieks: (ἠ) συμβίωσις: (het) samenleven) is in de biologie het langdurig samenleven van twee of meer organismen van verschillende soorten, waarbij de samenleving voor ten minste een van de organismen gunstig, of zelfs noodzakelijk is.

Nieuw!!: Late oudheid en Symbiose · Bekijk meer »

Synagoge

De Grote Synagoge van Deventer ''Sjachariet'' in ''beet midrasj Vayoel Moshe'' van Satmar te Jeruzalem Belzer hoofdkantoor tijdens Purim 5766 Een synagoge (Oudgrieks: συναγωγή voor huis van samenkomst; Hebreeuws: בית כנסת', Beit Knesset of Beis Knesses) is in het jodendom een gebeds- en gemeenschapshuis, waar religieuze bijeenkomsten plaatsvinden.

Nieuw!!: Late oudheid en Synagoge · Bekijk meer »

Syncretisme (religie)

Syncretisme is in de godsdienstwetenschappen het naar elkaar toegroeien van religies, een poging om uiteenliggende of tegengestelde geloven en religies met elkaar te combineren.

Nieuw!!: Late oudheid en Syncretisme (religie) · Bekijk meer »

Synesius van Cyrene

Synesius van Cyrene (Oudgrieks: Συνέσεῖος) (ca. 370 - 413) was een Grieks-Romeins filosoof, redenaar en bisschop.

Nieuw!!: Late oudheid en Synesius van Cyrene · Bekijk meer »

Syrië

Syrië, officieel de Arabische Republiek Syrië (Arabisch: الجمهورية العربية السورية, al-Dzhumhūriyya al-ʿarabiyya as-sūriyya), is een land in Azië.

Nieuw!!: Late oudheid en Syrië · Bekijk meer »

Syrisch

Het Syrisch (ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ, Leshono Suryoyo), ook bekend als Syrisch Aramees, Edessaans Aramees en Syro-Aramees is een dialect van het Aramees.

Nieuw!!: Late oudheid en Syrisch · Bekijk meer »

Tervingi

De Tervinghi of Terwingen ("bosbewoners") waren een onderstam van de Oost-Germaanse Goten.

Nieuw!!: Late oudheid en Tervingi · Bekijk meer »

Tetrarchie

Een tetrarchie (Oudgrieks: / tetrarchía Arrianus, Anabasis III 18.5. De aanvoerder van zo'n ruiterseenheid werd tetrarch (/ tetrárchês) genoemd. Deze indeling werd later onder Philippos V van Macedonië ook voor de infanterie overgenomen.

Nieuw!!: Late oudheid en Tetrarchie · Bekijk meer »

The History of the Decline and Fall of the Roman Empire

Edward Gibbon The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (al of niet volledig in het Nederlands verschenen als: Geschiedenis van het verval en den ondergang des Romeinschen Rijks, Herfsttij en ondergang van het Romeinse Rijk en Verval en ondergang van het Romeinse Rijk) is een geschiedschrijving van Edward Gibbon uit de achttiende eeuw, imposant door zijn uitgebreidheid, door een voorbeeldige wetenschappelijke aanpak en door uiterst leesbaar (en ironisch) taalgebruik.

Nieuw!!: Late oudheid en The History of the Decline and Fall of the Roman Empire · Bekijk meer »

Themistios

Themistios (Oudgrieks: Θεμίστιος) (Paphlagonië 317 – Constantinopel 390 na Chr.) was een Romeins staatsman, redenaar en filosoof.

Nieuw!!: Late oudheid en Themistios · Bekijk meer »

Theodoretus van Cyrrhus

Theodoretus van Cyrrhus (Grieks: Θεοδώρητος Κύρρου) (Antiochië aan de Orontes rond 393 - Cyrrhus, na 458 en voor 466) was bisschop van Cyrrhus (ook: Cyrus of Kyros), theoloog en Antiocheens kerkvader.

Nieuw!!: Late oudheid en Theodoretus van Cyrrhus · Bekijk meer »

Theodorik de Grote

Theodorik de Grote (Pannonië, ca. 451 - Ravenna, 30 augustus 526) was koning van de Ostrogoten.

Nieuw!!: Late oudheid en Theodorik de Grote · Bekijk meer »

Theodosiaanse dynastie

De Theodosiaanse Dynastie was een Romeinse familie die aan het eind van de vierde en het begin van de vijfde eeuw, in de nadagen van het Romeinse Rijk, min of meer per ongeluk een prominente rol kreeg toebedeeld.

Nieuw!!: Late oudheid en Theodosiaanse dynastie · Bekijk meer »

Theodosius I

Flavius Theodosius (Grieks), beter bekend als Theodosius (I) de Grote (Grieks) (Cauca, Spanje, 11 januari 346 – Milaan, 17 januari 395), was keizer van het oostelijk deel van het Romeinse Rijk van 379 tot 394, en daarna nog drie maanden (tot zijn plotse dood in 395) van het gehele rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Theodosius I · Bekijk meer »

Theodosius II van Byzantium

Flavius Theodosius, bekend als Theodosius II (Grieks: Θεοδόσιος Β') (401 - 28 juli 450), was keizer van het Oost-Romeinse Rijk van 402 tot aan zijn dood.

Nieuw!!: Late oudheid en Theodosius II van Byzantium · Bekijk meer »

Theophylactus Simocatta

Theophylactus Simocatta (Oudgrieks: Θεοφύλακτος Σιμοκάτ(τ)ης, Theophylaktos Simokat(t)es) was een begin-zevende-eeuwse Byzantijnse geschiedschrijver.

Nieuw!!: Late oudheid en Theophylactus Simocatta · Bekijk meer »

Theudebert I

Theudebert I (ca. 501 - 547 of 548) was een koning der Franken.

Nieuw!!: Late oudheid en Theudebert I · Bekijk meer »

Thracië

Thracië op een actuele kaart Thracië binnen het Romeinse Rijk Thracië, ook wel Tracië, Thrakië of Trakië is een gebied in het zuidoosten van Europa.

Nieuw!!: Late oudheid en Thracië · Bekijk meer »

Toledo (stad in Spanje)

| |- | | Toledo is de hoofdstad van de gelijknamige provincie en de autonome regio Castilië-La Mancha in Spanje.

Nieuw!!: Late oudheid en Toledo (stad in Spanje) · Bekijk meer »

Totalitarisme

Totalitarisme is een politiek systeem waarbij de gehele maatschappij ondergeschikt wordt gemaakt aan het staatsidee en de politiek de gehele samenleving tot in de diepste geledingen doordringt.

Nieuw!!: Late oudheid en Totalitarisme · Bekijk meer »

Traditie

Een traditie (Latijn: trádere, overleveren) is een gebruik of gewoonte die van de ene generatie op de andere wordt doorgegeven.

Nieuw!!: Late oudheid en Traditie · Bekijk meer »

Trier

Trier (Frans: Trèves, Luxemburgs: Tréier, Latijn: Augusta Treverorum) is, samen met Worms, de oudste stad van Duitsland en ook het oudste bisdom ten noorden van de Alpen.

Nieuw!!: Late oudheid en Trier · Bekijk meer »

Tsunami

Tsunami-risicoteken Een tsunami (uitspraak: tsoenami) is een extreem hoge golf uit de zee, die de kuststrook onverwacht overspoelt.

Nieuw!!: Late oudheid en Tsunami · Bekijk meer »

Val van het West-Romeinse Rijk

Met de Val van het West-Romeinse Rijk bedoelt men de afzetting van de laatste West-Romeinse keizer Romulus Augustulus op 4 september 476 door Odoaker.

Nieuw!!: Late oudheid en Val van het West-Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Valentinianus I

Flavius Valentinianus (Vinkovci, 321 – Komarom, 17 november 375), bekend als Valentinianus I, was van 26 februari 364 tot 17 november 375 keizer van het Romeinse Keizerrijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Valentinianus I · Bekijk meer »

Valentinianus II

Flavius Valentinianus, bekend als Valentinianus II (371 - 15 mei 392) was West-Romeins keizer van 22 november 375 tot 15 mei 392.

Nieuw!!: Late oudheid en Valentinianus II · Bekijk meer »

Valentinianus III

Flavius Placidus Valentinianus, bekend als Valentinianus III (Ravenna, 2 juli 419 - Rome, 16 maart 455) was keizer van het West-Romeinse Rijk van 425 tot 455.

Nieuw!!: Late oudheid en Valentinianus III · Bekijk meer »

Vandaalse Rijk

Het Vandaalse Rijk of Vandalenrijk (Latijn: Regnum Vandalorum) was het vroegere koninkrijk van de Vandalen in Noord-Afrika.

Nieuw!!: Late oudheid en Vandaalse Rijk · Bekijk meer »

Vandalen

Vandaals keramiek uit de 3e eeuw n.Chr. De Vandalen waren een Oost-Germaanse stam die in 429 n.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Vandalen · Bekijk meer »

Vergilius

Melpomene, op een mozaïek in het Bardomuseum. Publius Vergilius Maro (in de middeleeuwen ook geschreven als Virgilius; vroeger in het Nederlands Vergiel of Virgiel) (Mantua, 15 oktober 70 v.Chr. – Brindisi, 21 september 19 v.Chr.) was een Romeins dichter.

Nieuw!!: Late oudheid en Vergilius · Bekijk meer »

Vettius Agorius Praetextatus

Vettius Agorius Praetextatus (ca. 320 - 384) was een laat-antieke Romeinse senator.

Nieuw!!: Late oudheid en Vettius Agorius Praetextatus · Bekijk meer »

Virius Nicomachus Flavianus

Virius Nicomachus Flavianus (rond 334 - 394) was een laat-antieke Romeinse schrijver en politicus.

Nieuw!!: Late oudheid en Virius Nicomachus Flavianus · Bekijk meer »

Visigoten

De Visigoten waren een belangrijk (Oost-)Germaans volk ten tijde van, en vlak na, het Romeinse Rijk.

Nieuw!!: Late oudheid en Visigoten · Bekijk meer »

Visigotische Rijk

Kroon van koning Recceswinth (653–672) Het Visigotische rijk was een Europees koninkrijk van 418 tot 721 (tot 475 verbonden met het West-Romeinse Rijk).

Nieuw!!: Late oudheid en Visigotische Rijk · Bekijk meer »

Voltaire

Voltaire, pseudoniem van François Marie Arouet (Parijs, 21 november 1694 – aldaar, 30 mei 1778), was een Frans schrijver, essayist, filosoof en vrijdenker.

Nieuw!!: Late oudheid en Voltaire · Bekijk meer »

Vroege christendom

Het vroege christendom of de geschiedenis van de eerste christenen is de eerste fase van de geschiedenis van het christendom en wordt gewoonlijk gerekend vanaf het eerste pinksterfeest (30 of 33) tot aan het Eerste Concilie van Nicea (325).

Nieuw!!: Late oudheid en Vroege christendom · Bekijk meer »

Vroege middeleeuwen

Lawrence Nees, ''Early Medieval Art'', (Oxford/New York 2002), 109-112. Ravenna. De stad Ravenna was een hoofdstad van het West-Romeinse Rijk en werd in de vroege middeleeuwen ook de hoofdstad van het Ostrogotische Rijk en het Byzantijnse exarchaat Ravenna. De vroege middeleeuwen, die doorgaans gesitueerd worden van ruwweg het jaar 500 tot en met ruwweg het jaar 1000, vormen de eerste periode van de Europese middeleeuwen.

Nieuw!!: Late oudheid en Vroege middeleeuwen · Bekijk meer »

Wenen

Wenen (Duits: Wien /viːn/; Beiers-Oostenrijks: Wean) is de hoofdstad van Oostenrijk en vormt sinds 1922 een eigen deelstaat.

Nieuw!!: Late oudheid en Wenen · Bekijk meer »

West-Romeinse Rijk

Het West-Romeinse rijk (in het Latijn Imperium Romanum Pars Occidentalis) ontstond in 285, het jaar van de administratieve verdeling van het Romeinse rijk in een oost- en westdeel.

Nieuw!!: Late oudheid en West-Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Westerse wereld

Leonardo da Vinci's Vitruviusman, een symbool van de veranderingen van de westerse cultuur tijdens de Renaissance De westerse wereld, ook bekend als het Westen of de Occident, is een groep landen waarvan de precieze samenstelling afhangt van de context waarin de term gebruikt wordt.

Nieuw!!: Late oudheid en Westerse wereld · Bekijk meer »

Wolga

De Wolga (Russisch: Волга (Volga), Tataars: İdel, Идел, Mordwiens: Рав) is een rivier in West-Rusland, die met een lengte van 3.530 kilometer de langste rivier van Europa is.

Nieuw!!: Late oudheid en Wolga · Bekijk meer »

Yazdagird III

Yazdagird III (Perzisch: یزدگرد سوم, "gemaakt door God") (±624 - 651) was van 632 n.Chr.

Nieuw!!: Late oudheid en Yazdagird III · Bekijk meer »

York (Verenigd Koninkrijk)

York is een unitary authority met de officiële titel van city, en het is een district in het noorden van Engeland met North Yorkshire als ceremonieel graafschap.

Nieuw!!: Late oudheid en York (Verenigd Koninkrijk) · Bekijk meer »

Zarathustra

Rafael Santi. Links Zarathustra afgebeeld Zarathustra, Zarathoestra of Zoroaster (Perzisch: زرتش Zartosht) was een Iraanse profeet en de grondlegger van het zoroastrisme, een godsdienst die tegenwoordig haar aanhangers vooral vindt onder de Parsi's in India.

Nieuw!!: Late oudheid en Zarathustra · Bekijk meer »

Zeno van Byzantium

Flavius Zeno (? - 9 april 491), ook wel genoemd Zeno de Isauriër (Grieks: Ζήνων; Latijn: Flavius Zeno), geboren als Tarasicodissa, was keizer van het Oost-Romeinse rijk van 9 februari 474 tot aan zijn dood op 9 april 491 (met onderbrekingen).

Nieuw!!: Late oudheid en Zeno van Byzantium · Bekijk meer »

Zijderoute

De (klassieke) zijderoute of zijdeweg was een netwerk van karavaanroutes door Centraal-Azië, waarlangs gedurende vele eeuwen handel werd gedreven tussen China en het oosten van Azië aan de ene kant en het Midden-Oosten en het Middellandse Zeegebied aan de andere kant.

Nieuw!!: Late oudheid en Zijderoute · Bekijk meer »

Zoroastrisme

Het zoroastrisme (Perzisch: دین زرتشت, Koerdisch: Zerdeştî) is de inheemse monotheïstische en dualistische religie van Iran die werd gesticht door de profeet Zarathustra (Oudgrieks: Zoroaster).

Nieuw!!: Late oudheid en Zoroastrisme · Bekijk meer »

Zosimus (historicus)

Zosimus (Grieks: Ζώσιμος) was een Byzantijns geschiedschrijver uit de 5e eeuw tijdens het bewind van de Romeinse keizer Anastasius I (491 – 518).

Nieuw!!: Late oudheid en Zosimus (historicus) · Bekijk meer »

1453

Beleg van Constantinopel Het jaar 1453 is het 53e jaar in de 15e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 1453 · Bekijk meer »

380

Keizer Samudra-Gupta Het jaar 380 is het 80e jaar in de 4e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 380 · Bekijk meer »

383

Keizer Magnus Maximus (r. 383-388) Het jaar 383 is het 83e jaar in de 4e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 383 · Bekijk meer »

388

Het jaar 388 is het 88e jaar in de 4e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 388 · Bekijk meer »

391

Rome) Het jaar 391 is het 91e jaar in de 4e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 391 · Bekijk meer »

392

Eugenius (r. 392 - 394) Het jaar 392 is het 92e jaar in de 4e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 392 · Bekijk meer »

394

Oud-Egyptisch tempelcomplex op Philae Het jaar 394 is het 94e jaar in de 4e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 394 · Bekijk meer »

619

Bonifatius V (619 - 625) Het jaar 619 is het 19e jaar in de 7e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 619 · Bekijk meer »

622

Medina Het jaar 622 is het 22e jaar in de 7e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 622 · Bekijk meer »

627

Slag bij Ninive (Irak) Het jaar 627 is het 27e jaar in de 7e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 627 · Bekijk meer »

636

Koning Chintila van de Visigoten Het jaar 636 is het 36e jaar in de 7e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 636 · Bekijk meer »

642

Theodorus I (642 - 649) Het jaar 642 is het 42e jaar in de 7e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 642 · Bekijk meer »

651

Perzië Het jaar 651 is het 51e jaar in de 7e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 651 · Bekijk meer »

698

Keizer Tiberios II (698-705) Het jaar 698 is het 98e jaar in de 7e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Late oudheid en 698 · Bekijk meer »

Richt hier:

Late Oudheid.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »