UitgaandeInkomende

🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!

Inhoudsopgave

1. 582 relaties: Abolitionisme (slavernij), Aborigines (Australië), Abraham Kuyper, Abraham Lincoln, Absolute monarchie, Academische kunst, Adam Oehlenschläger, Adam Smith, Adolphe Quetelet, Adolphe Sax, Afghanistan, Afrikaners, Alcoholisme, Aletta Jacobs, Alexander I van Rusland, Alexandre Dumas père, Alfred Tepe, Amerikaanse Burgeroorlog, Amusement, Amyotrofe laterale sclerose, Anne Brontë, Antieke filosofie, Anton Bruckner, Anton Jurgens, Arbeidsdeling, Argandse lamp, Arthur Schopenhauer, Athene (stad), Australië (continent), Émile Zola, Bacteriën, Bakufu, Ballistiek, Bankbiljet, Basalt (gesteente), Begraafplaats, België, Belgische Revolutie, Beluik, Benito Juárez, Benjamin Disraeli, Bernhard Riemann, Bessemerprocedé, Boerenrepubliek (Zuid-Afrika), Boksen, Booglamp, Bouillonblokje, Brahmo Samaj, Brave hendrik (uitdrukking), Briefgeheim (juridisch), ... Uitbreiden index (532 meer) » « Comprimeren index

Abolitionisme (slavernij)

Lord Grenville uit 1807 over de slavenhandel Abolitionisme is het streven naar afschaffing van de slavernij.

Bekijken 19e eeuw en Abolitionisme (slavernij)

Aborigines (Australië)

Aborigines (vaak ook Aboriginals en vroeger in het Nederlands austraalnegers genoemd) zijn de eerste menselijke bewoners van het Australische continent en hun afstammelingen.

Bekijken 19e eeuw en Aborigines (Australië)

Abraham Kuyper

Abraham Kuyper (Maassluis, 29 oktober 1837 – Den Haag, 8 november 1920) was een Nederlands theoloog, predikant, staatsman en journalist.

Bekijken 19e eeuw en Abraham Kuyper

Abraham Lincoln

Lezing van historicus Doeko Bosscher over Abraham Lincoln - Universiteit van Nederland kiesmannen per staat. Capitool in Washington, 4 maart 1861. Abraham Lincoln (Hodgenville (Kentucky), 12 februari 1809 – Washington D.C., 15 april 1865) was de 16de president van de Verenigde Staten.

Bekijken 19e eeuw en Abraham Lincoln

Absolute monarchie

Lodewijk XIV, de Zonnekoning: "L'état, c'est Moi." (De staat, dat ben ik)Historici denken dat het hoogstwaarschijnlijk een uitspraak is van politieke tegenstanders om de situatie van absolute heerschappij in hun opinie weer te geven. De absolute monarchie of het vorstelijk absolutisme is een regeringsvorm waarbij de vorst over volledig regerende autoriteit beschikt; hij is niet door wetten gebonden, noch is hij verantwoording verschuldigd.

Bekijken 19e eeuw en Absolute monarchie

Academische kunst

L'Amour et Psyche, enfants, van William-Adolphe Bouguereau Academische kunst is een stijl van beeldhouwen en schilderen die ontstond door de invloed van de Europese kunstacademies en universiteiten.

Bekijken 19e eeuw en Academische kunst

Adam Oehlenschläger

Adam Gottlob Oehlenschläger (Kopenhagen, 4 november 1779 — aldaar, 20 januari 1850) was een Deens dichter en toneelschrijver.

Bekijken 19e eeuw en Adam Oehlenschläger

Adam Smith

Adam Smith (Kirkcaldy, rond 5 juni 1723 - Edinburgh, 17 juli 1790) was een Schotse moraalfilosoof en een pionier op het gebied van de politieke economie.

Bekijken 19e eeuw en Adam Smith

Adolphe Quetelet

Adolphe Quetelet Kaart van de behoeftigheid in Brussel (Quetelet, 1843) Lambert Adolphe Jacques Quetelet (Gent, 22 februari 1796 – Brussel, 17 februari 1874) was een Belgisch astronoom, wiskundige, statisticus, wetenschapshistoricus en socioloog.

Bekijken 19e eeuw en Adolphe Quetelet

Adolphe Sax

Adolphe Sax Een saxofoon De tombe van Adolphe Sax Het standbeeld van Adolphe Sax Antoine-Joseph Sax, bekend als Adolphe Sax, (Dinant, 6 november 1814 – Parijs, 7 februari 1894) was een Belgische bouwer van muziekinstrumenten.

Bekijken 19e eeuw en Adolphe Sax

Afghanistan

Afghanistan (Nederlandse uitspr.: ɑfˈɣaniˌstɑn; Pasjtoe / Dari: افغانستان; Pasjtoe: Afġānistān, IPA:; Dari: Afġānestān, IPA), officieel het Islamitisch Emiraat Afghanistan (Dari: امارت اسلامی افغانستان, Imārat-i Islāmī-yi Afghānistān, Pasjtoe: د افغانستان اسلامي امارت, Də Afġānistān Islāmī Imārat), is een land dat zowel tot Centraal-Azië als Zuid-Azië wordt gerekend.

Bekijken 19e eeuw en Afghanistan

Afrikaners

Afrikaners (vroeger Afrikaanders geheten) zijn een bevolkingsgroep in Zuid-Afrika en omstreken.

Bekijken 19e eeuw en Afrikaners

Alcoholisme

''De drinker'' van Albert Anker uit 1868 Alcoholisme, drankzucht,Schuurmans Stekhoven, W. (1932).

Bekijken 19e eeuw en Alcoholisme

Aletta Jacobs

dodeurl.

Bekijken 19e eeuw en Aletta Jacobs

Alexander I van Rusland

Alexander I Pavlovitsj (Russisch: Александр I Павлович; Aleksandr I Pavlovitsj), bijgenaamd de "gezegende" (Благословенный; Blagoslovennij) (Sint-Petersburg, 23 december 1777 — Taganrog, 1 december 1825) was van 1801 tot 1825 tsaar van Rusland, koning van Congres-Polen (1815 tot 1825) en grootvorst van Finland (1809-1825).

Bekijken 19e eeuw en Alexander I van Rusland

Alexandre Dumas père

Alexandre Davy de La Pailleterie Dumas, beter bekend als Alexandre Dumas père (Villers-Cotterêts (Aisne), 24 juli 1802 – Puys (nabij Dieppe, Seine-Maritime), 5 december 1870) was een Frans dramaturg en schrijver van hoofdzakelijk historische romans.

Bekijken 19e eeuw en Alexandre Dumas père

Alfred Tepe

Wilhelm Victor Alfred Tepe (Amsterdam, 24 november 1840 - Düsseldorf, 23 november 1920) was een Nederlands architect.

Bekijken 19e eeuw en Alfred Tepe

Amerikaanse Burgeroorlog

Unie-vlag die tijdens de aanval op Fort Sumter werd gehesen Aanval op Fort Sumter De Amerikaanse Burgeroorlog (Engels: American Civil War, ook wel War Between the States) was een vier jaar durend conflict van 1861 tot 1865 in de Verenigde Staten tussen de Noordelijke Staten (de Unie) ofwel de Noorderlingen en de Zuidelijke Staten (de Confederatie) ofwel de Zuiderlingen.

Bekijken 19e eeuw en Amerikaanse Burgeroorlog

Amusement

vuurspuwer Het begrip amusement heeft een verstrekkende betekenis.

Bekijken 19e eeuw en Amusement

Amyotrofe laterale sclerose

Amyotrofe laterale scleroseEverdingen, J.J.E. van, Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012).

Bekijken 19e eeuw en Amyotrofe laterale sclerose

Anne Brontë

Anne Brontë (Thornton, 17 januari 1820 – Scarborough, 28 mei 1849) was een Brits schrijfster, de jongste van drie beroemde gezusters Brontë, die romans schreven over het Victoriaanse betere milieu waarin zij leefden.

Bekijken 19e eeuw en Anne Brontë

Antieke filosofie

Antieke filosofie ofwel klassieke filosofie is meestal de aanduiding voor de filosofie van de klassieke Griekse en enkele Romeinse filosofen.

Bekijken 19e eeuw en Antieke filosofie

Anton Bruckner

Josef Anton Bruckner (Ansfelden, 4 september 1824 – Wenen, 11 oktober 1896) was een Oostenrijks componist en organist.

Bekijken 19e eeuw en Anton Bruckner

Anton Jurgens

Antonius Johannes (Anton) Jurgens Hzn. (Oss, 8 februari 1867 – Torquay, 12 maart 1945) was een Nederlands ondernemer en politicus.

Bekijken 19e eeuw en Anton Jurgens

Arbeidsdeling

Arbeidsdeling binnen een groep in het Stenen Tijdperk. Viktor Vasnetsov, negentiende eeuw) Arbeidsdeling is het opsplitsen van taken of arbeid.

Bekijken 19e eeuw en Arbeidsdeling

Argandse lamp

Oude argandse bureaulamp Een argandse lamp of argandlamp is een bouwwijze voor een olielamp die rond 1783 werd geïntroduceerd door de Zwitserse schei- en werktuigkundige Aimé Argand (1755-1803) om een nagenoeg rookloze, roetvrije verbranding mogelijk te maken.

Bekijken 19e eeuw en Argandse lamp

Arthur Schopenhauer

Arthur Schopenhauer (Danzig, 22 februari 1788 - Frankfurt, 21 september 1860) was een Duits filosoof die een uitgesproken pessimistische wereldbeschouwing formuleerde.

Bekijken 19e eeuw en Arthur Schopenhauer

Athene (stad)

Athene (Grieks: Αθήνα, Athína; fonetisch) (de θ klinkt als de th in het Engelse woord thing) is de hoofdstad en grootste stad van Griekenland en tevens het bestuurlijk centrum van de regio (periferia) Attica.

Bekijken 19e eeuw en Athene (stad)

Australië (continent)

Australië is een continent dat het vasteland van Australië, Tasmanië en Nieuw-Guinea omvat, inclusief de omliggende eilanden.

Bekijken 19e eeuw en Australië (continent)

Émile Zola

Émile Zola (Parijs, 2 april 1840 - aldaar, 29 september 1902) was een Frans schrijver en journalist.

Bekijken 19e eeuw en Émile Zola

Bacteriën

De bacteriën (Bacteria of Eubacteria) vormen een domein van eencellige, soms in kolonies levende micro-organismen.

Bekijken 19e eeuw en Bacteriën

Bakufu

Het bakufu (Japans: 幕府), ook bekend als het shogunaat, is de regeringsvorm die bijna 700 jaar lang in Japan aan de macht was.

Bekijken 19e eeuw en Bakufu

Ballistiek

Een slingerarm Ballistiek (Grieks: βάλλειν, ballein, werpen), is de wetenschap en technologie die zich bezighoudt met de kogelbanen van projectielen, in het bijzonder kogels, uitwerpbare bommen, raketten, en dergelijke; met name betreft ballistiek de wetenschap of kunst van het ontwerpen en lanceren van projectielen zodanig dat een beoogd gedrag wordt gerealiseerd.

Bekijken 19e eeuw en Ballistiek

Bankbiljet

Eurobankbiljetten Een bankbiljet of bankbriefje (ook papiergeld genoemd) is doorgaans een officieel waardepapier van een land of gebied dat een wettige waarde garandeert zonder tussenkomst van derde.

Bekijken 19e eeuw en Bankbiljet

Basalt (gesteente)

Basalt toegepast in strandhoofd op het strand van Scheveningen Basaltlava Basalt is een mafisch vulkanisch stollingsgesteente dat gevormd wordt door de stolling van lava.

Bekijken 19e eeuw en Basalt (gesteente)

Begraafplaats

Kerkhof rond een kerk in Vladslo 19e-eeuwse begraafplaats Meppelerstraatweg te Zwolle Kerkhofhuis (aula) aan de stedelijke begraafplaats te Bilzen, Belgisch-Limburg Een begraafplaats is een besloten gebied waar lichamen van overledenen worden begraven.

Bekijken 19e eeuw en Begraafplaats

België

België, officieel het Koninkrijk België, is een West-Europees land dat aan de Noordzee ligt en aan Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk grenst.

Bekijken 19e eeuw en België

Belgische Revolutie

De Belgische Revolutie, Belgische Omwenteling of Belgische Opstand is de gewapende opstand in 1830 tegen koning Willem I der Nederlanden die tot afscheiding van de zuidelijke provincies leidde en tot de onafhankelijkheid van België.

Bekijken 19e eeuw en Belgische Revolutie

Beluik

Een beluik (''Cité Delacroix'') in Gent De Sint-Rochusgang in Brussel (aquarel van Jacques Carabain, 1894) Een beluik is een groep van meestal kleine arbeiderswoningen in Vlaanderen, net als bij een hofje verzameld om een omsloten binnenplaats.

Bekijken 19e eeuw en Beluik

Benito Juárez

Benito Juárez (19e eeuw) Benito Pablo Juárez García (San Pablo Guelatao, 21 maart 1806 - Mexico-Stad, 18 juli 1872) was een liberaal Mexicaans politicus en jurist.

Bekijken 19e eeuw en Benito Juárez

Benjamin Disraeli

Benjamin Disraeli (Londen, 21 december 1804 – Mayfair, 19 april 1881) was een Britse staatsman van de Conservatieve Partij.

Bekijken 19e eeuw en Benjamin Disraeli

Bernhard Riemann

Georg Friedrich Bernhard Riemann (Breselenz in het huidige Jameln bij Dannenberg aan de Elbe, 17 september 1826 - Selasca in het huidige Verbania aan het Lago Maggiore, 20 juli 1866) was een Duitse wis- en natuurkundige die baanbrekend heeft bijgedragen aan onder meer de analyse, de getaltheorie, de differentiaalmeetkunde en de wiskundige natuurkunde.

Bekijken 19e eeuw en Bernhard Riemann

Bessemerprocedé

Converter van 1856 Het bessemerprocedé is een productiewijze voor het in een convertor verkrijgen van staal uit ruwijzer uit een hoogoven.

Bekijken 19e eeuw en Bessemerprocedé

Boerenrepubliek (Zuid-Afrika)

Griekwalanden Een Boerenrepubliek was een onafhankelijke staat in Zuidelijk Afrika die werd gesticht en geregeerd door de Boeren, Nederlandstalige afstammelingen van blanke kolonisten uit de Kaapkolonie.

Bekijken 19e eeuw en Boerenrepubliek (Zuid-Afrika)

Boksen

miniatuur Boksen, of pugilistiek, is een tactische vechtsport waarbij ringinzicht, de coördinatie van voeten, ogen en handen, en conditie centraal staan.

Bekijken 19e eeuw en Boksen

Booglamp

Xenonbooglamp in bedrijf Het licht van een booglamp weergegeven door Petrus van Schendel (ca. 1869-1870) Een booglamp is een lamp waarin een elektrische stroom een zeer hete boog van licht veroorzaakt, ook wel vlamboog genoemd.

Bekijken 19e eeuw en Booglamp

Bouillonblokje

Bouillonblokjes Een bouillonblokje is een gedroogd en in een balkvorm geperst mengsel van zout, gedroogde kruiden, smaakversterkers of gist en suikers, dat met vet (meestal geharde plantaardige olie) wordt gebonden.

Bekijken 19e eeuw en Bouillonblokje

Brahmo Samaj

De Brahmo Samaj is een sociaal-religieuze beweging die werd opgericht in 1828 in de Indiase stad Calcutta door Raja Ram Mohan Roy (1774-1833).

Bekijken 19e eeuw en Brahmo Samaj

Brave hendrik (uitdrukking)

Een brave hendrik is (behalve de plant met dezelfde naam) een uitdrukking die staat voor iemand die zich keurig aan de regels houdt, geen kattenkwaad wil uithalen en dergelijke.

Bekijken 19e eeuw en Brave hendrik (uitdrukking)

Briefgeheim (juridisch)

Wie post opent voordat deze op de plaats van bestemming is, maakt inbreuk op het briefgeheim Het briefgeheim is een wettelijk vastgestelde bescherming van poststukken tijdens het transport naar de geadresseerde.

Bekijken 19e eeuw en Briefgeheim (juridisch)

Brood

Russische broden Brood is een basisvoedingsmiddel gemaakt door een deeg op basis van meel te bakken, te koken of te stomen.

Bekijken 19e eeuw en Brood

Bureaucratie

Bureaucratie is een organisatiestructuur die gekenmerkt wordt door aan regels onderheven procedures, verdeling van verantwoordelijkheid, hiërarchie en onpersoonlijke relaties.

Bekijken 19e eeuw en Bureaucratie

Burgerlijk recht

Burgerlijk recht, ook civiel recht of in Nederland privaatrecht, is het geheel van de regels voor de onderlinge verhoudingen tussen personen, in het bijzonder het personen- en familierecht en vermogensrecht.

Bekijken 19e eeuw en Burgerlijk recht

Cacaoboon

Vruchten aan de cacaoboom Verse cacaobonen in hun peul Cacaobonen met en zonder zaadmantel De cacaoboon is de smaakbepalende grondstof van chocolade.

Bekijken 19e eeuw en Cacaoboon

Californië

Californië (Engels en Spaans: California) is een van de staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Bekijken 19e eeuw en Californië

Carl Benz

Carl Friedrich Benz Benz De 984cc-verbrandingsmotor Carl Friedrich Benz, geboren als Karl Friedrich Michael Vaillant (Karlsruhe, 25 november 1844 – Ladenburg, 4 april 1929) was een Duitse uitvinder en technicus.

Bekijken 19e eeuw en Carl Benz

Carl Bosch

Carl Bosch (Keulen, 27 augustus 1874 – Heidelberg, 26 april 1940) was een Duits scheikundige en ingenieur.

Bekijken 19e eeuw en Carl Bosch

Carl Friedrich Gauss

Standbeeld van Gauss in zijn geboorteplaats Braunschweig Titelpagina van Gauss' ''Disquisitiones Arithmeticae'' Carl Friedrich Gauss (oorspronkelijk Gauß) (Brunswijk, 30 april 1777 – Göttingen, 23 februari 1855) was een Duits wiskundige en natuurkundige, die een zeer belangrijke bijdrage heeft geleverd aan een groot aantal deelgebieden van de wiskunde en de exacte wetenschappen, waaronder de getaltheorie, statistiek, analyse, differentiaalmeetkunde, geodesie, elektrostatica, astronomie en de optica.

Bekijken 19e eeuw en Carl Friedrich Gauss

Carl Wilhelm Siemens

Chronometrische regelaar van de gebroeders Siemens, verbeterde uitvoering Carl Wilhelm Siemens (Lenthe, 4 april 1823 – Londen, 19 november 1883) was een in Duitsland geboren uitvinder, ingenieur, natuurwetenschapper en industrieel die het grootste gedeelte van zijn leven doorbracht in Engeland, waar hij zich Charles William Siemens noemde.

Bekijken 19e eeuw en Carl Wilhelm Siemens

Cement (bouwmateriaal)

Betonmortelcentrale in Diemen Cement (Frans: ciment, ontleend aan het Latijnse caementum, gehouwen steen of steenslag) is een hydratisch bindmiddel, dat wil zeggen verhardend door een chemische reactie met water.

Bekijken 19e eeuw en Cement (bouwmateriaal)

Centimeter

Een centimeter (cm) is een lengte van 0,01 meter.

Bekijken 19e eeuw en Centimeter

Charles Darwin

Charles Robert Darwin (Shrewsbury, 12 februari 1809 – Downe, 19 april 1882) was een Engelse autodidact op het gebied van natuurlijke historie, biologie en geologie.

Bekijken 19e eeuw en Charles Darwin

Charles Dickens

Charles Dickens(ca. 1867), Jeremiah Gurney Charles John Huffam Dickens (Landport bij Portsmouth, 7 februari 1812 — Higham (Kent), 9 juni 1870) was een van de belangrijkste Engelse schrijvers tijdens het victoriaans tijdperk en de eerste literaire chroniqueur van de grootstad midden in de industriële revolutie.

Bekijken 19e eeuw en Charles Dickens

Charles Lyell

Charles Lyell, 1e Bt (Kinnordy (Schotland), 14 november 1797 – Londen, 22 februari 1875) was een Brits advocaat, geoloog en paleontoloog, bekend om het verspreiden van het uniformitarianisme onder het grote publiek door de boeken die hij schreef.

Bekijken 19e eeuw en Charles Lyell

Charles Macintosh

Charles Macintosh Charles Macintosh (Glasgow, 29 december 1766 - Dunchattan (bij Glasgow), 25 juli 1843) was een Schots ondernemer, chemicus en uitvinder van waterbestendige stoffen.

Bekijken 19e eeuw en Charles Macintosh

Charlotte Brontë

Charlotte Brontë (Thornton, 21 april 1816 – Haworth, 31 maart 1855) was een Brits schrijfster en de oudste van de drie gezusters Brontë, wier romans klassiekers van de Engelse literatuur zijn geworden.

Bekijken 19e eeuw en Charlotte Brontë

China

China is een groot land met een zeer lange geschiedenis, een oude beschaving en cultuur in Oost-Azië.

Bekijken 19e eeuw en China

Christelijke Afgescheiden Gemeenten

De Christelijke Afgescheiden Gemeenten waren een gereformeerd-protestants kerkverband in Nederland.

Bekijken 19e eeuw en Christelijke Afgescheiden Gemeenten

Christelijke jaartelling

Karinthië, Oostenrijk. De christelijke jaartelling, ook Anno Domini- of AD-jaartelling genoemd, is de jaartelling die gebruikt wordt in de juliaanse en gregoriaanse kalender.

Bekijken 19e eeuw en Christelijke jaartelling

Christelijke zending

Zending is het verspreiden van het christelijk geloof in een andere cultuur.

Bekijken 19e eeuw en Christelijke zending

Christendom

alt.

Bekijken 19e eeuw en Christendom

Chromolithografie

Afbeelding op een sigarendoos, begin 20e eeuw Basistekening met vier referentiekruizen Chromolithografie van de Brooklyn Bridge uit 1883 door Currier and Ives Chromolithografie is een druktechniek bedoeld voor het maken van meerkleurige afdrukken.

Bekijken 19e eeuw en Chromolithografie

Cimetière du Père-Lachaise

Ingang van de begraafplaats Een laan op Père-Lachaise Columbarium Crematorium Het Cimetière du Père-Lachaise is de grootste begraafplaats van Parijs.

Bekijken 19e eeuw en Cimetière du Père-Lachaise

Circus (attractie)

Scènes circus rond 1891. Werk van schilder Arturo Michelena. Advertentie uit 1900 voor het Barnum & Bailey Circus. Een circus is een attractie waarbij het samenwerken tussen artiesten en met getemde dieren centraal staat.

Bekijken 19e eeuw en Circus (attractie)

Clara Schumann

Clara Schumann, geboren als Clara Josephine Wieck (Leipzig, 13 september 1819 – Frankfurt am Main, 20 mei 1896) was een Duitse pianiste, componiste, pianodocente en uitgever.

Bekijken 19e eeuw en Clara Schumann

Claude Henri de Saint-Simon

Claude Henri de Saint-Simon Claude Henri de Rouvroy, graaf van Saint-Simon (Parijs, 17 oktober 1760 - aldaar, 19 mei 1825) was een hervormingsdenker ten tijde van de Franse Revolutie, die zijn hervormingsplannen baseerde op een positivistisch geloof in de wetenschap en was een voorvechter van een meritocratisch maatschappijmodel.

Bekijken 19e eeuw en Claude Henri de Saint-Simon

Coöperatie

Roermond De coöperatie (co-op) is een vorm van zelforganisatie van producenten, verbruikers of werknemers, gericht op het vergroten van economische macht en het behalen van schaalvoordeel.

Bekijken 19e eeuw en Coöperatie

Code Napoléon

Begin van de Code Napoléon Reliëf van Pierre-Charles Simart dat Napoleon eert voor zijn ''Code Civil'' (inscriptie: "Mijn ene wetboek heeft door zijn eenvoud meer goeds gedaan in Frankrijk dan de massa van alle wetten die mij voorafgingen". Deel van de tien sculpturen waarmee Simart Napoleons prestaties eerde in de galerij rond zijn graf in het Hôtel des Invalides.

Bekijken 19e eeuw en Code Napoléon

Code pénal

De Code pénal (C.P.), in Nederland ook wel Wetboek van Strafregt, was een oorspronkelijk Franse strafwet die op 1 januari 1811 in het Eerste Franse Keizerrijk in werking trad.

Bekijken 19e eeuw en Code pénal

Codificatie

Codificatie (Latijn codex, wetboek + facere, maken,Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. 'codificatie', Microsoft Corporation/Het Spectrum dus letterlijk het maken van een wetboek) is het zo volledig mogelijk en systematisch op schrift stellen van recht, waaraan de overheid uitsluitende gelding of exclusieve werking verleent.

Bekijken 19e eeuw en Codificatie

Cokes

Grove cokes Cokes (fon. ko:ks) of kooks is steenkool die met een speciale warmtebehandeling van verontreinigingen is ontdaan om er een zuiverdere brandstof van te maken.

Bekijken 19e eeuw en Cokes

Computer

Apple II, een van de eerste personal computers Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt.

Bekijken 19e eeuw en Computer

Confectie

Confectiekleding Confectie (kleding), of met een Frans woord prêt-à-porter, is kleding en schoeisel aangeboden in afgewerkte staat en in standaardmaten, dit in tegenstelling tot maatkleding, die op maat gemaakt wordt.

Bekijken 19e eeuw en Confectie

Congres van Wenen

Het Congres van Wenen of Weens Congres is een reeks formele en informele bijeenkomsten van ruim 200 Europese regeringsleiders, hun diplomaten en andere belanghebbenden na de val van Napoleon in 1814 en 1815, waaronder de overwinnende mogendheden het koninkrijk Pruisen, Keizerrijk Oostenrijk, Keizerrijk Rusland en het Verenigd Koninkrijk, met als doel een plan voor de Europese vrede op effectieve wijze gezamenlijk te regelen en vast te leggen.

Bekijken 19e eeuw en Congres van Wenen

Continentaal stelsel

In donkerblauw Frankrijk (na de annexatie van het koninkrijk Holland), in middenblauw zijn satellietstaten, in lichtblauw de bondgenoten die deelnamen aan het continentale stelsel. Het continentaal stelsel (Frans: Blocus continental) was een maatregel van de Franse keizer Napoleon I die alle handel tussen het Europese continent en Groot-Brittannië verbood.

Bekijken 19e eeuw en Continentaal stelsel

Craniometrie

Craniometrie op een schedel. Foto is genomen in 1902 Craniometrie is de studie van de vorm, afmetingen en onderlinge verhoudingen van de botten van de menselijke schedel.

Bekijken 19e eeuw en Craniometrie

Creationisme

Michelangelo Het creationisme, begrepen in de zin van scheppingsleer, is de religieus geïnspireerde overtuiging of opvatting dat het universum en de Aarde, maar ook alle planten en dieren alsmede de mens, hun ontstaan te danken hebben aan een scheppingsdaad.

Bekijken 19e eeuw en Creationisme

Crinoline

Crinoline Een crinoline of hoepelrok is een kledingstuk dat door vrouwen tussen circa 1850-1870 gedragen werd om de vorm van de kleding een steeds wijdere ('vrouwelijker') klokvorm te geven.

Bekijken 19e eeuw en Crinoline

Culturele antropologie

Culturele antropologie (ook volkenkunde, etnologie, sociale antropologie of sociaal-culturele antropologie genoemd), niet te verwarren met volkskunde, is de wetenschap die het sociale gedrag, de economische structuur en de religie van volken en bevolkingsgroepen bestudeert.

Bekijken 19e eeuw en Culturele antropologie

Cultuurstelsel

De Nederlandsche Handel-Maatschappij exporteerde de opbrengsten van het cultuurstelsel naar Europa. Hier het kantoor in Semarang Het cultuurstelsel was een belastingsysteem in natura in Nederlands-Indië dat functioneerde van 1830 tot 1870.

Bekijken 19e eeuw en Cultuurstelsel

Dagbladzegel

Het dagbladzegel was een zegel waarmee in de negentiende eeuw middels het zegelrecht belasting werd geheven op dagbladen.

Bekijken 19e eeuw en Dagbladzegel

Daguerreotypie

''L'Atelier de l'artiste'', een daguerreotypie uit 1837 door Louis Daguerre De bekende foto van Edgar Allan Poe is een daguerreotypie gemaakt in 1848, kort voor zijn dood De eerste foto van Abraham Lincoln is een daguerreotypie uit 1846 of 1847. Daguerreotypie is een vroege fotografische methode, uitgevonden door Louis Daguerre in de eerste helft van de 19e eeuw.

Bekijken 19e eeuw en Daguerreotypie

Dakgoot

Rechthoekige dakgoot Houten dakgoot Mastgoot, uitgeholde houten rib Gietijzeren dakgoot met zinken regenpijp Een dakgoot of goot is een langgerekte bakvormige (bakgoot) of halfronde (mastgoot) constructie, die tot doel heeft, het van het dak komende regen- en smeltwater op te vangen en af te voeren naar op bepaalde plaatsen aangebrachte verticale afvoerpijpen die aangesloten zijn dan wel uitkomen op de riolering, een regenton, een put of een infiltratiekrat.

Bekijken 19e eeuw en Dakgoot

Darwinisme

Charles Darwin De term darwinisme wordt gebruikt voor het benoemen van een proces dat verloopt volgens de ideeën van Charles Darwin, vooral als deze evolutionele selecties betreffen en de sociale overtuiging dat survival of the fittest de gezondheid en de kans op voortbestaan van een soort bepaalt.

Bekijken 19e eeuw en Darwinisme

David Livingstone

David Livingstone (Blantyre bij Glasgow, 19 maart 1813 – Chitambo aan het Bangweulumeer, 1 mei 1873) was een Schots zendeling en een van de bekendste ontdekkingsreizigers van zuidelijk Afrika.

Bekijken 19e eeuw en David Livingstone

David Ricardo

David Ricardo voor 1823 David Ricardo (Londen, 19 april 1772 – Gatcombe Park, 11 september 1823) was een Brits econoom.

Bekijken 19e eeuw en David Ricardo

De drie musketiers

De drie musketiers (Frans: Les trois mousquetaires) is een roman, geschreven door de Franse schrijver Alexandre Dumas.

Bekijken 19e eeuw en De drie musketiers

De facto

De facto is Latijn voor "in feite" of "in de praktijk".

Bekijken 19e eeuw en De facto

De leeuw van Vlaanderen

De leeuw van Vlaanderen (oorspronkelijk: De Leeuw van Vlaenderen of de Slag der Gulden Sporen) is een historische roman geschreven door de Vlaamse schrijver Hendrik Conscience in 1838.

Bekijken 19e eeuw en De leeuw van Vlaanderen

Decimeter

Een decimeter heeft een lengte van 0,1 meter.

Bekijken 19e eeuw en Decimeter

Deense Gouden Eeuw

Christoffer Wilhelm Eckersberg: ''Vrouw voor de spiegel'', 1841 De Deense Gouden Eeuw staat voor een periode van culturele bloei in het Denemarken uit de eerste helft van de negentiende eeuw.

Bekijken 19e eeuw en Deense Gouden Eeuw

Degelpers

Klein model handdegelpers van het type Adana. De eigenlijke degel bevindt zich in het verlengde van de hefboom. Zichtbaar zijn de inktschijf met daaronder de drukvorm en de inktrollen Een degelpers is een drukpers die volgens het hoogdrukprincipe werkt.

Bekijken 19e eeuw en Degelpers

Dienstplicht

De dienstplicht of militaire dienst is de verplichting tot het tijdelijk vervullen van werkzaamheden door (een deel van) de bevolking.

Bekijken 19e eeuw en Dienstplicht

Dierenbescherming

Bioscoopjournaal uit april 1939. Een collecte-actie door de Vereniging Nationale Dierenzorg te Den Haag. Dierenbescherming omvat menselijke inspanningen die onnodige dierenmishandeling voorkomen en dierenwelzijn bevorderen.

Bekijken 19e eeuw en Dierenbescherming

Dierentuin

Siberische tijgers in Dierenpark Amersfoort Zoologischer Garten in Berlijn Ingangsgebouw van de ZOO Antwerpen Aan elkaar gemonteerde opnamen van verschillende diersoorten in verschillende dierentuinen. Geproduceerd omstreeks 1920. Een dierentuin, dierenpark, diergaarde of zoo is een verzameling levende, oorspronkelijk wilde dieren die in een vaak parkachtige omgeving in gevangenschap worden gehouden om het publiek de gelegenheid te geven ze te kunnen bekijken.

Bekijken 19e eeuw en Dierentuin

Dinosauriërs

De dinosauriërs of dinosaurussen — de eerste benaming is de vertaling in het Nederlands van Dinosauria, de wetenschappelijke naam van de groep — vormen een diverse groep van reptielen, behorend tot de Archosauria, die stamt uit het Mesozoïcum.

Bekijken 19e eeuw en Dinosauriërs

Diplomatie

Diplomaten komen en gaan in Den Haag anno 1700, etsen van Romeyn de Hooghe Diplomatie is de kunst en kunde van het voeren van overleg tussen twee groepen om daarmee een bepaald doel te bereiken.

Bekijken 19e eeuw en Diplomatie

Dissociatieve identiteitsstoornis

Dissociatieve identiteitsstoornis (dis) (in de ICD-terminologie: meervoudige persoonlijkheidsstoornis of multipele persoonlijkheidsstoornis (mps)) is een dissociatieve stoornis waarbij iemand afwisselend twee (of meer) van elkaar te onderscheiden persoonlijkheidstoestanden kan aannemen.

Bekijken 19e eeuw en Dissociatieve identiteitsstoornis

Dmitri Mendelejev

Dmitri Ivanovitsj Mendelejev (Russisch: Дмитрий Иванович Менделеев) (Tobolsk (West-Siberië), 8 februari 1834 - Sint-Petersburg (Rusland), 2 februari 1907) was een Russisch scheikundige, die de grondlegger is van het huidige periodiek systeem (zie: Geschiedenis van het periodiek systeem).

Bekijken 19e eeuw en Dmitri Mendelejev

Doleantie

De Doleantie is een kerkscheuring die in 1886 in de Nederlandse Hervormde Kerk plaatsvond onder leiding van dominee Abraham Kuyper.

Bekijken 19e eeuw en Doleantie

Dolhuis

Het Dolhuys in Haarlem Een dolhuis of gekkenhuis was in vroegere tijden een inrichting voor opvang van geesteszieken.

Bekijken 19e eeuw en Dolhuis

Duim (lengtemaat)

De duim is een lengtemaat, die gelijkstaat aan 25,4 millimeter.

Bekijken 19e eeuw en Duim (lengtemaat)

Duits

'''— ''Het Duitse taalgebied'' —''' Verspreiding van het Duits in West- en Midden-Europa Verspreiding in de wereld Het Duits (Deutsch) is een taal behorende tot de West-Germaanse tak van de Germaanse talen.

Bekijken 19e eeuw en Duits

Duits idealisme

Georg Wilhelm Friedrich Hegel, wellicht de bekendste idealist. Het Duitse idealisme is een filosofische stroming uit de geschiedenis van de moderne filosofie.

Bekijken 19e eeuw en Duits idealisme

Duitse Bond

De Duitse Bond (Duits: Deutscher Bund) of Duitse Confederatie was een statenbond met federale elementen.

Bekijken 19e eeuw en Duitse Bond

Duitse Keizerrijk

Het Duitse Keizerrijk, zijn provincies en 25 Bondslanden Het Duitse Keizerrijk (Duits: Deutsches Kaiserreich) is de onofficiële benaming voor de periode tussen 18 januari 1871 en 9 november 1918 waarin het Duitse Rijk een semi-constitutionele monarchie was.

Bekijken 19e eeuw en Duitse Keizerrijk

Eclecticisme

Station Antwerpen-Centraal, een gebouw in eclectische stijl Eclecticisme is het combineren van kenmerken van verschillende bouwstijlen of kunststromingen tot een bevallig geheel.

Bekijken 19e eeuw en Eclecticisme

Economisch liberalisme

Adam Smith Economisch liberalisme is de erkenning van het recht op vrije economische activiteit en vrij economisch verkeer, gebaseerd op particulier bezit en marktmechanismen.

Bekijken 19e eeuw en Economisch liberalisme

Eczeem

Eczeem in een knieholte Eczeem is een verzamelnaam voor een groot aantal verschillende huidaandoeningen die maar zeer ten dele wat met elkaar te maken hebben, en van vele vormen ervan is de oorzaak nog maar slecht bekend.

Bekijken 19e eeuw en Eczeem

Eenheidsstaat

Eenheidsstaten Een eenheidsstaat of een unitaire staat is een staat waarvan de macht uitsluitend bij een centrale overheid ligt.

Bekijken 19e eeuw en Eenheidsstaat

Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog, ook de Grote Oorlog genoemd, was een wereldoorlog die in Europa begon op 28 juli 1914 en tot 11 november 1918 duurde.

Bekijken 19e eeuw en Eerste Wereldoorlog

Egyptische hiërogliefen

Egyptische hiërogliefen Egyptische hiërogliefen (Oudgrieks: hieros - "heilig", glyphoi - "groeven") vormen het schrift van het oude Egypte.

Bekijken 19e eeuw en Egyptische hiërogliefen

El (lengtemaat)

Replica van de Workumer el op de muur van het stadhuis in Workum Een el is een oude lengtemaat die, althans in Nederland, circa 69,4 cm bedroeg.

Bekijken 19e eeuw en El (lengtemaat)

Elizabeth Fry

Elizabeth Fry (Norwich, 21 mei 1780 - Ramsgate, 12 oktober 1845) was een Engelse gevangenishervormster, abolitionist en filantroop.

Bekijken 19e eeuw en Elizabeth Fry

Elzas-Lotharingen

Ligging van Elzas-Lotharingen in het Duitse Keizerrijk Belfort 1871-1918 Elzas-Lotharingen (Frans: Alsace-Lorraine, Duits: Elsaß-Lothringen) is een gebied in het oosten van het huidige Frankrijk.

Bekijken 19e eeuw en Elzas-Lotharingen

Emily Brontë

Emily Jane Brontë (IPA: ˈɛmɪli dʒein ˈbɹɑnti) (Thornton, 30 juli 1818 – Haworth, 19 december 1848) was een Brits schrijfster.

Bekijken 19e eeuw en Emily Brontë

Envelop (briefomslag)

Twee enveloppen Een envelop (ook enveloppe, briefomslag of omslag) is het (meestal papieren) omhulsel van bijvoorbeeld een brief of wenskaart.

Bekijken 19e eeuw en Envelop (briefomslag)

Epidemie

Voorbeeld van een epidemie: de Ebola-uitbraak in West-Afrika in 2014 Een militair ziekenhuis in Kansas tijdens de uitbraak van de Spaanse griep (1918-1919) Een epidemie (Grieks: epidémios, wat betekent: "over de (gehele) bevolking") is een verschijnsel dat meestal in ongunstige zin optreedt in een kleiner of groter gebied van mens of dier.

Bekijken 19e eeuw en Epidemie

Epilepsie

Epilepsie (Oudgrieks: ἐπιληψία: overrompeld worden) of vallende ziekte, is een aandoening waarbij bepaalde herhaaldelijke aanvallen (insulten/toevallen) plaatsvinden ten gevolge van chronische afwijkingen in de hersenschors, die leiden tot abnormale en/of gesynchroniseerde activiteit van neuronen.

Bekijken 19e eeuw en Epilepsie

Ernst Haeckel

Ernst Heinrich Philipp August Haeckel (Potsdam, 16 februari 1834 – Jena, 9 augustus 1919) was een Duits zoöloog en filosoof die het werk van Charles Darwin in Duitsland bekend maakte.

Bekijken 19e eeuw en Ernst Haeckel

Escargot

Escargots à la bourguignonneEscargot (Frans voor slak) is gekookte land- of zeeslak, een specialiteit uit de Franse keuken dat in de loop van de tijd in Nederland en België een exclusieve lekkernij geworden is.

Bekijken 19e eeuw en Escargot

Etnische zuivering

Er is sprake van etnische zuivering wanneer er gewelddadige acties ondernomen worden om een etnische groep(ering) in een gebied in aantal te verminderen of naar elders te verdrijven.

Bekijken 19e eeuw en Etnische zuivering

Eugène Viollet-le-Duc

Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc (Parijs, 27 januari 1814 – Lausanne, 17 september 1879) was een Frans architect en architectuurtheoreticus.

Bekijken 19e eeuw en Eugène Viollet-le-Duc

Evolutietheorie

Alfred Russel Wallace (1823-1913), met Charles Darwin opsteller van de evolutietheorie. Wallace publiceerde in 1858 als eerste het idee dat natuurlijke selectie tot evolutie leidt. De foto dateert van rond 1895. Charles Darwin (1809-1882), met Alfred Russel Wallace grondlegger van de evolutietheorie.

Bekijken 19e eeuw en Evolutietheorie

Evolutionisme

Evolutionisme is het idee dat er wetmatigheden te ontdekken zijn in de evolutie van historische ontwikkelingen die zou verlopen van eenvoudige, primitieve tot steeds ingewikkelder en complexere vorm.

Bekijken 19e eeuw en Evolutionisme

Fabriek

Volkswagenfabriek in Wolfsburg, 2003 Een fabriek, afgeleid van het Latijnse fabrica 'werkplaats' en faber 'handwerksman, ambachtsman', is een werkplaats, gebouw of vestiging waar iets wordt gefabriceerd oftewel geproduceerd.

Bekijken 19e eeuw en Fabriek

Ferdinand Lassalle

Ferdinand Lassalle Ferdinand Lassalle (Breslau, 11 april 1825 – Genève, 31 augustus 1864) was een Duits socialistisch theoreticus en politicus.

Bekijken 19e eeuw en Ferdinand Lassalle

Feuilleton

Een feuilleton is een vervolgverhaal in een krant of tijdschrift en tegenwoordig ook op de radio, op de televisie of als blog.

Bekijken 19e eeuw en Feuilleton

Fiets

Bioscoopjournaal uit 1967 over de tentoonstelling Fiets en Mode in het Nederlands Textielmuseum te Tilburg, over de ontwikkeling van de fiets en de bijpassende kleding. Ontwikkeling van de fiets. 1: Fiets van Karl von Drais (Duitsland), 2: Tweewieler, Thomas McCall (Schotland, bestaan onzeker), 3: Pedaalfiets, Pierre Lallement (Frankrijk), 4: Hoge bi, James Starley (Frankrijk), 5: Veiligheidsfiets, John Kemp Starley (Engeland), 6: Racefiets, 7: Mountain Bike (USA) Michaux "boneshaker" van ca.

Bekijken 19e eeuw en Fiets

Film (cinematografie)

Film ''The Bond'' uit 1918 (zonder geluid) Een film, rolprent of video is een serie opeenvolgend getoonde, stilstaande beelden.

Bekijken 19e eeuw en Film (cinematografie)

Fjodor Dostojevski

Fjodor Michajlovitsj Dostojevski (Russisch: Фёдор Миха́йлович Достое́вский) (Moskou, – Sint-Petersburg) was een Russisch romanschrijver en publicist.

Bekijken 19e eeuw en Fjodor Dostojevski

Fotografie

In de donkere kamer De eerste permanente foto met het zicht vanuit een dakraam, gemaakt met een lichtgevoelige bitumen, 1826. Fotografie is het met behulp van licht en/of andere vormen van straling vastleggen van afbeeldingen van voorwerpen en verschijnselen op radiatie- of stralingsgevoelig materiaal.

Bekijken 19e eeuw en Fotografie

Frans

Het Frans (français) is de meest gesproken Gallo-Romaanse taal.

Bekijken 19e eeuw en Frans

Frans Jozef I van Oostenrijk

Otto (geboren 1912) werd nooit keizer Lodewijk Victor Gouden munt van de keizer Frans Jozef Karel (Duits: Franz Joseph Karl; Hongaars: Ferenc József Károly) (Schloss Schönbrunn, Wenen, 18 augustus 1830 – aldaar, 21 november 1916) was van 1848 tot 1916 keizer van Oostenrijk en apostolisch koning van Hongarije (na 1867 bekend als Oostenrijk-Hongarije).

Bekijken 19e eeuw en Frans Jozef I van Oostenrijk

Frans-Duitse Oorlog

Kleef met de namen van Kleefse gesneuvelde soldaten tijdens de Frans-Pruisische oorlog De Frans-Duitse of Frans-Pruisische Oorlog was een gewapend conflict tussen Frankrijk en een door Pruisen aangevoerde coalitie van de Noord-Duitse Bond en een aantal Zuid-Duitse koninkrijken dat duurde van 19 juli 1870 tot 10 mei 1871.

Bekijken 19e eeuw en Frans-Duitse Oorlog

Franse keuken

| |- | De Franse wijnen zijn een belangrijk en internationaal gewaardeerd onderdeel van de Franse keuken | De Franse keuken is een internationaal gewaardeerde keuken met een lange traditie.

Bekijken 19e eeuw en Franse keuken

Franse Revolutie

Jeanne-Louise (Nanine) Vallain (1767-1815), Museum van de Franse Revolutie De Franse Revolutie (1789–1799)"Het is gebruikelijk de omwenteling te laten beginnen met de bijeenkomst van de Staten-Generaal op 5 mei 1789 en te laten eindigen óf met de val van Robespierre (27 juli 1794), óf met de staatsgreep van Bonaparte (24 dec.

Bekijken 19e eeuw en Franse Revolutie

Franskiljons

Franskiljons ('kleine Fransen', 'Fransmannekes') is een spottende benaming voor de elitaire bewoners van Vlaanderen en Brussel die het Frans hanteren als primaire taal.

Bekijken 19e eeuw en Franskiljons

Franz Liszt

Plaquette ter herdenking van Liszt's bezoek aan Amsterdam (1866) Franz Liszt (Raiding, 22 oktober 1811 – Bayreuth, 31 juli 1886), Hongaars: Liszt Ferenc(z), sinds 1859 Franz Ritter von Liszt, was een van de bekendste Romantici uit Hongarije, die de piano met excellentie bespeelde en daarnaast gerenommeerde stukken, als de Hongaarse rapsodie, gecomponeerd heeft.

Bekijken 19e eeuw en Franz Liszt

Franz Schubert

Franz Schubert stadspark van Wenen Franz Peter Schubert (Wenen, 31 januari 1797 – aldaar, 19 november 1828) was een Oostenrijks componist.

Bekijken 19e eeuw en Franz Schubert

Frédéric Chopin

Frédéric François Chopin, eigenlijk Fryderyk Franciszek Chopin (Żelazowa Wola, 22 februari of 1 maart 1810 – Parijs, 17 oktober 1849), was een Pools componist en virtuoos pianist uit de romantiek.

Bekijken 19e eeuw en Frédéric Chopin

Freiberg (stad)

Freiberg is een gemeente en stad in de Duitse deelstaat Saksen gelegen tussen de steden Dresden en Chemnitz, met een geschiedenis in de mijnbouw.

Bekijken 19e eeuw en Freiberg (stad)

Frenologie

Frenologische afbeelding uit ''Das neue Heilverfahren'' van Friedrich Eduard Bilz, 1888 Frenologie (Oudgrieks:, phrēn, geest en, logos, leerstelling, samen de leer van de geest) is een verlaten leer die stelde dat aanleg en karakter door de groei van bepaalde hersendelen worden bepaald.

Bekijken 19e eeuw en Frenologie

Friedrich List

Friedrich List in 1845 Friedrich List (Reutlingen, 6 augustus 1789 – Kufstein, 30 november 1846) was een Duits econoom.

Bekijken 19e eeuw en Friedrich List

Friedrich Ludwig Jahn

Friedrich Ludwig Jahn Friedrich Ludwig Jahn (1778-1852), was een conservatieve Duitse nationalist en oervader van de turnbeweging in Duitsland.

Bekijken 19e eeuw en Friedrich Ludwig Jahn

Friedrich Nietzsche

Friedrich Wilhelm Nietzsche (Röcken, 15 oktober 1844 – Weimar, 25 augustus 1900) was een Duits filosoof, cultuurcriticus, componist, dichter en filoloog die wordt beschouwd als een van de invloedrijkste moderne denkers.

Bekijken 19e eeuw en Friedrich Nietzsche

Friedrich Schleiermacher

Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher (Breslau, 21 november 1768 - Berlijn, 12 februari 1834) was een Duitse gereformeerd theoloog, filosoof en pedagoog.

Bekijken 19e eeuw en Friedrich Schleiermacher

Friedrich von Schelling

F.W.J. Schelling in 1848 Friedrich Wilhelm Joseph Schelling (Leonberg, 27 januari 1775 - Bad Ragaz 20 augustus 1854), later von Schelling was een Duitse romantische filosoof.

Bekijken 19e eeuw en Friedrich von Schelling

Friesland

Friesland; officieel, Fries: Fryslân is een provincie in Noord-Nederland.

Bekijken 19e eeuw en Friesland

Fulbe

Fulbe-vrouwen in Kameroen De Fulbe zijn een etnische groep in de Sahelzone, verspreid over een aantal landen in West-Afrika, van Mauritanië in het noordwesten tot Kameroen en de Centraal-Afrikaanse Republiek in het zuiden, en oostelijk tot Soedan.

Bekijken 19e eeuw en Fulbe

Gasfabriek

''De Hollandsche Gazfabriek'' bouwt twee gashouders aan de Schans te Amsterdam. Geschilderd door Cornelis Springer in 1847 Zürich (Eduard Spelterini, ca. 1896–98) In een gasfabriek wordt door middel van droge destillatie van steenkool (verhitting zonder toetreden van zuurstof) lichtgas of cokesovengas en cokes verkregen.

Bekijken 19e eeuw en Gasfabriek

Gaslicht

Gaslamp in Dublin Gaslamp in Bilbao Lichtkooi van een gaslantaarn van begin 20ste eeuw Gaslicht is verlichting op basis van stadsgas en later aardgas of gas dat op basis van bruinkoolteer, petroleum of paraffine werd gemaakt in gasfabrieken.

Bekijken 19e eeuw en Gaslicht

Gedwongen winkelnering

Gedwongen winkelnering of trucksysteem is de verplichting om aankopen bij een bepaalde leverancier te doen.

Bekijken 19e eeuw en Gedwongen winkelnering

Geertruida Bosboom-Toussaint

Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint (A.L.G. Bosboom-Toussaint) (Alkmaar 16 september 1812 – Den Haag, 13 april 1886) was een Nederlandse schrijfster van voornamelijk historische romans en novellen.

Bekijken 19e eeuw en Geertruida Bosboom-Toussaint

Gemeente (bestuur)

Een gemeente is een woonkern of groep van woonkernen (dorpen, steden) met het bijbehorende gebied die samen worden bestuurd door een politiek apparaat.

Bekijken 19e eeuw en Gemeente (bestuur)

Gemene gronden

Gemene gronden zijn gronden die gemeenschappelijk gebruikt en beheerd worden door een groep gebruiksgerechtigden.

Bekijken 19e eeuw en Gemene gronden

Genetische variatie

Donax variabilis'' laten variaties in kleuring en patronen zien Genetische variatie of genetische diversiteit is het bestaan van verschillen (variatie) in het genetisch materiaal van een populatie, een biologische soort of een heel ecosysteem.

Bekijken 19e eeuw en Genetische variatie

Georg Cantor

Georg Cantor (foto genomen ~1900) Georg Ferdinand Ludwig Philipp Cantor (Sint-Petersburg, – Halle, 6 januari 1918) was een Duitse wiskundige, die bekendstaat als de grondlegger van de moderne verzamelingenleer.

Bekijken 19e eeuw en Georg Cantor

Georg Friedrich Grotefend

Georg Friedrich Grotefend Georg Friedrich Grotefend (Münden, 9 juni 1775 – Hannover, 15 december 1853) was een Duitse oudheidkundige.

Bekijken 19e eeuw en Georg Friedrich Grotefend

Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (Stuttgart, 27 augustus 1770 – Berlijn, 14 november 1831) was een Duitse filosoof en een van de centrale representanten van het Duitse idealisme.

Bekijken 19e eeuw en Georg Wilhelm Friedrich Hegel

George Boole

George Boole (Lincoln, 2 november 1815 - Ballintemple (Cork), 8 december 1864) was een Brits wiskundige en logicus.

Bekijken 19e eeuw en George Boole

George Sand

George Sand, pseudoniem van Amantine Aurore Lucile Dupin (Parijs, 1 juli 1804 – kasteel Nohant, 8 juni 1876), door haar huwelijk tevens barones Dudevant, was een Frans schrijfster en feministe avant la lettre.

Bekijken 19e eeuw en George Sand

Geschut

Geschut is de algemene naam voor oorlogsmateriaal waarmee kogels of granaten worden afgeschoten.

Bekijken 19e eeuw en Geschut

Gewapend beton

Storten van beton op de wapening Gewapend beton is een combinatie van beton en wapeningsstaal.

Bekijken 19e eeuw en Gewapend beton

Gewoonterecht

Gewoonterecht is recht dat gebaseerd is op gewoonten.

Bekijken 19e eeuw en Gewoonterecht

Gezinsplanning

Een gezinsplanningscentrum in Maleisië in 2005 Gezinsplanning of geboorteregeling is de vrijwillige beïnvloeding van het voortplantingsleven met betrekking tot het aantal geboorten.

Bekijken 19e eeuw en Gezinsplanning

Gietijzer

Gietijzeren pan Gietijzer is een gegoten staalsoort.

Bekijken 19e eeuw en Gietijzer

Giuseppe Garibaldi

Giuseppe Garibaldi (Nice, 4 juli 1807 – Caprera, 2 juni 1882) was een Italiaanse generaal, politicus en nationalist die een grote rol speelde in de geschiedenis van Italië.

Bekijken 19e eeuw en Giuseppe Garibaldi

Goud

Goud is een scheikundig element met symbool Au (aurum) en atoomnummer 79.

Bekijken 19e eeuw en Goud

Gouda

Gouda is een stad en gemeente in het oosten van de provincie Zuid-Holland in Nederland met inwoners (bron: CBS) op een grondgebied van 16,92 km².

Bekijken 19e eeuw en Gouda

Great Britain (schip, 1845)

Roer en schroef van de SS Great Britain Model van de motoren van de SS Great Britain SS Great Britain in 1844 De Great Britain was het eerste schip met een volledig metalen romp en een schroef voor de aandrijving.

Bekijken 19e eeuw en Great Britain (schip, 1845)

Grietje Jansen-Anker

Greta (Grietje) Jansen-Anker (Vlissingen, 12 september 1897 – Rotterdam, 13 oktober 2009) was vanaf 19 mei 2006 de oudste inwoner van Nederland, na het overlijden van de 111-jarige Alexandrina van Donkelaar-Vink.

Bekijken 19e eeuw en Grietje Jansen-Anker

Grind

Grind op een strand op Santorini, Griekenland Belgisch-Limburg zijn ontstaan door grindwinning Grind of kiezels is een granulair ('korrelig') afzettingsgesteente.

Bekijken 19e eeuw en Grind

Grondwater

Reistijden van grondwater in de bodem Opgepompt grondwater in Amsterdam Leidingen in grondwater met bronbemaling Grondwater is al het water dat zich in de ondergrond, in bodems en gesteenten bevindt.

Bekijken 19e eeuw en Grondwater

Grondwet

De ''Magna Carta'' uit 1215, een van de eerste documenten met kenmerken van een grondwet. In het staatsrecht is een constitutie de grondslag van een staat.

Bekijken 19e eeuw en Grondwet

Grote Oceaan

Reliëf van de oceaanbodem, westkant Reliëf van de oceaanbodem, oostkant In de buurt van Nieuw-Zeeland neemt de oceaanbodem grillige vormen aan De Grote Oceaan of Stille Oceaan (informeel: Stille Zuidzee, soms ook Pacifische Oceaan) is een oceaan die ligt tussen Oost-Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Australië.

Bekijken 19e eeuw en Grote Oceaan

Grote Oosterse Kwestie

De Grote Oosterse Kwestie, ook kortweg oosterse kwestie of oosters vraagstuk genoemd, was eerst het vraagstuk hoe nationalistische bewegingen van verschillende christelijke volkeren in het Ottomaanse rijk en de imperialistische ambities van grote Europese mogendheden bevredigd konden worden zonder het Ottomaanse rijk geheel te vernietigen en later, toen het Ottomaanse rijk toch niet meer te redden viel en spoedig de geest zou begeven, hoe het Ottomaanse rijk zo opgedeeld kon worden, zonder dat het machtsevenwicht tussen verschillende Europese mogendheden verstoord zou raken, want dit zou het risico vormen van het ontstaan een allesomvattende oorlog tussen de Europese mogendheden.

Bekijken 19e eeuw en Grote Oosterse Kwestie

Grote Trek (Zuid-Afrika)

De Grote Trek is de tocht van zo'n 12.000 Nederlandstalige Afrikaner boeren, die vanaf 1835 emigreerden uit de door de Britten geannexeerde Kaapkolonie naar het binnenland van Zuid-Afrika om hier hun eigen onafhankelijke Boerenrepublieken te stichten.

Bekijken 19e eeuw en Grote Trek (Zuid-Afrika)

Gustav Mahler

Gustav Mahler (Kaliště, 7 juli 1860 – Wenen, 18 mei 1911) was een in Bohemen geboren en opgegroeide Oostenrijkse componist en dirigent van joodse afkomst.

Bekijken 19e eeuw en Gustav Mahler

H.J. Heinz Company

''Mean Beanz'' van Heinz Ketchup van Heinz H.J. Heinz, ook wel bekend als Heinz, is een Amerikaanse voedselproducent met het hoofdkantoor in Pittsburgh (Pennsylvania).

Bekijken 19e eeuw en H.J. Heinz Company

Hans Christian Andersen

H.C. Andersens huis in Odense Hans Christian Andersen (Odense, 2 april 1805 – Kopenhagen, 4 augustus 1875) was een Deens schrijver en dichter, het bekendst om zijn sprookjes.

Bekijken 19e eeuw en Hans Christian Andersen

Haskala

Haskala of haskalah (השכלה,, Hebreeuws voor verlichting) was een joodse beweging die in de tweede helft van de 18e eeuw in Europa ontstond als het joodse equivalent van de Europese Verlichting.

Bekijken 19e eeuw en Haskala

Haven van Amsterdam

De haven van Amsterdam maakt deel uit van de regio Zeehavens Amsterdam, bestaande uit de havens van Amsterdam, Zaanstad, Beverwijk en Velsen/IJmuiden.

Bekijken 19e eeuw en Haven van Amsterdam

Haven van Antwerpen

Oude kade met zicht op het 'noorderterras' in het centrum van Antwerpen, in gebruik als wandelboulevard Gezicht op de haven van Antwerpen De Londenbrug in de haven van Antwerpen De haven van Antwerpen is de grootste zeehaven in België en samen met de haven van Brugge de grootste in Europa.

Bekijken 19e eeuw en Haven van Antwerpen

Haven van Rotterdam

De haven van Rotterdam is het grootste haven- en industriecomplex van Europa met een totale goederenoverslag van 470 miljoen ton in 2019.

Bekijken 19e eeuw en Haven van Rotterdam

Hôpital de la Salpêtrière

Het Hôpital de la Salpêtrière in Parijs was een van de belangrijkste en bekendste centra voor psychiatrie en neurologie in Europa.

Bekijken 19e eeuw en Hôpital de la Salpêtrière

Heinrich Hertz

Heinrich Rudolf Hertz (Hamburg, 22 februari 1857 – Bonn, 1 januari 1894) was een Duits natuurkundige die vooral bekend werd vanwege de ontdekking van radiogolven.

Bekijken 19e eeuw en Heinrich Hertz

Heinrich Lenz

Heinrich Friedrich Emil Lenz (Dorpat, 12 februari 1804 – Rome, 10 februari 1865) was een Baltisch-Duits natuurkundige die vooral bekend is vanwege de naar hem genoemde wet van Lenz die hij in 1833 formuleerde.

Bekijken 19e eeuw en Heinrich Lenz

Helena Blavatsky

Helena Blavatsky, de ''Sfinx'', Enrico Resta, 8 januari 1889. Er werden voor de ''Theosophical Society'' duizenden afdrukken van gemaakt. Helena Petrovna Blavatsky (Russisch: Елена Петровна Блаватская, Jelena Petrovna Blavatskaja), geboren als Jelena Petrovna von Hahn-Rottenstern (Jekaterinoslav, 12 augustus/ 31 juli (O.S.) 1831 – Londen, 8 mei 1891) was een occultist, medium en auteur van Duits-Russische aristocratische afkomst.

Bekijken 19e eeuw en Helena Blavatsky

Hendrik Conscience

Hendrik Conscience (ca. 1870) door Hendrik De Pondt in het museum Kortrijk 1302 Woon- en overlijdensplaats van Hendrik Conscience te Brussel Hendrik (Henri) Conscience (Antwerpen, 3 december 1812 – Elsene, 10 september 1883) was een Belgisch schrijver.

Bekijken 19e eeuw en Hendrik Conscience

Hendrik Copijn

Hendrik Copijn (ook bij voornaam Henri of Hein genoemd) (Groenekan, 3 maart 1842 - Utrecht, 23 december 1923) was een Nederlandse tuinarchitect.

Bekijken 19e eeuw en Hendrik Copijn

Hendrik Willem Mesdag

Hendrik Willem Mesdag (Groningen, 23 februari 1831 – Den Haag, 10 juli 1915) was een Nederlands kunstschilder, aquarellist, etser en lithograaf.

Bekijken 19e eeuw en Hendrik Willem Mesdag

Henri Poincaré

Jules Henri Poincaré (Nancy, 29 april 1854 - Parijs, 17 juli 1912) was een Franse wiskundige, die als een van de grootsten uit het land wordt beschouwd.

Bekijken 19e eeuw en Henri Poincaré

Henry Rawlinson (archeoloog)

Sir Henry Creswicke Rawlinson(ca. 1850) Behistun tekst Sir Henry Creswicke Rawlinson (Chadlington (Oxfordshire), 11 april 1810 – Londen, 5 maart 1895) was een Brits archeoloog en taalkundige.

Bekijken 19e eeuw en Henry Rawlinson (archeoloog)

Herziene Rijnvaartakte

Een binnenvaartschip op de Rijn De Herziene Rijnvaartakte is een op 17 oktober 1868 te Mannheim gesloten verdrag.

Bekijken 19e eeuw en Herziene Rijnvaartakte

Highgate Cemetery

Circle of Lebanon, West Cemetery Ingang van de Egyptische Avenue, West Cemetery Highgate Cemetery is de bekendste begraafplaats van Londen (Engeland) in de ten noorden van het stadscentrum gelegen buitenwijk Highgate.

Bekijken 19e eeuw en Highgate Cemetery

Hindoeïsme

Vlag van het hindoeïsme. Mysore Het hindoeïsme is de overheersende inheemse religie gebaseerd op geloof op het Indisch subcontinent.

Bekijken 19e eeuw en Hindoeïsme

Hindoestanen

Hindoestanen of Hindostanen (of Hindoestani of Hindostani), zijn een bevolkingsgroep in Suriname (en in de Surinaamse diaspora waaronder Nederland) die afstammen van Brits-Indische contractarbeiders die vanaf 1873 uit het toenmalige Brits-Indië naar Suriname zijn gebracht.

Bekijken 19e eeuw en Hindoestanen

Historische roman

De historische roman is een roman binnen het genre van de historische fictie.

Bekijken 19e eeuw en Historische roman

Hoge hoed

Chapeau Claque Hoge hoed, 1847 Polygoonjournaal uit 1959. Hogehoedenfabricage. De hoge hoed of cilinderhoed (soms ook tophoed als leenvertaling van het Engelse top hat) is een hoed, die in de vroege 19e eeuw voornamelijk gedragen werd door de hogere klassen.

Bekijken 19e eeuw en Hoge hoed

Homeopathie

Homeopathische middelen Homeopathie (Oud Grieks: ὅμοιος, homoios, gelijksoortig en πάθος, pathos, lijden of ziekte) is een therapie gebaseerd op de pseudowetenschappelijke ideeën van de Duitse arts Samuel Hahnemann.

Bekijken 19e eeuw en Homeopathie

Homo oeconomicus

De homo oeconomicus of economicus (quasi-Latijn, economische mens) is een mensbeeld waarin de mens eerst en vooral een economisch wezen is, dat wil zeggen gericht op de bevrediging van zijn behoeften op efficiënte en rationele wijze – maximalisatie van het verwachte nut of vooruitzicht.

Bekijken 19e eeuw en Homo oeconomicus

Hondenkar

Hondenkar met begeleider Franse postbode omstreeks 1905 Hondenkar met begeleider in Venlo 1911 Het beeld van Hans Mes ''Man met hondenkar'' in Pekela Carting Een hondenkar is een vervoermiddel dat door een trekhond wordt voortbewogen.

Bekijken 19e eeuw en Hondenkar

Hoogoven

Tata Steel in IJmuiden (2007) Een hoogoven is een installatie waarin ijzererts en koolstof worden gesmolten en gemengd, daarbij worden ze zo sterk verhit dat via een aantal chemische reacties ijzer smelt ontstaat waarin een zeker percentage koolstof is opgelost, dat vervolgens kan worden afgetapt.

Bekijken 19e eeuw en Hoogoven

Horeca

Filmfragment uit 1920: Naar de American Lunchroom. De horeca is de bedrijfstak die alle eet- en drinkgelegenheden en logiesverstrekkende bedrijven omvat.

Bekijken 19e eeuw en Horeca

Huisnijverheid

Huisnijverheid, huisarbeid, thuiswerken of thuisnijverheid omvat professionele activiteiten die in het eigen huis worden uitgevoerd, soms door een persoon, maar soms ook door het gehele gezin.

Bekijken 19e eeuw en Huisnijverheid

Hygiëne

Handen wassen Hygiëne is een verzamelnaam voor alle handelingen en handelingswijzen die ervoor zorgen dat mensen en dieren gezond blijven door ziekteverwekkers uit de buurt te houden of een besmettingsbron te isoleren.

Bekijken 19e eeuw en Hygiëne

Hypnose

Een vrouw wordt onder hypnose gebracht (schilderij van Richard Bergh) ''Photographic Studies in Hypnosis, Abnormal Psychology'' (1938) Hypnose (uit het Grieks hupnos, slaap) is een kunstmatig opgewekte trance, gekenmerkt door verhoogde vatbaarheid voor suggestie.

Bekijken 19e eeuw en Hypnose

Hysterie

Met het woord hysterie wordt een gemoedstoestand aangeduid waarbij mensen hun zelfbeheersing verliezen, bijvoorbeeld door angst, paniek of intense bewondering.

Bekijken 19e eeuw en Hysterie

Idealisme

Idealisme is de verzamelnaam voor een aantal verschillende filosofische stromingen en standpunten, die de afhankelijkheid van de werkelijkheid van het bewustzijn benadrukken.

Bekijken 19e eeuw en Idealisme

Ignaz Moscheles

Ignaz Moscheles (Praag, 23 mei 1794 – Leipzig, 10 maart 1870) was een Boheemse componist, pianovirtuoos, dirigent en muziekpedagoog.

Bekijken 19e eeuw en Ignaz Moscheles

Ignaz Semmelweis

'''Ignaz Semmelweis''' Ignác Fülöp (of: Ignaz Philip) Semmelweis (Boeda, 1 juli 1818 – Wenen, 13 augustus 1865) was een Hongaarse arts in het Keizerrijk Oostenrijk.

Bekijken 19e eeuw en Ignaz Semmelweis

IJzer (element)

IJzer is een scheikundig element met symbool Fe (uit het Latijn: ferrum) en atoomnummer 26.

Bekijken 19e eeuw en IJzer (element)

IJzeren Rijn

Roermond Ongebruikt gedeelte nabij Vlodrop De IJzeren Rijn is een spoorlijn in België (provincies Antwerpen en Limburg), Nederland (provincies Noord-Brabant en Limburg) en Duitsland (deelstaat Noordrijn-Westfalen).

Bekijken 19e eeuw en IJzeren Rijn

Immanuel Kant

Standbeeld van Kant in Kaliningrad (kopie van het originele vernietigde kunstwerk) Immanuel Kant (Koningsbergen, Pruisen, 22 april 1724 – aldaar, 12 februari 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting, wiens ideeën een grote invloed hebben uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte.

Bekijken 19e eeuw en Immanuel Kant

Imperialisme

Imperialisme is het proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld uit willen breiden door gebieden te veroveren en te beheersen.

Bekijken 19e eeuw en Imperialisme

Impressionisme

Het impressionisme is een kunststroming, ontstaan vanuit de schilderkunst.

Bekijken 19e eeuw en Impressionisme

Indigo (kleurstof)

De indigoplant, ''indigofera tinctoria'' Indigo is een belangrijk pigment met een uitgesproken blauwe kleur, die eveneens indigo genoemd wordt.

Bekijken 19e eeuw en Indigo (kleurstof)

Indische rubberboom

De Indische rubberboom (Ficus elastica) is een tot 30 m hoge boom uit de moerbeifamilie (Moraceae).

Bekijken 19e eeuw en Indische rubberboom

Individualisme

Individualisme is een filosofisch standpunt waarbij de gedachtegangen en de rechten van het individu boven het belang van de gemeenschap worden geplaatst.

Bekijken 19e eeuw en Individualisme

Indochina

Indochina (kaart uit 1954) Indochina is een geografische term voor dat deel van Azië dat bestaat uit het huidige Vietnam, Laos en Cambodja.

Bekijken 19e eeuw en Indochina

Industrialisatie

De stoomlocomobiel werd vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw veel gebruikt voor aandrijving en tractie Industrialisatie is het proces van veranderingen in het productieproces door mechanisatie en de daaropvolgende veranderingen in de productieorganisatie, zoals de invoering van het fabriekssysteem.

Bekijken 19e eeuw en Industrialisatie

Industriële revolutie

Model van een ''Spinning Jenny'', het eerste machinaal aangedreven spinnewiel, uitgevonden door James Hargreaves. (''museum voor Vroege Industrialisatie, Wuppertal, Duitsland'') De industriële revolutie is de overgang van handmatig naar machinaal vervaardigde goederen die gepaard ging met grootschalige organisatorische en sociale veranderingen.

Bekijken 19e eeuw en Industriële revolutie

Informatica

Informatica richt zich op de theoretische grondslagen van informatie, de mechanische (automatische) verzameling en verwerking ervan, evenals de praktische toepassingen die eruit voortvloeien.

Bekijken 19e eeuw en Informatica

Internationale handel

''Allegorie van de vrijheid van handel'', 1672 door Gerard de Lairesse Internationale handel of wereldhandel is de handel tussen landen.

Bekijken 19e eeuw en Internationale handel

Internationale Telecommunicatie-unie

De Internationale Telecommunicatie-unie (Engels: International Telecommunication Union, afgekort ITU, in het Nederlands ook wel vertaald Internationale Unie voor Telecommunicatie of historisch ook wel Internationale Vereniging voor Verreberichtgeving) is een internationale organisatie die in 1865 werd opgericht om op het gebied van telegraafverbindingen internationale standaarden vast te stellen.

Bekijken 19e eeuw en Internationale Telecommunicatie-unie

Iran

Iran (uitspr.: iˈrɑn, iˈraːn; Perzisch: ایران, iːˈɾɒːn), officieel de Islamitische Republiek Iran (Perzisch: جمهوری اسلامی ایران Djoemhūrī-ye Eslāmī-ye Īrān), is een land in West-Azië met inwoners.

Bekijken 19e eeuw en Iran

Isambard Kingdom Brunel

Isambard Kingdom Brunel De aanleg van de Thames Tunnel De Clifton Suspension Bridge De Royal Albert Bridge Great Britain Great Eastern Restant van de Atmospheric Railway (in het Didcot Railway Centre) Familiegraf Isambard Kingdom Brunel (Portsmouth, 9 april 1806 – Londen, 15 september 1859) was een Brits ingenieur.

Bekijken 19e eeuw en Isambard Kingdom Brunel

Ivanhoe (roman)

King Baggot als Ivanhoe, filmposter 1913Ivanhoe is een roman geschreven door Walter Scott, gepubliceerd in 1819.

Bekijken 19e eeuw en Ivanhoe (roman)

Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk

J.L.C. Schroeder van der Kolk Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk (Leeuwarden, 14 maart 1797 - Utrecht, 1 mei 1862) was hoogleraar anatomie en fysiologie aan de Universiteit Utrecht (destijds Hogeschool Utrecht) en stond als psychiater aan de wieg van de krankzinnigenwet van 1841.

Bekijken 19e eeuw en Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk

Jacques Offenbach

Jacques Offenbach, geboren als Jakob Offenbach, (Keulen, 20 juni 1819 – Parijs, 5 oktober 1880) was een Franse componist en cellist en dirigent van Duitse afkomst.

Bekijken 19e eeuw en Jacques Offenbach

James Clerk Maxwell

James Clerk Maxwell (Edinburgh, 13 juni 1831 – Cambridge, 5 november 1879) was een Schots wis- en natuurkundige.

Bekijken 19e eeuw en James Clerk Maxwell

James Tyler Kent

James Tyler Kent James Tyler Kent (Woodhull (New York), 1849 - Stevensville (Montana), 1916) was een Amerikaanse arts en een belangrijke grondlegger van de homeopathische behandelwijze.

Bekijken 19e eeuw en James Tyler Kent

Jan David Zocher

Jan David Zocher jr. (Haarlem, 12 februari 1791 – aldaar, 8 juli 1870) was een Nederlands architect, stedenbouwkundige en landschapsarchitect.

Bekijken 19e eeuw en Jan David Zocher

Jan Frederik Oltmans

Jan Frederik Oltmans (Den Haag, 1 september 1806 – Steenderen, 29 januari 1854) was een Nederlands schrijver van historische romans.

Bekijken 19e eeuw en Jan Frederik Oltmans

Jane Austen

Jane Austen, geschilderd door haar zuster Cassandra in 1804 Het huis van Jane Austen (tegenwoordig is het een museum) Jane Austen (Steventon, 16 december 1775 – Winchester, 18 juli 1817) was een prominente Engelse romanschrijfster van wie het werk nu deel uitmaakt van de westerse literaire canon.

Bekijken 19e eeuw en Jane Austen

Janplezier

Een Duitse janplezier; een ''Kremser'' Tractor met janplezier, Xanten Cuxhaven Een janplezier is een open rijtuig dat in de negentiende eeuw populair was.

Bekijken 19e eeuw en Janplezier

Japan

Japan (Japans: 日本, Nippon, Nihon, met de letterlijke betekenis: oorsprong van de zon; de naam voor het oude Japan is 大和, Yamato) is een land en een eilandstaat ten oosten van het Aziatische continent.

Bekijken 19e eeuw en Japan

Jean-François Champollion

Champollions graf in Parijs Jean-François Champollion (Figeac, 23 december 1790 – Parijs, 4 maart 1832) was een Frans taalkundige en grondlegger van de egyptologie.

Bekijken 19e eeuw en Jean-François Champollion

Jean-Martin Charcot

Jean-Martin Charcot in het geborduurde uniform van de Académie des sciences. Hij draagt zijn Legioen van Eer Jean-Martin Charcot (Parijs, 29 november 1825 - Morvan, 16 augustus 1893) was een Franse arts die wordt beschouwd als een van de grondleggers van de neurologie.

Bekijken 19e eeuw en Jean-Martin Charcot

Jeremy Bentham

Jeremy Bentham Jeremy Bentham (IPA) (Londen, 15 februari 1748 – aldaar, 6 juni 1832) was een Engelse jurist, filosoof en sociaal hervormer.

Bekijken 19e eeuw en Jeremy Bentham

Jeugdliteratuur

Kinderboekhandel te Utrecht Jeugdliteratuur, ook wel kinder- en jeugdliteratuur, is literatuur die kinderen (tot twaalf jaar) en jongeren (tot achttien) aanspreekt en meestal speciaal voor hen is geschreven.

Bekijken 19e eeuw en Jeugdliteratuur

Jim Crow-wetten

Zwarte Amerikanen dienden ergens anders te gaan drinken dan blanke Amerikanen. De Jim Crow-wetten, ook wel segregatiewetten genoemd, waren wetten tussen 1880 en 1965 in de Verenigde Staten van Amerika die rassenscheiding oplegden op lokaal en deelstaatniveau.

Bekijken 19e eeuw en Jim Crow-wetten

Johan Rudolph Thorbecke

Johan Rudolph Thorbecke (Zwolle, 14 januari 1798 – Den Haag, 4 juni 1872) was een Nederlands staatsman van liberale signatuur.

Bekijken 19e eeuw en Johan Rudolph Thorbecke

Johann Gottlieb Fichte

Johann Gottlieb Fichte (Rammenau bij Bischofswerda, 19 mei 1762 – Berlijn, 29 januari 1814) was een Duitse filosoof en redenaar.

Bekijken 19e eeuw en Johann Gottlieb Fichte

Johann Nepomuk Hummel

Johann Nepomuk Hummel (Presburg (Bratislava), 14 november 1778 – Weimar, 17 oktober 1837) was een Oostenrijkse componist, muziekpedagoog, dirigent en pianist.

Bekijken 19e eeuw en Johann Nepomuk Hummel

Johann Strauss jr.

Johann Baptist Strauss jr., ook wel Johann Strauss II (Wenen, 25 oktober 1825 – aldaar, 3 juni 1899) was een Oostenrijks violist en componist van vele walsen en operettes.

Bekijken 19e eeuw en Johann Strauss jr.

Johann Wolfgang von Goethe

Johann Wolfgang (von) Goethe (spreek uit als) (Frankfurt am Main, 28 augustus 1749 – Weimar, 22 maart 1832) was een Duits wetenschapper, toneelschrijver, romanschrijver, filosoof, dichter, natuuronderzoeker en staatsman.

Bekijken 19e eeuw en Johann Wolfgang von Goethe

Johannes Brahms

Johannes Brahms (Hamburg, 7 mei 1833 – Wenen, 3 april 1897) was een Duitse componist, dirigent, organist en pianist.

Bekijken 19e eeuw en Johannes Brahms

Johannes van der Giessen

Johannes Leendert van der Giessen (Rozenburg, 17 december 1899 – Rotterdam, 19 maart 2008) was vanaf 7 juni 2006 de oudste levende man van Nederland, na het overlijden van Jan Voogt Pzn, en tevens de enige die nog in de 19e eeuw was geboren.

Bekijken 19e eeuw en Johannes van der Giessen

John D. Rockefeller

John D. Rockefeller(ca.1875) John Davison Rockefeller (Richford (New York), 8 juli 1839 – Ormond Beach (Florida), 23 mei 1937) was een Amerikaans zakenman, kapitalist en filantroop.

Bekijken 19e eeuw en John D. Rockefeller

John Field

John Field (Dublin, 26 juli 1782 – Moskou, 23 januari 1837) was een Iers pianist en componist.

Bekijken 19e eeuw en John Field

John L. Sullivan

John L. Sullivan John Lawrence Sullivan (Roxbury (nu Boston, Massachusetts), 15 oktober 1858 – Abington, 2 februari 1918) was een Amerikaans bokser.

Bekijken 19e eeuw en John L. Sullivan

John Stuart Mill

John Stuart Mill (Pentonville, 20 mei 1806 – Avignon, 8 mei 1873) was een Engels filosoof en econoom.

Bekijken 19e eeuw en John Stuart Mill

Jordaan (Amsterdam)

Westertoren Westerkerk De Egelantiersgracht De Gietersstraat Bloemgracht / Prinsengracht heeft een scherpe hoek; de Jordaangrachten liggen scheef ten opzichte van de Prinsengracht. Bloemgracht 87, 89 en 91 zijn gerestaureerd in oude staat. Huiszittenweduwenhof gebouwd in 1650, nu sociale-huurwoningen Westertoren, foto: Jacob Olie.

Bekijken 19e eeuw en Jordaan (Amsterdam)

Joseph Aspdin

Joseph Aspdin (1788 – 20 maart 1855) was een Britse metselaar en uitvinder.

Bekijken 19e eeuw en Joseph Aspdin

Joseph Lister

Joseph Lister (Upton, 5 april 1827 – Walmer, 10 februari 1912) was een Brits chirurg die zijn vakgebied transformeerde door antiseptische praktijken toe te passen en te propageren.

Bekijken 19e eeuw en Joseph Lister

Joseph Monier

Joseph Monier Joseph Monier (Saint-Quentin-la-Poterie, 8 november 1823 – Parijs, 12 maart 1906) was een Frans tuinman en een van de grondleggers in de ontwikkeling van gewapend beton.

Bekijken 19e eeuw en Joseph Monier

Jules Verne

De vuurtoren aan het einde van de wereld wordt beschouwd als een van de beste romans van Vernes literaire toneel. Jules Verne (Nantes, 8 februari 1828 – Amiens, 24 maart 1905) was een Frans auteur van avontuurlijke reisbeschrijvingen met nieuwe technieken, naar vele delen van de aarde en naar onbekende gebieden zoals de diepzee, het binnenste van de aarde en de maan.

Bekijken 19e eeuw en Jules Verne

Justus von Liebig

Liebigkoeler Liebig's Extract of Meat Company Justus Liebig, vanaf 1845 Freiherr von Liebig, (Darmstadt, 12 mei 1803 - München, 18 april 1873) was een Duitse chemicus en pionier op het gebied van de toegepaste scheikunde.

Bekijken 19e eeuw en Justus von Liebig

Kaapkolonie

Ontwikkeling van het grondgebied ten tijde van de VOC. De Kaapkolonie was een Nederlandse en later Britse kolonie rond Kaapstad in het huidige Zuid-Afrika.

Bekijken 19e eeuw en Kaapkolonie

Kachel

Nederlandse kachel Duitse opzetkachel (1778) IJzeren kachel met rand voor strijkijzers Potkachel met kachelpijp Pelletkachel Een kachel is een verwarmingsapparaat waarin de warmte door middel van verbranding van brandstof, zoals stookolie, aardgas of een andere brandstof zoals steenkoolgas, hout, turf, bruinkool of steenkool, wordt opgewekt, of door middel van elektrische energie zoals bij een straalkachel.

Bekijken 19e eeuw en Kachel

Kadjaren

De Kadjaren-dynastie (Perzisch: قاجاریان) (ook geschreven als Qajaren) was een Perzische dynastie van Turkse afkomst die van 1796 tot 1925 over het Perzische Rijk heerste.

Bekijken 19e eeuw en Kadjaren

Kapitalisme

New York, een icoon van het kapitalisme. Het kapitalisme is een economisch systeem dat is gebaseerd op investeringen van geld in de verwachting winst te maken.

Bekijken 19e eeuw en Kapitalisme

Kapoen

China Een kapoen is een gecastreerde haan.

Bekijken 19e eeuw en Kapoen

Karl Marx

Jenny von Westphalen Karl Heinrich Marx (Trier, 5 mei 1818 – Londen, 14 maart 1883) was een Duits denker die de (politieke) filosofie, de economie, de sociologie, de journalistiek en de historiografie sterk heeft beïnvloed.

Bekijken 19e eeuw en Karl Marx

Kastenoorlog

De kastenoorlog De Kastenoorlog (Spaans: Guerra de Castas) was een oorlog van de oorspronkelijke Mayabevolking van Yucatán tegen de blanke elite en de Mexicaanse regering.

Bekijken 19e eeuw en Kastenoorlog

Katsushika Hokusai

Katsushika Hokusai (Japans: 葛飾北斎, Katsushika Hokusai) (Edo, 31 oktober 1760 – aldaar, 10 mei 1849) was een Japanse prentkunstenaar, schilder en tekenaar.

Bekijken 19e eeuw en Katsushika Hokusai

Kaukasus (gebied)

Geo-politieke kaart (aug 2008) De Kaukasus of Kaukasië is een gebied op de uiterste zuidoostelijke grens van Europa en het westen van Azië.

Bekijken 19e eeuw en Kaukasus (gebied)

Keizerrijk Oostenrijk

Het keizerrijk Oostenrijk ontstond in 1804 toen keizer Frans II van het Heilige Roomse Rijk zichzelf tot erfelijk keizer uitriep over de gebieden die tot de Habsburgse monarchie behoorden.

Bekijken 19e eeuw en Keizerrijk Oostenrijk

Kerstening

Kerstening van Polen. Een gekerstende menhir, deze 8,5 meter hoge menhir is een van de vier grootste menhirs van Frankrijk Kerstening is het historische bekeren van niet-christelijke volkeren tot het christendom door aanhangers van het christelijk geloof en hun wereldlijke bondgenoten.

Bekijken 19e eeuw en Kerstening

Ketchup

Ketchupfles in een Frans restaurant Ketchup is een saus die als condiment gebruikt kan worden bij maaltijden, snacks en tussendoortjes.

Bekijken 19e eeuw en Ketchup

Kinderarbeid

Meisje werkzaam in een Engelse kolenmijn (midden 18e eeuw) Kinderarbeid in de VS, Lewis Hine 1908 Kinderarbeid is het tewerkstellen van kinderen op een wijze die ze hun kindertijd, hun waardigheid of hun potentieel ontneemt en die schadelijk is voor hun lichamelijke en geestelijke ontwikkeling.

Bekijken 19e eeuw en Kinderarbeid

Klemens von Metternich

Klemens Wenzel Lothar von Metternich (Koblenz, 15 mei 1773 - Wenen, 11 juni 1859), graaf, sinds 1813 vorst van Metternich-Winneburg en sinds 1818 hertog van Portella, was een Oostenrijks staatsman en een van de belangrijkste diplomaten van zijn tijd.

Bekijken 19e eeuw en Klemens von Metternich

Kleurstof

Een kleurstof is een stof om aan producten een kleur te geven.

Bekijken 19e eeuw en Kleurstof

Koepokken

Koepokken Koepokken (Latijn: vaccinia) is een virale en zeer besmettelijke runderziekte die ook voor de mens besmettelijk is.

Bekijken 19e eeuw en Koepokken

Koninklijk Hongarije (1526-1867)

Koninklijk Hongarije was tussen 1526 en 1867 de naam van een deel van het gebied van het middeleeuwse Hongarije en het koninkrijk Kroatië waar de Habsburgse monarchie sinds 1526 over heerste als koningen van Hongarije en Kroatië.

Bekijken 19e eeuw en Koninklijk Hongarije (1526-1867)

Korea

Kaart van Korea Korea is een voormalige staat in Oost-Azië, bestaande uit een schiereiland, dat aan China en Rusland grenst, en van Japan gescheiden is door de Japanse Zee (in Korea Oostzee genoemd).

Bekijken 19e eeuw en Korea

Kozakken

De Kozakken stonden bekend als onverschrokken, trots en onafhankelijk (Foto uit de Eerste Wereldoorlog van Koebankozakken) De Kozakken (Oekraïens: enkv. козак; Kozak; meerv. козаки; Kozaky, Russisch: enkv. казак; Kazak; meerv. казаки; Kazaki, Pools: Kozak; meerv. Kozacy) zijn een traditionele gemeenschap van mensen die leven in het zuidelijke steppegebied van Oost-Europa en Aziatisch Rusland.

Bekijken 19e eeuw en Kozakken

Krant

Rek met grote buitenlandse kranten Een krant (vroeger: courant; ook wel: nieuwsblad of gazet) is een regelmatig verschijnende publicatie, meestal op papier gedrukt, waarin nieuws wordt opgenomen.

Bekijken 19e eeuw en Krant

Krim-Tataren

De Krim-Tataren (Krim-Tataars: къырымтатарлар, qırımtatarlar/къырымлар, qırımlılar) zijn een Turkse etnische groep.

Bekijken 19e eeuw en Krim-Tataren

Ku Klux Klan

De Ku Klux Klan (ook wel Klan of KKK genoemd) is een aantal verschillende geheime blanke organisaties in de Verenigde Staten die vooral door hun racistisch geweld bekend geworden zijn.

Bekijken 19e eeuw en Ku Klux Klan

Kunstenaarskolonie

''Zomerdag in Abramtsevo'' (Ilja Repin, 1880), gemaakt in de Russische kunstenaarskolonie Abramtsevo Een kunstenaarskolonie is een gesloten gemeenschap van kunstenaars, die zich terug hebben getrokken uit de maatschappij om zich aan de kunst te wijden.

Bekijken 19e eeuw en Kunstenaarskolonie

Kunstformen der Natur

Plaat 8: Discomedusae. De twee centrale figuren zijn ''Cyanea annasethe''; de tentakels herinnerden Haeckel aan het lange golvende haar van zijn vrouw. Kunstformen der Natur (Kunstvormen der natuur) is een boek met lithografische prenten van de Duitse bioloog Ernst Haeckel.

Bekijken 19e eeuw en Kunstformen der Natur

Kurhaus (Scheveningen)

Kurhaus, strandzijde, met op de achtergrond de skyline van Den Haag Het Grand Hotel Amrâth Kurhaus Den Haag, vaak kortweg Kurhaus genoemd, is een groot hotel tussen het Gevers Deynootplein en de boulevard langs het strand van Scheveningen.

Bekijken 19e eeuw en Kurhaus (Scheveningen)

Kuuroord

Keizerlijk kuuroord van Haapsalu in Estland (Seebad) Spa in België Een kuuroord is een toeristisch oord dat zich richt op ontspanning en recreatie, maar met een medische gevoelswaarde.

Bekijken 19e eeuw en Kuuroord

Kwelspel

Palingtrekken Een kwelspel is een spel waarbij men ter vermaak dieren leed aandoet, dus kwelt.

Bekijken 19e eeuw en Kwelspel

Landauer (rijtuig)

Landauer ca. 1900 Standard 16/20 HP Landau (1905) Een landauer is een type geveerde koets waarvan het dak in twee helften, één naar voren en één naar achteren, neergeklapt kan worden.

Bekijken 19e eeuw en Landauer (rijtuig)

Lapis lazuli

Een beeldje van hoge kwaliteit lapis lazuli. Er zijn goudkleurige insluitingen van pyriet zichtbaar. Het beeldje is 8 cm lang. Lapis lazuli De Vrijdagmoskee van Herat, grotendeels bedekt met lapis lazuli Victoria op een wagen, 2de eeuw, gevonden in Tongeren, Gallo-Romeins Museum (Tongeren) Lapis lazuli of lazuursteen is een ondoorzichtig gesteente met een intense azuurblauwe kleur.

Bekijken 19e eeuw en Lapis lazuli

Late landschapsstijl

Deens voorbeeld uit 1806 De late landschapsstijl is een tuinstijl in Nederland waarin een weids landschap wordt nagebootst.

Bekijken 19e eeuw en Late landschapsstijl

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Bekijken 19e eeuw en Latijn

Latijns-Amerika

Kaart van Latijns-Amerikaanse landen die Portugees/Spaans/Frans spreken (groen) Latijns-Amerika, geografisch Latijns-Amerika is een regio op het Amerikaanse continent waar overwegend Romaanse talen worden gesproken.

Bekijken 19e eeuw en Latijns-Amerika

Leesmuseum

'Snaakse vergadering' op straat en rust in het Leesmuseum (1822), prent van Daniël Veelwaard (1766-1851) Een leesmuseum of leeskabinet is een particuliere instelling waar de leden tegen betaling van (hoge) lidmaatschapskosten tijdschriften, kranten en boeken kunnen lezen.

Bekijken 19e eeuw en Leesmuseum

Leonard Springer

Leonard Antony Springer (Amsterdam, 24 januari 1855 – Haarlem, 28 september 1940) was een Nederlands tuin- en landschapsarchitect.

Bekijken 19e eeuw en Leonard Springer

Liberalisme

Het liberalisme is een politiek-maatschappelijke stroming ontstaan in de Verlichting van de 18e eeuw, waarin vrijheid centraal staat.

Bekijken 19e eeuw en Liberalisme

Lichtgas

Lichtgas of stadsgas is een brandbaar gasmengsel dat in een gasfabriek wordt geproduceerd door steenkool te verhitten zonder toetreding van zuurstof.

Bekijken 19e eeuw en Lichtgas

Limburg (Nederlandse provincie)

Limburg (Limburgs: Limbörg of Lèmburg), ook wel aangeduid als Nederlands-Limburg ter onderscheiding van Belgisch-Limburg, is een provincie van Nederland, gelegen in het zuidoosten van dit land.

Bekijken 19e eeuw en Limburg (Nederlandse provincie)

Logica

Boeken over logica Logica of redeneerkunst is de wetenschap die zich bezighoudt met de formele regels van het redeneren.

Bekijken 19e eeuw en Logica

Londen

Londen (Engels: London) is de hoofdstad en grootste stad van zowel Engeland als het Verenigd Koninkrijk.

Bekijken 19e eeuw en Londen

Lord Byron

George Gordon Byron (Londen, 22 januari 1788 – Mesolongi, 19 april 1824), beter bekend als Lord Byron, was een Engels romantisch dichter en schrijver.

Bekijken 19e eeuw en Lord Byron

Lorgnet

Een lorgnet is een soort bril met aan een zijde een stokje of handvat, meestal door (welgestelde) dames gebruikt.

Bekijken 19e eeuw en Lorgnet

Louis Pasteur

Louis Pasteur (Dole, 27 december 1822 – Saint-Cloud, 28 september 1895) was een Franse scheikundige en bioloog, vooral bekend vanwege de naar hem vernoemde pasteurisatietechniek en door zijn ontdekking van het vaccin tegen hondsdolheid.

Bekijken 19e eeuw en Louis Pasteur

Louis Vicat

Louis Vicat Louis Vicat (Nevers, 31 maart 1786 – Grenoble, 10 april 1861) was een Franse ingenieur.

Bekijken 19e eeuw en Louis Vicat

Luchtballon

Heteluchtballon Heteluchtballon Het testen van de brander Brander Heliumballon met stijgvermogen voor twee personen Een montgolfier-ballon stijgt op in Aranjuez, 1784 Polygoonjournaal uit 1926. Geluidloze beelden van de Gordon Bennett-ballonvaartwedstrijd om de Gordon Bennett Trofee. Bioscoopjournaal uit 1956 over de Ballonrace om de Coupe Andries Blitz.

Bekijken 19e eeuw en Luchtballon

Luchtfotografie

Keulen, gefotografeerd vanuit een autogiro. Kuressaare, bisschoppelijk kasteel. Luchtfotografie is het maken van foto's vanuit de lucht.

Bekijken 19e eeuw en Luchtfotografie

Luchtpost

De eerste officiële postvlucht in 1911. Canadese luchtpost in 1932. Een internationale sticker voor luchtpost. Luchtpost is het vervoer van poststukken per luchttransport.

Bekijken 19e eeuw en Luchtpost

Ludwig Boltzmann

Klemenčič, Hausmanninger Boltzmanns graf op het Zentralfriedhof, Wenen, met borstbeeld en entropieformule. Ludwig Eduard Boltzmann (Erdberg voorstad van Wenen, 20 februari 1844 – Duino-Aurisina bij Triëst, 5 september 1906) was een natuur- en wiskundige uit Oostenrijk-Hongarije.

Bekijken 19e eeuw en Ludwig Boltzmann

Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven (Bonn, 15, 16 of 17 december 1770 – Wenen, 26 maart 1827) was een Duitse componist, musicus, virtuoos en dirigent.

Bekijken 19e eeuw en Ludwig van Beethoven

Luik-Bastenaken-Luik

Luik-Bastenaken-Luik (Frans: Liège-Bastogne-Liège), bijgenaamd La Doyenne, is een wielerklassieker die sinds 1892 wordt verreden.

Bekijken 19e eeuw en Luik-Bastenaken-Luik

Maatschappij tot Nut van 't Algemeen

Vergadering van de Mij. tot Nut van 't Algemeen in de Oude Lutherse Kerk te Amsterdam, 1791 De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (kortweg 't Nut) is een landelijke vereniging met plaatselijke afdelingen ("departementen"), opgericht in 1784, die zich ten doel stelt het welzijn, in de ruimste zin, van individu en gemeenschap te bevorderen.

Bekijken 19e eeuw en Maatschappij tot Nut van 't Algemeen

Macadam

Aanleg van een macadamweg in de Verenigde Staten in de jaren 1820 Macadam is een type zeer open wegverharding in de eerste decennia van de 19e eeuw ontwikkeld door de Schot John McAdam (1756 - 1836).

Bekijken 19e eeuw en Macadam

Madame de Staël

Anne-Louise Germaine Necker, barones van Staël-Holstein, met als roepnaam Germaine de Staël ook bekend onder de naam Madame de Staël (uitspraak) (Parijs, 22 april 1766 – aldaar, 14 juli 1817), was een Frans-Zwitsers romanschrijfster, essayiste en filosoof met een volgens Lord Byron overdonderende persoonlijkheid.

Bekijken 19e eeuw en Madame de Staël

Magyarisatie

Hongaarse meerderheden rond Hongarije Magyarisatie, magyarisering, hongarisatie, hongarisering of verhongaarsing zijn termen die gebruikt worden voor de assimilatiepogingen van Hongaarse overheden in verschillende tijden.

Bekijken 19e eeuw en Magyarisatie

Manufactuur (bedrijf)

Een bloemenmanufactuur, 1765. Porseleinmanufactuur, eind 18e eeuw. Een manufactuur (van lat. manus - hand, lat. facere – bouwen, doen, maken, herstellen) is een werkhuis of fabriekshuis waar een aantal mensen een bezigheid uitoefenen die voordien wel als huisnijverheid werd verricht.

Bekijken 19e eeuw en Manufactuur (bedrijf)

Maori (volk)

Maoriman met tatoeages, 1860-1889 Hinemoa Elder, Nieuw-Zeelands tv-presentator en forensisch psychiater, met gezichtstatoeage Maori is het volk dat Nieuw-Zeeland als eerste bewoonde.

Bekijken 19e eeuw en Maori (volk)

Margarine

Kunststof kuipje met margarine Lever-fabriek in Indonesië in 1948 Margarine is de benaming die in zwang kwam voor een vervangingsproduct voor boter.

Bekijken 19e eeuw en Margarine

Marie-Antoine Carême

Marie-Antoine Carême Marie-Antoine (Antonin) Carême (Parijs, 8 juni 1784 – aldaar, 12 januari 1833) was een beroemde Franse chef-kok, patissier en schrijver van bekende boeken op het gebied van de kookkunst.

Bekijken 19e eeuw en Marie-Antoine Carême

Materialisme (filosofie)

Materialisme is een stroming binnen de filosofie die de werkelijkheid, ook emoties en andere processen in het menselijk brein, uiteindelijk herleidt tot materie; dit in tegenstelling tot het idealisme en tot het spiritualisme.

Bekijken 19e eeuw en Materialisme (filosofie)

Materialisme (levenshouding)

Niets is genoeg, en zelfs dat niet Materialisme is het hechten aan stoffelijk gewin, het streven naar materieel bezit en/of genot.

Bekijken 19e eeuw en Materialisme (levenshouding)

Matigingsbeweging

Poster van de Nederlandse matigingsbeweging (1932). De matigingsbeweging (Engels: temperance movement) of anti-alcoholbeweging is een sociale beweging tegen de (overmatige) consumptie van alcoholische dranken.

Bekijken 19e eeuw en Matigingsbeweging

Matthew Calbraith Perry

Matthew Calbraith Perry (Newport, 10 april 1794 – New York, 4 maart 1858) was een commodore van de US Navy.

Bekijken 19e eeuw en Matthew Calbraith Perry

Maya's (volk)

De Maya's (Yucateeks Maya: maaya'ob, Spaans: mayas) zijn een volk in het zuiden van Mexico en noordelijk Centraal-Amerika.

Bekijken 19e eeuw en Maya's (volk)

Mechanisering

Mechanisering is het vervangen van handmatige handelingen door het gebruik van machines.

Bekijken 19e eeuw en Mechanisering

Meekrap

De meekrap (Rubia tinctorum), ook wel mee of mede (zie ook wede) is een plant die behoort tot de sterbladigenfamilie (Rubiaceae).

Bekijken 19e eeuw en Meekrap

Meijiperiode

Keizer Meiji in westers uniform De is een periode in de Japanse geschiedenis, die begon bij de restauratie van de Meijikeizer, naar het (iets minder symbolische) centrum van de macht in 1868, en duurde tot de dood van deze keizer in 1912.

Bekijken 19e eeuw en Meijiperiode

Meter

Een meetlat van één meter De meter (symbool m) is de SI-eenheid voor lengte.

Bekijken 19e eeuw en Meter

Metriek stelsel

ohm Een metriek stelsel of metrisch systeem is een systeem van uniforme standaardeenheden voor het meten van bijvoorbeeld afstand, gewicht en temperatuur.

Bekijken 19e eeuw en Metriek stelsel

Metropool (stad)

Tokio, bij nacht Satellietbeeld van New York Een metropool (Oudgrieks μήτηρ mētēr.

Bekijken 19e eeuw en Metropool (stad)

Mexico (land)

Mexico (Spaans: México), officieel de Verenigde Mexicaanse Staten (Spaans: Estados Unidos Mexicanos), is een land in Noord-Amerika grenzend aan de Verenigde Staten, Belize en Guatemala, de Grote Oceaan en de Golf van Mexico.

Bekijken 19e eeuw en Mexico (land)

Michael Faraday

Michael Faraday, FRS (Newington Butts bij Londen, 22 september 1791 – bij Hampton Court Palace, 25 augustus 1867) was een Brits natuur- en scheikundige.

Bekijken 19e eeuw en Michael Faraday

Michail Bakoenin

Michail Alexandrovitsj Bakoenin (Russisch: Михаи́л Алекса́ндрович Баку́нин) (Prjamoechino, 30 mei 1814 - Bern, 1 juli 1876) was een Russische anarchistische denker en organisator.

Bekijken 19e eeuw en Michail Bakoenin

Midlands (Engeland)

De Midlands (groen) tussen Noord-Engeland (blauw) en Zuid-Engeland (geel) De Midlands (in het Engels ook wel English Midlands genoemd, "het Engelse middenland") is een traditionele regio van Engeland.

Bekijken 19e eeuw en Midlands (Engeland)

Mijnbouw

De hamer en moker zijn internationaal het symbool voor mijnbouw Open mijn in Peru Oude goudmijn bij Skidoo in de Death Valley, Californië Mijnbouw is het systematisch onttrekken van stoffen of delfstoffen aan de bodem, voor bijzonder gebruik of verwerking, met een speciaal daarvoor ingerichte voorziening of infrastructuur.

Bekijken 19e eeuw en Mijnbouw

Missie (Katholieke Kerk)

Missie is het geheel van activiteiten die uitgaan van de Rooms-Katholieke Kerk tot verbreiding van het evangelie in woord, sacrament en daad te midden van niet-christelijke volkeren.

Bekijken 19e eeuw en Missie (Katholieke Kerk)

Missionaris

melaatsen op het eiland Molokai (ca. 1870) Een missionaris is een geestelijke (missiepater) of religieus (missiezuster of missiebroeder), die naar andere volkeren trekt om die tot zijn of haar godsdienst te bekeren (traditionele vorm), ofwel om zich als gelovige dienstbaar te maken aan de plaatselijke cultuur (moderne vorm).

Bekijken 19e eeuw en Missionaris

Monaco

Het Vorstendom Monaco (uitspraak: moˈnako of ˈmonako; Monegaskisch: Principatu de Mu̍negu; Frans: Principauté de Monaco) is een dwergstaat aan de Middellandse Zee, die aan de landzijde geheel omsloten wordt door Frankrijk.

Bekijken 19e eeuw en Monaco

Monotheïsme

Monotheïsme (van het Grieks μονος (monos): één en θεος (theos): god) is het geloof in het bestaan van één god, in tegenstelling met het polytheïsme waarbij men in het bestaan van meer goden gelooft.

Bekijken 19e eeuw en Monotheïsme

Monroedoctrine

James Monroe De monroedoctrine was een beginsel in de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten vanaf de 19e eeuw.

Bekijken 19e eeuw en Monroedoctrine

Multiculturalisme

Multiculturalisme is het streven naar en behoud van een maatschappij waarin verschillende culturen gelijkwaardig naast elkaar bestaan.

Bekijken 19e eeuw en Multiculturalisme

Multiple sclerose

Multiple sclerose of multipele sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel en waarschijnlijk een auto-immuunaandoening.

Bekijken 19e eeuw en Multiple sclerose

Nachtwakersstaat

Een nachtwakersstaat, of een kleine staat, is een staat waar de overheid zich zo weinig mogelijk bemoeit met de burgers.

Bekijken 19e eeuw en Nachtwakersstaat

Nafta (koolwaterstof)

Nafta is een mengsel van koolwaterstoffen dat ontstaat bij het destilleren van ruwe olie als condensaat bij temperaturen vanaf 70°C (lichte nafta, aantal koolstofatomen tot 5) en van circa 80 tot 150 graden Celsius (zware nafta, aantal koolstofatomen 5 tot 10).

Bekijken 19e eeuw en Nafta (koolwaterstof)

Napoleon Bonaparte

Napoleon Bonaparte (Ajaccio, 15 augustus 1769 – Sint-Helena, 5 mei 1821), gedoopt als Napoleone di Buonaparte, was een Frans generaal en dictator tijdens de laatste regeringen van de Franse Revolutie.

Bekijken 19e eeuw en Napoleon Bonaparte

Napoleon III

Karel Lodewijk Napoleon Bonaparte (Frans: Charles-Louis-Napoléon Bonaparte; Parijs, 20 april 1808 – Chislehurst bij Londen, 9 januari 1873) was president van de Franse Republiek van 1848 tot 1852, en als Napoleon III keizer van Frankrijk van 1852 tot 1870.

Bekijken 19e eeuw en Napoleon III

Nationalisme

Marianne het Franse nationalisme symboliseert tijdens de Julirevolutie in 1830. Nationalisme is een in de 19e eeuw ontstane politieke ideologie die stelt dat de staat als politieke eenheid moet voortvloeien uit de natie als historisch gegroeide sociaal-culturele eenheid.

Bekijken 19e eeuw en Nationalisme

Natuurkunde

natuurkundige verschijnselen Natuurkunde of fysica is de wetenschap die de algemene eigenschappen van materie, straling en energie bestudeert, evenals het gedrag ervan in de ruimte en de tijd.

Bekijken 19e eeuw en Natuurkunde

Natuurlijke historie

Pieter Harting (''Album der natuur'', 1866) Plaat uit Ephraim Chambers’ ''Cyclopaedia'' (1728) Natuurlijke historie is een wat verouderde term voor wat tegenwoordig uitgesplitst wordt in een groot aantal natuurwetenschappen.

Bekijken 19e eeuw en Natuurlijke historie

Natuurlijke selectie

gemeenschappelijke voorouder Natuurlijke selectie (in het Nederlands aanvankelijk natuurkeus genoemd) is het verschijnsel dat sommige organismen uit een bepaalde populatie beter in hun omgeving passen, dat wil zeggen: meer kans hebben om te zorgen voor overlevende nakomelingen dan minder goed aangepaste organismen.

Bekijken 19e eeuw en Natuurlijke selectie

Natuurvolk

Mehinako-indianen (1894) De benaming natuurvolk verwijst naar menselijke volkeren die geïsoleerd van de geïndustrialiseerde beschaving leven in een niet- of nauwelijks veranderde natuurlijke omgeving en deze bijna volledig vrij van technologie gebruiken.

Bekijken 19e eeuw en Natuurvolk

Nederlands-Indië

Historicus Caroline Drieënhuizen over de verschillende perspectieven om naar het Nederlands koloniaal verleden te kijken - Universiteit van Nederland Nederlands-Indië (Maleis: Hindia-Belanda, oude spelling: Nederlandsch-Indië) was vanaf 1816 de officieel gebruikte benaming voor de kolonie van Nederland die uiteindelijk het huidige Indonesië omvatte.

Bekijken 19e eeuw en Nederlands-Indië

Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

Kantoor van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap aan de Zijlweg in Haarlem (2022) Het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG) is een vereniging die zich bezighoudt met de vertaling van de Bijbel, verspreiding van bijbels en voorlichting over de Bijbel.

Bekijken 19e eeuw en Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

Nederlandsch Zendeling Genootschap

Het Nederlandsch Zendeling Genootschap was het eerste volledig Nederlandse zendingsgenootschap.

Bekijken 19e eeuw en Nederlandsch Zendeling Genootschap

Nederlandse Hervormde Kerk

Ontstaan van de verschillende stromingen in Nederland Ontstaansgeschiedenis van kerken in Nederland Nederlandse Hervormde Kerk "De Hoeksteen" in Veenendaal Nederlandse Hervormde Kerk "God is liefde" in Hekendorp De Nederlandse Hervormde Kerk was vanaf 1816 de naam voor de Nederduits(ch)e Gereformeerde Kerk die tijdens de Tachtigjarige Oorlog de officiële kerk van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was geworden.

Bekijken 19e eeuw en Nederlandse Hervormde Kerk

Neogotiek

Viollet-le-Duc, 1860 Onder neogotiek (Engels: Gothic Revival) wordt een 19e-eeuwse stroming in de bouwkunst verstaan die zich geheel heeft laten inspireren door de middeleeuwse gotiek.

Bekijken 19e eeuw en Neogotiek

Neostijlen

Neostijlen of revivalarchitectuur zijn bouwstijlen waarin wordt teruggegrepen op de oude architectuur van de gotiek, de renaissance en de barok.

Bekijken 19e eeuw en Neostijlen

Nieuw-Malthusiaanse Bond

Affiche voor een bijeenkomst van de Nieuw-Malthusiaanse Bond in 1922. De Nieuw-Malthusiaanse Bond (NMB) was een Nederlandse vereniging die op 2 november 1881 werd opgericht.

Bekijken 19e eeuw en Nieuw-Malthusiaanse Bond

Nieuw-Zeeland

Nieuw-Zeeland (Engels: New Zealand, Maori: Aotearoa (uitspraak (IPA))) is een land in het zuidwesten van de Grote Oceaan.

Bekijken 19e eeuw en Nieuw-Zeeland

Nikola Tesla

Nikola Tesla op een foto uit 1893 Nikola Tesla (Servo-Kroatisch: Никола Тесла) (Smiljan, 10 juli 1856 – New York, 7 januari 1943) was een uitvinder, elektrotechnicus en natuurkundige.

Bekijken 19e eeuw en Nikola Tesla

Nikolaj Frederik Severin Grundtvig

Nikolaj Frederik Severin Grundtvig (Udby, 8 september 1783 - Kopenhagen, 2 september 1872) was een Deens luthers predikant, dichter, historicus en volksopvoeder.

Bekijken 19e eeuw en Nikolaj Frederik Severin Grundtvig

Nikolaj Rezanov

Portret van Nikolaj Rezanov (onbekende kunstenaar, begin 19e eeuw) Nikolaj Petrovitsj Rezanov (Russisch: Николай Петрович Резанов) (Sint-Petersburg, 28 maart 1764 - Krasnojarsk, 1 maart 1807) was een Russisch man van adel, kamerheer en staatsman, die zich inzette voor de Russische kolonisering van Alaska en Californië.

Bekijken 19e eeuw en Nikolaj Rezanov

Noord-Amerika

Kaart: The World Factbook CIA Satellietafbeelding van Noord-Amerika Noord-Amerika is een continent dat volledig op het noordelijk halfrond ligt en bijna volledig binnen het westelijk halfrond.

Bekijken 19e eeuw en Noord-Amerika

Noord-Brabant

Noord-Brabant (Brabants: Broabant) is een provincie in het zuiden van Nederland en neemt tussen Zeeland in het westen en Limburg in het oosten de centrale positie in.

Bekijken 19e eeuw en Noord-Brabant

Noord-Duitse Bond

'''Grens Duitse Keizerrijk (vanaf 1871)''' De Noord-Duitse Bond (Duits: Norddeutscher Bund) was van 1867 tot 1871 een federatie van 22 voorheen onafhankelijke staten van Noord-Duitsland, met bijna 30 miljoen inwoners.

Bekijken 19e eeuw en Noord-Duitse Bond

Noordzeekanaal

Kanaal door Holland op zijn smalst en de daarbij ontworpen landaanwinning volgens de officiële tekening van 1863. Het geprojecteerde kanaal door Holland op zijn smalst. Buitenhuizen, waardoor het kanaal ook gegraven werd. De Titankraan. De Noordpier wordt verlengd (1966). Satellietfoto van het Noordzeekanaal en omgeving.

Bekijken 19e eeuw en Noordzeekanaal

Nutsleeszaal

Een Nutsleeszaal of Nutsbibliotheek is een uitleenbibliotheek die werd opgericht door de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.

Bekijken 19e eeuw en Nutsleeszaal

Nutsspaarbank

Vroegere nutsspaarbank te Eindhoven Een nutsspaarbank was een spaarbank die was opgericht door een departement van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.

Bekijken 19e eeuw en Nutsspaarbank

Olympische Zomerspelen 1896

De Olympische Zomerspelen 1896, officieel de Spelen van de Ie Olympiade, waren de eerste moderne Olympische Spelen.

Bekijken 19e eeuw en Olympische Zomerspelen 1896

Omnibus (vervoermiddel)

Reglement der Amsterdamsche Omnibus-Onderneming; 1839. Tekening van een hotelomnibus Omnibus in Stockholm. Antwerpen. Een omnibus (omnibus is Latijn voor: voor allen), ook wel: bus, is een voertuig voor lokaal openbaar vervoer.

Bekijken 19e eeuw en Omnibus (vervoermiddel)

Onderwijs

Utrecht, waar audiovisuele toepassingen een belangrijk onderwerp vormen. Het onderwijs is het overbrengen van kennis, vaardigheden en attitudes met vooraf vastgelegde doelen.

Bekijken 19e eeuw en Onderwijs

Oneindigheid

115px Oneindigheid staat in de betekenis van niet-eindig tegenover het begrip eindig.

Bekijken 19e eeuw en Oneindigheid

Ontdekkingsreis

Een ontdekkingsreis of expeditie is een reis waarin niet of weinig bekende gebieden verkend worden.

Bekijken 19e eeuw en Ontdekkingsreis

Ontkorrelmachine

Een ''cotton gin'' in het ''Eli Whitney museum'' in Hamden (Connecticut). Een ontkorrelmachine of egreneermachine, in het Engels cotton gin, is een machine die katoenvezels van zaden scheidt.

Bekijken 19e eeuw en Ontkorrelmachine

Ontmanteling

Ontmanteling heeft meerdere betekenissen.

Bekijken 19e eeuw en Ontmanteling

Oostenrijk-Hongarije

Oostenrijk-Hongarije in 1898, de grenzen tussen Oostenrijk, Hongarije en het geannexeerde gebied Bosnië zijn rood aangegeven, de grenzen tussen de kroonlanden oranje Kaart van Oostenrijk-Hongarije Kaart van de bestuurlijke indeling van het land (de in wit geschreven namen behoren tot het gebied met dezelfde kleur in het zwart geschreven) Hoogtekaart van Oostenrijk-Hongarije in 1914 Oostenrijk-Hongarije (ook bekend als de Donaumonarchie, het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, de Oostenrijks-Hongaarse monarchie of de k.u.k.-Monarchie) was een constitutionele monarchistische unie tussen de kronen van het keizerrijk Oostenrijk en koninklijk Hongarije in Centraal-Europa.

Bekijken 19e eeuw en Oostenrijk-Hongarije

Oostenrijks-Pruisische Oorlog

De Duitse Oorlog (in Duitsland ook bekend als de Zevenweekse Oorlog, de Eenmakingsoorlog, de Duits-Duitse Oorlog, de Duitse Burgeroorlog, de Oostenrijks-Pruisische Oorlog of de Broederoorlog) was een oorlog die in 1866 uitgevochten werd tussen de Duitse Bond onder leiding van het keizerrijk Oostenrijk en zijn Duitse bondgenoten aan de ene zijde, en het koninkrijk Pruisen met zijn Duitse bondgenoten en Italië aan de andere zijde.

Bekijken 19e eeuw en Oostenrijks-Pruisische Oorlog

Opéra comique (genre)

Opéra comique (Frans voor komische opera) is een Frans operagenre dat in de achttiende en negentiende eeuw zeer populair was.

Bekijken 19e eeuw en Opéra comique (genre)

Open haard

Open haard Open haard met schouw en haardplaat Een open haard is een vuurplaats in huis, primair voor ruimteverwarming, en daarnaast soms nog andere doeleinden dienend, namelijk om voedsel te koken en heet water te bereiden, om voedingsmiddelen te conserveren door te roken, voor verlichting, en om de ventilatie te bevorderen.

Bekijken 19e eeuw en Open haard

Operette

Affiche voor een Franse uitvoering van ''Der Zigeunerbaron'' van Johann Strauss jr. Een operette (letterlijk 'kleine opera' in het Italiaans) is een vorm van muziektheater die erg lijkt op opera, hoewel de onderwerpen vaak minder serieus zijn.

Bekijken 19e eeuw en Operette

Opiumoorlogen

Kanton tijdens de Tweede Opiumoorlog Tussen 1839 en 1860 werden twee opiumoorlogen uitgevochten tussen Groot-Brittannië en China.

Bekijken 19e eeuw en Opiumoorlogen

Otto von Bismarck

Otto Eduard Leopold von Bismarck-Schönhausen (Schönhausen, 1 april 1815 – Friedrichsruh, 30 juli 1898), vanaf 1865 graaf, vanaf 1871 vorst von Bismarck, vanaf 1890 hertog zu Lauenburg, was een Duits 19e-eeuws staatsman en een dominant figuur in de wereldgeschiedenis.

Bekijken 19e eeuw en Otto von Bismarck

Ottomaanse Rijk

Het Ottomaanse of Osmaanse Rijk (Osmaans: دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه, Devlet-i 'Aliyye-i Osmaniyye, Turks: Osmanlı İmparatorluğu) was een islamitisch rijk dat bestond van 1299 tot 1922.

Bekijken 19e eeuw en Ottomaanse Rijk

Overheidsschuld

Schuldklok van de Vereniging van belastingbetalers in Duitsland, opgenomen op 29 juli 2006 in Berlijn De staatsschuld of overheidsschuld omvat het totaal van de schulden van de centrale overheid, de niet-centrale overheden (provincies, waterschappen, gemeenten) en de wettelijke sociale verzekeringsinstellingen.

Bekijken 19e eeuw en Overheidsschuld

Paardentram

Paardentram in de Gravenstraat (Den Haag) in 1902 Bij de koetsier van een paardentram Een paardentram is een tram die wordt voortgetrokken door een trekdier, vrijwel altijd een paard.

Bekijken 19e eeuw en Paardentram

Palm (lengtemaat)

Maten van de hand, waarbij 3 de palm is De palm is een oude lengtemaat die afgeleid is van de breedte van de handpalm aan de binnenzijde (vier vingers).

Bekijken 19e eeuw en Palm (lengtemaat)

Panslavisme

De Slavische gebieden van Europa De term panslavisme (ook wel pan-slavisme) dateert uit de eerste helft van de negentiende eeuw en werd voor het eerst gebruikt door de Hongaar Ján Herkel, die een verenigde Slavische taal vormde met verschillende dialecten.

Bekijken 19e eeuw en Panslavisme

Parapsychologie

Foto's waarop naar verluidt spoken of geesten voorkwamen, waren vooral in de 19e eeuw populair. De parapsychologie is een wetenschappelijk omstreden studiegebied dat onderzoek doet naar het bestaan en de oorzaken van psi (paranormale/parapsychische verschijnselen) en de mogelijkheid van een leven na de dood.

Bekijken 19e eeuw en Parapsychologie

Parijse salon

Édouard Joseph Dantan: ''Un Coin du Salon en 1880'' Karikatuur van Honoré Daumier: Alweer Venus! De Parijse salon is een grote kunsttentoonstelling, die regelmatig in Parijs plaatsvindt.

Bekijken 19e eeuw en Parijse salon

Parkhotel Valkenburg

''Kurhaus Huis ter Geul'', Cuypers' ontwerp uit 1890 Parkhotel Valkenburg, voorheen Kurhaus Huis ter Geul en Parkhotel Rooding, is een hotel in Valkenburg in de Nederlandse provincie Limburg.

Bekijken 19e eeuw en Parkhotel Valkenburg

Parlementaire democratie

Een parlementaire democratie is een representatieve democratie waarbij de burgers via gekozen vertegenwoordigers in het parlement, de wetgevende macht, invloed hebben op het beleid.

Bekijken 19e eeuw en Parlementaire democratie

Paus

Het embleem van het pausschap.http://www.katholiek.org/pausschap.html Franciscus De paus is het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.

Bekijken 19e eeuw en Paus

Pension

Een pension is een gelegenheid waar men tegen betaling kan overnachten.

Bekijken 19e eeuw en Pension

Periodisering

Periodisering is in de geschiedschrijving en de archeologie een manier om de geschiedenis in te delen.

Bekijken 19e eeuw en Periodisering

Perzisch

Het Perzisch (پارسی) (lokale namen: Pârsi, Fârsi, Dari en Tōjiki) is de officiële taal van Iran (Perzië), Afghanistan en Tadzjikistan, die ook door miljoenen mensen in Oezbekistan wordt gesproken.

Bekijken 19e eeuw en Perzisch

Petroleumlamp

Een petroleumlamp is een lamp waarbij het licht ontstaat door verbranding van kerosine (petroleum).

Bekijken 19e eeuw en Petroleumlamp

Pierre Cuypers

Cuypers rond 1905 De oude Cuypers met zijn ridderorden waaronder de door hem ontworpen Orde van Oranje-Nassau Petrus Josephus Hubertus (Pierre) Cuypers (Roermond, 16 mei 1827 – aldaar, 3 maart 1921) was een Nederlandse architect.

Bekijken 19e eeuw en Pierre Cuypers

Pierre de Coubertin

Borstbeeld van Pierre de Coubertin in Baden-Baden Pierre de Frédy, baron van Coubertin (beter bekend als Pierre (Baron) de Coubertin) (Parijs, 1 januari 1863 – Genève, 2 september 1937) was een Frans historicus en pedagoog die beschikte over het sociale netwerk om de inspiratie van de kleinschalige Wenlock Olympian Society Annual Games te vertalen naar de moderne Olympische Spelen.

Bekijken 19e eeuw en Pierre de Coubertin

Pierre-Joseph Proudhon

Pierre-Joseph Proudhon (Besançon, 15 januari 1809 – Passy (Seine) bij Parijs, 16 januari 1865) was een Frans autodidactisch econoom, socioloog en theoreticus van het socialisme die wordt beschouwd als een van de eerste anarchistische denkers.

Bekijken 19e eeuw en Pierre-Joseph Proudhon

Pittsburgh

Pittsburgh is een stad in de Amerikaanse staat Pennsylvania en de hoofdplaats (county seat) van Allegheny County.

Bekijken 19e eeuw en Pittsburgh

Polka

Jonge polkadansers in Polen (2016) De polka is een volksdans voor paren in een snelle tweekwartsmaat of vierkwartsmaat.

Bekijken 19e eeuw en Polka

Portlandcement

Portlandcement in 25kg-verpakking Portlandcement is een soort cement dat voor het eerst werd gefabriceerd in het Verenigd Koninkrijk in het begin van de 19e eeuw.

Bekijken 19e eeuw en Portlandcement

Positivisme

Auguste Comte, een van de grootste exponenten van het positivisme. Het positivisme is de filosofische opvatting dat alleen de empirische wetenschappen geldige kennis opleveren.

Bekijken 19e eeuw en Positivisme

Postbedrijf

Een postbedrijf of posterij is een bedrijf dat post inzamelt, vervoert en bezorgt.

Bekijken 19e eeuw en Postbedrijf

Postkantoor

Balie van een postkantoor in Den Burg in 2011. Automatische postsorteermachines in een groot postkantoor. Hoofdpostkantoor was het laatste zelfstandige postkantoor in Nederland en werd op 28 oktober 2011 gesloten. Een postkantoor is een gebouw waar post wordt ingezameld en gesorteerd en van waaruit de post wordt bezorgd.

Bekijken 19e eeuw en Postkantoor

Postkoets

Postkoets op de Gotthardpas Postkoets op de Postweg in Lunteren Postkoets uit Zwitserland Postkoets in Berlijn Een postkoets of diligence is een door paarden voortgetrokken rijtuig (koets) voor vervoer van post en reizigers.

Bekijken 19e eeuw en Postkoets

Postzegel

De ''Penny Black'' was de eerste postzegel die werd uitgegeven, in 1840, door het Verenigd Koninkrijk. Een postzegel is een klein stukje bedrukt papier (meestal gegomd of zelfklevend), met een bepaalde waarde.

Bekijken 19e eeuw en Postzegel

Prentenboek

Een prentenboek is een boek waar tekst en illustraties elkaar aanvullen en samen een kort verhaal vertellen.

Bekijken 19e eeuw en Prentenboek

Productiefactor

Een productiefactor is datgene wat van invloed is op de productie, dat wat de productie mogelijk maakt of bepaalt.

Bekijken 19e eeuw en Productiefactor

Productiviteit (economie)

Vergelijking van gemiddelde arbeidsproductiviteit tussen de OESO lidstaten. De productiviteit wordt gemeten als het BBP per gewerkt uur. Blauwe balken.

Bekijken 19e eeuw en Productiviteit (economie)

Programmeertaal

Python. Een programmeertaal is een formele taal waarin de opdrachten die een computer moet uitvoeren, worden geschreven.

Bekijken 19e eeuw en Programmeertaal

Protestantisme

Luther volgens de overlevering zijn 95 stellingen openbaar maakte Gedächtniskirche in Speyer, ter nagedachtenis aan het protest van de Luthersen tegen het beperken van de godsdienstvrijheid Het protestantisme is een van de drie grote stromingen binnen het christendom, naast het rooms-katholicisme en de oosters-orthodoxe kerken.

Bekijken 19e eeuw en Protestantisme

Prototype

Een prototype is een vroeg model van een product, handgemaakt of via rapid prototyping, waarmee optredende krachten, de werking of passing van onderdelen wordt getest en de productie wordt voorbereid.

Bekijken 19e eeuw en Prototype

Pseudowetenschap

Alchemie, de voorloper van de moderne scheikunde, werd door de historicus James Pettit Andrews beschouwd als een "fantastische pseudowetenschap" Astrologie werd eeuwenlang als een wetenschap geaccepteerd Wichelroedeloper, 18e eeuw Pseudowetenschap is de benaming voor een stelsel van opvattingen, uitspraken, of handelingen dat de toets van een wetenschappelijke methode niet doorstaat, maar waarvan aanhangers toch beweren of suggereren dat het om wetenschap gaat.

Bekijken 19e eeuw en Pseudowetenschap

Quadrille

Het onderdeel ''L´été'' uit de quadrille Een quadrille is een authentieke dans, uitgevoerd door vier koppels in de vorm van een vierkant.

Bekijken 19e eeuw en Quadrille

Rail (spoorwegen)

Railprofiel 60 E1, een voorbeeld van een vignoleprofiel Een rail of spoorstaaf is een stalen staaf waarover de wielen van een spoorvoertuig rijden.

Bekijken 19e eeuw en Rail (spoorwegen)

Rationalisering (sociologie)

Rationalisatie of rationalisering is in de sociologie de overgang van een traditionele naar een moderne, rationele samenleving.

Bekijken 19e eeuw en Rationalisering (sociologie)

Réveil

Het Réveil (1815- circa 1865) was een internationale opleving (opwekking) van het gereformeerde denken en handelen in een deel van het negentiende-eeuwse Europa.

Bekijken 19e eeuw en Réveil

Realisme (literatuur)

Het realisme is een literaire stroming die poogt de werkelijkheid zo authentiek mogelijk weer te geven.

Bekijken 19e eeuw en Realisme (literatuur)

Realpolitik

Von Ribbentrop en Stalin in 1939 Realpolitik is een wijze van politiek bedrijven waarbij op een nuchtere, pragmatische manier de kosten en de baten van een bepaald beleid worden bekeken.

Bekijken 19e eeuw en Realpolitik

Rechtspraak

voormalig stadhuis van Stavoren Rechtspraak of jurisprudentie is het proces waarin door een rechter een oordeel wordt gevormd over een rechtszaak.

Bekijken 19e eeuw en Rechtspraak

Rechtsstaat

Een rechtsstaat is een staat waarin de grondslag van statelijk gezag in het recht wordt gelegd en waarin de uitoefening van dit gezag in al zijn verschijningsvormen onder de heerschappij van het recht wordt geplaatst.

Bekijken 19e eeuw en Rechtsstaat

Recreatie

Luieren valt ook onder recreatie Onder recreatie verstaat men alle vormen van vrijetijdsbesteding, alle activiteiten die kunnen worden gedaan naast de dagelijkse verplichtingen als werken, huishouden en zorg voor anderen.

Bekijken 19e eeuw en Recreatie

Rede

De rede of ratio is een menselijk denkvermogen.

Bekijken 19e eeuw en Rede

Regenjas

In regenjassen gehulde wandelaars. Een regenjas is een waterdichte overjas.

Bekijken 19e eeuw en Regenjas

Regenpijp

Regenpijp Verzinkt stalen afvoerpijp Een regenpijp of hemelwaterafvoer is een buis die aan een dakgoot of een plat dak is bevestigd en dient om neerslag van het dak af te voeren.

Bekijken 19e eeuw en Regenpijp

Revolutie

Schilderij over de Belgische Revolutie in 1830 Een revolutie of omwenteling is een grote plotselinge verandering.

Bekijken 19e eeuw en Revolutie

Richard Wagner

Wilhelm Richard Wagner (Leipzig, 22 mei 1813 – Venetië, 13 februari 1883) was een Duits componist, dichter en librettist.

Bekijken 19e eeuw en Richard Wagner

Rijkspostspaarbank

Reclame voor spaarbankboekjes van de Rijkspostspaarbank eind 19e eeuw De oprichting van de Nederlandse Rijkspostspaarbank vond in 1881 plaats.

Bekijken 19e eeuw en Rijkspostspaarbank

Rijksstraatweg

De rijksstraatweg tussen Leiden en Haarlem loopt door Bennebroek (ca. 1910). Met een rijksstraatweg wordt een bestrate weg van interregionaal belang bedoeld, aangelegd onder verantwoordelijkheid van het Rijk.

Bekijken 19e eeuw en Rijksstraatweg

Rijkswegenplan

Rijkswegenplan 1927 Een rijkswegenplan was in Nederland een structuurplan op rijksniveau om bestaande rijkswegen te verbeteren en nieuwe verbindingen aan te leggen.

Bekijken 19e eeuw en Rijkswegenplan

Riool

Aanleg nieuw riool De riolering is de infrastructuur waarop afvalwater geloosd, ingezameld en getransporteerd wordt.

Bekijken 19e eeuw en Riool

Robert Owen

Robert Owen (Newtown, 14 mei 1771 – aldaar, 17 november 1858) was een sociale hervormer uit Wales.

Bekijken 19e eeuw en Robert Owen

Robert Schumann

Robert Schumann (Zwickau, 8 juni 1810 – Endenich (bij Bonn), 29 juli 1856) was een Duitse componist, pianist, dirigent en muziekcriticus in de periode van de romantiek.

Bekijken 19e eeuw en Robert Schumann

Rochdale (plaats)

Rochdale is een plaats in het bestuurlijke gebied Rochdale, in het Engelse graafschap Greater Manchester.

Bekijken 19e eeuw en Rochdale (plaats)

Rode Kruis

Het Rode Kruis is een wereldwijde hulpverleningsorganisatie waarvan de werking in zeven basisbeginselen is gegoten: menslievendheid, neutraliteit, onpartijdigheid, onafhankelijkheid, vrijwilligheid, eenheid en algemeenheid (ook wel universaliteit genoemd).

Bekijken 19e eeuw en Rode Kruis

Roman (literatuur)

Ulysses'' van James Joyce Een roman is een samenhangend prozaverhaal van boeklengte over de handelingen en persoonlijkheidsontwikkeling van een of meer personages, meestal in relatie met hun milieu.

Bekijken 19e eeuw en Roman (literatuur)

Romantiek (stroming)

Gerusalemme liberata" van Torquato Tasso) De romantiek, ook wel geschreven als Romantiek wanneer er specifiek op de betreffende historische periode gedoeld wordt, was een stroming in de westerse cultuur die zich vooral aan het eind van de 18e en in de 19e eeuw sterk deed gelden in de kunst (beeldende kunst, literatuur en muziek) en het intellectuele leven van met name Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, maar ook in België en Nederland.

Bekijken 19e eeuw en Romantiek (stroming)

Rooms-Katholieke Kerk

Petrus (875) Andrej Roebljov (ca. 1400) De Rooms-Katholieke Kerk is met meer dan 1,2 miljard volgelingen het grootste kerkgenootschap ter wereld.

Bekijken 19e eeuw en Rooms-Katholieke Kerk

Rosmolen

Model van een roskorenmolen Rosmolen in Puerto del Rosario Rosmolen ingericht als dorsmachine Conische molensteen van een rosmolen Een rosmolen is een molen waarbij de aandrijvingkracht wordt geleverd door een paard (ros) of een ezel.

Bekijken 19e eeuw en Rosmolen

Ruhrgebied

Dortmund is de grootste stad van het Ruhrgebied. Het Ruhrgebied is een sterk geïndustrialiseerde regio in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen met ongeveer 5,3 miljoen inwoners, verdeeld over 11 grote steden en 42 kleinere gemeenschappen.

Bekijken 19e eeuw en Ruhrgebied

Rusland

Rusland (Russisch: Росси́я, Rossija), officieel ook de Russische Federatie (Russisch: Росси́йская Федера́ция, Rossijskaja Federatsija), is een land dat geografisch gedeeltelijk gelegen is in Europa (Europees Rusland) en gedeeltelijk in Azië.

Bekijken 19e eeuw en Rusland

Samuel Hahnemann

Samuel Hahnemann in 1841. Het portret is gemaakt met de kort daarvoor uitgevonden techniek van de daguerreotypie. Hahnemann behoort tot de vroegst geboren mensen ter wereld van wie een foto is gemaakt. Christian Friedrich Samuel Hahnemann (Meißen, 10 april 1755 – Parijs, 2 juli 1843) was als Duitse arts de grondlegger van de pseudowetenschap homeopathie.

Bekijken 19e eeuw en Samuel Hahnemann

Samuel Sarphati

Samuel Sarphati (Amsterdam, 31 januari 1813 – aldaar, 23 juni 1866) was een Joods arts, chemicus, weldoener en broodfabrikant die een belangrijke rol speelde in de ontwikkeling van het onderwijs, de volksgezondheid, de stedenbouw en de nijverheid van Amsterdam in het midden van de 19e eeuw.

Bekijken 19e eeuw en Samuel Sarphati

Søren Kierkegaard

Søren Aabye Kierkegaard (Deens: sɶːɐn ˈkʰiɐ̯ɡ̊əɡ̊ɒːˀ; Kopenhagen, 5 mei 1813 – aldaar, 11 november 1855) was een 19e-eeuws Deens filosoof, protestants theoloog en cultuurcriticus.

Bekijken 19e eeuw en Søren Kierkegaard

Scheepsbouw

Onderhoud aan schip op werf in Mexico Scheepsbouw is een specialisatie in de techniek waarin men zich bezighoudt met de bouw van schepen en boten.

Bekijken 19e eeuw en Scheepsbouw

School van Barbizon

De School van Barbizon werd door een groep Franse landschapsschilders opgericht.

Bekijken 19e eeuw en School van Barbizon

Simón Bolívar

Simón Bolívar Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios, of kortweg Simón Bolívar (Caracas, 24 juli 1783 – Santa Marta, 17 december 1830) was een Zuid-Amerikaanse vrijheidsstrijder.

Bekijken 19e eeuw en Simón Bolívar

Singspiel

Het Singspiel is een Duits opera-genre dat in de late achttiende en in het begin van de negentiende eeuw populair was.

Bekijken 19e eeuw en Singspiel

Slavernij

Afrika naar een schets van David Livingstone, gravure uit Horace Waller: ''The last journals of David Livingstone in Central Africa, from 1865 to his death'', London, 1874 Smeedijzeren slavenhalsboei of ''banditi''. Wereldmuseum Amsterdam. 19e-eeuwse afbeelding van een Arabische slavenkaravaan in de Sahara Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander'slavernij' in Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002), Microsoft Corporation/Het Spectrum of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen.

Bekijken 19e eeuw en Slavernij

Slavische volkeren

Landen waar Zuid-Slavische talen worden gesproken. De Slavische volkeren omvatten de Indo-Europese volken die een taal uit de Slavische taalfamilie spreken en worden aan de hand van de onderverdeling van deze taalfamilie onderscheiden in Oost-, West- en Zuid-Slaven.

Bekijken 19e eeuw en Slavische volkeren

Slop

Slop in Amsterdam, 1900 Een slop was het doodlopende einde van een smalle steeg of gang waaraan een tot eenkamerwoningen verbouwd pakhuis, werkplaats of stal was gelegen.

Bekijken 19e eeuw en Slop

Sociale klasse

Een sociale klasse is, in een maatschappij, een groep mensen met een vergelijkbare economische positie, en daardoor met vergelijkbare levenskansen.

Bekijken 19e eeuw en Sociale klasse

Socialisme

Socialisme is een politieke maatschappijvorm, en ook een economische filosofie gebaseerd op socialisatie en het collectief eigendomsrecht van de productiemiddelen.

Bekijken 19e eeuw en Socialisme

Society for Psychical Research

De Britse Society for Psychical Research is een vereniging die als doel heeft het op wetenschappelijke en onpartijdige wijze onderzoek doen naar paranormale gebeurtenissen en verschijnselen.

Bekijken 19e eeuw en Society for Psychical Research

Spaanse Rijk

Het Spaanse Rijk (Spaans: Imperio español) of de Universele Spaanse Monarchie (Spaans: Monarquía universal española) is de benaming voor de unie van koninkrijken, afhankelijkheden en koloniën ondergeschikt aan Spanje tussen 1492 en 1898.

Bekijken 19e eeuw en Spaanse Rijk

Spijkerschrift

Kleitablet met proto-spijkerschrift (ca. 3200 v.Chr.), Vorderasiatisches Museum, Berlijn Het spijkerschrift is een schrift dat zich rond 3500 voor Christus ontwikkelde vanuit een protoschrift, het proto-spijkerschrift, in het zuiden van Mesopotamië, in het land van Soemer, in het huidige Irak.

Bekijken 19e eeuw en Spijkerschrift

Spiritisme

Het spiritisme is een geloof dat stelt dat de mens na zijn dood als geest voortbestaat, en dan in staat is om met andere, nog levende mensen te communiceren.

Bekijken 19e eeuw en Spiritisme

Spoorwegen

De spoorwegen of spoorsector is de bedrijfstak die het spoorvervoer verzorgtRegelmatig wordt 'rail' gebruikt in plaats van 'spoor', en soms 'verkeer' in plaats van 'vervoer'.

Bekijken 19e eeuw en Spoorwegen

Staal (legering)

Hoogoven in bedrijf Stalen brug Stalen tramrails Staal is een legering bestaand uit ijzer (Fe) en koolstof (C).

Bekijken 19e eeuw en Staal (legering)

Stadsmuur

Een stadsmuur is een ommuring van een stad waarmee een verdediging tegen vijanden werd gevormd.

Bekijken 19e eeuw en Stadsmuur

Stadspark

Buttes-Chaumont en Parijs stadspark in Maastricht op een zomeravond Arco de Triunfo in Parc de la Ciutadella, Barcelona Regent's Park, Londen St. Jamespark, Londen Central Park, New York Een stadspark is een park met als voornaamste doelgroep bezoekers en recreanten uit de stad waarin het park is gelegen.

Bekijken 19e eeuw en Stadspark

Stadsrechten

Houtsnijwerk aan stadhuisgevel te Enkhuizen met tekst van oorkonde waarmee graaf Willem V van Holland de nederzetting in 1356 stadsrechten gaf Stadsrechten waren in het middeleeuwse Europa bijzondere rechten en privileges die aan een plaats konden worden toegekend door de eigenaar of bezitter van de grond waarop de nederzetting zich bevond.

Bekijken 19e eeuw en Stadsrechten

Standaardisatie

Standaardisatie is het opleggen van een bepaalde norm of standaard voor het ontwerp, de constructie, het testen of gebruiken van een product of proces.

Bekijken 19e eeuw en Standaardisatie

Standaardtaal

Een standaardtaal is een taalvariëteit waarvoor een zogenaamde 'papieren norm' geldt; wat nog binnen de grenzen van een dergelijke variëteit geldt, is niet alleen afhankelijk van het taalgevoel van de sprekers, maar staat ook in woordenboeken, grammaticaboeken, stijlgidsen en dergelijke beschreven.

Bekijken 19e eeuw en Standaardtaal

Standenmaatschappij

adel en boerenstand. De standensamenleving of standenmaatschappij is een samenleving waarin de bevolking in verschillende groepen of standen is opgedeeld die elk hun eigen rechten en plichten hebben.

Bekijken 19e eeuw en Standenmaatschappij

Steenkool

Steenkool Steenkool is een fossiele brandstof en bestaat uit afzettingen van plantenresten die in het geologisch verleden zijn gevormd.

Bekijken 19e eeuw en Steenkool

Steenslag

Steenslag gebruikt voor een nieuw ballastbed op het station Boxmeer. Steenslag, niet te verwarren met breuksteen, is gebroken steen, van zowel natuursteen, grind of kiezel, en puin.

Bekijken 19e eeuw en Steenslag

Sterke drank

Sterke dranken Een oud whiskytankje Sterke drank (ook geschreven als sterkedrank) is alcoholhoudende drank die aan een door de wet omschreven definitie voldoet.

Bekijken 19e eeuw en Sterke drank

Stoombad

Geothermisch stoombad in IJsland Een stoombad is een warme ruimte van 40 à 60 graden Celsius met een hoge luchtvochtigheid van ongeveer 98%.

Bekijken 19e eeuw en Stoombad

Stoomboot

Stoomboot in Finland Tanjung Priok, de haven van Batavia, Java Bern bij scheepswerf P. Smit te Rotterdam in 1923 Een stoomboot of stoomschip is een schip dat wordt aangedreven door een stoommachine of een stoomturbine.

Bekijken 19e eeuw en Stoomboot

Stoommachine

Stoommachine Een stoommachine is een motor (of in bredere zin een machine), die door middel van onder druk staande stoom mechanische arbeid levert.

Bekijken 19e eeuw en Stoommachine

Stoomtram

Historische stoomtram in Bern Naarden-Bussum, omstreeks 1940 Station Zwolle Veerallee van de Stoomtram Zwolle – Blokzijl in 1934 Java (1915-1940) Een stoomtram is een tram die wordt voortbewogen door een stoommachine.

Bekijken 19e eeuw en Stoomtram

Straatverlichting

Gaslamp in Polen Straatverlichting oftewel openbare verlichting is te vinden langs de weg en op andere plaatsen in de openbare ruimte zoals in parken.

Bekijken 19e eeuw en Straatverlichting

Strafrecht

Strafrecht is het geheel van rechtsregels waarin door de wetgever is vastgelegd welk gedrag strafwaardig wordt geacht, welke straffen op dit gedrag gesteld zijn en via welke weg strafoplegging gerealiseerd kan worden.

Bekijken 19e eeuw en Strafrecht

Stroopwafel

Een stroopwafel, van oorsprong siroopwafel genoemd, is een van oorsprong Nederlandse wafel, die niet alleen in Nederland, maar ook wereldwijd gegeten wordt.

Bekijken 19e eeuw en Stroopwafel

Telefonie

Nederlands minister-president Mark Rutte aan de telefoon Telefonie of telefoon (Grieks: τήλε (tèle), "ver", en φωνή (phónè), "geluid") is een telecommunicatiesysteem voor gesprekken tussen personen die zich buiten gehoorbereik van elkaar bevinden.

Bekijken 19e eeuw en Telefonie

Telegrafie

Telegrafie (afgeleid van de Griekse woorden τηλε (ver) en γραφειν (schrijven)) is het overseinen van berichten zonder gebruik te maken van de informatiedrager papier, een methode die al bekend was in de oudheid.

Bekijken 19e eeuw en Telegrafie

Temesbanaat

Het Temesbanaat of banaat Temeswar (Roemeens: Banatul Timișoarei, Servisch: Tamiški Banat/Тамишки Банат, Hongaars: Temesi Bánság, Duits: Temescher Banat) was een kroondomein van de Habsburgse monarchie dat bestond van 1718 tot 1778.

Bekijken 19e eeuw en Temesbanaat

The Great Game

Centraal-Azië, circa 1848. The Great Game (Engels voor het Grote Spel) was het strategische conflict tussen het Britse en het Russische Rijk in Azië tijdens de victoriaanse tijd.

Bekijken 19e eeuw en The Great Game

Thermen van Spa

Thermen van Spa in België De thermen van Spa, gelegen in de Belgische provincie Luik, zijn historische kuurbaden in Spa die een cruciale rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van de Europese kuurcultuur.

Bekijken 19e eeuw en Thermen van Spa

Thomas Edison

en ''A Day with Thomas Edison'' (1922) De jonge Edison naast zijn fonograaf. Omstreeks 1878 Thomas Alva Edison (Milan (Ohio), 11 februari 1847 – West Orange (New Jersey), 18 oktober 1931) was een Amerikaanse uitvinder en oprichter van General Electric Company, die zijn fortuin maakte door uitvindingen op te kopen en de octrooien op zijn eigen naam vast te leggen.

Bekijken 19e eeuw en Thomas Edison

Thomas Malthus

Thomas Robert Malthus (Rookery, nabij Dorking, 14/17 februari 1766 – St Catherine, nabij Bath, 23 december 1834) was een Brits demograaf, econoom en predikant.

Bekijken 19e eeuw en Thomas Malthus

Toilet

De Trompenburgh Frans hurktoilet Een toilet of wc is een onderdeel van het sanitair dat is bedoeld voor het opvangen en wegspoelen van urine en ontlasting.

Bekijken 19e eeuw en Toilet

Toverlantaarn

Optische projectie Een toverlantaarn (vertaling van Laterna Magica) is een apparaat waarmee doorzichtige afbeeldingen geprojecteerd kunnen worden.

Bekijken 19e eeuw en Toverlantaarn

Trans-Atlantische slavenhandel

De Driehoekshandel Lagerhuis in 1790 en 1791 De trans-Atlantische slavenhandel was de handel in slaven uit Afrika naar Amerika, bedreven door Europeanen.

Bekijken 19e eeuw en Trans-Atlantische slavenhandel

Transsylvanië

Kaart van Roemenië met historisch Transsylvanië in lichtgeel en hedendaags Transsylvanië in licht- en donkergeel. Het wapen van Zevenburgen (Transsylvanië) Wegkapelletje Transsylvanië of Zevenburgen (Roemeens: Transilvania of Ardeal; Hongaars: Erdély; Duits: Siebenbürgen; Servisch: Трансилванија, "Transilvanija" of Ердељ, "Erdelj") is een historische regio die een groot deel van het huidige noorden en westen van Roemenië beslaat.

Bekijken 19e eeuw en Transsylvanië

Trekschuit

Vliet nabij Leiden in 1642 Haarlemmertrekvaart in 1760 Groninger trekschuit (snik) in 1877 Amstel rond 1700-1725 Een trekschuit is een historisch schip dat vanaf de wal werd voortgetrokken en vracht en passagiers vervoerde.

Bekijken 19e eeuw en Trekschuit

Turf (brandstof)

Turfvuur Natte turven Kruiwagen met gedroogde turven oorlogsomstandigheden, 1918 Legakker Koekplank, met een op de schouder te dragen mand met turven, en daaronder een hofnar Turf is gedroogd veen dat als brandstof kan worden gebruikt.

Bekijken 19e eeuw en Turf (brandstof)

Turnen

Turnen op het paard. Bioscoopjournaal uit maart 1946. Verenigingswedstrijden om het kampioenschap keurturnen. Toestelturnen of kortweg turnen is een individuele sport die wordt uitgevoerd met behulp van toestellen.

Bekijken 19e eeuw en Turnen

Tweede industriële revolutie

Patent voor elektrische lamp van Thomas Edison, 1880. Tweede industriële revolutie (1870-1910), ook wel bekend als de technologische revolutie, was een periode van de algehele Industriële revolutie, die liep van de tweede helft van de 19e eeuw tot de Eerste Wereldoorlog.

Bekijken 19e eeuw en Tweede industriële revolutie

Twente

Losser. Regge bij Westerflier, nabij Diepenheim. Twente (Nedersaksisch: Tweante, Twente) is een landstreek in het oosten van Nederland, die het oostelijke deel van de provincie Overijssel omvat.

Bekijken 19e eeuw en Twente

Uitwisselbare onderdelen

Katrol of zeilblok; het eerste product uit uitwisselbare onderdelen, dat begin 19e eeuw in massaproductie gemaakt werd in Engeland. Uitwisselbare onderdelen (in het Engels Interchangeable parts) zijn onderdelen die voor praktische doeleinden identiek zijn.

Bekijken 19e eeuw en Uitwisselbare onderdelen

Unitarisme (patriottentijd)

Het Unitarisme was een politieke stroming in Nederland gedurende de Bataafse Republiek.

Bekijken 19e eeuw en Unitarisme (patriottentijd)

Usman dan Fodio

Het kalifaat Sokoto rond 1870 Usman dan Fodio, bijgenaamd de Shehu (sjeik), (Maratta, december 1754 - 1817) was een islamitisch geestelijke, schrijver en stichter van het kalifaat Sokoto in het noorden van Nigeria.

Bekijken 19e eeuw en Usman dan Fodio

Utilitarisme

Jeremy Bentham Het utilitarisme of utilisme (van Latijn utilitas, nut) is een ethische stroming die de morele waarde van een handeling afmeet aan de bijdrage die deze handeling levert aan het algemeen nut, waarbij onder algemeen nut het welzijn en geluk van alle mensen wordt verstaan.

Bekijken 19e eeuw en Utilitarisme

Vaccin

Pokkenvaccin bereid via kalveren. Speciale naald, 2002. Waarom zijn vaccins zo belangrijk? - Universiteit van Vlaanderen populatie, en draagt (indirect) bij aan het verminderen van het aantal doden. Een vaccin of entstof is geen geneesmiddel, maar een preventief middel tegen ziekte.

Bekijken 19e eeuw en Vaccin

Van Houten (chocoladefabriek)

Coenraad Johannes van Houten Affiche voor chocolade van Van Houten door J.G. van Caspel, 1899 Affiche uit 1898 in het Duits Van Houten is een merknaam, naar het familiebedrijf, een producent van chocoladeproducten.

Bekijken 19e eeuw en Van Houten (chocoladefabriek)

Vélocipède

Vélocipèdes op een afbeelding in een Duitse encyclopedie uit 1887. Bioscoopjournaal uit 1943, met vanaf 0:30 beelden van een wedstrijd verreden met vélocipèdes, ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de ANWB. Vélocipède is het klassieke woord voor een fiets.

Bekijken 19e eeuw en Vélocipède

Veenkolonie

Turfgravers door Han Wezelaar (Hoogeveen) De veenarbeiders (Eexterveenschekanaal) Armoede in de Drentse veenkoloniën (1926) Een veenkolonie is een nederzetting die is ontstaan doordat arbeiders naar een gebied trokken waar hoogveen werd afgegraven voor de productie van turf.

Bekijken 19e eeuw en Veenkolonie

Veluwe

Tongerense Heide Veluwe, topografie met schaduwreliëf, 2011 Veluwe, 1573 Veluwe, 1654 Bioscoopjournaal uit 1980 over zwijnen en vooral (edel)herten op de Veluwe. Heerde. Bossen op de Veluwe Radio Kootwijk Natura 2000 gebied Veluwe in verschillende definities De Veluwe is een overwegend beboste landstreek in de Nederlandse provincie Gelderland, en een COROP-gebied en een voormalig kwartier en landdrostambt van het hertogdom Gelre.

Bekijken 19e eeuw en Veluwe

Verdrag van Londen (1839)

Het Verdrag van Londen van 19 april 1839, ook bekend (niet helemaal correct) als het Verdrag der XXIV Artikelen, betekende de definitieve internationale erkenning van de Belgische onafhankelijkheid en legde ook de grenzen vast.

Bekijken 19e eeuw en Verdrag van Londen (1839)

Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk, officieel het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, afgekort VK (Engels: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, afgekort UK, informeel Britain), is een soevereine staat in West-Europa met ongeveer 67,7 miljoen inwoners, gelegen tussen de Noordzee en de Atlantische Oceaan.

Bekijken 19e eeuw en Verenigd Koninkrijk

Verenigde Staten

De Verenigde Staten, officieel de Verenigde Staten van Amerika, afgekort VS (Engels: United States of America, afgekort als USA of US), vaak (totum pro parte) Amerika (America) genoemd, is een federatie van 50 staten en het District of Columbia, grotendeels in Noord-Amerika gelegen.

Bekijken 19e eeuw en Verenigde Staten

Verlichting (stroming)

salon, 1755. In dergelijke salons, waarin ook voor vrouwen een rol was weggelegd, kwamen wetenschappers, letterkundigen en aristocraten bijeen. De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.

Bekijken 19e eeuw en Verlichting (stroming)

Vermiljoen

Het mineraal cinnaber, een bron van vermiljoen Vermiljoen is een rood-oranjeachtig pigment.

Bekijken 19e eeuw en Vermiljoen

Verstedelijking

Het Plein in Den Haag, 2012 Verstedelijking of urbanisatie is de geleidelijke uitbreiding van intensief bewoonde gebieden, als gevolg van bevolkingsgroei en veranderingen in het levenspatroon van de bevolking.

Bekijken 19e eeuw en Verstedelijking

Vervreemding

Vervreemding is een proces waarbij mensen zich niet meer zichzelf voelen, omdat ze het idee hebben geen invloed te kunnen uitoefenen op de ontwikkelingen.

Bekijken 19e eeuw en Vervreemding

Victor Hugo

Victor Marie Hugo (Besançon, 26 februari 1802 – Parijs, 22 mei 1885) was een Frans schrijver, dichter, essayist en staatsman en wordt beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste Franse romantische auteurs van de 19e eeuw.

Bekijken 19e eeuw en Victor Hugo

Victoria van het Verenigd Koninkrijk

Alexandrina Victoria van Hannover (Kensington Palace, Londen, 24 mei 1819 – Osborne House, Isle of Wight, 22 januari 1901) was koningin van het Verenigd Koninkrijk van 1837 tot 1901 en vanaf 1877 tevens keizerin van India.

Bekijken 19e eeuw en Victoria van het Verenigd Koninkrijk

Victoriawatervallen

Victoriawatervallen De Victoriawatervallen vanuit de ruimte De Victoriawatervallen (Lozi: Mosi-oa-Tunya, "De rook die dondert"; Tonga: Shungu Namutitima, "Kokend water") zijn de breedste watervallen van Afrika.

Bekijken 19e eeuw en Victoriawatervallen

Vincent van Gogh

Geboortehuis van Vincent van Gogh in Zundert Vincent Willem van Gogh (Zundert, 30 maart 1853 – Auvers-sur-Oise, 29 juli 1890) was een Nederlands kunstschilder.

Bekijken 19e eeuw en Vincent van Gogh

Vlaamse emigratie naar Wallonië

De Vlaamse emigratie naar Wallonië was een omvangrijk fenomeen in de geschiedenis van België.

Bekijken 19e eeuw en Vlaamse emigratie naar Wallonië

Voetbal

Voetbal is een wereldwijd populaire balsport waarbij twee ploegen van elf spelers moeten proberen de bal in het doel van de tegenstander te krijgen.

Bekijken 19e eeuw en Voetbal

Volkssoevereiniteit

West-Duitse postzegel uit 1981 Volkssoevereiniteit is het principe dat het volk (als geheel) het hoogste gezag van de staat vormt.

Bekijken 19e eeuw en Volkssoevereiniteit

Vooruitgangsgeloof

Vooruitgangsgeloof is de opvatting, gedachte of wens dat aan de menselijke samenleving, de wereld, of de werkelijkheid als zodanig een proces ten grondslag ligt dat zich door de tijd heen ontwikkelt naar hogere stadia van volmaaktheid.

Bekijken 19e eeuw en Vooruitgangsgeloof

Vrijhandel

Vrijhandel is vrij, onbelemmerd verkeer van goederen en diensten tussen verschillende landen.

Bekijken 19e eeuw en Vrijhandel

Vroeg socialisme

Vroeg socialisme of utopisch socialisme is het vroege socialisme met utopieën van een gerechte ideale staat, vroege vormen van collectief eigendom en socialistische bewegingen en theorieën, die tussen het einde van de 18e eeuw en 1848 zijn ontstaan.

Bekijken 19e eeuw en Vroeg socialisme

Waals industrieel bekken

Mons in het westen tot Verviers in het oosten. De Maas (''Meuse'') is gelabeld, maar de Samber niet. De Hene en Vesder zijn te klein om te tonen. Het Waals industrieel bekken (Frans: Sillon industriel) is de naam voor een gebied dat de industriële ruggengraat van België vormde.

Bekijken 19e eeuw en Waals industrieel bekken

Walter Scott (schrijver)

Walter Scott (Edinburgh, 14 augustus 1771 – Abbotsford House, Abbotsford, 21 september 1832) was een Schots dichter en schrijver, vooral bekend door zijn historische romans.

Bekijken 19e eeuw en Walter Scott (schrijver)

Waterleiding

Nieuwe waterleiding ingewerkt onder de Mangerebrug in Auckland (Nieuw-Zeeland) Doorsnede asbestcement pijpleiding met gipskristallen, (Iziko South African Museum) Een waterleiding is een leiding waardoor water wordt getransporteerd.

Bekijken 19e eeuw en Waterleiding

Waterstaatskerk

De Mozes en Aäronkerk in Amsterdam in neoclassicistische stijl Waterstaatskerk is de benaming voor Nederlandse kerkgebouwen die tussen 1824 en 1875 onder toezicht (en soms ook naar ontwerp) van ingenieurs van Rijkswaterstaat werden gebouwd, veelal met financiële steun van de landelijke overheid.

Bekijken 19e eeuw en Waterstaatskerk

Weense wals

De Weense wals is een parendans in een tamelijk snelle driekwartsmaat (standaard 56 tot meestal 60 maten per minuut), in tegenstelling tot de langzamere Engelse wals (28 tot 31 maten per minuut).

Bekijken 19e eeuw en Weense wals

Wereldpostunie

Vlag van de Wereldpostunie De Wereldpostunie (ook: Wereldpostvereniging, Frans: Union Postale Universelle) is een internationale organisatie die de verschillende postovergangen tussen lidstaten controleert.

Bekijken 19e eeuw en Wereldpostunie

Werkende klasse

Een verpleegkundige in loondienst hoort tot de werkende klasse. De werkende klasse, arbeidersklasse, arbeidende klasse of het proletariaat is de sociale klasse die bestaat uit mensen die loonarbeid verrichten.

Bekijken 19e eeuw en Werkende klasse

Westerschelde

De Westerschelde (Zeeuws: D'Onte) (verouderd: Honte) is een estuarium in de Nederlandse provincie Zeeland, gelegen tussen Walcheren en Zuid-Beveland aan de noordzijde en Zeeuws-Vlaanderen aan de zuidzijde.

Bekijken 19e eeuw en Westerschelde

Wet (wetenschap)

wet van Newton in theorie (zonder wrijving). (In de praktijk gaan de balletjes van de newtonpendel t.g.v. wrijving steeds langzamer, tot ze stil hangen) Een wet in de wetenschap is een regel die een bepaalde wetmatigheid beschrijft in de natuur of de maatschappij.

Bekijken 19e eeuw en Wet (wetenschap)

Wet van Lenz

Magnetische flux door een rechthoekige geleidende lus met oppervlakte A met tussenhoek \theta in de formule De wet van Lenz is een natuurkundige wet over elektromagnetisme.

Bekijken 19e eeuw en Wet van Lenz

Wetenschappelijk socialisme

Wetenschappelijk socialisme is een visie op de samenleving die uitgaat van de rede en gebaseerd zou moeten zijn op de wetenschappelijke methode.

Bekijken 19e eeuw en Wetenschappelijk socialisme

Wetenschappelijke bedrijfsvoering

Eindpunt van de assemblagelijn bij Ford in 1913 rond de tijd dat de wetenschappelijke bedrijfsvoering in de organisatie van de productie werd ingevoerd. Wetenschappelijke bedrijfsvoering (scientific management of taylorisme) is een stroming binnen de managementtheorie die het aansturen van bedrijfsprocessen rond de werkvloer op een wetenschappelijke wijze vorm wilde geven.

Bekijken 19e eeuw en Wetenschappelijke bedrijfsvoering

Wielerklassieker

Een wielerklassieker, of kortweg klassieker, is in de wielersport de titel die sporters, pers en toeschouwers geven aan een belangrijke eendaagse wedstrijd.

Bekijken 19e eeuw en Wielerklassieker

Wilde Westen

''Shotgun Hospitality'', schilderij uit 1908 door Frederic Remington. Het Wilde Westen (ook wel American frontier of Old West genoemd) was de pionierssamenleving die tot 1900 in het westen van de Verenigde Staten bestond.

Bekijken 19e eeuw en Wilde Westen

Wilhelm Röntgen

Wilhelm Conrad Röntgen (Lennep (Remscheid), 27 maart 1845 – München, 10 februari 1923) was een Duits-Nederlandse natuurkundige.

Bekijken 19e eeuw en Wilhelm Röntgen

Willem Bilderdijk

Willem Bilderdijk (Amsterdam, 7 september 1756 – Haarlem, 18 december 1831) was een Nederlands geschiedkundige, taalkundige, dichter en advocaat.

Bekijken 19e eeuw en Willem Bilderdijk

Willem I der Nederlanden

Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau (Den Haag, 24 augustus 1772 – Berlijn, 12 december 1843) was de eerste koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau.

Bekijken 19e eeuw en Willem I der Nederlanden

William Ewart Gladstone

William Ewart Gladstone (Liverpool, 29 december 1809 – Hawarden, Wales, 19 mei 1898) was een Brits liberaal staatsman en premier van 1868–1874, 1880–1885, 1886 en 1892–1894.

Bekijken 19e eeuw en William Ewart Gladstone

William Wilberforce

William Wilberforce (Kingston upon Hull, 24 augustus 1759 – Londen, 29 juli 1833) was een Engels parlementariër, een overtuigd evangelisch christen en leider van de anti-slavernijbeweging.

Bekijken 19e eeuw en William Wilberforce

Wimbledon (tennistoernooi)

The Wimbledon Championships, populair bekend als Wimbledon, is het oudste tennistoernooi ter wereld.

Bekijken 19e eeuw en Wimbledon (tennistoernooi)

Wiskunde

Wiskunde (minder gebruikelijk: mathematiek, mathematica of mathesis) is een formele wetenschap die onder andere getallen, patronen en abstracte structuren bestudeert.

Bekijken 19e eeuw en Wiskunde

Workum

Workum (Fries: Warkum) is een stad in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.

Bekijken 19e eeuw en Workum

Yucatán (schiereiland)

Satellietfoto van Yucatán Yucatán (Yucateeks Maya: Lu'umil kuuts yéetel kéeh of Uuyut'aan) is een schiereiland tussen de Golf van Mexico, Straat Yucatán en de Caribische Zee.

Bekijken 19e eeuw en Yucatán (schiereiland)

Zieke man van Europa

Karikatuurtekening uit 1898 van de "zieke man van Europa" De zieke man van Europa was de bijnaam van het Ottomaanse Rijk aan het einde van zijn bestaan in de 19e eeuw en duidt op de eens zo machtige positie van het land, dat tot in de 18e eeuw een serieuze rivaal was van vooral Rusland en Oostenrijk.

Bekijken 19e eeuw en Zieke man van Europa

Zink (element)

Zink is een scheikundig element met symbool Zn en atoomnummer 30.

Bekijken 19e eeuw en Zink (element)

Zinkzalf

miniatuur Zinkzalf is een vrij te verkrijgen zalf, bestaande uit zinkoxide en vaseline.

Bekijken 19e eeuw en Zinkzalf

1789

Lavoisier De bestorming van de Bastille op 14 juli 1789 Het jaar 1789 is het 89e jaar in de 18e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1789

1801

Na het concordaat zweren de kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders hun trouw aan de staat Het jaar 1801 is het 1e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1801

1802

Het jaar 1802 is het 2e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1802

1810

executie van Andreas Hofer 19 april: Caracas, Venezuela komt in opstand tegen de Franse bezetting van Spanje Het jaar 1810 is het 10e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1810

1816

Ramses II Het jaar 1816 is het 16e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1816

1817

Manneken Pis Het jaar 1817 is het 17e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1817

1824

Het jaar 1824 is het 24e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1824

1825

Het jaar 1825 is het 25e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1825

1830

Het jaar 1830 is het 30e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1830

1834

Het jaar 1834 is het 34e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1834

1839

Het jaar 1839 is het 39e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1839

1843

Het jaar 1843 is het 43e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1843

1847

Koningin Victoria door Franz Xaver Winterhalter, 1847 Afbeelding van een ''bunyip-schedel'' uit ''The Tasmanian Journal of Natural Science'', januari 1847 Bazel, 1847 Het jaar 1847 is het 47e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1847

1848

Het jaar 1848 is het 48e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1848

1858

Het jaar 1858 is het 58e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1858

1865

Noordelijke soldaten op de trappen van het Witte Huis van de verslagen Confederatie Executie van Mary Surratt, Lewis Powell, David Herold en George Atzerodt, verdacht van samenzwering bij de moord op Abraham Lincoln, op 7 Juli 1865, Fort McNair in Washington, D.C. Het jaar 1865 is het 65e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1865

1866

Het jaar 1866 is het 66e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1866

1867

De executie van Maximiliaan van Mexico in 1867, geschilderd door Édouard Manet Hongersnood in Bangalore, India in 1867 Het jaar 1867 is het 68e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1867

1869

Het jaar 1869 is het 69e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1869

1870

Het jaar 1870 is het 70e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1870

1870-1879

Thomas Edison De jaren 1870-1879 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 19e eeuw.

Bekijken 19e eeuw en 1870-1879

1871

Het jaar 1871 is het 71e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1871

1881

De Dodge City Vredescommissie met Earp tweede van links voorste rij Het jaar 1881 is het 81e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1881

1890

Leo von Caprivi (Foto: Koloniales Bildarchiv in Frankfurt a. Main) Het jaar 1890 is het 90e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1890

1900

Gesneuvelde Boer bij Spionkop Little Italy, New York in 1900 Het jaar 1900 is het 100e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1900

1901

De moordaanslag op McKinley (6 september 1901) Het jaar 1901 is het eerste jaar in de 20e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1901

1914

Vanity Fair magazine, editie van juni 1914. 1914 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 1914

2008

Het jaar 2008 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 2008

2009

Het jaar 2009 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken 19e eeuw en 2009

2e millennium

Het tweede millennium was de periode van duizend jaar die begon op 1 januari 1001 en eindigde op 31 december 2000.

Bekijken 19e eeuw en 2e millennium

Ook bekend als 1800-1899, 19de eeuw, Negentiende eeuw.

, Brood, Bureaucratie, Burgerlijk recht, Cacaoboon, Californië, Carl Benz, Carl Bosch, Carl Friedrich Gauss, Carl Wilhelm Siemens, Cement (bouwmateriaal), Centimeter, Charles Darwin, Charles Dickens, Charles Lyell, Charles Macintosh, Charlotte Brontë, China, Christelijke Afgescheiden Gemeenten, Christelijke jaartelling, Christelijke zending, Christendom, Chromolithografie, Cimetière du Père-Lachaise, Circus (attractie), Clara Schumann, Claude Henri de Saint-Simon, Coöperatie, Code Napoléon, Code pénal, Codificatie, Cokes, Computer, Confectie, Congres van Wenen, Continentaal stelsel, Craniometrie, Creationisme, Crinoline, Culturele antropologie, Cultuurstelsel, Dagbladzegel, Daguerreotypie, Dakgoot, Darwinisme, David Livingstone, David Ricardo, De drie musketiers, De facto, De leeuw van Vlaanderen, Decimeter, Deense Gouden Eeuw, Degelpers, Dienstplicht, Dierenbescherming, Dierentuin, Dinosauriërs, Diplomatie, Dissociatieve identiteitsstoornis, Dmitri Mendelejev, Doleantie, Dolhuis, Duim (lengtemaat), Duits, Duits idealisme, Duitse Bond, Duitse Keizerrijk, Eclecticisme, Economisch liberalisme, Eczeem, Eenheidsstaat, Eerste Wereldoorlog, Egyptische hiërogliefen, El (lengtemaat), Elizabeth Fry, Elzas-Lotharingen, Emily Brontë, Envelop (briefomslag), Epidemie, Epilepsie, Ernst Haeckel, Escargot, Etnische zuivering, Eugène Viollet-le-Duc, Evolutietheorie, Evolutionisme, Fabriek, Ferdinand Lassalle, Feuilleton, Fiets, Film (cinematografie), Fjodor Dostojevski, Fotografie, Frans, Frans Jozef I van Oostenrijk, Frans-Duitse Oorlog, Franse keuken, Franse Revolutie, Franskiljons, Franz Liszt, Franz Schubert, Frédéric Chopin, Freiberg (stad), Frenologie, Friedrich List, Friedrich Ludwig Jahn, Friedrich Nietzsche, Friedrich Schleiermacher, Friedrich von Schelling, Friesland, Fulbe, Gasfabriek, Gaslicht, Gedwongen winkelnering, Geertruida Bosboom-Toussaint, Gemeente (bestuur), Gemene gronden, Genetische variatie, Georg Cantor, Georg Friedrich Grotefend, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, George Boole, George Sand, Geschut, Gewapend beton, Gewoonterecht, Gezinsplanning, Gietijzer, Giuseppe Garibaldi, Goud, Gouda, Great Britain (schip, 1845), Grietje Jansen-Anker, Grind, Grondwater, Grondwet, Grote Oceaan, Grote Oosterse Kwestie, Grote Trek (Zuid-Afrika), Gustav Mahler, H.J. Heinz Company, Hans Christian Andersen, Haskala, Haven van Amsterdam, Haven van Antwerpen, Haven van Rotterdam, Hôpital de la Salpêtrière, Heinrich Hertz, Heinrich Lenz, Helena Blavatsky, Hendrik Conscience, Hendrik Copijn, Hendrik Willem Mesdag, Henri Poincaré, Henry Rawlinson (archeoloog), Herziene Rijnvaartakte, Highgate Cemetery, Hindoeïsme, Hindoestanen, Historische roman, Hoge hoed, Homeopathie, Homo oeconomicus, Hondenkar, Hoogoven, Horeca, Huisnijverheid, Hygiëne, Hypnose, Hysterie, Idealisme, Ignaz Moscheles, Ignaz Semmelweis, IJzer (element), IJzeren Rijn, Immanuel Kant, Imperialisme, Impressionisme, Indigo (kleurstof), Indische rubberboom, Individualisme, Indochina, Industrialisatie, Industriële revolutie, Informatica, Internationale handel, Internationale Telecommunicatie-unie, Iran, Isambard Kingdom Brunel, Ivanhoe (roman), Jacobus Ludovicus Conradus Schroeder van der Kolk, Jacques Offenbach, James Clerk Maxwell, James Tyler Kent, Jan David Zocher, Jan Frederik Oltmans, Jane Austen, Janplezier, Japan, Jean-François Champollion, Jean-Martin Charcot, Jeremy Bentham, Jeugdliteratuur, Jim Crow-wetten, Johan Rudolph Thorbecke, Johann Gottlieb Fichte, Johann Nepomuk Hummel, Johann Strauss jr., Johann Wolfgang von Goethe, Johannes Brahms, Johannes van der Giessen, John D. Rockefeller, John Field, John L. Sullivan, John Stuart Mill, Jordaan (Amsterdam), Joseph Aspdin, Joseph Lister, Joseph Monier, Jules Verne, Justus von Liebig, Kaapkolonie, Kachel, Kadjaren, Kapitalisme, Kapoen, Karl Marx, Kastenoorlog, Katsushika Hokusai, Kaukasus (gebied), Keizerrijk Oostenrijk, Kerstening, Ketchup, Kinderarbeid, Klemens von Metternich, Kleurstof, Koepokken, Koninklijk Hongarije (1526-1867), Korea, Kozakken, Krant, Krim-Tataren, Ku Klux Klan, Kunstenaarskolonie, Kunstformen der Natur, Kurhaus (Scheveningen), Kuuroord, Kwelspel, Landauer (rijtuig), Lapis lazuli, Late landschapsstijl, Latijn, Latijns-Amerika, Leesmuseum, Leonard Springer, Liberalisme, Lichtgas, Limburg (Nederlandse provincie), Logica, Londen, Lord Byron, Lorgnet, Louis Pasteur, Louis Vicat, Luchtballon, Luchtfotografie, Luchtpost, Ludwig Boltzmann, Ludwig van Beethoven, Luik-Bastenaken-Luik, Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, Macadam, Madame de Staël, Magyarisatie, Manufactuur (bedrijf), Maori (volk), Margarine, Marie-Antoine Carême, Materialisme (filosofie), Materialisme (levenshouding), Matigingsbeweging, Matthew Calbraith Perry, Maya's (volk), Mechanisering, Meekrap, Meijiperiode, Meter, Metriek stelsel, Metropool (stad), Mexico (land), Michael Faraday, Michail Bakoenin, Midlands (Engeland), Mijnbouw, Missie (Katholieke Kerk), Missionaris, Monaco, Monotheïsme, Monroedoctrine, Multiculturalisme, Multiple sclerose, Nachtwakersstaat, Nafta (koolwaterstof), Napoleon Bonaparte, Napoleon III, Nationalisme, Natuurkunde, Natuurlijke historie, Natuurlijke selectie, Natuurvolk, Nederlands-Indië, Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap, Nederlandsch Zendeling Genootschap, Nederlandse Hervormde Kerk, Neogotiek, Neostijlen, Nieuw-Malthusiaanse Bond, Nieuw-Zeeland, Nikola Tesla, Nikolaj Frederik Severin Grundtvig, Nikolaj Rezanov, Noord-Amerika, Noord-Brabant, Noord-Duitse Bond, Noordzeekanaal, Nutsleeszaal, Nutsspaarbank, Olympische Zomerspelen 1896, Omnibus (vervoermiddel), Onderwijs, Oneindigheid, Ontdekkingsreis, Ontkorrelmachine, Ontmanteling, Oostenrijk-Hongarije, Oostenrijks-Pruisische Oorlog, Opéra comique (genre), Open haard, Operette, Opiumoorlogen, Otto von Bismarck, Ottomaanse Rijk, Overheidsschuld, Paardentram, Palm (lengtemaat), Panslavisme, Parapsychologie, Parijse salon, Parkhotel Valkenburg, Parlementaire democratie, Paus, Pension, Periodisering, Perzisch, Petroleumlamp, Pierre Cuypers, Pierre de Coubertin, Pierre-Joseph Proudhon, Pittsburgh, Polka, Portlandcement, Positivisme, Postbedrijf, Postkantoor, Postkoets, Postzegel, Prentenboek, Productiefactor, Productiviteit (economie), Programmeertaal, Protestantisme, Prototype, Pseudowetenschap, Quadrille, Rail (spoorwegen), Rationalisering (sociologie), Réveil, Realisme (literatuur), Realpolitik, Rechtspraak, Rechtsstaat, Recreatie, Rede, Regenjas, Regenpijp, Revolutie, Richard Wagner, Rijkspostspaarbank, Rijksstraatweg, Rijkswegenplan, Riool, Robert Owen, Robert Schumann, Rochdale (plaats), Rode Kruis, Roman (literatuur), Romantiek (stroming), Rooms-Katholieke Kerk, Rosmolen, Ruhrgebied, Rusland, Samuel Hahnemann, Samuel Sarphati, Søren Kierkegaard, Scheepsbouw, School van Barbizon, Simón Bolívar, Singspiel, Slavernij, Slavische volkeren, Slop, Sociale klasse, Socialisme, Society for Psychical Research, Spaanse Rijk, Spijkerschrift, Spiritisme, Spoorwegen, Staal (legering), Stadsmuur, Stadspark, Stadsrechten, Standaardisatie, Standaardtaal, Standenmaatschappij, Steenkool, Steenslag, Sterke drank, Stoombad, Stoomboot, Stoommachine, Stoomtram, Straatverlichting, Strafrecht, Stroopwafel, Telefonie, Telegrafie, Temesbanaat, The Great Game, Thermen van Spa, Thomas Edison, Thomas Malthus, Toilet, Toverlantaarn, Trans-Atlantische slavenhandel, Transsylvanië, Trekschuit, Turf (brandstof), Turnen, Tweede industriële revolutie, Twente, Uitwisselbare onderdelen, Unitarisme (patriottentijd), Usman dan Fodio, Utilitarisme, Vaccin, Van Houten (chocoladefabriek), Vélocipède, Veenkolonie, Veluwe, Verdrag van Londen (1839), Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Verlichting (stroming), Vermiljoen, Verstedelijking, Vervreemding, Victor Hugo, Victoria van het Verenigd Koninkrijk, Victoriawatervallen, Vincent van Gogh, Vlaamse emigratie naar Wallonië, Voetbal, Volkssoevereiniteit, Vooruitgangsgeloof, Vrijhandel, Vroeg socialisme, Waals industrieel bekken, Walter Scott (schrijver), Waterleiding, Waterstaatskerk, Weense wals, Wereldpostunie, Werkende klasse, Westerschelde, Wet (wetenschap), Wet van Lenz, Wetenschappelijk socialisme, Wetenschappelijke bedrijfsvoering, Wielerklassieker, Wilde Westen, Wilhelm Röntgen, Willem Bilderdijk, Willem I der Nederlanden, William Ewart Gladstone, William Wilberforce, Wimbledon (tennistoernooi), Wiskunde, Workum, Yucatán (schiereiland), Zieke man van Europa, Zink (element), Zinkzalf, 1789, 1801, 1802, 1810, 1816, 1817, 1824, 1825, 1830, 1834, 1839, 1843, 1847, 1848, 1858, 1865, 1866, 1867, 1869, 1870, 1870-1879, 1871, 1881, 1890, 1900, 1901, 1914, 2008, 2009, 2e millennium.

Unionpedia is een concept map of een semantisch netwerk organiseerde als een encyclopedie of een woordenboek. Het geeft een korte omschrijving van elk concept en haar relaties.

Dit is een enorme online mentale kaart die dient als basis voor concept diagrammen. Het is gratis te gebruiken en elk artikel of document kan worden gedownload. Het is een hulpmiddel, resource of verwijzing voor studie, onderzoek, onderwijs, het leren of onderwijs, die kunnen worden gebruikt door docenten, onderwijzers, leerlingen of studenten; voor de academische wereld: voor school, primaire, secundaire, middelbare school, midden, universiteit, technische opleiding, universiteit, bachelor, master of doctoraal niveau; for papers, rapporten, projecten, ideeën, documentatie, enquêtes, samenvattingen, of scriptie. Hier is de definitie, uitleg, beschrijving, of de betekenis van elke significante waarop u informatie nodig, en een lijst van de bijbehorende concepten als een verklarende woordenlijst. Verkrijgbaar in het Nederlands, Engels, Spaans, Portugees, Japans, Chinees, Frans, Duits, Italiaans, Pools, Russisch, Arabisch, Hindi, Zweeds, Oekraïens, Hongaars, Catalaans, Tsjechisch, Hebreeuws, Deens, Fins, Indonesisch, Noors, Roemeense, Turks, Vietnamees, Koreaans, Thais, Grieks, Bulgaars, Kroatisch, Slowaaks, Litouws, Filipino, Lets, Ests en Sloveens. Meer talen binnenkort.

De informatie is gebaseerd op artikelen van Wikipedia en andere Wikimedia-projecten, en is beschikbaar onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen Licentie.

Unionpedia wordt niet onderschreven door of gelieerd aan de Wikimedia Foundation.

Google Play, Android en het logo van Google Play zijn handelsmerken van Google Inc.

Privacybeleid