Inhoudsopgave
142 relaties: A History of Philosophy (Copleston), Algemene wil, Analytische filosofie, Andesbeschavingen, Antithese (filosofie), Apocalyps, Apollinisch, Archè, Aristocratie, Aristoteles, Arnold Joseph Toynbee, Arnold Toynbee, Augustinus van Hippo, Azteken, Babylonië, Bureaucratie, Carl Gustav Hempel, China, Christendom, Cultuurfilosofie, Cyclustheorie, Dag des oordeels, De civitate Dei, De ondergang van het Avondland, Demagogie, Democratie, Democritus, Dialectiek, Dionysius van Halicarnassus, Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes, Doriërs, Duizendjarig vrederijk, Economie, Economische structuur, Edward Gibbon, Emancipatie, Eschatologie, Europa (werelddeel), Faust (sage), Fenomenologie, Fenomenologie van de geest, Fernand Braudel, Filosofie, Frank Ankersmit, Franse Revolutie, Frederick Copleston, Friedrich Engels, Geesteswetenschappen, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Geschiedenis, ... Uitbreiden index (92 meer) »
- Historiografie
A History of Philosophy (Copleston)
A History of Philosophy, gepubliceerd tussen 1946 en 1975, is de titel van de negendelige serie van de Engelse jezuïetenpriester Frederick Copleston S.J. over de geschiedenis van de westerse filosofie.
Bekijken Geschiedfilosofie en A History of Philosophy (Copleston)
Algemene wil
Du contrat social''. De volkswil of de algemene wil is de term van de Zwitsers-Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau voor volkssoevereiniteit.
Bekijken Geschiedfilosofie en Algemene wil
Analytische filosofie
De analytische filosofie is een stijl van filosoferen in de hedendaagse filosofie die gekenmerkt wordt door het streven naar helderheid in verwoording en argumentatie van het ideeëngoed, meer in het bijzonder in de natuurwetenschappen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Analytische filosofie
Andesbeschavingen
het Inca-rijk en zijn wegennet omvatten het grootste deel van de Andesbeschavingen De Andesbeschavingen waren complexe samenlevingen gedragen door een veelvoud van verschillende inheemse volkeren van het Andesgebied in Zuid-Amerika.
Bekijken Geschiedfilosofie en Andesbeschavingen
Antithese (filosofie)
Een antithese is een aan een these tegengestelde propositie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Antithese (filosofie)
Apocalyps
Albrecht Dürer, de vier ruiters van de Apocalyps Apocalyps (Oudgrieks: ἀποκάλυψις, apokálypsis, "onthulling") verwijst meestal naar het einde van de wereld.
Bekijken Geschiedfilosofie en Apocalyps
Apollinisch
Apollinisch betekent rustig (doordacht, overdacht en beheerst); deze term is ontleend aan de Griekse god Apollo.
Bekijken Geschiedfilosofie en Apollinisch
Archè
Thales Archè is Oudgrieks (ἀρχή) dat 'begin' betekent.
Bekijken Geschiedfilosofie en Archè
Aristocratie
Aristocratie (Oudgrieks: Van Dale, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, twaalfde druk Doorgaans geldt binnen een aristocratie dat het lidmaatschap erfelijk is.
Bekijken Geschiedfilosofie en Aristocratie
Aristoteles
Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Aristoteles
Arnold Joseph Toynbee
Arnold Joseph Toynbee (14 april 1889 – 22 oktober 1975) was een Brits historicus, wiens twaalfdelige analyse van de opkomst en ondergang van beschavingen, A Study of History (Een studie van de geschiedenis), geschreven van 1934 tot 1961, een synthese was van de wereldgeschiedenis, een metahistorie, gebaseerd op universele patronen van opkomst, bloei en verval, die de geschiedenis vanaf een wereldwijd perspectief bestudeerde.
Bekijken Geschiedfilosofie en Arnold Joseph Toynbee
Arnold Toynbee
Arnold Toynbee Arnold Toynbee (23 augustus 1852 – 9 maart 1883) was een Brits economisch historicus, bekend door zijn maatschappelijke inzet om het levenspeil van de arbeiders te verhogen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Arnold Toynbee
Augustinus van Hippo
''Augustinus en Monica'' door Ary Scheffer (1846) ''Ambrosius doopt Augustinus'' door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Peter Paul Rubens, ca. 1637 Afbeelding van Augustinus, Torhaus des Gutes Böddeken, Büren (Westfalen) Augustinus door Louis Comfort Tiffany, Lightner Museum, Florida Augustinus van Hippo (Latijn: Aurelius Augustinus Hipponensis), ook wel Sint-Augustinus genoemd, (Thagaste, 13 november 354 – Hippo, 28 augustus 430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader.
Bekijken Geschiedfilosofie en Augustinus van Hippo
Azteken
Azteekse Kalendersteen (replica) De Azteken of Mexica waren de dragers van een militaristische Meso-Amerikaanse beschaving die bestond tussen circa 1300 en 1521 in het huidige Mexico.
Bekijken Geschiedfilosofie en Azteken
Babylonië
Babylonië of het Babylonische Rijk was een koninkrijk in Mesopotamië van 1800 v.Chr. tot 539 v.Chr. Daarnaast wordt de term ook wel geografisch gebruikt om zuidelijk Mesopotamië aan te duiden, waarbij het noordelijk deel dan veelal als Assyrië wordt aangeduid.
Bekijken Geschiedfilosofie en Babylonië
Bureaucratie
Bureaucratie is een organisatiestructuur die gekenmerkt wordt door aan regels onderheven procedures, verdeling van verantwoordelijkheid, hiërarchie en onpersoonlijke relaties.
Bekijken Geschiedfilosofie en Bureaucratie
Carl Gustav Hempel
Carl Gustav Hempel (Oranienburg, 8 januari 1905 - Princeton (New Jersey), 9 november 1997) was een wetenschapsfilosoof en aanvankelijk een vertegenwoordiger van het logisch positivisme.
Bekijken Geschiedfilosofie en Carl Gustav Hempel
China
China is een groot land met een zeer lange geschiedenis, een oude beschaving en cultuur in Oost-Azië.
Bekijken Geschiedfilosofie en China
Christendom
alt.
Bekijken Geschiedfilosofie en Christendom
Cultuurfilosofie
Cultuurfilosofie is een vakgebied binnen de filosofie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Cultuurfilosofie
Cyclustheorie
Een cyclustheorie stelt dat de geschiedenis zichzelf herhaalt, in ieder geval in enkele essentiële onderdelen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Cyclustheorie
Dag des oordeels
''Laatste Oordeel''. 15e eeuw. Afkomstig uit ''Très Riches Heures du duc de Berry''. De dag des oordeels, jongste dag of het laatste oordeel is in de westerse profetische religies (zoroastrisme, jodendom, christendom en islam) de dag waarop over alle mensen een oordeel geveld zal worden door God.
Bekijken Geschiedfilosofie en Dag des oordeels
De civitate Dei
De civitate Dei (Latijn: Over de stad van God) is een werk van kerkvader Augustinus dat hij schreef tussen 413 en 426.
Bekijken Geschiedfilosofie en De civitate Dei
De ondergang van het Avondland
De ondergang van het Avondland (oorspronkelijke titel: Der Untergang des Abendlandes) is een tweedelig werk door de Duitse filosoof Oswald Spengler.
Bekijken Geschiedfilosofie en De ondergang van het Avondland
Demagogie
Demagogie (> demagogisch; van het Grieks δημος.
Bekijken Geschiedfilosofie en Demagogie
Democratie
Perikles spreekt de volksvergadering van Athene toe (geromantiseerde voorstelling door Philipp von Foltz, 1853). De Atheense volksvergadering geldt in het Westen als het oervoorbeeld van democratisch bestuur. Democratie (van het Grieks /dèmos, "volk" en /kratein, "heersen", dus letterlijk "volksheerschappij") is een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening.
Bekijken Geschiedfilosofie en Democratie
Democritus
Democritus van Abdera (Oudgrieks:, Dêmókritos; ca. 460 v.Chr. – ca. 370 v.Chr.) was een Grieks filosoof, astronoom, wiskundige en reiziger.
Bekijken Geschiedfilosofie en Democritus
Dialectiek
Dialectiek is een redeneervorm die gebruikmaakt van tegenstellingen om naar waarheid proberen te zoeken, dan wel een metafysica volgens welke zowel het denken als de wereld verandert c.q. zich ontwikkelt ten gevolge van tegenstellingen (Herakleitos, Hegel, Marx en navolgers).
Bekijken Geschiedfilosofie en Dialectiek
Dionysius van Halicarnassus
Dionysius van Halicarnassus (Oudgrieks: Διονύσιος, Dionusios) was een Griekstalige Romeinse auteur uit de 1e eeuw v.Chr. die leefde van 60 v.Chr.
Bekijken Geschiedfilosofie en Dionysius van Halicarnassus
Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes
''Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes'' Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes (ook wel bekend als het tweede Discours) is een werk geschreven door Jean-Jacques Rousseau.
Bekijken Geschiedfilosofie en Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes
Doriërs
De Doriërs, Oudgrieks:, Dōrieis, waren chronologisch de laatste groep van Griekssprekende stammen die vanuit de regio Epirus of zelfs vanuit Illyrië het Griekse schiereiland binnendrongen, vermoedelijk in de periode 1200-1000 v.Chr.
Bekijken Geschiedfilosofie en Doriërs
Duizendjarig vrederijk
Het Duizendjarig vrederijk of Duizendjarige Rijk is een profetie in het Bijbelboek Openbaring volgens welke Jezus Christus na zijn wederkomst op aarde Satan (de duivel) zal opsluiten en een wereldwijd vrederijk stichten dat duizend jaar duurt.
Bekijken Geschiedfilosofie en Duizendjarig vrederijk
Economie
Economie (uit het Oudgriekse oikos (οἶκος), huis en nomos (νόμος), regel; letterlijk dus huishoudkunde) is een wetenschap die zich bezighoudt met de keuzes die mensen maken bij de productie, distributie en consumptie van goederen en diensten.
Bekijken Geschiedfilosofie en Economie
Economische structuur
Een economische structuur betreft de min of meer duurzame grondslagen van de economie van een land of regio.
Bekijken Geschiedfilosofie en Economische structuur
Edward Gibbon
Edward Gibbon (8 mei (gregoriaanse kalender) 1737, Putney - 16 januari 1794, Londen) was een Engels historicus, bekend om zijn uitzonderlijke beschrijving van de ondergang van het Romeinse Rijk: The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (De geschiedenis van de neergang en val van het Romeinse Rijk, uitgegeven als Verval en ondergang van het Romeinse Rijk).
Bekijken Geschiedfilosofie en Edward Gibbon
Emancipatie
Emancipatie (van het Latijnse emancipatio) is het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving vanuit een achtergestelde positie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Emancipatie
Eschatologie
Eschatologie (van het Griekse τὰ ἔσχατα, ta és-chata, "de laatste dingen", en λόγος, lógos, "woord" en in bredere zin "leer") is een theologisch begrip dat de "leer van de laatste dingen" betekent.
Bekijken Geschiedfilosofie en Eschatologie
Europa (werelddeel)
Europa is het werelddeel dat zich bevindt ten westen van het werelddeel Azië en ten noorden van het werelddeel Afrika.
Bekijken Geschiedfilosofie en Europa (werelddeel)
Faust (sage)
Faust of Dokter Faustus, uitgave uit 1620MephistoWalpurgisnacht uit Faust, 1829Faust is een legendarische figuur, gebaseerd op de Duitse magiër en medicus Johann Faust.
Bekijken Geschiedfilosofie en Faust (sage)
Fenomenologie
Edmund Husserl, grondlegger van de fenomenologie. De fenomenologie (van Oudgrieks φαινόμενον phainómenon 'het zichtbare', 'verschijning' en λόγος lógos 'rede', 'leer') is een filosofische stroming in de hedendaagse filosofie - ontstaan op de grens van de 19e en 20e eeuw -, die uitgaat van de directe en intuïtieve ervaring van fenomenen en hieruit de essentiële eigenschappen van ervaringen en de essentie van wat men ervaart, probeert af te leiden.
Bekijken Geschiedfilosofie en Fenomenologie
Fenomenologie van de geest
Georg Wilhelm Friedrich Hegel De Fenomenologie van de geest (Phänomenologie des Geistes) is een filosofisch boek van G.W.F. Hegel uit 1807.
Bekijken Geschiedfilosofie en Fenomenologie van de geest
Fernand Braudel
Gedenkplaquette in Parijs Fernand Braudel (Luméville-en-Ornois, 24 augustus 1902 – Cluses, 27 november 1985) was een Frans historicus.
Bekijken Geschiedfilosofie en Fernand Braudel
Filosofie
De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.
Bekijken Geschiedfilosofie en Filosofie
Frank Ankersmit
Franklin Rudolf (Frank) Ankersmit (Diepenveen, 20 maart 1945) is een Nederlands historicus en filosoof.
Bekijken Geschiedfilosofie en Frank Ankersmit
Franse Revolutie
Jeanne-Louise (Nanine) Vallain (1767-1815), Museum van de Franse Revolutie De Franse Revolutie (1789–1799)"Het is gebruikelijk de omwenteling te laten beginnen met de bijeenkomst van de Staten-Generaal op 5 mei 1789 en te laten eindigen óf met de val van Robespierre (27 juli 1794), óf met de staatsgreep van Bonaparte (24 dec.
Bekijken Geschiedfilosofie en Franse Revolutie
Frederick Copleston
Frederick Copleston Frederick Charles Copleston (Taunton, 10 april 1907 – Londen, 3 februari 1994) was een Britse jezuïet en filosoof, vooral bekend van zijn negendelige A History of Philosophy die tussen 1946 en 1975 verscheen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Frederick Copleston
Friedrich Engels
Friedrich Engels (Barmen (Wuppertal), 28 november 1820 - Londen, 5 augustus 1895) was een Duitse industrieel, sociaal wetenschapper, auteur en filosoof.
Bekijken Geschiedfilosofie en Friedrich Engels
Geesteswetenschappen
Geesteswetenschappen, ook wel Studia Humanitatis genoemd, zijn wetenschappen, die zich bezighouden met de geestesproducten van de mens: talen, zowel de linguïstiek als de studie van elke taal, geschiedenis, filosofie, muziekwetenschap, literatuurwetenschap, cultuurwetenschappen, kunstgeschiedenis, en theologie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Geesteswetenschappen
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (Stuttgart, 27 augustus 1770 – Berlijn, 14 november 1831) was een Duitse filosoof en een van de centrale representanten van het Duitse idealisme.
Bekijken Geschiedfilosofie en Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Geschiedenis
allegorie van geschiedenis), Nikolaos Gyzis, 1892 Geschiedenis is onder meer de vakdiscipline die zich bezighoudt met de studie van chronologische ordening van gebeurtenissen in het verleden, zich daarbij baserend op een kritisch onderzoek van bronnen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Geschiedenis
Geschiedenis van de filosofie
De geschiedenis van de filosofie is het geheel van theorieën en doctrines die door de eeuwen heen door denkers werden geformuleerd.
Bekijken Geschiedfilosofie en Geschiedenis van de filosofie
Geschiedenis van de westerse beschaving
De geschiedenis van de westerse beschaving valt grotendeels samen met de geschiedenis van Europa en wordt ingedeeld in verschillende periodes.
Bekijken Geschiedfilosofie en Geschiedenis van de westerse beschaving
Geschiedenis van Griekenland
De geschiedenis van Griekenland, en met name de Griekse beschaving uit de Oudheid, neemt een bijzondere plaats in voor het begrijpen van de westerse wereld.
Bekijken Geschiedfilosofie en Geschiedenis van Griekenland
Geschiedschrijving
Geschiedschrijving of historiografie is de geschreven interpretatie van het verleden.
Bekijken Geschiedfilosofie en Geschiedschrijving
Giambattista Vico
Giambattista Vico of Giovan Battista Vico (Napels, 23 juni 1668 - aldaar, 23 januari 1744) was een Italiaans filosoof, jurist en een voorloper van de geschiedfilosofie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Giambattista Vico
Herodotus
Herodotus Romeinse kopie van een Grieks origineel uit de 4e eeuw v.Chr. Herodotus of Herodotos (Grieks: Ἡρόδοτος, Hēródotos; ca. 485 - ca. 425 v.Chr.) was een Grieks historicus afkomstig uit Halicarnassus.
Bekijken Geschiedfilosofie en Herodotus
Hesiodos
Hesiodos (Oudgrieks), of Hesiodus (Latijn), is na Homeros de oudst bekende Griekse dichter.
Bekijken Geschiedfilosofie en Hesiodos
Historicisme
Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Historicisme is de theorie die stelt dat de geschiedenis zich onwrikbaar en onvermijdelijk volgens vaste wetten, die kunnen worden ontdekt, naar een bepaalde eindsituatie beweegt.
Bekijken Geschiedfilosofie en Historicisme
Historisch materialisme
Historisch materialisme (Histomat), of de materialistische opvatting van de geschiedenis, is de (voornamelijk) marxistische benadering van de geschiedschrijving, waarin materiële en economische omstandigheden een centrale rol spelen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Historisch materialisme
Idealisme
Idealisme is de verzamelnaam voor een aantal verschillende filosofische stromingen en standpunten, die de afhankelijkheid van de werkelijkheid van het bewustzijn benadrukken.
Bekijken Geschiedfilosofie en Idealisme
Idee zu einer allgemeinen Geschichte in weltbürgerlicher Absicht
Idee zu einer allgemeinen Geschichte in weltbürgerlicher Absicht is een 17 pagina's tellend essay van Immanuel Kant dat in 1784 verscheen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Idee zu einer allgemeinen Geschichte in weltbürgerlicher Absicht
India
India, officieel de Republiek India (Hindi: भारत गणराज्य, Bhārat Gaṇarājya, Engels: Republic of India), is een land in Zuid-Azië.
Bekijken Geschiedfilosofie en India
Ionië
Ionië in de oudheid Ionië als Griekse provincie, 1920-1923 Ionië was in de oudheid een landstreek langs de westkust van Klein-Azië.
Bekijken Geschiedfilosofie en Ionië
Islamitische veroveringen
ibadieten De islamitische veroveringen zijn alle geslaagde veldtochten onder leiding van de islamitische profeet Mohammed en zijn opvolgers, de kaliefen, van 622 (de hidjra) tot de afschaffing van het laatste, Ottomaanse kalifaat in 1924.
Bekijken Geschiedfilosofie en Islamitische veroveringen
Jacques-Bénigne Bossuet
Jacques-Bénigne Bossuet (Dijon, 27 september 1627 - Parijs, 12 april 1704) was een Frans bisschop en schrijver, vooral bekend vanwege zijn preken ("sermons") en lijkredes ("Oraisons Funèbres").
Bekijken Geschiedfilosofie en Jacques-Bénigne Bossuet
Jan Romein
Jan Marius Romein (Rotterdam, 30 oktober 1893 – Amsterdam, 16 juli 1962) was een Nederlandse historicus en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.
Bekijken Geschiedfilosofie en Jan Romein
Jean-Jacques Rousseau
Du Contract Social" uit 1762, gedrukt in Amsterdam. Jean-Jacques Rousseau (Genève, 28 juni 1712 – Ermenonville, 2 juli 1778) was een baanbrekend filosoof en schrijver.
Bekijken Geschiedfilosofie en Jean-Jacques Rousseau
Johan Huizinga
Johan Huizinga (Groningen, 7 december 1872 – De Steeg, 1 februari 1945) was een Nederlands historicus.
Bekijken Geschiedfilosofie en Johan Huizinga
Johann Gottfried von Herder
Johann Gottfried (von) Herder (Mohrungen in Oost-Pruisen, na 1945 Morąg 25 augustus 1744 – Weimar, 18 december 1803) was een Duitse dichter, filosoof en theoloog.
Bekijken Geschiedfilosofie en Johann Gottfried von Herder
Kennistheorie
Kennistheorie of epistemologie (Oudgrieks: ἐπιστήμη, epistēmē: kennis en λόγος, logos: leer), ook wel kentheorie, kennisleer, kenleer of criteriologie genaamd, is de tak van de filosofie die de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het weten onderzoekt.
Bekijken Geschiedfilosofie en Kennistheorie
Klassieke oudheid
90px De klassieke oudheid of Grieks-Romeinse oudheid is een periode, die in het algemeen wordt aangehouden in de geschiedschrijving van de westerse wereld.
Bekijken Geschiedfilosofie en Klassieke oudheid
Lezingen over de filosofie van de geschiedenis
G.W. Hegel Lezingen over de filosofie van de geschiedenis (Duitse titel: Vorlesungen über die Philosophie der Weltgeschichte) is een belangrijk werk van de Duitse filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel, oorspronkelijk gepresenteerd in de vorm van een reeks lezingen aan de Universiteit van Berlijn in 1822, 1828 en 1830.
Bekijken Geschiedfilosofie en Lezingen over de filosofie van de geschiedenis
Lineariteit
Lineair betekent 'rechtlijnig' (Latijn: linearis, 'uit een lijn bestaand').
Bekijken Geschiedfilosofie en Lineariteit
Magnum opus
Magnum opus of opus magnum (Latijn: groot werk) is de benaming die meestal aan het hoofdwerk, het grootste of belangrijkste werk van bijvoorbeeld een auteur, wetenschapper of kunstenaar wordt gegeven.
Bekijken Geschiedfilosofie en Magnum opus
Magus
Een magus (meervoud magi, Chaldeeuws: mag, Grieks: μάγος mágos, mv magoi) was een Perzische priester van het zoroastrisme.
Bekijken Geschiedfilosofie en Magus
Materialisme (filosofie)
Materialisme is een stroming binnen de filosofie die de werkelijkheid, ook emoties en andere processen in het menselijk brein, uiteindelijk herleidt tot materie; dit in tegenstelling tot het idealisme en tot het spiritualisme.
Bekijken Geschiedfilosofie en Materialisme (filosofie)
Maya's (volk)
De Maya's (Yucateeks Maya: maaya'ob, Spaans: mayas) zijn een volk in het zuiden van Mexico en noordelijk Centraal-Amerika.
Bekijken Geschiedfilosofie en Maya's (volk)
Meso-Amerika
Klassieke Periode De archeologische opgraving Tazumal in Chalchuapa, El Salvador Copán is een archeologische opgraving in het westen van Honduras, niet ver van de grens van Guatemala Palenque Teotihuacán Meso-Amerika is een cultureel-historisch gebied dat zich uitstrekt van Centraal-Mexico tot Nicaragua.
Bekijken Geschiedfilosofie en Meso-Amerika
Mesopotamië
Mesopotamië (Oud-Grieks voor tussen de rivieren) of Tweestromenland, (Aramees: Beth Nahrin ܒܝܬ ܢܗܪܝܢ, Arabisch: بلاد مابين النهرين, Bilad ma bayn Al-Nahrayn of بلاد الرافدين, Bilad ar-Rafidayn, Grieks: Μεσοποταμία, Perzisch: بینالنهرین ook بِینُ الْنَهرِین of میانْ دو رود, Turks: Mezopotamya) is het gebied rond de rivieren Tigris (ca.
Bekijken Geschiedfilosofie en Mesopotamië
Messias
Een messias is een bevrijder van een groep mensen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Messias
Middeleeuwen
Mainzer Dom vanuit het zuidwesten De middeleeuwen (letterlijk tussenliggende eeuwen) (ca. 500 tot ca. 1500) vormen, in de historiografische indeling of periodisering van de geschiedenis van Europa, de periode tussen de klassieke oudheid en de vroegmoderne tijd.
Bekijken Geschiedfilosofie en Middeleeuwen
Monarchie
Subnationale monarchie Een monarchie is van origine een regeringsvorm waarbij de macht bij één persoon berust, de monarch.
Bekijken Geschiedfilosofie en Monarchie
Mythe
Voorstellingen van diverse mythen Een mythe (Oudgrieks:, mȳthos, 'woord'/'verhaal') is een woord dat van meet af paradoxaal is.
Bekijken Geschiedfilosofie en Mythe
Napoleon Bonaparte
Napoleon Bonaparte (Ajaccio, 15 augustus 1769 – Sint-Helena, 5 mei 1821), gedoopt als Napoleone di Buonaparte, was een Frans generaal en dictator tijdens de laatste regeringen van de Franse Revolutie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Napoleon Bonaparte
Narratologie
Narratologie is een tekstbenadering in de literaire kritiek en in de antropologie, die het vertellen (of de vertelwijze) van verhalen als haar studieobject kiest.
Bekijken Geschiedfilosofie en Narratologie
Naturalisme (filosofie)
Het naturalisme in de filosofie is de opvatting dat er alleen natuur bestaat.
Bekijken Geschiedfilosofie en Naturalisme (filosofie)
Nicolas de Condorcet
Marie Jean Antoine Nicolas de Caritat, markies de Condorcet (Ribemont, 17 september 1743 – Bourg-la-Reine, 28 maart 1794) was een Franse filosoof, wiskundige en politicus (en vroege politieke wetenschapper) die het concept van de methode Condorcet ontwikkelde.
Bekijken Geschiedfilosofie en Nicolas de Condorcet
Oligarchie
Bij een oligarchie (Oudgrieks: ὀλίγος (oligos).
Bekijken Geschiedfilosofie en Oligarchie
Oorzakelijkheid
Oorzakelijkheid, causaliteit, de wet van oorzaak en gevolg, causaal verband of causaal mechanisme (2015): Oorzakelijke mechanismen en verklaringsmodellen voor regelovertredend gedrag, Academia Press is het directe mechanische verband tussen een oorzaak en een gevolg.
Bekijken Geschiedfilosofie en Oorzakelijkheid
Oswald Spengler
Oswald Spengler Oswald Arnold Gottfried Spengler (Blankenburg, 29 mei 1880 - München, 8 mei 1936) was een Duits geschiedfilosoof en cultuurhistoricus.
Bekijken Geschiedfilosofie en Oswald Spengler
Oude Egypte
Kaart van het oude Egypte met alle grote steden en plaatsen uit de dynastieke periodes (ca. 3150-30 v.Chr.). Het oude Egypte was een beschaving die rond 3300 v.Chr. is ontstaan langs de Nijl.
Bekijken Geschiedfilosofie en Oude Egypte
Paradigma (wetenschapsfilosofie)
Een paradigma is het stelsel van modellen en theorieën dat, binnen een gegeven wetenschappelijke discipline, het denkkader vormt van waaruit de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt.
Bekijken Geschiedfilosofie en Paradigma (wetenschapsfilosofie)
Paul Ricœur
Paul Ricœur (Valence, 27 februari 1913 – Châtenay-Malabry, 20 mei 2005) was een Franse filosoof.
Bekijken Geschiedfilosofie en Paul Ricœur
Pax Romana
AR Antoninianus van Gordianus III, geslagen Antiochië 243-244 nChr. Op de keerzijde wordt 'Pax Augusta' afgebeeld. Pax Romana betekent "Romeinse Vrede".
Bekijken Geschiedfilosofie en Pax Romana
Perzische Rijk
Safawieden 1501 – 1722 Het Perzische Rijk (Perzisch: شاهنشاهی ایران, Šâhanšâhiye Irân, letterlijk: "Keizerrijk Iran") was een uitgestrekt rijk in West-Azië waarover een aantal Iraanse/Perzische dynastieën hebben geregeerd.
Bekijken Geschiedfilosofie en Perzische Rijk
Plato
Plato (Oudgrieks:, Plátōn; Athene, ca. 427 v.Chr. – aldaar, 347 v.Chr.) was een Grieks filosoof en schrijver.
Bekijken Geschiedfilosofie en Plato
Plutarchus
Fantasieportret van Plutarchus uit de vertaling van diens Parallelle Levens uit 1565. Ploutarchos, Oudgrieks:, of Plutarchus, Romeinse naam: L. Mestrius Plutarchus, was een belangrijke historicus en filosoof uit de tijd van het oude Griekenland.
Bekijken Geschiedfilosofie en Plutarchus
Polis (stad)
Akropolis van Athene Polis, meervoud, poleis, Oudgrieks:, pólis, oorspronkelijk: burcht, is een zelfstandig naamwoord, door de Grieken gebruikt voor zowel een socio-politiek gegeven, een socio-geografisch gegeven, als voor een burcht, de oorspronkelijke betekenis.
Bekijken Geschiedfilosofie en Polis (stad)
Polynesiërs
Polynesiërs vormen een etnolinguïstische groep van nauw verwante volkeren die inheems zijn in Polynesië (de eilanden in de Polynesische Driehoek), een uitgestrekt gebied van Oceanië in de Grote Oceaan.
Bekijken Geschiedfilosofie en Polynesiërs
Positivisme
Auguste Comte, een van de grootste exponenten van het positivisme. Het positivisme is de filosofische opvatting dat alleen de empirische wetenschappen geldige kennis opleveren.
Bekijken Geschiedfilosofie en Positivisme
Psychologie
Psychologie (verouderd: zielkunde) is de academische discipline die zich bezighoudt met het innerlijk leven (kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Psychologie
Pythagorisme (Pythagoras)
Pythagoras Het pythagorisme was een stroming in de presocratische filosofie, die als een broederschap begon dat door Pythagoras in Zuid-Italië werd gesticht.
Bekijken Geschiedfilosofie en Pythagorisme (Pythagoras)
R.F. Beerling
Reinier Franciscus Beerling (Gorinchem, 7 april 1905 – Leiden, 29 november 1979) was een Nederlandse filosoof.
Bekijken Geschiedfilosofie en R.F. Beerling
Rationalisme
René Descartes. Benedictus de Spinoza. Gottfried Wilhelm Leibniz. Nicolas Malebranche. Christian Wolff. Socrates Het rationalisme is een filosofische stroming die vertrekt vanuit de idee dat de rede de enige of voornaamste bron van kennis is.
Bekijken Geschiedfilosofie en Rationalisme
Reductionisme
Rene Descartes stelde dat alle niet-menselijke dieren reductionistisch verklaard konden worden als machines, ''De homines 1622'' Reductionisme (Latijn: reducere, herleiden, terugvoeren > Nederlands: reduceren, (ook) vereenvoudigen) is de filosofische en wetenschappelijke opvatting, volgens welke de natuur van complexe entiteiten steeds herleid kan worden tot meer fundamentele entiteiten.
Bekijken Geschiedfilosofie en Reductionisme
Reformatie
De protestantse Reformatie is het zestiende-eeuwse schisma binnen het westerse christendom, dat ingezet werd door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten.
Bekijken Geschiedfilosofie en Reformatie
René Descartes
La Haye en Touraine Collège La Flèche (1695) René Descartes of gelatiniseerd Renatus Cartesius (La Haye en Touraine, 31 maart 1596 – Stockholm, 11 februari 1650) was een uit Frankrijk afkomstige filosoof en wiskundige, die een groot deel van zijn leven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden woonde.
Bekijken Geschiedfilosofie en René Descartes
Robin George Collingwood
Robin George Collingwood (22 februari 1889 - 9 januari 1943) was een Engelse filosoof en historicus.
Bekijken Geschiedfilosofie en Robin George Collingwood
Romeinse Keizerrijk
Het Romeinse Keizerrijk (Latijn: Imperium Romanum) was een staat die ontstond rond het begin van de jaartelling als opvolger van de Romeinse Republiek, en in 395 in twee delen uiteenviel.
Bekijken Geschiedfilosofie en Romeinse Keizerrijk
Romeinse Republiek
De Romeinse Republiek was een fase in de geschiedenis van de Romeinen tussen het Romeins Koninkrijk en het Romeinse Keizerrijk.
Bekijken Geschiedfilosofie en Romeinse Republiek
Rubicon. The Triumph and Tragedy of the Roman Republic
Rubicon - The Triumph and Tragedy of the Roman Republic is een non-fictieboek van de Britse schrijver Tom Holland gepubliceerd in 2003.
Bekijken Geschiedfilosofie en Rubicon. The Triumph and Tragedy of the Roman Republic
Russisch-Orthodoxe Kerk
De oudgelovige Bojarynja Morozova wordt gearresteerd afgevoerd. Schilderij van Vasili Soerikov. De Russisch-Orthodoxe Kerk (Russisch: Русская православная церковь, Russkaja pravoslavnaja tserkov) of het Patriarchaat Moskou (Московский патриархат; Moskovski patriarchat) is een van de oosters-orthodoxe kerken.
Bekijken Geschiedfilosofie en Russisch-Orthodoxe Kerk
Scepticisme
Scepticisme kan twee vormen aannemen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Scepticisme
Sciencefiction
Sciencefiction (afgekort sf, scifi of essef, in het Engels als science fiction gespeld), is een artistiek genre dat vertegenwoordigd is in literatuur, stripverhalen, films, televisieseries, hoorspelen en computerspellen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Sciencefiction
Simon Schama
Simon Michael Schama (Londen, 13 februari 1945) is een internationaal bekend Britse historicus, gespecialiseerd in kunstgeschiedenis, Nederlandse, Franse en Joodse geschiedenis.
Bekijken Geschiedfilosofie en Simon Schama
Sociaal contract
John Lockes geschriften over het Sociaal Contract waren in het bijzonder bij de Amerikaanse Founding Fathers heel invloedrijk Het sociaal contract is in de politieke filosofie een werkelijke of hypothetische overeenkomst tussen de geregeerden of tussen de regeerders en geregeerden.
Bekijken Geschiedfilosofie en Sociaal contract
Sociale klasse
Een sociale klasse is, in een maatschappij, een groep mensen met een vergelijkbare economische positie, en daardoor met vergelijkbare levenskansen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Sociale klasse
Sociale wetenschappen
Sociale wetenschappen worden gevormd door die takken van wetenschap die betrekking hebben op de mens in zijn sociale omgeving.
Bekijken Geschiedfilosofie en Sociale wetenschappen
Socialisatie (sociale wetenschappen)
Socialisatie is het dwingend proces waarbij een individu, bewust en onbewust, door internalisering de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van de groep krijgt aangeleerd.
Bekijken Geschiedfilosofie en Socialisatie (sociale wetenschappen)
Socialisme
Socialisme is een politieke maatschappijvorm, en ook een economische filosofie gebaseerd op socialisatie en het collectief eigendomsrecht van de productiemiddelen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Socialisme
Spiritualiteit
Spiritualiteit heeft in de breedste zin te maken met zaken die de geest (Latijn spiritus) betreffen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Spiritualiteit
Staat (politiek)
Een staat is een hiërarchische, politieke organisatie die gezag uitoefent over een land.
Bekijken Geschiedfilosofie en Staat (politiek)
Staatsvorm
Staten kan men onderscheiden naar staatsvorm.
Bekijken Geschiedfilosofie en Staatsvorm
Teleologie
Teleologie (van het Grieks: τέλος (telos), "doel(eind)" en λογος (logos), "rede" of "leer", dus leer van de doelen) of finaliteit is in de filosofie de zoektocht naar het doeleinde achter dingen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Teleologie
Thales van Milete
Thales van Milete, Oudgrieks: Θαλῆς ὁ Μιλήσιος omstreeks 624 v.Chr. - 545 v.Chr., was de eerste presocratische filosoof.
Bekijken Geschiedfilosofie en Thales van Milete
Theologie
Theologie (van het Griekse θεός theos, god en λόγος logos, woord, leer, kennis of verhandeling: godsleer) of godgeleerdheid is de studie van de inhoud van een godsdienstig geloof en de geloofsdocumenten in het bijzonder.
Bekijken Geschiedfilosofie en Theologie
These
Een these is een stelling, die bewezen of beargumenteerd moet worden.
Bekijken Geschiedfilosofie en These
These-antithese-synthese
Het schema these-antithese-synthese (letterlijk stelling-tegenstelling-samenstelling) is een type argumentatie dat begint met twee ogenschijnlijk tegengestelde proposities, de these en antithese.
Bekijken Geschiedfilosofie en These-antithese-synthese
Thomas van Aquino
Thomas van Aquino, Aquinas of Thomas Aquinas (Roccasecca, ± 1225 – Priverno, abdij Fossanova, 7 maart 1274) was een Italiaanse filosoof en theoloog, die tot de scholastici gerekend wordt.
Bekijken Geschiedfilosofie en Thomas van Aquino
Tiran
Een tiran (Grieks:, turannos, koning of alleenheerser) is een alleenheerser of dictator.
Bekijken Geschiedfilosofie en Tiran
Titus Brandsma
Titus Brandsma, manuscript van zijn biografie van Theresia van Avila, geschreven in de gevangenis Nijmegen, beeld van Titus Brandsma door Gerard Mathot (1985), op het universiteitsterrein Heyendaal. Titus Brandsma (geboren als Anno Sjoerd Brandsma te Oegeklooster bij Bolsward, 23 februari 1881 – Dachau, 26 juli 1942) was een Nederlandse karmelietenpater, hoogleraar en publicist uit Friesland.
Bekijken Geschiedfilosofie en Titus Brandsma
Titus Lucretius Carus
Titus Lucretius Carus (99 v.Chr. - 15 oktober 55 v.Chr.H.J. Rose, A Handbook of Latin Literature: From the earliest times to the death of St. Augustine. Eerste druk in 1936 in Londen, uitgebreide en herziende uitgave uit 1966. Druk uit 1996. Blz. 121 en 128.) was een Romeins dichter en filosoof, bekend om zijn leerdicht De Rerum Natura.
Bekijken Geschiedfilosofie en Titus Lucretius Carus
Tom Holland (auteur)
2020 Tom Holland (1968) is een Engels schrijver van zowel fictie als non-fictie.
Bekijken Geschiedfilosofie en Tom Holland (auteur)
Verdrag
Een verdrag, ook conventie of traktaat, is tegenwoordig een schriftelijke overeenkomst van bindende aard tussen twee of meer staten of volkenrechtelijke instellingen, in de geschiedenis ook een overeenkomst tussen vorsten, kerkelijk leiders, grootgrondbezitters, mogendheden en andere machthebbers en bestuurlijke organen.
Bekijken Geschiedfilosofie en Verdrag
Verlichting (stroming)
salon, 1755. In dergelijke salons, waarin ook voor vrouwen een rol was weggelegd, kwamen wetenschappers, letterkundigen en aristocraten bijeen. De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.
Bekijken Geschiedfilosofie en Verlichting (stroming)
Voltaire
Voltaire, pseudoniem van François Marie Arouet (Parijs, 21 november 1694 – aldaar, 30 mei 1778), was een Frans schrijver, essayist, filosoof en vrijdenker.
Bekijken Geschiedfilosofie en Voltaire
Wederkomst van Jezus
Met de wederkomst van Jezus of parousia (van het Grieks: Δευτέρα Παρουσία, Deftéra Parousía) wordt de belofte van Jezus bedoeld, dat hij na zijn verrijzenis zal terugkomen op de Dag des Oordeels.
Bekijken Geschiedfilosofie en Wederkomst van Jezus
Werkende klasse
Een verpleegkundige in loondienst hoort tot de werkende klasse. De werkende klasse, arbeidersklasse, arbeidende klasse of het proletariaat is de sociale klasse die bestaat uit mensen die loonarbeid verrichten.
Bekijken Geschiedfilosofie en Werkende klasse
West-Romeinse Rijk
Het West-Romeinse rijk (in het Latijn Imperium Romanum Pars Occidentalis) ontstond in 285, het jaar van de administratieve verdeling van het Romeinse rijk in een oost- en westdeel.
Bekijken Geschiedfilosofie en West-Romeinse Rijk
Wetenschappelijke revolutie
telescoop van Isaac Newton. Tijdens deze wetenschappelijke 'revolutie' verschoof het accent in de wetenschap naar waarnemingen en empirisme, en werden nieuwe technieken ontwikkeld om waarnemingen te doen. De telescoop was zo'n nieuwe techniek. De wetenschappelijke revolutie is een periode in de geschiedenis van de wetenschap waarin klassiek-religieuze ideeën plaatsmaakten voor modern-wetenschappelijke ideeën.
Bekijken Geschiedfilosofie en Wetenschappelijke revolutie
Wilhelm Dilthey
Wilhelm Dilthey (Wiesbaden-Biebrich, 19 november 1833 - Seis am Schlern (Bozen-Zuid-Tirol), 1 oktober 1911) was een Duits historicus, psycholoog, pedagoog, socioloog en filosoof.
Bekijken Geschiedfilosofie en Wilhelm Dilthey
Ziel (filosofie)
De ziel is in sommige religies en filosofische stromingen de niet-materiële essentie van mensen, vaak opgevat als synoniem van geest of van het zelf.
Bekijken Geschiedfilosofie en Ziel (filosofie)
Zie ook
Historiografie
- Annales Petaviani
- Annales-school
- Criterium van de contextuele geloofwaardigheid
- Criterium van de meervoudige onafhankelijke getuigenis
- Criterium van dissimilariteit
- Ecologische geschiedenis
- Geschiedenispolitiek
- Geschiedfilosofie
- Geschiedschrijving
- Gouden eeuw (metafoor)
- Grote Volksverhuizing
- Historisch revisionisme
- Historische bron
- Historische methode
- Historisme (geschiedschrijving)
- Mediëvistiek
- Moderne tijd
- Mondelinge geschiedenis
- Nationalistische geschiedschrijving
- Oorkondeleer
- Presentisme (literaire en historische analyse)
- Primaire bron
- Prosopografie
- Secundaire bron
- Statenopvolging
- Teleologie
- Tijdperken van de Mens
- Translatio imperii
- Transnationale geschiedenis
- Uitgevonden traditie
- Wereldgeschiedenis
- Whig-geschiedenis
- Zegelkunde
Ook bekend als Filosofie van de geschiedenis, Geschiedenisfilosofie, Geschiedsfilosofie, Historiosofie.