We werken aan het herstellen van de Unionpedia-app in de Google Play Store
UitgaandeInkomende
🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!
Instagram Facebook X LinkedIn

Aardoppervlak

Index Aardoppervlak

Wereldkaart door Pieter van der Aa, begin 18e eeuw. Geologische kaart van de aarde Het aardoppervlak is het grensvlak tussen de vaste aardkorst, samen met het erop gelegen water, en de atmosfeer.

Inhoudsopgave

  1. 75 relaties: Aardatmosfeer, Aardkorst, Aardrijkskunde, Afrika, Amerika (werelddelen), Atlantische Oceaan, Azië, Bathymetrie, Bodem, Bodemkunde, Breedtegraad, Communisme, Continent, Continentaal plat, Derde wereld, Dode Zee, Eiland, Eolisch proces, Erosie, Eurazië, Europa (werelddeel), Fluviatiel proces, Fysische geografie, Geodesie, Geomorfologie, Gesteente, Glaciaal proces, Grote Oceaan, Halfrond (aarde), Kolonisatie, Koude Oorlog, Landhalfrond, Landijs, Landschap, Landvorm, Lithosfeer, Marianentrog, Meer (watervlakte), Meter, Mount Everest, Nieuwe Wereld, Noordelijk halfrond, Nulmeridiaan, Oceaan, Ondergrond, Oostelijk halfrond, Organisme, Orografie, Oude Wereld, Planten, ... Uitbreiden index (25 meer) »

Aardatmosfeer

halo heeft. mesosfeer over in de thermosfeer en de exosfeer en wordt het blauw langzaam zwart. De aardatmosfeer of dampkring is de atmosfeer om de aarde.

Bekijken Aardoppervlak en Aardatmosfeer

Aardkorst

Doorsnede van de Aarde, de aardkorst (1 continentale korst en 2 oceanische korst) vormt het dunne bovenste laagje De aardkorst is de buitenste laag van de vaste Aarde, die bestaat uit gesteenten met een relatief lage dichtheid en rijk in silica (SiO2).

Bekijken Aardoppervlak en Aardkorst

Aardrijkskunde

Aardrijkskunde of geografie (Oudgrieks: γῆ, aarde en γράφειν, (be)schrijven) is een wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met het bestuderen van het aardoppervlak, het in kaart brengen van vormen van bijvoorbeeld cultuur, het plantenleven en de dierenwereld, gebruik van het milieu en verkeer en het beschrijven van het landschap overal op de wereld.

Bekijken Aardoppervlak en Aardrijkskunde

Afrika

Afrika geografisch Afrika is qua oppervlakte na Eurazië het grootste continent op Aarde.

Bekijken Aardoppervlak en Afrika

Amerika (werelddelen)

Amerika is een landmassa die op het westelijk halfrond ten oosten van de Grote Oceaan en ten westen van de Atlantische Oceaan ligt.

Bekijken Aardoppervlak en Amerika (werelddelen)

Atlantische Oceaan

De Atlantische Oceaan is de oceaan die de continenten Afrika en Europa in het oosten scheidt van de continenten Noord- en Zuid-Amerika in het westen.

Bekijken Aardoppervlak en Atlantische Oceaan

Azië

Azië geografisch NASA) CIA) klimaatclassificatie van Köppen-Geiger (excl. Zuidwest-Azië). Azië is het grootste werelddeel op de planeet Aarde.

Bekijken Aardoppervlak en Azië

Bathymetrie

De verschillende kleuren die gebruikt worden in zeekaarten voor land (geel), droogvallingen (groen) en waterdieptes (blauw en wit) Bathymetrie (Grieks: βαθύς - "diep" en μέτρον - "maat") is het opmeten van de topografische hoogte van de zeebodem.

Bekijken Aardoppervlak en Bathymetrie

Bodem

Bodemprofiel van de bovenlaag van het aardoppervlak De bodem is de bovenste laag van de aardkorst, maar de definitie in de bodemkunde is specifieker, namelijk die laag van de aardkorst die door planten beworteld wordt (de rhizosfeer), of waarin zich bodemvormende processen afspelen.

Bekijken Aardoppervlak en Bodem

Bodemkunde

Een bodemkundige aan het werk in een profielkuil Bodemkunde of pedologie is de tak van wetenschap die zich bezighoudt met de samenstelling en vorming van bodems en de wijze waarop deze gebruikt kunnen worden voor allerhande doeleinden zoals woningbouw, landbouw, wegenbouw en waterbouw.

Bekijken Aardoppervlak en Bodemkunde

Breedtegraad

radii. De breedtegraad of latitude is samen met de lengtegraad een geografische positieaanduiding.

Bekijken Aardoppervlak en Breedtegraad

Communisme

Het communisme is een sociale, politieke en economische ideologie gericht op de verwezenlijking van een klasseloze en socialistische samenleving.

Bekijken Aardoppervlak en Communisme

Continent

Een continent is een zeer grote landmassa die niet of vrijwel niet met andere landmassa's verbonden is, en die zo groot is dat er plekken zijn waar een landklimaat of overgangsklimaat heerst.

Bekijken Aardoppervlak en Continent

Continentaal plat

Overzicht van de overgang tussen continent en oceaan: A.

Bekijken Aardoppervlak en Continentaal plat

Derde wereld

'''Derde wereld''' De landen zijn in drie groepen verdeeld, naarmate van ontwikkeling. Deze classificatie wordt door de VN en het IMF gehanteerd. Blauw: geavanceerde economieën Oranje: opkomende en ontwikkelingseconomieën (niet de minst ontwikkelde) Rood: opkomende en ontwikkelingseconomieën (minst ontwikkelde) Het begrip derde wereld werd tijdens de Koude Oorlog gebruikt om de niet-gebonden staten aan te duiden die noch bij het Westen (eerste wereld) noch bij het Oostblok (tweede wereld) konden worden ingedeeld.

Bekijken Aardoppervlak en Derde wereld

Dode Zee

De Dode Zee (Hebreeuws: ים המלח, Arabisch: البحر الميت) is het laagst gelegen meer ter wereld.

Bekijken Aardoppervlak en Dode Zee

Eiland

Een eiland is een landoppervlak dat aan alle kanten omringd is door water, maar kleiner is dan een continent en groter dan een klip of een zandbank.

Bekijken Aardoppervlak en Eiland

Eolisch proces

Eolisch transport van fijn sediment in poolwoestijn-omstandigheden. Rechts is een wolk fijn stof te zien. Onder soortgelijke omstandigheden is in het Weichselien in Noord-Europa löss afgezet. Locatie: aan de voet van de Askja op IJsland. De berg Herðubreið is links op de foto te zien. Een eolisch proces is een geomorfologisch proces waarbij een landvorm wordt gevormd door de werking van de wind.

Bekijken Aardoppervlak en Eolisch proces

Erosie

Erosie Erosie is het proces van slijtage van een vast oppervlak waarbij materiaal wordt verplaatst of geheel verdwijnt.

Bekijken Aardoppervlak en Erosie

Eurazië

Eurazië is het grootste continent op aarde.

Bekijken Aardoppervlak en Eurazië

Europa (werelddeel)

Europa is het werelddeel dat zich bevindt ten westen van het werelddeel Azië en ten noorden van het werelddeel Afrika.

Bekijken Aardoppervlak en Europa (werelddeel)

Fluviatiel proces

Een fluviatiel proces is in een geomorfologisch proces onder de werking van een stromend medium.

Bekijken Aardoppervlak en Fluviatiel proces

Fysische geografie

Delicate Arch, een natuurlijke brug in Utah, Verenigde Staten Fysische geografie of natuurkundige aardrijkskunde is de richting van de geografie die zich bezighoudt met de bestudering van de fysische of natuurkundige processen die het landschap vormen en hebben gevormd.

Bekijken Aardoppervlak en Fysische geografie

Geodesie

Een altimetrisch punt te Uikhoven dat een hoogte van 46,354 m aangeeft, bepaald via de Tweede Algemene Waterpassing GPS-meting in Nederland De klassieke geodesie is de wetenschap die zich bezighoudt met de bepaling van de vorm en de afmetingen van de aarde.

Bekijken Aardoppervlak en Geodesie

Geomorfologie

glaciale processen gevormd worden. Geomorfologie (vaak ook kortweg als morfologie aangeduid) is een tak van de geografie die de vormen van het landschap en de processen die bij het ontstaan daarvan een rol spelen of hebben gespeeld, bestudeert.

Bekijken Aardoppervlak en Geomorfologie

Gesteente

Winning van gesteente op het schilderij ''the Quarry'' (Engels voor ''de steengroeve'') van John Frederick Herring senior uit 1858. Gesteente of steen is het vaste, consistente materiaal dat in de ondergrond onder de bodem ligt.

Bekijken Aardoppervlak en Gesteente

Glaciaal proces

Geomorfologische verschijnselen die door glaciale processen gevormd worden. Een glaciaal landschap. Een glaciaal proces is een geomorfologisch proces waarbij een landschap wordt gevormd door de werking van gletsjers of een ijskap.

Bekijken Aardoppervlak en Glaciaal proces

Grote Oceaan

Reliëf van de oceaanbodem, westkant Reliëf van de oceaanbodem, oostkant In de buurt van Nieuw-Zeeland neemt de oceaanbodem grillige vormen aan De Grote Oceaan of Stille Oceaan (informeel: Stille Zuidzee, soms ook Pacifische Oceaan) is een oceaan die ligt tussen Oost-Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Australië.

Bekijken Aardoppervlak en Grote Oceaan

Halfrond (aarde)

Een halfrond of hemisfeer is een helft van het aardoppervlak, het oppervlak van de planeet Aarde, en wel een helft begrensd door de snijkromme van een vlak door het middelpunt van de aarde (bij benadering een grootcirkel).

Bekijken Aardoppervlak en Halfrond (aarde)

Kolonisatie

De koloniale situatie vlak voor de Tweede Wereldoorlog Kolonisatie verwijst naar grootschalige volksverhuizingen waarbij de migranten sterke banden onderhouden met hun voormalige land of dat van hun voorouders, en door dergelijke banden aanzienlijke privileges krijgen ten opzichte van andere inwoners van het grondgebied.

Bekijken Aardoppervlak en Kolonisatie

Koude Oorlog

De Koude Oorlog was een periode van gewapende vrede tussen de communistische en de kapitalistische wereld in de tweede helft van de 20e eeuw.

Bekijken Aardoppervlak en Koude Oorlog

Landhalfrond

Het landhalfrond Het Landhalfrond is het halfrond van het aardoppervlak dat de grootst mogelijke hoeveelheid landoppervlak bevat.

Bekijken Aardoppervlak en Landhalfrond

Landijs

Landijs is ijs dat op het land ligt, in tegenstelling tot zee-ijs.

Bekijken Aardoppervlak en Landijs

Landschap

Cultuurlandschap rond Woolde in Twente Mars gefotografeerd door Mars Exploration Rover-A. Gevarieerd natuur-/cultuurlandschap met Mount Murresse, Gurúè (provincie Zambezia), noordelijk Mozambique. Herfstlandschap Winterlandschap Landschap is in de geografie een uitgestrekt stuk land dat zich als een zelfstandig geheel onderscheidt van aangrenzende gebieden.

Bekijken Aardoppervlak en Landschap

Landvorm

300px Een landvorm of reliëfvorm of terreinvorm is een duidelijk waarneembare vorm van het aardoppervlak.

Bekijken Aardoppervlak en Landvorm

Lithosfeer

De tektonische platen De lithosfeer of steenschaal is het buitenste gedeelte van de vaste Aarde en is ongeveer 80 km dik (Afhankelijk van of het oceanische of continentale lithosfeer betreft).

Bekijken Aardoppervlak en Lithosfeer

Marianentrog

Ligging van de Marianentrog De bathyscaaf Trieste, net voor het neerdalen op 23 januari 1960. De Marianentrog is met een diepte van ongeveer 11 kilometer de diepst bekende plek in de oceaan.

Bekijken Aardoppervlak en Marianentrog

Meer (watervlakte)

Meer Meer in Nederland Een meer is een door land omringde watervlakte, meestal met zoetwater.

Bekijken Aardoppervlak en Meer (watervlakte)

Meter

Een meetlat van één meter De meter (symbool m) is de SI-eenheid voor lengte.

Bekijken Aardoppervlak en Meter

Mount Everest

Mount Everest gezien vanaf Kala Patthar in Nepal Gezicht op de noordflank vanaf het pad naar het basiskamp in Tibet Everest 3D 3D-weergave vanuit het west-noordwesten Mount Everest (Nepalees: Sagarmatha, Tibetaans: Chomolungma, Standaardmandarijn: Zhūmùlǎngmǎ Fēng) is de hoogste berg ter wereld.

Bekijken Aardoppervlak en Mount Everest

Nieuwe Wereld

De Nieuwe Wereld in de 18e eeuw De Nieuwe Wereld is een (eurocentrische) benaming voor het deel van de wereld dat vanaf 1492 door de Europeanen werd ontdekt.

Bekijken Aardoppervlak en Nieuwe Wereld

Noordelijk halfrond

Het noordelijk halfrond Het noordelijk halfrond is het gedeelte van de aarde ten noorden van de evenaar.

Bekijken Aardoppervlak en Noordelijk halfrond

Nulmeridiaan

Een nullijn met nog 23 andere meridianen De nulmeridiaan is van alle mogelijke meridianen diegene die als nullijn is aangewezen.

Bekijken Aardoppervlak en Nulmeridiaan

Oceaan

Satellieten van de NASA voor waarneming van de aarde leveren gegevens over stroming en wind op zee en hoogte en temperatuur van het zeeoppervlak. Grenslaag met condensatieniveau (scherpe ondergrens van de wolken) en troposfeer boven de Atlantische Oceaan. Een oceaan (Oudgrieks Ωκεανός (Ōkeanós)) is een min of meer zelfstandige wereldzee tussen de continenten en kan meerdere (kleinere) zeeën bevatten.

Bekijken Aardoppervlak en Oceaan

Ondergrond

Ondergrond is in de geologie, geofysica en fysische geografie al het gesteente dat zich onder het aardoppervlak bevindt.

Bekijken Aardoppervlak en Ondergrond

Oostelijk halfrond

250px 250px Het oostelijk halfrond is de helft van de wereld, liggend ten oosten van de nulmeridiaan en ten westen van de 180-gradenmeridiaan.

Bekijken Aardoppervlak en Oostelijk halfrond

Organisme

taal.

Bekijken Aardoppervlak en Organisme

Orografie

Orografie São Paulo, Brazilië Wolkvorming rond bergtop in Alaska door opstijgende lucht langs de berghellingen Von Kármán draaikolken in een wolkendek boven zee, veroorzaakt door de kegelvormige berg van Alejandro Selkirk Island, Chili Het woord orografie stamt af van het Griekse ορος „berg“ en γραφειν „(be)schrijven“ en heeft verschillende betekenissen.

Bekijken Aardoppervlak en Orografie

Oude Wereld

De Fra Mauro-wereldkaart,een historische kaart van de Oude wereld. De Oude Wereld zijn de continenten die in Europa bekend waren voor de Europese ontdekkingen vanaf 1492.

Bekijken Aardoppervlak en Oude Wereld

Planten

Planten (Viridiplantae binnen de Archaeplastida, oorspronkelijk Plantae) zijn organismen die zich niet kunnen voortbewegen en die fotosynthese vertonen.

Bekijken Aardoppervlak en Planten

Platentektoniek

Platentektoniek, plaattektoniek of schollentektoniek is de wetenschappelijke theorie die zowel de geografische ligging van continenten, oceanen, gebergten en andere structuren aan het aardoppervlak verklaart, als de geologische structuren in de aardkorst en de plek waar aardbevingen en vulkanisme voorkomen.

Bekijken Aardoppervlak en Platentektoniek

Portugal

Portugal, officieel de Portugese Republiek (Portugees: República Portuguesa), is een land in het uiterste zuidwesten van Europa.

Bekijken Aardoppervlak en Portugal

Regoliet

Foto van een voetafdruk in de regoliet op de Maan, gemaakt in 1969 tijdens de Apollo 11-vlucht. Regoliet is de laag los (ongeconsolideerd), vaak verweerd materiaal aan het oppervlak van een planeet of maan.

Bekijken Aardoppervlak en Regoliet

Schaalmodel

Handgemaakt schaalmodel van een kraanwagen Schaalmodel van een B-17 Flying Fortress Een schaalmodel van een Cleveland roadster 1920 Een schaalmodel is een duplicaat van een voorwerp of landschap in meestal verkleinde vorm, waarbij de verhoudingen zoveel hetzelfde blijven als in werkelijkheid.

Bekijken Aardoppervlak en Schaalmodel

Sedimentatie

Een rivier snijdt zijn eigen, eerder afgezette, horizontaal gelaagde lagen grind in. De lagen demonstreren het principe van oorspronkelijke horizontaliteit. Sedimentatie, afzetting of accumulatie is het bezinken en ophopen van sedimenten, waarbij sedimentair gesteente ontstaat.

Bekijken Aardoppervlak en Sedimentatie

Sociale geografie

Sociale geografie is de sociale wetenschap die maatschappelijke verschijnselen in heden en verleden bestudeert vanuit een ruimtelijke (geografische) invalshoek.

Bekijken Aardoppervlak en Sociale geografie

Spanje

Spanje, officieel het Koninkrijk Spanje (Spaans: Reino de España), is een land in het zuidwesten van Europa met inwoners, een oppervlakte van en met hoofdstad Madrid.

Bekijken Aardoppervlak en Spanje

Tektoniek

De San Andreas Fault in Californië is het gevolg van tektonische zijschuiving. Tektoniek (van het Grieks tektonikós: bouwwerk) is het geheel aan bewegingen en vervormingen (zoals breuken en plooien) in het vaste oppervlak van een planeet (de korst).

Bekijken Aardoppervlak en Tektoniek

Tektonische plaat

breuklijnen en vulkanische activiteit GPS-satellietgegevens van NASA JPL. De vectoren geven zowel de richting als relatieve snelheid van de tektonische platen Een tektonische plaat of tektonische schol is een stuk van het oppervlak van de Aarde dat als één geheel beweegt.

Bekijken Aardoppervlak en Tektonische plaat

Topografie

Voorbeeld van een topografische kaart. Topografie (uit het Grieks, letterlijk "plaatsbeschrijving") is de studie van de beschrijving van kenmerken van plaatsen en gebieden.

Bekijken Aardoppervlak en Topografie

Trog (geologie)

Schematische weergave van de vorming van troggen (trench). Een trog is een smalle en erg diepe kloof in de zeebodem, die ontstaat bij destructieve plaatranden.

Bekijken Aardoppervlak en Trog (geologie)

Vegetatie

Vegetatie (Latijn: vegetatio) is "de ruimtelijke massa van plantenindividuen, in samenhang met de plaats waar zij groeien en in de rangschikking die zij uit zichzelf (spontaan) hebben aangenomen" (Victor Westhoff).

Bekijken Aardoppervlak en Vegetatie

Verdrag van Tordesillas

Nationale Bibliotheek in Lissabon. Lijn van het Verdrag van Tordesillas in het paars en die van het Verdrag van Zaragoza in het groen. Het Verdrag van Tordesillas (Portugees: Tratado de Tordesilhas Spaans: Tratado de Tordesillas) (Tordesillas, 7 juni 1494) regelde de opdeling van de niet-Europese wereld tussen Castilië en koninkrijk Portugal, die de eerste ontdekkingsreizen organiseerden.

Bekijken Aardoppervlak en Verdrag van Tordesillas

Verdrag van Zaragoza

Lijn van het Verdrag van Tordesillas in het paars en die van het verdrag van Zaragoza in het groen. Het Verdrag van Zaragoza was een verdrag dat de verdeling van de wereld tussen Spanje en Portugal regelde.

Bekijken Aardoppervlak en Verdrag van Zaragoza

Verwering

Verwering van gesteente is het natuurlijke proces waarbij dit materiaal verandert als gevolg van invloeden van weer, klimaat, zogeheten exogene krachten, en onder invloed van de bodembiologie.

Bekijken Aardoppervlak en Verwering

Vierkante kilometer

Een vierkante kilometer (km²) is een oppervlakte-eenheid.

Bekijken Aardoppervlak en Vierkante kilometer

Vorm van de Aarde

De vorm van de Aarde kan op verschillende manieren gedefinieerd worden.

Bekijken Aardoppervlak en Vorm van de Aarde

Waterhalfrond

Het waterhalfrond Het waterhalfrond is het halfrond van het aardoppervlak dat de grootste oppervlakte water bevat: een groot deel van de Stille Oceaan, de Indische en de Zuidelijke Oceanen.

Bekijken Aardoppervlak en Waterhalfrond

Westelijk halfrond

250px 250px Het westelijk halfrond is het gedeelte van de wereld dat westelijk van de gekozen nulmeridiaan ligt en oostelijk van de 180-graden meridiaan.

Bekijken Aardoppervlak en Westelijk halfrond

Zee

Turkse kust, Middellandse Zee Chileense kust Golf van Riga Noordzee Zwarte Zee Een zee is een grote hoeveelheid water, die in verbinding staat met een andere zee of met een oceaan, die ook als zee kan worden aangeduid, zij het dat een oceaan een zelfstandig geheel vormt met een eigen circulatie (zeestroom).

Bekijken Aardoppervlak en Zee

Zeebodem

Schematische weergave van de verschillende domeinen van de zeebodem. Langs de randen van continenten ligt het continentaal plat, dit gaat via de continentale helling en de continentale verheffing over in de abyssale vlakte. Vulkanische eilanden, troggen en mid-oceanische ruggen kunnen een uitzondering vormen in het reliëf van de oceaanbodem.

Bekijken Aardoppervlak en Zeebodem

Zeeniveau

cm Het zeeniveau is de gemiddelde hoogte van de zeespiegel (het vlak van de zee), als alle variaties die het gevolg zijn van de getijden worden weggemiddeld.

Bekijken Aardoppervlak en Zeeniveau

Zuidelijk halfrond

Het zuidelijk halfrond Poster met de tekst "Ushuaia, einde van de wereld". Ushuaia in Argentinië is de meest zuidelijke stad ter wereld. Het zuidelijk halfrond is het gedeelte van de Aarde ten zuiden van de evenaar.

Bekijken Aardoppervlak en Zuidelijk halfrond

Zwaartekrachtsveld

Zwaartekracht Een zwaartekrachtsveld of gravitatieveld is een natuurkundig krachtveld dat van invloed is op de beweging van alles wat zich in dat veld bevindt.

Bekijken Aardoppervlak en Zwaartekrachtsveld

18e eeuw

De 18e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 18e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 1701 tot en met 1800.

Bekijken Aardoppervlak en 18e eeuw

, Platentektoniek, Portugal, Regoliet, Schaalmodel, Sedimentatie, Sociale geografie, Spanje, Tektoniek, Tektonische plaat, Topografie, Trog (geologie), Vegetatie, Verdrag van Tordesillas, Verdrag van Zaragoza, Verwering, Vierkante kilometer, Vorm van de Aarde, Waterhalfrond, Westelijk halfrond, Zee, Zeebodem, Zeeniveau, Zuidelijk halfrond, Zwaartekrachtsveld, 18e eeuw.