Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Downloaden
Snellere toegang dan browser!
 

Fosfor

Index Fosfor

Witte fosfor in water Fosfor is een scheikundig element met symbool P en atoomnummer 15.

74 relaties: Adenosinetrifosfaat, Alchemie, Allotropie, Atoomnummer, Bètaverval, Biologie, Bordeauxse pap, Bot (anatomie), Chemisch bestrijdingsmiddel, Chemisch element, Dag, Difosforpentoxide, Distikstof, DNA (biologie), Duitsland, Elektronvolt, Eutrofiëring, Fosfaat, Fosfolipide, Fosfor-31, Fosfor-32, Fosfor-33, Fosforpentasulfide, Fosforzuur, Geschiedenis van Griekenland, Grieks, Grieks vuur, Griekse mythologie, Halveringstijd, Hennig Brand, Isotoop, Kalk, Koolstof, Koolstofdisulfide, Koper(II)sulfaat, Kunstmest, Landbouw, LD50, Lucifer (voorwerp), Marokko, Metastabiliteit, Mineraal (geologie), Natriumhydroxide, Natriumlamp, Neon (element), Niet-metaal, Onderfosforigzuur, P-blok, Periode-3-element, Planeet, ..., Pyrofosfaat, Pyrofosforzuur, Radioactiviteit, Relatieve aanwezigheid, Ribonucleïnezuur, Rode fosfor, Rusland, Silicium, Staal (legering), Stikstofgroep, Superfosfaat, Synthetische radio-isotoop, Urine, Venus (planeet), Verenigde Staten, Vervalenergie, Vervalproduct, Viervlak, Water, Waterhardheid, Witte fosfor, Zouten, Zwavel, 1669. Uitbreiden index (24 meer) »

Adenosinetrifosfaat

Adenosinetrifosfaat, beter bekend als ATP, is de drager van chemische energie in alle levende cellen.

Nieuw!!: Fosfor en Adenosinetrifosfaat · Bekijk meer »

Alchemie

Derby. Het schilderij toont Hennig Brand die zojuist het lichtgevende fosfor heeft bereid. ''Het laboratorium van de alchemist'', Hans Vredeman de Vries, circa 1595 Saturnus symbool voor lood, Maan voor zilver en Zon voor goud. Hermes Trismegistus met caduceus, middeleeuwse prent. Alchemie of alchimie (van het Arabisch: الكيمياء, al-kimia) was een oude tak van de natuurfilosofie waarin geleerden op speculatieve wijze materie onderzochten.

Nieuw!!: Fosfor en Alchemie · Bekijk meer »

Allotropie

Diamant (links) en grafiet (rechts) met onderaan hun structuren. Beiden bestaan uit koolstof atomen, maar deze zijn verschillend gerangschikt. Allotropie (uit het Grieks: allos, ander, en tropos, manier), soms gelijksoortige stoffen, is het verschijnsel dat van een zelfde chemisch element, binnen de vaste aggregatietoestand, meerdere fysische verschijningsvormen of allotropen bestaan.

Nieuw!!: Fosfor en Allotropie · Bekijk meer »

Atoomnummer

Het atoomnummer of atoomgetal, symbool: Z, geeft het aantal protonen in een atoomkern aan.

Nieuw!!: Fosfor en Atoomnummer · Bekijk meer »

Bètaverval

Onder bètaverval wordt in de kernfysica verstaan een soort radioactief verval, waarbij een bètadeeltje, namelijk een elektron of een positron, wordt uitgestraald (bètastraling).

Nieuw!!: Fosfor en Bètaverval · Bekijk meer »

Biologie

Animalia - Oeros (''Bos primigenius taurus'') Plantae - Tarwe (''Triticum'') Fungi - Gewone morielje (''Morchella esculenta'') Virus - Gammafaag Biologie is de natuurwetenschap die zich richt op organismen, levensprocessen en levensverschijnselen.

Nieuw!!: Fosfor en Biologie · Bekijk meer »

Bordeauxse pap

Bordeauxse pap werd door Millardet ontdekt in 1885.

Nieuw!!: Fosfor en Bordeauxse pap · Bekijk meer »

Bot (anatomie)

botstructuur bij de mens Bot is een hard beenweefsel dat aanwezig is bij veel dieren zoals bij de mens.

Nieuw!!: Fosfor en Bot (anatomie) · Bekijk meer »

Chemisch bestrijdingsmiddel

"Cropdusting" in de VS. In Nederland is vliegtuigspuiten voor vrijwel geen enkel middel meer toegestaan. Bestrijdingsmiddelen ingezet tegen de coloradokever in 1947 Bestrijdingsmiddelen, gewasbeschermingsmiddelen, pesticiden of biociden zijn stoffen die worden gebruikt om ziekten, plagen of onkruiden te bestrijden of organismen te bestrijden die hinderlijk of schadelijk zijn (bijvoorbeeld mieren, ongedierte, aantasting van materialen, algen, ontsmetting van voorwerpen en installaties en houtbescherming).

Nieuw!!: Fosfor en Chemisch bestrijdingsmiddel · Bekijk meer »

Chemisch element

Een chemisch of scheikundig element is een stof die met scheikundige middelen en methoden niet in andere stoffen opgesplitst kan worden.

Nieuw!!: Fosfor en Chemisch element · Bekijk meer »

Dag

Het woord dag kan een tijdsduur aanduiden, maar ook een tijdsinterval van die duur, beginnend om 0 uur.

Nieuw!!: Fosfor en Dag · Bekijk meer »

Difosforpentoxide

Fosforpentoxide is een anorganische verbinding met als brutoformule P4O10.

Nieuw!!: Fosfor en Difosforpentoxide · Bekijk meer »

Distikstof

Opslagtank van vloeibare stikstof (tweede van rechts) Distikstof of moleculaire stikstof (N2) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element stikstof.

Nieuw!!: Fosfor en Distikstof · Bekijk meer »

DNA (biologie)

basenparen uitvergroot. Desoxyribonucleïnezuur, beter bekend als DNA,DNA is een afkorting van het Engelse deoxyribonucleic acid.

Nieuw!!: Fosfor en DNA (biologie) · Bekijk meer »

Duitsland

De Bondsrepubliek Duitsland (BRD) (Duits: Bundesrepublik Deutschland), kortweg Duitsland (Duits: Deutschland), is een land in West- en of Centraal-Europa.

Nieuw!!: Fosfor en Duitsland · Bekijk meer »

Elektronvolt

De elektronvolt (afkorting eV) is een eenheid van energie die vooral gebruikt wordt in de deeltjesfysica, de atoomfysica en de vastestoffysica.

Nieuw!!: Fosfor en Elektronvolt · Bekijk meer »

Eutrofiëring

blauw)algenbloei of een uitbraak van botulisme veroorzaken. Met eutrofiëring bedoelt men het proces waarbij er (soms door menselijk handelen) meer nutriënten in een bepaald milieu terechtkomen dan dat daar voorheen waren; het betreft de verhoging van de trofiegraad.

Nieuw!!: Fosfor en Eutrofiëring · Bekijk meer »

Fosfaat

Structuurformule van het fosfaation (PO43−) Fosfaat (PO43−) is de chemisch gebonden vorm waarin het element fosfor het meest in verbindingen voorkomt.

Nieuw!!: Fosfor en Fosfaat · Bekijk meer »

Fosfolipide

Een fosfolipide is een lipide dat bestaat uit een fosfaatgroep, een glycerolgroep, een alcoholgroep (bijvoorbeeld ethanolamine of glycerol) en twee lange koolstofstaarten, veelal vetzuurstaarten.

Nieuw!!: Fosfor en Fosfolipide · Bekijk meer »

Fosfor-31

Fosfor-31 of 31P is de enige stabiele isotoop van fosfor, een niet-metaal.

Nieuw!!: Fosfor en Fosfor-31 · Bekijk meer »

Fosfor-32

Fosfor-32 of 32P is een radioactieve isotoop van fosfor.

Nieuw!!: Fosfor en Fosfor-32 · Bekijk meer »

Fosfor-33

Fosfor-33 of 33P is een radioactieve isotoop van fosfor.

Nieuw!!: Fosfor en Fosfor-33 · Bekijk meer »

Fosforpentasulfide

Fosforpentasulfide of difosforpentasulfide is een anorganische verbinding van fosfor en zwavel, met als brutoformule P2S5.

Nieuw!!: Fosfor en Fosforpentasulfide · Bekijk meer »

Fosforzuur

Fosforzuur of triwaterstoffosfaat (ook aangeduid als orthofosforzuur) is een zwak anorganisch zuur, met als brutoformule H3PO4.

Nieuw!!: Fosfor en Fosforzuur · Bekijk meer »

Geschiedenis van Griekenland

De geschiedenis van Griekenland, en met name de Griekse beschaving uit de Oudheid, neemt een bijzondere plaats in voor het begrijpen van de westerse wereld.

Nieuw!!: Fosfor en Geschiedenis van Griekenland · Bekijk meer »

Grieks

Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.

Nieuw!!: Fosfor en Grieks · Bekijk meer »

Grieks vuur

manuscript van het werk ''Samenvatting van de geschiedenis'' (Grieks: Σύνοψις Ἱστοριῶν) door de laat-11e-eeuwse Griekse historicus Johannes Skylitzes (Grieks: Ἰωάννης Σκυλίτζης, soms Σκυλίτσης), Madrid. Grieks vuur (ook wel Byzantijns vuur of vloeibaar vuur genaamd) was een wapen van het Byzantijnse rijk dat, naar verluidt, rond 673 uitgevonden werd door een joodse Syrische vluchteling genaamd Kallinikos (of Callinicus) van Heliopolis.

Nieuw!!: Fosfor en Grieks vuur · Bekijk meer »

Griekse mythologie

Griekse mythologie is het geheel van Oud-Griekse mythen en sagen.

Nieuw!!: Fosfor en Griekse mythologie · Bekijk meer »

Halveringstijd

De halveringstijd of (als veelgebruikt germanisme afkomstig van Halbwertszeit) halfwaardetijd, t_, is in de scheikunde en de kernfysica de tijd waarna van een oorspronkelijke hoeveelheid stof nog precies de helft over is.

Nieuw!!: Fosfor en Halveringstijd · Bekijk meer »

Hennig Brand

Hennig Brand (1630? - 1692) was een Duitse handelaar en amateur-scheikundige uit Hamburg (Hamburg), die in 1669 fosfor ontdekte.

Nieuw!!: Fosfor en Hennig Brand · Bekijk meer »

Isotoop

Fragment van een isotopenkaart. Isotopen staan op diagonale lijnen van linksboven naar rechtsonder, instabiele nucliden zijn weergegeven met een lichte achtergrond en een gekleurde pijlpunt die de richting van het verval aangeeft. Isotopen zijn atomen van hetzelfde chemische element, en dus met hetzelfde aantal protonen, waarin de aantallen neutronen in de atoomkern verschillend zijn.

Nieuw!!: Fosfor en Isotoop · Bekijk meer »

Kalk

Gebluste kalk Kalk is de aanduiding voor een aantal alkalische zouten van calcium, zoals calciumoxide (ook wel ongebluste kalk), calciumhydroxide (gebluste kalk), calciumcarbonaat en calciumwaterstofcarbonaat.

Nieuw!!: Fosfor en Kalk · Bekijk meer »

Koolstof

Koolstof (Latijn: carbonium) is een scheikundig element met symbool C en atoomnummer 6.

Nieuw!!: Fosfor en Koolstof · Bekijk meer »

Koolstofdisulfide

Koolstofdisulfide of zwavelkoolstof is een anorganische verbinding van koolstof en zwavel, met als brutoformule CS2.

Nieuw!!: Fosfor en Koolstofdisulfide · Bekijk meer »

Koper(II)sulfaat

Koper(II)sulfaat is het koperzout van zwavelzuur.

Nieuw!!: Fosfor en Koper(II)sulfaat · Bekijk meer »

Kunstmest

Patentkali Chilisalpeter Kieseriet Dolokal Tripelsuperfosfaat (46% P2O5) Kalkammonsalpeter Kunstmest is de benaming voor alle voedingsstoffen van niet-biologische oorsprong, die aan de bodem worden toegevoegd ter bevordering van de groei van landbouwgewassen.

Nieuw!!: Fosfor en Kunstmest · Bekijk meer »

Landbouw

De oogst van tarwe in Duitsland. Een maaidorser verzamelt en laadt de gedorste tarwe in een aanhanger Landbouw of agricultuur is het geheel van menselijke activiteiten waarbij de bodem wordt gebruikt voor de productie van planten en dieren, ten behoeve van de economie.

Nieuw!!: Fosfor en Landbouw · Bekijk meer »

LD50

De letale-dosismediaan afgekort LD50 of LD50 (van median Lethal Dose for 50% of subjects) is de hoeveelheid van een stof die bij 50% van een populatie tot de dood leidt.

Nieuw!!: Fosfor en LD50 · Bekijk meer »

Lucifer (voorwerp)

Brandende lucifer Strijkvlak van luciferdoos uitvergroot Luciferboekje Luciferdoosje Polygoonjournaal uit 1970. In Eindhoven worden bij de enige luciferfabriek in Nederland, die 100 jaar bestaat, stammen populierenhout van hun bast ontdaan en geschild tot fineer ter dikte van lucifers. Een lucifer is een klein houtje met een ontvlambare kop, waarmee vuur gemaakt kan worden.

Nieuw!!: Fosfor en Lucifer (voorwerp) · Bekijk meer »

Marokko

Marokko (Arabisch: المغرب, al-Maghrib, "het Westen", Berbers: ⵍⵎⴰⵖⵔⵉⴱ, Elmaɣrib / ⵎⵓⵕⵕⴰⴽⵓⵛ, Muṛṛakuc), officieel het Koninkrijk Marokko (Arabisch: المملكة المغربية, Al Mamlaka al-Maghrebiyya, Berbers: ⵜⴰⴳⴻⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⴻⵍⵎⴻⵖⵔⵉⴱ, Tageldit n Elmeɣrib), is een land in noordelijk Afrika aan de kust van de Middellandse Zee, de Straat van Gibraltar en de Atlantische Oceaan, grenzend aan Algerije en de (betwiste) Westelijke Sahara.

Nieuw!!: Fosfor en Marokko · Bekijk meer »

Metastabiliteit

Een klassiek metastabiel systeem. In toestand 1 is de bal in een metastabiele toestand: kleine verstoringen zullen de bal niet uit evenwicht brengen. In 2 de overgangstoestand en in 3 de absoluut stabiele toestand van laagste energie. Metastabiliteit is in de natuurwetenschappen een evenwichtstoestand die niet absoluut stabiel is - er bestaat een toestand die energetisch gunstiger is - maar waarbij het systeem desondanks vooralsnog niet in een energetisch gunstigere toestand overgaat.

Nieuw!!: Fosfor en Metastabiliteit · Bekijk meer »

Mineraal (geologie)

silica (SiO2). Een mineraal is een in de natuur voorkomende stof die zichtbaar homogeen van structuur en samenstelling is.

Nieuw!!: Fosfor en Mineraal (geologie) · Bekijk meer »

Natriumhydroxide

Natriumhydroxide, ook wel caustische of bijtende soda genoemd, is een anorganische verbinding met als brutoformule NaOH.

Nieuw!!: Fosfor en Natriumhydroxide · Bekijk meer »

Natriumlamp

Een natriumlamp is een gasontladingslamp die met natriumgas in een aangeslagen toestand licht uitzendt.

Nieuw!!: Fosfor en Natriumlamp · Bekijk meer »

Neon (element)

Het oranje licht van een neon-buis Neon is een chemisch element met symbool Ne en atoomnummer 10.

Nieuw!!: Fosfor en Neon (element) · Bekijk meer »

Niet-metaal

Een niet-metaal is een element waarvan de atomen, in tegenstelling tot de atomen van een metaal, niet gemakkelijk een elektron afstaan.

Nieuw!!: Fosfor en Niet-metaal · Bekijk meer »

Onderfosforigzuur

Onderfosforigzuur of hypofosforigzuur is een anorganische verbinding met als brutoformule H3PO2.

Nieuw!!: Fosfor en Onderfosforigzuur · Bekijk meer »

P-blok

Het p-blok is een verzamelnaam van die scheikundige elementen die in hun elektronische grondtoestand een geheel of gedeeltelijk gevulde p-subschil (gevuld met 1 tot 6 elektronen) hebben.

Nieuw!!: Fosfor en P-blok · Bekijk meer »

Periode-3-element

Een periode-3-element is een chemisch element in de derde regel (of periode) van het periodiek systeem der elementen.

Nieuw!!: Fosfor en Periode-3-element · Bekijk meer »

Planeet

Venus (rechtsvoor) uit het zonnestelsel en de ster Sirius B (midden). Een planeet is een hemellichaam dat zich om een ster beweegt.

Nieuw!!: Fosfor en Planeet · Bekijk meer »

Pyrofosfaat

Structuurformule van het pyrofosfaatanion. Pyrofosfaat of difosfaat is het oxoanion van pyrofosforzuur, met als brutoformule P2O74−.

Nieuw!!: Fosfor en Pyrofosfaat · Bekijk meer »

Pyrofosforzuur

Pyrofosforzuur of difosforzuur is een tetraprotisch oxozuur van fosfor, met als brutoformule H4P2O7.

Nieuw!!: Fosfor en Pyrofosforzuur · Bekijk meer »

Radioactiviteit

Radioactiviteit komt van materie die spontaan ioniserende straling uitzendt.

Nieuw!!: Fosfor en Radioactiviteit · Bekijk meer »

Relatieve aanwezigheid

Met relatieve aanwezigheid of relatieve abundantie (RA, Engels: relative abundance) wordt bij elk scheikundig element per isotoop aangegeven hoeveel atomen daarvan op aarde voorkomen in verhouding tot hoeveel atomen van het element in totaal op aarde voorkomen.

Nieuw!!: Fosfor en Relatieve aanwezigheid · Bekijk meer »

Ribonucleïnezuur

Een driedimensionale vouwing van een enkele streng pre-mRNA. Nucleobasen (groen) zijn verbonden aan een keten van fosfaatribose (blauw). Ribonucleïnezuur, vaak afgekort als RNA, is een biologisch macromolecuul dat essentieel is voor de regeling van cellulaire processen in alle bekende levensvormen.

Nieuw!!: Fosfor en Ribonucleïnezuur · Bekijk meer »

Rode fosfor

Rode fosfor Rode fosfor (links) en violette fosfor (rechts) Structuur van violette fosfor. Met de fosforatomen P* zijn twee afgebeelde buisjes verbonden. Structuur van rode fosfor Structuur van Hittorfs (violette) fosfor Luciferdoosje met rode fosfor aan de zijkant Van rode fosfor komen een aantal amorfe, kristallijne vormen voor met een dichtheid variërend tussen 2,0 - 2,4 g/cm3 en smeltpunten tussen 585 °C - 610 °C.

Nieuw!!: Fosfor en Rode fosfor · Bekijk meer »

Rusland

Rusland (Russisch: Росси́я, Rossija), officieel ook de Russische Federatie (Russisch: Росси́йская Федера́ция, Rossijskaja Federatsija), is een land dat geografisch gedeeltelijk gelegen is in Europa (Europees Rusland) en gedeeltelijk in Azië.

Nieuw!!: Fosfor en Rusland · Bekijk meer »

Silicium

Monokristallijn silicium voor waferfabricatie Silicium of kiezel is een scheikundig element met symbool Si en atoomnummer 14.

Nieuw!!: Fosfor en Silicium · Bekijk meer »

Staal (legering)

Hoogoven in bedrijf Stalen brug Stalen tramrails Staal is een legering bestaand uit ijzer (Fe) en koolstof (C).

Nieuw!!: Fosfor en Staal (legering) · Bekijk meer »

Stikstofgroep

Elementen van de stikstofgroep (IUPAC-groepsnummer 15, vroeger bekend als Va) uit het periodiek systeem zijn ook bekend als pnicogenen of pnictogenen.

Nieuw!!: Fosfor en Stikstofgroep · Bekijk meer »

Superfosfaat

Tripelsuperfosfaat (46% P2O5)Superfosfaat is een kunstmest voor bemesting van planten.

Nieuw!!: Fosfor en Superfosfaat · Bekijk meer »

Synthetische radio-isotoop

Vijf generatoren van technetium-99m Een synthetische radio-isotoop is een radio-isotoop die van nature niet op aarde voorkomt en dus aangemaakt moet worden in een kernreactor of een deeltjesversneller.

Nieuw!!: Fosfor en Synthetische radio-isotoop · Bekijk meer »

Urine

Menselijke urine Urine is een lichaamsvloeistof met opgeloste afvalstoffen, overtollige stoffen die door mensen en andere gewervelden via de urinewegen worden uitgescheiden.

Nieuw!!: Fosfor en Urine · Bekijk meer »

Venus (planeet)

Venus is vanaf de zon gezien de tweede planeet van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Fosfor en Venus (planeet) · Bekijk meer »

Verenigde Staten

De Verenigde Staten, officieel de Verenigde Staten van Amerika, afgekort VS (Engels: United States of America, afgekort als USA of US), vaak (totum pro parte) Amerika (America) genoemd, is een federatie van 50 staten en het District of Columbia, grotendeels in Noord-Amerika gelegen.

Nieuw!!: Fosfor en Verenigde Staten · Bekijk meer »

Vervalenergie

De vervalenergie is een term uit de kern- en deeltjesfysica die staat voor het verschil in de totale bindingsenergie die tijdens een vervalreactie vrijkomt.

Nieuw!!: Fosfor en Vervalenergie · Bekijk meer »

Vervalproduct

Een vervalproduct is een isotoop die door radioactief verval van een radio-isotoop ontstaat.

Nieuw!!: Fosfor en Vervalproduct · Bekijk meer »

Viervlak

Een viervlak of tetraëder is een veelvlak met vier vlakken in de vorm van een driehoek, vier hoekpunten en zes ribben.

Nieuw!!: Fosfor en Viervlak · Bekijk meer »

Water

Water als vaste stof, vloeistof en gas Water (H2O; aqua of aq.; zelden diwaterstofoxide of oxidaan) is de chemische verbinding van twee waterstofatomen en een zuurstofatoom.

Nieuw!!: Fosfor en Water · Bekijk meer »

Waterhardheid

Kalkaanslag op een kraan De waterhardheid van water is een maat voor de concentratie van metaal-ionen, veelal magnesium- en calciumcarbonaat, maar ook bicarbonaten en sulfaten, in het water.

Nieuw!!: Fosfor en Waterhardheid · Bekijk meer »

Witte fosfor

Geen beschrijving.

Nieuw!!: Fosfor en Witte fosfor · Bekijk meer »

Zouten

Een zout is een samengestelde stof die wordt gevormd door een ionbinding, een chemische binding tussen positieve en negatieve ionen.

Nieuw!!: Fosfor en Zouten · Bekijk meer »

Zwavel

Zwavel is een scheikundig element met symbool S en atoomnummer 16.

Nieuw!!: Fosfor en Zwavel · Bekijk meer »

1669

Rembrandt Het jaar 1669 is het 69e jaar in de 17e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Nieuw!!: Fosfor en 1669 · Bekijk meer »

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »