Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Werkwoord

Index Werkwoord

Het werkwoord (Latijn: verbum) is een woordsoort die in bijna alle talen van de wereld samen met het subject (onderwerp) en eventueel een of meer objecten (voorwerpen) de basis vormt van een zin.

51 relaties: Aanvoegende wijs, Actief werkwoord, Actief/passief (taalkunde), Analytische taal, Argument (taalkunde), Defectief werkwoord, Dualis, Enkelvoud, Ervaringswerkwoord, Gebiedende wijs, Gezegde (taalkunde), Grammaticale categorie, Hulpwerkwoord, Imperfectum (Latijn), Incorporatie (taalkunde), Indicatief, Indirect object, Infinitief, Koppelwerkwoord, Latijn, Lijdend voorwerp, Lijst van talen van de wereld, Meervoud (taal), Meewerkend voorwerp, Modaal werkwoord, Morfologie (taalkunde), Naamwoord, Object (taalkunde), Onderwerp (taalkunde), Onvoltooid tegenwoordige tijd, Onvoltooid verleden tijd, Passief en actief in het Latijn, Persoon (taalkunde), Persoonsvorm, Statief werkwoord, Suffix, Synthetische taal, Thematische relatie, Transitiviteit (taalkunde), Valentie (taalkunde), Vervoeging, Voltooid tegenwoordige tijd, Voltooid verleden tijd, Voorzetselvoorwerp, Wederkerig werkwoord, Werkwoord (Nederlands), Werkwoordstijd, Wijs, Woordsoort, Zelfstandig werkwoord, ..., Zin (taalkunde). Uitbreiden index (1 meer) »

Aanvoegende wijs

De aanvoegende wijs of conjunctief is een in onder meer de Indo-Europese talen voorkomende werkwoordswijs (kortweg ook wel 'wijs' of 'modus').

Nieuw!!: Werkwoord en Aanvoegende wijs · Bekijk meer »

Actief werkwoord

Een actief werkwoord of dynamisch werkwoord beschrijft een voortdurende of voortgezette handeling met betrekking tot het onderwerp.

Nieuw!!: Werkwoord en Actief werkwoord · Bekijk meer »

Actief/passief (taalkunde)

In de Indo-Europese talen, en dus ook in het Nederlands, kunnen zinnen worden opgebouwd in een lijdende vorm of bedrijvende vorm vorm.

Nieuw!!: Werkwoord en Actief/passief (taalkunde) · Bekijk meer »

Analytische taal

Een analytische taal is een taal waar verreweg de meeste, zo niet alle morfemen in de grammatica als zelfstandige woorden optreden.

Nieuw!!: Werkwoord en Analytische taal · Bekijk meer »

Argument (taalkunde)

Een argument is in de taalkunde een zinsdeel dat onlosmakelijk is verbonden met een werkwoordsvorm, waar het een thematische relatie mee heeft.

Nieuw!!: Werkwoord en Argument (taalkunde) · Bekijk meer »

Defectief werkwoord

Een defectief werkwoord is een werkwoord waarvan niet alle vervoegingen bestaan.

Nieuw!!: Werkwoord en Defectief werkwoord · Bekijk meer »

Dualis

De dualis (ook wel het tweevoud) is een vorm van naamwoorden of voornaamwoorden die naar zaken verwijzen die in tweetallen of paarsgewijs voorkomen, of van daarmee congruerende woorden en woordgroepen.

Nieuw!!: Werkwoord en Dualis · Bekijk meer »

Enkelvoud

Het begrip enkelvoud of singularis betekent in de taalkunde dat in een taaluiting hetzij een bepaalde zaak in één exemplaar voorkomt, hetzij het aantal niet van belang is.

Nieuw!!: Werkwoord en Enkelvoud · Bekijk meer »

Ervaringswerkwoord

Een ervaringswerkwoord is een werkwoord dat een "oorzaak" en een "ervaarder" heeft als argumenten.

Nieuw!!: Werkwoord en Ervaringswerkwoord · Bekijk meer »

Gebiedende wijs

De gebiedende wijs of imperatief is een van de wijzen van een werkwoord.

Nieuw!!: Werkwoord en Gebiedende wijs · Bekijk meer »

Gezegde (taalkunde)

De term gezegde verwijst in de zinsontleding naar hetgeen in een zin over het onderwerp wordt verteld.

Nieuw!!: Werkwoord en Gezegde (taalkunde) · Bekijk meer »

Grammaticale categorie

Een grammaticale categorie is een aan de semantiek gebonden onderscheid in de taal met een of meer exponenten, die zijn vastgelegd in morfologische paradigma's.

Nieuw!!: Werkwoord en Grammaticale categorie · Bekijk meer »

Hulpwerkwoord

Een hulpwerkwoord is een werkwoord dat, in tegenstelling tot zelfstandige werkwoorden, een betekenis toevoegt aan een ander werkwoord en daardoor in principe niet zelfstandig voorkomt.

Nieuw!!: Werkwoord en Hulpwerkwoord · Bekijk meer »

Imperfectum (Latijn)

Het imperfectum is een ander woord voor een tempus in het Latijn dat het meest overeenkomt met de onvoltooid verleden tijd (OVT) in het Nederlands.

Nieuw!!: Werkwoord en Imperfectum (Latijn) · Bekijk meer »

Incorporatie (taalkunde)

Incorporatie is in de taalkunde het verschijnsel dat een bepaalde vorm van het werkwoord meerdere betekenissen tegelijk uitdrukt, doordat een of meerdere argumenten - vooral zelfstandige naamwoorden - in het werkwoord zelf worden opgenomen.

Nieuw!!: Werkwoord en Incorporatie (taalkunde) · Bekijk meer »

Indicatief

De indicatief of aantonende wijs is een wijs die zoals gewoonlijk vervoegd wordt naar persoon of getal.

Nieuw!!: Werkwoord en Indicatief · Bekijk meer »

Indirect object

Indirect object is in de ontleding de verzamelterm voor de zinsdelen die zelfstandigheden aanduiden waarop de door het werkwoord uitgedrukte handeling of werking niet rechtstreeks is gericht, zoals bij het lijdend voorwerp, maar alleen indirect.

Nieuw!!: Werkwoord en Indirect object · Bekijk meer »

Infinitief

De onbepaalde wijs of infinitief (verbum infinitum) is een werkwoordsvorm die niet vervoegd is naar persoon of getal (zie ook persoon en getal).

Nieuw!!: Werkwoord en Infinitief · Bekijk meer »

Koppelwerkwoord

Een koppelwerkwoord verbindt twee delen van een zin, waarbij het ene deel een naamwoord is en een eigenschap van het andere deel (het onderwerp) aangeeft.

Nieuw!!: Werkwoord en Koppelwerkwoord · Bekijk meer »

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Nieuw!!: Werkwoord en Latijn · Bekijk meer »

Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp of direct object is het zinsdeel waarop de werking van het werkwoord (het werkwoordelijk gezegde) rechtstreeks betrekking heeft; in sommige gevallen is het lijdend voorwerp het onmiddellijke resultaat van de door het werkwoordelijk gezegde omschreven handeling.

Nieuw!!: Werkwoord en Lijdend voorwerp · Bekijk meer »

Lijst van talen van de wereld

Een alfabetische opsomming van de talen van de wereld, zoals die hieronder volgt, is niet vrij van problemen.

Nieuw!!: Werkwoord en Lijst van talen van de wereld · Bekijk meer »

Meervoud (taal)

In de meeste talen is het meervoud een belangrijke exponent van de grammaticale categorie getal.

Nieuw!!: Werkwoord en Meervoud (taal) · Bekijk meer »

Meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp is in de redekundige ontleding het zinsdeel waarop de door het gezegde en het lijdend voorwerp uitgedrukte werking gericht is.

Nieuw!!: Werkwoord en Meewerkend voorwerp · Bekijk meer »

Modaal werkwoord

Een modaal werkwoord (ook wel modaal hulpwerkwoord) geeft een bepaalde houding ten opzichte van het werkwoord aan; ofwel, het voegt een bepaalde modaliteit toe, zoals noodzakelijkheid (moeten), waarschijnlijkheid (zullen), mogelijkheid (kunnen), wenselijkheid (willen) en het ontbreken van noodzakelijkheid dan wel verplichting (hoeven).

Nieuw!!: Werkwoord en Modaal werkwoord · Bekijk meer »

Morfologie (taalkunde)

Morfologie of vormleer is, binnen de taalkunde, de leer van de woordstructuur en de woordvorming.

Nieuw!!: Werkwoord en Morfologie (taalkunde) · Bekijk meer »

Naamwoord

Een naamwoord is een woordsoort dat een persoon of zaak noemt, bepaalt of aanduidt.

Nieuw!!: Werkwoord en Naamwoord · Bekijk meer »

Object (taalkunde)

Object is in de redekundige ontleding de overkoepelende benaming voor alle mogelijke grammaticale functies van een zinsdeel waarop de door middel van het werkwoord uitgedrukte handeling direct of indirect betrekking heeft.

Nieuw!!: Werkwoord en Object (taalkunde) · Bekijk meer »

Onderwerp (taalkunde)

Het onderwerp (ook subject genoemd) is in de redekundige ontleding het zinsdeel dat in aantonende en vragende zinnen bepaalt hoe de persoonsvorm (het 'finiete werkwoord' of verbum finitum) eruitziet.

Nieuw!!: Werkwoord en Onderwerp (taalkunde) · Bekijk meer »

Onvoltooid tegenwoordige tijd

De onvoltooid tegenwoordige tijd is een vorm van de tegenwoordige tijd met behulp waarvan over het algemeen het volgende wordt uitgedrukt.

Nieuw!!: Werkwoord en Onvoltooid tegenwoordige tijd · Bekijk meer »

Onvoltooid verleden tijd

De onvoltooid verleden tijd is in de taalkunde een tempus waarmee een handeling of toestand wordt uitgedrukt.

Nieuw!!: Werkwoord en Onvoltooid verleden tijd · Bekijk meer »

Passief en actief in het Latijn

Een zin kan '''actief''' of '''passief''' zijn.

Nieuw!!: Werkwoord en Passief en actief in het Latijn · Bekijk meer »

Persoon (taalkunde)

De persoon is in de taalkunde een grammaticale categorie die verwijst naar de rol in de spreeksituatie (spreker, aangesprokene, of geen van beide).

Nieuw!!: Werkwoord en Persoon (taalkunde) · Bekijk meer »

Persoonsvorm

De persoonsvorm (verbum finitum) is in de redekundige ontleding een vorm van het werkwoord die in persoon en getal (enkelvoud vs. meervoud) met het onderwerp overeenstemt en in een andere tijd kan worden overgebracht.

Nieuw!!: Werkwoord en Persoonsvorm · Bekijk meer »

Statief werkwoord

Een statief werkwoord beschrijft met betrekking tot het onderwerp iets onveranderlijks of permanents; met name een toestand, vorm van bestaan of eigenschap.

Nieuw!!: Werkwoord en Statief werkwoord · Bekijk meer »

Suffix

Een suffix, achtervoegsel of uitgang is in alle niet-isolerende talen een affix dat achter de woordstam wordt geplaatst.

Nieuw!!: Werkwoord en Suffix · Bekijk meer »

Synthetische taal

Een synthetische taal is in de morfologische taaltypologie strikt genomen elke taal waarin morfemen voorkomen, maar over het algemeen wordt de term "synthetisch" alleen gebruikt voor talen waarin de morfemen ook als porte-manteaumorfemen kunnen voorkomen, dat wil zeggen meer dan één betekenis kunnen hebben.

Nieuw!!: Werkwoord en Synthetische taal · Bekijk meer »

Thematische relatie

Met thematische relatie wordt in de syntaxis en de semantiek de rol van een nominale constituent met betrekking tot het hoofdwerkwoord van een zin bedoeld.

Nieuw!!: Werkwoord en Thematische relatie · Bekijk meer »

Transitiviteit (taalkunde)

Een overgankelijk werkwoord of transitief werkwoord is een werkwoord dat een lijdend voorwerp en soms een meewerkend voorwerp bij zich kan hebben.

Nieuw!!: Werkwoord en Transitiviteit (taalkunde) · Bekijk meer »

Valentie (taalkunde)

Valentie is een begrip in de taalkunde dat de 'plaatsigheid' van een werkwoord uitdrukt.

Nieuw!!: Werkwoord en Valentie (taalkunde) · Bekijk meer »

Vervoeging

Vervoeging of conjugatie is het veranderen van de vorm van een werkwoord om de tijd, persoon, genus, modus of aspect aan te geven.

Nieuw!!: Werkwoord en Vervoeging · Bekijk meer »

Voltooid tegenwoordige tijd

De voltooid tegenwoordig tijd (v.t.t.) of perfectum is een tijd (tempus) die onder andere het perfectieve aspect uitdrukt.

Nieuw!!: Werkwoord en Voltooid tegenwoordige tijd · Bekijk meer »

Voltooid verleden tijd

De voltooid verleden tijd (VVT of plusquamperfectum) is een vorm van de verleden tijd die meestal bestaat uit een onderwerp, een hulpwerkwoord in de onvoltooid verleden tijd en een voltooid deelwoord.

Nieuw!!: Werkwoord en Voltooid verleden tijd · Bekijk meer »

Voorzetselvoorwerp

Het voorzetselvoorwerp is een zinsdeel dat altijd met een vast voorzetsel begint.

Nieuw!!: Werkwoord en Voorzetselvoorwerp · Bekijk meer »

Wederkerig werkwoord

Een wederkerig werkwoord is een zelfstandig werkwoord dat in combinatie met een wederkerig voornaamwoord gebruikt kan worden.

Nieuw!!: Werkwoord en Wederkerig werkwoord · Bekijk meer »

Werkwoord (Nederlands)

Dit artikel geeft hoofdzakelijk een overzicht van de vervoeging van Nederlandse werkwoorden, geordend naar grammaticale categorie en uitgewerkt met voorbeelden.

Nieuw!!: Werkwoord en Werkwoord (Nederlands) · Bekijk meer »

Werkwoordstijd

De werkwoordstijd ofwel het tempus /tɛmpus/ (Latijn voor "tijd"; meervoud: tempora /tɛmpɔra/) geeft aan in welke tijd (in welke tijdfase) uit het oogpunt van de spreker (of schrijver) een gebeurtenis (.

Nieuw!!: Werkwoord en Werkwoordstijd · Bekijk meer »

Wijs

Wijs of modus is een grammaticale categorie waarmee de relatie wordt aangegeven tussen een werkwoord en de werkelijkheid.

Nieuw!!: Werkwoord en Wijs · Bekijk meer »

Woordsoort

Elk woord in een taal behoort tot een bepaalde woordsoort, woordklasse ofwel lexicale categorie.

Nieuw!!: Werkwoord en Woordsoort · Bekijk meer »

Zelfstandig werkwoord

Een zelfstandig werkwoord (zww) beschrijft een concrete of abstracte handeling of toestand.

Nieuw!!: Werkwoord en Zelfstandig werkwoord · Bekijk meer »

Zin (taalkunde)

Een zin is een verzameling woorden die in de juiste volgorde een complete en begrijpelijke tekst opleveren.

Nieuw!!: Werkwoord en Zin (taalkunde) · Bekijk meer »

Richt hier:

Werkwoorden, Werkwoordswijze.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »