Inhoudsopgave
51 relaties: Aanvoegende wijs, Actief werkwoord, Actief/passief (taalkunde), Analytische taal, Argument (taalkunde), Defectief werkwoord, Dualis, Enkelvoud, Ervaringswerkwoord, Gebiedende wijs, Gezegde (taalkunde), Grammaticale categorie, Hulpwerkwoord, Imperfectum (Latijn), Incorporatie (taalkunde), Indicatief, Indirect object, Infinitief, Koppelwerkwoord, Latijn, Lijdend voorwerp, Lijst van talen van de wereld, Meervoud (taal), Meewerkend voorwerp, Modaal werkwoord, Morfologie (taalkunde), Naamwoord, Object (taalkunde), Onderwerp (taalkunde), Onvoltooid tegenwoordige tijd, Onvoltooid verleden tijd, Passief en actief in het Latijn, Persoon (taalkunde), Persoonsvorm, Statief werkwoord, Suffix, Synthetische taal, Thematische relatie, Transitiviteit (taalkunde), Valentie (taalkunde), Vervoeging, Voltooid tegenwoordige tijd, Voltooid verleden tijd, Voorzetselvoorwerp, Wederkerig werkwoord, Werkwoord (Nederlands), Werkwoordstijd, Wijs, Woordsoort, Zelfstandig werkwoord, ... Uitbreiden index (1 meer) »
- Woordsoort
Aanvoegende wijs
De aanvoegende wijs of conjunctief is een in onder meer de Indo-Europese talen voorkomende werkwoordswijs (kortweg ook wel 'wijs' of 'modus').
Bekijken Werkwoord en Aanvoegende wijs
Actief werkwoord
Een actief werkwoord of dynamisch werkwoord beschrijft een voortdurende of voortgezette handeling met betrekking tot het onderwerp.
Bekijken Werkwoord en Actief werkwoord
Actief/passief (taalkunde)
In de Indo-Europese talen, en dus ook in het Nederlands, kunnen zinnen worden opgebouwd in een lijdende vorm of bedrijvende vorm vorm.
Bekijken Werkwoord en Actief/passief (taalkunde)
Analytische taal
Een analytische taal is een taal waar verreweg de meeste, zo niet alle morfemen in de grammatica als zelfstandige woorden optreden.
Bekijken Werkwoord en Analytische taal
Argument (taalkunde)
Een argument is in de taalkunde een zinsdeel dat onlosmakelijk is verbonden met een werkwoordsvorm, waar het een thematische relatie mee heeft.
Bekijken Werkwoord en Argument (taalkunde)
Defectief werkwoord
Een defectief werkwoord is een werkwoord waarvan niet alle vervoegingen bestaan.
Bekijken Werkwoord en Defectief werkwoord
Dualis
De dualis (ook wel het tweevoud) is een vorm van naamwoorden of voornaamwoorden die naar zaken verwijzen die in tweetallen of paarsgewijs voorkomen, of van daarmee congruerende woorden en woordgroepen.
Bekijken Werkwoord en Dualis
Enkelvoud
Het begrip enkelvoud of singularis betekent in de taalkunde dat in een taaluiting hetzij een bepaalde zaak in één exemplaar voorkomt, hetzij het aantal niet van belang is.
Bekijken Werkwoord en Enkelvoud
Ervaringswerkwoord
Een ervaringswerkwoord is een werkwoord dat een "oorzaak" en een "ervaarder" heeft als argumenten.
Bekijken Werkwoord en Ervaringswerkwoord
Gebiedende wijs
De gebiedende wijs of imperatief is een van de wijzen van een werkwoord.
Bekijken Werkwoord en Gebiedende wijs
Gezegde (taalkunde)
De term gezegde verwijst in de zinsontleding naar hetgeen in een zin over het onderwerp wordt verteld.
Bekijken Werkwoord en Gezegde (taalkunde)
Grammaticale categorie
Een grammaticale categorie is een aan de semantiek gebonden onderscheid in de taal met een of meer exponenten, die zijn vastgelegd in morfologische paradigma's.
Bekijken Werkwoord en Grammaticale categorie
Hulpwerkwoord
Een hulpwerkwoord is een werkwoord dat, in tegenstelling tot zelfstandige werkwoorden, een betekenis toevoegt aan een ander werkwoord en daardoor in principe niet zelfstandig voorkomt.
Bekijken Werkwoord en Hulpwerkwoord
Imperfectum (Latijn)
Het imperfectum is een ander woord voor een tempus in het Latijn dat het meest overeenkomt met de onvoltooid verleden tijd (OVT) in het Nederlands.
Bekijken Werkwoord en Imperfectum (Latijn)
Incorporatie (taalkunde)
Incorporatie is in de taalkunde het verschijnsel dat een bepaalde vorm van het werkwoord meerdere betekenissen tegelijk uitdrukt, doordat een of meerdere argumenten - vooral zelfstandige naamwoorden - in het werkwoord zelf worden opgenomen.
Bekijken Werkwoord en Incorporatie (taalkunde)
Indicatief
De indicatief of aantonende wijs is een wijs die zoals gewoonlijk vervoegd wordt naar persoon of getal.
Bekijken Werkwoord en Indicatief
Indirect object
Indirect object is in de ontleding de verzamelterm voor de zinsdelen die zelfstandigheden aanduiden waarop de door het werkwoord uitgedrukte handeling of werking niet rechtstreeks is gericht, zoals bij het lijdend voorwerp, maar alleen indirect.
Bekijken Werkwoord en Indirect object
Infinitief
De onbepaalde wijs of infinitief (verbum infinitum) is een werkwoordsvorm die niet vervoegd is naar persoon of getal (zie ook persoon en getal).
Bekijken Werkwoord en Infinitief
Koppelwerkwoord
Een koppelwerkwoord verbindt twee delen van een zin, waarbij het ene deel een naamwoord is en een eigenschap van het andere deel (het onderwerp) aangeeft.
Bekijken Werkwoord en Koppelwerkwoord
Latijn
Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.
Bekijken Werkwoord en Latijn
Lijdend voorwerp
Het lijdend voorwerp of direct object is het zinsdeel waarop de werking van het werkwoord (het werkwoordelijk gezegde) rechtstreeks betrekking heeft; in sommige gevallen is het lijdend voorwerp het onmiddellijke resultaat van de door het werkwoordelijk gezegde omschreven handeling.
Bekijken Werkwoord en Lijdend voorwerp
Lijst van talen van de wereld
Een alfabetische opsomming van de talen van de wereld, zoals die hieronder volgt, is niet vrij van problemen.
Bekijken Werkwoord en Lijst van talen van de wereld
Meervoud (taal)
In de meeste talen is het meervoud een belangrijke exponent van de grammaticale categorie getal.
Bekijken Werkwoord en Meervoud (taal)
Meewerkend voorwerp
Het meewerkend voorwerp is in de redekundige ontleding het zinsdeel waarop de door het gezegde en het lijdend voorwerp uitgedrukte werking gericht is.
Bekijken Werkwoord en Meewerkend voorwerp
Modaal werkwoord
Een modaal werkwoord (ook wel modaal hulpwerkwoord) geeft een bepaalde houding ten opzichte van het werkwoord aan; ofwel, het voegt een bepaalde modaliteit toe, zoals noodzakelijkheid (moeten), waarschijnlijkheid (zullen), mogelijkheid (kunnen), wenselijkheid (willen) en het ontbreken van noodzakelijkheid dan wel verplichting (hoeven).
Bekijken Werkwoord en Modaal werkwoord
Morfologie (taalkunde)
Morfologie of vormleer is, binnen de taalkunde, de leer van de woordstructuur en de woordvorming.
Bekijken Werkwoord en Morfologie (taalkunde)
Naamwoord
Een naamwoord is een woordsoort dat een persoon of zaak noemt, bepaalt of aanduidt.
Bekijken Werkwoord en Naamwoord
Object (taalkunde)
Object is in de redekundige ontleding de overkoepelende benaming voor alle mogelijke grammaticale functies van een zinsdeel waarop de door middel van het werkwoord uitgedrukte handeling direct of indirect betrekking heeft.
Bekijken Werkwoord en Object (taalkunde)
Onderwerp (taalkunde)
Het onderwerp (ook subject genoemd) is in de redekundige ontleding het zinsdeel dat in aantonende en vragende zinnen bepaalt hoe de persoonsvorm (het 'finiete werkwoord' of verbum finitum) eruitziet.
Bekijken Werkwoord en Onderwerp (taalkunde)
Onvoltooid tegenwoordige tijd
De onvoltooid tegenwoordige tijd is een vorm van de tegenwoordige tijd met behulp waarvan over het algemeen het volgende wordt uitgedrukt.
Bekijken Werkwoord en Onvoltooid tegenwoordige tijd
Onvoltooid verleden tijd
De onvoltooid verleden tijd is in de taalkunde een tempus waarmee een handeling of toestand wordt uitgedrukt.
Bekijken Werkwoord en Onvoltooid verleden tijd
Passief en actief in het Latijn
Een zin kan '''actief''' of '''passief''' zijn.
Bekijken Werkwoord en Passief en actief in het Latijn
Persoon (taalkunde)
De persoon is in de taalkunde een grammaticale categorie die verwijst naar de rol in de spreeksituatie (spreker, aangesprokene, of geen van beide).
Bekijken Werkwoord en Persoon (taalkunde)
Persoonsvorm
De persoonsvorm (verbum finitum) is in de redekundige ontleding een vorm van het werkwoord die in persoon en getal (enkelvoud vs. meervoud) met het onderwerp overeenstemt en in een andere tijd kan worden overgebracht.
Bekijken Werkwoord en Persoonsvorm
Statief werkwoord
Een statief werkwoord beschrijft met betrekking tot het onderwerp iets onveranderlijks of permanents; met name een toestand, vorm van bestaan of eigenschap.
Bekijken Werkwoord en Statief werkwoord
Suffix
Een suffix, achtervoegsel of uitgang is in alle niet-isolerende talen een affix dat achter de woordstam wordt geplaatst.
Bekijken Werkwoord en Suffix
Synthetische taal
Een synthetische taal is in de morfologische taaltypologie strikt genomen elke taal waarin morfemen voorkomen, maar over het algemeen wordt de term "synthetisch" alleen gebruikt voor talen waarin de morfemen ook als porte-manteaumorfemen kunnen voorkomen, dat wil zeggen meer dan één betekenis kunnen hebben.
Bekijken Werkwoord en Synthetische taal
Thematische relatie
Met thematische relatie wordt in de syntaxis en de semantiek de rol van een nominale constituent met betrekking tot het hoofdwerkwoord van een zin bedoeld.
Bekijken Werkwoord en Thematische relatie
Transitiviteit (taalkunde)
Een overgankelijk werkwoord of transitief werkwoord is een werkwoord dat een lijdend voorwerp en soms een meewerkend voorwerp bij zich kan hebben.
Bekijken Werkwoord en Transitiviteit (taalkunde)
Valentie (taalkunde)
Valentie is een begrip in de taalkunde dat de 'plaatsigheid' van een werkwoord uitdrukt.
Bekijken Werkwoord en Valentie (taalkunde)
Vervoeging
Vervoeging of conjugatie is het veranderen van de vorm van een werkwoord om de tijd, persoon, genus, modus of aspect aan te geven.
Bekijken Werkwoord en Vervoeging
Voltooid tegenwoordige tijd
De voltooid tegenwoordig tijd (v.t.t.) of perfectum is een tijd (tempus) die onder andere het perfectieve aspect uitdrukt.
Bekijken Werkwoord en Voltooid tegenwoordige tijd
Voltooid verleden tijd
De voltooid verleden tijd (VVT of plusquamperfectum) is een vorm van de verleden tijd die meestal bestaat uit een onderwerp, een hulpwerkwoord in de onvoltooid verleden tijd en een voltooid deelwoord.
Bekijken Werkwoord en Voltooid verleden tijd
Voorzetselvoorwerp
Het voorzetselvoorwerp is een zinsdeel dat altijd met een vast voorzetsel begint.
Bekijken Werkwoord en Voorzetselvoorwerp
Wederkerig werkwoord
Een wederkerig werkwoord is een zelfstandig werkwoord dat in combinatie met een wederkerig voornaamwoord gebruikt kan worden.
Bekijken Werkwoord en Wederkerig werkwoord
Werkwoord (Nederlands)
Dit artikel geeft hoofdzakelijk een overzicht van de vervoeging van Nederlandse werkwoorden, geordend naar grammaticale categorie en uitgewerkt met voorbeelden.
Bekijken Werkwoord en Werkwoord (Nederlands)
Werkwoordstijd
De werkwoordstijd ofwel het tempus /tɛmpus/ (Latijn voor "tijd"; meervoud: tempora /tɛmpɔra/) geeft aan in welke tijd (in welke tijdfase) uit het oogpunt van de spreker (of schrijver) een gebeurtenis (.
Bekijken Werkwoord en Werkwoordstijd
Wijs
Wijs of modus is een grammaticale categorie waarmee de relatie wordt aangegeven tussen een werkwoord en de werkelijkheid.
Bekijken Werkwoord en Wijs
Woordsoort
Elk woord in een taal behoort tot een bepaalde woordsoort, woordklasse ofwel lexicale categorie.
Bekijken Werkwoord en Woordsoort
Zelfstandig werkwoord
Een zelfstandig werkwoord (zww) beschrijft een concrete of abstracte handeling of toestand.
Bekijken Werkwoord en Zelfstandig werkwoord
Zin (taalkunde)
Een zin is een verzameling woorden die in de juiste volgorde een complete en begrijpelijke tekst opleveren.
Bekijken Werkwoord en Zin (taalkunde)
Zie ook
Woordsoort
- Adpositie
- Bijwoord
- Chinees maatwoord
- Classificeerder
- Complementeerder
- Determinator (klasse)
- Functiewoord
- Grammaticaal partikel
- Ideofoon
- Infinitief
- Inhoudswoord
- Lidwoord
- Modaal partikel
- Naamwoord
- Proverbum
- Signaalwoord
- Tussenwerpsel
- Voegwoord
- Voornaamwoord
- Voorzetselbijwoord
- Werkwoord
- Woordsoort
- Zelfstandig naamwoord
Ook bekend als Werkwoorden, Werkwoordswijze.