Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Downloaden
Snellere toegang dan browser!
 

Historisch materialisme

Index Historisch materialisme

Historisch materialisme (Histomat), of de materialistische opvatting van de geschiedenis, is de (voornamelijk) marxistische benadering van de geschiedschrijving, waarin materiële en economische omstandigheden een centrale rol spelen.

55 relaties: Analytisch marxisme, Arbeid (economie), Arbeidsdeling, Arbeidskracht, Étienne Balibar, Bolsjewiek, Burgerij, Commodificatie, Dialectiek, Dialectisch materialisme, Economie, Eigendom, Februarirevolutie (1848), Feodalisme, Friedrich Engels, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Germanen, Geschiedschrijving, Grote Volksverhuizing, Het Kapitaal, Historisch determinisme, Horigheid, Idealisme, Jozef Stalin, Kapitaal (economie), Kapitalisme, Karl Marx, Klassieke oudheid, Komintern, Leen (feodalisme), Lev Trotski, Louis Althusser, Markteconomie, Marxisme, Materialisme (filosofie), Mensjewiek, Napoleon III, Neomarxisme, Nieuwe tijd, Novemberrevolutie, Oercommunisme, Orthodox marxisme, Permanente revolutie, Romeinse Rijk, Russische Revolutie, Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij, Slavernij, Sociale klasse, Sociale reproductie, Sovjet-Unie, ..., Stoommachine, Technologie, Tweede Internationale, Warenfetisjisme, Watermolen (door water aangedreven molen). Uitbreiden index (5 meer) »

Analytisch marxisme

Het analytisch marxisme is een stroming binnen de sociale wetenschappen die in de jaren 80 opgang deed.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Analytisch marxisme · Bekijk meer »

Arbeid (economie)

Arbeid is het verrichten van bezigheden die nut hebben voor diegene die de arbeid verricht, voor zijn of haar naaste omgeving en/of voor de maatschappij als geheel.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Arbeid (economie) · Bekijk meer »

Arbeidsdeling

Arbeidsdeling binnen een groep in het Stenen Tijdperk. Viktor Vasnetsov, negentiende eeuw) Arbeidsdeling is het opsplitsen van taken of arbeid.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Arbeidsdeling · Bekijk meer »

Arbeidskracht

In de marxistische economie wordt onderscheid gemaakt tussen arbeid en arbeidskracht.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Arbeidskracht · Bekijk meer »

Étienne Balibar

Étienne Balibar (Avallon, 23 april 1942) is een Frans filosoof.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Étienne Balibar · Bekijk meer »

Bolsjewiek

Bijeenkomst van bolsjewieken De bolsjewieken of bolsjevieken (Russisch: большеви́ки, afgeleid van bolsjinstvó, meerderheid) waren een factie van de marxistische Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij (RSDAP) die zich afsplitsten van de mensjewistische factie bij het Tweede Partijcongres in 1903.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Bolsjewiek · Bekijk meer »

Burgerij

''La sortie du bourgeois'', geschilderd door Jean Béraud (1889) De burgerij, burgerdom of bourgeoisie (uitgesproken als) is een sociale klasse van mensen in de middenklasse die hun macht of status ontlenen aan hun vermogen, opleiding en werk, anders dan de aristocraten, die hun status in eerste plaats aan hun familieachtergrond ontlenen.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Burgerij · Bekijk meer »

Commodificatie

Commodificatie (tot-waar-making, van het Engels commodity, verhandelbaar goed) is het proces waarbij steeds meer aspecten van het menselijk handelen en de resultaten daarvan worden uitgedrukt in een geldwaarde in plaats van de intrinsieke of inherente waarde.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Commodificatie · Bekijk meer »

Dialectiek

Dialectiek is een redeneervorm die gebruikmaakt van tegenstellingen om naar waarheid proberen te zoeken, dan wel een metafysica volgens welke zowel het denken als de wereld verandert c.q. zich ontwikkelt ten gevolge van tegenstellingen (Herakleitos, Hegel, Marx en navolgers).

Nieuw!!: Historisch materialisme en Dialectiek · Bekijk meer »

Dialectisch materialisme

Dialectisch materialisme (afgekort diamat) is een natuur- en wetenschapsfilosofie gebaseerd op de denkwijzen van Hegel, Marx en (vooral) Friedrich Engels, die vooral in Rusland, later de Sovjet-Unie, ontwikkeld werd.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Dialectisch materialisme · Bekijk meer »

Economie

Economie (uit het Oudgriekse oikos (οἶκος), huis en nomos (νόμος), regel; letterlijk dus huishoudkunde) is een wetenschap die zich bezighoudt met de keuzes die mensen maken bij de productie, distributie en consumptie van goederen en diensten.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Economie · Bekijk meer »

Eigendom

Eigendom in juridische zin is het recht van een rechtssubject om over een zaak (stuk grond, voorwerp, hoeveelheid contant geld enz.) of goed naar eigen goeddunken te beschikken en anderen van deze beschikking in - of uit te sluiten.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Eigendom · Bekijk meer »

Februarirevolutie (1848)

Parijse arbeiders verdedigen een barricade in de Rue Soufflot, juni 1848, door Horace Vernet De revoluties van 1848 begonnen met de Februarirevolutie in Frankrijk, die een eind maakte aan de Julimonarchie en de Tweede Franse Republiek vestigde.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Februarirevolutie (1848) · Bekijk meer »

Feodalisme

Graaf Willem I van Normandie - Tapijt borduursel Piramidevoorstelling van het feodaal leenstelsel, volgens moderne opvattingen een te eenvoudige manier van denken Het feodalisme of de feodaliteit (van het Latijnse feudum of leen) is het gelaagde machts-, bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op een leenstelsel dat zich in grote delen van Europa ontwikkelde na de Val van het West-Romeinse Rijk (circa 500) tot in de nieuwe tijd (circa 1500).

Nieuw!!: Historisch materialisme en Feodalisme · Bekijk meer »

Friedrich Engels

Friedrich Engels (Barmen (Wuppertal), 28 november 1820 - Londen, 5 augustus 1895) was een Duitse industrieel, sociaal wetenschapper, auteur en filosoof.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Friedrich Engels · Bekijk meer »

Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (Stuttgart, 27 augustus 1770 – Berlijn, 14 november 1831) was een Duitse filosoof en een van de centrale representanten van het Duitse idealisme.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Georg Wilhelm Friedrich Hegel · Bekijk meer »

Germanen

Verspreiding van de vijf Germaanse hoofdgroepen in de 1e eeuw na Chr. Met de Germanen wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Germanen · Bekijk meer »

Geschiedschrijving

Geschiedschrijving of historiografie is de geschreven interpretatie van het verleden.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Geschiedschrijving · Bekijk meer »

Grote Volksverhuizing

Grote Volksverhuizing: Belangrijkste verhuizingstromen De Grote Volksverhuizing tussen de 4e en 5e eeuw Met Grote Volksverhuizing wordt in de geschiedenis gedoeld op het plaatsvinden van grote migratiebewegingen, onder andere het zich vestigen van meerdere vreemde stammen in het Romeinse Rijk tussen de 4e en de 6e eeuw.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Grote Volksverhuizing · Bekijk meer »

Het Kapitaal

Het Kapitaal: Kritiek der politieke economie (Duits: Das Kapital: Kritik der politischen Ökonomie) is het hoofdwerk van Karl Marx.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Het Kapitaal · Bekijk meer »

Historisch determinisme

Historisch determinisme is het idee dat de menselijke geschiedenis een voorspelbare koers volgt.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Historisch determinisme · Bekijk meer »

Horigheid

Horigheid is een sociale, economische en bestuurlijke machtsverhouding waarbij bepaalde mensen, boeren, cijnsboeren, en lijfeigenen, gebonden waren aan het land dat ze bewerkten en aan het absolute gezag van de landbezitter.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Horigheid · Bekijk meer »

Idealisme

Idealisme is de verzamelnaam voor een aantal verschillende filosofische stromingen en standpunten, die de afhankelijkheid van de werkelijkheid van het bewustzijn benadrukken.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Idealisme · Bekijk meer »

Jozef Stalin

Jozef Stalin (Russisch: Иосиф Виссарионович Джугашвили, Iosif Vissarionovitsj Dzjoegasjvili, oorspronkelijke naam: Ioseb dze Besarionis Dzjoegasjvili, Georgisch: იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი) (Gori, Russische Rijk, – Koentsevo (nu Moskou), Sovjet-Unie, 5 maart 1953) was een Sovjet-Russisch politicus die in de jaren 1920 dictatoriale macht verwierf over de Sovjet-Unie en deze tot zijn dood in 1953 bleef behouden.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Jozef Stalin · Bekijk meer »

Kapitaal (economie)

Kapitaal is, in de definitie van Adam Smith, bezit dat gebruikt wordt om een inkomen te verwerven.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Kapitaal (economie) · Bekijk meer »

Kapitalisme

New York, een icoon van het kapitalisme. Het kapitalisme is een economisch systeem dat is gebaseerd op investeringen van geld in de verwachting winst te maken.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Kapitalisme · Bekijk meer »

Karl Marx

Jenny von Westphalen Karl Heinrich Marx (Trier, 5 mei 1818 – Londen, 14 maart 1883) was een Duits denker die de (politieke) filosofie, de economie, de sociologie, de journalistiek en de historiografie sterk heeft beïnvloed.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Karl Marx · Bekijk meer »

Klassieke oudheid

90px De klassieke oudheid of Grieks-Romeinse oudheid is een periode, die in het algemeen wordt aangehouden in de geschiedschrijving van de westerse wereld.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Klassieke oudheid · Bekijk meer »

Komintern

De Communistische Internationale of Derde Internationale, in het Russisch afgekort tot Komintern, was een wereldwijd samenwerkingsverband van communistische partijen onder aanvoering van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU).

Nieuw!!: Historisch materialisme en Komintern · Bekijk meer »

Leen (feodalisme)

Kaart van Ukkel met het leengoed van Roetaert (N167), uit 1741In het ancien régime was een leen bezit van de leenheer gegeven in bruikleen aan de leenman.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Leen (feodalisme) · Bekijk meer »

Lev Trotski

Lev Trotski (Russisch: Лев Троцкий, Lev Trotski), vaak ook als Leo Trotski, in Engelse literatuur meest als Leon Trotsky, geboren als: Lev (Leiba) Davidovitsj Bronstein, (Russisch: Лев Давидович Бронштейн) (Janivka (Keizerrijk Rusland), 7 november 1879 – Coyoacán (zuiden van Mexico-Stad), 21 augustus 1940) was een Russische marxistische revolutionair en theoreticus, Sovjet-politicus en de stichter en eerste leider van het Rode Leger.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Lev Trotski · Bekijk meer »

Louis Althusser

Louis Pierre Althusser (Birmendreïs, Algerije, 16 oktober 1918 - Parijs, 23 oktober 1990) was een Frans filosoof en een van de invloedrijkste marxisten van de twintigste eeuw, en wordt meestal gecategoriseerd onder de structuralisten.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Louis Althusser · Bekijk meer »

Markteconomie

Een markteconomie is een economisch systeem waarin de meeste goederen door de producenten voor de consumptie door anderen worden gemaakt en worden verdeeld via een systeem van handel (op de letterlijke of spreekwoordelijke markt).

Nieuw!!: Historisch materialisme en Markteconomie · Bekijk meer »

Marxisme

Het marxisme is voornamelijk gebaseerd op de ideeën van de negentiende-eeuwse filosoof Karl Marx Het marxisme is een ideologisch-beschrijvende analyse van de maatschappij, en dan vooral de economie, waarbij het concept van een internationale klassenstrijd tussen twee tegengestelde maatschappelijke klassen centraal staat.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Marxisme · Bekijk meer »

Materialisme (filosofie)

Materialisme is een stroming binnen de filosofie die de werkelijkheid, ook emoties en andere processen in het menselijk brein, uiteindelijk herleidt tot materie; dit in tegenstelling tot het idealisme en tot het spiritualisme.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Materialisme (filosofie) · Bekijk meer »

Mensjewiek

Lenin in de periode voorafgaand aan de bolsjewistische Oktoberrevolutie van 1917, waarbij de mensjewieken uiteindelijk aan het kortste eind trokken. De mensjewieken (Russisch: меньшевики; mensjeviki) waren een onderdeel van de Russische revolutionaire beweging die in 1903 ontstond na een geschil tussen Vladimir Lenin en Julius Martov, die beiden lid waren van de Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Mensjewiek · Bekijk meer »

Napoleon III

Karel Lodewijk Napoleon Bonaparte (Frans: Charles-Louis-Napoléon Bonaparte; Parijs, 20 april 1808 – Chislehurst bij Londen, 9 januari 1873) was president van de Franse Republiek van 1848 tot 1852, en als Napoleon III keizer van Frankrijk van 1852 tot 1870.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Napoleon III · Bekijk meer »

Neomarxisme

Georg Lukács Het neomarxisme omvat een aantal marxistische denkstromingen in de westerse wereld die vanaf de jaren 1920 nieuwe interpretaties van Karl Marx' denken maakten, onafhankelijk van het marxisme-leninisme en de politieke praktijk daarvan in de Sovjet-Unie en andere communistische landen.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Neomarxisme · Bekijk meer »

Nieuwe tijd

De nieuwe tijd is volgens de traditionele indeling de periode in de westerse geschiedenis die volgt op de middeleeuwen (476-1450) vanaf ongeveer 1450.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Nieuwe tijd · Bekijk meer »

Novemberrevolutie

Revolutionairen bij de Brandenburger Tor De Novemberrevolutie was de overgang van het Duitse Keizerrijk naar de Weimarrepubliek in 1918/1919.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Novemberrevolutie · Bekijk meer »

Oercommunisme

In de marxistische theorie is het oercommunisme of primitief communisme een veronderstelde begintoestand van de menselijke economische ontwikkeling, waarin gemeenschapseigendom (communisme in de strikte zin van het woord) heerste.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Oercommunisme · Bekijk meer »

Orthodox marxisme

Orthodox marxisme (soms wereldbeschouwingsmarxisme) is de stroming binnen het marxisme zoals die eind negentiende eeuw vorm kreeg, volgend op het klassiek marxisme.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Orthodox marxisme · Bekijk meer »

Permanente revolutie

Karl Marx Permanente revolutie is de stelling van Karl Marx dat een revolutie nooit succes kan hebben indien zij in slechts één land plaatsvindt.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Permanente revolutie · Bekijk meer »

Romeinse Rijk

Het Romeinse Rijk (Latijn: Imperium Romanum) was van oorsprong een stadstaat op het Italisch schiereiland die zich vanaf de zesde eeuw voor Christus begon uit te breiden en uitgroeide tot een rijk van zo'n zes miljoen vierkante kilometer met 120 miljoen inwoners.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Romeinse Rijk · Bekijk meer »

Russische Revolutie

De Russische Revolutie (Russisch: Русская, Russkaja revoljoetsija) was een grootschalige omwenteling in het keizerrijk Rusland tijdens de eerste decennia van de twintigste eeuw.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Russische Revolutie · Bekijk meer »

Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij

Gebouw waar de eerste vergadering van de RSDAP gehouden werd De Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij (RSDAP, Russisch: Российская социал-демократическая рабочая партия - РСДРП) was een socialistische groepering die in 1898 ontstond in Minsk.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij · Bekijk meer »

Slavernij

Afrika naar een schets van David Livingstone, gravure uit Horace Waller: ''The last journals of David Livingstone in Central Africa, from 1865 to his death'', London, 1874 Smeedijzeren slavenhalsboei of ''banditi''. Wereldmuseum Amsterdam. 19e-eeuwse afbeelding van een Arabische slavenkaravaan in de Sahara Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander'slavernij' in Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002), Microsoft Corporation/Het Spectrum of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Slavernij · Bekijk meer »

Sociale klasse

Een sociale klasse is, in een maatschappij, een groep mensen met een vergelijkbare economische positie, en daardoor met vergelijkbare levenskansen.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Sociale klasse · Bekijk meer »

Sociale reproductie

Sociale reproductie is de overdracht van de sociale positie van ouders op kind.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Sociale reproductie · Bekijk meer »

Sovjet-Unie

De Sovjet-Unie (letterlijk "Raden-unie") of kortweg SU, voluit de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (Russisch: Союз СоветскихСоциалистическихРеспублик; Sojoez Sovjetskich Sotsialistitsjeskich Respoeblik) of afgekort USSR (СССР; italics), was een marxistisch-leninistische staat in Eurazië.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Sovjet-Unie · Bekijk meer »

Stoommachine

Stoommachine Een stoommachine is een motor (of in bredere zin een machine), die door middel van onder druk staande stoom mechanische arbeid levert.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Stoommachine · Bekijk meer »

Technologie

Een stoomturbine met geopende behuizing. Deze turbines produceren het merendeel van de elektriciteit die tegenwoordig wordt gebruikt. Elektrificatie wordt beschouwd als een van de belangrijkste technische successen van de 20e eeuw. Technologie (Grieks: τέχνη: 'vakmanschap' en λογία: 'theorie') is het geheel aan technieken, vaardigheden, methoden en processen dat gebruikt wordt voor de productie van goederen en diensten, of ter verwezenlijking van een doel, zoals wetenschappelijk onderzoek.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Technologie · Bekijk meer »

Tweede Internationale

De Tweede Internationale (ofwel "Socialistische Arbeiders-Internationale") was een internationale organisatie voor socialistische politieke partijen en vakbonden.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Tweede Internationale · Bekijk meer »

Warenfetisjisme

284x284px Warenfetisjisme is bij Marx het verschijnsel dat, in een markteconomie, relaties tussen mensen onderling zich voordoen als relaties tussen mensen en dingen, namelijk tussen mensen en koopwaar.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Warenfetisjisme · Bekijk meer »

Watermolen (door water aangedreven molen)

Watermolen Sint-Gertrudis-Pede Bovenslagmolen op het landgoed Molecaten, vlak bij Hattem Oostendorper watermolen bij Haaksbergen Onderslagmolen bij Limburgerhof in Duitsland Video Stockmühle in werking Turbine Een watermolen is een molen die het stromen of vallen van water, bijvoorbeeld in een beek of een rivier, door middel van een waterrad omzet in rotatie-energie, die nuttig kan worden gebruikt voor het malen van graan of het persen van olie.

Nieuw!!: Historisch materialisme en Watermolen (door water aangedreven molen) · Bekijk meer »

Richt hier:

Historisch Materialisme.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »