UitgaandeInkomende

🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!

Inhoudsopgave

1. 632 relaties: Adel, Aflaat, Akko (stad), Al-Andalus, Al-Hakim bi-Amr Allah, Al-Kamil, Alanen, Alarik I, Albertus Magnus, Alexandrië, Alexios I Komnenos, Alfons VIII van Castilië, Alfred de Grote, Alpen, Amerika (werelddelen), Anatomie, Angelen, Antonius van Padua, Arabisch, Archeologie, Aristoteles, Ars antiqua, Ars nova (polyfonie), Ars subtilior, Artillerie, Asparoech, Attila de Hun, Augustinus van Hippo, Austrasië, Autonomie, Avaren (Europa), Avignon, Árpád, Baibars, Baldassare Castiglione, Balkan (schiereiland), Ballade, Baltische staten, Banale revolutie, Bannum, Basiliek van San Marco (Venetië), Basiliek van San Vitale (Ravenna), Baskenland, Beatrice Portinari, Beda, Bedevaart, Beeldenstorm, Belastingmonopolie, Beleg en val van Constantinopel (1453), Beleg van Jeruzalem (1099), ... Uitbreiden index (582 meer) » « Comprimeren index

2. 5e eeuw

Adel

Elke adellijke familie heeft een eigen wapenschild, in vele gevallen ook een devies en in de middeleeuwen soms een wapenkreet. Hier het wapenschild van de vorsten van Schwarzenberg Monarchen gebruikten orden om de adel aan zich te binden, hertog Ferdinand van Brunswick-Wolfenbüttel (1721-1792), draagt hier de Orde van de Kousenband Vele dames van adel hadden het voorrecht hofdame te worden De monarch staat in de meeste landen boven de adel; hier Alexander III van Rusland Hogerhuis in Londen, de enige plek waar de Britse adel nog enige politieke macht bezit; dit is de in 1850 afgebrande zaal Sir Winston Churchill met zijn zoon en kleinzoon Maria Louise van Savoye; een van de bekendste adellijke slachtoffers van de Franse Revolutie Leo Tolstoj maakte als graaf deel uit van de Russische adel Ferdinand von Zeppelin, uitvinder van de zeppelin Pierre de Coubertin; een van de oprichters van de moderne versie van de Olympische Spelen Frank De Winne, een Belgisch kosmonaut, werd door de koning tot burggraaf verheven Nicolas Sarközy de Nagy-Bocsa De Amerikaanse acteur Jake Gyllenhaal Bronisław Komorowski Op de begrafenis van edelen worden soms hun eretekens en wapens getoond of meegedragen; begrafenis van aartshertog Otto van Habsburg-Lotharingen De adel is een sociaal of juridisch afgebakende groep mensen (edelen) die van oorsprong een bevoorrechte positie innam in een samenleving.

Bekijken Middeleeuwen en Adel

Aflaat

Het geven van een aalmoes, een van de goede werken waar een aflaat aan verbonden is Een aflaat (Latijn: indulgentia) is een uit de leer van de Rooms-Katholieke Kerk afkomstige kwijtschelding voor God van tijdelijke straffen (penitentie) voor zonden die, wat de schuld betreft, reeds vergeven werden.

Bekijken Middeleeuwen en Aflaat

Akko (stad)

Het historische centrum van Akko vanuit de lucht. Akko (Hebreeuws: עַכּוֹ, Arabisch: عكّا, Akka, ook Akká) is een oude havenplaats in het noorden van Israël, gelegen aan de Middellandse Zee.

Bekijken Middeleeuwen en Akko (stad)

Al-Andalus

Perioden van de geschiedenis van Al-Andalus.1. Het Omajjaden rijk2. Het emiraat en kalifaat van Córdoba3. Al-Andalus onder de Almoraviden en Almohaden4. Emiraat Granada. Al-Andalus (Arabisch الأندلس) is de naam die de Moorse veroveraars gaven aan het door hen veroverde gedeelte van het Iberisch Schiereiland.

Bekijken Middeleeuwen en Al-Andalus

Al-Hakim bi-Amr Allah

Abū ʿAlī al-Mansūr, (Arabisch: ابو علي المنصور), met de bijnaam al-Hākim bi Amr al-Lāh, Arabisch: الحاكمبأمر الله; letterlijk "Heerser in opdracht van God"), (3 augustus 985 - verdwenen 13 of 23 februari 1021) was de zesde sjiitische Fatimidische kalief in Egypte.

Bekijken Middeleeuwen en Al-Hakim bi-Amr Allah

Al-Kamil

Al-Kamil (Arabisch: الكامل), Malik al-Kamil, 'de volmaakte koning', (volledige naam: al-Malik al-Kamel Naser al-Din Abu al-Ma'ali Muhammed) (ca. 1177 – 6 maart 1238) was een Koerdische, soennitische heerser, de vierde Ajjoebid sultan van Egypte.

Bekijken Middeleeuwen en Al-Kamil

Alanen

Leefgebied van de Alanen en hun buurvolken in de 1ste eeuw v.Chr. De Alanen (Grieks: Alanoi, Latijn: Alani, Halani) waren een Iraanse nomadenstam, die deel uitmaakte van het volk der Sarmaten en nauw verwant was aan een andere stam, de Roxolanen.

Bekijken Middeleeuwen en Alanen

Alarik I

De plundering van Rome door Alarik: heilige objecten werden in de kerk opgeborgen (miniatuur van ca. 1475) Alarik I wordt begraven in de bedding van de Busento Alarik I (Peuce, ca. 370 - Cosenza, 410) was een Visigotische leider die tussen 395 en 410 koning was van de Visigoten.

Bekijken Middeleeuwen en Alarik I

Albertus Magnus

Albertus Magnusook genoemd als...

Bekijken Middeleeuwen en Albertus Magnus

Alexandrië

Alexandrië (klemtoon: Alexandrië; Arabisch: الإسكندرية, al-ʼIskandariyyah; Oudgrieks: Αλεξάνδρεια, Alexándreia) is een miljoenenstad in het noorden van Egypte, aan de Middellandse Zee.

Bekijken Middeleeuwen en Alexandrië

Alexios I Komnenos

Alexios I Komnenos (Grieks: Αλέξιος Κομνηνός; Latijn: Alexius Comnenus; Nederlands, verouderd: Alexis Comneen) (Constantinopel, 1056 – 15 augustus 1118) was Byzantijns keizer van 1081 tot aan zijn dood in 1118.

Bekijken Middeleeuwen en Alexios I Komnenos

Alfons VIII van Castilië

Alfons VIII, bijgenaamd de Edele (Spaans: Alfonso VIII, el de las Navas) (Soria, 11 november 1155 — Gutierre Muñoz, Ávila, 5 oktober 1214) was koning van Castilië van 1158 tot 1214.

Bekijken Middeleeuwen en Alfons VIII van Castilië

Alfred de Grote

Alfred de Grote (Oudengels: Ælfrēd, Ælfrǣd; Wantage (Oxfordshire), 848/849 - Winchester, 26 oktober 899) was koning van Wessex en koning der Angelsaksen van 871 tot 899.

Bekijken Middeleeuwen en Alfred de Grote

Alpen

De Alpen zijn een bergketen in Europa, die zich uitstrekt van de Franse Middellandse Zeekust in het zuidwesten tot de Pannonische vlakte in het oosten.

Bekijken Middeleeuwen en Alpen

Amerika (werelddelen)

Amerika is een landmassa die op het westelijk halfrond ten oosten van de Grote Oceaan en ten westen van de Atlantische Oceaan ligt.

Bekijken Middeleeuwen en Amerika (werelddelen)

Anatomie

De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp, Rembrandt, Mauritshuis Anatomie (Oudgrieks: ἀνατομή (anatomé), ἀνά (aná), op, open, en τομή (tomé), snede) is het onderdeel van de biologische morfologie dat de structuur en de organisatie van organismen behandelt.

Bekijken Middeleeuwen en Anatomie

Angelen

Vermoedelijk oorspronkelijk gebied van de Angelen in Sleeswijk Het gebied van de Angelen in Engeland (aangegeven in rood) De Angelen waren een Germaans volk uit het noorden van Europa dat in de vroege middeleeuwen naar Groot-Brittannië verhuisde.

Bekijken Middeleeuwen en Angelen

Antonius van Padua

Antonius van Padua (Lissabon, 15 augustus 1195 – Padua, 13 juni 1231), geboren als Fernando Martins de Bulhões in een rijke, adellijke familie, was een minderbroeder, die theoloog en kerkleraar was.

Bekijken Middeleeuwen en Antonius van Padua

Arabisch

Arabisch (in het Arabisch: العربية, al ʿarabiyya, of soms kortweg عربي, arabi) is een Semitische taal die door ongeveer 380 miljoen mensen in verscheidene landen wordt gesproken.

Bekijken Middeleeuwen en Arabisch

Archeologie

Atapuerca op de Spaanse Hoogvlakte Archeologie (Oudgrieks:: 'leer der oudheid') is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.

Bekijken Middeleeuwen en Archeologie

Aristoteles

Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.

Bekijken Middeleeuwen en Aristoteles

Ars antiqua

Ars antiqua (Latijn, de oude kunst) behoort tot de vroegste periode van genoteerde muziek, tussen circa 1150 en 1320.

Bekijken Middeleeuwen en Ars antiqua

Ars nova (polyfonie)

Pagina uit het Franse manuscript ''Livres de Fauvel'', Parijs, B.N. fr. 146 (ca. 1318) De ars nova (Latijn voor 'nieuwe kunst') is een vorm van meerstemmige muziek uit de 14e eeuw waarbij de stemmen van de polyfonie in gelijk ritme voortschrijden.

Bekijken Middeleeuwen en Ars nova (polyfonie)

Ars subtilior

Ars subtilior ('subtielere kunst' of 'nogal subtiele kunst'), ook wel bekend als maniërisme, is de naam die gegeven wordt aan een muzikale stijl in Europa uit het eind van de 14e eeuw, met name in Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Ars subtilior

Artillerie

Artillerie of geschut is in de krijgsmacht het wapen dat vuursteun geeft aan de eigen troepen.

Bekijken Middeleeuwen en Artillerie

Asparoech

Asparoech (Bulgaars: Аспарух) was de leider van de Proto-Bulgaren in de eerste helft van de 7e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Asparoech

Attila de Hun

Fantasietekening van Attila door Fredrik Sander uit 1893 Attila in het ''Liber Chronicarum'' (1493) ''Het feestmaal van Attila'' van Mór Than (1870). De man met het boek is Priskos van Panion, die een verslag schreef van zijn bezoek aan Attila in 449. Attila (ca.

Bekijken Middeleeuwen en Attila de Hun

Augustinus van Hippo

''Augustinus en Monica'' door Ary Scheffer (1846) ''Ambrosius doopt Augustinus'' door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Benozzo Gozzoli (15e eeuw) Augustinus door Peter Paul Rubens, ca. 1637 Afbeelding van Augustinus, Torhaus des Gutes Böddeken, Büren (Westfalen) Augustinus door Louis Comfort Tiffany, Lightner Museum, Florida Augustinus van Hippo (Latijn: Aurelius Augustinus Hipponensis), ook wel Sint-Augustinus genoemd, (Thagaste, 13 november 354 – Hippo, 28 augustus 430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader.

Bekijken Middeleeuwen en Augustinus van Hippo

Austrasië

Austrasië (oostelijk land) was het noordoostelijk deel van het Merovingische koninkrijk, en besloeg het oosten van het huidige Frankrijk, het westen van Duitsland, België ten oosten van de Schelde en delen van Nederland.

Bekijken Middeleeuwen en Austrasië

Autonomie

Autonomie, ook zelfbestuur (politiek) of zedelijke zelfstandigheid (individueel), is de vrijheid en het vermogen van een entiteit, bijvoorbeeld een individu, organisatie of natie, om zelfstandig beslissingen te nemen.

Bekijken Middeleeuwen en Autonomie

Avaren (Europa)

thumb De Avaren waren een van oorsprong gemengd, waarschijnlijk vooral Turks nomadenvolk dat in het kielzog van de Hunnen en Turken migreerde naar Europa en hun rijk vestigde in het Wolga-gebied in de 6e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Avaren (Europa)

Avignon

| |- | | Avignon is een stad in het zuiden van Frankrijk, in het departement Vaucluse.

Bekijken Middeleeuwen en Avignon

Árpád

Árpád (c.850–907) was de stichter van het huidige Hongarije en van de Hongaarse koningsdynastie der Árpáden.

Bekijken Middeleeuwen en Árpád

Baibars

Buste van Baibars (Beybars) in Caïro 1260-1277. Baibars (volledige naam: al-Malik al-Zahir Rukn al-Din Baibars al-Bunduqdari) (1223 - 1 juli 1277) was een Mammeluk die sultan van Egypte en Syrië werd.

Bekijken Middeleeuwen en Baibars

Baldassare Castiglione

Baldassar Castiglione (Baldassare Castiglione), graaf van Novellata (Casatico, bij Mantua, 6 december 1478 – Toledo, 2 februari 1529) was een Italiaans schrijver.

Bekijken Middeleeuwen en Baldassare Castiglione

Balkan (schiereiland)

Sava en Donau de grenzen van het gebied vormen De Balkan (of het Balkanschiereiland) vormt het oostelijkste schiereiland van de drie grote schiereilanden in Zuid-Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Balkan (schiereiland)

Ballade

Een ballade is een lied of gedicht waarin een verhaal wordt verteld.

Bekijken Middeleeuwen en Ballade

Baltische staten

Baltische staten. Van noord naar zuid: Estland, Letland en Litouwen Sint-Olafkerk, Tallinn, Estland Sint Peterskerk, Riga, Letland Allerheiligenkerk, Vilnius, Litouwen De Baltische staten of Oostzeelanden (ook wel Balticum genoemd) (Estisch: Balti riigid, Baltimaad, Lets: Baltijas valstis, Litouws: Baltijos valstybės) zijn de landen aan de oostkust van de Oostzee.

Bekijken Middeleeuwen en Baltische staten

Banale revolutie

Het kasteel van Baux De banale revolutie of feodale revolutie (mutation féodale) is het ontstaan van lokale feodale heerschappijen in West-Europa vanaf de late tiende eeuw, die de vorstelijke macht verzwakten.

Bekijken Middeleeuwen en Banale revolutie

Bannum

De ban of banrecht (Latijn bannum of bannus) was het recht van de koning om te verbieden, te bevelen en te straffen.

Bekijken Middeleeuwen en Bannum

Basiliek van San Marco (Venetië)

Voorgevel Basiliek vanaf het San Marcoplein San Marco en de engelenDe Patriarchale Kathedrale Basiliek van San Marco (Basilica Cattedrale Patriarcale di San Marco) is de kathedraal en de grootste kerk van Venetië.

Bekijken Middeleeuwen en Basiliek van San Marco (Venetië)

Basiliek van San Vitale (Ravenna)

Plattegrond van de kerk. De achthoek is het oorspronkelijke ontwerp terwijl het langwerpige deel rechtsonder een 16e-eeuwse uitbreiding is. De basiliek van San Vitale (Italiaans: Basilica di San Vitale) is een achthoekige basiliek in de Noord-Italiaanse stad Ravenna.

Bekijken Middeleeuwen en Basiliek van San Vitale (Ravenna)

Baskenland

Vlag van Baskenland Baskenland (Baskisch: Euskal Herria, Spaans: País Vasco, Frans: Pays Basque) is een regio in Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Baskenland

Beatrice Portinari

Dante en Beatrice in de tuin'', prerafaëlitisch werk van de schilder Cesare Saccaggi uit Tortona. Beatrice (kortweg Bice) Portinari (1266 – 1290) was een Florentijnse koopmansdochter en de muze van de dichter Dante Alighieri.

Bekijken Middeleeuwen en Beatrice Portinari

Beda

Beda, Baeda of Bede, bijgenaamd Venerabilis (de eerbiedwaardige; in het Engels veelal Saint Bede of the Venerable Bede) (Northumbria, 672 of 673 ‒ Jarrow, 25 mei 735) was een Angelsaksische monnik, die in de zusterabdijen van Sint Peter en Sint Paulus in respectievelijk Monkwearmouth (een deel van het huidige Sunderland) en Jarrow leefde.

Bekijken Middeleeuwen en Beda

Bedevaart

jakobsschelp van de bedevaart naar Santiago de Compostella en tal van andere, waarschijnlijk loden, bedevaartstekens. De basiliek van Fatima. Een bedevaart of pelgrimage (van het Oud­frans pelrimage) is een (pelgrims)reis naar een bedevaartsoord dat een bijzondere betekenis heeft binnen een religie.

Bekijken Middeleeuwen en Bedevaart

Beeldenstorm

Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen op 20 augustus 1566. ''(gravure gemaakt door Frans Hogenberg)'' De Beeldenstorm was een vernieling op grote schaal van heiligenbeelden en andere objecten van katholieke religieuze plaatsen door protestanten in de Lage Landen, die plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566.

Bekijken Middeleeuwen en Beeldenstorm

Belastingmonopolie

Belastingmonopolie is het alleenrecht om belastingen te heffen.

Bekijken Middeleeuwen en Belastingmonopolie

Beleg en val van Constantinopel (1453)

Het Beleg van Constantinopel in 1453 door de legers van het Ottomaanse Rijk onder leiding van sultan Mehmet II en de uiteindelijke Val van Constantinopel op de zondag van Pinksteren 29 mei 1453 betekende het einde van het Oost-Romeinse Rijk, dat overigens pas later de naam Byzantijnse Rijk kreeg.

Bekijken Middeleeuwen en Beleg en val van Constantinopel (1453)

Beleg van Jeruzalem (1099)

Katapultaanval op Jeruzalem Het zegevieren van de overwinning van Jeruzalem De terugvondst van het kruis Het Beleg van Jeruzalem vond plaats tussen 7 juni en 15 juli 1099, tijdens de Eerste Kruistocht.

Bekijken Middeleeuwen en Beleg van Jeruzalem (1099)

Beleg van Jeruzalem (1187)

Het Beleg van Jeruzalem vond plaats van 20 september tot 2 oktober 1187.

Bekijken Middeleeuwen en Beleg van Jeruzalem (1187)

Belforten in België en Frankrijk

Belforten in België en Frankrijk is een geheel van 56 torens, dat door de UNESCO vanaf 1999 werd aangewezen als Werelderfgoed.

Bekijken Middeleeuwen en Belforten in België en Frankrijk

Beneficie

Een beneficie (van: bene.

Bekijken Middeleeuwen en Beneficie

Bernardus van Clairvaux

Bernardus van Clairvaux, vereerd als Sint-Bernardus (Fontaine-lès-Dijon, 1090 – Clairvaux, 20 augustus 1153) was een Franse abt en de belangrijkste promotor van de hervormende kloosterorde van de cisterciënzers.

Bekijken Middeleeuwen en Bernardus van Clairvaux

Beschaving

Beschaving of civilisatie is een bepaalde mate van menselijke ontwikkeling, hetzij op individueel, psychologisch niveau, hetzij op het sociologische niveau van een samenleving met een bepaalde mate van complexiteit, een maatschappij.

Bekijken Middeleeuwen en Beschaving

Bethlehem

Bethlehem (Arabisch: بيت لحمBayt Lahm, Hebreeuws בית לחם, Beit Lechem, "broodhuis") is een Palestijnse stad op de Westelijke Jordaanoever, een lokaliteit van de Palestijnse Autoriteit en hoofdstad van het Gouvernement Bethlehem met 32.000 inwoners (2016).

Bekijken Middeleeuwen en Bethlehem

Bezant (munt)

Munten van kruisvaarders. Bezant is een middeleeuwse term voor gouden munten die niet in West-Europa zijn geslagen.

Bekijken Middeleeuwen en Bezant (munt)

Bibliografie van de geschiedenis van de Middeleeuwen

Er zijn verschillende bibliografieën van de geschiedenis van de Middeleeuwen, onder andere als beredeneerde bibliografie bij handboeken en standaardwerken.

Bekijken Middeleeuwen en Bibliografie van de geschiedenis van de Middeleeuwen

Bijbel (christendom)

De Gutenbergbijbel, de eerste gedrukte Bijbel en het eerste boek dat is vervaardigd met de boekdrukkunst De Bijbel is het heilige boek van het christendom.

Bekijken Middeleeuwen en Bijbel (christendom)

Bisschop

Drie Belgische bisschoppen en een kardinaal Een bisschop (Grieks:, episkopos (epi-skopos), letterlijk "op-zichter") is een geestelijke in de hiërarchie van verschillende christelijke kerken, die veelal aan het hoofd staat van een bisdom.

Bekijken Middeleeuwen en Bisschop

Blokdruk

Gesneden houtblok en afdruk Blokdruk is een druktechniek afkomstig uit China.

Bekijken Middeleeuwen en Blokdruk

Boëthius

Boëthius(1493), houtsnede, ''Kroniek van Neurenberg'' Vertroosting'', ''MS Hunter 374'', Glasgow University Library Anicius Manlius Torquatus Severinus Boëthius (Rome, ca. 480 - Pavia, 525) was een christelijk, laat-Romeins filosoof, schrijver en politicus, die in de late 5e en vroege 6e eeuw na Christus in Italië leefde.

Bekijken Middeleeuwen en Boëthius

Boekdrukkunst

Oude boeken Boekdrukkunst is een mechanisch proces om geschriften te vermenigvuldigen door middel van een drukpers.

Bekijken Middeleeuwen en Boekdrukkunst

Boer (beroep)

Ploegende boer Een boer of boerin is iemand die leeft van de landbouw of veeteelt.

Bekijken Middeleeuwen en Boer (beroep)

Bombarde (wapen)

Een bombarde, Kasteel van Malbork (Polen) Een bombarde (van het Grieks bombos: gedreun, geraas) of pothond is een belegeringswapen dat voor het eerst, in het Westen, in de 14e eeuw wordt gebruikt.

Bekijken Middeleeuwen en Bombarde (wapen)

Bonifatius (heilige)

Standbeeld van Bonifatius in Fulda 18e-eeuws houten reliëf met Bonifatius, met kruis en zijn attribuut (doorstoken evangelieboek) en drie steden: Dokkum (linksonder), Fulda en Mainz (?) Standbeeld van Bonifatius in Mainz Munte Bonifatius, ook wel Bonifacius, geboortenaam: Wynfreth (Winfried) (nabij Exeter in Zuidwest-Engeland, 672 of 675) was een van de belangrijkste Angelsaksische missionarissen en kerkhervormers in het Frankische Rijk, bisschop, martelaar en heilig verklaarde.

Bekijken Middeleeuwen en Bonifatius (heilige)

Boogschieten

Het schieten met de recurveboog Het schieten met de compoundboog. Let op de excentrische katrol onderaan Polygoonjournaal uit 1948. Op het Stuyvesant-plein te Tilburg worden wedstrijden boogschieten gehouden tussen ploegen uit Nederland en België. Polygoonjournaal uit 1951. Handboogwedstrijd Nederland - België.

Bekijken Middeleeuwen en Boogschieten

Boudewijn I van Constantinopel

Boudewijn (Valencijn, juli 1171 - Bulgarije, 1205) was als Boudewijn IX graaf van Vlaanderen van 1194 tot 1205, als Boudewijn VI graaf van Henegouwen van 1195 tot 1205, en als Boudewijn I in de jaren 1204 en 1205 de eerste keizer van het Latijns Keizerrijk van Constantinopel.

Bekijken Middeleeuwen en Boudewijn I van Constantinopel

Boudewijn I van Vlaanderen

Boudewijn I (Laon?, ca. 840 – Abdij van Sint-Bertinus, Sint-Omaars, 2 januari 879), bijgenaamd Boudewijn met de IJzeren Arm of Boudewijn de Goede staat bekend als de eerste graaf van Vlaanderen wat mogelijk was gemaakt door zijn huwelijk met Judith van West-Francië, dochter van de Karolingische koning Karel de Kale.

Bekijken Middeleeuwen en Boudewijn I van Vlaanderen

Bourgondische Nederlanden

De verdeling van de Bourgondische erfenis tussen Frankrijk en Habsburg tot 1493 De Bourgondische Nederlanden of Bourgondische tijd is de periode tussen 1384 en 1482, waarin een steeds groter deel van de Lage Landen werd geregeerd door de hertogen van Bourgondië.

Bekijken Middeleeuwen en Bourgondische Nederlanden

Bretagne (regio)

Bretagne (Bretons: Breizh, Gallo: Bertaèyn) is een Franse regio op het gelijknamige schiereiland Bretagne en bestaat uit de departementen Côtes-d'Armor, Finistère, Ille-et-Vilaine en Morbihan.

Bekijken Middeleeuwen en Bretagne (regio)

Bril

Man met bril Klassieke Bril Moderne bril Bioscoopjournaal uit 1959: finale van de jaarlijkse Miss Bril-verkiezing Polygoonjournaal uit 1962: halve finale van de jaarlijkse wedstrijd om de landstitel van Miss Bril in de Euromast te Rotterdam Polygoonjournaal uit 1965: inzamelingsactie 'Open Ogen' opgezet door Dick Jager uit Maarssen, waarbij oude brillen worden ingezameld voor derde-wereldlanden Een bril is een optisch instrument dat voor de ogen gedragen wordt en dat bestaat uit het montuur en de "glazen" (optische lenzen), die van glas of kunststof kunnen zijn gemaakt.

Bekijken Middeleeuwen en Bril

Britannia (Romeinse provincie)

Britannia was de naam van de Romeinse provincie die het latere Engeland en Wales omvatte.

Bekijken Middeleeuwen en Britannia (Romeinse provincie)

Brugge

Brugge (Frans en Engels: Bruges; Duits: Brügge) is de hoofdstad en naar inwonertal grootste stad van de Belgische provincie West-Vlaanderen en van het arrondissement Brugge.

Bekijken Middeleeuwen en Brugge

Buis (schip)

(Haring)buis Buis was een benaming van een bepaald type zeevarend kielschip waarvan de geschiedenis terugvoert tot in de middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Buis (schip)

Bulgarije

De Republiek Bulgarije (Bulgaars: Република България, Repoeblika Balgarija) is een land in Zuidoost-Europa, gelegen in het oosten van het Balkanschiereiland en ten zuiden van de rivier de Donau.

Bekijken Middeleeuwen en Bulgarije

Burger

Symbolische grenspaal in het dorp Baarle, burgers rond twee bestuursculturen, België en Nederland. In staatsrechtelijke zin is een burger een lid van de bevolking van een staat of bijvoorbeeld een gemeente; meer specifiek gaat het over zijn of haar rechtsverhouding tot een overheidsorganisatie.

Bekijken Middeleeuwen en Burger

Byzantijnse kunst

Byzantijnse kunst verwijst naar de kunst van het Byzantijnse Rijk van de 4e tot de 15e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Byzantijnse kunst

Byzantijnse Rijk

Het Byzantijnse Rijk (Grieks: Βυζαντινή Αυτοκρατορία) (kortweg Byzantium of Oost-Romeinse Rijk, Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía Rhōmaíōn, Romeinse Rijk, ook wel Romania, Grieks: Ῥωμανία, Rhōmanía) was de voortzetting van het Romeinse Rijk in de oostelijke provincies dat in de late oudheid en de daaropvolgende middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg, met als hoofdstad Constantinopel.

Bekijken Middeleeuwen en Byzantijnse Rijk

Calvinisme

Westerkerk te Amsterdam Het calvinisme is in strikte zin het theologische gedachtegoed van de hervormer Johannes Calvijn (1509-1564), met de daaruit voortvloeiende sociale en politieke leer.

Bekijken Middeleeuwen en Calvinisme

Cantabrisch Gebergte

Het Cantabrisch Gebergte (Spaans: Cordillera Cantábrica) is een gebergte van ongeveer 300 km lang in het noordwesten van Spanje.

Bekijken Middeleeuwen en Cantabrisch Gebergte

Capitulare van Quierzy

Het Capitulare van Quierzy was een capitulare van keizer Karel de Kale, uitgegeven in 877, dat bestond uit een aantal maatregelen om het bestuur te waarborgen tijdens zijn tweede tocht naar Italië om paus Johannes VIII bij te staan tegen de Saracenen, met aanwijzingen voor zijn zoon Lodewijk de Stamelaar, die het bestuur zou waarnemen.

Bekijken Middeleeuwen en Capitulare van Quierzy

Cavalerie

Charge van de 1st Cavalry Division Cavalerie, ruiterij of ruitervolk/paardenvolk is van oudsher de naam voor de militaire eenheid die zich te paard voortbewoog en te paard vocht.

Bekijken Middeleeuwen en Cavalerie

Champmol

De oorspronkelijke aanleg van het klooster met de laura De Chartreuse de Champmol was een klooster van de kartuizerorde in Dijon, Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Champmol

Childerik III

Childerik III, ook wel geschreven als Childeric (693 - rond 754) was de zoon van de Frankische koning Chilperik II.

Bekijken Middeleeuwen en Childerik III

China

China is een groot land met een zeer lange geschiedenis, een oude beschaving en cultuur in Oost-Azië.

Bekijken Middeleeuwen en China

Chinees Keizerrijk

Vlag van het Keizerrijk van 1889 tot 1911 Het Chinees Keizerrijk bestond tussen het jaar 221 v.Chr. en 1911.

Bekijken Middeleeuwen en Chinees Keizerrijk

Chrétien de Troyes

Chrétien de Troyes, ook wel Chrestien de Troyes of Christiaan van Troyes (ca. 1135/1140-1190), was een Frans schrijver en dichter.

Bekijken Middeleeuwen en Chrétien de Troyes

Christendom

alt.

Bekijken Middeleeuwen en Christendom

Christine de Pizan

Christine de Pizan of Pisan (Venetië ca. 1364/1365 – klooster van Poissy ca. 1430) was een Franstalige schrijfster van Italiaanse afkomst.

Bekijken Middeleeuwen en Christine de Pizan

Christoffel Columbus

Christoffel Columbus (Italiaans Cristoforo Colombo, Spaans Cristóbal Colón, Portugees Cristóvão Colombo, Latijn Christophorus Columbus; Genua, 1451 – Valladolid, 20 mei 1506) is de beroemdste ontdekkingsreiziger uit het tijdperk van de grote ontdekkingen.

Bekijken Middeleeuwen en Christoffel Columbus

Christoph Cellarius

Christoph Cellarius (Schmalkalden, 22 november 1638 - Halle, 4 juni 1707), ook wel Christophorus Cellarius, was een Latijnse geleerde.

Bekijken Middeleeuwen en Christoph Cellarius

Claus Sluter

Drie praalgraven: bovenaan Filips de Stoute, daaronder Jan zonder Vrees en Margaretha van Beieren Portaal van de Chartreuse de Champmol in Dijon Dijon, graftombe van Filips de Stoute met pleuranten Pleuranten van het praalgraf van Filips de Stoute Praalgraf van Filips de Stoute: pleurant met opgeheven handen Claus Sluter (Haarlem, circa 1350 – Dijon, 1406) was een beeldhouwer uit het graafschap Holland.

Bekijken Middeleeuwen en Claus Sluter

Clovis I

Clovis of Chlodovech (ca. 466-511) was de eerste koning der Franken die alle Frankische stammen verenigde onder één heerser.

Bekijken Middeleeuwen en Clovis I

Columbiaanse uitwisseling

Cacao (''Theobroma cacao'') 7. Tabak (''Nicotiana rustica'') Koffie (''Coffea''); 7. Tarwe (''Triticum'' sp.); 8. Rijst (''Oryza sativa'') De Columbiaanse uitwisseling was een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van de biogeografie, landbouw en cultuur van onze wereld.

Bekijken Middeleeuwen en Columbiaanse uitwisseling

Columbusdag

Columbusdag (Engels: Columbus Day, Spaans: Dia de La Hispanidad) is een herdenkingsdag in verschillende landen in Latijns-Amerika, de Verenigde Staten, Spanje en Italië waarop men de aankomst van de Italiaanse ontdekkingsreiziger in Spaanse dienst Christoffel Columbus op het continent Amerika op 12 oktober 1492 herdenkt.

Bekijken Middeleeuwen en Columbusdag

Commercialisering

Commercialisering is het sociale proces waarbij goederen en diensten in toenemende mate worden uitgebaat vanuit een winstoogmerk in plaats van voor eigen gebruik of op basis van wederkerigheid.

Bekijken Middeleeuwen en Commercialisering

Compagnie (krijgsmacht)

Een compagnie (vroeger: vendel, meervoud vendelen of vendels) is een legeronderdeel van 100 tot 150 manschappen.

Bekijken Middeleeuwen en Compagnie (krijgsmacht)

Componist

Louis Nicolas Clérambault tijdens het componeren Een componist(e) of toondichter(es) is een persoon die muziek componeert.

Bekijken Middeleeuwen en Componist

Conceptueel kader

Een conceptueel kader is het geheel van samenhangende begrippen waaruit het denken bestaat.

Bekijken Middeleeuwen en Conceptueel kader

Coniuratio

Coniuratio of gezworen gemeenschap is volgens Weber de vereniging van stedelingen die tot doel had de heer af te zetten.

Bekijken Middeleeuwen en Coniuratio

Constantinopel

Kaart van Constantinopel met de stadsmuren Constantinopel in het Byzantijnse Rijk. Hagia Sophia gotische stijl (Franse miniatuur, na 1455)Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Français 9087, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8449038d/f424.item.r.

Bekijken Middeleeuwen en Constantinopel

Cosimo de' Medici de Oude

Cosimo de' Medici de Oude (Florence, 27 september 1389 - Careggi (Florence), 1 augustus 1464) was een zoon van bankier Giovanni di Bicci en een telg uit het roemruchte geslacht de' Medici.

Bekijken Middeleeuwen en Cosimo de' Medici de Oude

Cyrillus van Saloniki

Methodius (links) en Cyrillus. Icoon uit de 19e eeuw uit Boekarest Cyrillus van Saloniki (Grieks: Κύριλλος, Kirillos; Kerkslavisch: Кирилъ, Kirill) (Thessaloniki, 827 – Rome, 14 februari 869) is samen met zijn broer Methodius de verbreider van het christendom onder de Slavische volkeren geweest.

Bekijken Middeleeuwen en Cyrillus van Saloniki

Dagobert I

Dagobert I (?, 603 – Épinay-sur-Seine, 19 januari 638 of 639Voor de datering, zie, Zur Chronologie der Merowinger im 7. und 8. Jahrhundert, in Francia 25 (1998), pp. 177-230, hier.) was koning der Franken van 629 tot 639.

Bekijken Middeleeuwen en Dagobert I

Damietta

Damietta (Arabisch: مدينة دمياط, medīnat dimyāt) is een havenstad in Egypte aan de Middellandse Zee aan de Nijldelta, 200 kilometer ten noorden van Caïro.

Bekijken Middeleeuwen en Damietta

Daniël (boek)

Daniël (Hebreeuws: דָּנִיֵּאל, Dāniyyēl, "God is mijn rechter") is een boek in de Hebreeuwse Bijbel.

Bekijken Middeleeuwen en Daniël (boek)

Dante Alighieri

Dante (Durante) di Alighiero degli Alighieri (Florence, tussen 14 mei en 13 juni 1265 OSGiorgio Petrocchi,, (E-Boek: samenvatting van het gelijknamige boek origineel bij Editori Laterza) 1997, p. 9 – Ravenna, 14 september 1321) was een Italiaanse dichter, schrijver, moraalfilosoof en kortstondig politicus.

Bekijken Middeleeuwen en Dante Alighieri

De goddelijke komedie

De goddelijke komedie (La Divina Commedia) is een allegorisch epos van de Florentijnse dichter Dante Alighieri, geschreven in het eerste kwart van de 14e eeuw (ca. 1307-1321), terwijl hij in ballingschap was van de Florentijnse Republiek.

Bekijken Middeleeuwen en De goddelijke komedie

De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten

''Le Vite'' van Vasari De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten of Le Vite de' più eccellenti pittori, scultori, e architettori da Cimabue insino a' tempi nostri ('Het leven van de uitmuntendste Italiaanse architecten, schilders en beeldhouwers van Cimabue tot onze tijd'), zoals het oorspronkelijk bekend was in het Italiaans, is een serie biografieën van kunstenaars, geschreven door de 16e-eeuwse Italiaanse schilder en architect Giorgio Vasari.

Bekijken Middeleeuwen en De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten

Decamerone

Monferrato: "''La marchesana di Monferrato, conuno chonvito di ghalline e conalquante legiadre parolette, reprime ilfolle amore delre di Francia''". Vertaling: De markiezin van Montferrat bedwong met een maaltijd van kippenvlees en wat geestige woordjes de dwaze liefde van de koning van Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Decamerone

Deling van het Frankische Rijk

Het eenheidsrijk dat Karel de Grote zich in de tweede helft van de 8e eeuw veroverd had, zou slechts één generatie standhouden en daarna aan broedertwisten ten onder gaan.

Bekijken Middeleeuwen en Deling van het Frankische Rijk

Democratisering van kennis

Democratisering van kennis is de verwerving en verspreiding van kennis onder en door grotere delen van de bevolking, niet slechts bevoorrechte elites als priesters en academici.

Bekijken Middeleeuwen en Democratisering van kennis

Denemarken

Denemarken (Deens: Danmark) is een land in Scandinavië, in het noorden van Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Denemarken

Derde Kruistocht

De Derde Kruistocht (1189-1192) was een zware militaire expeditie ondernomen door de paus en Europese leiders om het Heilige Land te heroveren op Saladin.

Bekijken Middeleeuwen en Derde Kruistocht

Desiderius Erasmus

Erasmus, met een pseudoniem Desiderius Erasmus en met een loconiem Erasmus Roterodamus (Rotterdam, 28 oktober 1466, 1467 of 1469 – Basel, 12 juli 1536) was een Nederlands humanist, katholiek theoloog, filosoof, filoloog en pedagoog.

Bekijken Middeleeuwen en Desiderius Erasmus

Dijon

Dijon (is de hoofdstad en grootste stad van het departement Côte-d'Or en van de regio Bourgogne-Franche-Comté, waartoe Côte-d'Or behoort. Het kende zijn glorietijd onder Filips de Stoute, Jan Zonder Vrees, Filips de Goede en Karel de Stoute toen het de hoofdstad was van het Franse deel van het Hertogdom Bourgondië.

Bekijken Middeleeuwen en Dijon

Diocletianus

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus (geboren als Diocles) (ca. 22 december 244 – 3 december 311) was Romeins keizer van 20 november 284 tot 1 mei 305.

Bekijken Middeleeuwen en Diocletianus

Dirk Bouts

''Salvator Mundi'', Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam Sint-Pieterskerk, Leuven ''Bewening van Christus'', Louvre, Parijs Dieric Bouts of Dirk Bouts (waarschijnlijk Haarlem, ca. 1410 – Leuven, 6 mei 1475) was een 15e-eeuwse kunstschilder uit de Lage Landen, die wordt gerekend tot de Vlaamse Primitieven.

Bekijken Middeleeuwen en Dirk Bouts

Dogma (algemeen)

Een dogma (Oudgrieks:, meervoud) is een leerstelling die door een religie, ideologie of organisatie als onbetwistbaar wordt beschouwd.

Bekijken Middeleeuwen en Dogma (algemeen)

Dogmatiek

Dogmatiek, soms abusievelijk gelijkgesteld aan de systematische theologie, is de systematische doordenking van de inhoud der relatie die God in Christus met ons heeft gelegd (althans volgens Hendrikus Berkhof).

Bekijken Middeleeuwen en Dogmatiek

Domesday Book

Begin van het overzicht van Warwickshire in het Domesday Book lemma Bingley ("Bingheleia") in het Domesday Book ''Domesday Book'', gravure van Andrew Williams, uit ''Historic Byways and Highways of Old England'', 1900 Het Domesday Book (Liber de Wintonia, 1086) is een uitgebreid overzicht in het Latijn van alle bezittingen en eigenaren in Engeland voor en na 1066.

Bekijken Middeleeuwen en Domesday Book

Dominicanen

Dominicus Guzmán, stichter van de Orde der Predikheren (Dominicanen) De dominicanen of Orde der Predikheren (Latijn: Ordo Praedicatorum, O.P.) vormen een Rooms-katholieke bedelorde, die in 1215 is gesticht in Frankrijk door de Castiliaanse priester Dominicus Guzmán, met als doel de leer en de regels van de Rooms-Katholieke kerk te verkondigen en mensen die een ander geloof hadden, of de regels van de Rooms-Katholieke kerk niet nauwkeurig volgden, te bestrijden.

Bekijken Middeleeuwen en Dominicanen

Dominicus Guzmán

Sint-Dominicus (Spaans: San Domingo), geboren als Domingo de Guzmán (Caleruega, koninkrijk Castilië, 1170 – Bologna, 6 augustus 1221), was de stichter van de dominicanen.

Bekijken Middeleeuwen en Dominicus Guzmán

Don Pelayo

Don Pelayo (Latijn: Pelagius) (ca. 685 – 737) was de eerste koning van Asturië.

Bekijken Middeleeuwen en Don Pelayo

Donatello

Bargello Donatello (Florence, 1386 - aldaar, 13 december 1466) was een Italiaans beeldhouwer die werkzaam was in de vroege renaissance.

Bekijken Middeleeuwen en Donatello

Donau

De Donau is de langste rivier binnen de Europese Unie en na de Wolga de langste van Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Donau

Dood

De menselijke schedel is het universele symbool van de dood, Guercino De dood is een onomkeerbare toestand waarbij een voorheen levend organisme geen stofwisseling of andere actieve levensfuncties meer heeft.

Bekijken Middeleeuwen en Dood

Drieslagstelsel

De driejarige cyclus van het drieslagstelsel. In oktober werden wintergranen gezaaid als bv. wintertarwe, winterrogge of spelt, terwijl in het voorjaar de zomergranen zomergerst, haver, zomerrogge of bonen werden gezaaid. Het drieslagstelsel is een landbouwmethode uit de vroege Middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Drieslagstelsel

Droogmakerij

Gemaal De Lynden, een van drie stoomgemalen die voor de droogmaking van de Haarlemmermeerpolder zorgden. Een droogmakerij is een bemalen gebied (polder) dat van oorsprong een meer, een ander groot open water of drasland was.

Bekijken Middeleeuwen en Droogmakerij

Drukker

Drukker Een drukker is iemand die gedrukte zaken (zoals kranten, tijdschriften, reclame, boeken) produceert of degene die in een drukkerij de drukpers bedient ter vervaardiging van drukwerk.

Bekijken Middeleeuwen en Drukker

Dubbel boekhouden

kasboek voor dubbel boekhouden rond 1910 Het dubbel boekhoudsysteem, kortweg dubbel boekhouden, is een methode van boekhouden waarbij elke transactie of gebeurtenis op zijn minst op twee verschillende manieren wordt geadministreerd.

Bekijken Middeleeuwen en Dubbel boekhouden

Economie (systeem)

Economie is de wijze van productie, distributie en consumptie van schaarse goederen en diensten in een samenleving.

Bekijken Middeleeuwen en Economie (systeem)

Edict van Milaan

Het Edict van Milaan is mogelijk een edict geweest dat door Constantijn de Grote en Licinius in februari 313 werd uitgevaardigd in Milaan.

Bekijken Middeleeuwen en Edict van Milaan

Eerste Kruistocht

De Eerste Kruistocht van 1096 tot 1099 was een grootschalige militaire expeditie van westerse christenen, die op vraag en met steun van het Byzantijnse Rijk gebieden in de Levant veroverden op de islamitische Seltsjoeken en Fatimiden.

Bekijken Middeleeuwen en Eerste Kruistocht

Egypte (land)

Egypte (uitspraak: eˈɣɪptə; Arabisch: مصر, Miṣr), officieel de Arabische Republiek Egypte (Arabisch: جمهوريّة مصر العربيّة, Jumhūriyat Miṣr al-`Arabīyah), is een semipresidentiële republiek gelegen in het noordoosten van Afrika en het zuidwesten van Azië.

Bekijken Middeleeuwen en Egypte (land)

Elbe (rivier)

Zijrivieren van de Elbe De monding van de Elbe met het eiland Trischen in de Noordzee. De Elbe (verouderd: Elve, Nedersaksisch: Elv, Tsjechisch: Labe) is met een lengte van 1164 kilometer en een stroomgebied van 144.000 km² een van de belangrijkste rivieren van Midden-Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Elbe (rivier)

Engels

Het Engels (English) is een Indo-Europese taal, die vanwege de nauwe verwantschap met talen als het Fries, (Neder-)Duits en Nederlands tot de West-Germaanse talen wordt gerekend.

Bekijken Middeleeuwen en Engels

Enrico Dandolo

Enrico Dandolo predikt de kruistochten, een 19e-eeuwse gravure van Gustave Doré Het graf van Enrico Dandolo in de Hagia Sophia Enrico Dandolo (begin 12e eeuw – 1205) was de 39e Doge (leider van een van de oude Italiaanse republieken) van de stadstaat Venetië.

Bekijken Middeleeuwen en Enrico Dandolo

Epidemie

Voorbeeld van een epidemie: de Ebola-uitbraak in West-Afrika in 2014 Een militair ziekenhuis in Kansas tijdens de uitbraak van de Spaanse griep (1918-1919) Een epidemie (Grieks: epidémios, wat betekent: "over de (gehele) bevolking") is een verschijnsel dat meestal in ongunstige zin optreedt in een kleiner of groter gebied van mens of dier.

Bekijken Middeleeuwen en Epidemie

Feodalisme

Graaf Willem I van Normandie - Tapijt borduursel Piramidevoorstelling van het feodaal leenstelsel, volgens moderne opvattingen een te eenvoudige manier van denken Het feodalisme of de feodaliteit (van het Latijnse feudum of leen) is het gelaagde machts-, bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op een leenstelsel dat zich in grote delen van Europa ontwikkelde na de Val van het West-Romeinse Rijk (circa 500) tot in de nieuwe tijd (circa 1500).

Bekijken Middeleeuwen en Feodalisme

Ferdinand II van Aragon

Ferdinand II (Sos, 10 maart 1452 - Madrigalejo, 23 januari 1516) was koning van Aragon van 1479 tot 1516, samen met zijn vrouw, Isabella, heerser over Castilië van 1474 tot 1504 (als Ferdinand V), koning van Napels (als Ferdinand III), van 1500 tot 1516 en sinds 1471 koning van Sicilië.

Bekijken Middeleeuwen en Ferdinand II van Aragon

Ferdinand III van Castilië

Ferdinand de Heilige (Peleas de Arriba, 1199 – Sevilla, 30 mei 1252), (Spaans: Fernando el Santo of San Fernando), was als Ferdinand II koning van Castilië (vanaf 1217) en als Ferdinand III koning van Castilië-León (vanaf 1230).

Bekijken Middeleeuwen en Ferdinand III van Castilië

Feudum

Landarbeiders aan het werk op een leen - Breviarium Grimani, Juni Feudum of feodum (vulgair Latijn voor "vergoeding") is een begrip uit het oud Romeinse Recht voor een stuk grond dat door de eigenaar aan een ander in bruikleen werd gegeven onder bepaalde voorwaarden.

Bekijken Middeleeuwen en Feudum

Filippo Brunelleschi

Filippo Brunelleschi (Florence, 1377 – aldaar, 15 april 1446) was een architect, ingenieur, goudsmid en beeldhouwer uit de Italiaanse renaissance.

Bekijken Middeleeuwen en Filippo Brunelleschi

Filips de Goede

Filips de Goede, ook genaamd Filips III van Bourgondië (Dijon, 31 juli 1396 – Brugge, 15 juni 1467), was hertog van Bourgondië van 1419 tot aan zijn dood.

Bekijken Middeleeuwen en Filips de Goede

Filips de Stoute

Filips II de Stoute (Frans: Philippe II le Hardi) (Pontoise, 17 januari 1342 — Halle, 27 april 1404) was hertog van Bourgondië en graaf-gemaal van Vlaanderen, Artois en het vrijgraafschap Bourgondië.

Bekijken Middeleeuwen en Filips de Stoute

Filips II van Frankrijk

Filips II, bijgenaamd August(us) (Parijs, 21 augustus 1165Radulphus de Diceto, Ymagines Historiarum s.a. 1165 (.

Bekijken Middeleeuwen en Filips II van Frankrijk

Filosofie

De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.

Bekijken Middeleeuwen en Filosofie

Flavius Stilicho

duomo di Monza'' Flavius Stilicho (soms geschreven als Stilico) (ca. 359 – 22 augustus 408) was een hooggeplaatste generaal (magister militum) en patriciër in het West-Romeinse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Flavius Stilicho

Florence (stad)

Florence of Firenze is een stad in Italië.

Bekijken Middeleeuwen en Florence (stad)

Foederati

Foederati (meervoud van Latijn foederatus, “verbonden”) is een term die nu vooral geassocieerd wordt met de Germaanse stammen die als foederati optraden in het Romeinse Rijk in de eerste eeuwen na Chr.

Bekijken Middeleeuwen en Foederati

François Villon

François Villon (Parijs (?), 1431 – in of na 1463) was een Franse dichter, dief en landloper.

Bekijken Middeleeuwen en François Villon

Francesco Petrarca

Standbeeld in de Uffizi, Florence Francesco Petrarca (ook Francesco Petracco) (Arezzo, 20 juli 1304 – Arquà Petrarca, 19 juli 1374) was een Italiaans dichter en prozaschrijver en de grondlegger van het humanisme.

Bekijken Middeleeuwen en Francesco Petrarca

Franciscanen

De franciscanen, minderbroeders of Serafijnse Orde (Ordo Fratrum Minorum, O.F.M.) vormen een kloosterorde bestaande uit volgelingen van Franciscus van Assisi.

Bekijken Middeleeuwen en Franciscanen

Franciscus van Assisi

Franciscus van Assisi (ook wel Franciscus van Assisië of Sint-Franciscus; Italiaans: Francesco d'Assisi (Assisi, 1181 of 1182 – aldaar, 3 oktober 1226), geboren als Giovanni di Pietro Bernardone, leefde als religieus, stichtte de kloosterorde van de franciscanen of minderbroeders, en werd op 16 juli 1228 heilig verklaard door paus Gregorius IX.

Bekijken Middeleeuwen en Franciscus van Assisi

Franken (volk)

Frankische helm uit de 7e eeuw (Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg) De Franken (Middelnederlands: Vranke, Oudhoogduits: Francho, Oudengels: Franca, Oudnoords: Frakki) waren een federatie van reeds eerder bekende Germaanse stammen, die rond het midden van de 3e eeuw na Christus tot stand kwam.

Bekijken Middeleeuwen en Franken (volk)

Frankische Rijk

Het Frankische Rijk (Latijn: Regnum Francorum, Koninkrijk der Franken, later Imperium Francorum, Keizerrijk der Franken) was een gebied dat door de Franken werd bestuurd tussen de 3e en de 10e eeuw en al snel uitgroeide tot een grootmacht.

Bekijken Middeleeuwen en Frankische Rijk

Frankrijk in de Middeleeuwen

Dit artikel behandelt de geschiedenis van Frankrijk in de Middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Frankrijk in de Middeleeuwen

Frans

Het Frans (français) is de meest gesproken Gallo-Romaanse taal.

Bekijken Middeleeuwen en Frans

Franse Revolutie

Jeanne-Louise (Nanine) Vallain (1767-1815), Museum van de Franse Revolutie De Franse Revolutie (1789–1799)"Het is gebruikelijk de omwenteling te laten beginnen met de bijeenkomst van de Staten-Generaal op 5 mei 1789 en te laten eindigen óf met de val van Robespierre (27 juli 1794), óf met de staatsgreep van Bonaparte (24 dec.

Bekijken Middeleeuwen en Franse Revolutie

Galicië (Spanje)

Galicië (Spaans: Galicia, Galicisch: Galicia of Galiza) is een van de zeventien autonome regio's van Spanje en ligt in het uiterste noordwesten van het Iberisch Schiereiland.

Bekijken Middeleeuwen en Galicië (Spanje)

Gallië

Gallië is de vernederlandste naam van de Latijnse benaming (Gallia) voor het westelijke gebied van Europa, dat overeenkomt met het moderne Frankrijk, België, het westen van Zwitserland, en delen van Nederland en Duitsland ten westen van de Rijn.

Bekijken Middeleeuwen en Gallië

Gattamelata

Kapitein-generaal Gattamelata van de republiek Venetië Padua Detail Stefano Erasmo da Narni, bijgenaamd Gattamelata of Zwartgevlekte Kat (Narni, circa 1370 – Padua, 16 januari 1443) was een condottiero in het middeleeuwse Italië.

Bekijken Middeleeuwen en Gattamelata

Geblütsrecht

Geblütsrecht of recht van den bloede is het voorbehoud om van koninklijken bloede te zijn om koninklijke macht uit te oefenen.

Bekijken Middeleeuwen en Geblütsrecht

Gebroeders Van Lymborch

Chantilly, Musée Condé, hs. 65, fol. 10v Gebroeders Van Lymborch, ook bekend als Van Limburg, is de gebruikelijke benaming voor Herman (Nijmegen, 1385 - Bourges, 1416), Paul (Nijmegen, 1386/1387 - Bourges, 1416)Friedrich Gorissen, Jan Maelwael und die Brüder Limburg: eine Nimweger Künstlerfamilie um die wende des 14.

Bekijken Middeleeuwen en Gebroeders Van Lymborch

Geert Grote

Geert Grote of Gerardus Magnus (Deventer, oktober 1340 – aldaar, 20 augustus 1384) was een theoloog, schrijver, gedreven kloosterhervormer en boeteprediker binnen de Katholieke Kerk.

Bekijken Middeleeuwen en Geert Grote

Geestelijke

Geestelijken Een geestelijke is iemand die, vaak door een bepaalde religieuze wijding, de bevoegdheid heeft gekregen om godsdienstonderricht te geven en/of bepaalde gewijde handelingen te verrichten en/of religieuze bestuursfuncties uit te oefenen.

Bekijken Middeleeuwen en Geestelijke

Geesteswetenschappen

Geesteswetenschappen, ook wel Studia Humanitatis genoemd, zijn wetenschappen, die zich bezighouden met de geestesproducten van de mens: talen, zowel de linguïstiek als de studie van elke taal, geschiedenis, filosofie, muziekwetenschap, literatuurwetenschap, cultuurwetenschappen, kunstgeschiedenis, en theologie.

Bekijken Middeleeuwen en Geesteswetenschappen

Geld

Europees papiergeld Het geld is een eenheid om waarde uit te drukken en bestaat enerzijds uit publiek geld voor het chartaal betalingsverkeer en anderzijds uit privaat geld voor het giraal betalingsverkeer.

Bekijken Middeleeuwen en Geld

Geografische coördinaten

Geografische breedte en lengte op de aarde. aarde met parallelcirkels (horizontaal) en meridianen (verticaal), Eckert VI-projectie traagheidsnavigatiesystemen aan boord van vliegtuigen te kalibreren. Geografische coördinaten zijn coördinaten waarmee een locatie op aarde numeriek wordt vastgelegd met breedtegraad, lengtegraad en eventueel hoogte.

Bekijken Middeleeuwen en Geografische coördinaten

Georgius Hornius

Kaart uit 1654 Georgius Hornius (Kemnath 1620 – Leiden 1670) was een Duitse historicus en geograaf, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit Leiden van 1653 tot aan zijn dood.

Bekijken Middeleeuwen en Georgius Hornius

Germanen

Verspreiding van de vijf Germaanse hoofdgroepen in de 1e eeuw na Chr. Met de Germanen wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken.

Bekijken Middeleeuwen en Germanen

Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen

Spieghel Historiael van Jacob van Maerlant De geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen is de geschiedenis van die gebieden die later Nederland, België en Luxemburg zouden vormen.

Bekijken Middeleeuwen en Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen

Geschiedenis van Egypte

Egypte heeft een lange geschiedenis als staat.

Bekijken Middeleeuwen en Geschiedenis van Egypte

Geschiedenis van Engeland

Deze geschiedenis van Engeland beschrijft de prehistorie en de geschiedenis van het grootste en dichtstbevolkte deel van het Verenigd Koninkrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Geschiedenis van Engeland

Geschiedenis van Europa

Dit artikel is een overzicht van de (menselijke) geschiedenis van het werelddeel Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Geschiedenis van Europa

Geschiedenis van Portugal

Hendrik de Zeevaarder De geschiedenis van Portugal is de geschiedenis van een oud Europees land, waarvan de oorsprong teruggaat tot de vroege middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Geschiedenis van Portugal

Geschiedschrijving

Geschiedschrijving of historiografie is de geschreven interpretatie van het verleden.

Bekijken Middeleeuwen en Geschiedschrijving

Geschut

Geschut is de algemene naam voor oorlogsmateriaal waarmee kogels of granaten worden afgeschoten.

Bekijken Middeleeuwen en Geschut

Getijdenboek

Getijdenboek van Reynegom (16e eeuw), Koning Boudewijnstichting, oorspronkelijke omslag. Een getijdenboek is een handschrift dat leken in de middeleeuwen gebruikten voor hun privédevotie, tijdens het getijdengebed.

Bekijken Middeleeuwen en Getijdenboek

Getijdengebed

Kalenderbladzijde voor februari uit het Breviarium-Grimani. Het getijdengebed (Latijn Liturgia horarum), ook bekend als getijden, koorgebed, koorofficie, heilig officie, uren, horologium (in de oosterse en orthodoxe kerken) of breviergebed, is het dagelijkse officiële publieke gebed van de Rooms-Katholieke Kerk.

Bekijken Middeleeuwen en Getijdengebed

Geweldsmonopolie

Een geweldsmonopolie is het alleenrecht van de staat om fysiek geweld en dwang te gebruiken.

Bekijken Middeleeuwen en Geweldsmonopolie

Gewoonterecht

Gewoonterecht is recht dat gebaseerd is op gewoonten.

Bekijken Middeleeuwen en Gewoonterecht

Gibraltar

Gibraltar is een Brits overzees gebied gelegen aan het zuidelijke eind van het Iberisch Schiereiland bij de ingang van de Middellandse Zee.

Bekijken Middeleeuwen en Gibraltar

Giorgio Vasari

Giorgio Vasari (Arezzo, 30 juli 1511 – Florence, 27 juni 1574) was een schilder en architect uit de Italiaanse renaissance en een van de eerste kunsthistorici door zijn biografieën van Italiaanse kunstenaars.

Bekijken Middeleeuwen en Giorgio Vasari

Giotto di Bondone

Giotto di Bondone, die gewoonlijk Giotto (geboren Vicchio) wordt genoemd, was een Italiaans kunstschilder en architect, die leefde van 1266 of 1267 tot 1337, hoewel als geboortejaar ook wel 1276 wordt genoemd.

Bekijken Middeleeuwen en Giotto di Bondone

Giovanni Boccaccio

Florence. Giovanni Boccaccio (Certaldo of Florence, 1313 – Certaldo, 21 december 1375) was een Florentijnse dichter, schrijver en humanist.

Bekijken Middeleeuwen en Giovanni Boccaccio

Giovanni Pico della Mirandola

Florence Antwerpen Giovanni Pico della Mirandola (Mirandola, 24 februari 1463 - Florence, 17 november 1494) was een Italiaans humanist.

Bekijken Middeleeuwen en Giovanni Pico della Mirandola

Godsvredebeweging

De Godsvredebeweging (Pax Dei of Pax et treuga Dei) was een campagne van de kerk die in 989 uitging van de Abdij van Cluny tegen geweld van vooral de lokale feodale heren tot tota multitudo universae plebis in het westelijk deel van het Karolingische Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Godsvredebeweging

Golfstroom

De Golfstroom. De watertemperatuur daalt van rood naar blauw. De Golfstroom maakt deel uit van de thermohaliene circulatie. Neptunus Deze Terra Modis-afbeelding toont de Golfstroom vanaf het oosten van de Verenigde Staten. De Golfstroom is oranje en geel in deze weergave van watertemperaturen in de Atlantische Oceaan.

Bekijken Middeleeuwen en Golfstroom

Gotiek (bouwkunst)

Saint-Denis, zicht op het koor gebouwd door abt Suger De gotiek is de naam voor een laatmiddeleeuwse stijl toegepast in de periode 1140-1500 in de beeldende kunsten en de architectuur, die vooral aanwezig is in kerkgebouwen.

Bekijken Middeleeuwen en Gotiek (bouwkunst)

Gouw (Germaans)

Gereconstrueerde gouwkaart uit 1898 van de verdeling van het Frankische Rijk bij het Verdrag van Verdun (843). In deze (Franstalige) kaart zijn veel gouwen niet als zodanig aan hun naam te herkennen (''Aargovie.

Bekijken Middeleeuwen en Gouw (Germaans)

Gouwgraaf

Een gouwgraaf was het hoofd van een gouw in het Frankische Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Gouwgraaf

Graaf (titel)

Officiële Nederlandse rangkronen vastgesteld in 1816 Graaf, vrouwelijk gravin, is tegenwoordig een adellijke titel maar oorspronkelijk lag er een militaire en bestuurlijke functie aan ten grondslag.

Bekijken Middeleeuwen en Graaf (titel)

Graafschap Barcelona

Het graafschap Barcelona was een belangrijke bestuurlijke eenheid en omvatte tussen de 9de en de 10de eeuw een groot deel van het huidige Catalonië.

Bekijken Middeleeuwen en Graafschap Barcelona

Graafschap Vlaanderen

Topografische kaart van het graafschap Vlaanderen aan het einde van de 14e eeuw met de grens van het Heilige Roomse Rijk in het rood. Ten westen van deze grens lag Kroon-Vlaanderen en ten oosten Rijks-Vlaanderen. Het graafschap Vlaanderen (Frans: Comté de Flandre of Comté des Flandres) is een historisch gebied dat aanvankelijk deel uitmaakte van West-Francië en vanaf 1464 van de (zuidelijke) Nederlanden.

Bekijken Middeleeuwen en Graafschap Vlaanderen

Griekenland

Griekenland (Grieks: Ελλάδα, Elladha, formeel en historisch: Ελλάς, Ellas, 'Hellas'), officieel de Helleense Republiek (Grieks: Ελληνική Δημοκρατία, Elliniki Dimokratia), is een land in Zuidoost-Europa, bestaande uit het zuidelijkste deel van het Balkanschiereiland en een groot aantal eilanden.

Bekijken Middeleeuwen en Griekenland

Grieks

Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.

Bekijken Middeleeuwen en Grieks

Groot-Moravische Rijk

Het Groot-Moravische Rijk of Groot-Moravië (Oudkerkslavisch: Велья Морава, Velija Morava, Tsjechisch: Velká Morava, Slowaaks Veľká Morava, Latijn Magna Moravia) was een Slavische staat gevestigd rondom het huidige Moravië en dankt zijn naam aan de rivier Morava.

Bekijken Middeleeuwen en Groot-Moravische Rijk

Grootkan

De grootkan (khagan of kagan in het Mongools) was de opperste leider van het Mongoolse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Grootkan

Grootvizier

Grootvizier was de benaming voor de eerste minister in een islamitisch land, zoals het Ottomaanse Rijk, het kalifaat Córdoba en het kalifaat Bagdad.

Bekijken Middeleeuwen en Grootvizier

Grote Hongersnood van 1315-1317

Van de Apocalyps in een ''Biblia Pauperum'', geïllumineerd in Erfurt ten tijde van de Grote Hongersnood. De Dood ("Mors") zit schrijlings op een leeuw, waarvan de lange staart eindigt in een bal van vuur, die de hel voorstelt. Hongersnood ("Fames") wijst naar haar hongerige mond.

Bekijken Middeleeuwen en Grote Hongersnood van 1315-1317

Grote Ontginning

Ontginningslandschap bij Willeskop De Grote Ontginning was een periode van ontginningen die begon in de 10e eeuw en duurde tot de 13e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Grote Ontginning

Grote Volksverhuizing

Grote Volksverhuizing: Belangrijkste verhuizingstromen De Grote Volksverhuizing tussen de 4e en 5e eeuw Met Grote Volksverhuizing wordt in de geschiedenis gedoeld op het plaatsvinden van grote migratiebewegingen, onder andere het zich vestigen van meerdere vreemde stammen in het Romeinse Rijk tussen de 4e en de 6e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Grote Volksverhuizing

Groter-Friesland

Fries gebied in de vroege middeleeuwen Groter-Friesland, doorgaans Groot-Friesland, ook wel Friesland in brede zin genoemd, is het Friese cultuurgebied in Nederland en Duitsland.

Bekijken Middeleeuwen en Groter-Friesland

Gruit

Jopen Koyt, een modern gruitbier uit Haarlem Gruut, een modern Gents gruitbier Gruit of gruut is een kruidenmengsel om bier te brouwen.

Bekijken Middeleeuwen en Gruit

Guerrilla

Guerrilla (Spaans: oorlogje) is een term uit de krijgswetenschap en heeft betrekking op een gewapend conflict waarbij ongeregelde strijders een reguliere krijgsmacht trachten te ontregelen en uit te putten, terwijl vanwege het verschil in vuurkracht een rechtstreekse confrontatie door die strijders zoveel mogelijk wordt vermeden.

Bekijken Middeleeuwen en Guerrilla

Guido van Arezzo

Guido van Arezzo Tekst en melodie van ''Ut quaeant laxis'' Guido van Arezzo (Arezzo, 991 - Fonte Avellana (Serra Sant'Abbondio), 17 mei? 1033) (Italiaans: Guido d'Arezzo) was een Italiaanse benedictijner monnik die wordt beschouwd als een van de belangrijkste grondleggers van de muzieknotatie.

Bekijken Middeleeuwen en Guido van Arezzo

Gutenbergbijbel

De 42-regelige bijbel van Gutenberg, het eerste gedrukte boek (1454) ''De eerste bladzijde van de Gutenberg-bijbel'' De Gutenbergbijbel is een door Johannes Gutenberg tussen 1452 en 1455 in Mainz gedrukte bijbel.

Bekijken Middeleeuwen en Gutenbergbijbel

Haam

Een paard met een haam in Polen Een verzameling houten hamen in Finland Een haam is een houten, vaak tweedelig halsjuk dat om de hals van een trekdier wordt geplaatst om met behulp van strengen een voertuig, landbouwwerktuig of andere last te kunnen trekken.

Bekijken Middeleeuwen en Haam

Hadrianus Junius

Hadrianus Junius (door Theodoor de Bry) Hadrianus Junius (Hoorn, 1 juli 1511 - Arnemuiden, 16 juni 1575) was filoloog, stadsarts, humanist en dichter te Haarlem.

Bekijken Middeleeuwen en Hadrianus Junius

Hagia Sophia

De Hagia Sophia of Ayasofya (Grieks: Ἁγία Σοφία; "Heilige Wijsheid", Turks: Ayasofya, officieel: Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi: "Hagia Sophia Heilige Grote Moskee") is een voormalige christelijke, oosters-orthodoxe kathedraal, die tegenwoordig als moskee in gebruik is, in de Turkse stad Istanbul.

Bekijken Middeleeuwen en Hagia Sophia

Hagiografie

Een hagiografie, heiligenleven of (heiligen)legende is de biografie van een heilige.

Bekijken Middeleeuwen en Hagiografie

Halster (paard)

Paard met halster Een halster is een hulpmiddel om paarden aan de hand mee te leiden en om paarden tijdens de verzorging mee vast te zetten.

Bekijken Middeleeuwen en Halster (paard)

Hamburg

Hamburg (Duits, officieel: Freie und Hansestadt Hamburg, Nedersaksisch: Hamborg) is een kreisfreie Stadt en metropool in Duitsland.

Bekijken Middeleeuwen en Hamburg

Handel (economie)

Zeecontainers in een haven markt Paardenmarkt van Hedel Handel in effecten Handel is het uitwisselen van producten tussen twee partijen tegen directe of uitgestelde betaling.

Bekijken Middeleeuwen en Handel (economie)

Hans Memling

Hans Memling of Jan van Menninghen (Seligenstadt, ca. 1430-40 – Brugge, 11 augustus 1494) was een kunstschilder afkomstig uit het keurvorstendom Mainz.

Bekijken Middeleeuwen en Hans Memling

Hanze

Een hanze of hanza ('groep', 'schare' of 'gevolg', van het Oudhoogduits hansa) was een samenwerkingsverband van handelaren en steden tijdens de middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Hanze

Haring (soort)

De haring (Clupea harengus) is een straalvinnige vis van het noordelijk halfrond.

Bekijken Middeleeuwen en Haring (soort)

Haringkaken

Uitrusting voor het haring kaken zoals in 1966 in gebruik op een West-Duitse logger Haring kaken (of het haringkaken) is een bewerking waarbij een deel van de ingewanden en de kieuwen van gevangen haring weggesneden wordt.

Bekijken Middeleeuwen en Haringkaken

Haroen ar-Rashid

Haroen ar-Rashid, Haroun ar-Rashid of Harun ar-Rasjid (Ray, ca. 766 - Toes, 24 maart 809) was kalief uit de dynastie van de Abbasiden.

Bekijken Middeleeuwen en Haroen ar-Rashid

Hausmacht

Hausmacht is een uit het Duits afkomstige term waarmee de erflanden van een dynastie in een feodale staat bedoeld worden.

Bekijken Middeleeuwen en Hausmacht

Haver

Haver (Avena sativa) is een eenjarige plant uit de grassenfamilie (Poaceae).

Bekijken Middeleeuwen en Haver

Hebreeuws

Het woord ''Israël'' in Hebreeuws schrift Klassiek Hebreeuws, ook bekend als Lesjon HaKodesj (לשון הקודש, 'de heilige taal'), is de taal van het jodendom.

Bekijken Middeleeuwen en Hebreeuws

Heer (feodalisme)

Harold legt de eed af als heer van de graaf van Normandië, Willem de Veroveraar. (Afbeelding op Tapijt van Bayeux, 1066-1089) De heer of vrijheer, soms ook wel vrouwe of vrijvrouwe, was in de middeleeuwen de heerser over een bepaald grondgebied dat hij in bruikleen had gekregen op basis van het plaatselijk geldend feodaal leenstelsel.

Bekijken Middeleeuwen en Heer (feodalisme)

Heide (vegetatie)

Heide in het Wekeromse Zand Heide of hei is een benaming voor vegetatie die vooral bestaat uit dwergstruiken uit de heidefamilie.

Bekijken Middeleeuwen en Heide (vegetatie)

Heidendom

De Noorse god Thor Heidendom of paganisme is een term die gebruikt wordt om te verwijzen naar de polytheïstische religies die inheems waren aan het Europese continent.

Bekijken Middeleeuwen en Heidendom

Heilig Grafkerk

De Heilig Grafkerk of Verrijzeniskerk (Arabisch: كنيسة القيامة, Kanīsat al-Qiyāma, Hebreeuws: כנסיית הקבר, Cnesiat HaChever, Grieks: Ναός της Αναστάσεως, Latijn: Sanctum Sepulchrum) is een christelijke kerk in de ommuurde oude stad in Jeruzalem.

Bekijken Middeleeuwen en Heilig Grafkerk

Heilige Land

Hondiuskaart 16e eeuw: "Palestinae" (geel) Met de begrippen heilig land, het Heilige Land, of heilige grond, wordt grondgebied aangeduid dat voor een religieuze of maatschappelijke groepering in de context van een godsdienst, geloofsovertuiging, levensbeschouwing of traditie, als bijzonder waardevol geldt en met de meeste hoogachting en respect hoort te worden omgeven.

Bekijken Middeleeuwen en Heilige Land

Heilige Roomse Rijk

Het Heilige Roomse Rijk (Duits: Heiliges Römisches Reich, Italiaans: Sacro Romano Impero, Latijn: Sacrum Imperium Romanum, Frans: Saint Empire romain) was een rijk in Centraal-Europa en omringende gebieden.

Bekijken Middeleeuwen en Heilige Roomse Rijk

Hel (religie)

'De verdoemden gaan naar de hel' van Luca Signorelli 'De duivel martelt de verdoemden terwijl ook hij gemarteld wordt in de hel' uit ''Les Très Riches Heures du duc de Berry'' van de gebroeders Van Limburg De hel is een religieus concept en duidt een plek of bestaanssfeer aan waar men na de dood heen kan gaan en welke gekarakteriseerd wordt door een hoge mate van fysieke en mentale pijn en lijden.

Bekijken Middeleeuwen en Hel (religie)

Hellenisme

Het Macedonische Rijk bij de dood van Alexander de Grote (323 v.Chr.). Het hellenisme (Oudgrieks: Ἑλληνισμός, Latijn: hellenismos) is het verspreiden van de Griekse cultuur.

Bekijken Middeleeuwen en Hellenisme

Hemel

Goddelijke komedie'' De hemel door Francesco Botticini De hemel door Buonamico Buffalmacco Jezus. De hemel (of hemelen) is in veel religies een plaats of bestaanssfeer waar God of de goden verblijven, vaak ook bevolkt door engelen en demonen.

Bekijken Middeleeuwen en Hemel

Hendrik de Vogelaar

Hendrik I de Vogelaar (Duits: Heinrich der Vogler/der Finkler, Latijn: Henricius Auceps) (rond 876 - Memleben, 2 juli 936) was vanaf 912 hertog van Saksen en vanaf 919 tot aan zijn dood koning van Duitsland.

Bekijken Middeleeuwen en Hendrik de Vogelaar

Hendrik de Zeevaarder

Hendrik de Zeevaarder (Porto, 4 maart 1394 – Sagres, 13 november 1460) was de derde zoon van koning Johan I van Portugal en Filippa van Lancaster.

Bekijken Middeleeuwen en Hendrik de Zeevaarder

Henri Pirenne

Henri Pirenne Jean Henri Otto Lucien Marie (Henri) Pirenne (Verviers, 23 december 1862 - Ukkel, 25 oktober 1935) was een Belgisch historicus en hoogleraar.

Bekijken Middeleeuwen en Henri Pirenne

Henricus Glareanus

Henricus Glareanus, eigenlijke naam Heinrich Loriti of Loris, (Mollis, 1488 – Freiburg im Breisgau, 1563), was een Zwitsers humanist en polymath uit de vroege renaissance.

Bekijken Middeleeuwen en Henricus Glareanus

Herakleios

Herakleios of Heraclius (Grieks: / Hērákleios; Latijn: Flavius Heraclius Augustus), was van 5 oktober 610 tot 11 februari 641 de Oost-Romeinse, of beter gezegd Byzantijns keizer.

Bekijken Middeleeuwen en Herakleios

Herfsttij der Middeleeuwen

Engelstalige omslag van de editie van ''Herfsttij der Middeleeuwen'' uit 2020 Herfsttij der Middeleeuwen is het bekendste werk van de historicus Johan Huizinga uit 1919.

Bekijken Middeleeuwen en Herfsttij der Middeleeuwen

Hermes Trismegistus

Christus. Hermes Trismegistus is een mythische figuur, wiens naam "Hermes de driemaal (of driewerf) grootste" betekent (grootste filosoof, priester en koning); afgeleid van Ἑρμῆς Τρισμέγιστος (Hermes Trismegistos), de Griekse naam van de Egyptische god van de wijsheid en het schrift, Thoth.

Bekijken Middeleeuwen en Hermes Trismegistus

Hertog

Spotprent op Lodewijk Ernst van Brunswijk-Lüneburg-Bevern, '''hertog''' van Brunswijk-Wolfenbüttel Hertog, vrouwelijk hertogin, is een hoge adellijke titel, maar kan soms ook een (lagere) vorstelijke titel zijn, maar niet noodzakelijk met groot territoriaal belang.

Bekijken Middeleeuwen en Hertog

Hertogdom Bourgondië

Het hertogdom Bourgondië was tussen 918 en het einde van de 15e eeuw een in hoge mate zelfstandig gebied binnen het Koninkrijk Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Hertogdom Bourgondië

Het Lam Gods (gebroeders Van Eyck)

De aanbidding van het Lam Gods is een religieus veelluik van de gebroeders Hubert en Jan van Eyck, voltooid omstreeks 1432.

Bekijken Middeleeuwen en Het Lam Gods (gebroeders Van Eyck)

Hiëronymus van Stridon

Sint-Hiëronymus(ca.1598), Federico Barocci, Galleria Borghese National Gallery ''Sint Hiëronimus in zijn studeerkamer''(1521), Albrecht Dürer, Museu Nacional de Arte Antiga ''De heilige Hiëronymus in de woestijn''(ca.1480), Leonardo da Vinci, Vaticaanse Musea Hiëronymus van Stridon, volledige Latijnse naam Eusebius Sophronius Hiëronymus (Grieks: Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος) (Stridon, ca.

Bekijken Middeleeuwen en Hiëronymus van Stridon

Historicus

Een historicus of historica (ook wel: geschiedwetenschapper, historiograaf of geschiedkundige) is iemand die historisch onderzoek verricht en hierover publiceert.

Bekijken Middeleeuwen en Historicus

Hoefijzer

Hoefijzer Passen van het hoefijzer. Beslaan van het paard. En netjes afwerken. Hoefnagels Hoefijzers met kalkoenen, sleutel en hoefnagels Smidse met hoefstal Een hoefijzer is een metalen bescherming voor de hoeven van een hoefdier (meestal een paard of ezel, maar ook ossenijzers werden gebruikt).

Bekijken Middeleeuwen en Hoefijzer

Hofmeier

Hofmeier (Latijn: maior domus (majordomo); mv. maiores domus; ook dux domus regiae, senior domus, praefectus aulae) was oorspronkelijk de titel van het hoofd van de huishouding aan het hof van de Germaanse koninkrijken in de vroege middeleeuwen en zou vooral in de Frankische koninkrijken van de 7e en 8e eeuw aan het hof van de Merovingen aan belang winnen.

Bekijken Middeleeuwen en Hofmeier

Hoge middeleeuwen

gotisch bouwwerk Met hoge middeleeuwen, centrale middeleeuwen of volle middeleeuwen wordt door historici gewoonlijk die periode in de middeleeuwen in Europa bedoeld die duurde van ca.

Bekijken Middeleeuwen en Hoge middeleeuwen

Homoseksualiteit

Symbool voor mannelijke homoseksualiteit Symbool voor vrouwelijke homoseksualiteit Homoseksualiteit is seksuele gerichtheid op mensen van hetzelfde geslacht.

Bekijken Middeleeuwen en Homoseksualiteit

Honderdjarige Oorlog

De Honderdjarige Oorlog bestaat uit een reeks oorlogen, gevoerd van 1337 tot 1453, tussen het huis Valois en het huis Plantagenet, ook bekend als het huis Anjou.

Bekijken Middeleeuwen en Honderdjarige Oorlog

Hongaren

De Hongaren (Hongaars: Magyarok) zijn een nationaliteit en een etniciteit in hoofdzakelijk Centraal-Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Hongaren

Hooi

Baal hooi Opgeslagen hooi in Marokko Hooi op een hooiwagen laden in de Verenigde Staten aan het einde van de 19e eeuw Hooioogst in Oostenrijk Verwijderen van hooi om de bodem te verschralen van natuurgebied in Vlaanderen Hooi bestaat hoofdzakelijk uit gedroogd gras, maar er zitten ook andere planten in die tussen het gras groeien.

Bekijken Middeleeuwen en Hooi

Horigheid

Horigheid is een sociale, economische en bestuurlijke machtsverhouding waarbij bepaalde mensen, boeren, cijnsboeren, en lijfeigenen, gebonden waren aan het land dat ze bewerkten en aan het absolute gezag van de landbezitter.

Bekijken Middeleeuwen en Horigheid

Hugo Capet

Hugo Capet (Frans: Hugues Capet) (Dourdan, 941 – Les Juifs bij Chartres, 24 oktober 996) was koning van Frankrijk van 987 tot 996.

Bekijken Middeleeuwen en Hugo Capet

Huis Capet

Het huis Capet, of de Directe Capetingische Dynastie (Frans: Les Capétiens, la Maison capétienne), ook het huis Frankrijk (la maison de France) genoemd, of simpelweg de Capetingers, dat heerste over het koninkrijk Frankrijk van 987 tot 1328, was de hoofdlijn van de Capetingische dynastie, zelf afkomstig van de dynastie der Robertijnen.

Bekijken Middeleeuwen en Huis Capet

Hunnen

Omvang van het Hunnenrijk met als centrum het huidige Hongarije, ca. 450 n.Chr. Attila Italië binnenvallen. De Hunnen waren een confederatie van Euraziatische nomaden, waarschijnlijk van meest Altaïsche en Oeraalse afkomst, maar later ook met Oost-Germaanse onderdanen.

Bekijken Middeleeuwen en Hunnen

Huub Jansen

Hubertus Petrus Henricus (Huub) Jansen (Amsterdam, 4 juli 1928 - Leiden, 9 juni 1985) was een Nederlands historicus en mediëvist.

Bekijken Middeleeuwen en Huub Jansen

Huursoldaat

Zwitserse ''Reisläufer'' steken de Alpen over (tekening van Luzerner Schilling) Schotse huurlingen in de dertigjarige oorlog Blackwater in Bagdad Huursoldaat of huurling is een soldaat die louter op beroepsmatige grondslag wordt aangesteld om ergens te vechten zonder ideologische of nationale binding aan een opdrachtgever of de zaak waarvoor een partij strijdt.

Bekijken Middeleeuwen en Huursoldaat

Iberisch Schiereiland

Het Iberisch Schiereiland (Spaans/Portugees Península Ibérica) ook wel kortweg Iberië genoemd, is een deel van Europa dat zich ten zuiden van de Pyreneeën bevindt.

Bekijken Middeleeuwen en Iberisch Schiereiland

Ibn Khaldun

Standbeeld van Ibn Khaldun in Tunesië Abd ar-Rahman ibn Mohammad ibn Khaldun of Chaldoen of Ghaldoun (Tunis, 27 mei 1332 - Caïro, 17 maart 1406) was een Arabische,Genealogy and Knowledge in Muslim Societies: Understanding the Past.

Bekijken Middeleeuwen en Ibn Khaldun

Idee (filosofie)

Een afbeelding van een lamp wordt vaak gebruikt wanneer iemand een idee krijgt. Een idee (van het Oudgrieks ἰδέα, idéa) is een mentale representatieve afbeelding van een bepaald object.

Bekijken Middeleeuwen en Idee (filosofie)

IJzeren eeuw

Een ijzeren eeuw of saeculum ferrorum is een tijd van ellende en geweld.

Bekijken Middeleeuwen en IJzeren eeuw

Il Canzoniere

Eerste pagina van het geïllumineerde manuscript van Petrarca uit de collectie van Federico de Montefeltro Il Canzoniere, ook bekend als Rime Sparse, maar oorspronkelijk verspreid als Rerum vulgarium fragmenta, is een verzameling van gedichten van de Italiaanse humanist, dichter en schrijver Francesco Petrarca.

Bekijken Middeleeuwen en Il Canzoniere

Il libro del cortegiano

Il libro del Cortegiano (vert. Het boek van de Hoveling) is een boek dat Baldassare Castiglione schreef in de periode 1513-1518.

Bekijken Middeleeuwen en Il libro del cortegiano

Ilias

Ilias VIII, 245-253 in de Ilias Ambrosiana (rond 500) De Ilias (Oudgrieks) is een vroeg-Grieks epos dat toegeschreven wordt aan de dichter Homeros, hoewel geleerden het erover eens zijn dat deze vorm van poëzie waarschijnlijk eerst mondeling overgedragen werd en pas later op schrift gesteld.

Bekijken Middeleeuwen en Ilias

Incunabel

De 42-regelige bijbel van Gutenberg, het eerste gedrukte boek (1454) Jean d'Arras - Die wonderlike vreemde ende schone historie van Melusijnen ende van haren geslachte (incunabel uit 1491 - Koninklijke Bibliotheek van België) Een typografische incunabel (Valerius Maximus, ''Facta et dicta memorabilia'', gedrukt door Peter Schöffer in Mainz, 1471) Milaan (1490), voorzien van het wapenschild van de eerste eigenaar met bijbehorende versiering Een incunabel of wiegendruk is een boek of geschrift dat gezet is met losse letters en gedrukt vóór 1 januari 1501 in Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Incunabel

India

India, officieel de Republiek India (Hindi: भारत गणराज्य, Bhārat Gaṇarājya, Engels: Republic of India), is een land in Zuid-Azië.

Bekijken Middeleeuwen en India

Industriële revolutie

Model van een ''Spinning Jenny'', het eerste machinaal aangedreven spinnewiel, uitgevonden door James Hargreaves. (''museum voor Vroege Industrialisatie, Wuppertal, Duitsland'') De industriële revolutie is de overgang van handmatig naar machinaal vervaardigde goederen die gepaard ging met grootschalige organisatorische en sociale veranderingen.

Bekijken Middeleeuwen en Industriële revolutie

Industrie

De industrie (Lat Industria: bedrijvigheid, ijver) is het deel van de economie, dat wordt gekenmerkt door de productie en verwerking van materiële goederen of artikelen in fabrieken en ondernemingen, veelal gekenmerkt door een hoge graad van mechanisering en automatisering – in tegenstelling tot de ambachtelijke vorm van de productie.

Bekijken Middeleeuwen en Industrie

Inquisitie

Veroordeeld door de Spaanse inquisitie. De vrouw draagt een kartonnen hoofddeksel met vlammen erop, ten teken dat ze zal worden verbrand, 1797-98 door Francisco Goya (1746-1828) De Inquisitie (van het Latijn inquisitio.

Bekijken Middeleeuwen en Inquisitie

Interdict

Een interdict (Latijn: interdictum, 'verbod') is in de Katholieke Kerk een kerkelijke straf die bepaalde rechten ontneemt zonder de gelovigen van de kerkgemeenschap uit te sluiten.

Bekijken Middeleeuwen en Interdict

Investituur

Investituur komt van het Latijnse woord vestitura, dat 'aankleden' of 'bekleden' betekent.

Bekijken Middeleeuwen en Investituur

Investituurstrijd

Hoogtepunt van de Investituurstrijd: keizer Hendrik IV vraagt Mathilde van Toscane en abt Hugo van Cluny te bemiddelen, waarna de ''tocht naar Canossa'', een kasteel van Mathilde, de excommunicatie van Hendrik IV beëindigde. De Investituurstrijd was een machtsstrijd tussen de Rooms-Duitse keizer en de paus van Rome tijdens de 11e en 12e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Investituurstrijd

Ironie

Baker Street metrostation Ironie (uit het Grieks: εἰρωνεία (eirooneia).

Bekijken Middeleeuwen en Ironie

Islam

Wassende maan en ster. De islam (Arabisch: اسلام(islām) of الإسلام(al-islām), Nederlands: onderwerping of overgave) is een monotheïstische godsdienst en een van de drie grote(re) zogenoemde abrahamitische religies.

Bekijken Middeleeuwen en Islam

Islamitische veroveringen

ibadieten De islamitische veroveringen zijn alle geslaagde veldtochten onder leiding van de islamitische profeet Mohammed en zijn opvolgers, de kaliefen, van 622 (de hidjra) tot de afschaffing van het laatste, Ottomaanse kalifaat in 1924.

Bekijken Middeleeuwen en Islamitische veroveringen

Italia (Romeinse Rijk)

Italia was het gebied van het Romeinse Rijk waarin de hoofdstad zelf, Rome, gelegen was.

Bekijken Middeleeuwen en Italia (Romeinse Rijk)

Italiaans

Lucas 2:1-7 uit de Bijbel voorgelezen in het Italiaans Het Italiaans (italiano) maakt deel uit van de Romaanse taalgroep.

Bekijken Middeleeuwen en Italiaans

Italiaanse renaissance

De Italiaanse renaissance is een in de 14e eeuw in Italië ontstane intellectueel-culturele beweging, periode en kunststijl die omstreeks 1500 haar hoogtepunt bereikte.

Bekijken Middeleeuwen en Italiaanse renaissance

Italië

Italië, officieel de Republiek Italië (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in Zuid-Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Italië

Jaartelling

Huis met jaartal (muurankers) Een jaartelling is een systeem van tijdrekening waarbij de tijd wordt ingedeeld in jaren die opvolgend geteld worden.

Bekijken Middeleeuwen en Jaartelling

Jacob Burckhardt

Jacob Burckhardt (Bazel, 25 mei 1818 - aldaar, 8 augustus 1897) was een Zwitsers cultuur- en kunsthistoricus en hoogleraar.

Bekijken Middeleeuwen en Jacob Burckhardt

Jacob van Maerlant

Brielle/Den Briel), Atlas van Loon, 1649 Vreemde volkeren in ''Der naturen bloeme'' God schept de wereld in de Rijmbijbel Damme Jacob van Maerlant (Brugse Vrije, ca. 1230-1235 – ca. 1288-1300)Geboortejaar en sterfjaar zijn niet onomstreden.

Bekijken Middeleeuwen en Jacob van Maerlant

Jacques Cœur

Jacques Coeur. Jacques Cœur (Bourges, 1395 - Chios, 25 november 1456) was een Franse koopman.

Bekijken Middeleeuwen en Jacques Cœur

Jacques Le Goff

Jacques Le Goff (Toulon, 1 januari 1924 – Parijs, 1 april 2014) was een Frans historicus, gespecialiseerd in de mediëvistiek.

Bekijken Middeleeuwen en Jacques Le Goff

Jakobus de Meerdere

Jakobus de Meerdere (Aramees: ܝܥܩܘܒ ܒܪ ܙܒܕܝ; Arabisch: يعقوب; Hebreeuws: בן זבדי יַעֲקֹב, jaʿăqōḇ; Latijn: Iacobus Maximus; Grieks: Ἰάκωβος) was volgens het Nieuwe Testament een apostel van Jezus Christus, een van "de twaalf".

Bekijken Middeleeuwen en Jakobus de Meerdere

Jan van Eyck

Handtekening van Jan van Eyck ''Madonna bij de fontein'' (1439) in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Jan van Eyck (Bisdom Luik (Maaseik?), circa 1390 – Brugge, 9 juli 1441) was een kunstschilder uit de renaissance die voornamelijk actief was in Brugge.

Bekijken Middeleeuwen en Jan van Eyck

Jan zonder Vrees (hertog)

Jan zonder Vrees, of Jan I van Bourgondië (Dijon, 28 mei 1371 – Montereau-Fault-Yonne, 10 september 1419), hertog van Bourgondië, graaf van Vlaanderen, Artesië en Charolais, paltsgraaf van Bourgondië, heer van Mâcon, Chalon, Mechelen en verscheidene andere plaatsen, was een prins uit het huis Valois-Bourgondië.

Bekijken Middeleeuwen en Jan zonder Vrees (hertog)

Jean Froissart

De Slag bij Westrozebeke uit de ''Kronieken van Jean Froissart''. Chimay (België). Jean Froissart (Valenciennes, ca. 1337 - Chimay, ca. 1405) was een belangrijke laatmiddeleeuwse, Franstalige dichter en kroniekschrijver uit het graafschap Henegouwen.

Bekijken Middeleeuwen en Jean Froissart

Jeanne d'Arc

Jeanne d'Arc (Domrémy, Lotharingen, ca. 1412 – Rouen, Normandië, 30 mei 1431), bijgenaamd de Maagd van Orléans, is een nationale heldin van Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Jeanne d'Arc

Jeruzalem

Jeruzalem in de 1e eeuw na Chr. 1949–1967, Jeruzalem met de grenslijn van 1947http://www.mfa.gov.il/mfa/aboutisrael/maps/pages www.mfa.gov.il. https://web.archive.org/web/20221130234338/http://www.mfa.gov.il/mfa/aboutisrael/maps/pages Gearchiveerd op 30 november 2022. Groene Lijn, (de wapenstilstandsgrens van 1949) Groene Lijn, daarbij Palestijns Oost-Jeruzalem en Israëlische nederzettingen insluitend Oost-Jeruzalem (2008) met de Israëlische Westoeverbarrière op de achtergrond Jeruzalem (Hebreeuws: ירושלים Jeroesjalajim, Arabisch: القدس al-Qoeds, Ottomaans: Kudüs, Aramees: ܐܽܘܪܶܫܠܶܝܡ) is een van de oudste doorlopend bewoonde steden ter wereld.

Bekijken Middeleeuwen en Jeruzalem

Jodenhoed

Konstanz Wapen van de Tsjechische plaats Česká Třebová Een Jodenhoed (Latijn: pileum cornutum, 'gehoornde hoed') is een kegelvormig hoofddeksel dat mensen die het Joodse geloof aanhingen tijdens de middeleeuwen in Europa droegen.

Bekijken Middeleeuwen en Jodenhoed

Johan Huizinga

Johan Huizinga (Groningen, 7 december 1872 – De Steeg, 1 februari 1945) was een Nederlands historicus.

Bekijken Middeleeuwen en Johan Huizinga

Johannes Gutenberg

Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg (Mainz, ca. 1400 - aldaar, 3 februari 1468) was een Duitse drukker die geldt als de uitvinder van de boekdrukkunst in Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Johannes Gutenberg

Johannes Hus

Standbeeld van Johannes Hus op het Oudestadsplein in Praag Johannes Hus (Tsjechisch: Jan Hus) (Husinec, ca. 1369/1370 – Konstanz, 6 juli 1415) was een Boheemse hoogleraar die geldt als een voorloper van de Reformatie.

Bekijken Middeleeuwen en Johannes Hus

Johannes van Pian del Carpine

Reisroute van Johannes van Pian del Carpine door Azië Johannes van Pian del Carpine of Carpini (Italiaans: Giovanni da Pian del Carpine, Pian del Carpine, thans Magione, ca. 1182 – 1252) was een Italiaans diplomaat die bekend is geworden van zijn reisverslagen in Oost-Europa en Centraal-Azië kort na de verovering door het Mongoolse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Johannes van Pian del Carpine

Jonathan Israel

Jonathan Irvine Israel (Londen, 26 januari 1946) is een Brits historicus, die heeft geschreven over de Nederlandse geschiedenis, het tijdperk van de Verlichting en het Europese jodendom.

Bekijken Middeleeuwen en Jonathan Israel

Joos Vijd

Joos Vijd, afgebeeld op een van de panelen van het Lam Gods altaarstuk zijn vrouw Elisabeth Borluut Joos (ook: Joes, Judocus, Joost) Vijd (Land van Beveren, ca. 1360 - Gent, 1439) was een Vlaams edelman, heer van onder meer Pamel en Ledeberg.

Bekijken Middeleeuwen en Joos Vijd

Josquin des Prez

Josquin des Prez (vermoedelijk oostelijk van Doornik, omstreeks 1450 - Condé, 27 augustus 1521) was een Henegouwse musicus (zanger en componist) van de Franco-Vlaamse School van polyfonie.

Bekijken Middeleeuwen en Josquin des Prez

Jurisdictie

Jurisdictie (Latijn: jurisdictio) of rechtsmacht is het gebied waarover een overheidsorgaan bevoegd is.

Bekijken Middeleeuwen en Jurisdictie

Justinianus I

Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus (Tauresium, 482Norwich (1989), blz. 190/483 - Constantinopel, 14 november 565), bekend als Justinianus I de Grote (Grieks: Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός, Ioustinianos; Nederlands, verouderd: Justiniaan), was Romeins keizer van Byzantium van 1 augustus 527 tot 13 november 565.

Bekijken Middeleeuwen en Justinianus I

Jutland

Jutland (Deens: Jylland, Duits: Jütland) is een schiereiland van het Europese vasteland.

Bekijken Middeleeuwen en Jutland

Kabbala

Kabbala (Hebreeuws: קַבָּלָה 'overlevering/receptie/ontvangen (traditie)', van qbl, 'ontvangen') is een vorm van joodse mystiek of esoterie die binnen rabbijnse kringen ontstond in het twaalfde-eeuwse Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Kabbala

Kalief

Een kalief (Arabisch: خليفة chalifa: opvolger, plaatsvervanger, rentmeester) staat aan het hoofd van een kalifaat.

Bekijken Middeleeuwen en Kalief

Kalifaat Córdoba

Het interieur van de Grote Moskee van Córdoba, de Mezquita, is een van de bekendste voorbeelden van de islamitische architectuur van de Spaanse Omajjaden-dynastie Het kalifaat Córdoba bestond tussen 929 en 1031.

Bekijken Middeleeuwen en Kalifaat Córdoba

Kalifaat van de Abbasiden

Het kalifaat van de Abbasiden was een islamitisch rijk, geregeerd door de Abbasiden-dynastie die regeerde van 750 tot 1258. De hoofdstad van het rijk was eerst Koefa en later Bagdad, Samarra en Ar-Raqqah. Aan het hoofd van het rijk stond de kalief, die de wereldlijke leider was. De Abbasiden namen vrijwel het hele kalifaat van de Omajjaden over, die tot 750 vanuit Damascus heersten.

Bekijken Middeleeuwen en Kalifaat van de Abbasiden

Kalifaat van de Fatimiden

Het kalifaat van de Fatimiden (of ook wel het kalifaat van de Isma'ilieten) was een in Noord-Afrika regerende dynastie van de 10e eeuw tot de 12e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Kalifaat van de Fatimiden

Kalifaat van de Rashidun

Het Kalifaat van Aboe Bakr in 634 Verspreiding van het Arabische Rijk door: I Mohammed; II Aboe Bakr; III Omar; IV Othman Het kalifaat van de Rashidun was de periode in de islam na de dood van de laatste profeet, Mohammed (632) tot aan de stichting van het rijk van de Omajjaden (661), waarin de moslims werden aangevoerd door de vier Rechtgeleide Kaliefen (kalief.

Bekijken Middeleeuwen en Kalifaat van de Rashidun

Kanon (geschut)

Klein landkanon uit gietijzer met twee "dolfijnen", op wagen Moskou Een kanon is een stuk geschut waarmee een zwaar projectiel door middel van springstof in een kogelbaan op een doel kan worden afgeschoten.

Bekijken Middeleeuwen en Kanon (geschut)

Kanton (bestuur)

Dit artikel gaat over een kanton als bestuurseenheid.

Bekijken Middeleeuwen en Kanton (bestuur)

Karakorum

Karakorum (ook wel K'a-la-k'un-lun, Khara-khorin, Kharkhorum, Khara Khorum, Turks-Mongools voor zwarte rots) was van 1235 tot 1272 de hoofdstad van het Mongoolse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Karakorum

Karel de Grote

De buste van Karel de Grote, een geïdealiseerd portret van de keizer uit de 14e eeuw. Het is te bezichtigen in de Schatkamer van de Dom van Aken. Karel de Grote (Duits: Karl der Große; Frans en Engels: Charlemagne; Latijn: Carolus Magnus of Karolus Magnus) (waarschijnlijk 2 april 747 of 748Vgl., Das Geburtsdatum Karls des Großen, in Francia 1 (1973), pp.,, Neue Überlegungen zum Geburtsdatum Karls des Großen, in Francia 19 (1992), pp..

Bekijken Middeleeuwen en Karel de Grote

Karel Martel

Karel Martel (Herstal of Andenne(?), 23 augustus 689 – Quierzy, 22 oktober 741) was hofmeier van het Frankische Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Karel Martel

Karolingen

De drie grote rijken rond 800, het Byzantijnse Rijk, het Arabische Rijk en het Karolingische Rijk. De Karolingen (Frans: Carolingiens, Duits: Karolinger) waren een dynastie die het Frankische Rijk regeerde van de 8e tot de 10e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Karolingen

Karolingische renaissance

manuscript uit de abdij van Fulda, tussen 831-840. De Karolingische renaissance was een periode van vernieuwing van de cultuur en het onderwijs, die zich in de achtste en negende eeuw in het West-Europa van de Karolingische keizers manifesteerde.

Bekijken Middeleeuwen en Karolingische renaissance

Karolingische Rijk

Het Karolingische Rijk was een rijk in Europa, genoemd naar Karel Martel.

Bekijken Middeleeuwen en Karolingische Rijk

Karpaten

De Karpaten (Tsjechisch, Pools en Slowaaks: Karpaty, Oekraïens: Карпати (Karpaty), Roemeens: Carpați, Duits: Karpaten, Servisch: Karpati, Hongaars: Kárpátok) zijn een hooggebergte in Midden-Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Karpaten

Kasteel

Kasteel Helmond, de grootste waterburcht van Nederland Kasteel De Haar, het grootste kasteel van Nederland Kasteel Heeswijk, een 11e eeuwse waterburcht Het 17e-eeuwse Kasteel van Wijchen is gebouwd op 14e-eeuwse fundamenten. Gravensteen in Gent. Kasteel Beauvoorde, een middeleeuwse versterkte woning.

Bekijken Middeleeuwen en Kasteel

Katharen

De katharen (van het Grieks: καθαροί, katharoi, "de zuiveren") of Albigenzen waren een religieuze beweging die tijdens de 12e en 13e eeuw een grote aanhang kende in de westelijke Languedoc.

Bekijken Middeleeuwen en Katharen

Kathedraal

Een kathedraal of dom is de kerk waar een bisschop zetelt.

Bekijken Middeleeuwen en Kathedraal

Kathedraal van Beauvais

De Cathédrale Saint-Pierre de Beauvais (Nederlands: Sint-Pieterskathedraal van Beauvais), de 'hoogste kathedraal ter wereld', is een onvoltooide gotische kathedraal in de Noord-Franse stad Beauvais.

Bekijken Middeleeuwen en Kathedraal van Beauvais

Kathedraal van Florence

De Cattedrale di Santa Maria del Fiore of kortweg de Duomo (dom) is de kathedrale basiliek en het dominerende symbool van de Italiaanse stad Florence.

Bekijken Middeleeuwen en Kathedraal van Florence

Kaukasus (gebied)

Geo-politieke kaart (aug 2008) De Kaukasus of Kaukasië is een gebied op de uiterste zuidoostelijke grens van Europa en het westen van Azië.

Bekijken Middeleeuwen en Kaukasus (gebied)

Keerploeg

rondgaande keerploeg: 1. ploegboom 2. driepuntsophanging voor tractor 3. diepteregelaar 4. kouter 5. beitel 6. schaar 7. rister of strijkbord Wentelbare keerploeg uit ca 1960 De keerploeg was een belangrijke verbetering op landbouwgebied na de vele eeuwen lang gebruikte haakploeg.

Bekijken Middeleeuwen en Keerploeg

Keizer Frederik I Barbarossa

Frederik I, bijgenaamd Barbarossa ("Roodbaard") (1122 – Anatolië, 10 juni 1190) was een telg van het huis Hohenstaufen.

Bekijken Middeleeuwen en Keizer Frederik I Barbarossa

Keizer Frederik II

Frederik II (Jesi, 26 december 1194 – Castel Fiorentino, Torremaggiore, 13 december 1250) was sinds 1198 koning van Sicilië, sinds 1215 Duits koning en van 1220 tot 1250 keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Keizer Frederik II

Keizer Hendrik III

Agnes van Poitou (ca 1045), detail van een miniatuur in de Codex Aureus van Speyer (Escorial) Hendrik III (28 oktober 1017 - kasteel Bodfeld in de Harz, 5 oktober 1056), bijgenaamd de Vrome of de Zwarte, was keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Keizer Hendrik III

Keizer Hendrik IV

Hendrik IV (Goslar, 11 november 1050 – Luik, 7 augustus 1106) was koning van Duitsland vanaf 1056 en Rooms-Duitse keizer van 1084 tot zijn gedwongen troonsafstand in 1105.

Bekijken Middeleeuwen en Keizer Hendrik IV

Keizer Karel V

Keizer Karel V, vóór zijn mondigverklaring Karel van Luxemburg genoemd (Gent, 24 februari 1500 – Cuacos de Yuste, Spanje, 21 september 1558), was een telg uit het Huis Habsburg.

Bekijken Middeleeuwen en Keizer Karel V

Keizer Otto I de Grote

Otto I de Grote (Wallhausen (Saksen-Anhalt), 23 november 912 - Memleben, 7 mei 973), zoon van Hendrik de Vogelaar en Mathilde van Ringelheim, was hertog van Saksen, koning van Duitsland, koning van Italië, en "de eerste van de Duitse vorsten die keizer van Italië werd genoemd" volgens Arnulf van Milaan.

Bekijken Middeleeuwen en Keizer Otto I de Grote

Keizer Otto III

Otto III (Kessel, Reichswald, juni of juli, 980 - Castel Paterno bij Faleria, Italië, 23 of 24 januari 1002) was de vierde heerser uit het Saksische Huis van de Liudolfingen, de eerste dynastie van het Heilige Roomse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Keizer Otto III

Keizerrijk Nicea

Het keizerrijk Nicea (Grieks: Βασίλειον τῆς Νίκαιας) was een door de Byzantijnse adel, na de stichting van het Latijnse Keizerrijk in 1204 door een Kruisvaardersleger, nieuw gevestigd keizerrijk, dat zij beschouwden als de legitieme erfgenaam van het Byzantijnse rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Keizerrijk Nicea

Kennis

Personificatie van kennis in de Antieke Bibliotheek van Celsus in Efeze (125 AD). Kennis is dat wat geweten wordt, wat geleerd is (en opgeslagen) en dat waar een individu inzicht in heeft.

Bekijken Middeleeuwen en Kennis

Kerkelijke Staat

De Kerkelijke Staat of de Pauselijke Staat behoorde tot de belangrijkste historische staten van Italië vanaf het midden van de 8e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Kerkelijke Staat

Kerkvader

Een kerkvader (Kerklat.: pater ecclesiae), is de gebruikelijke aanduiding voor de theologische schrijvers en leraren (meestal bisschoppen) van de vroeg-christelijke Kerk, van wie de werken bewaard zijn gebleven.

Bekijken Middeleeuwen en Kerkvader

Ketterij

Religie verslaat ketterij en haat (''Pierre Legros 1695-1699)'' Galileo Galilei veroordeeld voor ketterij Ketterij, heresie of dwaalleer is een welbewuste en opzettelijke afwijking van wat in een bepaalde geloofsgemeenschap of geloof- of kerkleer wordt beschouwd als behorend tot de fundamentele geloofsleer.

Bekijken Middeleeuwen en Ketterij

Keurvorst

Hendrik van Luxemburg tot koning. Dit zijn, te herkennen aan het wapenschild boven hun hoofd (v.l.n.r.), de prins-bisschoppen van Keulen, Mainz en Trier, de Paltsgraaf aan de Rijn, de hertog van Saksen, de markgraaf van Brandenburg en de koning van Bohemen, die bij de verkiezing van Hendrik in werkelijkheid niet aanwezig was.

Bekijken Middeleeuwen en Keurvorst

Kievse Rijk

Het Kievse Rijk (Russisch: Киевская Русь; Belarussisch: Кіеўская Русь; Oekraïens: Київська Русь) is een vroegmiddeleeuwse voorloper van het huidige Rusland, Oekraïne en Belarus en had als centrum de stad Kiev.

Bekijken Middeleeuwen en Kievse Rijk

Kinderkruistocht

Romantische voorstelling van de Kinderkruistocht door Gustave Doré (1832-1883) Kinderkruistochten is de verkeerde benaming die gegeven wordt aan twee kruistochten die plaatsvonden in 1212.

Bekijken Middeleeuwen en Kinderkruistocht

Klassiek Latijn

Klassiek Latijn is de taal die door de Romeinen gesproken werd in de klassieke oudheid.

Bekijken Middeleeuwen en Klassiek Latijn

Klassieke oudheid

90px De klassieke oudheid of Grieks-Romeinse oudheid is een periode, die in het algemeen wordt aangehouden in de geschiedschrijving van de westerse wereld.

Bekijken Middeleeuwen en Klassieke oudheid

Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw

Keulse getijdenboek, begin van de Mariagetijden Het Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw, kortweg Mariagetijden genoemd, vormt de kern van elk getijdenboek.

Bekijken Middeleeuwen en Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw

Klok (tijd)

Zonnewijzer Klokkentoren uit de Song-dynastie Clock Tower van de Houses of Parliament Een klok of uurwerk is een toestel (of computerprogramma/app) dat de tijd van de dag aangeeft.

Bekijken Middeleeuwen en Klok (tijd)

Knoet de Grote

Knoet (of Kanoet) II de Grote (Deens: Knud den Store, Engels: Canute the Great, Noors: Knut den Store) (?, 994/995 - Shaftesbury, 12 november 1035) was koning van Engeland, Denemarken en Noorwegen en gouverneur van Sleeswijk en Pommeren.

Bekijken Middeleeuwen en Knoet de Grote

Kogge

Afbeelding van een Kogge op een zegel in de stad Stralsund. Bremen. Kampen tussen 1994 en 1998. Hansekogge in Bremerhaven. Een kogge is een schip dat geïntroduceerd werd door de Hanze om goederen te vervoeren.

Bekijken Middeleeuwen en Kogge

Koning van Duitsland

Het Duitse koningschap bestond van 911 tot 1806.

Bekijken Middeleeuwen en Koning van Duitsland

Koninkrijk Aragon

Het koninkrijk Aragon (Spaans: Reino de Aragón, Aragonees: Reino d'Aragón, Catalaans: Regne d'Aragó) was een middeleeuws koninkrijk in het oosten van Spanje.

Bekijken Middeleeuwen en Koninkrijk Aragon

Koninkrijk Asturië

Het koninkrijk Asturië (Latijn: Regnum Asturorum) was een koninkrijk op het Iberisch Schiereiland dat gesticht werd in 718 door Visigotische edelen onder leiding van Don Pelayo.

Bekijken Middeleeuwen en Koninkrijk Asturië

Koninkrijk Frankrijk

Het koninkrijk Frankrijk (Frans: Royaume de France) was een staat in West-Europa die ruim 800 jaar bestond en vanaf de 16e eeuw een grote mogendheid in Europa was.

Bekijken Middeleeuwen en Koninkrijk Frankrijk

Koninkrijk Navarra

Navarra (Spaans: Navarra, Frans: Navarre, Baskisch: Nafarroa) was een koninkrijk in het noorden van Spanje en het zuidwesten van Frankrijk, aan beide zijden van de Pyreneeën.

Bekijken Middeleeuwen en Koninkrijk Navarra

Koninkrijk Northumbria

Het koninkrijk Northumbria (Nederlands: Northumbrië) was een van de belangrijkere Angelsaksische koninkrijken in het Engeland van voor Willem de Veroveraar.

Bekijken Middeleeuwen en Koninkrijk Northumbria

Koninkrijk Sicilië

Het koninkrijk Sicilië was een staat in het zuiden van het huidige Italië.

Bekijken Middeleeuwen en Koninkrijk Sicilië

Kroon van Castilië

De Kroon van Castilië was een unie van de koninkrijken León en Castilië.

Bekijken Middeleeuwen en Kroon van Castilië

Kruistocht

De verovering van Jeruzalem in 1099 De kruistochten of kruisvaarten waren zware militaire expedities in de middeleeuwen, georganiseerd en gefinancierd door de Latijnse katholieke kerk in samenwerking met wereldlijke Europese vorsten, met als opdracht zogenaamde heilige oorlogen te voeren die volgens de leer van deze kerk de uitvoering waren van de wil van God.

Bekijken Middeleeuwen en Kruistocht

Kruisvaardersstaten

Kaart met kruisvaardersstaten rond 1135 De kruisvaardersstaten of Latijnse staten waren staten die in en rond het oostelijke Middellandse Zeegebied waren gesticht door tijdelijk bijeengebrachte grote goedbewapende internationale legerkorpsen, die in opdracht van het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk, de paus, met militair geweld gebied ver- of heroverden.

Bekijken Middeleeuwen en Kruisvaardersstaten

Kwelder

laagwater, eb, vloed en springtij Kwelder in de Waddenzee, ten noorden van Warffum Brandganzen in de kwelder Kwelder op Texel Een kwelder of zoutmoeras (regionaal: gors, groeze/groes, schol, schor of schorre) is een begroeide buitendijkse landaanwas die bij een gemiddeld hoogwater niet meer onderloopt.

Bekijken Middeleeuwen en Kwelder

Lakenhalle van Ieper

De Lakenhalle van Ieper is een van Europa's grootste burgerlijke gebouwen in gotische stijl.

Bekijken Middeleeuwen en Lakenhalle van Ieper

Landbouw

De oogst van tarwe in Duitsland. Een maaidorser verzamelt en laadt de gedorste tarwe in een aanhanger Landbouw of agricultuur is het geheel van menselijke activiteiten waarbij de bodem wordt gebruikt voor de productie van planten en dieren, ten behoeve van de economie.

Bekijken Middeleeuwen en Landbouw

Late middeleeuwen

Cosimo de Medici, een late middeleeuwer De late middeleeuwen is in de geschiedenis van Europa de periode van ca.

Bekijken Middeleeuwen en Late middeleeuwen

Late oudheid

verovering van Constantinopel door de Turken in 1453 toegevoegd. Late oudheid is in de geschiedschrijving een moderne benaming voor de periode, die in het Middellandse Zeegebied de overgang vormde van de klassieke oudheid naar de vroege middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Late oudheid

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Bekijken Middeleeuwen en Latijn

Latijnse Keizerrijk

Het Latijnse Keizerrijk was een staat van 1204 tot 1261 in een gebied dat in de moderne tijd deels Griekenland, deels Bulgarije en deels Turkije beslaat.

Bekijken Middeleeuwen en Latijnse Keizerrijk

Latijnse school

Latijnse School in Nijmegen uit 1545 nieuwe Latijnse school in Maastricht, 1787 Opschrift boven de poort van de Latijnse School in Gouda: ''"Praesidium atque decus quae sunt et gaudia vitae - Formant hic animos Graeca Latina rudes"'', vrij vertaald: "Om eens tot steun, sieraad en bron van vreugde in het leven te zijn, vormen Grieks en Latijn hier de nog ruwe geest" De Latijnse school was vóór de 19e eeuw een in heel Europa wijdverbreid schooltype, dat leerlingen (uitsluitend jongens, afkomstig uit de hogere en middenklasse) voorbereidde op een religieus ambt of een studie aan een universiteit.

Bekijken Middeleeuwen en Latijnse school

Laurens Janszoon Coster

Gefantaseerd portret van Laurens Janszoon Coster Standbeeld van Laurens Janszoon Coster op de Grote Markt in Haarlem Hortus Medicus in Haarlem Laurens Janszoon Coster is de naam die wordt toegedicht aan een vijftiende-eeuwse Haarlemse koster, die met name in Nederland eeuwenlang beschouwd werd als uitvinder van de boekdrukkunst.

Bekijken Middeleeuwen en Laurens Janszoon Coster

León (provincie)

León is een provincie van Spanje en maakt deel uit van de regio Castilië en León.

Bekijken Middeleeuwen en León (provincie)

Leenstelsel (bestuursvorm)

Het leenstelsel, leenwezen of feodaal stelsel is een historische rechtsfiguur waarbij een grootgrondbezitter de rechten als eigenaar van de grond in bruikleen gaf aan derden in ruil voor betalingen en diensten die konden variëren van grondbewerking, hand-en-spandiensten tot politieke en militaire trouw.

Bekijken Middeleeuwen en Leenstelsel (bestuursvorm)

Leon Battista Alberti

Leon Battista Alberti (Genua, 18 februari 1404 — Rome, 25 april 1472) was een Italiaanse schilder, dichter, taalkundige, filosoof, cryptograaf, musicus en architect uit de Italiaanse renaissance.

Bekijken Middeleeuwen en Leon Battista Alberti

Lepra

Lepra is een besmettelijke bacteriële huid- en zenuwziekte.

Bekijken Middeleeuwen en Lepra

Les Très Riches Heures du duc de Berry

De hertog van Berry (detail uit de afbeelding ''Januari'') Les Très Riches Heures du duc de Berry (Frans voor De zeer rijke uren van de hertog van Berry) is een rijk geïllumineerd getijdenboek, besteld rond 1410 door Jan van Berry en gedeeltelijk vervaardigd door de befaamde miniatuurschilders de gebroeders Van Limburg.

Bekijken Middeleeuwen en Les Très Riches Heures du duc de Berry

Lijfeigenschap

Lijfeigenschap is de situatie dat iemands lichaam wordt beschouwd als het eigendom van de heer (landsheer, heerser) van een bepaald gebied.

Bekijken Middeleeuwen en Lijfeigenschap

Lijnperspectief

Onder lijnperspectief worden de verhoudingen verstaan waarop driedimensionale objecten in een plat vlak, zoals een tekening of een schilderij, zijn afgebeeld als gezien vanuit het standpunt van een waarnemer.

Bekijken Middeleeuwen en Lijnperspectief

Lijst van koningen van Frankrijk

Hieronder staat een chronologische lijst van koningen en keizers van Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Lijst van koningen van Frankrijk

Lijst van koningen van Jeruzalem

Dit is een lijst van koningen van Jeruzalem.

Bekijken Middeleeuwen en Lijst van koningen van Jeruzalem

Limes (Romeinse Rijk)

De limes (Latijn voor 'grens') is de aanduiding van de grens- en verdedigingszone van het Romeinse Rijk, hoofdzakelijk gebouwd in de periode 40 na Chr. - circa 250 na Chr. Deze liep van de Atlantische kust in Noord-Engeland via de Noordzee langs de toenmalige hoofdstroom van de Rijn en Donau naar de Zwarte Zee.

Bekijken Middeleeuwen en Limes (Romeinse Rijk)

Liudolfingen

Een stamboom van de Liodolfingen. De Liodolfingen (Liudolfingers), meestal Ottonen genoemd, waren een Saksisch hertogelijk geslacht en een Duitse koningsdynastie, die het Duitse Rijk meer dan een eeuw regeerde (919-1024).

Bekijken Middeleeuwen en Liudolfingen

Lodewijk IX van Frankrijk

Reliekhouder van buste van Lodewijk IX (Notre-Dame van Parijs) Lodewijk IX (Poissy, 25 april 1214 – nabij Tunis, 25 augustus 1270), genaamd de Heilige (Frans: Saint-Louis), uit het huis Capet, was koning van Frankrijk van 1226 tot zijn dood.

Bekijken Middeleeuwen en Lodewijk IX van Frankrijk

Logica

Boeken over logica Logica of redeneerkunst is de wetenschap die zich bezighoudt met de formele regels van het redeneren.

Bekijken Middeleeuwen en Logica

Loire (rivier)

De Loire is met een lengte van 1012 km de langste rivier van Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Loire (rivier)

Longobarden

De Longobarden (ook Langobarden, waarmee verwezen werd naar een hun toegeschreven lange baardgroei, of Lombarden, wat een latere aanpassing is aan hun veel latere woongebied Lombardije) waren een Germaans volk dat oorspronkelijk in Scandinavië woonachtig was.

Bekijken Middeleeuwen en Longobarden

Lucius Annaeus Seneca

Lucius Annaeus Seneca (Córdoba (Spanje), ± 4 v.Chr. - bij Rome, 65 n.Chr.) was een Romeins schrijver en stoïcijns filosoof, die een belangrijke positie in het Rome ten tijde van keizer Nero bekleedde.

Bekijken Middeleeuwen en Lucius Annaeus Seneca

Lyon Sprague de Camp

Heinlein (links), Lyon Sprague de Camp (midden) en Asimov (rechts) op de marinebasis van Philadelphia (1944). Lyon Sprague de Camp, (New York, 27 november 1907 – Plano (Texas), 6 november 2000) was een Amerikaans sciencefiction- en fantasyschrijver.

Bekijken Middeleeuwen en Lyon Sprague de Camp

Maarten Luther

Maarten Luther (Duits: Martin Luther) (Eisleben, 10 november 1483 – aldaar, 18 februari 1546) was een Duits protestantse theoloog en reformator.

Bekijken Middeleeuwen en Maarten Luther

Maatschappij (sociale wetenschappen)

Chicago, 2005. Tegenwoordig woont en werkt meer dan 50% van de wereldbevolking in steden en verstedelijkte gebieden. Melbourne. Het begrip maatschappij valt grotendeels samen met de notie samenleving maar legt meer de nadruk op de institutionele, ordenende aspecten van de samenleving: de staat en de staatsapparaten.

Bekijken Middeleeuwen en Maatschappij (sociale wetenschappen)

Mainz

Mainz (Nederlands, verouderd, Ments; Frans: Mayence) is de hoofdstad en grootste stad van de Duitse deelstaat Rijnland-Palts (Rheinland-Pfalz).

Bekijken Middeleeuwen en Mainz

Majolus

priorij ''Saint-Pierre-et-Saint-Paul'' in Souvigny Majolus, of Mayeul, (Valensole, 906 - Souvigny, 994) was een Frans abt en heilige.

Bekijken Middeleeuwen en Majolus

Mammelukken

Klederdracht van een Mammeluk (1779) Ottomaanse Mamlukse ridder Carle Vernet: Een mammeluk met zijn paard Louis Dupré: Griekse mammeluk van Napoleon Mammelukken of mamlukken (Arabisch: مملوك; letterlijk: (een persoon) in bezit, bezetene; vroeger ook als "mamelukken" gespeld) waren van de negende tot de negentiende eeuw niet-Arabische slaaf-soldaten, van origine merendeels Turks, Kaukasisch, Oost- en Zuidoost Europees, die opgeleid werden voor militaire of bestuurlijke dienst onder de regerende Arabische dynastieën.

Bekijken Middeleeuwen en Mammelukken

Marco Polo

Marco Polo (Venetië of Korčula, 1254 – Venetië, 8 januari 1324) was een Venetiaanse handelaar en ontdekkingsreiziger.

Bekijken Middeleeuwen en Marco Polo

Marcus Tullius Cicero

Marcus Tullius Cicero (Latijnse uitspraak) (Arpinum, 3 januari 106 v.Chr. – Caieta, 7 december 43 v.Chr.) was een Romeins redenaar, politicus, advocaat en filosoof.

Bekijken Middeleeuwen en Marcus Tullius Cicero

Maritieme republieken

Genua, Pisa en Amalfi. Handelsvlag van Italië Maritieme republieken De maritieme republieken (Italiaans: repubbliche marinare) waren acht belangrijke stadstaten die bloeiden in de middeleeuwen in Italië en Dalmatië.

Bekijken Middeleeuwen en Maritieme republieken

Markteconomie

Een markteconomie is een economisch systeem waarin de meeste goederen door de producenten voor de consumptie door anderen worden gemaakt en worden verdeeld via een systeem van handel (op de letterlijke of spreekwoordelijke markt).

Bekijken Middeleeuwen en Markteconomie

Marseille

Marseille (Franse uitspraak: maʁsɛj; Occitaans: Marselha) is, na Parijs, de tweede stad naar inwoneraantal van Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Marseille

Marsilio Ficino

Marsilio Ficino geschilderd door Domenico Ghirlandaio Marsilio Ficino of in het Latijn Marsilius Ficinus (Figline, 19 oktober 1433 – Careggi Florence, 1 oktober 1499) was een Italiaanse humanist, dokter, geestelijke en neoplatonist.

Bekijken Middeleeuwen en Marsilio Ficino

Masaccio

Masaccio, werkelijke naam Tommaso di Ser Giovanni Casai, (San Giovanni Valdarno, 21 december 1401 - Rome, 1428) was een kunstschilder uit de Italiaanse renaissance.

Bekijken Middeleeuwen en Masaccio

Mausoleum

Mausoleum Het mausoleum van Augustus Een mausoleum op de begraafplaats Moscowa in Arnhem Ede Een mausoleum was oorspronkelijk een vrijstaand, monumentaal gebouw waarin het lichaam of de as van een overleden persoon, veelal een heerser, werd bewaard.

Bekijken Middeleeuwen en Mausoleum

Mehmet II

Fatih Sultan Mehmet II (Arabisch: محمد الفاتح الثاني, Osmaans: محمد ثانى) of Mehmet de Veroveraar (Osmaans: بو الفتح,Adrianopel, 30 maart 1432 - Constantinopel, 3 mei 1481) was sultan van het Ottomaanse Rijk van 1444 tot 1446 en nogmaals van 1451 tot 1481.

Bekijken Middeleeuwen en Mehmet II

Mentaliteit

Mentaliteit of ingesteldheid (België) is het denk- en gedrags-patroon van een persoon of een sociale groep.

Bekijken Middeleeuwen en Mentaliteit

Mentaliteitsgeschiedenis

Mentaliteitsgeschiedenis (Frans: histoire des mentalités) is een stroming binnen het historische onderzoek die zich toespitst op mentaliteiten in het verleden.

Bekijken Middeleeuwen en Mentaliteitsgeschiedenis

Metaalbewerking

Een metaalbewerker met een staaf metaal aan een draaibank. Metaalbewerking of metaaltechniek is de techniek van het bewerken van metalen om individuele onderdelen, assemblages of grootschalige structuren te creëren.

Bekijken Middeleeuwen en Metaalbewerking

Metallurgie

Metallurgie (Oudgrieks: μέταλλον métallon: (eigenlijk 'mijn', via metonymie >) metaal, erts, en ἔργον érgon: werk) is het vakgebied binnen de materiaalkunde dat zich bezighoudt met het bewerken van metaalerts en metaalschroot, zodanig dat deze kunnen dienen als basis voor de vervaardiging van metalen producten.

Bekijken Middeleeuwen en Metallurgie

Methodius van Thessaloniki

Methodius (links) en Cyrillus van Saloniki. Icoon uit de 19de eeuw uit Boekarest Methodius (Grieks: Μεθόδιος, Methodios; Oudkerkslavisch: Мефодии. Mefodiij) (Thessaloniki, tussen 815 en 820 - Groot-Moravische Rijk, 6 april 885) was een Grieks-Byzantijnse academicus, aartsbisschop van het Groot-Moravische Rijk, waarvan Moravië het middelpunt was.

Bekijken Middeleeuwen en Methodius van Thessaloniki

Michaël VIII Palaiologos

Byzantium in 1265. Michaël VIII Palaiologos (Grieks: Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος, Mikhaēl VIII Palaiologos) (Klein-Azië, 1224/1225 – Thracië, 11 december 1282) was van 1261 tot 1282 keizer van het Byzantijnse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Michaël VIII Palaiologos

Middeleeuws Latijn

Middeleeuws Latijn, ook Middenlatijn (germanisme), is het Latijn dat in de middeleeuwen dienstdeed als internationale geleerdentaal.

Bekijken Middeleeuwen en Middeleeuws Latijn

Middeleeuwse filosofie

Seneca en Aristoteles. Miniatuur uit een middeleeuws manuscript geschreven rond 1325-1335 (MS Hunter 231 (U.3.4), pagina 276. De middeleeuwse filosofie is de periode uit de westerse filosofie gedurende de middeleeuwen, na de klassieke filosofie en vóór de moderne filosofie.

Bekijken Middeleeuwen en Middeleeuwse filosofie

Middeleeuwse oorlogsvoering

Slag bij Crécy (1346) tijdens Honderdjarige Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Slag bij Hastings op het tapijt van Bayeux (ca. 1068). Vlaanderen met een vrijwel intact verdedigingssysteem. Middeleeuwse oorlogsvoering is de wijze van oorlog voeren uit de middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Middeleeuwse oorlogsvoering

Middeleeuwse universiteit

Plattegrond met middeleeuwse universiteiten Middeleeuwse universiteiten werden opgericht in Italië, Frankrijk en Engeland aan het eind van de 11e en begin van de 12e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Middeleeuwse universiteit

Middellandse Zee

De Middellandse Zee is gelegen tussen Zuid-Europa, Zuidwest-Azië en Noord-Afrika.

Bekijken Middeleeuwen en Middellandse Zee

Middellandse Zeegebied

Het Middellandse Zeegebied is het gebied rondom de Middellandse Zee, omvattende Spanje, Gibraltar, Andorra, het zuiden van Frankrijk, Monaco, Italië, Malta, San Marino, het Vaticaan, Slovenië, Kroatië, Montenegro, Albanië, Bosnië en Herzegovina, Griekenland, Turkije, Cyprus, Syrië, Libanon, Israël, Palestina, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije en Marokko.

Bekijken Middeleeuwen en Middellandse Zeegebied

Midden-Francië

Het Middenrijk, Midden-Francië of het Rijk van Lotharius (Latijn: Francia Media of regnum quondam Hlotharii) was het deel van het Karolingische rijk dat aan Lotharius I († 855) werd toegedeeld na de dood van zijn vader Lodewijk de Vrome († 840), die bij overlijden drie zonen had.

Bekijken Middeleeuwen en Midden-Francië

Midden-Oosten

Het Midden-Oosten geografisch Het Midden-Oosten staatkundig Het Midden-Oosten (Arabisch: الشرق الأوسط, ash-Sharq al-Awsaṭ, Turks: Orta Doğu, Perzisch: خاورمیانه châvar-e miyâne, Hebreeuws: המזרח התיכון ha-mizrach ha-tichon) is een historische en politieke regio van Afrika-Eurazië.

Bekijken Middeleeuwen en Midden-Oosten

Mieszko I van Polen

Mieszko I of Misiko, ook Dago, Dagomer (circa 935 - 25 mei 992) was de eerste historische hertog van de Polanen.

Bekijken Middeleeuwen en Mieszko I van Polen

Mijnbouw

De hamer en moker zijn internationaal het symbool voor mijnbouw Open mijn in Peru Oude goudmijn bij Skidoo in de Death Valley, Californië Mijnbouw is het systematisch onttrekken van stoffen of delfstoffen aan de bodem, voor bijzonder gebruik of verwerking, met een speciaal daarvoor ingerichte voorziening of infrastructuur.

Bekijken Middeleeuwen en Mijnbouw

Militaire strategie

Militaire strategie is de verzamelnaam voor het voorbereiden van oorlogsvoering.

Bekijken Middeleeuwen en Militaire strategie

Moderne Devotie

klooster der Moderne Devotie te Windesheim De Moderne Devotie (Latijn: Devotio Moderna) is een spirituele beweging binnen de middeleeuwse katholieke Kerk die opkwam aan het eind van de 14e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Moderne Devotie

Modernisering

Het begrip modernisering verwijst in eerste instantie naar het geheel van samenhangende maatschappelijke veranderingen die vanaf de industriële revolutie hebben plaatsgevonden.

Bekijken Middeleeuwen en Modernisering

Mohammed

Mohammed (Arabisch: مُحَمَّد بِن عَبد الله, volledige Arabische naam: Moehammad ibn 'Abd Allah ibn 'Abd al-Moettalib ibn Hasjim ibn 'Abd Manaf al-Koeraisji ibn Kielaab ibn Moerra ibn Ka'b ibn Loe'ay ibn Ghalib ibn Fahr) (Mekka, ca. 570 – Medina, 8 juni 632), was een Arabische religiestichter en wordt door moslims en bahá'ís beschouwd als profeet en boodschapper van God.

Bekijken Middeleeuwen en Mohammed

Mongoolse Rijk

Uitbreiding van het Mongoolse Rijk door de jaren heen Het Mongoolse Rijk (Mongools: ИхМонгол Улс, Ikh Mongol Uls; of Монголын Эзэнт Гүрэн, Mongolyn Ezent Güren) werd in 1206 gesticht door Dzjengis Khan.

Bekijken Middeleeuwen en Mongoolse Rijk

Monopolie

Een monopolie (uit het Grieks monos / μονος (alleen, enkel) + pōlein / πωλειν (verkopen)) is een situatie waarin een product of dienst slechts door één (markt)partij wordt aangeboden.

Bekijken Middeleeuwen en Monopolie

Monopoliemechanisme

Het monopoliemechanisme is het mechanisme waarbij sterkere machten de zwakkere weten te onderwerpen en een centrale macht het geweldsmonopolie in handen krijgt en daarmee het belastingmonopolie.

Bekijken Middeleeuwen en Monopoliemechanisme

Moren

Córdoba, oorspronkelijk een moskee Altea Met Moren wordt meestal gedoeld op de islamitische bevolking die tijdens de middeleeuwen op het Iberisch Schiereiland, in de Maghreb, Sicilië, Sardinië, Corsica en Malta woonde.

Bekijken Middeleeuwen en Moren

Mozaïek

Romeins mozaïek, gelegd in Lillebonne (Frankrijk) Romeins mozaïek, gelegd in een woonhuis in Pompeii Mozaïek van de 2e eeuw v.Chr. uit Alexandrië. Een schuldig kijkende hond heeft een gouden kan omgegooid. Mozaïek is een kunstvorm waarbij een grote afbeelding wordt vervaardigd uit een groot aantal kleine gekleurde steentjes (tesserae), die in een vloer of wand worden gemetseld.

Bekijken Middeleeuwen en Mozaïek

Mozesput

David en Jeremia De Mozesput is een laatmiddeleeuws beeldhouwwerk van Claus Sluter dat zich in het klooster Chartreuse de Champmol bij Dijon bevond.

Bekijken Middeleeuwen en Mozesput

Muzieknotatie

Muzieknotatie of notenschrift is een systeem van tekens dat gebruikt wordt om muziek op papier (of tegenwoordig ook op beeldschermen) vast te leggen, om later gelezen en ten gehore gebracht te worden.

Bekijken Middeleeuwen en Muzieknotatie

Nazareth (Israël)

Nazareth (Hebreeuws: נצרת - Natsrat, Arabisch: الناصرة - Elnasrat) is een stad in Israël en het centrum van de enige hoofdzakelijk Palestijnse agglomeratie in het land.

Bekijken Middeleeuwen en Nazareth (Israël)

Nederlanden

De Lage Landen vanuit de ruimte gezien De Nederlanden of de Lage Landen is een regio in Noordwest-Europa die ongeveer overeenkomt met de huidige Benelux (België, Nederland en Luxemburg) en de Franse departementen Nord, Pas-de-Calais, het graafschap Artesië en Picardië ten noorden van de Somme.

Bekijken Middeleeuwen en Nederlanden

Nicolaas van Cusa

Nicolaus Cusanus, fragment van een triptiek in de Stiftskapelle van Bernkastel-Kues, ca 1480. Nicolaus Cusanus of Nicolaas van Cusa (eigenlijk Nikolaus Krebs von Kues) (Kues, 1401 - Todi, 11 augustus 1464) was een Duits theoloog, filosoof, wiskundige, astronoom, humanist en jurist.

Bekijken Middeleeuwen en Nicolaas van Cusa

Nieuwe tijd

De nieuwe tijd is volgens de traditionele indeling de periode in de westerse geschiedenis die volgt op de middeleeuwen (476-1450) vanaf ongeveer 1450.

Bekijken Middeleeuwen en Nieuwe tijd

Nieuwe Wereld

De Nieuwe Wereld in de 18e eeuw De Nieuwe Wereld is een (eurocentrische) benaming voor het deel van de wereld dat vanaf 1492 door de Europeanen werd ontdekt.

Bekijken Middeleeuwen en Nieuwe Wereld

Nomade

Tibet Masai Huidentent en Eskimo's ca. 1920 Samenfamilie, rond 1900 Mongoolse pastorale nomade Joert in Toeva Nomaden (van het Oudgrieks νομάδες nomades: herdersvolken, degenen die kudden weiden onder meer Herodotus) zijn mensen of bevolkingsgroepen die geen vaste woon- of verblijfplaats hebben en doorgaans mee met hun vee rondtrekken.

Bekijken Middeleeuwen en Nomade

Nominalisme

Het nominalisme is het kennistheoretische standpunt dat de termen waarmee de mens de werkelijkheid om zich heen benoemt, geen objectief bestaande reële entiteiten aanduiden, maar slechts woorden en namen zijn.

Bekijken Middeleeuwen en Nominalisme

Norbert Elias

Norbert Elias (Breslau, 22 juni 1897 – Amsterdam, 1 augustus 1990) was een Duits-Britse socioloog van Joodse afkomst.

Bekijken Middeleeuwen en Norbert Elias

Normandië

Normandië (Frans: Normandie, Normandisch: Nourmaundie) is een historische Franse provincie, die bestaat uit Hoog-Normandië (Frans: Haute-Normandie) aan de benedenloop van de Seine, waar de Pont de Normandie de rivier de Seine overspant en het westelijker gelegen Laag-Normandië (Frans: Basse-Normandie) inclusief het schiereiland Cotentin.

Bekijken Middeleeuwen en Normandië

Notenbalk

Een notenbalk is een basiselement in standaard muzieknotatie.

Bekijken Middeleeuwen en Notenbalk

Occitanië (streek)

Kaart van Frankrijk met Occitanië ingekleurd. Occitanië (Occitaans: Occitània, Frans: Pays d'Oc) noemt men het gebied waar Occitaans wordt gesproken.

Bekijken Middeleeuwen en Occitanië (streek)

Odoaker

Odoaker (435 — Ravenna, 15 maart 493) was de eerste barbaarse koning van Italië, nadat hij Romulus Augustulus, een van de laatste keizers van het West-Romeinse Rijk, had onttroond.

Bekijken Middeleeuwen en Odoaker

Odyssee

Waterhouse, 1891. De Odyssee (Grieks) is een episch dichtwerk van de Griekse dichter Homeros, die daarnaast ook de Ilias schreef.

Bekijken Middeleeuwen en Odyssee

Oerbos

Białowieża, Polen) Oerbos is oorspronkelijk bos dat zich zonder (veel) menselijke invloed heeft ontwikkeld en zich handhaaft en dus te beschouwen is als wildernis.

Bekijken Middeleeuwen en Oerbos

Oleg de Wijze

Vorst Oleg de Wijze (Oudnoords: Helgi; Cyrillisch: Олег; Oudrussisch: Ѡлегъ) uit het geslacht der Ruriken was de Varangische heerser (knjaz) die de hoofdstad van het Kievse Rijk van Novgorod verplaatste naar Kiev.

Bekijken Middeleeuwen en Oleg de Wijze

Olieverf

Olieverf op een palet Olieverf is een verfsoort, samengesteld uit pigment in de vorm van een zeer fijn gekleurd poeder en een plantaardige olie.

Bekijken Middeleeuwen en Olieverf

Ontdekkingsreis

Een ontdekkingsreis of expeditie is een reis waarin niet of weinig bekende gebieden verkend worden.

Bekijken Middeleeuwen en Ontdekkingsreis

Oogst

Bioscoopjournaal uit 1939. Het oogsten van graan in de Wieringermeer. Strobalen na de oogst van het graan Oogsten in kunst (Pieter Bruegel de Oude) De oogst is het binnenhalen van land- en tuinbouwproducten.

Bekijken Middeleeuwen en Oogst

Oost-Europa

StAGN In het rood (en paars): Oost-Europa volgens de Verenigde Naties Oost-Europa is een omvangrijk deel van het Europese continent.

Bekijken Middeleeuwen en Oost-Europa

Oost-Frankische Rijk

Het Oost-Frankische Rijk (Latijn: regnum francorum orientalium), Oost-Francië (Latijn: francia orientalis) of Oost-Frankenland, was een vroeg-middeleeuws koninkrijk in Centraal-Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Oost-Frankische Rijk

Oosters Schisma

Het Oosters Schisma was de scheuring binnen de christelijke kerk tussen de oosters-orthodoxe kerken aan de ene kant en de Rooms-Katholieke Kerk aan de andere kant.

Bekijken Middeleeuwen en Oosters Schisma

Oostkolonisatie

Door Oostkolonisatie schoof de oostgrens van het Hoogduitse en Nederduitse taalgebied oostwaarts en ontstonden er (Neder)Duitstalige enclaves in Centraal- en Oost-Europa Oostkolonisatie (Duits, Ostsiedlung) was de vestiging van kolonisten uit het Heilige Roomse Rijk in Slavische en Baltische gebieden in Centraal- en Oost-Europa tijdens de middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Oostkolonisatie

Organisatie

WTC-beursgebouw in Rotterdam, een bedrijvenverzamelgebouw waarin allerlei organisaties zijn gevestigd. Een organisatie is een doelgerichte samenbundeling van kennis, vaardigheden en kracht tussen enkele (meestal drie of meer) personen die primair middelen en activiteiten aanwendt om te voorzien in de behoefte aan producten en/of diensten in haar omgeving.

Bekijken Middeleeuwen en Organisatie

Organum

Een organum is een middeleeuwse vorm van meerstemmige zang van de negende tot de dertiende eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Organum

Ostrogoten

De Ostrogoten (Ostragoten, Oostgoten) vormden samen met de Visigoten de twee hoofdgroepen waarin de (Oost-)Germaanse stam der Goten zich splitste.

Bekijken Middeleeuwen en Ostrogoten

Ottomaanse Rijk

Het Ottomaanse of Osmaanse Rijk (Osmaans: دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه, Devlet-i 'Aliyye-i Osmaniyye, Turks: Osmanlı İmparatorluğu) was een islamitisch rijk dat bestond van 1299 tot 1922.

Bekijken Middeleeuwen en Ottomaanse Rijk

Ottoonse renaissance

Hildesheim De Ottoonse renaissance was een periode tijdens de regeringen van de eerste drie keizers van de Ottoonse dynastie.

Bekijken Middeleeuwen en Ottoonse renaissance

Oude Wereld

De Fra Mauro-wereldkaart,een historische kaart van de Oude wereld. De Oude Wereld zijn de continenten die in Europa bekend waren voor de Europese ontdekkingen vanaf 1492.

Bekijken Middeleeuwen en Oude Wereld

Oudgrieks

Oudgrieks,, hē Hellēnikē glōtta, is een verzamelnaam (omdat er geen 'hoofdtaal' was) voor de dialecten die in het oude Griekenland, Ionië en in de Griekse kolonies werden gesproken.

Bekijken Middeleeuwen en Oudgrieks

Oudheid

De oudheid (eventueel Oudheid in gespecialiseerde teksten) is de periode binnen een beschaving die begint met de introductie van het schrift in die beschaving.

Bekijken Middeleeuwen en Oudheid

Over de vertroosting der wijsbegeerte

Dit vroeg gedrukte boek heeft vele handgeschilderde illustraties waarop Vrouwe Filosofie wordt afgebeeld samen met scènes uit het dagelijkse leven in het vijftiende-eeuwse Gent (1485) Over de vertroosting der wijsbegeerte (Latijn: De consolatione philosophiae) is een in hoofdzaak neoplatonistisch werk van Anicius Manlius Severinus Boëthius waarin het streven naar wijsheid en de liefde voor God beschreven worden als de twee voornaamste bronnen voor menselijk geluk.

Bekijken Middeleeuwen en Over de vertroosting der wijsbegeerte

Padua (stad)

Prato della Valle Padua (Italiaans: Padova, Latijn: Patavium) is een stad in Noord-Italië, hoofdstad van de gelijknamige provincie Padua.

Bekijken Middeleeuwen en Padua (stad)

Paleis van de hertogen van Bourgondië

Het Paleis van de Hertogen van Bourgondië (Frans: Palais des ducs et des états de Bourgogne) in Dijon was het hertogelijk paleis van de hertogen van Bourgondie.

Bekijken Middeleeuwen en Paleis van de hertogen van Bourgondië

Palts (verblijfplaats)

Keizerpalts Goslar Een palts is een niet verdedigbare koninklijke verblijfplaats in een geheel van residenties dat als een netwerk over het Frankenrijk en later het Duitse Rijk verspreid lag.

Bekijken Middeleeuwen en Palts (verblijfplaats)

Pamplona (Spanje)

Pamplona (Spaans) of Iruña (Baskisch; Iruñea volgens Euskaltzaindia, de Koninklijke Academie van de Baskische Taal) is de hoofdstad van de Spaanse regio Navarra.

Bekijken Middeleeuwen en Pamplona (Spanje)

Pannonische Vlakte

Donau-Tisza kanaal in het Servische deel van de Pannonische vlakte biogeografische regio's van Europa De Pannonische Vlakte De Pannonische Vlakte of Karpatenbekken is een grote vlakte in centraal/zuidoost Europa die ontstond toen in het Plioceen de Pannonische Zee opdroogde.

Bekijken Middeleeuwen en Pannonische Vlakte

Pape Jan

Engelse koningin Mary uit 1558 Pape Jan afgebeeld in de wereldkroniek van Hartmann Schedel (1493) De vlag van Pape Jan uit het door een anonieme franciscaanse monnik geschreven vroeg-14e-eeuwse "Libro del conoscimiento de todos reynos", de oudst bekende atlas van wereldvlaggen Pape Jan (Latijn: rex et sacerdos of indorum rex; ook wel priester Johannes, priester-koning, presbyter of prester Johannes genoemd) was een legendarische middeleeuwse 'koning van Indië', die over een groot en machtig christelijk rijk in het oosten van Azië zou heersen.

Bekijken Middeleeuwen en Pape Jan

Paus

Het embleem van het pausschap.http://www.katholiek.org/pausschap.html Franciscus De paus is het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.

Bekijken Middeleeuwen en Paus

Paus Alexander II

Alexander II, geboren als Anselmo da Baggio (Baggio (bij Milaan), rond 1010/15 - Rome, 21 april 1073) was paus van 1061 tot 1073.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Alexander II

Paus Bonifatius VIII

Tombe van Bonifatius VIII onder de Sint-Pietersbasiliek Bonifatius VIII, geboren als Benedetto Gaetani (Anagni, 1235 – Rome, 11 oktober 1303) was paus van 1294 tot 1303.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Bonifatius VIII

Paus Gregorius I

De heilige Gregorius (Rome, ca. 540 - aldaar, 12 maart 604), bijgenaamd de Grote, was de 64e paus van de Katholieke Kerk.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Gregorius I

Paus Gregorius IX

Paus Gregorius IX, geboren als Ugolino di Segni (Anagni, circa 1170 - Rome, 22 augustus 1241) stamde uit de machtige Romeinse familie van de graven van Segni.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Gregorius IX

Paus Gregorius VII

Gregorius VII, voor zijn pausschap Hildebrand van Sovana, ook Aldobrandeschi (Sovana, 1020/1025 – Salerno, 25 mei 1085) werd na de dood van paus Alexander II tot paus verkozen op 22 april 1073.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Gregorius VII

Paus Innocentius III

Innocentius III, geboren als Lotario dei Conti di Segni (Gavignano, in de buurt van Anagni, 1160/1161 - Perugia, 16 juli 1216) was paus van 8 januari 1198 tot zijn overlijden op 16 juli 1216.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Innocentius III

Paus Leo III

Leo III (Rome, geboortedatum onbekend - sterfplaats onbekend, 12 juni 816) was paus van 26 december 795 tot zijn dood in 816.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Leo III

Paus Urbanus II

Urbanus II, geboren als Odon de Lagery of Odo van Châtillon (Châtillon-sur-Marne, ca. 1035 of 1042 – Rome, 29 juli 1099) trad toe tot de Orde van Cluny, werd later bisschop van Ostia en was paus van 1088 tot 1099.

Bekijken Middeleeuwen en Paus Urbanus II

Pausenpaleis

Het Pausenpaleis (Frans: Palais des Papes) in Avignon (Frankrijk) is het grootste gotische bouwwerk uit de middeleeuwen dat in Europa te vinden is.

Bekijken Middeleeuwen en Pausenpaleis

Penninisch Gebergte

Het Penninisch Gebergte, in het Engels gewoonlijk The Pennines genoemd, is een bergketen van ongeveer 400 kilometer lengte in het noorden van Engeland.

Bekijken Middeleeuwen en Penninisch Gebergte

Pepijn de Korte

Pepijn (of Pippijn) (Jupille-sur-Meuse, 714 – Saint-Denis, 24 september 768Annales Necrologici Prumienses, in (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, XIII, Hannover, 1881, p. 219, (ed.), Obituaires de la province de Sens, I.1, Parijs, 1902, p. (Abbaye de Saint-Denis),, Notice sur le plus ancien obituaire de l’abbaye de Saint-Germain des Prés, in Notices et documents publiés pour la société de l’histoire de France, Parijs, 1884, p., Annales Mettenses 768, in (ed.), Monumenta Germaniae Historica, Scriptores, I, Hannover, 1826, p.

Bekijken Middeleeuwen en Pepijn de Korte

Pepiniden

kronieken van monnik Fredegar De Pepiniden of Pippiniden zijn een dynastie van Frankische edelen uit Austrasië, ten tijde van de laatste Merovingische koningen, die vadsige koningen genoemd werden.

Bekijken Middeleeuwen en Pepiniden

Periodisering

Periodisering is in de geschiedschrijving en de archeologie een manier om de geschiedenis in te delen.

Bekijken Middeleeuwen en Periodisering

Pessimisme

Is het glas half leeg of half vol? Pessimisme (van het Latijnse pessimum, slechtste) of negativisme is van het slechtste uitgaan.

Bekijken Middeleeuwen en Pessimisme

Pest van Justinianus

De Pest van Justinianus was een pandemie, die het Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk in de jaren 541-543 na Christus trof.

Bekijken Middeleeuwen en Pest van Justinianus

Peter Hoppenbrouwers

P.C.M. (Peter) Hoppenbrouwers (Zundert, 11 juli 1954 – 16 oktober 2023) was een Nederlands historicus.

Bekijken Middeleeuwen en Peter Hoppenbrouwers

Piekenier

Het beeld '''Schildwacht''' (Hans Mes, 1962) in de vesting Bourtange Een piekenier is een soldaat die vocht met een piek, een soort lange lans met een lengte van 3 tot soms 5 meter.

Bekijken Middeleeuwen en Piekenier

Pirenne-these

De Pirenne-these is de stelling van de Belgische historicus Henri Pirenne die zegt, ter verklaring van het grote verschil tussen oudheid en middeleeuwen, dat de culturele eenheid en het economisch systeem rond de Middellandse Zee niet door de volksverhuizingen werden verstoord in de 5e eeuw, maar pas twee eeuwen later door de Arabische veroveringen.

Bekijken Middeleeuwen en Pirenne-these

Plato

Plato (Oudgrieks:, Plátōn; Athene, ca. 427 v.Chr. – aldaar, 347 v.Chr.) was een Grieks filosoof en schrijver.

Bekijken Middeleeuwen en Plato

Ploeg (werktuig)

Wielploeg getrokken door een dubbelspan Ploegvoor Ploegvoor in Noord-Macedonië De ploeg is een landbouwwerktuig dat in de akkerbouw wordt gebruikt om de grond, waarin het gewas wordt gezaaid of geplant, te keren, te verkruimelen en proper te maken.

Bekijken Middeleeuwen en Ploeg (werktuig)

Plundering van Rome (410)

Plundering van Rome door de Visigoten op 24 augustus 410 door JN Sylvestre 1890 De Plundering van Rome vond plaats op 24 augustus 410.

Bekijken Middeleeuwen en Plundering van Rome (410)

Poitiers

Poitiers is een stad en gemeente in het Franse departement Vienne in de regio Nouvelle-Aquitaine met inwoners op.

Bekijken Middeleeuwen en Poitiers

Polyfonie

Polyfonie (uit het Oudgrieks: πολύς (polus), veel en φωνή (phōnē), klank, stem) is in de muziek gecomponeerde meerstemmigheid: het klinken van meerdere melodieën tegelijkertijd.

Bekijken Middeleeuwen en Polyfonie

Poortgebouw

Poortgebouw in Griethausen Een poortgebouw is een bouwwerk, dat tot doel heeft de in- en uitstroom van personen, goederen en dieren van een bepaald terrein te controleren.

Bekijken Middeleeuwen en Poortgebouw

Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw

Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw is een schilderij van Jan van Eyck uit 1434, geschilderd met olieverf op een eikenhouten paneel.

Bekijken Middeleeuwen en Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw

Privilege (recht)

Een privilege of voorrecht is een recht dat aan een persoon, een groep personen of een organisatie wordt toegekend om deze meer of andere rechten te geven dan waarop men normaal aanspraak maakt.

Bekijken Middeleeuwen en Privilege (recht)

Pyreneeën

De Pyreneeën (Frans: Pyrénées, Spaans: Pirineos, Catalaans: Pirineus, Baskisch: Pirinioak) zijn een gebergte in Zuidwest-Europa en vormen sinds 1659 de natuurlijke grens van Spanje en Frankrijk.

Bekijken Middeleeuwen en Pyreneeën

Rationalisme

René Descartes. Benedictus de Spinoza. Gottfried Wilhelm Leibniz. Nicolas Malebranche. Christian Wolff. Socrates Het rationalisme is een filosofische stroming die vertrekt vanuit de idee dat de rede de enige of voornaamste bron van kennis is.

Bekijken Middeleeuwen en Rationalisme

Ravenna (stad)

| |- | | Ravenna is een stad in het noordoosten van Italië.

Bekijken Middeleeuwen en Ravenna (stad)

Rædwald van East Anglia

Rædwald (gest. ca. 624) was koning van het Angelsaksische koninkrijk East Anglia gedurende het eerste kwart van de 7e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Rædwald van East Anglia

Realisme (filosofie)

Realisme (van het Latijn res, ding, werkelijkheid) is de filosofie dat er een werkelijkheid onafhankelijk van het menselijk bewustzijn bestaat.

Bekijken Middeleeuwen en Realisme (filosofie)

Reconquista (Iberië)

De reconquista (Arabisch: الاسترداد al-ʼIstirdād) was een periode van ongeveer 800 jaar in de middeleeuwen waarin enkele christelijke koninkrijken op het Iberisch Schiereiland erin slaagden om de islamitische Moren van het schiereiland te verdrijven, nadat deze vanaf 711 het Iberisch schiereiland op een smalle strook in het noorden na hadden veroverd.

Bekijken Middeleeuwen en Reconquista (Iberië)

Reformatie

De protestantse Reformatie is het zestiende-eeuwse schisma binnen het westerse christendom, dat ingezet werd door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten.

Bekijken Middeleeuwen en Reformatie

Regalia

Regalia is een Latijn meervoudswoord (plurale tantum) waarmee bepaalde uiterlijke symbolen van het keizer- of koningschap wordt aangeduid, oorspronkelijk de officiële kleding.

Bekijken Middeleeuwen en Regalia

Relikwie

Klooster Sint-Gabriël in Hekendorp Utrecht) Maastrichtse Heiligdomsvaart, ca. 1460) Schedelreliekhouder Johannes de Doper in de Sint-Baafskathedraal in Gent Echtheidsverklaring van relieken Relikwieën of relieken (Latijn: reliquiae) zijn overblijfselen die binnen bepaalde religies vereerd worden.

Bekijken Middeleeuwen en Relikwie

Renaissance

Rafael, ''De School van Athene'' De renaissance (letterlijk: wedergeboorte) is een periode in de Europese cultuurgeschiedenis die volgde op de middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Renaissance

Renaissancehumanisme

Venetië, inv. 228) Het renaissancehumanisme (meestal kortweg humanisme genoemd) is een moderne benaming voor een intellectuele beweging in de tijd van de renaissance, die voor het eerst door Francesco Petrarca op gang werd gebracht en belichaamd, in Florence haar voornaamste centrum had en zich in de 15e en 16e eeuw in meer of mindere mate verspreidde over het merendeel van Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Renaissancehumanisme

Republiek Venetië

De Doorluchtige Republiek Venetië was een staat in Noordoost-Italië, met Venetië als hoofdstad.

Bekijken Middeleeuwen en Republiek Venetië

Richard I van Engeland

Richard I Leeuwenhart (Engels en Frans: Richard Cœur de Lion, Engels ook wel: Lionhearted, Occitaans: Ricard Còr de Leon) (Oxford, 8 september 1157 – Châlus bij Limoges (Frankrijk), 6 april 1199) was koning van Engeland van 1189 tot 1199 en nam als kruisvaarder deel aan de Derde Kruistocht.

Bekijken Middeleeuwen en Richard I van Engeland

Ridder (ruiter)

Sacré-Cœur Het gebruik van de lans door het boven de arm te houden op het tapijt van Bayeux. Rond deze tijd werd de nieuwe manier van het gebruik van de lans ontwikkeld Middeleeuwse illustratie van de geïdealiseerde ridder Ulrich von Liechtenstein uit de 14e-eeuwse Codex Manesse De Slag bij Azincourt, 15e-eeuwse afbeelding Ruiter speelt een steekspel na, 2006 Ridderuitrusting Een ridder en zijn dame, een afbeelding van hoofse liefde, afbeelding uit ca.

Bekijken Middeleeuwen en Ridder (ruiter)

Rijk der Chazaren

Het Rijk der Chazaren (Turks: Hazar İmparatorluğu) was een rijk dat gevormd werd door een Turks nomadenvolk dat de steppen van Centraal-Azië en de noordkant van de Zwarte Zee beheerste van de zevende tot de tiende eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Rijk der Chazaren

Rijn

Bordje bij Lai da Tuma, Surselva, Graubünden, Zwitserland waar de Rijn begint. De plaquette houdt het op 1320 kilometer Rijnlengte als gevolg van een schrijffouthttp://www.waarmaarraar.nl/pages/re/51418/De_Rijn_is_korter_dan_gedacht_.html De Rijn is korter dan gedacht op Waarmaarraar.nl Voor-Rijn, Oberalpgebergte Tussen Ilanz en Chur Tussen Balzers en Trübbach Waterval in de Rijn bij Schaffhausen Bij Bazel Van Eltville tot aan Bingen Rijn bij Assmannshausen (gem.

Bekijken Middeleeuwen en Rijn

Rijnland (Duitsland)

Het Rijnland in 1905 Het Rijnland (Duits: Rheinland, Ripuarisch: Rhingland) is een niet scherp afgebakend gebied in Duitsland aan weerszijden van de Rijn.

Bekijken Middeleeuwen en Rijnland (Duitsland)

Rimini (stad)

Strand van Rimini Haven van Rimini Rimini is een badplaats aan de oostkust van Italië, aan de Adriatische Zee.

Bekijken Middeleeuwen en Rimini (stad)

Ringmuur

Ringmuur van de vesting Chotyn, (Oekraïne). Een ringmuur of omsluitingsmuur is een weermuur die een kasteel of een vergelijkbaar verdedigingswerk ringvormig omsluit.

Bekijken Middeleeuwen en Ringmuur

Risicodeling

Risicodeling is een vorm van risicobeheer waarbij de kosten van de gevolgen van een risico worden gedeeld door meerdere partijen.

Bekijken Middeleeuwen en Risicodeling

Robert Guiscard

Robert Guiscard van Apulië (1015 - Kefalonia, Griekenland, 17 juli 1085) was een Normandisch edelman.

Bekijken Middeleeuwen en Robert Guiscard

Roger Bacon

Beeld van Roger Bacon in Oxford, door Henry Richard Hope-Pinker, 1849–1927 Roger Bacon (Ilchester, ca. 1214 – Oxford, ca. 1294) was een Engelse geleerde die les gaf aan de universiteiten van Oxford en Parijs en later toetrad tot de religieuze orde van de franciscanen.

Bekijken Middeleeuwen en Roger Bacon

Rogier van der Weyden

Rogier van der Weyden (aanvankelijk Frans: Roger de le Pasture) (Doornik, 1399/1400 — Brussel, 18 juni 1464) was een kunstschilder die gerekend wordt tot de school der Vlaamse Primitieven.

Bekijken Middeleeuwen en Rogier van der Weyden

Romanos I Lekapenos

Romanos I Lekapenos (Grieks: Ρωμανός Α΄ Λακαπήνος, Rōmanos I Lakapēnos; Armeens: Ռոմանոս Ա Լակապենոս, Romanos I Lakapenos) (Lekapa in Cappadocië, ± 870 - Proti, 15 juni 948) was van 919 tot 944 keizer van het Byzantijnse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Romanos I Lekapenos

Rome (stad)

Rome (Italiaans: Roma) is de hoofdstad van Italië en het bestuurlijk centrum van de regio Lazio en de Città Metropolitana di Roma Capitale (voorheen de provincie Rome).

Bekijken Middeleeuwen en Rome (stad)

Romeinse Rijk

Het Romeinse Rijk (Latijn: Imperium Romanum) was van oorsprong een stadstaat op het Italisch schiereiland die zich vanaf de zesde eeuw voor Christus begon uit te breiden en uitgroeide tot een rijk van zo'n zes miljoen vierkante kilometer met 120 miljoen inwoners.

Bekijken Middeleeuwen en Romeinse Rijk

Romulus Augustulus

Flavius Romulus Augustus, beter bekend als Romulus Augustulus (ca. 461 - na 476, mogelijk rond 500 nog in leven), wordt beschouwd als de laatste keizer van het West-Romeinse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Romulus Augustulus

Rondo (dicht- en muziekvorm)

Een rondo (ook: rondeel of rondeau) is een uit de middeleeuwen afkomstige vers- en muziekvorm, die als muziekvorm, maar dan gewijzigd, gedurende de geschiedenis behouden bleef en tot en met de romantiek gebruikt werd.

Bekijken Middeleeuwen en Rondo (dicht- en muziekvorm)

Rooms-Katholieke Kerk

Petrus (875) Andrej Roebljov (ca. 1400) De Rooms-Katholieke Kerk is met meer dan 1,2 miljard volgelingen het grootste kerkgenootschap ter wereld.

Bekijken Middeleeuwen en Rooms-Katholieke Kerk

Rudolf Agricola

Lucas Cranach Rudolf Agricola Rudolf Agricola (ook Rodolphus Agricola Phrisius), eigenlijk Roelof Huesman of Huisman (Baflo, 23 augustus 1443 — Heidelberg, 27 oktober 1485), was een van de belangrijkste vroeg-humanistische geleerden van de noordelijke Lage Landen.

Bekijken Middeleeuwen en Rudolf Agricola

Rudolf I (rooms-koning)

Rudolf I (ook bekend als Rudolf (IV) van Habsburg (Duits Rudolf von Habsburg, Latijn: Rudolphus, Tsjechisch: Rudolf Habsburský) (Slot Limburg, Breisgau, 1 mei 1218 — Speyer, 15 juli 1291) was koning van Duitsland van 1273 tot zijn dood. Hij speelde een belangrijke rol in het aan de macht brengen van het huis Habsburg onder de keizerlijke feodale dynastieën.

Bekijken Middeleeuwen en Rudolf I (rooms-koning)

Ruilhandel

Ruilhandel is de vorm van handel waarbij goederen geruild worden voor andere goederen, zonder tussenkomst van geld.

Bekijken Middeleeuwen en Ruilhandel

Rurik

Rurik, Riurik of Hroerekr (Oudnoors: Rørik, cyrillisch: Рюрик; Rjoerik; "beroemde regent") was een Vikinghoofdman.

Bekijken Middeleeuwen en Rurik

Saksen (volk)

Elbe (geel) Met het begrip Saksen (Latijn: Saxones, Oudengels: Seaxe, Oudsaksisch: Sahson, Nederduits: Sassen, Duits Sachsen) worden bevolkingsstammen aangeduid die zich tijdens de late Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen op een gebied bevonden dat aan de Noordzee en Oostzee lag, in het noorden van wat nu Nederland en Duitsland is, tot aan het Duitse middelgebergte.

Bekijken Middeleeuwen en Saksen (volk)

Saksenoorlogen

De Saksenoorlogen (772–804) zijn een reeks oorlogen tussen het Frankische rijk van Karel de Grote en de Saksen.

Bekijken Middeleeuwen en Saksenoorlogen

Saladin

15e-eeuwse tekening van Saladin Al-Nasir Salah ad-Din Yusuf ibn Ayyub (Arabisch: الناصر صلاح الدين يوسف بن أيوب; Tikrit (in het huidige Irak), 1137 of 1138 – Damascus, 4 maart 1193), algemeen bekend als Salah ad-Din of Europees verbasterd Saladin, was een generaal van Koerdische afkomst.

Bekijken Middeleeuwen en Saladin

Salische dynastie

De vier Salische keizers, zoals afgebeeld in de crypte van de dom van Speyer, waar zij begraven liggen De Salische dynastie (ook wel bekend als de Frankische dynastie) was een dynastie in de hoge middeleeuwen van vier koningen van Duitsland en keizers van het Heilige Roomse Rijk in de honderd jaar tussen 1024-1125.

Bekijken Middeleeuwen en Salische dynastie

Salische Franken

Zegelring van Childerik I (436-482) Salische Franken (of Saliërs) waren een noordwestelijke subgroep binnen het stamverband van de vroege Franken, die voor het eerst werden beschreven in historische bronnen uit de derde eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Salische Franken

Salische Wet

St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 731) De Salische Wet, in het Latijn de Lex Salica of het Pactus legis Salicae, is een wetboek van de Salische Franken, samengesteld door koning Clovis.

Bekijken Middeleeuwen en Salische Wet

Sandro Botticelli

Portret van een jonge vrouw, ca. 1480, Städel Museum, Frankfurt Alessandro Filipepi, beter bekend als Sandro Botticelli (Florence, rond 1445 – aldaar, 17 mei 1510), was een kunstschilder uit de Italiaanse renaissance.

Bekijken Middeleeuwen en Sandro Botticelli

Santiago de Compostella

Santiago de CompostellaVernederlandste spelling met dubbele L volgens de lijst van de Taalunie.

Bekijken Middeleeuwen en Santiago de Compostella

Saracenen

Verovering van Kreta door de Saracenen (miniatuur uit de ''Skylitzes Matritensis'', 12e eeuw)Saracenen en de term Sarakenoi (Grieks: Σαρακηνοί) werd door klassieke schrijvers in de 1e eeuw gebruikt voor een Noord-Arabisch volk dat zich lange tijd verzette tegen Oost-Romeinse keizers die het gebied waar het volk leefde en werkte met militair geweld wilden kolonialiseren en onder Romeinse heerschappij brengen.

Bekijken Middeleeuwen en Saracenen

Scandinavië

Rood: Noorwegen, Zweden, Denemarken.Oranje: Finland, IJsland, Faeröereilanden. Satellietopname van Noorwegen, Zweden en Finland in de winter Typisch Scandinavische huizen in Noorwegen Kaart uit Scandinavië uit 1539, de Carta Marina van Olaus Magnus. Scandinavië is de naam waarmee een gebied in het noorden van Europa wordt aangeduid.

Bekijken Middeleeuwen en Scandinavië

Scheepsbouw

Onderhoud aan schip op werf in Mexico Scheepsbouw is een specialisatie in de techniek waarin men zich bezighoudt met de bouw van schepen en boten.

Bekijken Middeleeuwen en Scheepsbouw

Scholastiek

Scholastiek is de middeleeuwse filosofie met een sterk metafysisch karakter die in de 11e eeuw als onderwijsmethode tot ontwikkeling kwam in de stedelijke scholen en verder uitgebouwd werd in de 12e en 13e eeuw aan de universiteiten.

Bekijken Middeleeuwen en Scholastiek

Seltsjoeken

De Seltsjoeken (Turks: Selçuklular) waren een tak van de Oghuz-Turken, die oorspronkelijk uit Centraal-Azië kwamen en uiteindelijk het Grote Seltsjoekenrijk stichtten in het Midden-Oosten dat stand hield tot de 13e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Seltsjoeken

Seltsjoekenrijk

Het Groot-Seltsjoekenrijk (Turks: Büyük Selçuklu Devleti; Perzisch: دولت سلجوقیا was een middeleeuwse staat met een Turks-Perzische cultuur., gesticht door Turkse nomaden van het Huis van Selçuk (Seltsjoek). Het Groot-Seltsjoekenrijk controleerde een uitgestrekt gebied van de Hindoekoesj tot in Anatolië.

Bekijken Middeleeuwen en Seltsjoekenrijk

Servië

Servië (Servisch: Србија, Srbija), officieel de Republiek Servië (Servisch: Република Србија, Republika Srbija), is een land in Zuidoost-Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Servië

Sicilië

Sicilië (Italiaans en Siciliaans: Sicilia) is een eiland en een autonome regio van Italië in de Middellandse Zee.

Bekijken Middeleeuwen en Sicilië

Skåne

Skåne (Duits en Nederlands: Schonen, Latijn: Scania) is een zogenoemd landschap in het uiterste zuiden van het Zuid-Zweedse landsdeel Götaland.

Bekijken Middeleeuwen en Skåne

Slag bij Covadonga

De Slag bij Covadonga was een veldslag tussen de Visigoten en de Moren die plaatsvond in 722 in de omgeving van Covadonga.

Bekijken Middeleeuwen en Slag bij Covadonga

Slag bij Manzikert

De Slag bij Manzikert was een militaire veldslag die plaatsvond op vrijdag 26 augustus 1071 in het uiterste oosten van het Byzantijnse Keizerrijk, nabij Manzikert (het huidige Malazgirt), ten noorden van het Vanmeer.

Bekijken Middeleeuwen en Slag bij Manzikert

Slag bij Nicopolis

Vlaamse schilder De Slag bij Nicopolis (25 september 1396) markeerde het einde van een korte kruistocht tegen het Osmaanse rijk in 1396 en eindigde met een verpletterende nederlaag van de verbonden kruisvaarders.

Bekijken Middeleeuwen en Slag bij Nicopolis

Slag bij Poitiers (732)

Tijdens de Slag bij Poitiers in oktober 732 of 733 versloeg de Frankische hofmeier Karel Martel een Moors leger onder emir Abdul Rahman.

Bekijken Middeleeuwen en Slag bij Poitiers (732)

Slag op het Lechveld

De Slag op het Lechveld, die plaatsvond aan de Lech bij het Zuid-Duitse Augsburg, maakte in 955 een eind aan meer dan een halve eeuw van Hongaarse strooptochten in Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Slag op het Lechveld

Slavernij

Afrika naar een schets van David Livingstone, gravure uit Horace Waller: ''The last journals of David Livingstone in Central Africa, from 1865 to his death'', London, 1874 Smeedijzeren slavenhalsboei of ''banditi''. Wereldmuseum Amsterdam. 19e-eeuwse afbeelding van een Arabische slavenkaravaan in de Sahara Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander'slavernij' in Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002), Microsoft Corporation/Het Spectrum of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen.

Bekijken Middeleeuwen en Slavernij

Slavische volkeren

Landen waar Zuid-Slavische talen worden gesproken. De Slavische volkeren omvatten de Indo-Europese volken die een taal uit de Slavische taalfamilie spreken en worden aan de hand van de onderverdeling van deze taalfamilie onderscheiden in Oost-, West- en Zuid-Slaven.

Bekijken Middeleeuwen en Slavische volkeren

Snorri Sturluson

Snorri Sturluson (Hvammur, 1179 - Reykholt, 23 september 1241) was een IJslandse skald, dichter, geschiedschrijver en politicus.

Bekijken Middeleeuwen en Snorri Sturluson

Sociale ongelijkheid

Sociale ongelijkheid is de ongelijke verdeling over personen en groepen, van zaken die belangrijk worden geacht in een samenleving, en de ongelijke waardering en behandeling van personen, vanwege hun maatschappelijke positie en leefstijl.

Bekijken Middeleeuwen en Sociale ongelijkheid

Span (dieren)

Een span honden voor een trainingskar Een span is een groep van twee of meer trekdieren die tezamen zijn aangespannen.

Bekijken Middeleeuwen en Span (dieren)

Specerijenhandel

De belangrijke handelsroutes: in rood de zijderoutes door Centraal-Azië en in blauw het overzeese verkeer. De specerijenhandel is een commerciële activiteit, waarbij in de oudheid, middeleeuwen en vroegmoderne tijd specerijen, peper en andere exotische Aziatische producten naar Europa werden geëxporteerd in ruil voor goud en zilver.

Bekijken Middeleeuwen en Specerijenhandel

Staatsgodsdienst

Christendom Een staatsgodsdienst of staatsreligie is de officiële godsdienst van een bepaalde, soevereine staat, of van een autonome deelstaat.

Bekijken Middeleeuwen en Staatsgodsdienst

Stadsrechten

Houtsnijwerk aan stadhuisgevel te Enkhuizen met tekst van oorkonde waarmee graaf Willem V van Holland de nederzetting in 1356 stadsrechten gaf Stadsrechten waren in het middeleeuwse Europa bijzondere rechten en privileges die aan een plaats konden worden toegekend door de eigenaar of bezitter van de grond waarop de nederzetting zich bevond.

Bekijken Middeleeuwen en Stadsrechten

Stand (maatschappelijk)

Stand is een betrekkelijk gesloten sociale groepering met bepaalde sociale status en bijbehorende voorrechten en plichten.

Bekijken Middeleeuwen en Stand (maatschappelijk)

Standerdmolen

teerlingen, 3 kruisplaten, 4 zonneblokken, 5 zetel, 6 steekbanden, 7 steenbalk, 8 steenlijst, 10 hoekstijl, 11 roegat, 12 waterlijst, 13 windpeluw, 14 ijzerbalken, 15 tempelbalk, 16 borstnaald, 17 staartbalk, 18 trapboom, 19 galerij, 20 kruibank, 21 loopschoor, 22 kruihaspel, 23 kruipaal, 24 bovenas, 25 insteekkop, 26 borst, 27 oplanger, 28 bovenwiel, 29 steenrondsels, 30 maalkoppel, 31 maalkoppel, 32 varkenswiel, 33 luias, 34 gaffelwiel, 35 luikap, 36 luireep, 37 makelaar, 38 hel, 39 vangbalk, 40 binnenvangstok, 41 vangtouw, 42 maalbak, 43 daklijst, 44 koppelbalk, 45 penbalk, 46 achterbalk, 47 voorzomer, 48 korte burriebalken, 49 achterzomer.

Bekijken Middeleeuwen en Standerdmolen

Stefanus I van Hongarije

Stefanus I de Heilige (Hongaars: Szent István) (Esztergom, ca. 975, – aldaar, 15 augustus 1038) werd in 1000 de eerste koning van Hongarije.

Bekijken Middeleeuwen en Stefanus I van Hongarije

Stijgbeugel (voetsteun)

Een stel stijgbeugels uit het Metropolitan Museum of Art Zilveren stijgbeugel in de vorm van een muiltje, Rijksmuseum Amsterdam Messing stijgbeugel in de vorm van een slof, Rijksmuseum Amsterdam Stijgbeugels zijn met stijgbeugelriemen aan het zadel bevestigde voetsteunen die worden gebruikt bij het paardrijden.

Bekijken Middeleeuwen en Stijgbeugel (voetsteun)

Sueben

Kaart van het Romeinse Rijk in 125 onder Hadrianus, met het leefgebied van de ''Suebi'' in het noorden en het zuiden van het tegenwoordige Duitsland Uitbreiding van het rijk onder Rechiar De Sueben of Sueven (Latijn: Suebi) waren een West-Germaans volk dat rond het begin van de jaartelling tussen de Rijn en de Oostzee (Mare Suebicum in het Latijn) verbleef.

Bekijken Middeleeuwen en Sueben

Svjatoslav I

Svjatoslav I (Russisch: Святослав) (ca. 933 - maart 972) was knjaz van het Kievse Rijk van 962 tot zijn dood in 972.

Bekijken Middeleeuwen en Svjatoslav I

Synode van Clermont

Paus Urbanus II bij de Synode van Clermont. De Synode van Clermont was een kerkelijke vergadering in november 1095 die plaatsvond in een vroegere priorij van Cluny nabij Clermont-Ferrand.

Bekijken Middeleeuwen en Synode van Clermont

Systeem (systeemtheorie)

Voorbeeld van een ''systeem'' Een systeem, als onderwerp van de systeemtheorie, wordt gezien als een geheel van elementen die elkaar wederzijds beïnvloeden en die een geïntegreerd geheel vormen.

Bekijken Middeleeuwen en Systeem (systeemtheorie)

Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was de opstand van de Zeventien Provinciën tegen drie opeenvolgende koningen van het Spaanse Rijk: Filips II, Filips III en Filips IV.

Bekijken Middeleeuwen en Tachtigjarige Oorlog

Tactiek (krijgskunde)

Tactiek kan in de krijgskunde verschillende betekenissen hebben.

Bekijken Middeleeuwen en Tactiek (krijgskunde)

Taifa Toledo

Ligging t.o.v. andere taifa's Ruïne van het kasteel van Alcalá la vieja De taifa Toledo was een emiraat (taifa) in de regio Castilië-La Mancha in centraal Spanje.

Bekijken Middeleeuwen en Taifa Toledo

Tandem (paard en wagen)

Tandemrijden met twee pony's Randem Met tandem wordt een manier van inspannen van trekdieren aangeduid.

Bekijken Middeleeuwen en Tandem (paard en wagen)

Tetrarchie (Romeinse Rijk)

De tetrarchie of Vierkeizerregering is het bestuurlijk systeem dat in het Romeinse Keizerrijk door keizer Diocletianus werd ingesteld.

Bekijken Middeleeuwen en Tetrarchie (Romeinse Rijk)

Theodorik de Grote

Theodorik de Grote (Pannonië, ca. 451 - Ravenna, 30 augustus 526) was koning van de Ostrogoten.

Bekijken Middeleeuwen en Theodorik de Grote

Theodosius I

Flavius Theodosius (Grieks), beter bekend als Theodosius (I) de Grote (Grieks) (Cauca, Spanje, 11 januari 346 – Milaan, 17 januari 395), was keizer van het oostelijk deel van het Romeinse Rijk van 379 tot 394, en daarna nog drie maanden (tot zijn plotse dood in 395) van het gehele rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Theodosius I

Thomas a Kempis

werk.

Bekijken Middeleeuwen en Thomas a Kempis

Thomas van Aquino

Thomas van Aquino, Aquinas of Thomas Aquinas (Roccasecca, ± 1225 – Priverno, abdij Fossanova, 7 maart 1274) was een Italiaanse filosoof en theoloog, die tot de scholastici gerekend wordt.

Bekijken Middeleeuwen en Thomas van Aquino

Titus Livius

Gefantaseerd portret van Titus Livius. Kopergravure uit ''Bibliothek des allgemeinen und praktischen Wissens. Bd. 5'' (1905), Abriß der Weltliteratur, p. 50. Titus Livius (Padua, rond 59 v.Chr. – aldaar, 17 n.Chr.) was een beroemd Romeins geschiedschrijver uit de tijd van Augustus.

Bekijken Middeleeuwen en Titus Livius

Translatio imperii

Translatio imperii (letterlijk: overdracht van de macht) is het middeleeuwse idee dat het Romeins keizerschap wordt overgedragen van het ene volk op het andere.

Bekijken Middeleeuwen en Translatio imperii

Trecento

Fresco uit 1465 Het Trecento (Italiaans voor 300, of voor "mille trecento", 1300) verwijst naar de 14e eeuw in de Italiaanse culturele geschiedenis, en meer bepaald naar de periode tussen gotiek en renaissance.

Bekijken Middeleeuwen en Trecento

Triptiek (beeldende kunst)

Drieluik bestaande uit houtsnijwerk en beschilderde zijpanelen (Bonnefantenmuseum, Maastricht) National Gallery, Londen) Film over de Norfolk-triptiek, een vroeg drieluik uit de Nederlandse schilderkunst (Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam) Een triptiek of drieluik (Grieks: triptychon; tri.

Bekijken Middeleeuwen en Triptiek (beeldende kunst)

Troubadour

Troubadour met vedel Willem IX van Aquitanië Troubadour uit een manuscript over troubadourmuziek, dertiende eeuw Nymf en troubadour, Hans Makart Troubadours zingen over de kruisvaart, Gustave Doré Een troubadour is van oorsprong een middeleeuwse kunstenaar, vooral begaafd als muzikant-dichter.

Bekijken Middeleeuwen en Troubadour

Tsjecho-Slowakije

Tsjecho-Slowakije of Tsjechoslowakije was een republiek in Midden-Europa, ontstaan bij het uiteenvallen van de Donau-monarchie (Oostenrijk-Hongarije) na de Eerste Wereldoorlog.

Bekijken Middeleeuwen en Tsjecho-Slowakije

Tunis

De Zitouna-moskee Standbeeld van Ibn Khaldun op het Onafhankelijkheidsplein Tunis (Arabisch: تونس Toenoes of Toenis) is de hoofdstad en grootste stad van Tunesië.

Bekijken Middeleeuwen en Tunis

Turf (brandstof)

Turfvuur Natte turven Kruiwagen met gedroogde turven oorlogsomstandigheden, 1918 Legakker Koekplank, met een op de schouder te dragen mand met turven, en daaronder een hofnar Turf is gedroogd veen dat als brandstof kan worden gebruikt.

Bekijken Middeleeuwen en Turf (brandstof)

Turfsteken

Lewis Veentrekken en turfmaken in de natte vervening Beeld van een turfstekende veenarbeider, door Bert Kiewiet Turven worden te drogen gezet Turfsteken is bij droge vervening het wegsteken van de veenlaag na het verwijderen van de bonkaarde en eventuele ontwatering van het veen.

Bekijken Middeleeuwen en Turfsteken

Turken

Turken zijn mensen die een Turkse achtergrond hebben of die voorouders hebben die in Turkije geboren zijn en hun cultuur, moedertaal, etniciteit en/of religie met elkaar gezamenlijk hebben.

Bekijken Middeleeuwen en Turken

Tweede Kruistocht

De Tweede Kruistocht (1147-1149) werd opgestart naar aanleiding van de val van het graafschap Edessa het jaar voordien door de troepen van Zengi.

Bekijken Middeleeuwen en Tweede Kruistocht

Universaliënstrijd

De universaliënstrijd of het universaliavraagstuk is de vraag of algemene begrippen of universalia werkelijk bestaan en wat ze dan zijn.

Bekijken Middeleeuwen en Universaliënstrijd

Usurpator

Een usurpator (Latijn: overweldiger) is een persoon die op een illegale wijze bevoegdheden of bezit overneemt, zoals het onrechtmatig overnemen van een troon, het ten onrechte voeren van een adellijke titel of het ongegrond uitoefenen van een ambt in een republiek.

Bekijken Middeleeuwen en Usurpator

Vadsige koning

Vadsige koningen is de benaming voor de laatste Merovingische koningen in de periode van de hofmeiers (634 -751).

Bekijken Middeleeuwen en Vadsige koning

Vagant

Een vagant was een middeleeuwse straatartiest die meestal in een groep rondzwierf.

Bekijken Middeleeuwen en Vagant

Vagevuur

Dante kijkt naar de louteringsberg - schilderij van Agnolo Bronzino (1530) Het vagevuur of purgatorium (Latijn: "reinigingsplaats", "louteringsplaats") is volgens de Rooms-Katholieke Kerk een toestand waarin de zielen gereinigd worden van personen die stierven in vriendschap met God, zonder dat ze volledig zuiver waren.

Bekijken Middeleeuwen en Vagevuur

Vandalen

Vandaals keramiek uit de 3e eeuw n.Chr. De Vandalen waren een Oost-Germaanse stam die in 429 n.Chr.

Bekijken Middeleeuwen en Vandalen

Varjagen

manuscript van de Byzantijn Johannes Skylitzes (11e eeuw) Varjagen, Warjagen of Varangiërs (Oudnoors: væringjar; Grieks: Βάραγγοι Varangoi, Βαριάγοι Variagoi; Oekraïens: варяги, varjahi; Russisch: варяги, varjagi; Wit-Russisch: Варагі ад познегрэч.

Bekijken Middeleeuwen en Varjagen

Vastgoed

Vastgoed in Peking Vastgoed, ook bekend als onroerend goed of immo(biliën), is een term die zowel in alledaagse conversaties als in juridische contexten gebruikt wordt om een duidelijk afgebakend deel van het aardoppervlak en de daarop gebouwde constructies, zoals gebouwen en huizen, aan te duiden.

Bekijken Middeleeuwen en Vastgoed

Vazal

Een vazal is in engere zin een getrouwe van een koning, hoge edele of geestelijke in de middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Vazal

Veen (grondsoort)

Afgestoken veenlaag Hoge Venen, België Veenvormend moerasbos in Polen Veenlens in de Grote Geule, België Turfwinning in Drents hoogveengebied in 1942 Veengrond is een grondsoort, die is opgebouwd uit gehumificeerd plantaardig materiaal.

Bekijken Middeleeuwen en Veen (grondsoort)

Veenplas

De Nieuwkoopse Plassen, ontstaan door het winnen van turf zijn daarna niet drooggelegd Veenplassen komen veel voor in het veenlandschap van Noord- en West-Nederland.

Bekijken Middeleeuwen en Veenplas

Venetië (stad)

Venetië (Italiaans: Venezia, Venetiaans: Venèsia) is een stad in het noordoosten van Italië.

Bekijken Middeleeuwen en Venetië (stad)

Vergilius

Melpomene, op een mozaïek in het Bardomuseum. Publius Vergilius Maro (in de middeleeuwen ook geschreven als Virgilius; vroeger in het Nederlands Vergiel of Virgiel) (Mantua, 15 oktober 70 v.Chr. – Brindisi, 21 september 19 v.Chr.) was een Romeins dichter.

Bekijken Middeleeuwen en Vergilius

Verlichting (stroming)

salon, 1755. In dergelijke salons, waarin ook voor vrouwen een rol was weggelegd, kwamen wetenschappers, letterkundigen en aristocraten bijeen. De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Verlichting (stroming)

Verstedelijking

Het Plein in Den Haag, 2012 Verstedelijking of urbanisatie is de geleidelijke uitbreiding van intensief bewoonde gebieden, als gevolg van bevolkingsgroei en veranderingen in het levenspatroon van de bevolking.

Bekijken Middeleeuwen en Verstedelijking

Vierde Kruistocht

''De inname van Constantinopel door de kruisvaarders'', Eugène Delacroix, 1840 De Vierde Kruistocht (1202-1204) was een door de katholieke kerk en Europese vorsten georganiseerde militaire expeditie, oorspronkelijk om het door moslims gecontroleerde Jeruzalem te heroveren door middel van een invasie via Egypte.

Bekijken Middeleeuwen en Vierde Kruistocht

Vierde Lateraans Concilie

Vierde Lateraans Concilie Het Vierde Lateraans Concilie (het 12e algemene concilie) was een congres dat van 11 tot 30 november 1215 in Rome in de basiliek Sint-Jan van Lateranen werd gehouden en was samengeroepen door het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk, paus Innocentius III.

Bekijken Middeleeuwen en Vierde Lateraans Concilie

Vijfde Kruistocht

De Vijfde Kruistocht (1217-1221) was een poging om Jeruzalem en de rest van het Heilige Land te heroveren door eerst het machtige Egypte van de Ajjoebiden te veroveren.

Bekijken Middeleeuwen en Vijfde Kruistocht

Vikingen

''Kaart van de Vikinggebieden en expedities'' ''Kaart van de Vikinggebieden in de 8e (donkerrood), 9e (rood), 10e (oranje) en 11e (geel) eeuw. De groene gebieden waren het slachtoffer van regelmatige rooftochten door Vikingen.'' De Vikingen of Noormannen waren Scandinavische bewoners van Zuid-Noorwegen, Denemarken en Zweden.

Bekijken Middeleeuwen en Vikingen

Vikingschip

Het Osebergschip in het Vikingskipshuset-museum in Oslo (Noorwegen) Een vikingschip is een houten schip dat door de Vikingen werd gebruikt gedurende de periode van circa 789 tot 1100.

Bekijken Middeleeuwen en Vikingschip

Visigoten

De Visigoten waren een belangrijk (Oost-)Germaans volk ten tijde van, en vlak na, het Romeinse Rijk.

Bekijken Middeleeuwen en Visigoten

Vita nuova

Dante en Beatrice in de tuin,'' prerafaëlitisch werk van de schilder Cesare Saccaggi uit Tortona. Vita Nuova (Het nieuwe leven) is een boek van de Florentijnse dichter Dante Alighieri.

Bekijken Middeleeuwen en Vita nuova

Vlaamse Primitieven

Hubert en Jan van Eyck Het Lam Gods, 1432 De Vlaamse Primitieven waren een groep kunstschilders uit de Nederlanden van de 15e en begin 16e eeuw, voornamelijk werkzaam rond de bloeiende steden Brugge, Gent, Leuven, Doornik en Brussel.

Bekijken Middeleeuwen en Vlaamse Primitieven

Vroege middeleeuwen

Lawrence Nees, ''Early Medieval Art'', (Oxford/New York 2002), 109-112. Ravenna. De stad Ravenna was een hoofdstad van het West-Romeinse Rijk en werd in de vroege middeleeuwen ook de hoofdstad van het Ostrogotische Rijk en het Byzantijnse exarchaat Ravenna. De vroege middeleeuwen, die doorgaans gesitueerd worden van ruwweg het jaar 500 tot en met ruwweg het jaar 1000, vormen de eerste periode van de Europese middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Vroege middeleeuwen

Vroegmoderne tijd

Kaart van Europa in 1708. De vroegmoderne tijd – ook wel nieuwe tijd of ancien régime – is een periode van enkele eeuwen in de geschiedenis van Europa, volgend op de middeleeuwen.

Bekijken Middeleeuwen en Vroegmoderne tijd

Vuurwapen

Een vuurwapen is een wapen dat door middel van bij explosieve verbranding vrijkomende gassen een of meer projectielen kan afschieten.

Bekijken Middeleeuwen en Vuurwapen

Waldenzen

Het oorspronkelijke wapen van de waldenzen, zoals dit in Italië op kerkmuren en als insigne voorkomt. De waldenzen, ook de armen van Lyon genoemd, waren oorspronkelijk aanhangers van een christelijke armoedebeweging die in Frankrijk in de 12e eeuw is ontstaan.

Bekijken Middeleeuwen en Waldenzen

Watermerk

50 euro. De Schoolmeester. De Schoolmeester. Een watermerk is een gedeelte van papier dat opzettelijk dunner, dikker of allebei is gemaakt, dat zichtbaar wordt bij doorvallend licht.

Bekijken Middeleeuwen en Watermerk

Wessel Gansfort

Wessel Gansfort (Groningen, 1419 - aldaar, 1489) was een theoloog en vroeg-humanist.

Bekijken Middeleeuwen en Wessel Gansfort

West-Europa

StAGN In het lichtblauw: West-Europa volgens de Verenigde Naties West-Europa onderscheidt zich van Zuid-, Noord-, Centraal- en Oost-Europa door de geografie en door de verschillen in klimaat en cultuur.

Bekijken Middeleeuwen en West-Europa

West-Francië

West-Francië, het West-Frankische Rijk of het West-Frankenrijk (Latijn: Francia Occidentalis) ontstond in 843, toen bij het verdrag van Verdun het Frankische Rijk in drie ongeveer gelijke delen verdeeld werd over de drie zonen van Lodewijk de Vrome.

Bekijken Middeleeuwen en West-Francië

West-Romeinse Rijk

Het West-Romeinse rijk (in het Latijn Imperium Romanum Pars Occidentalis) ontstond in 285, het jaar van de administratieve verdeling van het Romeinse rijk in een oost- en westdeel.

Bekijken Middeleeuwen en West-Romeinse Rijk

Westers christendom

Westers christendom of de westerse kerk is een term die gebruikt wordt in het oosters christendom.

Bekijken Middeleeuwen en Westers christendom

Westerse astrologie

Claudius Ptolemaeus, middeleeuwse prent Westerse astrologie is de astrologie zoals beoefend in het westen, die teruggaat op de Tetrabiblos van Claudius Ptolemaeus uit de 2e eeuw.

Bekijken Middeleeuwen en Westerse astrologie

Westerse wereld

Leonardo da Vinci's Vitruviusman, een symbool van de veranderingen van de westerse cultuur tijdens de Renaissance De westerse wereld, ook bekend als het Westen of de Occident, is een groep landen waarvan de precieze samenstelling afhangt van de context waarin de term gebruikt wordt.

Bekijken Middeleeuwen en Westerse wereld

Wetenschap

peer review'' bij wetenschappelijke publicaties werkt de wetenschappelijke gemeenschap aan het waarborgen van de kwaliteit van de wetenschap, haar methodes en interpretatie van resultaten. Wetenschap is zowel de systematisch verkregen, geordende en controleerbare menselijke kennis, het bijbehorende proces van kennisverwerving als de gemeenschap waarin deze kennis wordt verzameld.

Bekijken Middeleeuwen en Wetenschap

Wetenschap in de middeleeuwen

Wetenschap, en vooral meetkunde en astronomie, was voor de meeste middeleeuwse geleerden rechtstreeks verbonden met het goddelijke. Omdat God de wereld had geschapen naar geometrische en harmonische principes was het onderzoeken hiervan het zoeken en aanbidden van God. Met wetenschap in de middeleeuwen wordt de wetenschap bedoeld zoals deze werd beoefend in de (traditioneel zo genoemde) 'middenperiode', de periode tussen klassieke oudheid en renaissance, volgens de schematische indeling van de Europese geschiedenis.

Bekijken Middeleeuwen en Wetenschap in de middeleeuwen

Wetenschappelijke revolutie

telescoop van Isaac Newton. Tijdens deze wetenschappelijke 'revolutie' verschoof het accent in de wetenschap naar waarnemingen en empirisme, en werden nieuwe technieken ontwikkeld om waarnemingen te doen. De telescoop was zo'n nieuwe techniek. De wetenschappelijke revolutie is een periode in de geschiedenis van de wetenschap waarin klassiek-religieuze ideeën plaatsmaakten voor modern-wetenschappelijke ideeën.

Bekijken Middeleeuwen en Wetenschappelijke revolutie

Wetenschapsgeschiedenis van de geschiedschrijving

De studie van de geschiedenis van de geschiedschrijving in Nederland en België van 1500 tot heden wijst uit dat historiografie daar een continue ontwikkeling doormaakte.

Bekijken Middeleeuwen en Wetenschapsgeschiedenis van de geschiedschrijving

Wilde gagel

De wilde gagel (Myrica gale) is een bladverliezende struik die behoort tot de gagelfamilie (Myricaceae).

Bekijken Middeleeuwen en Wilde gagel

Willem de Veroveraar

Willem I (Falaise, ca. 1028 — Rouen, 9 september 1087), ook bekend als Willem de Veroveraar (William the Conqueror), was de eerste Normandische koning van Engeland van 25 december 1066 tot zijn dood.

Bekijken Middeleeuwen en Willem de Veroveraar

Willem van Ockham

Willem van Ockham (ook wel geschreven als Occam) (1288 – 1347) was een middeleeuws Engels filosoof die geldt als een voorloper van de moderne filosofie.

Bekijken Middeleeuwen en Willem van Ockham

Willem van Rubroeck

Willem van Rubroeck, De Rubruquis (Frans), of Ruysbroeck (Vlaams), was een Vlaamse missionaris van de orde van de franciscanen.

Bekijken Middeleeuwen en Willem van Rubroeck

Wim Blockmans

Willem Pieter (Wim) Blockmans (Antwerpen, 26 mei 1945) is een Belgisch historicus en voormalig hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden.

Bekijken Middeleeuwen en Wim Blockmans

Zandloper

Zandloper uit het eerste kwart van de 16e eeuw. De grootste zandloper ter wereld in Boedapest. Een zandloper is een instrument om de tijd te meten.

Bekijken Middeleeuwen en Zandloper

Zee van Azov

De Zee van Azov (Russisch: Азо́вское мо́ре, Azovskoje more; Oekraïens: Озівське of Азо́вське мо́ре, Ozivs'ke of Azovs'ke more; Krimtataars: Azaq deñizi) is een randzee van de Zwarte Zee, die aan de zuidkant van de rest van deze zee wordt gescheiden door de Straat van Kertsj, die sinds de annexatie van de Krim in 2014 in de handen van Rusland is.

Bekijken Middeleeuwen en Zee van Azov

Zeeland (provincie)

Zeeland (Zeeuws: Zeêland) is een provincie in het zuidwesten van Nederland.

Bekijken Middeleeuwen en Zeeland (provincie)

Zesde Kruistocht

De Zesde Kruistocht begon in 1228 als een poging om Jeruzalem te heroveren.

Bekijken Middeleeuwen en Zesde Kruistocht

Zeven vrije kunsten

Maerten de Vos, ''Allegorie van de zeven vrije kunsten'', The Phoebus Foundation De zeven vrije kunsten, oorspronkelijk bekend onder hun Latijnse naam septem artes liberales, waren zeven vakken die deel uitmaakten van het studieprogramma in antieke en middeleeuwse Europese scholen en met name de universiteiten.

Bekijken Middeleeuwen en Zeven vrije kunsten

Zevende Kruistocht

De Zevende Kruistocht (1248-1254) werd georganiseerd door Lodewijk IX van Frankrijk (1215-1270) om Jeruzalem te heroveren op de Saracenen, die de stad in 1244 op de kruisvaarders veroverd hadden en daarna geplunderd.

Bekijken Middeleeuwen en Zevende Kruistocht

Zuid-Azië in de middeleeuwen

Karnataka. Einde 6e eeuw, ten tijde van het Chalukyarijk Pala's uit het oosten, Pratihara's (Rajputs) uit het westen en Rashtrakuta's uit het zuiden De middeleeuwen zijn in de periodisering van de geschiedenis van het zuiden van Azië (India) de periode tussen ongeveer 500 en 1200, analoog met de middeleeuwen uit de Europese geschiedenis die ongeveer tussen 500 en 1500 vallen.

Bekijken Middeleeuwen en Zuid-Azië in de middeleeuwen

Zuid-Europa

Zuid-Europa is het zuidelijk deel van Europa.

Bekijken Middeleeuwen en Zuid-Europa

Zwarte Dood

Verspreiding van de pest in Europa vanaf 1347 De pest Scène uit de ''Decamerone'' De pest Terechtstelling van joden in Straatsburg, 14 februari 1349 Standbeeld van Sint-Rochus (15e eeuw) die aangeroepen wordt tegen de pest De Zwarte Dood is de epidemie die van 1347 tot 1352 in Europa woedde en vele slachtoffers maakte, soms tientallen procenten van de bevolking.

Bekijken Middeleeuwen en Zwarte Dood

14e eeuw

De 14e eeuw (van de christelijke jaartelling) is de 14e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 1301 tot en met 1400.

Bekijken Middeleeuwen en 14e eeuw

Zie ook

5e eeuw

• 5e eeuw
• Epi-Jomoncultuur
• Late oudheid
• Merovingen
• Middeleeuwen
• Slag bij Finnburg
• Sogdië
• West-Romeinse Rijk

Ook bekend als Middeleeuw, Middeleeuws, Middeleeuwse.

, Beleg van Jeruzalem (1187), Belforten in België en Frankrijk, Beneficie, Bernardus van Clairvaux, Beschaving, Bethlehem, Bezant (munt), Bibliografie van de geschiedenis van de Middeleeuwen, Bijbel (christendom), Bisschop, Blokdruk, Boëthius, Boekdrukkunst, Boer (beroep), Bombarde (wapen), Bonifatius (heilige), Boogschieten, Boudewijn I van Constantinopel, Boudewijn I van Vlaanderen, Bourgondische Nederlanden, Bretagne (regio), Bril, Britannia (Romeinse provincie), Brugge, Buis (schip), Bulgarije, Burger, Byzantijnse kunst, Byzantijnse Rijk, Calvinisme, Cantabrisch Gebergte, Capitulare van Quierzy, Cavalerie, Champmol, Childerik III, China, Chinees Keizerrijk, Chrétien de Troyes, Christendom, Christine de Pizan, Christoffel Columbus, Christoph Cellarius, Claus Sluter, Clovis I, Columbiaanse uitwisseling, Columbusdag, Commercialisering, Compagnie (krijgsmacht), Componist, Conceptueel kader, Coniuratio, Constantinopel, Cosimo de' Medici de Oude, Cyrillus van Saloniki, Dagobert I, Damietta, Daniël (boek), Dante Alighieri, De goddelijke komedie, De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten, Decamerone, Deling van het Frankische Rijk, Democratisering van kennis, Denemarken, Derde Kruistocht, Desiderius Erasmus, Dijon, Diocletianus, Dirk Bouts, Dogma (algemeen), Dogmatiek, Domesday Book, Dominicanen, Dominicus Guzmán, Don Pelayo, Donatello, Donau, Dood, Drieslagstelsel, Droogmakerij, Drukker, Dubbel boekhouden, Economie (systeem), Edict van Milaan, Eerste Kruistocht, Egypte (land), Elbe (rivier), Engels, Enrico Dandolo, Epidemie, Feodalisme, Ferdinand II van Aragon, Ferdinand III van Castilië, Feudum, Filippo Brunelleschi, Filips de Goede, Filips de Stoute, Filips II van Frankrijk, Filosofie, Flavius Stilicho, Florence (stad), Foederati, François Villon, Francesco Petrarca, Franciscanen, Franciscus van Assisi, Franken (volk), Frankische Rijk, Frankrijk in de Middeleeuwen, Frans, Franse Revolutie, Galicië (Spanje), Gallië, Gattamelata, Geblütsrecht, Gebroeders Van Lymborch, Geert Grote, Geestelijke, Geesteswetenschappen, Geld, Geografische coördinaten, Georgius Hornius, Germanen, Geschiedenis van de Nederlanden in de Middeleeuwen, Geschiedenis van Egypte, Geschiedenis van Engeland, Geschiedenis van Europa, Geschiedenis van Portugal, Geschiedschrijving, Geschut, Getijdenboek, Getijdengebed, Geweldsmonopolie, Gewoonterecht, Gibraltar, Giorgio Vasari, Giotto di Bondone, Giovanni Boccaccio, Giovanni Pico della Mirandola, Godsvredebeweging, Golfstroom, Gotiek (bouwkunst), Gouw (Germaans), Gouwgraaf, Graaf (titel), Graafschap Barcelona, Graafschap Vlaanderen, Griekenland, Grieks, Groot-Moravische Rijk, Grootkan, Grootvizier, Grote Hongersnood van 1315-1317, Grote Ontginning, Grote Volksverhuizing, Groter-Friesland, Gruit, Guerrilla, Guido van Arezzo, Gutenbergbijbel, Haam, Hadrianus Junius, Hagia Sophia, Hagiografie, Halster (paard), Hamburg, Handel (economie), Hans Memling, Hanze, Haring (soort), Haringkaken, Haroen ar-Rashid, Hausmacht, Haver, Hebreeuws, Heer (feodalisme), Heide (vegetatie), Heidendom, Heilig Grafkerk, Heilige Land, Heilige Roomse Rijk, Hel (religie), Hellenisme, Hemel, Hendrik de Vogelaar, Hendrik de Zeevaarder, Henri Pirenne, Henricus Glareanus, Herakleios, Herfsttij der Middeleeuwen, Hermes Trismegistus, Hertog, Hertogdom Bourgondië, Het Lam Gods (gebroeders Van Eyck), Hiëronymus van Stridon, Historicus, Hoefijzer, Hofmeier, Hoge middeleeuwen, Homoseksualiteit, Honderdjarige Oorlog, Hongaren, Hooi, Horigheid, Hugo Capet, Huis Capet, Hunnen, Huub Jansen, Huursoldaat, Iberisch Schiereiland, Ibn Khaldun, Idee (filosofie), IJzeren eeuw, Il Canzoniere, Il libro del cortegiano, Ilias, Incunabel, India, Industriële revolutie, Industrie, Inquisitie, Interdict, Investituur, Investituurstrijd, Ironie, Islam, Islamitische veroveringen, Italia (Romeinse Rijk), Italiaans, Italiaanse renaissance, Italië, Jaartelling, Jacob Burckhardt, Jacob van Maerlant, Jacques Cœur, Jacques Le Goff, Jakobus de Meerdere, Jan van Eyck, Jan zonder Vrees (hertog), Jean Froissart, Jeanne d'Arc, Jeruzalem, Jodenhoed, Johan Huizinga, Johannes Gutenberg, Johannes Hus, Johannes van Pian del Carpine, Jonathan Israel, Joos Vijd, Josquin des Prez, Jurisdictie, Justinianus I, Jutland, Kabbala, Kalief, Kalifaat Córdoba, Kalifaat van de Abbasiden, Kalifaat van de Fatimiden, Kalifaat van de Rashidun, Kanon (geschut), Kanton (bestuur), Karakorum, Karel de Grote, Karel Martel, Karolingen, Karolingische renaissance, Karolingische Rijk, Karpaten, Kasteel, Katharen, Kathedraal, Kathedraal van Beauvais, Kathedraal van Florence, Kaukasus (gebied), Keerploeg, Keizer Frederik I Barbarossa, Keizer Frederik II, Keizer Hendrik III, Keizer Hendrik IV, Keizer Karel V, Keizer Otto I de Grote, Keizer Otto III, Keizerrijk Nicea, Kennis, Kerkelijke Staat, Kerkvader, Ketterij, Keurvorst, Kievse Rijk, Kinderkruistocht, Klassiek Latijn, Klassieke oudheid, Kleine Officie van Onze Lieve Vrouw, Klok (tijd), Knoet de Grote, Kogge, Koning van Duitsland, Koninkrijk Aragon, Koninkrijk Asturië, Koninkrijk Frankrijk, Koninkrijk Navarra, Koninkrijk Northumbria, Koninkrijk Sicilië, Kroon van Castilië, Kruistocht, Kruisvaardersstaten, Kwelder, Lakenhalle van Ieper, Landbouw, Late middeleeuwen, Late oudheid, Latijn, Latijnse Keizerrijk, Latijnse school, Laurens Janszoon Coster, León (provincie), Leenstelsel (bestuursvorm), Leon Battista Alberti, Lepra, Les Très Riches Heures du duc de Berry, Lijfeigenschap, Lijnperspectief, Lijst van koningen van Frankrijk, Lijst van koningen van Jeruzalem, Limes (Romeinse Rijk), Liudolfingen, Lodewijk IX van Frankrijk, Logica, Loire (rivier), Longobarden, Lucius Annaeus Seneca, Lyon Sprague de Camp, Maarten Luther, Maatschappij (sociale wetenschappen), Mainz, Majolus, Mammelukken, Marco Polo, Marcus Tullius Cicero, Maritieme republieken, Markteconomie, Marseille, Marsilio Ficino, Masaccio, Mausoleum, Mehmet II, Mentaliteit, Mentaliteitsgeschiedenis, Metaalbewerking, Metallurgie, Methodius van Thessaloniki, Michaël VIII Palaiologos, Middeleeuws Latijn, Middeleeuwse filosofie, Middeleeuwse oorlogsvoering, Middeleeuwse universiteit, Middellandse Zee, Middellandse Zeegebied, Midden-Francië, Midden-Oosten, Mieszko I van Polen, Mijnbouw, Militaire strategie, Moderne Devotie, Modernisering, Mohammed, Mongoolse Rijk, Monopolie, Monopoliemechanisme, Moren, Mozaïek, Mozesput, Muzieknotatie, Nazareth (Israël), Nederlanden, Nicolaas van Cusa, Nieuwe tijd, Nieuwe Wereld, Nomade, Nominalisme, Norbert Elias, Normandië, Notenbalk, Occitanië (streek), Odoaker, Odyssee, Oerbos, Oleg de Wijze, Olieverf, Ontdekkingsreis, Oogst, Oost-Europa, Oost-Frankische Rijk, Oosters Schisma, Oostkolonisatie, Organisatie, Organum, Ostrogoten, Ottomaanse Rijk, Ottoonse renaissance, Oude Wereld, Oudgrieks, Oudheid, Over de vertroosting der wijsbegeerte, Padua (stad), Paleis van de hertogen van Bourgondië, Palts (verblijfplaats), Pamplona (Spanje), Pannonische Vlakte, Pape Jan, Paus, Paus Alexander II, Paus Bonifatius VIII, Paus Gregorius I, Paus Gregorius IX, Paus Gregorius VII, Paus Innocentius III, Paus Leo III, Paus Urbanus II, Pausenpaleis, Penninisch Gebergte, Pepijn de Korte, Pepiniden, Periodisering, Pessimisme, Pest van Justinianus, Peter Hoppenbrouwers, Piekenier, Pirenne-these, Plato, Ploeg (werktuig), Plundering van Rome (410), Poitiers, Polyfonie, Poortgebouw, Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw, Privilege (recht), Pyreneeën, Rationalisme, Ravenna (stad), Rædwald van East Anglia, Realisme (filosofie), Reconquista (Iberië), Reformatie, Regalia, Relikwie, Renaissance, Renaissancehumanisme, Republiek Venetië, Richard I van Engeland, Ridder (ruiter), Rijk der Chazaren, Rijn, Rijnland (Duitsland), Rimini (stad), Ringmuur, Risicodeling, Robert Guiscard, Roger Bacon, Rogier van der Weyden, Romanos I Lekapenos, Rome (stad), Romeinse Rijk, Romulus Augustulus, Rondo (dicht- en muziekvorm), Rooms-Katholieke Kerk, Rudolf Agricola, Rudolf I (rooms-koning), Ruilhandel, Rurik, Saksen (volk), Saksenoorlogen, Saladin, Salische dynastie, Salische Franken, Salische Wet, Sandro Botticelli, Santiago de Compostella, Saracenen, Scandinavië, Scheepsbouw, Scholastiek, Seltsjoeken, Seltsjoekenrijk, Servië, Sicilië, Skåne, Slag bij Covadonga, Slag bij Manzikert, Slag bij Nicopolis, Slag bij Poitiers (732), Slag op het Lechveld, Slavernij, Slavische volkeren, Snorri Sturluson, Sociale ongelijkheid, Span (dieren), Specerijenhandel, Staatsgodsdienst, Stadsrechten, Stand (maatschappelijk), Standerdmolen, Stefanus I van Hongarije, Stijgbeugel (voetsteun), Sueben, Svjatoslav I, Synode van Clermont, Systeem (systeemtheorie), Tachtigjarige Oorlog, Tactiek (krijgskunde), Taifa Toledo, Tandem (paard en wagen), Tetrarchie (Romeinse Rijk), Theodorik de Grote, Theodosius I, Thomas a Kempis, Thomas van Aquino, Titus Livius, Translatio imperii, Trecento, Triptiek (beeldende kunst), Troubadour, Tsjecho-Slowakije, Tunis, Turf (brandstof), Turfsteken, Turken, Tweede Kruistocht, Universaliënstrijd, Usurpator, Vadsige koning, Vagant, Vagevuur, Vandalen, Varjagen, Vastgoed, Vazal, Veen (grondsoort), Veenplas, Venetië (stad), Vergilius, Verlichting (stroming), Verstedelijking, Vierde Kruistocht, Vierde Lateraans Concilie, Vijfde Kruistocht, Vikingen, Vikingschip, Visigoten, Vita nuova, Vlaamse Primitieven, Vroege middeleeuwen, Vroegmoderne tijd, Vuurwapen, Waldenzen, Watermerk, Wessel Gansfort, West-Europa, West-Francië, West-Romeinse Rijk, Westers christendom, Westerse astrologie, Westerse wereld, Wetenschap, Wetenschap in de middeleeuwen, Wetenschappelijke revolutie, Wetenschapsgeschiedenis van de geschiedschrijving, Wilde gagel, Willem de Veroveraar, Willem van Ockham, Willem van Rubroeck, Wim Blockmans, Zandloper, Zee van Azov, Zeeland (provincie), Zesde Kruistocht, Zeven vrije kunsten, Zevende Kruistocht, Zuid-Azië in de middeleeuwen, Zuid-Europa, Zwarte Dood, 14e eeuw.

Unionpedia is een concept map of een semantisch netwerk organiseerde als een encyclopedie of een woordenboek. Het geeft een korte omschrijving van elk concept en haar relaties.

Dit is een enorme online mentale kaart die dient als basis voor concept diagrammen. Het is gratis te gebruiken en elk artikel of document kan worden gedownload. Het is een hulpmiddel, resource of verwijzing voor studie, onderzoek, onderwijs, het leren of onderwijs, die kunnen worden gebruikt door docenten, onderwijzers, leerlingen of studenten; voor de academische wereld: voor school, primaire, secundaire, middelbare school, midden, universiteit, technische opleiding, universiteit, bachelor, master of doctoraal niveau; for papers, rapporten, projecten, ideeën, documentatie, enquêtes, samenvattingen, of scriptie. Hier is de definitie, uitleg, beschrijving, of de betekenis van elke significante waarop u informatie nodig, en een lijst van de bijbehorende concepten als een verklarende woordenlijst. Verkrijgbaar in het Nederlands, Engels, Spaans, Portugees, Japans, Chinees, Frans, Duits, Italiaans, Pools, Russisch, Arabisch, Hindi, Zweeds, Oekraïens, Hongaars, Catalaans, Tsjechisch, Hebreeuws, Deens, Fins, Indonesisch, Noors, Roemeense, Turks, Vietnamees, Koreaans, Thais, Grieks, Bulgaars, Kroatisch, Slowaaks, Litouws, Filipino, Lets, Ests en Sloveens. Meer talen binnenkort.

De informatie is gebaseerd op artikelen van Wikipedia en andere Wikimedia-projecten, en is beschikbaar onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen Licentie.

Unionpedia wordt niet onderschreven door of gelieerd aan de Wikimedia Foundation.

Google Play, Android en het logo van Google Play zijn handelsmerken van Google Inc.

Privacybeleid