Inhoudsopgave
47 relaties: A priori, Analytisch en synthetisch oordeel, Anomalie (filosofie), Antinomie, Antithese (filosofie), Über die vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde, Bewustzijn, Charles Sanders Peirce, De mundi sensibilis atque intelligibilis forma et principiis, Ding an sich, Duits idealisme, Empirisme, Ernest Gellner, Esthetica, Fenomeen, Filosofie, Filosofie van A tot Z, Geometrische methode, Godsbewijs, Hedendaagse filosofie, Hylozoïsme, Idealisme, Immanuel Kant, Inductie (filosofie), Jean-François Lyotard, Kennistheorie, Kritieken, Kritik der praktischen Vernunft, Kritik der Urteilskraft, Kritisch idealisme, Léon Brunschvicg, Lijst van filosofische boeken, Max Müller, Methodologie, Natuurlijke theologie, Neokantianisme, Noodzakelijkheid, Pragmatisme, Rationalisme, Rede, René Descartes, Salomon Maimon, Teleologie, Teleologische ethiek, Transcendentaal idealisme, Vroegmoderne tijd, 1781.
A priori
A priori is wat van tevoren gegeven is, voorafgaand aan de ervaring of onafhankelijk van de ervaring.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en A priori
Analytisch en synthetisch oordeel
De tegenstelling analytisch-synthetisch oordeel werd geïntroduceerd door Immanuel Kant om onderscheid te maken tussen twee verschillende proposities (uitspraken).
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Analytisch en synthetisch oordeel
Anomalie (filosofie)
Een anomalie is een feit, of verschijnsel, of tegenspraak in een theorie die binnen een bepaald model of paradigma niet verklaard kan worden.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Anomalie (filosofie)
Antinomie
Een antinomie is een tegenspraak die geen paradox is, maar die (in de filosofie van Kant) ontstaat door het feit dat de zuivere rede, als deze zijn meest fundamentele principes toepast op de fenomenen van de door ons ervaren wereld, onvermijdelijk op tegenspraken stuit.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Antinomie
Antithese (filosofie)
Een antithese is een aan een these tegengestelde propositie.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Antithese (filosofie)
Über die vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde
Über die vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde, in het Nederlands Over de viervoudige wortel van de wet van voldoende grond, is de in 1813 verschenen dissertatie van Arthur Schopenhauer.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Über die vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde
Bewustzijn
Bewustzijn is het geestesvermogen dat het individu in staat stelt de buitenwereld waar te nemen en te verwerken, oftewel een beleving of besef te hebben van het eigen ik, ingebed in zijn omgeving.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Bewustzijn
Charles Sanders Peirce
Charles Sanders Peirce (spreek uit), vaak afgekort als C.S. Peirce (Cambridge (Massachusetts), 10 september 1839 – Milford (Pennsylvania), 19 april 1914) was een Amerikaanse wetenschapper, filosoof en semioticus.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Charles Sanders Peirce
De mundi sensibilis atque intelligibilis forma et principiis
De mundi sensibilis atque intelligibilis forma et principiis (Over de vorm en de principes van de zintuiglijke en de intelligibele wereld) is de inaugurele rede van Kant, waarmee hij in 1770 het hoogleraarschap in logica en metafysica te Koningsbergen aanvaardde.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en De mundi sensibilis atque intelligibilis forma et principiis
Ding an sich
Immanuel Kant. Het Ding an sich is het ding zoals het op zichzelf bestaat, zoals het in wezen is.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Ding an sich
Duits idealisme
Georg Wilhelm Friedrich Hegel, wellicht de bekendste idealist. Het Duitse idealisme is een filosofische stroming uit de geschiedenis van de moderne filosofie.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Duits idealisme
Empirisme
Het empirisme is een filosofische stroming waarin gesteld wordt dat kennis voornamelijk of geheel voortkomt uit de ervaring.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Empirisme
Ernest Gellner
Ernest André Gellner (Parijs, 9 december 1925 – Praag, 5 november 1995) was een Brits-joodse filosoof, socioloog en sociaal antropoloog van Tsjechische afkomst.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Ernest Gellner
Esthetica
Titelpagina van Baumgartens ''Aesthetica'', 1750 Esthetica of esthetiek is de leer van de zintuiglijke waarneming, in meer specifieke zin de tak van de filosofie die zich bezighoudt met schoonheid en kunst.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Esthetica
Fenomeen
lucifer is een observeerbare gebeurtenis en daarom een fenomeen Een fenomeen of verschijnsel (van het Griekse φαινόμενον, phainomenon, iets wat gezien kan worden) is een observeerbare gebeurtenis, in het bijzonder een opmerkelijke gebeurtenis.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Fenomeen
Filosofie
De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Filosofie
Filosofie van A tot Z
Zeger van Brabant - Het Zelf - Zelfbewustzijn - Zelfkennis - Zelforganisatie - Zelfverwerkelijking - Zen en de Kunst van het Motoronderhoud - Zeno van Citium - Zeno van Elea - Zeno van Tarsus - Ernst Zermelo - Zeven deugden - Zeven Wijzen - Zhu Xi - Zhuangzi - Ziel - Zijn en Tijd - Zijn - Aleksandr Zinovjev - Zintuiglijke indrukken - Slavoj Žižek - Zum ewigen Frieden Categorie:A-Z lijsten.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Filosofie van A tot Z
Geometrische methode
De geometrische methode is in de vroegmoderne filosofie en in de natuurkunde de bewijsvoering in de stijl van Euclides van Alexandrië.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Geometrische methode
Godsbewijs
Een godsbewijs of godsargument is bedoeld om het geloof in het bestaan van één of meer goden rationeel aannemelijk te maken.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Godsbewijs
Hedendaagse filosofie
De hedendaagse filosofie is de filosofie die globaal begint in de twintigste eeuw.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Hedendaagse filosofie
Hylozoïsme
Hylozoïsme (van Oudgrieks: ὕλη, húlē: materie en ζωή, zōḗ: leven) is de filosofische opvatting die stelt dat alle materie in zekere zin levend is en dat er geen onderscheid tussen materie en geest getrokken kan worden.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Hylozoïsme
Idealisme
Idealisme is de verzamelnaam voor een aantal verschillende filosofische stromingen en standpunten, die de afhankelijkheid van de werkelijkheid van het bewustzijn benadrukken.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Idealisme
Immanuel Kant
Standbeeld van Kant in Kaliningrad (kopie van het originele vernietigde kunstwerk) Immanuel Kant (Koningsbergen, Pruisen, 22 april 1724 – aldaar, 12 februari 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting, wiens ideeën een grote invloed hebben uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Immanuel Kant
Inductie (filosofie)
Inductie is een manier van abductief redeneren waarbij er op grond van een aantal specifieke waarnemingen tot een algemene regel, generalisatie geheten, wordt gekomen.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Inductie (filosofie)
Jean-François Lyotard
Jean-François Lyotard (Vincennes, 10 augustus 1924 - Parijs, 21 april 1998) was een Frans filosoof wiens werk geplaatst wordt binnen de poststructuralistische en de postmoderne filosofie.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Jean-François Lyotard
Kennistheorie
Kennistheorie of epistemologie (Oudgrieks: ἐπιστήμη, epistēmē: kennis en λόγος, logos: leer), ook wel kentheorie, kennisleer, kenleer of criteriologie genaamd, is de tak van de filosofie die de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het weten onderzoekt.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Kennistheorie
Kritieken
De Kritieken zijn drie boeken geschreven door de Duitse Verlichtingsfilosoof Immanuel Kant (1724–1804).
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Kritieken
Kritik der praktischen Vernunft
Immanuel Kant Kritik der praktischen Vernunft is het tweede hoofdwerk van Immanuel Kant.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Kritik der praktischen Vernunft
Kritik der Urteilskraft
De Kritik der Urteilskraft (Kritiek van het oordeelsvermogen), verschenen in 1790, is het sluitstuk van de trilogie van de Kritieken van Immanuel Kant.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Kritik der Urteilskraft
Kritisch idealisme
Het kritisch idealisme onderscheidt zich van alle andere soorten idealisme doordat het op (deze) kritische wijze de grenzen van het kennen of weten zelf onderzoekt.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Kritisch idealisme
Léon Brunschvicg
Signatuur van Léon Brunschvicg in een boek, geschonken aan Maurice Halbwachs Léon Brunschvicg (Parijs, 10 november 1869 – Aix-les-Bains, 2 februari 1944) was een Frans idealistisch filosoof.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Léon Brunschvicg
Lijst van filosofische boeken
Dit is een lijst van filosofische boeken.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Lijst van filosofische boeken
Max Müller
Max Müller, door George Frederic Watts Friedrich Max Müller (Dessau, 6 december 1823 — Oxford, 28 oktober 1900) was een Brits/Duits oriëntalist en filoloog.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Max Müller
Methodologie
Methodologie is de studie van de wetenschappelijke methoden, de procedures en werkwijzen, die moeten worden gebruikt om kennis te verwerven en om de wetenschap vooruit te helpen.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Methodologie
Natuurlijke theologie
Natuurlijke theologie is de leer die handelt over (de mogelijkheid van) kennis over God via de natuur en de rede, de door God geschapen werkelijkheid.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Natuurlijke theologie
Neokantianisme
Immanuel Kant. Neokantianisme is een filosofische stroming over een langere periode die teruggrijpt op het epistemologische werk van de Duitse filosoof Immanuel Kant, met name de Kritik der reinen Vernunft.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Neokantianisme
Noodzakelijkheid
Noodzakelijkheid is een logische modale kwalificatie die de aanwezigheid van een subject in alle mogelijke werelden betekent; het is het absolute tegendeel van onmogelijkheid en de afwezigheid van contingentie.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Noodzakelijkheid
Pragmatisme
G.H. Mead. Het pragmatisme is een filosofische stroming, die de focus legt op het verbinden van praktijk en theorie, die volgens het pragmatisme niet los van elkaar staan.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Pragmatisme
Rationalisme
René Descartes. Benedictus de Spinoza. Gottfried Wilhelm Leibniz. Nicolas Malebranche. Christian Wolff. Socrates Het rationalisme is een filosofische stroming die vertrekt vanuit de idee dat de rede de enige of voornaamste bron van kennis is.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Rationalisme
Rede
De rede of ratio is een menselijk denkvermogen.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Rede
René Descartes
La Haye en Touraine Collège La Flèche (1695) René Descartes of gelatiniseerd Renatus Cartesius (La Haye en Touraine, 31 maart 1596 – Stockholm, 11 februari 1650) was een uit Frankrijk afkomstige filosoof en wiskundige, die een groot deel van zijn leven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden woonde.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en René Descartes
Salomon Maimon
Salomon Maimon (1753-1800) was een Duitse filosoof.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Salomon Maimon
Teleologie
Teleologie (van het Grieks: τέλος (telos), "doel(eind)" en λογος (logos), "rede" of "leer", dus leer van de doelen) of finaliteit is in de filosofie de zoektocht naar het doeleinde achter dingen.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Teleologie
Teleologische ethiek
De teleologische ethiek is een vorm van ethiek waarin goed gedrag ondergeschikt is aan wat voor bijvoorbeeld een mens, de mensen of de mensheid uiteindelijk wenselijk is, maar geen morele verplichtingen kent.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Teleologische ethiek
Transcendentaal idealisme
Transcendentaal idealisme is een richting binnen de moderne kritische filosofie die zegt dat het (in de filosofie) niet om de dingen zelf gaat, maar om de manier waarop we de dingen kunnen kennen.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Transcendentaal idealisme
Vroegmoderne tijd
Kaart van Europa in 1708. De vroegmoderne tijd – ook wel nieuwe tijd of ancien régime – is een periode van enkele eeuwen in de geschiedenis van Europa, volgend op de middeleeuwen.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en Vroegmoderne tijd
1781
Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog Op het Britse slavenschip de Zong zijn in de dagen na 29 november 1781 ongeveer 142 slaven op volle zee overboord geworpen. Door een rechtszaak met de verzekeraar kreeg deze zaak in Engeland veel aandacht. Deze karikatuur uit 1792 van Isaac Cruikshank gaat over de marteling van een slavin door kapitein John Kimber aan het dek van de Recovery, tien jaar na de Zongtragedie.
Bekijken Kritik der reinen Vernunft en 1781
Ook bekend als KRV, Kritiek van de zuivere rede, Kritik der reinen Vernunft (Kant).