Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

IUPAC-nomenclatuur

Index IUPAC-nomenclatuur

IUPAC-nomenclatuur is een systematische manier om elementen en chemische verbindingen te benoemen zoals die door de International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) wordt voorgestaan.

75 relaties: Aceetaldehyde, Aceetamide, Acetofenon, Aceton, Alcohol (stofklasse), Aldehyde, Alkaan, Alkeen, Alkylgroep, Alkyn, Amide, Amine, Anorganische chemie, Aromatische verbinding, Azijnzuur, Benzeen, Benzofenon, Broom (element), Buteen, Cahn-Ingold-Prelog-prioriteitsregels, Carbonzuur, Carboxygroep, Chemisch element, Chloor (element), Chloroform, Cis-trans-isomerie, Citroenzuur, Cycloalkaan, Cyclobutaan, Cyclohexaan, Dimethylformamide, Drievoudige binding, Dubbele binding (scheikunde), Ester (scheikunde), Ethanol, Etheen, Ether (scheikunde), Ethylformiaat, Ethyn, Fenol, Fenylgroep, Fluor (element), Formaldehyde, Functionele groep, Furaan, Halogeen, Indool, Ion (deeltje), Isomeer, IUPAC, ..., Keton, Koolstofketen, Methaan, Methanol, Methylacetaat, Methylformiaat, Methylgroep, Methylisobutylketon, Methylpropaan, Mierenzuur, Molecuul, Nomenclatuur (scheikunde), Nonaan, Organische chemie, Prefix (scheikunde), Propaan-1-ol, Propeen, Propyn, Samengestelde stof, Stikstof (element), Triviale naam (chemie), Xyleen, 1,2-ethaandiol, 2-methylbutaan, 3-pentanon. Uitbreiden index (25 meer) »

Aceetaldehyde

Aceetaldehyde of ethanal is een aldehyde dat gebruikt wordt als grondstof voor de synthese van verschillende chemische verbindingen, vooral van azijnzuur, butaan-1-ol en ethylacetaat.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Aceetaldehyde · Bekijk meer »

Aceetamide

Aceetamide is een witte, reukloze, kristallijne, hygroscopische vaste stof.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Aceetamide · Bekijk meer »

Acetofenon

Acetofenon (IUPAC-naam: 1-fenylethanon) is een kristallijn keton met een laag smeltpunt, zodat het onder andere gebruikt kan worden als oplosmiddel voor cellulose, ethers en esters in de industriële bereiding van alcohol-oplosbare harsen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Acetofenon · Bekijk meer »

Aceton

Aceton (ook bekend onder de namen dimethylketon, DMK en propanon) is een kleurloze vloeistof die veel als oplosmiddel wordt gebruikt (onder andere nagellakverwijderaar in het dagelijks leven).

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Aceton · Bekijk meer »

Alcohol (stofklasse)

Een alcohol of ook wel alkanol en vroeger carbinol genoemd, is in de scheikunde een organische verbinding met een hydroxylgroep (-OH) gebonden met organische koolstofketen (een aryl- of alkylgroep).

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Alcohol (stofklasse) · Bekijk meer »

Aldehyde

Algemene structuurformule van een aldehyde. Een aldehyde is.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Aldehyde · Bekijk meer »

Alkaan

Structuurformule van de eerste tien lineaire alkanen. Een alkaan is een eenvoudige koolwaterstof zonder functionele groepen of dubbele bindingen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Alkaan · Bekijk meer »

Alkeen

Structuurformule van but-1-een met aanduiding van de dubbele binding in het blauw. Alkenen of olefinen zijn onverzadigde koolwaterstoffen waarin minstens één paar koolstofatomen verbonden is door een dubbele binding.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Alkeen · Bekijk meer »

Alkylgroep

Een alkylgroep is een functionele groep afgeleid van alkanen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Alkylgroep · Bekijk meer »

Alkyn

Ethyn (ook wel acetyleen genoemd) is het meest eenvoudige alkyn. Structuurformules van enkele alkynen: ethyn, but-1-yn, but-2-yn en de algemene structuurformule van een eindstandig lineair alkyn. Alkynen zijn onverzadigde koolwaterstoffen waarin ten minste een paar koolstofatomen verbonden is door een drievoudige binding.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Alkyn · Bekijk meer »

Amide

Algemene structuurformule van een amide. Een amide is.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Amide · Bekijk meer »

Amine

Monomethylamine Met een amine kan in de chemie zowel een atoomgroep als een stof bedoeld worden.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Amine · Bekijk meer »

Anorganische chemie

Anorganische scheikunde is de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met anorganische chemische verbindingen; dat wil zeggen met verbindingen die normaal gesproken geen koolstofatomen bevatten, zoals mineralen, zouten, en metalen, maar ook water.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Anorganische chemie · Bekijk meer »

Aromatische verbinding

Een aromatische verbinding of aromaat is in de scheikunde een organische verbinding die voldoet aan de regel van Hückel.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Aromatische verbinding · Bekijk meer »

Azijnzuur

Azijnzuur (systematische naam ethaanzuur) is een zwak zuur met een kenmerkende stekende geur.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Azijnzuur · Bekijk meer »

Benzeen

Benzeen is een organische verbinding, meer specifiek een koolwaterstof, met als brutoformule C6H6.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Benzeen · Bekijk meer »

Benzofenon

Benzofenon is een organische verbinding met als brutoformule C13H10O.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Benzofenon · Bekijk meer »

Broom (element)

Broom is een scheikundig element met symbool Br en atoomnummer 35.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Broom (element) · Bekijk meer »

Buteen

Buteen is een alkeen met als brutoformule C4H8.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Buteen · Bekijk meer »

Cahn-Ingold-Prelog-prioriteitsregels

Prioriteiten van verschillende substituenten De Cahn-Ingold-Prélog-prioriteitsregels zijn een set van regels in de organische chemie waarmee in volgorde van belang in het deelgebied van de stereochemie de oriëntatie rond een asymmetrisch centrum of isomeren rond een dubbele binding in een molecuul worden beschreven, zoals in alkenen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Cahn-Ingold-Prelog-prioriteitsregels · Bekijk meer »

Carbonzuur

Structuur van een carbonzuur Een carbonzuur is.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Carbonzuur · Bekijk meer »

Carboxygroep

De carboxygroep ('''blauw''' aangegeven) als functionele groep van een carbonzuur (R.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Carboxygroep · Bekijk meer »

Chemisch element

Een chemisch of scheikundig element is een stof die met scheikundige middelen en methoden niet in andere stoffen opgesplitst kan worden.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Chemisch element · Bekijk meer »

Chloor (element)

Chloor is een scheikundig element met symbool Cl en atoomnummer 17.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Chloor (element) · Bekijk meer »

Chloroform

Advertentie voor 'Wellcome Chloroform' uit 1916 Rond het jaar 1900 werd chloroform gebruikt als verdovingsmiddel bij operaties. Op deze foto uit 1862 demonstreert anesthesiepionier Joseph Thomas Clover het gebruik van chloroform-toedieningsapparatuur. Chloroform, ook bekend als trichloormethaan (systematische IUPAC-naam) en methyltrichloride, is een kleurloos, vloeibaar, roesmiddel en een organisch oplosmiddel met een kookpunt van 61,2 °C.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Chloroform · Bekijk meer »

Cis-trans-isomerie

Cis-trans-isomerie, ook wel bekend als E/Z-isomerie of geometrische isomerie, is een vorm van stereo-isomerie.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Cis-trans-isomerie · Bekijk meer »

Citroenzuur

Citroenzuur is een organisch zuur.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Citroenzuur · Bekijk meer »

Cycloalkaan

Structuurformule van cyclobutaan Een cycloalkaan is een alicyclische verbinding waarin alleen sigma-bindingen voorkomen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Cycloalkaan · Bekijk meer »

Cyclobutaan

Cyclobutaan is een alicyclisch koolwaterstof met als brutoformule C4H8.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Cyclobutaan · Bekijk meer »

Cyclohexaan

Cyclohexaan is een cycloalkaan met als brutoformule C6H12.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Cyclohexaan · Bekijk meer »

Dimethylformamide

Dimethylformamide of DMF (IUPAC-naam: N,N-dimethylformamide) is een kleurloze vloeistof, mengbaar met water en een groot aantal organische oplosmiddelen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Dimethylformamide · Bekijk meer »

Drievoudige binding

Een drievoudige binding is in de scheikunde een type binding waarbij twee atomen verbonden zijn door middel van drie elektronenparen (6 bindingselektronen in totaal).

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Drievoudige binding · Bekijk meer »

Dubbele binding (scheikunde)

Een dubbele binding is een chemische binding tussen twee atomen waarbij twee gemeenschappelijke elektronenparen (dus in totaal 4 elektronen) betrokken zijn.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Dubbele binding (scheikunde) · Bekijk meer »

Ester (scheikunde)

Esters vormen een klasse van organische verbindingen, die ontstaan door de reactie van een zuur met een alcohol of een sacharide.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Ester (scheikunde) · Bekijk meer »

Ethanol

Waterstofbruggen in vast ethanol bij −186°C. Ontmengingsgebied bij het vloeistof-vloeistofevenwicht in een mengsel van ethanol en dodecaan. Azeotroopvorming bij een mengsel van water en ethanol. Ethanol, ook wel ethylalcohol genoemd, is de bekendste en meest voorkomende alcohol, aangezien het een veelgebruikt oplosmiddel is en het de alcohol is die in alcoholische dranken zit.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Ethanol · Bekijk meer »

Etheen

Etheen (ook bekend onder de oudere naam ethyleen) is een koolwaterstof met als brutoformule C2H4.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Etheen · Bekijk meer »

Ether (scheikunde)

Algemene structuurformule van een ether. Een ether is een organische verbinding van de algemene vorm R-O-R', waarbij de centrale zuurstof een directe binding heeft met twee koolstofatomen die deel zijn van een alkyl- of arylgroep.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Ether (scheikunde) · Bekijk meer »

Ethylformiaat

Ethylformiaat is de ethylester van mierenzuur.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Ethylformiaat · Bekijk meer »

Ethyn

Ethyn of acetyleen is het eenvoudigste alkyn.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Ethyn · Bekijk meer »

Fenol

Fenol of hydroxybenzeen, vroeger ook wel carbolzuur of carbol genoemd, is een organische verbinding bestaande uit een benzeenring waarvan één waterstofatoom is gesubstitueerd door een hydroxylgroep (OH).

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Fenol · Bekijk meer »

Fenylgroep

Structuurformule van een fenylgroep. Een fenylgroep (in het Engels en Frans als phenyl gespeld) is een arylgroep en bestaat uit een benzeenring waarvan één waterstofatoom is verwijderd.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Fenylgroep · Bekijk meer »

Fluor (element)

Fluor is een chemisch element met symbool F en atoomnummer 9. Het behoort tot de groep van de halogenen (groep VIIa). Het element komt in monoatomische vorm niet voor in de natuur. Het vormt diatomische moleculen difluor (F2), die wegens de hoge reactiviteit zelf ook nauwelijks in de natuur te vinden zijn. Het element komt dus in de natuur vrijwel alleen in samengestelde stoffen voor.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Fluor (element) · Bekijk meer »

Formaldehyde

Formaldehyde of methanal is een gas met een zeer sterke, onaangename geur.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Formaldehyde · Bekijk meer »

Functionele groep

In de organische scheikunde zijn functionele groepen onderdelen van moleculen met een structureel motief, herkenbaar aan de vaste elementen-samenstelling en de covalente bindingen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Functionele groep · Bekijk meer »

Furaan

Furaan is een heterocyclische organische verbinding, met als brutoformule C4H4O.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Furaan · Bekijk meer »

Halogeen

De halogenen (IUPAC-groepsnummer 17, vroeger bekend als VIIa) of zoutvormers uit het periodiek systeem hebben als kenmerk dat hun buitenste schil zeven elektronen bevat.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Halogeen · Bekijk meer »

Indool

Indool is een heterocyclische aromatische verbinding met als brutoformule C8H7N.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Indool · Bekijk meer »

Ion (deeltje)

Een elektrondensiteitsplot van het nitraation (NO3−). Een ion (uitspraak met klemtoon op o) is een elektrisch geladen atoom of molecuul, een monoatomisch ion, of een groep atomen met een elektrische lading, een zogeheten polyatomisch ion.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Ion (deeltje) · Bekijk meer »

Isomeer

480px Isomeren (van het Grieks isos.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Isomeer · Bekijk meer »

IUPAC

De International Union of Pure and Applied Chemistry (meestal afgekort tot IUPAC of in het Nederlands: Internationale Unie voor Zuivere en Toegepaste Scheikunde) is een onafhankelijke organisatie die zich bezighoudt met het opzetten en uitbreiden van standaarden die van belang zijn voor de scheikunde in de breedste zin van het woord.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en IUPAC · Bekijk meer »

Keton

Een keton is.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Keton · Bekijk meer »

Koolstofketen

Een koolstofketen of koolstofskelet is in de organische chemie een regelmatige aaneenschakeling van koolstofatomen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Koolstofketen · Bekijk meer »

Methaan

Methaan (CH4) is de eenvoudigste koolwaterstof en behoort tot de groep der alkanen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Methaan · Bekijk meer »

Methanol

Methanol of methylalcohol (in België ook bekend als brandalcohol) is het eenvoudigste alcohol en heeft als brutoformule CH4O.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Methanol · Bekijk meer »

Methylacetaat

Methylacetaat is de methylester van azijnzuur.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Methylacetaat · Bekijk meer »

Methylformiaat

Methylformiaat of methylmethanoaat is een organische verbinding met als brutoformule C2H4O2.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Methylformiaat · Bekijk meer »

Methylgroep

Structuurformule van de methylgroep Een methylgroep is een functionele groep, afgeleid van methaan (CH4).

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Methylgroep · Bekijk meer »

Methylisobutylketon

Methyl-iso-butylketon (MIBK) (IUPAC-naam: 4-methyl-pentan-2-on) is een keton dat veel wordt gebruikt als oplosmiddel.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Methylisobutylketon · Bekijk meer »

Methylpropaan

Methylpropaan (ook bekend onder de handelsnaam R600a) is een licht ontvlambaar kleurloos gas.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Methylpropaan · Bekijk meer »

Mierenzuur

Mierenzuur of methaanzuur is een carbonzuur met als brutoformule CH2O2, ook geschreven als HCOOH.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Mierenzuur · Bekijk meer »

Molecuul

Verschillende modellen van een molecuul glucose Een molecuul of molecule is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog de chemische eigenschappen van die stof bezit.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Molecuul · Bekijk meer »

Nomenclatuur (scheikunde)

Met nomenclatuur wordt in de scheikunde geduid op de naamgeving van organische en anorganische verbindingen, alsook van de chemische elementen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Nomenclatuur (scheikunde) · Bekijk meer »

Nonaan

Nonaan is een koolwaterstof uit de groep van de alkanen, met als brutoformule C9H20.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Nonaan · Bekijk meer »

Organische chemie

Organische chemie of koolstofchemie is de tak van de scheikunde die zich bezighoudt met organische verbindingen; dat wil zeggen chemische verbindingen die koolstof- en, bijna altijd, waterstof-atomen bevatten.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Organische chemie · Bekijk meer »

Prefix (scheikunde)

In de scheikunde wordt bij de naamgeving van chemische verbindingen gebruikgemaakt van prefixen of voorvoegsels.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Prefix (scheikunde) · Bekijk meer »

Propaan-1-ol

Propaan-1-ol is een primair alcohol dat voornamelijk gebruikt wordt als oplosmiddel in de organische chemie en als schoonmaakmiddel.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Propaan-1-ol · Bekijk meer »

Propeen

Propeen is een koolwaterstof, behorend tot de groep der alkenen, met als brutoformule C3H6.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Propeen · Bekijk meer »

Propyn

Propyn is een alkyn met als brutoformule C3H4.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Propyn · Bekijk meer »

Samengestelde stof

Water is een onder standaardomstandigheden vloeibare samengestelde stof, opgebouwd uit waterstof- en zuurstofatomen Pyriet is een minerale samengestelde stof, opgebouwd uit ijzer- en zwavelionen Een samengestelde stof of chemische verbinding is een stof die wordt gevormd door de chemische binding tussen de atomen van twee of meer chemische elementen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Samengestelde stof · Bekijk meer »

Stikstof (element)

Stikstof (Latijn: nitrogenium) is een scheikundig element met symbool N en met atoomnummer 7.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Stikstof (element) · Bekijk meer »

Triviale naam (chemie)

In de scheikunde zijn triviale namen de namen die in het dagelijks leven gebruikt worden, dus gangbare benamingen in tegenstelling tot de wetenschappelijke namen die de scheikundige nomenclatuurregels volgen.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Triviale naam (chemie) · Bekijk meer »

Xyleen

Xyleen of dimethylbenzeen, vroeger (in het Duits nog steeds) ook wel xylol genoemd, is een heldere, kleurloze vloeistof met kenmerkende geur.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en Xyleen · Bekijk meer »

1,2-ethaandiol

Ethaan-1,2-diol (oude naamgeving: 1,2-ethaandiol) (meestal aangeduid als ethyleenglycol, etheenglycol of kortweg glycol) is een alcohol met als brutoformule C2H6O2.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en 1,2-ethaandiol · Bekijk meer »

2-methylbutaan

2-methylbutaan of isopentaan is een van de drie isomeren van pentaan; de andere zijn n-pentaan en neopentaan (2,2-dimethylpropaan).

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en 2-methylbutaan · Bekijk meer »

3-pentanon

3-pentanon of di-ethylketon is een kleurloze organische vloeistof met een zoete geur die gelijkt op die van aceton.

Nieuw!!: IUPAC-nomenclatuur en 3-pentanon · Bekijk meer »

Richt hier:

IUPAC nomenclatuur, IUPAC-naam, Systematische IUPAC-naam.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »