Snellere toegang dan browser!
208 relaties: Aangeboren kennis, Albert Visser, Alfred Tarski, Algemene literatuurwetenschap, Algirdas Greimas, Ambiguïteit, Analytische filosofie, Aristoteles, Athanasius Kircher, Barok (stijlperiode), Behaviorisme, Benedictus de Spinoza, Bertrand Russell, Betekenis, Categorie (filosofie), Charles Sanders Peirce, Chinees schrift, Claude Lévi-Strauss, Cognitieve taalkunde, Communicatie, Computationalisme, Conceptualisme, Conditionering (psychologie), Connectionisme, Connotatie, Continentale filosofie, Correspondentietheorie, Cratylus (Plato), Daniel Dennett, Dasein, David Chalmers, David Hume, David Kellogg Lewis, Deconstructie, Denotatie, Dialectiek, Donald Davidson, Duhem-Quinestelling, Edmund Husserl, Egyptische hiërogliefen, Elizabeth Anscombe, Empirisme, Episteme (filosofie), Epitheton, Ernest Gellner, Esthetica, Ethiek, Etymologie, Euthyphro (Plato), Existentialisme, ..., Falsifieerbaarheid, Fenomenologie, Ferdinand de Saussure, Filosofie, Filosofie van de geest, Filosofische onderzoekingen, Formalisme (wiskunde), Formele taal, Framing, Fuzzy logic, George Berkeley, George Orwell, Geschiedenis van de filosofie, Geschiedenis van de westerse filosofie, Gianni Vattimo, Gilbert Ryle, Gorgias, Gottlob Frege, Grammatica, Grieks, Hans-Georg Gadamer, Hedendaagse filosofie, Hermeneutiek, Hilary Putnam, Ideeënleer, Illocutionaire handeling, Immanuel Kant, Indo-Arische talen, Intentionaliteit, Jacques Derrida, Jacques Lacan, Jürgen Habermas, Jean-François Lyotard, Jerry Fodor, Johannes Duns Scotus, Johannes Goropius Becanus, John Austin (taalfilosoof), John Locke (filosoof), John Searle, John Stuart Mill, John Wilkins, Kennistheorie, Kritische theorie, Latijn, Lexicale eenheid, Lichaamstaal, Linguïstische wending, Logica, Logisch positivisme, Ludwig Wittgenstein, Martin Heidegger, Maurice Merleau-Ponty, Metafoor, Metafysica, Metataal, Metonymie, Michael Dummett, Michel Foucault, Moderne filosofie, Morfeem, Moritz Schlick, Natuurlijke taal, Neomarxisme, Neurofysiologie, Noam Chomsky, Nominalisme, Ontologie (filosofie), Oorzakelijkheid, Ordinary language philosophy, Oude Griekenland, Oudgrieks, Parmenides, Paul Churchland, Paul Ricœur, Pegasus (mythologie), Pejoratief, Performatief werkwoord, Peter Frederick Strawson, Petrus Abaelardus, Phaedo (Plato), Pieter Seuren, Pirahã, Plato, Pragmatiek (taalkunde), Pragmatisme, Principia Mathematica, Prodicus, Propaganda (communicatie), Propositie, Propositionele attitude, Protagoras (filosoof), Psychoanalyse, Psycholinguïstiek, Realisme (filosofie), Reductionisme, Referent (taalkunde), Register (taalkunde), Regressieprobleem, Renaissance, René Descartes, Retorica, Richard Montague, Richard Rorty, Robert Brandom, Roland Barthes, Roman Jakobson, Roscellinus van Compiègne, Rudolf Carnap, Sanskriet, Sapir-Whorfhypothese, Saul Kripke, Søren Kierkegaard, Scheldwoord, Scholastiek, Semantiek, Semantisch holisme, Semiotiek, Sociale structuur, Sociologie, Socrates (filosoof), Sofistiek, Spraak, Stanford-universiteit, Stephen Neale, Stilistiek, Stoa, Structuralisme (sociale wetenschappen), Synoniem (taalkunde), Syntaxis (taalkunde), Taal, Taalhandeling, Taalkunde, Taalspel (Wittgenstein), The Extended Mind, Thomas van Aquino, Toren van Babel, Tractatus Logico-Philosophicus, Tweeling-aarde, Umberto Eco, Universalia, Universaliënstrijd, Venus (planeet), Verificatiebeginsel, Vertalen, Vertoog, Waarheid, Waarheidswaarde, Werkelijkheid, Wiener Kreis, Wilhelm Dilthey, Willard Van Orman Quine, Willem van Ockham, Woordsoort, Words and Things, Zeno van Elea, Zeno's paradoxen, Zin (taalkunde), 1984 (boek). Uitbreiden index (158 meer) »
Aangeboren kennis
Aangeboren kennis is een begrip in de filosofie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Aangeboren kennis · Bekijk meer »
Albert Visser
Albert Visser (Zwijndrecht, 19 december 1950) was hoogleraar aan de Universiteit Utrecht.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Albert Visser · Bekijk meer »
Alfred Tarski
Alfred Tarski Alfred Tarski (Warschau (Polen), 14 januari 1901 – Berkeley (VS), 26 oktober 1983) was een Amerikaans wiskundige en logicus van Pools-Joodse afkomst.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Alfred Tarski · Bekijk meer »
Algemene literatuurwetenschap
De algemene literatuurwetenschap, ook wel afgekort tot ALW, is de verzamelnaam voor alle disciplines die zich bezighouden met de bestudering van de literatuur in brede, grensoverstijgende zin.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Algemene literatuurwetenschap · Bekijk meer »
Algirdas Greimas
Greimas afgebeeld op een postzegel Algirdas Julien Greimas (Toela, 9 maart 1917 - Parijs, 27 februari 1992) was een Litouws linguïst die heeft bijgedragen aan de theorie van de Semiotiek.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Algirdas Greimas · Bekijk meer »
Ambiguïteit
De Necker-kubus, een ambigue afbeelding: welke zijde bevindt zich aan de voorkant? Een ambiguïteit of dubbelzinnigheid betreft de mogelijkheid om aan een tekst uiteenlopende betekenissen toe te kennen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ambiguïteit · Bekijk meer »
Analytische filosofie
De analytische filosofie is een stijl van filosoferen in de hedendaagse filosofie die gekenmerkt wordt door het streven naar helderheid in verwoording en argumentatie van het ideeëngoed, meer in het bijzonder in de natuurwetenschappen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Analytische filosofie · Bekijk meer »
Aristoteles
Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Aristoteles · Bekijk meer »
Athanasius Kircher
Athanasius Kircher Athanasius Kircher (soms gespeld als Kirchner) (Geisa, 2 mei 1602 – Rome, 27 november 1680) was een Duitse jezuïet en een geleerde uit de Renaissance, die rond de 40 boeken heeft geschreven, waarvan de bekendste over de oriënt, geologie en geneeskunde gaan.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Athanasius Kircher · Bekijk meer »
Barok (stijlperiode)
De Heilige Drievuldigheid door Hendrick van Balen Lodewijk XIV als Apollo door Charles Le Brun Vierstromenfontein door Gian Lorenzo Bernini in Rome Salta (Argentinië) De barok is een Europese stijlperiode die aan het begin van de 17e eeuw in Italië tot ontwikkeling kwam en tot in de eerste helft van de 18e eeuw voortduurde, en die zich kenmerkt door overdaad van vorm en heftigheid van gevoelsuitdrukking.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Barok (stijlperiode) · Bekijk meer »
Behaviorisme
Het behaviorisme (afgeleid van Engels: behavior.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Behaviorisme · Bekijk meer »
Benedictus de Spinoza
Het betrouwbaarste portret van Spinoza zou deze prent kunnen zijn die was meegebonden in sommige vroege exemplaren van de ''Opera Posthuma'' uit 1677. Het portret in Wolfenbüttel is waarschijnlijk hierop gebaseerd.Nadler 2018, p. 183; met verwijzing naar Ekkart, ''Spinoza in beeld: Het onbekende gezicht'' Benedictus de Spinoza, gelatiniseerde vorm van Baruch Spinoza (Amsterdam, 24 november 1632 – Den Haag, 21 februari 1677) was een Nederlandse filosoof, politiek denker en exegeet uit de Gouden Eeuw.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Benedictus de Spinoza · Bekijk meer »
Bertrand Russell
Bertrand Arthur William Russell (Trellech (Monmouthshire, Wales), 18 mei 1872 – Penrhyndeudraeth (Gwynedd, Wales), 2 februari 1970) was een Britse filosoof, historicus, logicus, wiskundige, voorvechter voor sociale vernieuwing, humanist, pacifist en een prominent atheïstisch rationalist.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Bertrand Russell · Bekijk meer »
Betekenis
De betekenis is datgene in de werkelijkheid waarnaar door middel van een teken (een woord, gebaar, voorwerp of andersoortige betekenisdrager die verwijst naar een betekenis) wordt verwezen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Betekenis · Bekijk meer »
Categorie (filosofie)
Een categorie of predicaatstype is in de filosofie en de logica een begrip dat verwijst naar de meest algemene kenmerken van het predicaat, de eigenschap van iets.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Categorie (filosofie) · Bekijk meer »
Charles Sanders Peirce
Charles Sanders Peirce (spreek uit), vaak afgekort als C.S. Peirce (Cambridge (Massachusetts), 10 september 1839 – Milford (Pennsylvania), 19 april 1914) was een Amerikaanse wetenschapper, filosoof en semioticus.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Charles Sanders Peirce · Bekijk meer »
Chinees schrift
Het Chinese schrift (vereenvoudigd Chinees: 汉字; traditioneel Chinees: 漢字; pinyin: hànzì; IPA:, 'Chinees karakter') is een logografisch schrift bestaande uit karakters dat wordt gebruikt om de Chinese talen te schrijven.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Chinees schrift · Bekijk meer »
Claude Lévi-Strauss
Claude Lévi-Strauss (Brussel, 28 november 1908 – Parijs, 30 oktober 2009) was een Frans cultureel antropoloog die werd beschouwd als een van de grote denkers van de twintigste eeuw.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Claude Lévi-Strauss · Bekijk meer »
Cognitieve taalkunde
De cognitieve taalkunde, of cognitivistische taalkunde, is een stroming binnen de linguïstiek die vertrekt vanuit de cognitieve processen die aan taal inherent zijn, en net om die reden antimentalistisch is.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Cognitieve taalkunde · Bekijk meer »
Communicatie
Betekenisgeving: "Dit is een groene boom". De boodschap lijkt te zijn verwerkt, maar er is nog geen reactie zichtbaar. Communicatie is een activiteit waarbij levende wezens betekenissen uitwisselen door op elkaars signalen te reageren.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Communicatie · Bekijk meer »
Computationalisme
In de filosofie van de geest is het computationalisme of de computatietheorie van de geest een visie die stelt dat de menselijke geest voorgesteld moet worden als een informatieverwerkingssysteem en dat het denken een vorm is van computatie of computerachtige berekeningswijze.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Computationalisme · Bekijk meer »
Conceptualisme
Conceptualisme is een leerstelling in de filosofie die een positie inneemt tussen nominalisme en realisme en die zegt dat universalia uitsluitend in de geest bestaan en geen externe of substantiële werkelijkheid bezitten.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Conceptualisme · Bekijk meer »
Conditionering (psychologie)
Conditionering is in de leerpsychologie een verzamelterm voor leerprocessen waardoor een organisme zich aanpast aan de omgeving.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Conditionering (psychologie) · Bekijk meer »
Connectionisme
Connectionisme is een benadering binnen terreinen als kunstmatige intelligentie, cognitieve psychologie/cognitieve science en neurowetenschap.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Connectionisme · Bekijk meer »
Connotatie
De connotatie ('bijklank, ondertoon, bijbetekenis, gevoelswaarde') van een woord of kleine woordgroep is de ermee verbonden voorstelling (de denotatie) die vaak van emotionele aard is, boven op de eigenlijke betekenis van het woord.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Connotatie · Bekijk meer »
Continentale filosofie
Edmund Husserl was een fundamenteel denker voor de continentale filosofie. Continentale filosofie is een term die in de Angelsaksische wereld gebruikt wordt om er verschillende filosofische stromingen en tradities in de hedendaagse filosofie mee aan te duiden uit het vasteland van Europa, in het bijzonder uit Duitsland en Frankrijk.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Continentale filosofie · Bekijk meer »
Correspondentietheorie
Een correspondentietheorie, of correspondentietheorie van de waarheid (Engels: correspondence theory of truth), is een filosofische theorie die stelt dat de waarheid van een bewering afhangt van de relatie van die bewering tot de wereld (of: tot de werkelijkheid).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Correspondentietheorie · Bekijk meer »
Cratylus (Plato)
Plato De Cratylus (Oudgrieks: Κρατύλος) is een dialoog van Plato.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Cratylus (Plato) · Bekijk meer »
Daniel Dennett
Daniel Clement Dennett (Boston (Massachusetts), 28 maart 1942) is een Amerikaanse filosoof die gespecialiseerd is in vraagstukken betreffende het bewustzijn, de filosofie van de geest en kunstmatige intelligentie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Daniel Dennett · Bekijk meer »
Dasein
Martin Heidegger Dasein is een door de Duitse filosoof Martin Heidegger vaak gebruikte term, waarmee hij onderscheid aanbrengt in verschillende vormen van het Zijn.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Dasein · Bekijk meer »
David Chalmers
David Chalmers David John Chalmers (Sydney, 20 april 1966) is een Australische bewustzijnsfilosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en David Chalmers · Bekijk meer »
David Hume
David Hume (Edinburgh, 7 mei 1711 (26 april volgens de juliaanse kalender) – aldaar, 25 augustus 1776) was een Schotse filosoof en geschiedschrijver uit de tijd van de Verlichting.
Nieuw!!: Taalfilosofie en David Hume · Bekijk meer »
David Kellogg Lewis
David Kellogg Lewis (Oberlin (Ohio) 28 september 1941 – 14 oktober 2001) was een Amerikaans filosoof en professor aan de Princeton-universiteit.
Nieuw!!: Taalfilosofie en David Kellogg Lewis · Bekijk meer »
Deconstructie
Deconstructie (ook: deconstructionisme en deconstructivisme) is een leeswijze waarmee gepoogd wordt vooronderstellingen te ontdekken in teksten.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Deconstructie · Bekijk meer »
Denotatie
Denotatie is het proces van verwijzing naar de letterlijke betekenis van een woord.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Denotatie · Bekijk meer »
Dialectiek
Dialectiek is een redeneervorm die gebruikmaakt van tegenstellingen om naar waarheid proberen te zoeken, dan wel een metafysica volgens welke zowel het denken als de wereld verandert c.q. zich ontwikkelt ten gevolge van tegenstellingen (Herakleitos, Hegel, Marx en navolgers).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Dialectiek · Bekijk meer »
Donald Davidson
Donald Herbert Davidson (Springfield, Massachusetts, 6 maart 1917 – Berkeley, 30 augustus 2003) was een Amerikaans filosoof en hoogleraar filosofie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Donald Davidson · Bekijk meer »
Duhem-Quinestelling
Binnen de wetenschapsfilosofie houdt de Duhem-Quinestelling in dat het niet mogelijk is om een afzonderlijke hypothese te testen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Duhem-Quinestelling · Bekijk meer »
Edmund Husserl
Edmund Gustav Albrecht Husserl (Prossnitz, 8 april 1859 – Freiburg im Breisgau, 27 april 1938) was een Oostenrijks-Duitse filosoof en wordt beschouwd als de grondlegger van de fenomenologie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Edmund Husserl · Bekijk meer »
Egyptische hiërogliefen
Egyptische hiërogliefen Egyptische hiërogliefen (Oudgrieks: hieros - "heilig", glyphoi - "groeven") vormen het schrift van het oude Egypte.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Egyptische hiërogliefen · Bekijk meer »
Elizabeth Anscombe
Gertrude Elizabeth Margaret Anscombe (18 maart 1919 – 5 januari 2001), die publiceerde als G.E.M. Anscombe, was een Brits analytisch filosofe.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Elizabeth Anscombe · Bekijk meer »
Empirisme
Het empirisme is een filosofische stroming waarin gesteld wordt dat kennis voornamelijk of geheel voortkomt uit de ervaring.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Empirisme · Bekijk meer »
Episteme (filosofie)
Episteme is afgeleid van het Oudgrieks: ἐπιστήμη, epistèmè, wat staat voor kennis.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Episteme (filosofie) · Bekijk meer »
Epitheton
Een epitheton (Via het Latijn epitheton uit het Oudgrieks, het erbij geplaatste, het toegevoegde, meervoud epitheta) is een lovend attribuut, een erenaam.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Epitheton · Bekijk meer »
Ernest Gellner
Ernest André Gellner (Parijs, 9 december 1925 – Praag, 5 november 1995) was een Brits-joodse filosoof, socioloog en sociaal antropoloog van Tsjechische afkomst.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ernest Gellner · Bekijk meer »
Esthetica
Titelpagina van Baumgartens ''Aesthetica'', 1750 Esthetica of esthetiek is de leer van de zintuiglijke waarneming, in meer specifieke zin de tak van de filosofie die zich bezighoudt met schoonheid en kunst.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Esthetica · Bekijk meer »
Ethiek
De doodstraf: ethisch verantwoord of niet? Ethiek (Grieks: èthos, gewoonte of zedelijke handeling), moraalfilosofie, morele filosofie of moraalwetenschap is de tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning op het juiste handelen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ethiek · Bekijk meer »
Etymologie
De etymologie is het deelgebied van de taalkunde dat de herkomst van woorden bestudeert.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Etymologie · Bekijk meer »
Euthyphro (Plato)
De Euthyphro (Oudgrieks: Εὐθύφρων) is een van de vroege dialogen van Plato, te dateren na 399 v.Chr. Het is een vrij korte tekst die handelt over een ethische kwestie, waarbij getracht wordt te definiëren wat vroomheid is.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Euthyphro (Plato) · Bekijk meer »
Existentialisme
Het existentialisme is een 20e-eeuwse filosofische en literaire stroming die individuele vrijheid, verantwoordelijkheid en subjectiviteit vooropstelt.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Existentialisme · Bekijk meer »
Falsifieerbaarheid
antithese) kan worden bewezen. Falsifieerbaarheid of falsificeerbaarheid is een eigenschap van een wetenschappelijke of andere theorie, en wel dat er criteria kunnen worden aangegeven op grond waarvan de theorie zou moeten worden verworpen (niet te verwarren met een theorie die daadwerkelijk is verworpen).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Falsifieerbaarheid · Bekijk meer »
Fenomenologie
Edmund Husserl, grondlegger van de fenomenologie. De fenomenologie (van Oudgrieks φαινόμενον phainómenon 'het zichtbare', 'verschijning' en λόγος lógos 'rede', 'leer') is een filosofische stroming in de hedendaagse filosofie - ontstaan op de grens van de 19e en 20e eeuw -, die uitgaat van de directe en intuïtieve ervaring van fenomenen en hieruit de essentiële eigenschappen van ervaringen en de essentie van wat men ervaart, probeert af te leiden.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Fenomenologie · Bekijk meer »
Ferdinand de Saussure
Ferdinand de Saussure (Genève, 26 november 1857 - Vufflens-le-Château, 22 februari 1913) was een Zwitserse taalwetenschapper die de basis legde voor de huidige taalkunde.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ferdinand de Saussure · Bekijk meer »
Filosofie
De filosofie of wijsbegeerte is de oudste theoretische discipline die het streven uitdrukt naar kennis en wijsheid.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Filosofie · Bekijk meer »
Filosofie van de geest
frenologische weergave van de hersenen. Frenologie behoorde tot de eerste pogingen om de mentale functies te verbinden met specifieke delen van de hersenen. De filosofie van de geest (Engels: Philosophy of Mind) is de filosofische studie van de geest, de mentale processen, de mentale functies, de mentale eigenschappen en het bewustzijn en hun verhouding tot het fysieke lichaam: het zogenoemde lichaam-geestprobleem.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Filosofie van de geest · Bekijk meer »
Filosofische onderzoekingen
Het werk Filosofische onderzoekingen (Duits: Philosophische Untersuchungen) is een boek dat samen met de Tractatus Logico-Philosophicus de belangrijkste werken zijn van de Oostenrijks-Engelse invloedrijke filosoof Ludwig Wittgenstein.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Filosofische onderzoekingen · Bekijk meer »
Formalisme (wiskunde)
In de grondslagen--, de filosofie van de wiskunde, en de filosofie van de logica is het formalisme een theorie, die het geven van enige betekenis van wiskundige symbolen, zowel objectief (zoals voorgesteld in het platonisme), als subjectief (zoals voorgesteld in het intuïtionisme) veroordeelt.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Formalisme (wiskunde) · Bekijk meer »
Formele taal
De term formele taal heeft ten minste drie verwante betekenissen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Formele taal · Bekijk meer »
Framing
Framing of denkraam is een overtuigingstechniek in communicatie waarbij woorden en beelden zo gekozen worden, dat daarbij impliciet een aantal aspecten van het beschrevene wordt uitgelicht.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Framing · Bekijk meer »
Fuzzy logic
Fuzzy logic (soms vage logica of wollige logica genoemd) is een stroming binnen de logica waarin met waarschijnlijkheden wordt gerekend in plaats van alleen met de mogelijkheden 'waar' en 'onwaar'.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Fuzzy logic · Bekijk meer »
George Berkeley
George Berkeley (Kilkenny, 12 maart 1685 – Oxford, 14 januari 1753) was een Iers filosoof van Engelse afkomst en Anglicaans geestelijke (bisschop).
Nieuw!!: Taalfilosofie en George Berkeley · Bekijk meer »
George Orwell
George Orwell, pseudoniem voor Eric Arthur Blair (Motihari (India), 25 juni 1903 – Londen, 21 januari 1950), was een Brits schrijver, journalist, essayist en literair criticus.
Nieuw!!: Taalfilosofie en George Orwell · Bekijk meer »
Geschiedenis van de filosofie
De geschiedenis van de filosofie is het geheel van theorieën en doctrines die door de eeuwen heen door denkers werden geformuleerd.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Geschiedenis van de filosofie · Bekijk meer »
Geschiedenis van de westerse filosofie
De geschiedenis van de westerse filosofie heeft betrekking op de filosofische tradities van de westerse wereld.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Geschiedenis van de westerse filosofie · Bekijk meer »
Gianni Vattimo
Gianni Vattimo (Turijn, 4 januari 1936 – Rivoli, 19 september 2023) was een Italiaanse filosoof en politicus.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Gianni Vattimo · Bekijk meer »
Gilbert Ryle
Gilbert Ryle (Brighton, 19 augustus 1900 – Oxford, 6 oktober 1976) was een filosoof en een vertegenwoordiger van de generatie van Britse taalfilosofen (de zogeheten ordinary language philosophers) die werden beïnvloed door Wittgensteins taalfilosofie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Gilbert Ryle · Bekijk meer »
Gorgias
Gorgias van Leontini (Oudgrieks: Γοργίας ο Λεοντίνος) (ca. 480 – 376 v.Chr.), was een Grieks redenaar, sofist en wijsgeer.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Gorgias · Bekijk meer »
Gottlob Frege
Friedrich Ludwig Gottlob Frege (Wismar, 8 november 1848 – Bad Kleinen, 26 juli 1925) was een Duitse wiskundige, logicus en filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Gottlob Frege · Bekijk meer »
Grammatica
Grammaticaboekje uit 1735. De spraakkunst, spraakleer of grammatica is binnen de theoretische taalkunde de benaming voor de studie, beschrijving en verklaring voor alles dat met de systematiek van een natuurlijke taal of kunsttaal te maken heeft.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Grammatica · Bekijk meer »
Grieks
Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Grieks · Bekijk meer »
Hans-Georg Gadamer
Gedenksteen voor Hans-Georg Gadamer in Wrocław (het vroegere Breslau) Hans-Georg Gadamer (Marburg, 11 februari 1900 - Heidelberg, 13 maart 2002) was een Duits filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Hans-Georg Gadamer · Bekijk meer »
Hedendaagse filosofie
De hedendaagse filosofie is de filosofie die globaal begint in de twintigste eeuw.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Hedendaagse filosofie · Bekijk meer »
Hermeneutiek
Hermeneutiek (Oudgrieks: ἑρμηνεύειν; 'uitleggen', 'vertalen') is de studie van de interpretatie van (geschreven) teksten, in het bijzonder van teksten op het gebied van literatuur, religie en recht.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Hermeneutiek · Bekijk meer »
Hilary Putnam
Hilary Putnam Hilary Whitehall Putnam (Chicago, 31 juli 1926 – Boston, 13 maart 2016) was een Amerikaans filosoof, die vanaf de jaren zestig een centrale rol speelde in de westerse filosofie,Eerste versies van dit artikel zijn een vertaling Hilary Putnam op de Engelstalige Wikipedia.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Hilary Putnam · Bekijk meer »
Ideeënleer
De Ideeënleer is het bekendste onderdeel van de filosofie van de Griekse wijsgeer Plato, en behelst de aanname dat er eeuwige, slechts met het verstand waarneembare Ideeën bestaan.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ideeënleer · Bekijk meer »
Illocutionaire handeling
De pragmatiek geeft met het begrip illocutionaire handeling, (kortweg illocutie, Engels: illocutionary act) een onderdeel van een taalhandeling aan.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Illocutionaire handeling · Bekijk meer »
Immanuel Kant
Standbeeld van Kant in Kaliningrad (kopie van het originele vernietigde kunstwerk) Immanuel Kant (Koningsbergen, Pruisen, 22 april 1724 – aldaar, 12 februari 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting, wiens ideeën een grote invloed hebben uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Immanuel Kant · Bekijk meer »
Indo-Arische talen
Verspreiding van de Indo-Arische talen De Indo-Arische talen zijn een zeer omvangrijke Indo-Europese taalgroep, waarvan de talen hoofdzakelijk worden gesproken in India, Pakistan, Afghanistan, Bangladesh, de Maldiven, Sri Lanka en Nepal.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Indo-Arische talen · Bekijk meer »
Intentionaliteit
Het begrip intentionaliteit is een filosofische term die in de 19e eeuw door Franz Brentano werd geherintroduceerd.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Intentionaliteit · Bekijk meer »
Jacques Derrida
Jacques Derrida (El-Biar, Algerije, 15 juli 1930 – Parijs, 9 oktober 2004) was een Frans literair criticus en filosoof en wordt beschouwd als de grondlegger van deconstructie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Jacques Derrida · Bekijk meer »
Jacques Lacan
Jacques Lacan (Parijs, 13 april 1901 – aldaar, 9 september 1981) was een Frans psychoanalyticus die beroemd geworden is voor zijn zogenoemde 'terugkeer naar Freud' en het dictum dat het onbewuste gestructureerd is zoals een taal.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Jacques Lacan · Bekijk meer »
Jürgen Habermas
Jürgen Habermas (Düsseldorf, 18 juni 1929) is een Duits filosoof en socioloog.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Jürgen Habermas · Bekijk meer »
Jean-François Lyotard
Jean-François Lyotard (Vincennes, 10 augustus 1924 - Parijs, 21 april 1998) was een Frans filosoof wiens werk geplaatst wordt binnen de poststructuralistische en de postmoderne filosofie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Jean-François Lyotard · Bekijk meer »
Jerry Fodor
Jerry Fodor in 2007 Jerry Alan Fodor (New York, 22 april 1935 – aldaar, 29 november 2017) was een Amerikaans filosoof en cognitief wetenschapper.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Jerry Fodor · Bekijk meer »
Johannes Duns Scotus
Johannes Duns Scotus (Duns (Schotland), 1266 – Keulen, 8 november 1308) was een franciscaanse theoloog en filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Johannes Duns Scotus · Bekijk meer »
Johannes Goropius Becanus
Johannes Goropius Becanus Plaquette aan de ''Leenhof'', mogelijk Becanus' geboortehuis Johannes Goropius Becanus (Gorp, 23 juni 1519 – Maastricht, 28 juni 1573), geboren als Jan van Gorp van der Beke, was een humanistisch filosoof en arts die bekend is geworden door zijn boek Origines Antwerpianae (De oorsprong van Antwerpen).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Johannes Goropius Becanus · Bekijk meer »
John Austin (taalfilosoof)
John Langshaw Austin (Lancaster, 28 maart 1911 - Oxford, 8 februari 1960) was een Brits taalfilosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en John Austin (taalfilosoof) · Bekijk meer »
John Locke (filosoof)
John Locke (Wrington bij Bristol, 29 augustus 1632 – High Laver, Essex, 28 oktober 1704) was een Engels filosoof, econoom en arts in de periode van de vroege Verlichting.
Nieuw!!: Taalfilosofie en John Locke (filosoof) · Bekijk meer »
John Searle
John Searle in 2002 John Rogers Searle (Denver (Colorado), 31 juli 1932) is een Amerikaans filosoof en hoogleraar aan de Universiteit van Californië in Berkeley.
Nieuw!!: Taalfilosofie en John Searle · Bekijk meer »
John Stuart Mill
John Stuart Mill (Pentonville, 20 mei 1806 – Avignon, 8 mei 1873) was een Engels filosoof en econoom.
Nieuw!!: Taalfilosofie en John Stuart Mill · Bekijk meer »
John Wilkins
Wadham College John Wilkins (Fawsley, Northamptonshire, 14 februari 1614 - Londen, 19 november 1672) was een Britse cryptograaf, parlementariër en vanaf 1668 tot aan zijn dood bisschop van Chester.
Nieuw!!: Taalfilosofie en John Wilkins · Bekijk meer »
Kennistheorie
Kennistheorie of epistemologie (Oudgrieks: ἐπιστήμη, epistēmē: kennis en λόγος, logos: leer), ook wel kentheorie, kennisleer, kenleer of criteriologie genaamd, is de tak van de filosofie die de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het weten onderzoekt.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Kennistheorie · Bekijk meer »
Kritische theorie
De kritische theorie is een door Hegel, Marx, Nietzsche, Weber en Freud geïnspireerde sociologisch-filosofische analyse van de burgerlijk-kapitalistische samenleving, die onder andere door vertegenwoordigers van de Frankfurter Schule werd gebezigd.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Kritische theorie · Bekijk meer »
Latijn
Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Latijn · Bekijk meer »
Lexicale eenheid
Een lexicale eenheid is in de lexicologie een woord of woordgroep - bijvoorbeeld een samenstelling of een nominale dan wel verbale constituent - die deel uitmaakt van het lexicon van een taal.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Lexicale eenheid · Bekijk meer »
Lichaamstaal
Tennisser Sébastien Grosjean uit zijn vreugde na een gewonnen wedstrijd tijdens de Australian Open 2007 Lichaamstaal is het geheel van communicatieve boodschappen dat door middel van gebaren, mimiek, lichaamshouding, stemgeluid en oogcontact wordt overgebracht.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Lichaamstaal · Bekijk meer »
Linguïstische wending
De linguïstische wending is de grote verandering in de westerse filosofie van de twintigste eeuw wanneer de nadruk komt te liggen op taal en de constructie van realiteit.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Linguïstische wending · Bekijk meer »
Logica
Boeken over logica Logica of redeneerkunst is de wetenschap die zich bezighoudt met de formele regels van het redeneren.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Logica · Bekijk meer »
Logisch positivisme
Moritz Schlick. Het logisch positivisme – ook wel logisch empirisme – is een wijsgerig stelsel dat alleen aanvaardt wat zintuiglijk waargenomen en vastgesteld kan worden.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Logisch positivisme · Bekijk meer »
Ludwig Wittgenstein
Ludwig Josef Johann Wittgenstein (Wenen, 26 april 1889 – Cambridge, 29 april 1951) was een Oostenrijks-Britse filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ludwig Wittgenstein · Bekijk meer »
Martin Heidegger
Martin Heidegger (Meßkirch, 26 september 1889 – Freiburg im Breisgau, 26 mei 1976) was een Duitse filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Martin Heidegger · Bekijk meer »
Maurice Merleau-Ponty
Maurice Merleau-Ponty (Rochefort-sur-Mer, 14 maart 1908 - Parijs, 3 mei 1961) was een Franse fenomenologisch filosoof, sterk beïnvloed door Karl Marx, Edmund Husserl en Martin Heidegger, die geassocieerd wordt met Jean-Paul Sartre (die later zal stellen dat hij door Merleau-Ponty tot het marxisme is "bekeerd") en Simone de Beauvoir.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Maurice Merleau-Ponty · Bekijk meer »
Metafoor
Grandville. Een metafoor (uit Grieks metaphora: overdracht, namelijk van betekenis) is een vorm van beeldspraak, waarbij er sprake is van een impliciete (onuitgesproken) vergelijking.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Metafoor · Bekijk meer »
Metafysica
Metafysica is de tak van de filosofie die niet, zoals de fysica, de werkelijkheid onderzoekt die volgt uit zintuiglijke of instrumentele waarneming, maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat er achter zit.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Metafysica · Bekijk meer »
Metataal
Metataal is de benaming voor elke taal of daarmee vergelijkbaar systeem met behulp waarvan dezelfde of een andere taal of een ander systeem wordt beschreven.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Metataal · Bekijk meer »
Metonymie
Metonymie of naamsverwisseling (.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Metonymie · Bekijk meer »
Michael Dummett
Michael Anthony Eardley Dummett (Londen, 27 juni 1925 – Oxford, 27 december 2011) was een Brits filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Michael Dummett · Bekijk meer »
Michel Foucault
Michel Foucault (Poitiers, 15 oktober 1926 – Parijs, 25 juni 1984) was een Frans filosoof, bekend vanwege zijn politiek activisme in de jaren 70 en 80 en zijn analyses in de politieke filosofie via begrippen als disciplinemaatschappij, biopolitiek en biomacht.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Michel Foucault · Bekijk meer »
Moderne filosofie
''Portret van René Descartes'', 1648 door Frans Hals Francis Bacon, door een onbekende kunstenaar Moderne filosofie is de filosofie van na de renaissancefilosofie, van de 17e tot de 20e eeuw, dus niet de hedendaagse filosofie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Moderne filosofie · Bekijk meer »
Morfeem
In de taalkunde is een morfeem of betekeniseenheid een woord of een deel van een woord met een eigen betekenis, dat niet in kleinere woorddelen met eigen betekenissen kan worden opgesplitst.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Morfeem · Bekijk meer »
Moritz Schlick
Moritz Schlick Moritz Schlick (Berlijn, 14 april 1882 — Wenen, 22 juni 1936) was een Duits filosoof, oprichter van de Wiener Kreis en zodanig grondlegger van het logisch positivisme.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Moritz Schlick · Bekijk meer »
Natuurlijke taal
Een natuurlijke taal of etnische taal is in de taalfilosofie elke levende of dode taal die door een aantal mensen als hun moedertaal wordt of werd beschouwd.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Natuurlijke taal · Bekijk meer »
Neomarxisme
Georg Lukács Het neomarxisme omvat een aantal marxistische denkstromingen in de westerse wereld die vanaf de jaren 1920 nieuwe interpretaties van Karl Marx' denken maakten, onafhankelijk van het marxisme-leninisme en de politieke praktijk daarvan in de Sovjet-Unie en andere communistische landen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Neomarxisme · Bekijk meer »
Neurofysiologie
De neurofysiologie of zenuwfysiologie is de neurowetenschap die de werking en functies van het zenuwstelsel bestudeert.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Neurofysiologie · Bekijk meer »
Noam Chomsky
Avram Noam Chomsky (Philadelphia (Pennsylvania), 7 december 1928) is een Amerikaans taalkundige, filosoof, mediacriticus en politiek activist.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Noam Chomsky · Bekijk meer »
Nominalisme
Het nominalisme is het kennistheoretische standpunt dat de termen waarmee de mens de werkelijkheid om zich heen benoemt, geen objectief bestaande reële entiteiten aanduiden, maar slechts woorden en namen zijn.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Nominalisme · Bekijk meer »
Ontologie (filosofie)
De ontologie (van het Grieks ὀν.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ontologie (filosofie) · Bekijk meer »
Oorzakelijkheid
Oorzakelijkheid, causaliteit, de wet van oorzaak en gevolg, causaal verband of causaal mechanisme (2015): Oorzakelijke mechanismen en verklaringsmodellen voor regelovertredend gedrag, Academia Press is het directe mechanische verband tussen een oorzaak en een gevolg.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Oorzakelijkheid · Bekijk meer »
Ordinary language philosophy
John Searle, een hedendaagse vertegenwoordiger van de ''ordinary language philosophy''. Ordinary language philosophy (ook linguïstische filosofie genoemd) is een filosofische school in de hedendaagse filosofie die klassieke filosofische problemen als het resultaat ziet van het verkeerd gebruik van de taal door filosofen omdat ze geen oog hebben voor het alledaags gebruik van deze woorden.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Ordinary language philosophy · Bekijk meer »
Oude Griekenland
Het kerngebied van het oude Griekenland. Peloponnesos. Cycladen. Kreta. Het oude Griekenland (Oudgrieks:; Latijn: Graecia) was een cultuurregio op het Balkanschiereiland en op de eilanden in de Egeïsche Zee, waaraan sinds 3000 v.Chr. rijke hoogstaande culturen voorafgingen, zoals de Minoïsche en de Myceense beschaving.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Oude Griekenland · Bekijk meer »
Oudgrieks
Oudgrieks,, hē Hellēnikē glōtta, is een verzamelnaam (omdat er geen 'hoofdtaal' was) voor de dialecten die in het oude Griekenland, Ionië en in de Griekse kolonies werden gesproken.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Oudgrieks · Bekijk meer »
Parmenides
Parmenides (Oudgrieks: Παρμενίδης ὁ Ἐλεάτης; Elea, ca. 515 v.Chr.) was een presocratische filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Parmenides · Bekijk meer »
Paul Churchland
Paul Churchland (Vancouver, 1942) is een Canadese filosoof, en professor aan de Universiteit van Californië, San Diego (UCSD).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Paul Churchland · Bekijk meer »
Paul Ricœur
Paul Ricœur (Valence, 27 februari 1913 – Châtenay-Malabry, 20 mei 2005) was een Franse filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Paul Ricœur · Bekijk meer »
Pegasus (mythologie)
Pegasus, 1914 Pegasus of Pegasos (Oudgrieks), in ouder Nederlands ook Pegaas, is een figuur uit de Griekse mythologie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Pegasus (mythologie) · Bekijk meer »
Pejoratief
Een pejoratief (Lat. peior.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Pejoratief · Bekijk meer »
Performatief werkwoord
Een performatief werkwoord of ook performatief is in de pragmatiek een werkwoord dat tot doel heeft een verandering in de wereld teweeg te brengen door het te representeren als zijnde veranderd.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Performatief werkwoord · Bekijk meer »
Peter Frederick Strawson
Peter Frederick Strawson (Londen, 23 november 1919 – Oxford, 13 februari 2006) was een Brits filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Peter Frederick Strawson · Bekijk meer »
Petrus Abaelardus
Abaelardus en Héloïse op een schilderij van de Franse schilder Jean Vignaud uit 1819 Pierre Abélard, gelatiniseerd tot Petrus Abaelardus (Le Pallet bij Nantes, 1079 – in het klooster St. Marcel bij Chalon-sur-Saône, 21 april 1142), was een middeleeuwse Franse theoloog en filosoof die gerekend wordt tot de scholastici.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Petrus Abaelardus · Bekijk meer »
Phaedo (Plato)
De Phaedo (Oudgrieks: Φαίδων Faídōn) is een van de dialogen van Plato.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Phaedo (Plato) · Bekijk meer »
Pieter Seuren
Pieter Albertus Maria Seuren (Haarlem, 9 juli 1934 – 6 november 2021) was een Nederlandse taalkundige, auteur, hoogleraar en onderzoeker.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Pieter Seuren · Bekijk meer »
Pirahã
Pirahã is de natuurlijke taal die wordt gesproken door de Pirahã, oorspronkelijke bewoners van het Amazoneregenwoud in Brazilië, die langs de Maici, een zijrivier van de Amazone, leven.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Pirahã · Bekijk meer »
Plato
Plato (Oudgrieks:, Plátōn; Athene, ca. 427 v.Chr. – aldaar, 347 v.Chr.) was een Grieks filosoof en schrijver.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Plato · Bekijk meer »
Pragmatiek (taalkunde)
Pragmatiek is de tak van de semiotiek en de taalkunde die de relatie tussen tekens of taaluitingen en hun gebruikers bestudeert.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Pragmatiek (taalkunde) · Bekijk meer »
Pragmatisme
G.H. Mead. Het pragmatisme is een filosofische stroming, die de focus legt op het verbinden van praktijk en theorie, die volgens het pragmatisme niet los van elkaar staan.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Pragmatisme · Bekijk meer »
Principia Mathematica
Het voorblad van ''Principia Mathematica''. Principia Mathematica (Lat., "wiskundige grondslagen") is de titel van een driedelig werk over de grondslagen van de wiskunde, geschreven door de Britse wiskundigen en filosofen Bertrand Russell en Alfred North Whitehead.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Principia Mathematica · Bekijk meer »
Prodicus
Prodicus (Oudgrieks:, Pródikos) van Keos (ca. 465 – ca. 400 v.Chr.) was een der bekendste Griekse sofisten.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Prodicus · Bekijk meer »
Propaganda (communicatie)
Amerikaanse WO-I-propaganda die de geesten rijp moest maken voor Amerikaanse oorlogsdeelname Patriottische montage uit 1944 van oorlogsscènes begeleid door het Amerikaanse volkslied Hoe verandert propaganda je overtuigingen? Lezing door Etienne Augé (Erasmus Universiteit Rotterdam) - Universiteit van Nederland Propaganda is een vorm van communicatie, waarbij door de belanghebbende partij wordt getracht aanhangers voor haar gedachtegoed te winnen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Propaganda (communicatie) · Bekijk meer »
Propositie
Een propositie of bewering is in de logica een declaratieve zin die of waar of onwaar kan zijn.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Propositie · Bekijk meer »
Propositionele attitude
Een propositionele attitude is een relationele mentale toestand waarmee een persoon in verband staat met een propositie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Propositionele attitude · Bekijk meer »
Protagoras (filosoof)
Protagoras van Abdera (Oudgrieks: Πρωταγόρας) (± 490-420 v.Chr.) was een van de eerste Griekse sofisten en behoorde tot de presocratici.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Protagoras (filosoof) · Bekijk meer »
Psychoanalyse
Psychoanalyse – soms dieptepsychologie of psychodynamische psychologie – is de naam gegeven door Sigmund Freud aan een systeem van interpretatie en therapeutische behandeling van psychische stoornissen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Psychoanalyse · Bekijk meer »
Psycholinguïstiek
Psycholinguïstiek of Taalpsychologie is het wetenschapsgebied dat zich bezighoudt met de cognitieve en taalkundige processen die ten grondslag liggen aan natuurlijke taal en taalgedrag.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Psycholinguïstiek · Bekijk meer »
Realisme (filosofie)
Realisme (van het Latijn res, ding, werkelijkheid) is de filosofie dat er een werkelijkheid onafhankelijk van het menselijk bewustzijn bestaat.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Realisme (filosofie) · Bekijk meer »
Reductionisme
Rene Descartes stelde dat alle niet-menselijke dieren reductionistisch verklaard konden worden als machines, ''De homines 1622'' Reductionisme (Latijn: reducere, herleiden, terugvoeren > Nederlands: reduceren, (ook) vereenvoudigen) is de filosofische en wetenschappelijke opvatting, volgens welke de natuur van complexe entiteiten steeds herleid kan worden tot meer fundamentele entiteiten.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Reductionisme · Bekijk meer »
Referent (taalkunde)
In de semantiek wordt met referent een entiteit, gebeurtenis of eigenschap in de - doorgaans buitentalige - werkelijkheid bedoeld waar met talige elementen (woorden, zinsdelen of hele zinnen) naar verwezen wordt.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Referent (taalkunde) · Bekijk meer »
Register (taalkunde)
Met register wordt aan een bepaalde situatie gebonden taalgebruik bedoeld, zowel wat betreft woordkeus als zinsbouw.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Register (taalkunde) · Bekijk meer »
Regressieprobleem
Het regressieprobleem lijkt als filosofisch probleem voor het eerst door Aristoteles beschreven te zijn.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Regressieprobleem · Bekijk meer »
Renaissance
Rafael, ''De School van Athene'' De renaissance (letterlijk: wedergeboorte) is een periode in de Europese cultuurgeschiedenis die volgde op de middeleeuwen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Renaissance · Bekijk meer »
René Descartes
La Haye en Touraine Collège La Flèche (1695) René Descartes of gelatiniseerd Renatus Cartesius (La Haye en Touraine, 31 maart 1596 – Stockholm, 11 februari 1650) was een uit Frankrijk afkomstige filosoof en wiskundige, die een groot deel van zijn leven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden woonde.
Nieuw!!: Taalfilosofie en René Descartes · Bekijk meer »
Retorica
Quintilianus uit 1493 Retorica (Oudgriekse woord ῥήτωρ, rhêtôr, spreker, leraar; oude Nederlandse spelling rhetorica met rh-), letterlijk redenaarskunst, of welsprekendheid, is de kunst van het spreken in het openbaar.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Retorica · Bekijk meer »
Richard Montague
Richard Merett Montague (20 september 1930 – 7 maart 1971) was een Amerikaans wiskundige, filosoof en taalkundige.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Richard Montague · Bekijk meer »
Richard Rorty
Richard McKay Rorty (New York, 4 oktober 1931 - Palo Alto (Californië), 8 juni 2007) was een Amerikaanse filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Richard Rorty · Bekijk meer »
Robert Brandom
Robert Brandom (13 maart 1950) is een Amerikaans filosoof die sinds 1998 hoogleraar is aan de Universiteit van Pittsburgh.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Robert Brandom · Bekijk meer »
Roland Barthes
Roland Barthes (Cherbourg, Normandië, 12 november 1915 - Parijs, 25 maart 1980) was een Frans literatuurcriticus en -theoreticus, semioticus en filosoof, beïnvloed door de semiotiek en het structuralisme.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Roland Barthes · Bekijk meer »
Roman Jakobson
Roman Osipovitsj Jakobson (Russisch: Роман Осипович Якобсон) (Moskou, 11 oktober 1896 - Boston, 18 juli 1982) was een taalkundige van Russische herkomst die een voorname rol heeft gespeeld in het Russisch formalisme.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Roman Jakobson · Bekijk meer »
Roscellinus van Compiègne
Roscellinus van Compiègne (Compiègne ca. 1050 – ca. 1124) was een Frans filosoof en theoloog, die met name bekend is geworden als verdediger van het nominalisme.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Roscellinus van Compiègne · Bekijk meer »
Rudolf Carnap
Rudolf Carnap (Ronsdorf (bij Barmen, nu Wuppertal), 18 mei 1891 - Santa Monica (California), 14 september 1970) was een Duitse filosoof en de belangrijkste vertegenwoordiger van het logisch positivisme.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Rudolf Carnap · Bekijk meer »
Sanskriet
Het Sanskriet (Devanagari: संस्कृतम्; Sanskriet: Saṃskṛtam,, A. Kammenhuber (1962): Hippologia hethitica).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Sanskriet · Bekijk meer »
Sapir-Whorfhypothese
De Sapir-Whorfhypothese, ook wel de hypothese van linguïstische relativiteit, stelt dat de specifieke taal die gesproken wordt van invloed is op de manier waarop over de werkelijkheid gedacht wordt.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Sapir-Whorfhypothese · Bekijk meer »
Saul Kripke
Saul Aaron Kripke (Bay Shore (New York), 13 november 1940 – Plainsboro (New Jersey), 15 september 2022) was een Amerikaans filosoof en logicus.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Saul Kripke · Bekijk meer »
Søren Kierkegaard
Søren Aabye Kierkegaard (Deens: sɶːɐn ˈkʰiɐ̯ɡ̊əɡ̊ɒːˀ; Kopenhagen, 5 mei 1813 – aldaar, 11 november 1855) was een 19e-eeuws Deens filosoof, protestants theoloog en cultuurcriticus.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Søren Kierkegaard · Bekijk meer »
Scheldwoord
strips vaak verbeeld worden. Een scheldwoord of scheldnaam (ook: schimpnaam) is een woord dat bedoeld is om iemand te beledigen of te krenken.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Scheldwoord · Bekijk meer »
Scholastiek
Scholastiek is de middeleeuwse filosofie met een sterk metafysisch karakter die in de 11e eeuw als onderwijsmethode tot ontwikkeling kwam in de stedelijke scholen en verder uitgebouwd werd in de 12e en 13e eeuw aan de universiteiten.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Scholastiek · Bekijk meer »
Semantiek
De semantiek of betekenisleer is een wetenschap die zich bezighoudt met de betekenis van symbolen, waarbij het in het bijzonder de bouwstenen van natuurlijke talen die voor de communicatie dienen ofwel woorden en zinnen betreft.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Semantiek · Bekijk meer »
Semantisch holisme
Volgens het semantisch holisme, een filosofische positie in de taalfilosofie, kan een bepaald deel van een taal, bijvoorbeeld een term of een gehele zin, alleen begrepen worden in relatie tot een groter (en al begrepen) segment van die taal.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Semantisch holisme · Bekijk meer »
Semiotiek
Semiotiek of tekenleer is de studie naar de werking van tekens (semiose).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Semiotiek · Bekijk meer »
Sociale structuur
Sociale structuur is het betrekkelijk vaste en duurzame patroon in het sociaal handelen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Sociale structuur · Bekijk meer »
Sociologie
Sociologie is de studie van de sociale relaties tussen mensen, en in het bijzonder van de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke samenlevingen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Sociologie · Bekijk meer »
Socrates (filosoof)
Standbeeld Socrates Socrates (Athene, ca. 470/469 v.Chr. - aldaar, 399 v.Chr.) of Sokrates (Oudgrieks) was een klassiek Grieks Atheense filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Socrates (filosoof) · Bekijk meer »
Sofistiek
De sofistiek is een beweging in de Griekse, Romeinse en antieke filosofie, die in de 5e eeuw v.Chr. voortvloeide uit de presocratische filosofie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Sofistiek · Bekijk meer »
Spraak
Spraak is het geheel aan talige klanken die door het menselijk lichaam met behulp van lucht uit de longen, de stem en het spraakkanaal worden voortgebracht.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Spraak · Bekijk meer »
Stanford-universiteit
De Leland Stanford Junior University, beter bekend als de Stanford-universiteit of kortweg Stanford, is een Amerikaanse universiteit.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Stanford-universiteit · Bekijk meer »
Stephen Neale
Neale in 2007 Stephen Roy Albert Neale (9 januari 1958) is professor in de filosofie aan de Rutgers Universiteit in New Jersey.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Stephen Neale · Bekijk meer »
Stilistiek
Stilistiek is de bestudering van stijl gebruikt in geschreven of gesproken taal en het effect dat de schrijver of spreker wil hebben op de lezer of toehoorder.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Stilistiek · Bekijk meer »
Stoa
Zeno van Citium, de grondlegger van stoa De stoa of het stoïcisme is een filosofische stroming die rond 300 v.Chr.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Stoa · Bekijk meer »
Structuralisme (sociale wetenschappen)
Ferdinand de Saussure legde de fundamenten voor het structuralisme in zijn semiotiek Structuralisme is een benaderingswijze die ervan uitgaat dat niet-direct waarneembare of onbewuste structuren ten grondslag liggen aan alle sociale verschijnselen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Structuralisme (sociale wetenschappen) · Bekijk meer »
Synoniem (taalkunde)
Een synoniem of evenwoord van een bepaald woord in een taal is een ander woord in dezelfde taal met min of meer dezelfde betekenis.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Synoniem (taalkunde) · Bekijk meer »
Syntaxis (taalkunde)
Syntaxis (van het Oudgriekse συν- syn-, "samen", en τάξις táxis, "regeling"), ook vaak zinsleer genoemd, is een deelgebied binnen de theoretische taalkunde dat in ruime zin de studie omvat van alles wat met de opbouw en structuur van zinsdelen en zinnen te maken heeft, ofwel van de zinsbouw.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Syntaxis (taalkunde) · Bekijk meer »
Taal
Spijkerschrift is de oudst overgeleverde vorm van geschreven taal. Taal is een systeem van tekens – zoals gesproken klanken, gebaren, of geschreven symbolen – waarvan de mens gebruikmaakt om zijn gedachten te articuleren, zijn wereld te ordenen en te communiceren.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Taal · Bekijk meer »
Taalhandeling
De filosoof John Searle heeft zich sterk ingelaten met het concept van een taalhandeling.Een taalhandeling of taaldaad (Engels: speech act) is een handeling die plaatsvindt omdat men iets zegt met een zeker doel voor ogen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Taalhandeling · Bekijk meer »
Taalkunde
Taalkunde, ook wel taalwetenschap of linguïstiek, is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke talen.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Taalkunde · Bekijk meer »
Taalspel (Wittgenstein)
Taalspelen vormen een belangrijk begrip uit het postume werk Philosophische Untersuchungen, vertaald uitgegeven als Filosofische Onderzoekingen, van de Oostenrijks-Engelse filosoof Ludwig Wittgenstein.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Taalspel (Wittgenstein) · Bekijk meer »
The Extended Mind
David Chalmers, een verdediger van de thesis van de ''extended mind''. The extended mind (de uitgebreide geest), ook wel actief externalisme genoemd, is een thesis in de filosofie van de geest, verdedigd door Andy Clark en David Chalmers in hun gelijknamig artikel The extended mind (1998).
Nieuw!!: Taalfilosofie en The Extended Mind · Bekijk meer »
Thomas van Aquino
Thomas van Aquino, Aquinas of Thomas Aquinas (Roccasecca, ± 1225 – Priverno, abdij Fossanova, 7 maart 1274) was een Italiaanse filosoof en theoloog, die tot de scholastici gerekend wordt.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Thomas van Aquino · Bekijk meer »
Toren van Babel
Pieter Bruegel de Oude,'' de toren van Babel'' De toren van Babel is een mythisch bouwwerk uit de Hebreeuwse Bijbel.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Toren van Babel · Bekijk meer »
Tractatus Logico-Philosophicus
De Tractatus Logico-Philosophicus (Traktaat over de logische filosofie), vaak afgekort tot Tractatus, is het eerste hoofdwerk van de Oostenrijks-Engelse filosoof Ludwig Wittgenstein.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Tractatus Logico-Philosophicus · Bekijk meer »
Tweeling-aarde
Hilary Putnam.Het concept van tweeling-aarde staat voor een gedachte-experiment geformuleerd door de filosoof Hilary Putnam in diens paper Meaning and Reference (1973) en later geherformuleerd in The Meaning of 'Meaning' (1975).
Nieuw!!: Taalfilosofie en Tweeling-aarde · Bekijk meer »
Umberto Eco
Eco in 2005 Umberto Eco (Alessandria, 5 januari 1932 – Milaan, 19 februari 2016) was een Italiaanse schrijver en semioticus.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Umberto Eco · Bekijk meer »
Universalia
Universalia of universaliën zijn het algemene in een begrip, kenmerken die dingen met elkaar gemeen hebben.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Universalia · Bekijk meer »
Universaliënstrijd
De universaliënstrijd of het universaliavraagstuk is de vraag of algemene begrippen of universalia werkelijk bestaan en wat ze dan zijn.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Universaliënstrijd · Bekijk meer »
Venus (planeet)
Venus is vanaf de zon gezien de tweede planeet van het zonnestelsel.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Venus (planeet) · Bekijk meer »
Verificatiebeginsel
Het verificatiebeginsel, soms ook wel het verificatieprincipe, is een demarcatiecriterium dat een van de pijlers was van het logisch positivisme.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Verificatiebeginsel · Bekijk meer »
Vertalen
Vertalen is het overzetten van een tekst van de ene naar de andere taal.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Vertalen · Bekijk meer »
Vertoog
Vertoog of discours (Engels: discourse, Frans: discours) is het spreken van een bepaalde groep op een bepaald niveau (politiek, wetenschap, literatuur, 'alledaags') waarmee de betreffende groep de werkelijkheid structureert en daarmee impliciet vastlegt wat zij voor moraliteit en waarheid houdt.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Vertoog · Bekijk meer »
Waarheid
Walter Seymour Allward, ''Veritas'', 1920 Waarheid is het in overeenstemming zijn met de werkelijkheid.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Waarheid · Bekijk meer »
Waarheidswaarde
In de wiskunde en de logica is de waarheidswaarde van een propositie de waarde die aangeeft in welke mate de propositie waar is.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Waarheidswaarde · Bekijk meer »
Werkelijkheid
Aarde gezien vanaf de Apollo 17 Werkelijkheid of realiteit is het geheel van het feitelijk bestaande, in tegenstelling tot het denkbeeldige.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Werkelijkheid · Bekijk meer »
Wiener Kreis
Moritz Schlick. De Wiener Kreis (Nederlands: Weense cirkel of Weense kring) (1920-1938) was een groep filosofen en wetenschappers die zich rond Moritz Schlick schaarden.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Wiener Kreis · Bekijk meer »
Wilhelm Dilthey
Wilhelm Dilthey (Wiesbaden-Biebrich, 19 november 1833 - Seis am Schlern (Bozen-Zuid-Tirol), 1 oktober 1911) was een Duits historicus, psycholoog, pedagoog, socioloog en filosoof.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Wilhelm Dilthey · Bekijk meer »
Willard Van Orman Quine
Willard Van Orman Quine (Akron, Ohio, 25 juni 1908 – Boston, 25 december 2000) was een invloedrijk Amerikaans filosoof en logicus in de analytische traditie uit de 20e eeuw.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Willard Van Orman Quine · Bekijk meer »
Willem van Ockham
Willem van Ockham (ook wel geschreven als Occam) (1288 – 1347) was een middeleeuws Engels filosoof die geldt als een voorloper van de moderne filosofie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Willem van Ockham · Bekijk meer »
Woordsoort
Elk woord in een taal behoort tot een bepaalde woordsoort, woordklasse ofwel lexicale categorie.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Woordsoort · Bekijk meer »
Words and Things
Het boek Words and Things, An Examination of, and an Attack on Linguistic Philosophy is een in 1959 uitgegeven boek van de filosoof en antropoloog Ernest Gellner.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Words and Things · Bekijk meer »
Zeno van Elea
Zeno wijst de jeugd de poorten van de waarheid en de onwaarheid (veritas en falsitas). Fresco in de bibliotheek van het Escorial, Madrid De Griek Zeno van Elea (Oudgrieks: Ζήνων ὁ Ἐλεάτης) (ca. 490 v.Chr. - ca. 430 v.Chr.) wordt beschouwd als de grondlegger van de dialectiek.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Zeno van Elea · Bekijk meer »
Zeno's paradoxen
Achilles en de schildpad is een paradox die wordt toegeschreven aan Zeno van Elea.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Zeno's paradoxen · Bekijk meer »
Zin (taalkunde)
Een zin is een verzameling woorden die in de juiste volgorde een complete en begrijpelijke tekst opleveren.
Nieuw!!: Taalfilosofie en Zin (taalkunde) · Bekijk meer »
1984 (boek)
1984 is een dystopische toekomstroman van de Britse schrijver George Orwell, grotendeels geschreven in de periode 1946-1948 en gepubliceerd in 1949, kort voor het overlijden van de auteur in 1950.
Nieuw!!: Taalfilosofie en 1984 (boek) · Bekijk meer »
