We werken aan het herstellen van de Unionpedia-app in de Google Play Store
UitgaandeInkomende
🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!
Instagram Facebook X LinkedIn

Paremiologie in de Oudheid

Index Paremiologie in de Oudheid

Museo del Prado, Madrid). Naar het spreekwoord: "Het paard van Troje binnenhalen". Paremiologie (> Griekse παροιμία) is de studie en de verzameling van spreekwoorden.

Inhoudsopgave

  1. 75 relaties: Adagia (Erasmus), Aeschylus, Aesopus, Alkaios, Alliteratie, Anafoor (stijlfiguur), Antithese (stijlfiguur), Appius Claudius Caecus, Archilochus (dichter), Aristophanes van Byzantium, Aristoteles, Beeldspraak, Bibliotheek van Alexandrië, Callimachus (letterkundige), Christendom, Citaat, Cynisme (filosofie), Dante Alighieri, Democritus, Desiderius Erasmus, Diogenes van Sinope, Dionysius van Halicarnassus, Epicurisme, Epigram, Euripides, Fabel, Filologie, Francesco Petrarca, Gaius Petronius Arbiter, Gaius Valerius Catullus, Gnome (stijlfiguur), Halfrijm, Heraclitus, Herodotus, Hesiodos, Hexameter, Homerus, Jodendom, Julius Caesar, Juvenalis, Komedie, Lucius Annaeus Seneca, Lucius Livius Andronicus, Marcus Fabius Quintilianus, Marcus Porcius Cato Censorius maior, Marcus Terentius Varro Reatinus, Marcus Tullius Cicero, Marcus Valerius Martialis, Menander (toneelschrijver), Metafoor, ... Uitbreiden index (25 meer) »

Adagia (Erasmus)

Uitgave van de ''Adagia'' door Aldus Manutius, Venetië, 1508. De Adagia is een verzameling Griekse en Latijnse spreuken en korte betogen van de Nederlandse theoloog en humanist Desiderius Erasmus.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Adagia (Erasmus)

Aeschylus

Aeschylus of Aischylos (Oudgrieks:; Latijn: Aeschylus; Eleusis, ca. 525 v.Chr. – Gela, 456 v.Chr.) was de oudste van de drie belangrijkste Griekse tragediedichters: Sophokles was één generatie jonger, Euripides twee.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Aeschylus

Aesopus

Diego Velázquez rond 1640 Aesopus (ca. 620 v.Chr. – ca. 560 v.Chr.), of Aisopos (Oudgrieks), was een Griekse dichter van fabels.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Aesopus

Alkaios

Een man en een vrouw, die mogelijk Sappho en Alkaios voorstellen, op een terracotta plakkaat, ca. 460 v.Chr. Alkaios (Oudgrieks: Ἀλκαῖος) of Alcaeus (6e eeuw v.Chr.) was een Griekse lyrische dichter uit de archaïsche periode.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Alkaios

Alliteratie

Alliteratie of allitteratie, ook stafrijm ('staf' betekent 'letter') of letterrijm genoemd, is het herhaald gebruik van gelijke beginmedeklinkers in twee of meer beklemtoonde lettergrepen of woorden binnen een uitdrukking, prozazin of vers.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Alliteratie

Anafoor (stijlfiguur)

Een anafoor is een stijlfiguur, die bestaat uit het herhalen van steeds weer een of meerdere woorden aan het begin van elkaar opvolgende zinnen of zinsdelen.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Anafoor (stijlfiguur)

Antithese (stijlfiguur)

Een antithese (Grieks voor "tegengesteld", ἀντί is "tegen" + θέσις "stelling/plaatsing") is een stijlfiguur waarbij tegengestelde begrippen of noties worden verbonden.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Antithese (stijlfiguur)

Appius Claudius Caecus

Appius Claudius Caecus ("Appius Claudius de Blinde", ca. 340 v.Chr.-273 v.Chr.) was een Romeinse politicus uit de gens Claudia een rijke familie van patriciërs van Sabijnse afkomst.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Appius Claudius Caecus

Archilochus (dichter)

Een fragment in de ''Papyrussammlung Köln''. Archilochus (Paros, ca. 680 v.Chr. – ca. 645 v.Chr.) was een Grieks militair en dichter van spotdichten.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Archilochus (dichter)

Aristophanes van Byzantium

Aristophanes van Byzantium (Oudgrieks: Ἀριστοφάνης) (ca. 257 v.Chr. - 180 v.Chr.) was als bibliothecaris en filoloog verbonden aan het Mouseion van Alexandrië.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Aristophanes van Byzantium

Aristoteles

Rafaël Aristoteles (Oudgrieks: Ἀριστοτέλης, Aristotélēs) (Stageira, 384 v.Chr. – Chalkis, 322 v.Chr.) was een Griekse filosoof en wetenschapper die met Socrates en Plato wordt beschouwd als een van de invloedrijkste klassieke filosofen in de westerse traditie.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Aristoteles

Beeldspraak

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik ofwel een stijlfiguur.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Beeldspraak

Bibliotheek van Alexandrië

De Koninklijke Bibliotheek van Alexandrië was in haar glorietijd de grootste bibliotheek van het Middellandse Zeegebied.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Bibliotheek van Alexandrië

Callimachus (letterkundige)

P.Oxy. XI 1362 - tweede-eeuws papyrusfragment van Callimachus' ''Aetia'' Callimachus, ook wel Kallimachos (Cyrene (Noord-Afrika), rond 305 v.Chr. - waarschijnlijk Alexandrië, ca. 240 v.Chr.) was een Griekse letterkundige en dichter.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Callimachus (letterkundige)

Christendom

alt.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Christendom

Citaat

Een citaat is een letterlijke uitspraak van iemand, die door iemand anders aangehaald wordt.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Citaat

Cynisme (filosofie)

Beeld van een onbekende cynische filosoof in de Musei Capitolini. Romeinse kopie van een Grieks beeld uit de 3e eeuw voor Chr. Het cynisme (van het Oudgrieks κυνικός (honds)) was een invloedrijke hellenistische filosofische school.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Cynisme (filosofie)

Dante Alighieri

Dante (Durante) di Alighiero degli Alighieri (Florence, tussen 14 mei en 13 juni 1265 OSGiorgio Petrocchi,, (E-Boek: samenvatting van het gelijknamige boek origineel bij Editori Laterza) 1997, p. 9 – Ravenna, 14 september 1321) was een Italiaanse dichter, schrijver, moraalfilosoof en kortstondig politicus.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Dante Alighieri

Democritus

Democritus van Abdera (Oudgrieks:, Dêmókritos; ca. 460 v.Chr. – ca. 370 v.Chr.) was een Grieks filosoof, astronoom, wiskundige en reiziger.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Democritus

Desiderius Erasmus

Erasmus, met een pseudoniem Desiderius Erasmus en met een loconiem Erasmus Roterodamus (Rotterdam, 28 oktober 1466, 1467 of 1469 – Basel, 12 juli 1536) was een Nederlands humanist, katholiek theoloog, filosoof, filoloog en pedagoog.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Desiderius Erasmus

Diogenes van Sinope

Diogenes van Sinope (Oudgrieks:, Diogénês, kortweg Diogenes) (Sinope 404 v.Chr. – Korinthe 323 v.Chr.) was een Griekse filosoof uit de school der cynici.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Diogenes van Sinope

Dionysius van Halicarnassus

Dionysius van Halicarnassus (Oudgrieks: Διονύσιος, Dionusios) was een Griekstalige Romeinse auteur uit de 1e eeuw v.Chr. die leefde van 60 v.Chr.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Dionysius van Halicarnassus

Epicurisme

Het epicurisme is een stroming in de klassieke filosofie.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Epicurisme

Epigram

Een epigram (puntdicht, sneldicht) is een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Epigram

Euripides

Euripides (Oudgrieks:, ca. 480 v.Chr. – 406 v.Chr.) was een van de drie grote Griekse tragediedichters, naast Sophokles, met wie hij persoonlijk bevriend was, en Aischylos.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Euripides

Fabel

De haas en de schildpad werk.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Fabel

Filologie

De Steen van Rosetta waarmee een doorbraak werd bereikt in het ontcijferen van de Egyptische hiërogliefen. Filologie (Oudgrieks φῖλος, phîlos, liefde en λόγος, lógos, woord, rede) is een tak van taalkunde die zich vooral richt op dode talen.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Filologie

Francesco Petrarca

Standbeeld in de Uffizi, Florence Francesco Petrarca (ook Francesco Petracco) (Arezzo, 20 juli 1304 – Arquà Petrarca, 19 juli 1374) was een Italiaans dichter en prozaschrijver en de grondlegger van het humanisme.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Francesco Petrarca

Gaius Petronius Arbiter

Titelplaat van uitgave uit 1709 van de Satyricon van Petronius Gaius (of Titus?) Petronius Arbiter (27 n.Chr. - 66 n.Chr.) was een Romeinse consul en schrijver uit de 1e eeuw in de periode van Nero, op wiens bevel hij zelfmoord pleegde.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Gaius Petronius Arbiter

Gaius Valerius Catullus

Caius Valerius Catullus Gaius Valerius Catullus (Verona, ca. 84 –Rome, tussen 54 en 47 v.Chr.) was de eerste grote Latijnse lyricus.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Gaius Valerius Catullus

Gnome (stijlfiguur)

Een gnome of sententia is een stijlfiguur waarbij de spreker een bekende en/of geleerde kernachtige uitspraak toepast in een niet passende context.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Gnome (stijlfiguur)

Halfrijm

Halfrijm is gelijkheid van klank (rijm), ofwel door gelijkheid van de klinkers van de beklemtoonde lettergrepen (assonantie of klinkerrijm), ofwel door gelijkheid van de medeklinkers (acconsonantie of medeklinkerrijm).

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Halfrijm

Heraclitus

Klein-Azië. Ionië, waar Efeze lag, is groen. Heraclitus (Oudgrieks:, Herakleitos; verouderd Nederlands: Heracliet; ca. 540 v.Chr.—480 v.Chr.) was een presocratische filosoof uit Efeze, Ionië.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Heraclitus

Herodotus

Herodotus Romeinse kopie van een Grieks origineel uit de 4e eeuw v.Chr. Herodotus of Herodotos (Grieks: Ἡρόδοτος, Hēródotos; ca. 485 - ca. 425 v.Chr.) was een Grieks historicus afkomstig uit Halicarnassus.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Herodotus

Hesiodos

Hesiodos (Oudgrieks), of Hesiodus (Latijn), is na Homeros de oudst bekende Griekse dichter.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Hesiodos

Hexameter

Een hexameter of zesvoeter is een zesvoetig versritme.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Hexameter

Homerus

Homerus, ook wel Homeros (Oudgrieks:, Hómēros), was een Griekse dichter en zanger die leefde van ca.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Homerus

Jodendom

De menora is een traditioneel symbool van het jodendom De davidster is een ander symbool van het jodendom Het jodendom is de cultuur, levenswijze en religie van het Joodse volk en de oudste of een van de vroegst ontstane monotheïstische godsdiensten en behoort tot de oudste religieuze tradities die vandaag de dag nog worden beoefend.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Jodendom

Julius Caesar

Gaius Julius Caesar (Latijnse uitspraak:; Latijn: C·IVLIVS·C·F·C·N·CAESAR, of Gaius Iulius Gaii filius Gaii nepos Caesar; na 42 v.Chr. IMP·C·IVLIVS·CAESAR·DIVVS, of Imperator Gaius Iulius Caesar divus) (Rome, 12 of 13 juli ± 100 v.Chr.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Julius Caesar

Juvenalis

Een 19e eeuwse voorstelling van Juvenalis Juvenalis of Decimus Iunius Iuvenalis (Aquinum (Latium), ca. 60 - † ?, tussen 133 en 140) was een groot Romeins dichter, de laatste van de Latijnse satiredichters, die tevens aan de satire haar definitieve vorm heeft gegeven.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Juvenalis

Komedie

Tragedie en komedie, Romeins mozaïek tragedie Een komedie (Oudgrieks:, kōmōidía) is een theater- of filmgenre, televisieprogrammagenre of boekgenre met als doel het publiek te amuseren en met humor aan het lachen te maken.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Komedie

Lucius Annaeus Seneca

Lucius Annaeus Seneca (Córdoba (Spanje), ± 4 v.Chr. - bij Rome, 65 n.Chr.) was een Romeins schrijver en stoïcijns filosoof, die een belangrijke positie in het Rome ten tijde van keizer Nero bekleedde.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Lucius Annaeus Seneca

Lucius Livius Andronicus

Livius Andronicus (Gr.: Ἀνδρόνικος, ca. 280 v.Chr. te Tarentum — ca. 200 v.Chr. te Rome?) was een Romeins schrijver van Griekse afkomst.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Lucius Livius Andronicus

Marcus Fabius Quintilianus

Marcus Fabius Quintilianus (±35 - ±100) was een Romeins retoricus wiens De Institutione oratoria nog steeds geldt als een standaardwerk op het gebied van de retorica (kunst der welsprekendheid) en de pedagogiek.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Marcus Fabius Quintilianus

Marcus Porcius Cato Censorius maior

Marcus Porcius Cato Censorius maior (234-149 v.Chr.) ook Cato de Oude of Cato de Censor genaamd, ter onderscheiding van naamgenoten, is de meest typische vertegenwoordiger van de regerende klasse van het oude republikeinse Rome: een bekwame magistraat, legerofficier, even wilskrachtig als koppig, even sober als conservatief.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Marcus Porcius Cato Censorius maior

Marcus Terentius Varro Reatinus

Marcus Terentius Varro (116 - 27 v.Chr.), uit Reate, Sabijns gebied,GJM Bartelink, Utrecht 1964, 7e druk 2000.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Marcus Terentius Varro Reatinus

Marcus Tullius Cicero

Marcus Tullius Cicero (Latijnse uitspraak) (Arpinum, 3 januari 106 v.Chr. – Caieta, 7 december 43 v.Chr.) was een Romeins redenaar, politicus, advocaat en filosoof.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Marcus Tullius Cicero

Marcus Valerius Martialis

Marcus Valerius Martialis was een Romeins schrijver.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Marcus Valerius Martialis

Menander (toneelschrijver)

portret van Menandros van Athene Menander van Athene (Oudgrieks: Μένανδρος, Menandros) (Kifisia, 342 - Piraeus (stad), 291 v.Chr.) was een Grieks toneelschrijver.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Menander (toneelschrijver)

Metafoor

Grandville. Een metafoor (uit Grieks metaphora: overdracht, namelijk van betekenis) is een vorm van beeldspraak, waarbij er sprake is van een impliciete (onuitgesproken) vergelijking.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Metafoor

Middeleeuwen

Mainzer Dom vanuit het zuidwesten De middeleeuwen (letterlijk tussenliggende eeuwen) (ca. 500 tot ca. 1500) vormen, in de historiografische indeling of periodisering van de geschiedenis van Europa, de periode tussen de klassieke oudheid en de vroegmoderne tijd.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Middeleeuwen

Motto

Een motto of kenspreuk is een korte tekst die de intentie of levenshouding van de gebruiker van het betreffende motto weergeeft.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Motto

Ovidius

Publius Ovidius Naso (Sulmo, 20 maart 43 v.Chr. – Tomis, 17 na Chr.) behoort samen met Vergilius, Horatius, Propertius en Tibullus tot de grote dichters uit het augusteïsche tijdvak.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Ovidius

Parmenides

Parmenides (Oudgrieks: Παρμενίδης ὁ Ἐλεάτης; Elea, ca. 515 v.Chr.) was een presocratische filosoof.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Parmenides

Pars pro toto

Pars pro toto (een vorm van synecdoche) is een stijlfiguur waarbij men een gedeelte van een object noemt wanneer men het hele object bedoelt.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Pars pro toto

Plautus

Plautus was een Romeins cognomen dat 'platvoet' betekent.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Plautus

Polyptoton

Polyptoton of adnominatio is een zeer sterk aan het parallellisme, de paronomasie en het isocolon verwante stijlfiguur waarbij een woord binnen een korte passage in verschillende verbogen of vervoegde vormen wordt herhaald.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Polyptoton

Presocratische filosofie

De presocratische filosofie vormt de beginfase van de westerse filosofie, in de periode 600–400 v.Chr., voor de tijd dat Socrates en zijn volgelingen de filosofie beïnvloedden.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Presocratische filosofie

Publius Terentius Afer

Caecilius Publius Terentius Afer (Carthago ca. 195/190 v.Chr. – 159 v.Chr.) was een Latijns schrijver, die als slaaf naar Rome werd gehaald.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Publius Terentius Afer

Pythagoras

De ''Tetractys'' (viervoud) verbeeldt Pythagoras' 'Getallenleer': 1 + 2 + 3 + 4.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Pythagoras

Quintus Ennius

Ennius (239-169 v.Chr.) was een Latijnse dichter.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Quintus Ennius

Rijm (stijlfiguur)

Men spreekt van rijm als twee woorden in de beklemtoonde lettergrepen een klankgelijkheid hebben.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Rijm (stijlfiguur)

Sallustius (filosoof)

Sallustius was een neoplatonische filosoof die leefde in de 4e eeuw, ten tijde van keizer Julianus de Afvallige, met wie hij bevriend was.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Sallustius (filosoof)

Sappho

Sappho (Attisch: Σαπφώ, "Sappho", Nederlandse uitspraak "Sapfo"; Aeolisch: Ψάπφω, "Psappho") — ca.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Sappho

Satire

Talleyrand die al nieuw deeg kneedt Een satire of hekeldicht is een kunstvorm waarbij vaak op humoristische wijze maatschappijkritiek of kritiek op personen wordt gegeven.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Satire

Sophocles (tragicus)

Sophocles in himation. Romeinse marmeren kopie van een Grieks origineel. Sophocles (Oudgrieks) (Colonus, 496 v.Chr. – Athene, 406 v.Chr.) was een van de drie grote Attische tragediedichters, naast Euripides en Aeschylus, van wie toneelstukken bewaard zijn gebleven.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Sophocles (tragicus)

Spreekwoord

Nederlandse spreekwoorden door Pieter Bruegel de Oude Ten minste 119 spreekwoorden waarvan er op bovenstaande afbeelding 80 genummerd zijn Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een (volks)wijsheid, een collectieve ervaring of morele opvatting weergeeft.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Spreekwoord

Stoa

Zeno van Citium, de grondlegger van stoa De stoa of het stoïcisme is een filosofische stroming die rond 300 v.Chr.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Stoa

Taalkunde

Taalkunde, ook wel taalwetenschap of linguïstiek, is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke talen.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Taalkunde

Thucydides (historicus)

Thucydides (Oudgrieks:, Thoukydides) ca.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Thucydides (historicus)

Tragedie (toneel)

Hamlet van William Shakespeare (1709) Een tragedie (Oudgrieks:, tragōidia, bokkenzang) of treurspel is een toneelstuk met een intrige die een ernstige handeling betreft.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Tragedie (toneel)

Valerius Maximus

Factorum, gevonden in de Sint-Andriesabdij bij Brugge. De druk heeft een paneelstempelband met Vulcanius als binder. Bewaard in de Openbare Bibliotheek Brugge. Valerius Maximus was een Latijns schrijver uit de eerste decennia van de 1e eeuw na Chr. Over zijn leven is vrijwel niets bekend, behalve dat hij in 31 na Chr.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Valerius Maximus

Vergilius

Melpomene, op een mozaïek in het Bardomuseum. Publius Vergilius Maro (in de middeleeuwen ook geschreven als Virgilius; vroeger in het Nederlands Vergiel of Virgiel) (Mantua, 15 oktober 70 v.Chr. – Brindisi, 21 september 19 v.Chr.) was een Romeins dichter.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Vergilius

Verrius Flaccus

Marcius Verrius Flaccus (circa 55 v.Chr. - 20 n.Chr.) was een Romeins grammaticus en leraar onder de keizers Augustus en Tiberius.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Verrius Flaccus

Xenophon

Xenophon of Xenophon van Athene, Oudgrieks:, Xenophōn, Erchia ca.

Bekijken Paremiologie in de Oudheid en Xenophon

, Middeleeuwen, Motto, Ovidius, Parmenides, Pars pro toto, Plautus, Polyptoton, Presocratische filosofie, Publius Terentius Afer, Pythagoras, Quintus Ennius, Rijm (stijlfiguur), Sallustius (filosoof), Sappho, Satire, Sophocles (tragicus), Spreekwoord, Stoa, Taalkunde, Thucydides (historicus), Tragedie (toneel), Valerius Maximus, Vergilius, Verrius Flaccus, Xenophon.