Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Gratis
Snellere toegang dan browser!
 

Probleem van mentale oorzakelijkheid

Index Probleem van mentale oorzakelijkheid

Het probleem van mentale oorzakelijkheid of causaliteit komt neer op de vraag of – en zo ja, hoe – bewuste handelingen worden veroorzaakt door bewuste gedachten/intenties.

50 relaties: A priori, Aangeboren kennis, Begeerte, Behaviorisme, Bewustzijn, Ceteris paribus, David Chalmers, Eliminatief materialisme, Emergentie, Epifenomenalisme, Exacte wetenschap, Fenomeen, Fenomenologie, Filosofie van de geest, Functionalisme (filosofie van de geest), Fysicalisme, Gevoel, Idealisme, Identiteitstheorie (filosofie van de geest), Immanuel Kant, Intentionaliteit, Introspectie, Jerry Fodor, John Searle, Kraaien, Locomotief (spoorwegmaterieel), Materialisme (filosofie), Mentalisme (filosofie), Monisme (filosofie), Natuurkunde, Natuurwetenschap, Noam Chomsky, Noumenon, Panpsychisme, Pluralisme (filosofie), Psychologie, Reductionisme, René Descartes, Semantiek, Steven Pinker, Subjectiviteit, Superveniëntie, Survival of the fittest, Tabula rasa (psychologie), Thomas Huxley, Tweeling-aarde, Vertrouwen, Vogelzang (ornithologie), Wereldbeeld, Zenuwstelsel.

A priori

A priori is wat van tevoren gegeven is, voorafgaand aan de ervaring of onafhankelijk van de ervaring.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en A priori · Bekijk meer »

Aangeboren kennis

Aangeboren kennis is een begrip in de filosofie.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Aangeboren kennis · Bekijk meer »

Begeerte

Begeerte is een sterke wens of hunkering naar een persoon, object of situatie.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Begeerte · Bekijk meer »

Behaviorisme

Het behaviorisme (afgeleid van Engels: behavior.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Behaviorisme · Bekijk meer »

Bewustzijn

Bewustzijn is het geestesvermogen dat het individu in staat stelt de buitenwereld waar te nemen en te verwerken, oftewel een beleving of besef te hebben van het eigen ik, ingebed in zijn omgeving.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Bewustzijn · Bekijk meer »

Ceteris paribus

Ceteris paribus, Latijn voor "het overige gelijk blijvend", zegt men in de sociale wetenschappen (met name de economie) wanneer men de invloed van variatie in de onafhankelijke variabele op de afhankelijke variabele onderzoekt.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Ceteris paribus · Bekijk meer »

David Chalmers

David Chalmers David John Chalmers (Sydney, 20 april 1966) is een Australische bewustzijnsfilosoof.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en David Chalmers · Bekijk meer »

Eliminatief materialisme

geocentrisch model van de kosmos. Eliminatief materialisme (ook wel eliminativisme) is een stellingname in de filosofie van de geest, dat vele alledaagse opvattingen over de menselijke geest onjuist zijn, of dat bepaalde mentale verschijnselen die in het spraakgebruik worden onderscheiden gewoonweg niet bestaan.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Eliminatief materialisme · Bekijk meer »

Emergentie

Een termietenheuvel is een klassiek voorbeeld van emergentie in de natuur Een emergent verschijnsel doemt op (emergeren.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Emergentie · Bekijk meer »

Epifenomenalisme

Epifenomenalisme is een stellingname in de filosofie van de geest, dat het subjectieve bewustzijn een volkomen machteloos bijverschijnsel van hersenprocessen is.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Epifenomenalisme · Bekijk meer »

Exacte wetenschap

Exacte wetenschappen zijn de takken van wetenschap die gebaseerd zijn op natuurwetten en theorieën die gekenmerkt worden door wiskundige modellering, formele logica en (met uitzondering van de wiskunde) experimentele toetsing (de wetenschappelijke methode).

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Exacte wetenschap · Bekijk meer »

Fenomeen

lucifer is een observeerbare gebeurtenis en daarom een fenomeen Een fenomeen of verschijnsel (van het Griekse φαινόμενον, phainomenon, iets wat gezien kan worden) is een observeerbare gebeurtenis, in het bijzonder een opmerkelijke gebeurtenis.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Fenomeen · Bekijk meer »

Fenomenologie

Edmund Husserl, grondlegger van de fenomenologie. De fenomenologie (van Oudgrieks φαινόμενον phainómenon 'het zichtbare', 'verschijning' en λόγος lógos 'rede', 'leer') is een filosofische stroming in de hedendaagse filosofie - ontstaan op de grens van de 19e en 20e eeuw -, die uitgaat van de directe en intuïtieve ervaring van fenomenen en hieruit de essentiële eigenschappen van ervaringen en de essentie van wat men ervaart, probeert af te leiden.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Fenomenologie · Bekijk meer »

Filosofie van de geest

frenologische weergave van de hersenen. Frenologie behoorde tot de eerste pogingen om de mentale functies te verbinden met specifieke delen van de hersenen. De filosofie van de geest (Engels: Philosophy of Mind) is de filosofische studie van de geest, de mentale processen, de mentale functies, de mentale eigenschappen en het bewustzijn en hun verhouding tot het fysieke lichaam: het zogenoemde lichaam-geestprobleem.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Filosofie van de geest · Bekijk meer »

Functionalisme (filosofie van de geest)

Het functionalisme is een stellingname in de filosofie van de geest over de aard van mentale toestanden, die in essentie stelt dat je mentale toestanden kan opvatten als functionele toestanden.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Functionalisme (filosofie van de geest) · Bekijk meer »

Fysicalisme

Het fysicalisme is een filosofische veronderstelling die stelt dat alles fysisch is, en dat immateriële eigenschappen – zaken van biologische, psychologische, morele of sociale aard – voortkomen uit het fysische.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Fysicalisme · Bekijk meer »

Gevoel

Melancholie ''(Edgar Degas)'' Gevoel in psychologische zin is een innerlijke (positieve of negatieve) beleving van een bepaalde gebeurtenis.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Gevoel · Bekijk meer »

Idealisme

Idealisme is de verzamelnaam voor een aantal verschillende filosofische stromingen en standpunten, die de afhankelijkheid van de werkelijkheid van het bewustzijn benadrukken.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Idealisme · Bekijk meer »

Identiteitstheorie (filosofie van de geest)

De traditionele identiteitstheorie in contrast met het inconsistente monisme (''Anomalous Monism''). Bij de identiteitstheorie correspondeert elke ''token'' instantiatie van een enkelvoudig mentaal type met een fysisch token van een bepaald fysisch type. Bij het inconsistente monisme kan de token-token correspondentie ook buiten de type-type correspondentie vallen. Het resultaat daarvan is token-identiteit. Identiteitstheorie in de filosofie van de geest is de stellingname, dat mentale verschijnselen gelijk zijn aan fysieke verschijnselen, ofwel de geest is niets anders dan een hersenproces.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Identiteitstheorie (filosofie van de geest) · Bekijk meer »

Immanuel Kant

Standbeeld van Kant in Kaliningrad (kopie van het originele vernietigde kunstwerk) Immanuel Kant (Koningsbergen, Pruisen, 22 april 1724 – aldaar, 12 februari 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting, wiens ideeën een grote invloed hebben uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Immanuel Kant · Bekijk meer »

Intentionaliteit

Het begrip intentionaliteit is een filosofische term die in de 19e eeuw door Franz Brentano werd geherintroduceerd.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Intentionaliteit · Bekijk meer »

Introspectie

Man in introspectieve houding, een bronzen zelfportret van de Franse beeldhouwer Jean-Baptiste Pigalle (1714-1785) Introspectie of zelfreflectie is een activiteit waarbij de eigen gedachten, gevoelens en herinneringen tot onderwerp van overdenking gemaakt worden.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Introspectie · Bekijk meer »

Jerry Fodor

Jerry Fodor in 2007 Jerry Alan Fodor (New York, 22 april 1935 – aldaar, 29 november 2017) was een Amerikaans filosoof en cognitief wetenschapper.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Jerry Fodor · Bekijk meer »

John Searle

John Searle in 2002 John Rogers Searle (Denver (Colorado), 31 juli 1932) is een Amerikaans filosoof en hoogleraar aan de Universiteit van Californië in Berkeley.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en John Searle · Bekijk meer »

Kraaien

Kraaien (Corvidae) of kraaiachtigen zijn een vogelfamilie in de orde van de zangvogels (Passeriformes) en de superfamilie Corvoidea.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Kraaien · Bekijk meer »

Locomotief (spoorwegmaterieel)

tenderlocomotief 78 468 Twee diesellocomotieven serie NS 2200 Oostende Een locomotief wordt gebruikt voor het aandrijven van treinen of rangeerdelen.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Locomotief (spoorwegmaterieel) · Bekijk meer »

Materialisme (filosofie)

Materialisme is een stroming binnen de filosofie die de werkelijkheid, ook emoties en andere processen in het menselijk brein, uiteindelijk herleidt tot materie; dit in tegenstelling tot het idealisme en tot het spiritualisme.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Materialisme (filosofie) · Bekijk meer »

Mentalisme (filosofie)

Mentalisme is het uitgangspunt in de filosofie van de geest dat er binnen de mens mentale toestanden bestaan, zoals gedachten en overtuigingen, die een eigen oorzakelijke kracht hebben.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Mentalisme (filosofie) · Bekijk meer »

Monisme (filosofie)

Monisme is een filosofisch standpunt dat zegt dat er slechts één van iets is.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Monisme (filosofie) · Bekijk meer »

Natuurkunde

natuurkundige verschijnselen Natuurkunde of fysica is de wetenschap die de algemene eigenschappen van materie, straling en energie bestudeert, evenals het gedrag ervan in de ruimte en de tijd.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Natuurkunde · Bekijk meer »

Natuurwetenschap

Albert Einstein. Natuurwetenschap is een overkoepelende term voor dat deel van de wetenschap dat, met empirische en wetenschappelijke methoden, probeert de natuurwetten te achterhalen die schuilgaan achter de natuurverschijnselen.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Natuurwetenschap · Bekijk meer »

Noam Chomsky

Avram Noam Chomsky (Philadelphia (Pennsylvania), 7 december 1928) is een Amerikaans taalkundige, filosoof, mediacriticus en politiek activist.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Noam Chomsky · Bekijk meer »

Noumenon

Noumenon (van het Grieks νοούμενον, "wat wordt gedacht") is een term die binnen de filosofie wordt gebruikt om dingen of gebeurtenissen te benoemen die alleen in de geest bestaan, onafhankelijk van de zintuigen.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Noumenon · Bekijk meer »

Panpsychisme

Panpsychisme is een metafysisch begrip en een filosofische leer.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Panpsychisme · Bekijk meer »

Pluralisme (filosofie)

Pluralisme is een systeem dat stelt dat de werkelijkheid bestaat uit een veelheid aan principes en niet herleid kan worden tot één enkel principe zoals bij het monisme.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Pluralisme (filosofie) · Bekijk meer »

Psychologie

Psychologie (verouderd: zielkunde) is de academische discipline die zich bezighoudt met het innerlijk leven (kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Psychologie · Bekijk meer »

Reductionisme

Rene Descartes stelde dat alle niet-menselijke dieren reductionistisch verklaard konden worden als machines, ''De homines 1622'' Reductionisme (Latijn: reducere, herleiden, terugvoeren > Nederlands: reduceren, (ook) vereenvoudigen) is de filosofische en wetenschappelijke opvatting, volgens welke de natuur van complexe entiteiten steeds herleid kan worden tot meer fundamentele entiteiten.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Reductionisme · Bekijk meer »

René Descartes

La Haye en Touraine Collège La Flèche (1695) René Descartes of gelatiniseerd Renatus Cartesius (La Haye en Touraine, 31 maart 1596 – Stockholm, 11 februari 1650) was een uit Frankrijk afkomstige filosoof en wiskundige, die een groot deel van zijn leven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden woonde.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en René Descartes · Bekijk meer »

Semantiek

De semantiek of betekenisleer is een wetenschap die zich bezighoudt met de betekenis van symbolen, waarbij het in het bijzonder de bouwstenen van natuurlijke talen die voor de communicatie dienen ofwel woorden en zinnen betreft.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Semantiek · Bekijk meer »

Steven Pinker

Steven Arthur Pinker (Montreal, 18 september 1954) is een Canadees-Amerikaans taalkundige, experimenteel psycholoog en schrijver van wetenschappelijke boeken voor een breed publiek.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Steven Pinker · Bekijk meer »

Subjectiviteit

Subjectiviteit houdt in het persoonlijk oordeel of de persoonlijke zienswijze van een individu, betrekking hebbend op of uitgaand van de persoonlijke zienswijze of smaak.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Subjectiviteit · Bekijk meer »

Superveniëntie

Een stel kenmerken van A supervenieert op een stel kenmerken van B dan en slechts dan als een wijziging van de kenmerken van A slechts mogelijk is bij een wijziging van kenmerken van B. Er is dus een directe causale relatie tussen de superveniente kenmerken van A, en de subveniënte kenmerken van B. Dat wil niet zeggen dat B ook de directe oorzaak is van A: vaak zijn er veel meer aspecten betrokken bij het ontstaan van A, maar B is wel een essentieel onderdeel van die oorzaak.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Superveniëntie · Bekijk meer »

Survival of the fittest

Herbert Spencer, bedenker van de term ''survival of the fittest'' Survival of the fittest is de door Herbert Spencer bedachte aanduiding voor de natuurlijke selectie die binnen een populatie optreedt door het overleven van het nageslacht van de best aangepaste.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Survival of the fittest · Bekijk meer »

Tabula rasa (psychologie)

Velázquez ''Sibille met Tabula Rasa'' Tabula rasa (Latijn, schone lei, onbeschreven blad) is het idee dat mensen worden geboren als onbeschreven blad – zonder kennis, vaardigheid en persoonlijkheid – en volledig afhankelijk zijn van waarneming en ervaring om de geest te vormen.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Tabula rasa (psychologie) · Bekijk meer »

Thomas Huxley

Thomas Henry Huxley (Ealing (Londen), 4 mei 1825 – Eastbourne, 29 juni 1895) was een Engelse bioloog, die door zijn verdedigingen van de evolutietheorie de bijnaam Darwin's Bulldog kreeg.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Thomas Huxley · Bekijk meer »

Tweeling-aarde

Hilary Putnam.Het concept van tweeling-aarde staat voor een gedachte-experiment geformuleerd door de filosoof Hilary Putnam in diens paper Meaning and Reference (1973) en later geherformuleerd in The Meaning of 'Meaning' (1975).

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Tweeling-aarde · Bekijk meer »

Vertrouwen

Vertrouwen is het hebben van een vaste overtuiging dat een gewenste omstandigheid, waarvan de beheersing buiten de eigen macht ligt, zich voor zal doen.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Vertrouwen · Bekijk meer »

Vogelzang (ornithologie)

Een zingende spreeuw (''Sturnus vulgaris'') Vogelzang is het vermogen van vogels om te fluiten, een vorm van diercommunicatie.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Vogelzang (ornithologie) · Bekijk meer »

Wereldbeeld

Wereldbeeld, wereldbeschouwing of maatschappijbeeld is het algemene idee dat de mensen hebben over de wereld.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Wereldbeeld · Bekijk meer »

Zenuwstelsel

Het zenuwstelsel is het orgaansysteem dat bij dieren een coördinerende rol speelt bij alle handelingen, zoals het aansturen van de spieren, het verwerken van zintuiglijke prikkels en bij hogere diersoorten de emotionele en cognitieve processen.

Nieuw!!: Probleem van mentale oorzakelijkheid en Zenuwstelsel · Bekijk meer »

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »