Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Downloaden
Snellere toegang dan browser!
 

Paradigma (taalkunde)

Index Paradigma (taalkunde)

In de taalkunde is paradigma de benaming voor een groep verschijningsvormen van een of meer woorden die tot op zekere hoogte als alternatieven voor elkaar kunnen worden beschouwd.

38 relaties: Ablaut, Agglutinatie (taalkunde), Analytische taal, Bijvoeglijk naamwoord, Cognaat (taalkunde), Constituent (taalkunde), Context (taal), Declinatie (taalkunde), Deflexie (taalkunde), Dualis, Engels, Ferdinand de Saussure, Flexie (taalkunde), Frans, Grieks, Latijn, Lijdend voorwerp, Naamval, Nederlands, Nivellering (taalkunde), Oudengels, Renaissance, Spaans, Stam (taalkunde), Suffix, Suppletie (taalkunde), Syncretisme (taalkunde), Syntaxis (taalkunde), Synthetische taal, Taalkunde, Taaltypologie, Vergelijkende taalkunde, Vertaalequivalent, Vervoeging, Werkwoord, Woord, Zelfstandig naamwoord, Zin (taalkunde).

Ablaut

Ablaut, apofonie of klinkerwisseling is het teruggaan op een klinkeralternantie van verschillende klinkers in etymologisch verwante woorden (cognaten) in het Proto-Indo-Europees.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Ablaut · Bekijk meer »

Agglutinatie (taalkunde)

Agglutinatie is een morfologisch verschijnsel waarbij affixen zoals achtervoegsels aan een woord worden toegevoegd om de betekenis ervan verder te specificeren.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Agglutinatie (taalkunde) · Bekijk meer »

Analytische taal

Een analytische taal is een taal waar verreweg de meeste, zo niet alle morfemen in de grammatica als zelfstandige woorden optreden.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Analytische taal · Bekijk meer »

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord of adjectief is een woordsoort in de taalkundige benoeming.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Bijvoeglijk naamwoord · Bekijk meer »

Cognaat (taalkunde)

Cognaten zijn verschillende woorden (binnen dezelfde taal of in verschillende talen) die etymologisch een gemeenschappelijke oorsprong hebben, en daardoor qua vorm in meer of mindere mate op elkaar lijken.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Cognaat (taalkunde) · Bekijk meer »

Constituent (taalkunde)

Een constituent of samenhangende woordgroep is een deel van een zin (vaak een zinsdeel of anders een deel hiervan) dat zich in syntactisch opzicht als eenheid manifesteert.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Constituent (taalkunde) · Bekijk meer »

Context (taal)

De context is de totale omgeving waarin iets zijn betekenis krijgt.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Context (taal) · Bekijk meer »

Declinatie (taalkunde)

In de taalkunde is een declinatie of verbuiging het veranderen van de vorm van een woord (tenzij een werkwoord) om de grammaticale functies van dat woord in het zinsverband aan te duiden.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Declinatie (taalkunde) · Bekijk meer »

Deflexie (taalkunde)

Deflexie is een linguïstisch proces dat verbonden is aan inflecterende talen en leidt tot een geleidelijke afbraak van affixen die eerder inflecterende morfemen vertegenwoordigden, behorend bij een woord in een bepaalde context.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Deflexie (taalkunde) · Bekijk meer »

Dualis

De dualis (ook wel het tweevoud) is een vorm van naamwoorden of voornaamwoorden die naar zaken verwijzen die in tweetallen of paarsgewijs voorkomen, of van daarmee congruerende woorden en woordgroepen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Dualis · Bekijk meer »

Engels

Het Engels (English) is een Indo-Europese taal, die vanwege de nauwe verwantschap met talen als het Fries, (Neder-)Duits en Nederlands tot de West-Germaanse talen wordt gerekend.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Engels · Bekijk meer »

Ferdinand de Saussure

Ferdinand de Saussure (Genève, 26 november 1857 - Vufflens-le-Château, 22 februari 1913) was een Zwitserse taalwetenschapper die de basis legde voor de huidige taalkunde.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Ferdinand de Saussure · Bekijk meer »

Flexie (taalkunde)

meervoud; het enkelvoud is niet gemarkeerd. Flexie of inflexie is een morfologisch proces waarbij de vorm van een woord wordt aangepast aan zijn grammaticale functie in de zin of, in het geval van bijvoeglijke bepalingen aan het woord waarbij het hoort (→ congruentie).

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Flexie (taalkunde) · Bekijk meer »

Frans

Het Frans (français) is de meest gesproken Gallo-Romaanse taal.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Frans · Bekijk meer »

Grieks

Het Grieks (Ελληvικά) is een talenfamilie van de Indo-Europese talen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Grieks · Bekijk meer »

Latijn

Latijn (Lingua Latina) is een Italische taal die oorspronkelijk werd gesproken door de Latijnen, onder wie ook het bekendste Latijnse volk, de Romeinen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Latijn · Bekijk meer »

Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp of direct object is het zinsdeel waarop de werking van het werkwoord (het werkwoordelijk gezegde) rechtstreeks betrekking heeft; in sommige gevallen is het lijdend voorwerp het onmiddellijke resultaat van de door het werkwoordelijk gezegde omschreven handeling.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Lijdend voorwerp · Bekijk meer »

Naamval

Een naamval of casus is een middel waarmee de grammaticale functie van een lidwoord, naamwoord of voornaamwoordEr is onder taalkundigen echter geen consensus dat de verbogen vormen van persoonlijke voornaamwoorden tevens onder de noemer van naamval vallen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Naamval · Bekijk meer »

Nederlands

Het Nederlands is een West-Germaanse taal, de meest gebruikte taal in Nederland en België, de officiële taal van Suriname en een van de drie officiële talen van België.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Nederlands · Bekijk meer »

Nivellering (taalkunde)

Nivellering (Eng. morphological leveling) of gelijkschakeling is in de morfologie het verschijnsel dat de flexie van een woord – bijvoorbeeld een werkwoord of zelfstandig naamwoord – wordt veralgemeniseerd, dat wil zeggen dat het betreffende paradigma van verbogen vormen op grond van analogie wordt uitgebreid naar andere vergelijkbare gevallen waarvoor eerst een ander paradigma gold.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Nivellering (taalkunde) · Bekijk meer »

Oudengels

Eerste pagina van Beowulf Oudengels (ook wel bekend als Angelsaksisch of Ænglisc) is een vroege vorm van de Engelse taal die werd gesproken in delen van wat nu Engeland en Zuid-Schotland is, tussen het midden van de vijfde eeuw en het midden van de twaalfde eeuw.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Oudengels · Bekijk meer »

Renaissance

Rafael, ''De School van Athene'' De renaissance (letterlijk: wedergeboorte) is een periode in de Europese cultuurgeschiedenis die volgde op de middeleeuwen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Renaissance · Bekijk meer »

Spaans

Spaans (español) of Castiliaans (Spaans: castellano) is een Romaanse taal en, qua moedertaalsprekers, na het Mandarijn de meest gesproken taal ter wereld.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Spaans · Bekijk meer »

Stam (taalkunde)

In de taalkunde is een stam een woordvorm die de basis is voor alle door middel van flexie, samenstelling en afleiding daaruit gevormde woorden.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Stam (taalkunde) · Bekijk meer »

Suffix

Een suffix, achtervoegsel of uitgang is in alle niet-isolerende talen een affix dat achter de woordstam wordt geplaatst.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Suffix · Bekijk meer »

Suppletie (taalkunde)

Suppletie is in de taalkunde het verschijnsel dat binnen hetzelfde paradigma (meestal is dit een verbuiging of vervoeging) de verschillende vormen niet etymologisch verwant zijn.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Suppletie (taalkunde) · Bekijk meer »

Syncretisme (taalkunde)

In de linguïstiek verwijst de term syncretisme naar het versmelten van talige verschijningsvormen van veelal morfologische aard ofwel deflexie, in combinatie met het verdwijnen van de ermee corresponderende, afzonderlijke functie.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Syncretisme (taalkunde) · Bekijk meer »

Syntaxis (taalkunde)

Syntaxis (van het Oudgriekse συν- syn-, "samen", en τάξις táxis, "regeling"), ook vaak zinsleer genoemd, is een deelgebied binnen de theoretische taalkunde dat in ruime zin de studie omvat van alles wat met de opbouw en structuur van zinsdelen en zinnen te maken heeft, ofwel van de zinsbouw.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Syntaxis (taalkunde) · Bekijk meer »

Synthetische taal

Een synthetische taal is in de morfologische taaltypologie strikt genomen elke taal waarin morfemen voorkomen, maar over het algemeen wordt de term "synthetisch" alleen gebruikt voor talen waarin de morfemen ook als porte-manteaumorfemen kunnen voorkomen, dat wil zeggen meer dan één betekenis kunnen hebben.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Synthetische taal · Bekijk meer »

Taalkunde

Taalkunde, ook wel taalwetenschap of linguïstiek, is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke talen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Taalkunde · Bekijk meer »

Taaltypologie

Taaltypologie is in de systematische taalkunde de overkoepelende term voor de studie van alles wat te maken heeft met de overeenkomsten en verschillen tussen talen onderling en taalfamilies.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Taaltypologie · Bekijk meer »

Vergelijkende taalkunde

De vergelijkende taalkunde of vergelijkende taalwetenschap is een tak van de taalkunde die zich primair ten doel stelt binnen een bepaalde taalfamilie de verschillen en overeenkomsten tussen de leden te ontdekken en te bestuderen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Vergelijkende taalkunde · Bekijk meer »

Vertaalequivalent

Een vertaalequivalent is in de semantiek een woord of woordgroep in een bepaalde taal die naar precies hetzelfde concept verwijst als een ander woord of woordgroep in een andere taal.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Vertaalequivalent · Bekijk meer »

Vervoeging

Vervoeging of conjugatie is het veranderen van de vorm van een werkwoord om de tijd, persoon, genus, modus of aspect aan te geven.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Vervoeging · Bekijk meer »

Werkwoord

Het werkwoord (Latijn: verbum) is een woordsoort die in bijna alle talen van de wereld samen met het subject (onderwerp) en eventueel een of meer objecten (voorwerpen) de basis vormt van een zin.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Werkwoord · Bekijk meer »

Woord

Een woord is het kleinste zelfstandig gebruikte taalelement, dat in de spreektaal is opgebouwd uit klanken en in de geschreven taal uit letters.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Woord · Bekijk meer »

Zelfstandig naamwoord

Het zelfstandig naamwoord (Romaanse term: nomen of substantief, afkorting znw.) is de woordsoort die wordt gebruikt om in een uitspraak de personen of zaken aan te duiden waar de uitspraak betrekking op heeft, in talen waarin zulke aanduidingen een aparte lexicale categorie (woordsoort) vormen.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Zelfstandig naamwoord · Bekijk meer »

Zin (taalkunde)

Een zin is een verzameling woorden die in de juiste volgorde een complete en begrijpelijke tekst opleveren.

Nieuw!!: Paradigma (taalkunde) en Zin (taalkunde) · Bekijk meer »

Richt hier:

Woordparadigma.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »