Logo
Unionpedia
Communicatie
Ontdek het op Google Play
Nieuw! Download Unionpedia op je Android™ toestel!
Downloaden
Snellere toegang dan browser!
 

Paleocene-Eocene Thermal Maximum

Index Paleocene-Eocene Thermal Maximum

middelen van gegevens. Het Paleocene-Eocene Thermal Maximum (PETM, Engels voor: temperatuursmaximum op de overgang Paleoceen-Eoceen), ook wel Eocene Thermal Maximum 1 (ETM1) is een grote, snelle en kortstondige wereldwijde klimaatverandering die 55,8 miljoen jaar geleden plaatsvond.

107 relaties: Aarde (planeet), Aardoppervlak, Adaptieve radiatie, Anoxisch, Antarctica, Atlantische Oceaan, Atmosferische circulatie, Azolla event, Barium, Benthos, Biomassa, Bioturbatie, Boorkern, Breedtegraad, Broeikaseffect, Broeikasgas, Buitenaards, Calciet, Calcium, Carbonaat, Celsius, Cerrejón-formatie, Coördinatieverbinding, Coccolithoforen, Continentaal plat, Datering, Deltawaarde, Deuterium, Diepzee, Dinoflagellaten, Dwergvorming, Emiliania huxleyi, Engels, Eoceen, Eocene Climatic Optimum, Erosie, Eustasie, Excentriciteit (astronomie), Flux (wis- en natuurkunde), Foraminifera, Fossiele brandstof, Fotische zone, Fotosynthese, Gashydraat, Gemiddelde, Geochemie, Geological Society, Grande coupure, Grote Oceaan, Helium-3, ..., IJskap, Inslagkrater, Insolatie, Iridium (element), Isotoop, Klimaatverandering, Komeet, Koolstof, Koolstofdioxide, Koolstofkringloop, Koraal (zoölogie), Krijt-Paleogeengrens, Landengte van Panama, Lomonosovrug, Lysocline, Magma (gesteente), Magnesium, Magnetisme, Marien, Massa-extinctie, Methaan, Micro-organisme, Milanković-parameters, Nature, Neerslag (atmosfeer), Nicholas Shackleton, Noordelijke IJszee, Ocean Drilling Program, Oplossing (scheikunde), Orde (biologie), Organische stof, Oxidatie, Paleoceen, Palynomorf, PH, Plankton, Reliëf (landschap), Saliniteit, Science, Sediment, Sedimentatie, Soortvorming, Straat Drake, Terugkoppeling, Thermische uitzetting, Turf (brandstof), Uitsterven, Veen (grondsoort), Verdamping, Verzuring, Waterstofbrug, Westenwinddrift, Zeeniveau, Zeestroom, Zonnewind, Zoogdieren, Zuid-Amerika. Uitbreiden index (57 meer) »

Aarde (planeet)

De Aarde is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van het zonnestelsel.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Aarde (planeet) · Bekijk meer »

Aardoppervlak

Wereldkaart door Pieter van der Aa, begin 18e eeuw. Geologische kaart van de aarde Het aardoppervlak is het grensvlak tussen de vaste aardkorst, samen met het erop gelegen water, en de atmosfeer.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Aardoppervlak · Bekijk meer »

Adaptieve radiatie

Adaptieve radiatie is een vorm van evolutie waarbij soortvorming uit een gemeenschappelijke voorouder optreedt door adaptatie aan verschillende ecologische niches.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Adaptieve radiatie · Bekijk meer »

Anoxisch

Anoxisch is zonder zuurstof.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Anoxisch · Bekijk meer »

Antarctica

Antarctica is het continent rond de zuidpool van de Aarde.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Antarctica · Bekijk meer »

Atlantische Oceaan

De Atlantische Oceaan is de oceaan die de continenten Afrika en Europa in het oosten scheidt van de continenten Noord- en Zuid-Amerika in het westen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Atlantische Oceaan · Bekijk meer »

Atmosferische circulatie

atmosfeer De atmosferische circulatie of algemene circulatie is in de meteorologie de verplaatsing op grote schaal van lucht in de atmosfeer.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Atmosferische circulatie · Bekijk meer »

Azolla event

grote kroosvaren (''Azolla filiculoides''). De massale groei van verwante planten in het Eoceen kan voor wereldwijde afkoeling van het klimaat gezorgd hebben. Het Azolla event (Azolla is de botanische naam van een geslacht van varens van het zoete water, waartoe ook de grote kroosvaren behoort; event is Engels voor "gebeurtenis") was een massale opbloei van watervarens in de Arctische Oceaan rond 49 Ma (miljoen jaar geleden), tijdens het tijdperk Eoceen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Azolla event · Bekijk meer »

Barium

Barium is een scheikundig element met symbool Ba en atoomnummer 56.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Barium · Bekijk meer »

Benthos

''Diastylis bradyi'', een zeekomma, valt onder de macrobenthos en de endobenthos. Benthos (bijvoeglijk naamwoord: benthisch) is een begrip uit de biologie.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Benthos · Bekijk meer »

Biomassa

Berg houtsnippers Biomassa is stof van organische oorsprong, geproduceerd door organismen, waaronder planten en dieren.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Biomassa · Bekijk meer »

Bioturbatie

Wormen veroorzaken bioturbatie. Bioturbatie is in de bodemkunde, sedimentologie, limnologie en oceanografie het door elkaar werken en verplaatsen van sediment door organismen (zowel planten als dieren).

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Bioturbatie · Bekijk meer »

Boorkern

Een aantal boorkernen uit vast gesteente Een aantal overlangs doorgesneden boorkernen uit ongeconsolideerd sediment Een boorkern is een stuk gesteente dat naar boven wordt gehaald bij een boring in de ondergrond.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Boorkern · Bekijk meer »

Breedtegraad

radii. De breedtegraad of latitude is samen met de lengtegraad een geografische positieaanduiding.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Breedtegraad · Bekijk meer »

Broeikaseffect

first3.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Broeikaseffect · Bekijk meer »

Broeikasgas

Hoge-resolutie-infraroodspectrum van het broeikasgas methaan (CH4) in de gastoestand Infraroodabsorptiespectrum van methaan (CH4) Gemiddelde methaanconcentratie in de troposfeer 2006–2009 Broeikasgassen zijn gassen in de atmosfeer van de Aarde of een andere planeet met het vermogen om warmtestraling te absorberen en geleidelijk in alle richtingen weer af te geven.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Broeikasgas · Bekijk meer »

Buitenaards

Mars Buitenaards of extraterrestrisch is een woord dat gebruikt wordt om alle materie die niet van de Aarde afkomstig is te omschrijven.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Buitenaards · Bekijk meer »

Calciet

Het mineraal calciet (ook wel kalkspaat) bestaat voornamelijk uit het zout calciumcarbonaat (CaCO3) en is een van de meest voorkomende mineralen in de aardkorst.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Calciet · Bekijk meer »

Calcium

Calcium is een scheikundig element met symbool Ca en atoomnummer 20.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Calcium · Bekijk meer »

Carbonaat

Structuurformule van het carbonaatanion. Een carbonaat is een (polyatomisch) anion van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO32−.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Carbonaat · Bekijk meer »

Celsius

Celsius' ontwerp Celsius (eerder centigrade genoemd in onder meer het Engels en Frans) is een temperatuurschaal vernoemd naar de Zweedse astronoom Anders Celsius (1701-1744), die een eerste versie van deze schaal (met en verwisseld) voorstelde in 1742.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Celsius · Bekijk meer »

Cerrejón-formatie

De Cerrejón-formatie werd afgezet in een periode waarin de globale temperatuur sterk steeg (van 8 naar 10 graden warmer dan tegenwoordig). Het Paleocene-Eocene Thermal Maximum ('''PETM''') is duidelijk te zien. ''Arecidae'' ''Salvinia'' ''Zingiberales'' De Cerrejón-formatie is een geologische formatie in Colombia.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Cerrejón-formatie · Bekijk meer »

Coördinatieverbinding

''cis''-diamminedichloroplatina(II), een coördinatieverbinding van platina. Het complex tetramminekoper(II)sulfaat heeft een typische azuurblauwe kleur. Coördinatieverbindingen of (metaal)complexen zijn chemische verbindingen die bestaan uit een of meer overgangsmetalen en een of meer liganden.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Coördinatieverbinding · Bekijk meer »

Coccolithoforen

Coccolithoforen (ook wel coccolithoforiden) zijn eencellige algen binnen de klasse Prymnesiophyceae, die behoren tot de Haptophyta.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Coccolithoforen · Bekijk meer »

Continentaal plat

Overzicht van de overgang tussen continent en oceaan: A.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Continentaal plat · Bekijk meer »

Datering

De datering of ouderdomsbepaling van vondsten is zowel in de archeologie, de geologie als de paleontologie een belangrijk probleem.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Datering · Bekijk meer »

Deltawaarde

Een deltawaarde is in de isotopengeochemie een maat voor de concentratie van een bepaalde isotoop van een element.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Deltawaarde · Bekijk meer »

Deuterium

Deuterium of 2H (occasioneel waterstof-2 genoemd) is een stabiele isotoop van waterstof met in de atoomkern een proton en een neutron.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Deuterium · Bekijk meer »

Diepzee

Diepzeezones De diepzee is het deel van de oceanen dieper dan circa 500 tot 1000 meter.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Diepzee · Bekijk meer »

Dinoflagellaten

De dinoflagellaten (wetenschappelijke naam Dinophyta of Dinoflagellata) vormen een grote groep protisten, die behoren tot het rijk van de Alveolata in de supergroep van de Chromalveolata.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Dinoflagellaten · Bekijk meer »

Dwergvorming

Het skelet van een Siciliaanse dwergolifant, een uitgestorven soort, gevonden op Kreta Een paartje eilandvossen Laaglandanoa Dwergvorming (insular dwarfism) is een verschijnsel in de biologie waarbij een soort in de evolutie kleiner van stuk wordt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Dwergvorming · Bekijk meer »

Emiliania huxleyi

Emiliania huxleyi is een eencellige alg die behoort tot de coccolithoforen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Emiliania huxleyi · Bekijk meer »

Engels

Het Engels (English) is een Indo-Europese taal, die vanwege de nauwe verwantschap met talen als het Fries, (Neder-)Duits en Nederlands tot de West-Germaanse talen wordt gerekend.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Engels · Bekijk meer »

Eoceen

Het Eoceen (Oudgrieks: ἠώς (ḗōs).

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Eoceen · Bekijk meer »

Eocene Climatic Optimum

Het Eocene Climatic Optimum (Engels voor klimaatoptimum in het Eoceen) was een periode van ongeveer 56 tot 46 Ma (miljoen jaar geleden) waarin het wereldwijde klimaat zeer warm was.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Eocene Climatic Optimum · Bekijk meer »

Erosie

Erosie Erosie is het proces van slijtage van een vast oppervlak waarbij materiaal wordt verplaatst of geheel verdwijnt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Erosie · Bekijk meer »

Eustasie

de verandering van het zeeniveau sinds het Cambrium Eustasie is de verandering van het absolute wereldwijde zeeniveau langs de geologische tijdschaal.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Eustasie · Bekijk meer »

Excentriciteit (astronomie)

Voorbeelden van banen met verschillende excentriciteit Als de omloopbaan van een hemellichaam afwijkt van de cirkel, wordt deze excentrisch genoemd.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Excentriciteit (astronomie) · Bekijk meer »

Flux (wis- en natuurkunde)

Flux is een term die in de wiskunde en de natuurkunde wordt gebruikt, maar niet altijd in dezelfde betekenis.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Flux (wis- en natuurkunde) · Bekijk meer »

Foraminifera

Foraminifera, Granuloreticulosa of foraminiferen (of populair Anglo-Amerikaans: forams) zijn eukaryote eencelligen met een uitwendig kalkskelet, dat meestal is opgebouwd uit kamers.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Foraminifera · Bekijk meer »

Fossiele brandstof

Steenkool, een fossiele brandstof. Fossiele brandstoffen zijn koolstofhoudende verbindingen, die onder hoge druk en temperatuur gedurende miljoenen jaren in de aardkorst zijn gevormd, uit resten van plantaardig en dierlijk leven, vooral in het carboon, maar ook in andere geologische tijdperken.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Fossiele brandstof · Bekijk meer »

Fotische zone

Licht dringt in water door. De fotische zone (ook wel eufotische zone of epipelagische zone) is de bovenste zone van de waterkolom in een meer of oceaan, waar genoeg zonlicht doordringt voor fotosynthese.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Fotische zone · Bekijk meer »

Fotosynthese

Fotosyntheseformule Fotosynthese (ook: koolstofdioxide-, koolzuur- of koolstofassimilatie) is een vorm van biosynthese, waarbij energie uit zonlicht wordt gebruikt om gasvormig koolstofdioxide om te zetten in de vaste stof glucose.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Fotosynthese · Bekijk meer »

Gashydraat

Gashydraat in sediment. Gashydraat met structuur. Gashydraat is een verbinding van water rond het vriespunt (of ijs) en een gas, dat in de moleculaire holtes van het water zit opgesloten.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Gashydraat · Bekijk meer »

Gemiddelde

Bij rekenen en in de wiskunde is het gemiddelde of de gemiddelde waarde een begrip dat veelvuldig voorkomt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Gemiddelde · Bekijk meer »

Geochemie

Geochemie is de natuurwetenschap die principes uit de scheikunde gebruikt om de mechanismen achter grote geologische systemen zoals de aardkorst en oceanen te verklaren.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Geochemie · Bekijk meer »

Geological Society

Geological Society of London Piccadilly Burlington House, 1873 De Geological Society of London of kortweg de Geological Society is een academisch genootschap gevestigd in Londen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Geological Society · Bekijk meer »

Grande coupure

De grande coupure (Frans voor grote scheiding), eind-Eocene massa-extinctie, Eoceen-Oligoceen-massa-extinctie of de M21-event is een plotselinge verandering van de fauna van Europa rond 33,5 miljoen jaar geleden (Ma), op de overgang tussen de tijdperken Eoceen en Oligoceen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Grande coupure · Bekijk meer »

Grote Oceaan

Reliëf van de oceaanbodem, westkant Reliëf van de oceaanbodem, oostkant In de buurt van Nieuw-Zeeland neemt de oceaanbodem grillige vormen aan De Grote Oceaan of Stille Oceaan (informeel: Stille Zuidzee, soms ook Pacifische Oceaan) is een oceaan die ligt tussen Oost-Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Australië.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Grote Oceaan · Bekijk meer »

Helium-3

Helium-3 of 3He is een stabiele isotoop van helium, een edelgas.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Helium-3 · Bekijk meer »

IJskap

Satellietopname van de Antarctische ijskap. Een ijskap is een koepelvormige, aaneengesloten ijsmassa van grote omvang.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en IJskap · Bekijk meer »

Inslagkrater

Tycho, gesitueerd in de zuidelijke hooglanden van de Maan Een inslagkrater (of inslagbekken) is een krater (een komvormige of ringvormige landschapsvorm) die in de bodem van een hemellichaam achterblijft na de inslag van een ander hemellichaam.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Inslagkrater · Bekijk meer »

Insolatie

Insolatie (van het Latijnse woord insolare, blootstellen aan de zon) is de totale hoeveelheid zonnestraling die een bepaald gebied over een bepaalde periode van tijd ontvangt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Insolatie · Bekijk meer »

Iridium (element)

Iridiumfolie Iridium is een scheikundig element met symbool Ir en atoomnummer 77.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Iridium (element) · Bekijk meer »

Isotoop

Fragment van een isotopenkaart. Isotopen staan op diagonale lijnen van linksboven naar rechtsonder, instabiele nucliden zijn weergegeven met een lichte achtergrond en een gekleurde pijlpunt die de richting van het verval aangeeft. Isotopen zijn atomen van hetzelfde chemische element, en dus met hetzelfde aantal protonen, waarin de aantallen neutronen in de atoomkern verschillend zijn.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Isotoop · Bekijk meer »

Klimaatverandering

hier. Klimaatverandering is in brede zin elke verandering in weer of klimaat over een lange periode in de geschiedenis van de Aarde.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Klimaatverandering · Bekijk meer »

Komeet

Komeet Hale-Bopp op 29 maart 1997 gefotografeerd boven Pazin, Kroatië Schmidt telescoop, belichtingstijd 1 minuut. Uit de foto valt af te leiden dat de zon zich rechtsonder bevindt (want de plasmastaart wijst van de zon af) en dat de komeet zich naar links beweegt (want de stofstaart blijft achter). Kometen zijn relatief kleine hemellichamen die in een vaak langgerekte elliptische baan rond een ster draaien en uit ijs, gas en stof bestaan ("vuile sneeuwballen").

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Komeet · Bekijk meer »

Koolstof

Koolstof (Latijn: carbonium) is een scheikundig element met symbool C en atoomnummer 6.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Koolstof · Bekijk meer »

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide, kooldioxide, ook koolzuurgas, in de 19e eeuw ook koolstofzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Koolstofdioxide · Bekijk meer »

Koolstofkringloop

Koolstofkringloop. De zwarte getallen tonen hoeveel miljarden tonnen koolstof (GtC) in de verschillende opslagplaatsen aanwezig zijn. De paarse getallen tonen hoeveel koolstof tussen de verschillende opslagplaatsen per jaar uitgewisseld wordt. N.B.:Vegetatie omvat alle organismen. De koolstofkringloop is de bekendste biogeochemische kringloop en beschrijft alle processen waarmee het element koolstof door het systeem Aarde circuleert.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Koolstofkringloop · Bekijk meer »

Koraal (zoölogie)

Koraal is een verzamelnaam voor zeedieren van de klasse Anthozoa (bloemdieren).

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Koraal (zoölogie) · Bekijk meer »

Krijt-Paleogeengrens

Artistieke impressie van de inslag van een grote meteoriet aan het einde van het Krijt De Krijt-Paleogeengrens (ook wel Krijt-Tertiairgrens, afgekort K-Pg-grens of K-T-grens; in het Engels: K-T Boundary) is de overgang tussen de geologische tijdperken Krijt (K) en Paleogeen (Pg).

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Krijt-Paleogeengrens · Bekijk meer »

Landengte van Panama

Landengte van Panama De Landengte van Panama, ook bekend als de Landengte van Darién, is de landengte, begrensd door de Caribische Zee in het noorden en de Grote Oceaan in het zuiden, die de verbinding vormt tussen de werelddelen Noord-Amerika en Zuid-Amerika.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Landengte van Panama · Bekijk meer »

Lomonosovrug

Bathymetrische kaart van de Noordelijke IJszee. De Lomonosovrug loopt over de Noordpool. De Lomonosovrug (Engels: Lomonosov Ridge, Russisch: Хребет Ломоносова; Chrebet Lomonosova) is een onderzeese rug (rif) in de Noordelijke IJszee.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Lomonosovrug · Bekijk meer »

Lysocline

De lysocline is een term uit de geologie, geochemie en mariene biologie voor de diepte in de oceanen waaronder de oplossingssnelheid van calciet flink toeneemt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Lysocline · Bekijk meer »

Magma (gesteente)

Vesuvius in 1774. Olieverf door de Duitse landschapsschilder Jakob Philipp Hackert (1737-1807). Magma is het vloeibare gesteente dat zich onder het aardoppervlak of het oppervlak van een andere aardse planeet bevindt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Magma (gesteente) · Bekijk meer »

Magnesium

Magnesium is een scheikundig element met symbool Mg en atoomnummer 12.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Magnesium · Bekijk meer »

Magnetisme

Visualisatie van een magnetisch veld, gegenereerd door een magneet, met behulp van ijzervijlsel Ferrovloeistof in een magnetisch veld Magnetisme is een natuurkundig verschijnsel dat zich uit in krachtwerking tussen magneten of andere gemagnetiseerde of magnetiseerbare voorwerpen, en een krachtwerking heeft op bewegende elektrische ladingen, zoals in stroomvoerende leidingen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Magnetisme · Bekijk meer »

Marien

Marien, een bijvoeglijk naamwoord afgeleid van het Latijnse mare, zee, is een term uit de geologie en de biologie.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Marien · Bekijk meer »

Massa-extinctie

Ma tot heden). De gele pijltjes geven de vijf grote massa-extincties aan, blauwe pijltjes "gewone" extincties. Een massa-extinctie of massa-uitsterving is het wereldwijd massaal uitsterven van vele soorten organismen in een relatief korte tijdsduur.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Massa-extinctie · Bekijk meer »

Methaan

Methaan (CH4) is de eenvoudigste koolwaterstof en behoort tot de groep der alkanen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Methaan · Bekijk meer »

Micro-organisme

Een cluster van'' Escherichia coli'' bacteriën 10.000x vergroot. SEM-foto van ''Staphylococcus aureus'', ca. 10.000x vergroot; een voorbeeld van een micro-organisme. Een micro-organisme (ook wel: microbe) is een organisme dat te klein is om met het blote oog gezien te worden.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Micro-organisme · Bekijk meer »

Milanković-parameters

De Milanković-parameters Cirkelvormige baan Elliptische baan met excentriciteit 0,5 Variatie in de glooiingshoek van de aardas 22,1-24,5° Precessiebeweging De Milanković-parameters, ook: Milankovitch-parameters, zijn astronomische grootheden die cyclische variaties veroorzaken.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Milanković-parameters · Bekijk meer »

Nature

Nature (Engels voor 'natuur') is een gerenommeerd, Brits wetenschappelijk tijdschrift dat wekelijks verschijnt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Nature · Bekijk meer »

Neerslag (atmosfeer)

Neerslag is een verzameling waterdeeltjes die uit een wolk of een groep van wolken valt en het aardoppervlak bereikt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Neerslag (atmosfeer) · Bekijk meer »

Nicholas Shackleton

Nicholas John Shackleton (Londen, 23 juni 1937 — Cambridge, 24 januari 2006) was een Britse geoloog en klimatoloog gespecialiseerd in het klimaat in het Kwartair.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Nicholas Shackleton · Bekijk meer »

Noordelijke IJszee

Reliëfkaart van de Noordelijke IJszee Bathymetrische kaart van de Noordelijke IJszee Op deze kaart wordt de grens van de poolregio aangegeven met een rode lijn. Het gebied ten noorden van deze lijn heeft een gemiddelde temperatuur die beneden de 10 graden Celsius ligt in de warmste maand. De Noordelijke IJszee (in vertalingen uit het Engels ook wel Arctische Oceaan genoemd) is een oceaan ten noorden van de continenten Eurazië en Noord-Amerika waarin het grote ijsveld van de Noordpool (Arctica) ligt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Noordelijke IJszee · Bekijk meer »

Ocean Drilling Program

Het Ocean Drilling Program (ODP) was een internationaal samenwerkingsverband om de samenstelling en structuur van de oceaanbodem wereldwijd te ontdekken en bestuderen van 1985 tot 2003.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Ocean Drilling Program · Bekijk meer »

Oplossing (scheikunde)

Zout oplossen in water Een oplossing is een homogeen mengsel van twee of meer moleculair verdeelde stoffen, waarbij een van de stoffen - het oplosmiddel - in veel grotere hoeveelheden aanwezig is dan de andere - de opgeloste stoffen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Oplossing (scheikunde) · Bekijk meer »

Orde (biologie)

In de taxonomie, de indelingsleer van de biologie, is een orde een van de taxonomische rangen in de indeling of ook een taxon in die rang.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Orde (biologie) · Bekijk meer »

Organische stof

Organische stof is afgestorven organisch materiaal op en in de bodem, en is onderhevig aan biologische verteringsprocessen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Organische stof · Bekijk meer »

Oxidatie

fluor vormen een ionbinding door middel van een redoxreactie. Natrium staat zijn buitenste elektron af aan het fluoratoom. Het natrium wordt geoxideerd en het fluor wordt gereduceerd. Oxidatie is het scheikundige proces waarbij een stof (de reductor) elektronen afstaat aan een andere stof (de oxidator).

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Oxidatie · Bekijk meer »

Paleoceen

Het Paleoceen (Oudgrieks: παλαιός (palaiós).

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Paleoceen · Bekijk meer »

Palynomorf

Een palynomorf is in de geologie een deeltje organisch materiaal met een grootte van 5 tot 500 micrometer (μm).

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Palynomorf · Bekijk meer »

PH

De pH is een maat voor de zuurgraad (ook wel zuurtegraad) van een waterige oplossing.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en PH · Bekijk meer »

Plankton

''Tomopteris'', een voorbeeld van zoöplankton Lichtend plankton Plankton is een verzamelnaam voor micro-organismen die voornamelijk zwevend in het water leven, en zodoende voor hun (passieve) verplaatsing vooral afhankelijk zijn van de heersende stromingen, in tegenstelling tot nekton, dat zichzelf actief kan verplaatsen, onafhankelijk van de stromingen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Plankton · Bekijk meer »

Reliëf (landschap)

Reliëfkaart van de aarde Het reliëf is in de aardrijkskunde het geheel van hoogtes en laagtes in het landschap, dat samen de verticale dimensie van het landschap vormt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Reliëf (landschap) · Bekijk meer »

Saliniteit

Het jaarlijks gemiddelde van de saliniteit van oppervlaktewater in de oceanen. Saliniteit (Latijn: salinitas, van sal, zout) is het zoutgehalte van het water in een meer, zee, oceaan of in een bodem.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Saliniteit · Bekijk meer »

Science

Science is een van de meest gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften ter wereld.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Science · Bekijk meer »

Sediment

Rhône naar het Meer van Genève Sediment of afzetting is door wind, water en/of ijs getransporteerd materiaal.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Sediment · Bekijk meer »

Sedimentatie

Een rivier snijdt zijn eigen, eerder afgezette, horizontaal gelaagde lagen grind in. De lagen demonstreren het principe van oorspronkelijke horizontaliteit. Sedimentatie, afzetting of accumulatie is het bezinken en ophopen van sedimenten, waarbij sedimentair gesteente ontstaat.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Sedimentatie · Bekijk meer »

Soortvorming

De vier vormen van soortvorming: Allopatrische soortvorming, peripatrische soortvorming, parapatrische soortvorming en sympatrische soortvorming. Soortvorming of speciatie is het ontstaan van nieuwe (biologische) soorten uit populaties van bestaande soorten.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Soortvorming · Bekijk meer »

Straat Drake

De Straat Drake (Spaans: Mar de Hoces --) is een zeestraat tussen de zuidpunt van Zuid-Amerika, Kaap Hoorn en Antarctica.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Straat Drake · Bekijk meer »

Terugkoppeling

Terugkoppeling Terugkoppeling of feedback is een proces waarbij de uitkomst van een bewerking, van een proces aan de invoer wordt teruggevoerd.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Terugkoppeling · Bekijk meer »

Thermische uitzetting

Bol en ring van 's Gravesande. Na verhitting is de bol zodanig uitgezet dat deze niet meer door de ring past en erop blijft liggen. Als de bol afkoelt, krimpt deze, en op een gegeven moment valt de bol door de ring. Uitzettingsvoeg in een brug Thermische uitzetting of thermische expansie is het uitzetten (of anderszins van vorm veranderen) van materialen onder invloed van een stijging van de temperatuur.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Thermische uitzetting · Bekijk meer »

Turf (brandstof)

Turfvuur Natte turven Kruiwagen met gedroogde turven oorlogsomstandigheden, 1918 Legakker Koekplank, met een op de schouder te dragen mand met turven, en daaronder een hofnar Turf is gedroogd veen dat als brandstof kan worden gebruikt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Turf (brandstof) · Bekijk meer »

Uitsterven

Jura. Tekening uit Meyers Konversations-Lexikon (1885-1890). In de biogeografie is uitsterven het eindigen van het bestaan van een soort of een andere taxonomische groep.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Uitsterven · Bekijk meer »

Veen (grondsoort)

Afgestoken veenlaag Hoge Venen, België Veenvormend moerasbos in Polen Veenlens in de Grote Geule, België Turfwinning in Drents hoogveengebied in 1942 Veengrond is een grondsoort, die is opgebouwd uit gehumificeerd plantaardig materiaal.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Veen (grondsoort) · Bekijk meer »

Verdamping

Verdamping van water Verdamping (evaporatie) is in de natuurkunde de faseovergang van vloeistofmoleculen aan een oppervlak naar de gasfase.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Verdamping · Bekijk meer »

Verzuring

Het effect van zure regen op naaldbomen in Tsjechië Zwaveluitstoot uit een kolencentrale Door zuur aangetaste kalksteen Verzuring betekent letterlijk 'het zuurder worden van iets' en wordt gebruikt in het kader van milieuvervuiling.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Verzuring · Bekijk meer »

Waterstofbrug

Waterstofbruggen in water(aangegeven met zwarte streepjes) Een waterstofbrug is een polaire, niet-covalente binding tussen een elektronenpaar op een sterk elektronegatief atoom (zuurstof, stikstof of fluor) en een naburig waterstofatoom, gebonden aan een ander sterk elektronegatief atoom.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Waterstofbrug · Bekijk meer »

Westenwinddrift

Atlantische en de Grote Oceaan. De westenwinddrift, ook Antarctische ringoceaan en Antarctische circumpolaire stroom, (Engels: Antarctic Circumpolar Current, afgekort ACC) is een zeestroom in de Zuidelijke Oceaan die oostwaarts om het continent Antarctica loopt.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Westenwinddrift · Bekijk meer »

Zeeniveau

cm Het zeeniveau is de gemiddelde hoogte van de zeespiegel (het vlak van de zee), als alle variaties die het gevolg zijn van de getijden worden weggemiddeld.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Zeeniveau · Bekijk meer »

Zeestroom

De belangrijkste zeestromingen. In werkelijkheid zijn deze complexer en veranderlijker dan deze vectoren suggereren Uitgesproken witte lijnen duiden de belangrijkste zeestromingen van de wereld aan Zeestromen zijn continue bewegingen van het oceaanwater, voor het grootste deel veroorzaakt door de energie van de zon.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Zeestroom · Bekijk meer »

Zonnewind

plasma in de zonnewind de interstellaire ruimte ontmoet wordt heliopauze genoemd. De zonnewind is een stroom van geladen deeltjes die ontsnapt van het oppervlak van de Zon.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Zonnewind · Bekijk meer »

Zoogdieren

Zoogdieren (Mammalia) vormen een klasse van warmbloedige, meestal levendbarende gewervelde dieren die hun jongen zogen: de moederdieren produceren melk en voeden hiermee hun jongen.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Zoogdieren · Bekijk meer »

Zuid-Amerika

Zuid-Amerika is een continent op het zuidelijk halfrond, ten zuiden van Noord-Amerika en ten noorden van Antarctica.

Nieuw!!: Paleocene-Eocene Thermal Maximum en Zuid-Amerika · Bekijk meer »

Richt hier:

PETM, Paleocene–Eocene Thermal Maximum.

UitgaandeInkomende
Hey! We zijn op Facebook nu! »