We werken aan het herstellen van de Unionpedia-app in de Google Play Store
UitgaandeInkomende
🌟We hebben ons ontwerp vereenvoudigd voor betere navigatie!
Instagram Facebook X LinkedIn

Geschiedenis van Nederland

Index Geschiedenis van Nederland

De geschiedenis van Nederland is het verhaal van het gebied van het huidige Nederland.

Inhoudsopgave

  1. 820 relaties: Aambeeld (gereedschap), Aanhouding bij Goejanverwellesluis, Aanslagen op 11 september 2001, Aardappeloproer (1917), Abolitionisme (slavernij), Adel, Adelbert van Egmond, Afwatering, Ahrensburgcultuur, Aken (stad), Akte van Seclusie, Alanen, Alemannen, Alexander Farnese, Algemeen kiesrecht, Alkmaar, Allegorie (beeldende kunst), Almere (meer), Ambacht (handwerk), Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog, Amsterdamsche Wisselbank, Amsterdamse effectenbeurs, Anabaptisme, Andrew Marvell, Animisme (religie), Anti-kernenergiebeweging, Anti-Revolutionaire Partij, Antiparlementarisme, Antoni van Leeuwenhoek, Antwerpen (stad), Appelscha, Aprilbeweging, Arbeidsvoorwaarde, Archeologie, Archeologische cultuur, Aristocratie, Arras, Artefact (archeologie), Augusteïsche periode, Augustus (keizer), Autarkie, Auto, Baggerbeugel, Bandkeramische cultuur, Barrièretraktaat, Bartolomé de las Casas, Bataafse Opstand, Bataafse Republiek, Bataafse Revolutie, Bataven, ... Uitbreiden index (770 meer) »

Aambeeld (gereedschap)

Demonstratie ijzer bewerken op een aambeeld bij de klassieke schepenbeurs in Enkhuizen. Een aambeeld (of aanbeeld) is een zwaar uitgevoerd metalen (gietstaal, staal) blok op een voetstuk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Aambeeld (gereedschap)

Aanhouding bij Goejanverwellesluis

De daadwerkelijke aanhouding van prinses Wilhelmina in de Vlist (ets van Matthias de Sallieth naar Karel la Fargue) Cornelis Johan de Lange van Wijngaarden De aankomst van prinses Wilhelmina bij Goejanverwellesluis getekend door Dirk Johannes van Vreumingen (1818-1897) Onderhoud met Wilhelmina van Pruisen aan de Goejanverwelle Sluis Goejanverwellesluis in 1958 De aanhouding bij Goejanverwellesluis is een gebeurtenis die plaatsvond op 28 juni 1787.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Aanhouding bij Goejanverwellesluis

Aanslagen op 11 september 2001

Het World Trade Center, kort na het instorten van de tweede toren De aanslagen op 11 september 2001, naar de Amerikaanse datumnotatie (maand/dag) vaak aangeduid als 9/11 (Engels: nine-eleven), omvatten een viertal terroristische aanslagen die op de ochtend van dinsdag 11 september 2001 door middel van gekaapte passagiersvliegtuigen in het noordoosten van de Verenigde Staten werden uitgevoerd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Aanslagen op 11 september 2001

Aardappeloproer (1917)

Politie achtervolgt plunderaars op een van de Oostelijke Eilanden. Het Aardappeloproer duurde van 28 juni tot 5 juli 1917 en was een Amsterdamse volksopstand tegen de voedselschaarste tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Aardappeloproer (1917)

Abolitionisme (slavernij)

Lord Grenville uit 1807 over de slavenhandel Abolitionisme is het streven naar afschaffing van de slavernij.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Abolitionisme (slavernij)

Adel

Elke adellijke familie heeft een eigen wapenschild, in vele gevallen ook een devies en in de middeleeuwen soms een wapenkreet. Hier het wapenschild van de vorsten van Schwarzenberg Monarchen gebruikten orden om de adel aan zich te binden, hertog Ferdinand van Brunswick-Wolfenbüttel (1721-1792), draagt hier de Orde van de Kousenband Vele dames van adel hadden het voorrecht hofdame te worden De monarch staat in de meeste landen boven de adel; hier Alexander III van Rusland Hogerhuis in Londen, de enige plek waar de Britse adel nog enige politieke macht bezit; dit is de in 1850 afgebrande zaal Sir Winston Churchill met zijn zoon en kleinzoon Maria Louise van Savoye; een van de bekendste adellijke slachtoffers van de Franse Revolutie Leo Tolstoj maakte als graaf deel uit van de Russische adel Ferdinand von Zeppelin, uitvinder van de zeppelin Pierre de Coubertin; een van de oprichters van de moderne versie van de Olympische Spelen Frank De Winne, een Belgisch kosmonaut, werd door de koning tot burggraaf verheven Nicolas Sarközy de Nagy-Bocsa De Amerikaanse acteur Jake Gyllenhaal Bronisław Komorowski Op de begrafenis van edelen worden soms hun eretekens en wapens getoond of meegedragen; begrafenis van aartshertog Otto van Habsburg-Lotharingen De adel is een sociaal of juridisch afgebakende groep mensen (edelen) die van oorsprong een bevoorrechte positie innam in een samenleving.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Adel

Adelbert van Egmond

De heilige Adelbert (ook genoemd Adelbertus van Egmont, Aalbrecht of Adalbert) (overleden ca. 740) was een missionaris in Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Adelbert van Egmond

Afwatering

Windmotor voor polderbemaling Afwatering is het afvoeren van een overschot aan water en als zodanig een onderdeel van de waterkringloop.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Afwatering

Ahrensburgcultuur

De Ahrensburgcultuur (ca. 11.200 v.Chr. – ca. 9500 v.Chr.) was een laat-paleolithische, volgens sommigen mesolithische, cultuur tijdens de Jonge Dryas, de laatste koudeperiode voor het einde van het Weichselien.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ahrensburgcultuur

Aken (stad)

Universiteitsziekenhuis Klinikum Aken (Duits: Aachen, Akens dialect: Oche, Frans: Aix-la-Chapelle) is een stad in het Regierungsbezirk Keulen in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Aken (stad)

Akte van Seclusie

Akte van Seclusie De Akte van Seclusie is een geheime clausule bij het Verdrag van Westminster (1654) waarin de Staten van Holland beloofden de destijds vierjarige Willem III, prins van Oranje, nooit tot stadhouder aan te stellen — of toe te staan dat een andere provincie dat wel zou doen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Akte van Seclusie

Alanen

Leefgebied van de Alanen en hun buurvolken in de 1ste eeuw v.Chr. De Alanen (Grieks: Alanoi, Latijn: Alani, Halani) waren een Iraanse nomadenstam, die deel uitmaakte van het volk der Sarmaten en nauw verwant was aan een andere stam, de Roxolanen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Alanen

Alemannen

Nederzettingen en expansie van de Alemannen Gouden kruisjes uit Alemaanse graven spatha met gouden greep en schedeversiering, 5e eeuw De Alemannen (ook Alamannen) vormden een verbond van Germaanse volkeren De kern bestond uit Sueven, met als machtigste stam de Semnonen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Alemannen

Alexander Farnese

Alexander Farnese (Italiaans: Alessandro) (Rome, 27 augustus 1545 – Atrecht, 3 december 1592) was een Spaans veldheer, landvoogd van de Nederlanden (1578-1592), hertog van Parma en Piacenza (1586-1592) en van Castro.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Alexander Farnese

Algemeen kiesrecht

Algemeen kiesrecht of algemeen stemrecht is het systeem waarbij iedere burger kies- of stemrecht mag uitoefenen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Algemeen kiesrecht

Alkmaar

Alkmaar is een stad in de provincie Noord-Holland in Nederland, en de hoofdplaats van de gemeente Alkmaar.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Alkmaar

Allegorie (beeldende kunst)

Giambattista Tiepolo, ''Allegorie met Venus en Tijd'', 1754-1757, Olieverf op doek, National Gallery Londen Een allegorie is in de beeldende kunst een symbolische voorstelling waarbij een idee of abstract begrip (bijvoorbeeld deugden en ondeugden) wordt verbeeld door één of meer personificaties, personen en concrete zaken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Allegorie (beeldende kunst)

Almere (meer)

afslag uit het Flevomeer. Het water Aelmere (later ook: Almere) was in de middeleeuwen een meer of binnenzee ongeveer waar thans in Nederland het IJsselmeer ligt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Almere (meer)

Ambacht (handwerk)

Metselaar op ets van Jan Luyken Een ambacht is handwerk dat wordt aangeleerd om een beroep mee uit te oefenen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ambacht (handwerk)

Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog

De Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1775-1783) was de oorlog tussen Groot-Brittannië en haar dertien koloniën in Noord-Amerika die later de Verenigde Staten zouden vormen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog

Amsterdamsche Wisselbank

Pieter Janszoon Saenredam, 1657. Jan van Kessel. De Amsterdamsche Wisselbank was een in 1609 op initiatief van Dirck van Os opgerichte wisselbank.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Amsterdamsche Wisselbank

Amsterdamse effectenbeurs

Beursplein 5 De klok in de bestuurskamer van de Amsterdamse effectenbeurs Noteren van beurskoersen (1938) De beursvloer in 1962 De Amsterdamse effectenbeurs is een van de oudste financiële handelsbeurzen ter wereld en de grootste aandelenbeurs van Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Amsterdamse effectenbeurs

Anabaptisme

Hutterieten(verspreid vanuit Nikolsburg) Anabaptisme (Grieks ανα (opnieuw, dubbel) + βαπτιζω (dopen), dus "herdopen") is een kerkelijke stroming daterend uit de tijd van de Reformatie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Anabaptisme

Andrew Marvell

Andrew Marvell Andrew Marvel, gravure Andrew Marvell (Winestead (Yorkshire), 31 maart 1621 - Londen, 16 augustus 1678) was een Engels dichter.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Andrew Marvell

Animisme (religie)

Senegalese maraboet Animisme (Latijn anima.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Animisme (religie)

Anti-kernenergiebeweging

'Kernenergie? Nee, bedankt!' Anti-kernenergieprotest in 1979 in Bonn Anti-kernenergieprotest in 1980 in Saarbrücken tegen de kerncentrale Cattenom Internationaal jeugdvasten-protest in 1990 in Grenoble CSU met de tekst "Het frisse aan Beieren" De Anti-kernenergiebeweging (ook wel afgekort tot AKB) brengt de gevaren naar voren die volgens haar het gebruik van kernenergie met zich meebrengt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Anti-kernenergiebeweging

Anti-Revolutionaire Partij

De Anti-Revolutionaire Partij (afgekort ARP, AR-partij of AR) was de eerste politieke partij in Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Anti-Revolutionaire Partij

Antiparlementarisme

Antiparlementarisme kan worden omschreven als de politieke opinie die zich richt tegen de representatieve, parlementaire democratie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Antiparlementarisme

Antoni van Leeuwenhoek

Van Leeuwenhoekmicroscoop Rijksmuseum Boerhaave ''Sir William Davidson of Curriehill'' stelde Anthonie van Leeuwenhoek in 1648 aan als zijn assistent. Van Leeuwenhoek verliet na zes jaar dienst zijn Amsterdamse patroon.http://lensonleeuwenhoek.net/biography.htm Robert D. Huerta, http://books.google.nl/books?id.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Antoni van Leeuwenhoek

Antwerpen (stad)

Antwerpen (Frans: Anvers) is een centrumstad in het Vlaams Gewest in België.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Antwerpen (stad)

Appelscha

Appelscha (Fries: Appelskea, Stellingwerfs: Appelsche) is een dorp in de gemeente Ooststellingwerf, in de Nederlandse provincie Friesland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Appelscha

Aprilbeweging

De Aprilbeweging van 1853 was het protestantse en conservatieve protest tegen het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland door paus Pius IX.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Aprilbeweging

Arbeidsvoorwaarde

Een arbeidsvoorwaarde is een voorwaarde waaronder werk wordt verricht, bijvoorbeeld met betrekking tot betaling, werktijden en vakantiedagen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Arbeidsvoorwaarde

Archeologie

Atapuerca op de Spaanse Hoogvlakte Archeologie (Oudgrieks:: 'leer der oudheid') is de wetenschap die overblijfselen van oude culturen bestudeert teneinde het verleden te reconstrueren en te duiden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Archeologie

Archeologische cultuur

Een archeologische cultuur is een patroon van gelijksoortige artefacten en kenmerken, afkomstig uit een duidelijk afgebakende periode en gevonden in een begrensd gebied.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Archeologische cultuur

Aristocratie

Aristocratie (Oudgrieks: Van Dale, Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, twaalfde druk Doorgaans geldt binnen een aristocratie dat het lidmaatschap erfelijk is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Aristocratie

Arras

Arras (Nederlands, in historische context nog gebruikelijk: Atrecht) is een stad in het noorden van Frankrijk, de hoofdplaats van het departement Pas-de-Calais.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Arras

Artefact (archeologie)

Etruskische ''anathema'' van een ''kouros''. Herkomst Chiusi. ca. 550-530 v.C. British Museum, Londen Een artefact (Latijn: arte factum, kunstmatig gemaakt) is ieder verplaatsbaar object in de archeologie dat door de mens is vervaardigd, bewerkt en/of gebruikt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Artefact (archeologie)

Augusteïsche periode

De zogenaamde ''Augustus van Prima Porta'' (1e eeuw, Vaticaanse musea).De Augusteïsche periode (Latijn: saeculum Augustum) is de naam die wordt gegeven aan de periode van de geboorte tot de dood van de princeps Gaius Iulius Caesar Augustus.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Augusteïsche periode

Augustus (keizer)

Imperator Caesar Augustus (Rome, 23 september 63 v.Chr. – Nola, 19 augustus 14 n.Chr.), geboren als Gaius Octavius (Thurinus), die zich na zijn adoptie door zijn oudoom Gaius Julius Caesar noemde, meestal kortweg aangeduid met de door hemzelf niet gebruikte naam Octavianus (voor 27 v.Chr.) of Augustus (na 27 v.Chr.), was de eerste princeps (vgl.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Augustus (keizer)

Autarkie

Autarkie of gesloten staatshuishoudingEncarta-encyclopedie Winkler Prins (1993-2002) s.v. autarkie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Autarkie

Auto

Een auto of automobiel ('zelfbewegend', namelijk rijtuig zonder trekdier) (automobiel uit Grieks auto- 'zelf' en Latijn mobile 'bewegend') is een zelfstandig voortbewegend, rijdend vervoermiddel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Auto

Baggerbeugel

Veentrekken met de baggerbeugel, zie ook de legakkers waar de baggerspecie wordt uitgespreid en de turf gestoken wordt Een baggerbeugel, ook wel trekbeugel of flodderbeugel genoemd, is een soort schepnet met een lange steel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Baggerbeugel

Bandkeramische cultuur

De reconstructie van een bandkeramische boerderij op de Archeosite van Aubechies-Beloeil Typische bandkeramiek De bandkeramische cultuur, of meer exact de lineaire bandkeramiek-cultuur (LBK), in België ook wel Omalien genoemd, is de archeologische cultuur waarmee in Centraal-Europa en de Lage Landen het neolithicum begon.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bandkeramische cultuur

Barrièretraktaat

De Barrièreverdragen of Barrièretraktaten waren overeenkomsten die de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden het recht gaven om garnizoenen te legeren in de Spaanse Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Barrièretraktaat

Bartolomé de las Casas

Titelpagina van ''Brevísima relación de la destrucción de las Indias'', 1552. Titelpagina van zijn boek ''Regionum indicarum per Hispanos olim devastatarum accuratissima descriptio'', latere uitgave Heidelberg 1664, met illustraties van Joos van Winghe.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bartolomé de las Casas

Bataafse Opstand

De Bataafse Opstand, ook wel de opstand van de Bataven of opstand van de Batavieren genoemd, was een opstand (69 – 70) van de (vermoedelijk) West-Germaanse Bataven onder leiding van Gaius Julius Civilis in de militaire provincie Neder-Germanië (Germania Inferior).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bataafse Opstand

Bataafse Republiek

De Bataafse Republiek (1795–1806) (in de toenmalige spelling Bataafsche Republiek), vanaf 1801 het Bataafs Gemenebest geheten, was een republiek die het grootste gedeelte van het huidige Nederland omvatte.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bataafse Republiek

Bataafse Revolutie

''Egbert van Drielst en Adriaan de Lelie: Krayenhoff in Frans uniform bij zijn vertrek uit Maarssen op zondagochtend 18 januari 1795'' De Bataafse Revolutie vond plaats tussen 1794 en 1799.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bataafse Revolutie

Bataven

''De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis'' van Rembrandt van Rijn, 1661-1662 De Bataven (ook wel Batavi of Batavieren) waren een vermoedelijk West-Germaanse stam die zich afgesplitst had van de Chatten en de Rijn tot aan de rivierdelta was afgedaald.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bataven

Beeldenstorm

Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te Antwerpen op 20 augustus 1566. ''(gravure gemaakt door Frans Hogenberg)'' De Beeldenstorm was een vernieling op grote schaal van heiligenbeelden en andere objecten van katholieke religieuze plaatsen door protestanten in de Lage Landen, die plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Beeldenstorm

Before Present

Before Present of BP (in het Nederlands: vóór heden) is een tijdsaanduiding van hoeveel jaar of duizenden jaren (ka of kiloannum) een archeologische of geologische vondst voor 1950 is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Before Present

Begrotingstekort

Een begrotingstekort ontstaat als de uitgaven (aflossing inbegrepen) van de Rijksoverheid (in Nederland) of de Belgische Staat in een jaar hoger liggen dan de inkomsten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Begrotingstekort

Beieren

De Vrijstaat Beieren (Duits: Freistaat Bayern, Beiers: Baian, Latijn: Bavaria) is qua oppervlakte de grootste deelstaat van Bondsrepubliek Duitsland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Beieren

Bekering

Caravaggio uit circa 1601 Bekering is het overgaan of doen overgaan tot een (andere) godsdienst.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bekering

Beleg van Antwerpen (1584-1585)

Het Beleg van Antwerpen tijdens de Tachtigjarige Oorlog begon op 3 juli 1584, duurde veertien maanden en eindigde op 17 augustus 1585 met wat de Val van Antwerpen wordt genoemd, die een eind bracht aan de Gouden Eeuw van Antwerpen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Beleg van Antwerpen (1584-1585)

Beleg van Leiden (1573-1574)

Het Beleg van Leiden was de belegering van Leiden door het Spaanse leger tijdens de eerste fase van de Tachtigjarige Oorlog, de Nederlandse Opstand.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Beleg van Leiden (1573-1574)

Belgae

395 n.Chr. Belgae is de naam die de Romeinen, in het bijzonder Caesar in zijn boek Commentarii de bello Gallico, in de eerste eeuw voor Christus gaven aan de Keltische en Germaanse bewoners van Gallia Belgica, het gebied tussen de Noordzee, de Rijn, de Seine en de Marne en die ook in het zuiden van Britannia voorkwamen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Belgae

Belgische Revolutie

De Belgische Revolutie, Belgische Omwenteling of Belgische Opstand is de gewapende opstand in 1830 tegen koning Willem I der Nederlanden die tot afscheiding van de zuidelijke provincies leidde en tot de onafhankelijkheid van België.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Belgische Revolutie

Benedictus de Spinoza

Het betrouwbaarste portret van Spinoza zou deze prent kunnen zijn die was meegebonden in sommige vroege exemplaren van de ''Opera Posthuma'' uit 1677. Het portret in Wolfenbüttel is waarschijnlijk hierop gebaseerd.Nadler 2018, p. 183; met verwijzing naar Ekkart, ''Spinoza in beeld: Het onbekende gezicht'' Benedictus de Spinoza, gelatiniseerde vorm van Baruch Spinoza (Amsterdam, 24 november 1632 – Den Haag, 21 februari 1677) was een Nederlandse filosoof, politiek denker en exegeet uit de Gouden Eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Benedictus de Spinoza

Benelux

Detailkaart van de Benelux, met provincies/districten en alle gemeenten. (2014) De Benelux is een regionale intergouvernementele samenwerking tussen '''Be'''lgië, '''Ne'''derland en '''Lux'''emburg en sinds 2008 officieel: De Benelux Unie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Benelux

Betuwe

De Betuwe is een landstreek in Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Betuwe

Bevolkingsgroei

350px De bevolkingsgroei is de toename van het inwonersaantal in een bepaald land of gebied gedurende een bepaalde tijd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bevolkingsgroei

Bisdom Münster

St. Paulus-Dom in Münster Bisdommen in de Nederlanden voor 1559 Het Bisdom Münster (Duits: Bistum Münster; Latijn: Dioecesis Monasteriensis) is een rooms-katholiek bisdom met zijn hoofdzetel in de Duitse stad Münster.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bisdom Münster

Blokkade (militaire strategie)

tweede expeditie naar Atjeh Een blokkade is een militaire strategie die bestaat uit het afsluiten van een gebied van de buitenwereld om de handel en bevoorrading stil te leggen en zo de vijand te verzwakken of tot overgave te dwingen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Blokkade (militaire strategie)

Bodemarchief

Het bodemarchief is het geheel van archeologische sporen van vooral menselijke bewoning en bewerking die in de bodem zijn achtergebleven en die nog in onverstoorde toestand verkeren.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bodemarchief

Boerderij

Kop-hals-rompboerderij, eind jaren veertig Een boerderij in Rouveen Boerderij in Oxford, Ohio, 1914 Modern landbouwbedrijf in Dülmen, Nordrhein-Westfalen Een boerderij, hoeve of hofstede is de woning annex bedrijfsruimte van een agrarisch bedrijf.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Boerderij

Bonifatius (heilige)

Standbeeld van Bonifatius in Fulda 18e-eeuws houten reliëf met Bonifatius, met kruis en zijn attribuut (doorstoken evangelieboek) en drie steden: Dokkum (linksonder), Fulda en Mainz (?) Standbeeld van Bonifatius in Mainz Munte Bonifatius, ook wel Bonifacius, geboortenaam: Wynfreth (Winfried) (nabij Exeter in Zuidwest-Engeland, 672 of 675) was een van de belangrijkste Angelsaksische missionarissen en kerkhervormers in het Frankische Rijk, bisschop, martelaar en heilig verklaarde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bonifatius (heilige)

Bourgondiërs

De Bourgondiërs, Boergondiërs of Bourgonden (Latijn: Burgundii of Burgundiones; Grieks: Βουργούντες, Bourgoúntes; Fries: Boergonden; Duits: Burgunden of Burgunder; Frans: Burgondes) waren een Oost-Germaans volk dat oorspronkelijk in Scandinavië woonachtig was, waar zij Bornholm (Burgundarholm) bevolkten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bourgondiërs

Brandpreventie

Onder brandpreventie verstaat men het nemen van maatregelen ter voorkoming en beperking van brand, de gevolgen van brand en het waarborgen van de ontvluchting van personen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Brandpreventie

Braziliaans-Portugees

Braziliaans-Portugees is de vorm van het Portugees zoals gesproken en geschreven door de ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Braziliaans-Portugees

Brazilië

Brazilië, officieel de Federale Republiek Brazilië of Federatieve Republiek Brazilië (Portugees: República Federativa do Brasil; IPA: bɾaˈziw), is een land in Zuid-Amerika grenzend aan Frans-Guyana, Suriname, Guyana, Venezuela, Colombia, Peru, Bolivia, Paraguay, Argentinië, Uruguay en de Atlantische Oceaan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Brazilië

Brittenburg

De Brittenburg is de ruïne van een Romeinse limesvesting die in de 15e, 16e en 17e eeuw na stormen op het strand tussen Katwijk aan Zee en Noordwijk aan Zee zichtbaar was.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Brittenburg

Broeders van het Gemene Leven

Geert Grote met volgelingen. ''(Negentiende-eeuws aquarel door Antoon Derkinderen)'' Broeders van het Gemene Leven, archaïsch Collatiebroeders, en in het verlengde daarvan de Zusters van het Gemene Leven, was een religieuze groepering die aan het einde van de 14e eeuw in Deventer ontstond rond Geert Grote, die de grondlegger van de religieuze stroming Moderne Devotie is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Broeders van het Gemene Leven

Bronstijd

Bronzen zwaard (800-700 v.Chr.), gevonden in Rekem De bronstijd (ca. 3000 tot 800 voor Christus) is de periode die in het drieperiodensysteem volgde op het neolithicum.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bronstijd

Brugge

Brugge (Frans en Engels: Bruges; Duits: Brügge) is de hoofdstad en naar inwonertal grootste stad van de Belgische provincie West-Vlaanderen en van het arrondissement Brugge.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Brugge

Bufferstaat

Bhutan en Nepal tussen India en China in. Een bufferstaat is een land dat tussen twee rivaliserende en mogelijk vijandelijke grootmachten ligt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bufferstaat

Buitengewesten

De buitengewesten of buitenbezittingen waren de benaming voor de Nederlands-Indische gebieden buiten Java en Madoera.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Buitengewesten

Bul (document)

Een pauselijke bul van Urbanus VIII uit 1637. Een bul is een officieel document van pausen, vorsten en universiteiten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bul (document)

Bureaucratie

Bureaucratie is een organisatiestructuur die gekenmerkt wordt door aan regels onderheven procedures, verdeling van verantwoordelijkheid, hiërarchie en onpersoonlijke relaties.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Bureaucratie

Burgerij

''La sortie du bourgeois'', geschilderd door Jean Béraud (1889) De burgerij, burgerdom of bourgeoisie (uitgesproken als) is een sociale klasse van mensen in de middenklasse die hun macht of status ontlenen aan hun vermogen, opleiding en werk, anders dan de aristocraten, die hun status in eerste plaats aan hun familieachtergrond ontlenen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Burgerij

Burgerlijk recht

Burgerlijk recht, ook civiel recht of in Nederland privaatrecht, is het geheel van de regels voor de onderlinge verhoudingen tussen personen, in het bijzonder het personen- en familierecht en vermogensrecht.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Burgerlijk recht

Byzantijnse Rijk

Het Byzantijnse Rijk (Grieks: Βυζαντινή Αυτοκρατορία) (kortweg Byzantium of Oost-Romeinse Rijk, Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía Rhōmaíōn, Romeinse Rijk, ook wel Romania, Grieks: Ῥωμανία, Rhōmanía) was de voortzetting van het Romeinse Rijk in de oostelijke provincies dat in de late oudheid en de daaropvolgende middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg, met als hoofdstad Constantinopel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Byzantijnse Rijk

Californië

Californië (Engels en Spaans: California) is een van de staten van de Verenigde Staten van Amerika.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Californië

Calvinisme

Westerkerk te Amsterdam Het calvinisme is in strikte zin het theologische gedachtegoed van de hervormer Johannes Calvijn (1509-1564), met de daaruit voortvloeiende sociale en politieke leer.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Calvinisme

Cambrai

Cambrai (Nederlands, in historische context gebruikelijk Kamerijk, Latijn: Camaracum, ook Cameracum) is een stad in Frankrijk, in het Noorderdepartement (département du Nord) in de regio Hauts-de-France.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cambrai

Cananefaten

Stammen langs de kustlijn, 150 na Chr. Fundamenten van een boerderij van de Cananefaten aan de Tubasingel in Rijswijk ZH. Inzet: Reconstructie in het Archeon De Cananefaten (verouderde spelwijzen: Kaninefaten, Canninefaten, betekenis: look-meesters) waren een West-Germaanse of Keltische stam of volk, wonend ten westen van de Bataven aan de Noordzeekust.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cananefaten

Canoniek recht

Canoniek recht (oud Grieks: κανών, kanon, maatlat) is het recht dat door de Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en de orthodoxe kerken is vastgesteld en wordt toegepast door de rechtbanken van deze kerken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Canoniek recht

Castellum

Weißenburg, Beieren). Een castellum is een fort voor hulptroepen (Latijn: auxilia) van het Romeinse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Castellum

Centralisme

Centralisme of centralisatie is het streven naar een organisatie of natie die zo veel mogelijk vanuit een centraal punt of zelfs door een centraal orgaan of persoon bestuurd wordt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Centralisme

Chamaven

De Chamaven waren een Germaans volk, dat later tot het stamverband van de Franken werd gerekend.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Chamaven

Chauken

Kaart van het Romeinse Rijk in 125 onder Hadrianus, met het leefgebied van de ''Chauci'' in het tegenwoordige Noord-Duitsland De Chauken (Latijn: Chauci) waren een Germaanse stam in het Noord-Duitse gebied tussen de Eems en de Elbe.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Chauken

Chlotarius I

Chlotarius I, ook Chlotar genoemd, (Soissons, ca. 497 - Compiègne, eind november of begin december 561) was de jongste zoon van Clovis I en Clothilde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Chlotarius I

Christen-Democratisch Appèl

Het Christen-Democratisch Appèl (afgekort: CDA) is een Nederlandse politieke partij met een christendemocratische signatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Christen-Democratisch Appèl

Christiaan Huygens

Christiaan Huygens (Den Haag, 14 april 1629 – aldaar, 8 juli 1695) was een vooraanstaande Nederlandse wis-, natuur- en sterrenkundige, uitvinder en schrijver van vroege sciencefiction.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Christiaan Huygens

Cisterciënzers

Vader Benedictus, met raaf (Zwarte kovel) en Vader Bernardus (Witte kovel), verzameling Abdij te Bornem. De Orde der Cisterciënzers is een kloosterorde binnen de organisatie van de Rooms-Katholieke Kerk die in 1098 door de Bourgondische edelman Robert van Molesme is opgericht in de Franse nederzetting Cîteaux ten zuiden van Dyon.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cisterciënzers

Civitas

Civitas (meervoud: civitates), verwees in de Oudheid, binnen de bestuursorganisatie van het Romeinse Rijk, naar zowel een vorm van burgerschap als een administratief gebied.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Civitas

Clair-obscur (schilderkunst)

Caravaggio, ''De Emmaüsgangers'' Badende vrouw'' Clair-obscur (Italiaans: chiaroscuro) is een techniek uit de schilderkunst, film en fotografie waarbij de licht-donkercontrasten sterker worden uitgebeeld dan ze in werkelijkheid vaak zijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Clair-obscur (schilderkunst)

Claudius I

Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus of Tiberius Claudius Nero Caesar Drusus of Claudius Caesar Augustus Germanicus, geboren als Tiberius Claudius Drusus waaraan later, nog vóór het verkrijgen van de keizerlijke macht de cognomina Nero en Germanicus toegevoegd werden, (Lugdunum, 1 augustus 10 v.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Claudius I

Clovis I

Clovis of Chlodovech (ca. 466-511) was de eerste koning der Franken die alle Frankische stammen verenigde onder één heerser.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Clovis I

Club van Rome

miniatuur De Club van Rome is een particuliere stichting die in april 1968 werd opgericht door Europese wetenschappers en ondernemers, om hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Club van Rome

Cobra (kunst)

Manifestatie E55 De Cobra-groep was van 1948 tot 1951 een avant-gardebeweging van kunstenaars uit Denemarken, België en Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cobra (kunst)

Collaboratie

Collaboratie is het samenwerken of heulen met de vijand.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Collaboratie

Collaterale Raden

De Collaterale Raden waren de regeringsraden die de landvoogden in de Habsburgse Nederlanden van advies dienden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Collaterale Raden

Colonia Claudia Ara Agrippinensium

Reconstructie van het Romeinse Keulen''Römisch-Germanisches Museum'' Colonia Claudia Ara Agrippinensium, afgekort als CCAA, was sinds 50 na Chr. de officiële Latijnse benaming van het Romeinse Keulen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Colonia Claudia Ara Agrippinensium

Colonia Ulpia Traiana

Votiefsteen van raadslid Marcus Sattonius lucundus in de thermen van Heerlen. Colonia Ulpia Traiana (CUT) was een Romeinse stad die nabij de huidige Duitse stad Xanten lag.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Colonia Ulpia Traiana

Commentarii de bello Gallico

Commentarii rerum in Gallia gestarum (lat. "Commentaren op de gebeurtenissen in Gallië"), beter bekend als (Commentarii) de bello Gallico ("(Commentaren) over de Gallische oorlog") is een werk geschreven door de Romeinse staatsman en strateeg Julius Caesar over zijn verovering van Gallië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Commentarii de bello Gallico

Communisme

Het communisme is een sociale, politieke en economische ideologie gericht op de verwezenlijking van een klasseloze en socialistische samenleving.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Communisme

Communistische Partij van Nederland

De Communistische Partij van Nederland (CPN) was een Nederlandse politieke partij die in 1909 onder de naam Sociaal-Democratische Partij (SDP) werd opgericht als afsplitsing van de SDAP, en in 1990 opging in Groen Links.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Communistische Partij van Nederland

Concentratiekamp

Een concentratiekamp is een kamp waar mensen, meestal onder militaire dwang, bijeengebracht worden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Concentratiekamp

Concordaat van Worms

Oorkonde van het concordaat van Worms. Het Concordaat van Worms was een concordaat dat op 23 september 1122 werd gesloten tussen paus Calixtus II en keizer Hendrik V, in een poging om een eind aan de Investituurstrijd te maken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Concordaat van Worms

Confessionele partij

Onder een confessionele partij verstaat men een politieke partij die zich baseert op een confessie, dat wil zeggen een bepaalde godsdienstige geloofsleer.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Confessionele partij

Congres van Wenen

Het Congres van Wenen of Weens Congres is een reeks formele en informele bijeenkomsten van ruim 200 Europese regeringsleiders, hun diplomaten en andere belanghebbenden na de val van Napoleon in 1814 en 1815, waaronder de overwinnende mogendheden het koninkrijk Pruisen, Keizerrijk Oostenrijk, Keizerrijk Rusland en het Verenigd Koninkrijk, met als doel een plan voor de Europese vrede op effectieve wijze gezamenlijk te regelen en vast te leggen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Congres van Wenen

Conjunctuur

Conjunctuur of fluctuatie is de verandering van het groeipercentage van de economie of de productie op de korte termijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Conjunctuur

Constitutionele monarchie

Constitutionele monarchieën waarbij de monarch daadwerkelijk veel macht heeft zijn violet gekleurd, de parlementaire constitutionele monarchieën in rood Een constitutionele monarchie is een monarchie waarbij de positie van de monarch in een grondwet is geregeld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Constitutionele monarchie

Continentaal stelsel

In donkerblauw Frankrijk (na de annexatie van het koninkrijk Holland), in middenblauw zijn satellietstaten, in lichtblauw de bondgenoten die deelnamen aan het continentale stelsel. Het continentaal stelsel (Frans: Blocus continental) was een maatregel van de Franse keizer Napoleon I die alle handel tussen het Europese continent en Groot-Brittannië verbood.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Continentaal stelsel

Contrareformatie

Concilie van Trente (1545-1563) De Katholieke Reformatie, Katholieke Hervorming of Contrareformatie was de hervormingsbeweging binnen de Katholieke Kerk die aanving tijdens de 16e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Contrareformatie

Contraremonstranten

Franciscus Gomarus, voorman van de contraremonstranten De contraremonstranten, ook wel Preciezen of Gomaristen genoemd, vormden een calvinistische stroming die hun naam ontleenden aan hun verzet tegen de remonstranten of 'Arminianen'.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Contraremonstranten

Coriovallum

Ligging Coriovallum op het kruispunt van de ''Via Belgica'' (groen) en de ''Via Treverorum'' (paars)Cadastre primitif du Limbourg en 1866, Kuypers Gemeente Atlas Limburg Opgraving thermen, 1940 Maquette van het badhuis van Coriovallum in het Thermenmuseum Coriovallum was tussen het begin van de christelijke jaartelling en ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Coriovallum

Cornelis Tromp

Cornelis Tromp (Rotterdam, gedoopt 3 september 1629 – Amsterdam, 26 mei 1691) was de tweede zoon van Maarten Harpertsz. Tromp, de bekende Nederlandse admiraal en diens eerste vrouw Dignom Cornelisdochter de Haes.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cornelis Tromp

Crisis van de derde eeuw

Maximinus "Thrax", de eerste soldatenkeizer. De crisis van de derde eeuw was een periode van onrust en onderlinge strijd in het Romeinse Rijk van ongeveer 235 tot 284 na Christus.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Crisis van de derde eeuw

Crisis van de jaren 1930

''Migrantenmoeder'' (Dorothea Lange, 1936), een toonbeeld van de Amerikaanse Grote Depressie. Het onderschrift luidt ''Berooide erwtenplukkers in Californië. Moeder van zeven kinderen. Leeftijd: 32 jaar. Nipomo, Californië.'' De vrouw op de foto is Florence Owens Thompson De crisis van de jaren 1930 of de crisisjaren (Engels: Great Depression) was de grootste economische depressie van de twintigste eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Crisis van de jaren 1930

Cuius regio, eius religio

Cuius regio, eius religio (”wiens gebied, diens religie”), ook cuius regio, illius religio, is de Latijnse omschrijving van de rechtsregel waarnaar volgens de Godsdienstvrede van Augsburg (1555) in de diverse vooral Duitse staten van het Heilige Roomse Rijk moest worden gehandeld ten aanzien van de godsdienst.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cuius regio, eius religio

Cultuurlandschap

Cultuurlandschap in Beieren (Duitsland) Een cultuurlandschap is een landschap dat onder invloed van de mens is gevormd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cultuurlandschap

Cultuurstelsel

De Nederlandsche Handel-Maatschappij exporteerde de opbrengsten van het cultuurstelsel naar Europa. Hier het kantoor in Semarang Het cultuurstelsel was een belastingsysteem in natura in Nederlands-Indië dat functioneerde van 1830 tot 1870.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Cultuurstelsel

Curaçao

Curaçao (Papiaments: Kòrsou), officieel: Land Curaçao (Papiaments: Pais Kòrsou, Engels: Country Curaçao), is een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Curaçao

Datering

De datering of ouderdomsbepaling van vondsten is zowel in de archeologie, de geologie als de paleontologie een belangrijk probleem.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Datering

De facto

De facto is Latijn voor "in feite" of "in de praktijk".

Bekijken Geschiedenis van Nederland en De facto

De grenzen aan de groei

De grenzen aan de groei (The Limits to Growth: a global challenge) is een rapport van de Club van Rome uit 1972 waarin de uitputtingsproblematiek centraal staat.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en De grenzen aan de groei

De lage landen (tijdschrift)

De kaft van het novembernummer (2022) van het Vlaams-Nederlandse culturele tijdschrift de lage landen De lage landen (tot 2020 Ons Erfdeel) is een Vlaams-Nederlands cultureel tijdschrift.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en De lage landen (tijdschrift)

Deltawerken

Oosterscheldekering Oosterscheldekering De Deltawerken zijn een verdedigingssysteem, in Nederland, ter bescherming tegen hoogwater van de zee van met name de provincies Zeeland, zuidelijk Zuid-Holland en Noord-Brabant.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Deltawerken

Democraten 66

Democraten 66 (afgekort: D66, tot 1985 D'66) is een Nederlandse politieke partij en heeft een sociaal-liberale signatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Democraten 66

Democratie

Perikles spreekt de volksvergadering van Athene toe (geromantiseerde voorstelling door Philipp von Foltz, 1853). De Atheense volksvergadering geldt in het Westen als het oervoorbeeld van democratisch bestuur. Democratie (van het Grieks /dèmos, "volk" en /kratein, "heersen", dus letterlijk "volksheerschappij") is een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Democratie

Den Helder

Den Helder is de noordelijkste plaats en gemeente op het vasteland van de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Den Helder

Derde Engels-Nederlandse Oorlog

alt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Derde Engels-Nederlandse Oorlog

Desiderius Erasmus

Erasmus, met een pseudoniem Desiderius Erasmus en met een loconiem Erasmus Roterodamus (Rotterdam, 28 oktober 1466, 1467 of 1469 – Basel, 12 juli 1536) was een Nederlands humanist, katholiek theoloog, filosoof, filoloog en pedagoog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Desiderius Erasmus

Deventer

Deventer (Nedersaksisch: Dèv'nter of Daeventer, in het Deventers: Dèmpter) is een Nederlandse stad in de provincie Overijssel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Deventer

Devolutieoorlog

De Devolutieoorlog (1667–1668) was een oorlog waarin koning Lodewijk XIV van Frankrijk aanspraak maakte op delen van het Spaanse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Devolutieoorlog

Dienstplicht

De dienstplicht of militaire dienst is de verplichting tot het tijdelijk vervullen van werkzaamheden door (een deel van) de bevolking.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Dienstplicht

Dijk (waterkering)

Primaire waterkering. Links Markermeer, rechts Oostvaardersplassen Basaltblokken ter bescherming van het dijklichaam Oude wierdijk van Wieringen. Zo'n steile helling werd in vroeger eeuwen voldoende veilig geacht Een dijk is een door mensen aangelegde waterkering die het achterliggende land beschermt tegen schade als gevolg van hoogwater en overstromingen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Dijk (waterkering)

Dijkdoorbraak

Een dijkdoorbraak is het doorbreken van een dijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Dijkdoorbraak

Dilemma van de collectieve actie

Het dilemma van de collectieve actie, free-riderprobleem of vrijbuitersprobleem is het sociale dilemma dat mensen gebruik kunnen maken van een goed of dienst zonder ervoor te betalen of bij te dragen aan de instandhouding ervan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Dilemma van de collectieve actie

Distributiebon

Voedselbonnen, Tweede Wereldoorlog Distributiebonnen worden gebruikt indien maatregelen voor een eerlijke verdeling van goederen over de bevolking door middel van rantsoenering noodzakelijk zijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Distributiebon

Doelistenbeweging

''Vergadering der patriotten op de groote burgerzaal in de Cloveniers Doelen te Amsteld: in Aug: A° 1748''. De Doelisten waren een prinsgezinde burgerbeweging in Amsterdam, vernoemd naar haar vergaderlocatie op de Kloveniersdoelen (kortaf 'de Doelen'), die zich in de zomer van 1748 verzetten tegen de macht van de Amsterdamse burgemeesters.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Doelistenbeweging

Dolk

Dolk (ca. 1800 v.Chr.) Keltische dolk, schede en gesp Een dolk is een tweesnijdend mes, dat mensen vroeger vaak bij zich droegen om zichzelf te beschermen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Dolk

Domesticatie

Vroege domesticatie: Een koe wordt gemolken in het Antieke Egypte. Domesticatie (Latijn domus, huis) is het proces van toenemende wederzijdse afhankelijkheid tussen de mens enerzijds en dieren en planten anderzijds die gepaard gaat met mutaties (verandering in erfelijke eigenschappen) en selectie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Domesticatie

Doopsgezinden

De doopsgezinden, ook wel mennonieten, mennisten, menisten, dopers of dopersen genoemd, vormen de Nederlandse tak van een van oorsprong radicaal-reformatorische stroming van protestantse christenen, die zich begin 16e eeuw in Friesland afsplitste van de Lutherse reformatie (sacramentariërs), en gelijktijdig in Zwitserland van de zwingliaanse reformatie (Täufer), en die internationaal meestal als de stroming der mennonieten aangeduid wordt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Doopsgezinden

Doorbraak (politiek)

Met doorbraak wordt in de Nederlandse politieke geschiedenis gedoeld op een beweging direct na de Tweede Wereldoorlog om te komen tot de vorming van één progressieve partij, die progressieven met een katholieke, protestantse, sociaaldemocratische of liberale achtergrond moest verenigen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Doorbraak (politiek)

Doornik

Doornikse porseleinproductie en getuigt van de turbulente geschiedenis in de periode van de Verenigde Nederlanden. Doornik (Frans: Tournai, Picardisch: Tornai, van het Latijn Turnacum) is een Belgische stad gelegen aan de Schelde in de provincie Henegouwen in het Picardische deel van Wallonië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Doornik

Dorestad

Munt van muntmeester Madelinus Dorestad was in de middeleeuwen een belangrijke en succesvolle interregionale handelsplaats.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Dorestad

Drenthe

Drenthe (oude spelling van vóór 2006: Drente is een provincie in Nederland, gelegen in het landsdeel Noord-Nederland. Grofweg grenst ze in het noorden aan de provincie Groningen, in het oosten aan de Duitse deelstaat Nedersaksen, in het zuiden aan de provincie Overijssel en in het westen aan de provincie Friesland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Drenthe

Drieslagstelsel

De driejarige cyclus van het drieslagstelsel. In oktober werden wintergranen gezaaid als bv. wintertarwe, winterrogge of spelt, terwijl in het voorjaar de zomergranen zomergerst, haver, zomerrogge of bonen werden gezaaid. Het drieslagstelsel is een landbouwmethode uit de vroege Middeleeuwen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Drieslagstelsel

Droogmakerij

Gemaal De Lynden, een van drie stoomgemalen die voor de droogmaking van de Haarlemmermeerpolder zorgden. Een droogmakerij is een bemalen gebied (polder) dat van oorsprong een meer, een ander groot open water of drasland was.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Droogmakerij

Druïde

Druïde in vol ornaat, (waarschijnlijk) voor rechtspraak, 1845 reliëf in Autun, Bourgondië De laatsten der druïden, 1883 Een processie van druïden in Perth, 21 april 1924 Maeve en de druïde, 1904 Druids Bringing In The Mistletoe, ca. 1890 The Druid Grove, 1845 Druïdentempel, Avebury, 1945 Moderne druïden, Stonehenge, 2005 Een druïde was een priester in het polytheïsme van de Kelten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Druïde

Drug

recreatieve drug Drugs, of narcotica zijn chemische stoffen die invloed hebben op het centraal zenuwstelsel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Drug

Duitse opmars door België tijdens de Eerste Wereldoorlog

De Duitse opmars door België tijdens de Eerste Wereldoorlog, in uitvoering van een Duits Schlieffenplan voor een offensief in het westen, begon op 4 augustus 1914.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Duitse opmars door België tijdens de Eerste Wereldoorlog

Dysenterie

Dysenterie is een zware vorm van diarree die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van bloed in de ontlasting.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Dysenterie

Eburonen

Gouden stater van de Eburonen Triskele op voorzijde, gestileerd paard op keerzijde De Eburonen (Latijn: Eburones; Grieks: / Ebourōnoí) waren een volksstam waarvan het grootste deel ten tijde van Caesar woonde "tussen Maas en Rijn", in gedeelten van het huidige Nederland en België (de Kempen, Luik (provincie), Belgisch- en Nederlands-Limburg) en Duitsland (aan de Roer, een zijrivier van de Maas).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eburonen

Economische groei

opportuniteitskosten genoemd. Door consumptie uit te stellen - door dus van ''A'' naar ''B'' te gaan - kunnen kapitaalgoederen geproduceerd worden die in de volgende periode consumptiegoederen kunnen produceren. De PMC beweegt daardoor naar de rode lijn waarbij het maximale aantal te produceren consumentengoederen toe is genomen Economische groei is een toename van economische activiteit vergeleken met een eerder meetpunt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Economische groei

Eems

De Eems (Duits: Ems) is een rivier die door het noordwesten van Duitsland stroomt en bij haar monding via de Dollard en Westereems aan het noordoosten van Nederland grenst.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eems

Eenheidsstaat

Eenheidsstaten Een eenheidsstaat of een unitaire staat is een staat waarvan de macht uitsluitend bij een centrale overheid ligt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eenheidsstaat

Eerste Engels-Nederlandse Oorlog

Zeeslagen in de eerste Engels-Nederlandse oorlog. De Eerste Engels-Nederlandse Oorlog of Eerste Engelse Zeeoorlog, was een oorlog, geheel op zee bevochten, tussen het Engelse Gemenebest en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, van 29 mei 1652 tot 8 mei 1654.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eerste Engels-Nederlandse Oorlog

Eerste Franse Keizerrijk

| |- | |- | | Het Franse Keizerrijk (1804-1814/1815), ook bekend als het Grotere Franse Keizerrijk, Eerste Franse Keizerrijk of Napoleontisch Keizerrijk, was het keizerrijk van Napoleon I van Frankrijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eerste Franse Keizerrijk

Eerste Kamer der Staten-Generaal

De Eerste Kamer der Staten-Generaal, kortweg Eerste Kamer of Senaat, vormt tezamen met de Tweede Kamer de Nederlandse Staten-Generaal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Stadhouderloze Tijdperk

Het Eerste Stadhouderloze Tijdperk is de eerste periode in de geschiedenis van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden waarin over de gewesten Holland, Zeeland en Utrecht (van 1650 tot 1672) en Gelre en Overijssel (van 1650 tot 1675) geen stadhouder werd benoemd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eerste Stadhouderloze Tijdperk

Eerste Wereldoorlog in Nederland

Monument voor neutraliteit (Winterswijk) Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog verklaarde Nederland zich direct onpartijdig.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Eerste Wereldoorlog in Nederland

Egalitarisme

Egalitarisme is het idee dat mensen gelijk zijn of zouden moeten zijn in een bepaald opzicht met betrekking tot economische en politieke besluitvorming.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Egalitarisme

Elizabeth I van Engeland

Tower van Londen 1593. Elizabeth I (Greenwich, 7 september 1533 – Richmond upon Thames, 24 maart 1603) was koningin van Engeland en van Ierland vanaf 17 november 1558 tot haar dood.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Elizabeth I van Engeland

Elmina

Historisch aanzicht op Elmina in de 17e eeuw, met rechts Coenraadsburg. 16e-eeuwse kaart van West-Afrika met de Portugese aanspraken op "Guine" en "Amina". Elmina (ook São Jorge da Mina) is een stadje van 35.000 inwoners, gelegen in Ghana, de vroegere Goudkust, op 155 kilometer ten westen van de hoofdstad Accra.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Elmina

Emden (Nedersaksen)

Menso Alting, een van de invloedrijke Nederlandse calvinisten in Emden Het stadhuis van Emden, als kopie van dat van Antwerpen Scheepsbouw in Emden: de ''Nordseewerke'' Watertoren van Emden Stadsgracht van Emden Grote kerk (nu: Johannes á Lasco-Bibliotheek) Emden (Nederlands, verouderd: Embden) is een kreisfreie Stadt in Duitse deelstaat Nedersaksen, gelegen aan de Eems.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Emden (Nedersaksen)

Emigratie

Chinese emigranten op weg naar Amerika Japanse overheidsposter die Zuid-Amerika promoot Emigratie is de handeling waarbij mensen hun geboorteland verlaten om zich in het buitenland te vestigen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Emigratie

Engeland

Engeland (Engels: England) is een voormalig koninkrijk en maakt als constituerend land met Noord-Ierland, Schotland en Wales deel uit van één soevereine staat: het Verenigd Koninkrijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Engeland

Engelse Scheepvaartwetten

De Engelse Scheepvaartwetten waren een reeks Engelse wetten die vanaf 1651 de scheepvaart door niet-Engelse schepen van en naar Engeland en de Engelse koloniën inperkten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Engelse Scheepvaartwetten

Erwt

De erwt (Pisum sativum) is een eenjarige plant die behoort tot de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Erwt

Ethische politiek

De ethische politiek was de morele of ethische roeping die het Nederlandse koloniale beleid in Nederlands-Indië kreeg vanaf het kabinet-Kuyper rond 1901.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ethische politiek

Etnisch-culturele minderheid

Een etnisch-culturele minderheid is in België de benaming voor een duidelijk onderscheiden bevolkingsgroep die een minderheid vormt in het land of de staat waarin ze verblijft.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Etnisch-culturele minderheid

Etnogenese

Etnogenese (Oudgrieks ἔθνος (éthnos, "volk") + γένεσις (génesis, "geboorte, ontstaan")) is een term die in 1961 geïntroduceerd is door de Duitse historicus Reinhard Wenskus (1916-2002).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Etnogenese

Europese Economische Gemeenschap

EEG van 1957 tot 1993 De Europese Economische Gemeenschap (EEG) werd opgericht op 1 januari 1958, toen het Verdrag van Rome in werking trad.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Europese Economische Gemeenschap

Europese Gemeenschappen

Europese Gemeenschappen was een verzamelnaam voor drie gemeenschappen, die samen de eerste pijler van de Europese Unie vormden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Europese Gemeenschappen

Europese Unie

De Europese Unie (EU) is een uit 27 Europese landen bestaand statenverband.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Europese Unie

Exercitiegenootschap

Dordrecht in 1783 Een exercitiegenootschap (ook wel vrijcorps of genootschap voor de wapenhandel) was een gewapende particuliere organisatie, opgericht tussen 1783 en 1786, met als doel de burgerij te oefenen in het hanteren van een geweer.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Exercitiegenootschap

Faillissement

Een gesloten filiaal van V&D in Utrecht nadat de winkelketen eind 2015 failliet is verklaard Het faillissement is een gerechtelijk beslag op het gehele vermogen van een rechtspersoon of natuurlijk persoon die langdurig niet meer in staat is aan zijn/haar financiële verplichtingen te voldoen, het is een zware juridische maatregel die wordt opgelegd ten behoeve van de gezamenlijke schuldeisers in het algemeen belang van een geordend rechtsverkeer.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Faillissement

Februaristaking

De Dokwerker, monument ter nagedachtenis aan de Februaristaking op het Jonas Daniel Meijerplein. Op de achtergrond is de Portugese Synagoge De Februaristaking was een staking op 25 en 26 februari 1941 die begon in Amsterdam en zich uitbreidde naar de Zaanstreek, Haarlem, Velsen, Weesp, Hilversum en de stad Utrecht.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Februaristaking

Federmessercultuur

De Federmessercultuur is een cultuurgroep uit het Laat-Paleolithicum van ongeveer 13.900 tot 12.850 jaar geleden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Federmessercultuur

Feodalisme

Graaf Willem I van Normandie - Tapijt borduursel Piramidevoorstelling van het feodaal leenstelsel, volgens moderne opvattingen een te eenvoudige manier van denken Het feodalisme of de feodaliteit (van het Latijnse feudum of leen) is het gelaagde machts-, bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op een leenstelsel dat zich in grote delen van Europa ontwikkelde na de Val van het West-Romeinse Rijk (circa 500) tot in de nieuwe tijd (circa 1500).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Feodalisme

Fernando Álvarez de Toledo

Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel (beter bekend als Alva) (Piedrahíta, 29 oktober 1507 – Tomar, 11 december 1582), derde hertog van Alba, was een Spaanse generaal en landvoogd van de Nederlanden aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Fernando Álvarez de Toledo

Filips de Goede

Filips de Goede, ook genaamd Filips III van Bourgondië (Dijon, 31 juli 1396 – Brugge, 15 juni 1467), was hertog van Bourgondië van 1419 tot aan zijn dood.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Filips de Goede

Filips de Stoute

Filips II de Stoute (Frans: Philippe II le Hardi) (Pontoise, 17 januari 1342 — Halle, 27 april 1404) was hertog van Bourgondië en graaf-gemaal van Vlaanderen, Artois en het vrijgraafschap Bourgondië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Filips de Stoute

Filips I van Castilië

Holland, St-Philippus goudgulden, geslagen te Dordrecht onder Filips de Schone Heraldisch schild van Filips IV, Hertog van Bourgondië Heraldisch schild van Filips I, Koning-gemaal van Castilië Filips, bijgenaamd de Schone (Frans: Philippe le Beau) (Brugge, 22 juni 1478 — Burgos, 25 september 1506) was heerser over de landen die tezamen de Habsburgse Nederlanden en de kroon van Castilië worden genoemd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Filips I van Castilië

Filips II van Spanje

Filips II (Valladolid, 21 mei 1527 – San Lorenzo de El Escorial, 13 september 1598) was heerser over Castilië en Aragón (deze landen vormden samen Spanje), Napels, Sicilië, de Spaanse Nederlanden en Portugal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Filips II van Spanje

Filips van Leiden

Filips van Leiden (in verouderde schrijfwijze Philips van Leyden; Leiden, ca. 1325 - aldaar, 9 juni 1382) was een rechtsgeleerde uit het graafschap Holland, die met zijn tractaat De cura reipublicae et sorte principantis grote bekendheid verwierf.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Filips van Leiden

Flavische dynastie

De Flavische dynastie is een dynastie van Romeinse keizers die van 69 tot 96 aan de macht was.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Flavische dynastie

Flavius Stilicho

duomo di Monza'' Flavius Stilicho (soms geschreven als Stilico) (ca. 359 – 22 augustus 408) was een hooggeplaatste generaal (magister militum) en patriciër in het West-Romeinse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Flavius Stilicho

Flevomeer

Aan het begin van het Subatlanticum bestond het Flevomeer al. Het Flevomeer (Middelnederlands Vlies) is een historische naam van een groot water in de Lage Landen, waarvan de naam vooral bekend is geworden dankzij een beschrijving door Pomponius Mela, een Romeins geograaf.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Flevomeer

Flowerpower

Een busje met flowerpowerleuzen en -vlaggen Flowerpower was in de late jaren 60 en vroege jaren 70 een artistieke jeugdcultuur uit de Verenigde Staten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Flowerpower

Foederati

Foederati (meervoud van Latijn foederatus, “verbonden”) is een term die nu vooral geassocieerd wordt met de Germaanse stammen die als foederati optraden in het Romeinse Rijk in de eerste eeuwen na Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Foederati

Formatie (stratigrafie)

zandstenen. De lokale dikte is ongeveer 15 meter. Een geologische formatie is een eenheid van gesteente in de ondergrond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Formatie (stratigrafie)

Forum Hadriani

Opgravingen van de haven van Forum Hadriani in 2007-2008 C.J.C. Reuvens bij de eerste moderne opgravingen van Forum Hadriani tussen 1827 en 1834 Forum Hadriani, op de Peutinger kaart Forum Hadriani, in de Romeinse tijd ook bekend als Municipium Aelium Cananefatium, was een Romeinse stad in de provincie Germania Inferior, op de plaats van het huidige Voorburg-west (gemeente Leidschendam-Voorburg).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Forum Hadriani

Franken (volk)

Frankische helm uit de 7e eeuw (Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg) De Franken (Middelnederlands: Vranke, Oudhoogduits: Francho, Oudengels: Franca, Oudnoords: Frakki) waren een federatie van reeds eerder bekende Germaanse stammen, die rond het midden van de 3e eeuw na Christus tot stand kwam.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Franken (volk)

Frankische Rijk

Het Frankische Rijk (Latijn: Regnum Francorum, Koninkrijk der Franken, later Imperium Francorum, Keizerrijk der Franken) was een gebied dat door de Franken werd bestuurd tussen de 3e en de 10e eeuw en al snel uitgroeide tot een grootmacht.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Frankische Rijk

Frans

Het Frans (français) is de meest gesproken Gallo-Romaanse taal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Frans

Frans Hals

Rijksmuseum, Amsterdam (voltooid door Pieter Codde Wallace Collection, Londen De vrolijke drinker'', ca. 1628-1630, Rijksmuseum Amsterdam ''Zigeunermeisje'', 1628-1630, Louvre, Parijs Portret van Isaak Abrahamsz Massa, 1626, Art Gallery of Ontario, Toronto Frans Hals (Antwerpen, 1582/1583 – Haarlem, 26 augustus 1666) geldt als een van de belangrijkste Oude Hollandse Meesters.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Frans Hals

Frans van Anjou

Frans Hercules (of François-Hercule) van Valois (Parijs, 18 maart 1555 - Château-Thierry, 10 juni 1584), hertog van Anjou, was de jongste zoon van koning Hendrik II van Frankrijk en Catharina de' Medici.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Frans van Anjou

Franse Furie

Onttuigd standbeeld De Franse Furie, verbeeldend in het depot van Museum Middelheim te Antwerpen. De Franse Furie verwijst naar de poging van Frans van Anjou om Antwerpen via de Kipdorpbrug bij verrassing in te nemen op 17 januari 1583.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Franse Furie

Franse Revolutie

Jeanne-Louise (Nanine) Vallain (1767-1815), Museum van de Franse Revolutie De Franse Revolutie (1789–1799)"Het is gebruikelijk de omwenteling te laten beginnen met de bijeenkomst van de Staten-Generaal op 5 mei 1789 en te laten eindigen óf met de val van Robespierre (27 juli 1794), óf met de staatsgreep van Bonaparte (24 dec.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Franse Revolutie

Franse Tijd in Nederland

De Franse Tijd in Nederland beschrijft de periode van 1794 tot 1814 in de geschiedenis van het tegenwoordige Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Franse Tijd in Nederland

Frederik Hendrik van Oranje

Frederik Hendrik (Delft, 29 januari 1584 – Den Haag, 14 maart 1647), prins van Oranje en graaf van Nassau, was stadhouder, kapitein-generaal en admiraal-generaal van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Frederik Hendrik van Oranje

Friese Vrijheid

De Friese Zeelanden rond 1300 Met Friese vrijheid wordt bedoeld het ontbreken van feodale instituties in het gebied dat oorspronkelijk werd bewoond door de Friezen, met name de huidige provincies Groningen en Friesland en de streek West-Friesland in Nederland en Oost-Friesland in Duitsland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Friese Vrijheid

Friezen

Friezen (mannelijk enkelvoud: Fries, vrouwelijk enkelvoud: Friezin of Friese) zijn de inwoners van de Nederlandse provincie Friesland of daaruit afkomstig, die zichzelf in meer of mindere mate beschouwen als onderdeel van een grotere Friestalige gemeenschap.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Friezen

Frisiavones

Inscriptie over Frisiavones uit kasteel Melandra De Frisiavones (soms ook gespeld als Frisævones of Frisiabones) zijn een Germaanse volksstam waarvan verondersteld wordt dat deze in de Romeinse tijd het gebied tussen Maas en Schelde, ruwweg zuidelijk Zuid-Holland, Zeeland ten noorden van de Oosterschelde en westelijk Noord-Brabant bewoonde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Frisiavones

Frisii

Gangbare jaartelling De Frisii waren een Germaans volk dat ten noorden van de Rijn leefde ten tijde van de Romeinen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Frisii

Gallia Belgica

Gallia Belgica (later gesplitst in Belgica Prima en Belgia Secunda) was in de Romeinse tijd een in het noordelijke deel van Gallië gelegen Romeinse provincie, die in eerste instantie tussen de Seine en de Rijn lag.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gallia Belgica

Gallische Oorlog

De Gallische Oorlog bestond uit een reeks veldtochten van de Romeinse proconsul Julius Caesar tegen verschillende Gallische stammen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gallische Oorlog

Gallische Rijk

Het Gallische Rijk, ook wel Gallo-Romeinse Rijk of Gallische Keizerrijk (Imperium Galliarum) is het gebied dat onder controle stond van een serie opstandige keizers ingezet door Postumus in 260 tijdens de crisis van de 3de eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gallische Rijk

Gallo-Romeinse periode

Reconstructie van een Gallo-Romeinse krijger in het Park Samara De Gallo-Romeinse periode is een vooral in België en Frankrijk gebruikelijke benaming voor de Romeinse periode in Gallië en Gallia Belgica.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gallo-Romeinse periode

Gastarbeider

Pension met Turkse en Marokkaanse gastarbeiders in de jaren 1970, foto: Peter Mokveld.Informatie van archief Spaarnestad Photo: "Vijf Marokkaanse en acht Turkse gastarbeiders op hun kamer(s). De Marokkanen betalen samen vierhonderd gulden huur per maand voor de ene kamer, de acht Turken 640 gulden voor de kamer ernaast.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gastarbeider

Gedwongen winkelnering

Gedwongen winkelnering of trucksysteem is de verplichting om aankopen bij een bepaalde leverancier te doen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gedwongen winkelnering

Geert Grote

Geert Grote of Gerardus Magnus (Deventer, oktober 1340 – aldaar, 20 augustus 1384) was een theoloog, schrijver, gedreven kloosterhervormer en boeteprediker binnen de Katholieke Kerk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Geert Grote

Geertruidenberg (plaats)

Geertruidenberg (Bergs: Dun Bèrrig) is een stad en hoofdplaats van de gelijknamige gemeente, gelegen in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Geertruidenberg (plaats)

Geld

Europees papiergeld Het geld is een eenheid om waarde uit te drukken en bestaat enerzijds uit publiek geld voor het chartaal betalingsverkeer en anderzijds uit privaat geld voor het giraal betalingsverkeer.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Geld

Gelderse Oorlogen

Onder de Gelderse Oorlogen (1502-1543) wordt een reeks conflicten verstaan in de Nederlanden: voornamelijk Holland, Vlaanderen en Brabant onder leiding van de Habsburgse vorsten van de Bourgondische Nederlanden aan de ene kant en Gelre, Groningen en de Ommelanden en Friesland, onder leiding van Karel van Gelre aan de andere kant.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gelderse Oorlogen

Geleide loonpolitiek

De geleide loonpolitiek werd tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog gevoerd door de kabinetten van de Nederlandse staatsman Willem Drees.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Geleide loonpolitiek

Genealogie (geschiedkunde)

werk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Genealogie (geschiedkunde)

Generaliteitslanden

Generaliteitslanden in de Verenigde Provinciën (1648–1785). Generaliteitslanden waren gebieden die in de tijd van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden onder gezag van de Staten-Generaal vielen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Generaliteitslanden

Gent

Gent (Frans: Gand) is de hoofdstad en grootste centrumstad van de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en van het arrondissement Gent.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gent

Germaanse mythologie

Zonnewagen van brons met goudblad. Trundholm, bronstijd, ca. 1000-1400 v.Chr. Nationaal Museum, Kopenhagen. De Germaanse mythologie is het geheel van Germaanse mythen en geloofsovertuigingen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Germaanse mythologie

Germanen

Verspreiding van de vijf Germaanse hoofdgroepen in de 1e eeuw na Chr. Met de Germanen wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Germanen

Germani cisrhenani

De Germani cisrhenani (Latijn voor "Germanen aan deze kant van de Rijn") waren Germaanse stammen die ten tijde van Caesars Gallische verovering ten zuiden en ten westen van de Rijn woonden, ten noorden van de Treveri.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Germani cisrhenani

Germania Inferior

Germania Inferior, de Latijnse benaming van Neder-Germanië, was een Romeinse provincie in de Lage Landen die een groot deel van Nederland omvatte (ten zuiden van de Rijn), bijna heel oostelijk België, een deel van het noordoosten van Frankrijk en het Duitse Rijnland tot aan het riviertje de Vinxtbach, dat de grens met Germania Superior (.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Germania Inferior

Germanisering

Germanisering (Duits: Germanisierung) of verduitsing (Duits: Eindeutschung) is een vorm van culturele assimilatie waarbij anderstalige bevolkingsgroepen op de Duitse taal (meer in het bijzonder Hoogduitse taal), cultuur en gewoonten overgaan en de daarmee verbonden culturele, later ook nationale identiteit.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Germanisering

Geschiedenis van de Nederlandse slavernij

Nationaal Monument Slavernijverleden te Amsterdam Bioscoopjournaal uit 1963. Viering van de Emancipatiedag op het Oranjeplein te Paramaribo ter gelegenheid van de afschaffing van de slavernij 100 jaar eerder. Slavenhuisjes op Bonaire De geschiedenis van de Nederlandse slavernij gaat over de slavernij in Nederland zelf, maar ook over de slavernij in de voormalige Nederlandse koloniën en de rol van Nederland daarin.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Geschiedenis van de Nederlandse slavernij

Geuzen (Tachtigjarige Oorlog)

De geuzen waren aanvankelijk Nederlandse edelen, tegenstanders van de Spaanse koning Filips II.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Geuzen (Tachtigjarige Oorlog)

Gewas

Een gewas is een plantensoort, die geteeld wordt voor de productie van planten in de tuinbouw, akkerbouw of sierteelt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gewas

Gewest (Lage Landen)

De gewesten in de Lage Landen in 1350 Gewest is een benaming voor een landsheerlijk gebied in de Lage Landen tot aan de Franse tijd en als zodanig een voorloper van de moderne provincie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gewest (Lage Landen)

Gewoonterecht

Gewoonterecht is recht dat gebaseerd is op gewoonten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gewoonterecht

Gidsland

Een gidsland is een land dat een voorbeeld is voor andere landen, met name wat betreft overheidsbeleid en waarden en normen in de samenleving.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gidsland

Gijsbert Karel van Hogendorp

Gijsbert Karel graaf van Hogendorp (Rotterdam, 27 oktober 1762 – Den Haag, 5 augustus 1834) was een Nederlands (liberaal-)conservatief en liberaal politicus, een telg uit het Rotterdamse geslacht Van Hogendorp.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gijsbert Karel van Hogendorp

Gilde (beroepsgroep)

Antwerpen Waag in Amsterdam waren verschillende gilden gehuisvest, die ieder hun eigen ingang hadden De leden van het gilde van de Grote Kruisboog te Mechelen'' (ca. 1500) door de Meester van het Mechelse Sint-Jorisgilde in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Dordrecht zijn gebouwd als meesterproef van het metselaarsgilde Waag in Amsterdam Gildebeker van het Schuttersgilde te Leiden Schoenmakers- looiers- en leerkopersgilde van 's-Gravenhage, gildepenning van een vrijmeester toeslede.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gilde (beroepsgroep)

Glaciaal (tijdperk)

Een glaciaal of ijstijd is een periode in de geschiedenis, waarin het klimaat op aarde aanzienlijk kouder was dan tegenwoordig.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Glaciaal (tijdperk)

Glorious Revolution

Westerwolde De Glorious Revolution (in het Nederlands ook bekend als de Roemrijke omwenteling en de Glorieuze overtocht) was de machtsovername door de Nederlandse stadhouder Willem III van Oranje-Nassau en zijn echtgenote Maria Stuart als koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland in 1688-1689.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Glorious Revolution

Godsdienstvrede van Augsburg

Titelblad van het verdrag. De Godsdienstvrede van Augsburg was een vredesovereenkomst die op 25 september 1555 – na veertig jaar van religieuze twisten in het Heilige Roomse Rijk, met als hoogtepunten de Schmalkaldische Oorlog (1546-1552) en de Vorstenopstand – in de vrije rijksstad Augsburg getekend werd tussen de Habsburgse keizer Karel V, vertegenwoordigd door zijn broer Ferdinand, en de katholieke rijksgroten aan de ene kant, en het Schmalkaldisch Verbond aan de andere kant.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Godsdienstvrede van Augsburg

Goten

Gotisch sieraad werk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Goten

Gouden Eeuw (Nederland)

De Gouden Eeuw is een periode in de Nederlandse geschiedenis die goeddeels samenvalt met de zeventiende eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gouden Eeuw (Nederland)

Goudkust (gebied)

de locatie van de Goudkust (Gold Coast) De Goudkust is het kustgebied van het huidige Ghana, aan de Baai van Benin, waar vroeger veel Europese forten zijn gebouwd om slaven weg te voeren.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Goudkust (gebied)

Gouw (Germaans)

Gereconstrueerde gouwkaart uit 1898 van de verdeling van het Frankische Rijk bij het Verdrag van Verdun (843). In deze (Franstalige) kaart zijn veel gouwen niet als zodanig aan hun naam te herkennen (''Aargovie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Gouw (Germaans)

Graafschap Artesië

Topografische kaart van het graafschap Artesië in de late 14e eeuw. Het graafschap Artesië (Frans: comté d'Artois) is een voormalig graafschap in Frankrijk en was een van de Zeventien Provinciën in de 16e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Graafschap Artesië

Graafschap Henegouwen

Topografische kaart van het graafschap Henegouwen in de late 14e eeuw. Het graafschap Henegouwen was een vorstendom dat zijn naam heeft ontleend aan de reeds tijdens de Karolingische periode bestaande Henegouw (pagus Hanoniensis), die later het zuidelijk deel van het graafschap vormde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Graafschap Henegouwen

Graafschap Holland

Het graafschap Holland was een graafschap binnen het Rooms-Duitse Rijk, waarvan het gebied uiteindelijk ongeveer overeenkwam met de provincies Noord- en Zuid-Holland zonder de Zuid-Hollandse eilanden en met de eilanden Terschelling, Vlieland, Urk en Schokland, die later zijn overgeheveld naar andere provincies.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Graafschap Holland

Graafschap Vlaanderen

Topografische kaart van het graafschap Vlaanderen aan het einde van de 14e eeuw met de grens van het Heilige Roomse Rijk in het rood. Ten westen van deze grens lag Kroon-Vlaanderen en ten oosten Rijks-Vlaanderen. Het graafschap Vlaanderen (Frans: Comté de Flandre of Comté des Flandres) is een historisch gebied dat aanvankelijk deel uitmaakte van West-Francië en vanaf 1464 van de (zuidelijke) Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Graafschap Vlaanderen

Graafschap Zeeland

Het graafschap Zeeland was, zoals de andere gewesten in de Nederlanden, tot aan de Bourgondische tijd relatief zelfstandig.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Graafschap Zeeland

Graafschap Zutphen

Otto II van Zutphen jaagt op de Veluwe. ''Gerard III van Gelre "Dochter van de Graaf van Zutphen" met het wapen van Zutphen Allegorische voorstelling van de overdracht van Gelre en Zutphen in 1675 aan Willem III, met onder drie detailweergaven van de overdracht zelf te Arnhem Inname van Zutphen door Maurits in 1591.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Graafschap Zutphen

Graan

Verschillende granen en graanproducten Graan is de vrucht van eenzaadlobbige cultuurgewassen uit de familie van de grassen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Graan

Grieken

Grieken (Grieks: ‚ Ellines; Oudgrieks:, Hellènes) zijn de hedendaagse inwoners van Griekenland en de Republiek Cyprus, alsook de oude Grieken in de Griekse oudheid.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Grieken

Grondwetsherziening van 1848

Archiefstukken van de grondwet van 1848 Voorblad van de grondwet van 1848http://gahetna.nl/collectie/archief/inventaris/inleiding/eadid/2.02.04/inventarisnr/514/level/file Nationaal Archief, archiefinventaris 2.02.04 inventarisnummer 514 De Grondwetsherziening van 1848 legde de basis voor het huidige stelsel van parlementaire democratie in Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Grondwetsherziening van 1848

Groningen (provincie)

Groningen (Gronings: Grönnen of Grunnen, Fries: Grinslân) is een provincie in het noorden van Nederland met inwoners, waarvan meer dan een derde in de gelijknamige hoofdstad Groningen woont.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Groningen (provincie)

Groot Privilege

300x300px Het Groot Privilege of Groot Privilegie is de naam van een oorkonde waarin een reeks gunsten zijn vastgelegd die door de vorstin Maria van Bourgondië werden verleend op 11 februari 1477 aan de in 1464 opgerichte Staten-Generaal van de Nederlanden in ruil voor haar erkenning als vorstin en haar ondersteuning met financiële middelen door de Staten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Groot Privilege

Grootneerlandisme

376x376px Groot-Nederland of Dietsland met provincies. Grootneerlandisme of Groot-Nederlandisme is een irredentische politieke stroming die beoogt om Vlaanderen en Nederland staatkundig te verenigen in een unitaire, federale of confederale Nederlandstalige staat.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Grootneerlandisme

Grote Ontginning

Ontginningslandschap bij Willeskop De Grote Ontginning was een periode van ontginningen die begon in de 10e eeuw en duurde tot de 13e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Grote Ontginning

Grote Raad van Mechelen

Zitting van de Grote Raad onder Karel de Stoute De Grote Raad der Nederlanden te Mechelen was vanaf de vijftiende eeuw het hoogste rechtscollege in de gebieden die waren samengebracht als de Nederlanden, een gebied met Nederlands-, Frans- en Duitstalige inwoners.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Grote Raad van Mechelen

Grote Vergadering

grote zaal op het Binnenhof, Den Haag, tijdens de Grote Vergadering der Staten Generaal in 1651'', toegeschreven aan Bartholomeus van Bassen en Anthonie Palamedes. Tijdens deze vergadering werd besloten om geen nieuwe stadhouder aan te stellen, het begin van het Eerste Stadhouderloze Tijdperk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Grote Vergadering

Grote Volksverhuizing

Grote Volksverhuizing: Belangrijkste verhuizingstromen De Grote Volksverhuizing tussen de 4e en 5e eeuw Met Grote Volksverhuizing wordt in de geschiedenis gedoeld op het plaatsvinden van grote migratiebewegingen, onder andere het zich vestigen van meerdere vreemde stammen in het Romeinse Rijk tussen de 4e en de 6e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Grote Volksverhuizing

Guillaume Brune

Guillaume Brune Guillaume Marie Anne Brune (Brive-la-Gaillarde, 13 maart 1763 - Avignon, 2 augustus 1815) was een Franse generaal tijdens de Franse Revolutie en veldmaarschalk in het keizerrijk van Napoleon.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Guillaume Brune

Haarlem

Haarlem is een stad en gemeente in Nederland en de hoofdstad van de provincie Noord-Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Haarlem

Hadrianus

Hadrianus (Latijn: Publius Aelius Traianus Hadrianus Augustus) (Rome of Itálica, 24 januari 76 – Baiae, 10 juli 138), was Romeins keizer van 117 tot 138.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hadrianus

Hallstattcultuur

Expansie van de Hallstatt-cultuur Oudste tekeningen van opgravingen bij Hallstatt Ton armbanden De Hallstattcultuur, genoemd naar het dorpje Hallstatt in Opper-Oostenrijk, is een beschaving die vanaf de vroege IJzertijd (ca. 800 - 500 voor de moderne jaartelling) in Centraal-Europa (Zuid-Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Noord-Italië, Tsjechië en Hongarije) veel sporen heeft nagelaten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hallstattcultuur

Hamburgcultuur

De Hamburgcultuur (13.000-10.000 v.Chr.) is een in Nederland, Noord-Duitsland en het noorden van Polen verbreide laat-paleolithische groep culturen aan het einde van de ijstijd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hamburgcultuur

Handel (economie)

Zeecontainers in een haven markt Paardenmarkt van Hedel Handel in effecten Handel is het uitwisselen van producten tussen twee partijen tegen directe of uitgestelde betaling.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Handel (economie)

Handelsbeurs (Antwerpen)

De neogotische handelsbeurs in Antwerpen, ca. 1886 (prent van Maxime Lalanne) De Handelsbeurs in de Belgische stad Antwerpen bevindt zich in de Twaalfmaandenstraat, een kleine zijstraat van de Meir.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Handelsbeurs (Antwerpen)

Hanze

Een hanze of hanza ('groep', 'schare' of 'gevolg', van het Oudhoogduits hansa) was een samenwerkingsverband van handelaren en steden tijdens de middeleeuwen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hanze

Haven van Rotterdam

De haven van Rotterdam is het grootste haven- en industriecomplex van Europa met een totale goederenoverslag van 470 miljoen ton in 2019.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Haven van Rotterdam

Heer (feodalisme)

Harold legt de eed af als heer van de graaf van Normandië, Willem de Veroveraar. (Afbeelding op Tapijt van Bayeux, 1066-1089) De heer of vrijheer, soms ook wel vrouwe of vrijvrouwe, was in de middeleeuwen de heerser over een bepaald grondgebied dat hij in bruikleen had gekregen op basis van het plaatselijk geldend feodaal leenstelsel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Heer (feodalisme)

Heerlen

Heerlen (Limburgs: plaatselijk Heële) is een stad en gemeente in het zuidoosten van de Nederlandse provincie Limburg.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Heerlen

Heerlijkheid Utrecht

De heerlijkheid Utrecht was het deel van het voormalige grondgebied van de bisschop van Utrecht nadat het in 1528 was overgedragen aan keizer Karel V.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Heerlijkheid Utrecht

Heerweg (Romeinse Rijk)

Rome Animatie over de heirbanen Een heerweg, heirbaan of heerstraat was een strategisch aangelegde verharde langeafstandsweg in het Romeinse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Heerweg (Romeinse Rijk)

Heidendom

De Noorse god Thor Heidendom of paganisme is een term die gebruikt wordt om te verwijzen naar de polytheïstische religies die inheems waren aan het Europese continent.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Heidendom

Heilige Roomse Rijk

Het Heilige Roomse Rijk (Duits: Heiliges Römisches Reich, Italiaans: Sacro Romano Impero, Latijn: Sacrum Imperium Romanum, Frans: Saint Empire romain) was een rijk in Centraal-Europa en omringende gebieden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Heilige Roomse Rijk

Hendrik IV van Frankrijk

Neurenbergse jeton (of rekenpenning) met afbeelding van Hendrik IV. Maker: Hans Laufer. Hendrik IV (Pau (Navarra, nu Frankrijk), 13 december 1553 – Parijs, 14 mei 1610) was koning van Navarra (als Hendrik III) van 1572 tot 1610 en koning van Frankrijk van 1589 tot 1610.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hendrik IV van Frankrijk

Herman Willem Daendels

Herman Willem Daendels (Hattem, 21 oktober 1762 – Elmina, Goudkust, 2 mei 1818) was een Nederlands patriot, die in 1786 het heft in eigen handen nam toen hij bij een benoeming door stadhouder Willem V werd gepasseerd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Herman Willem Daendels

Herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland

Paus Pius IX herstelde de hiërarchie Tot het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland werd in 1853 besloten in de pauselijke bul Ex Qua Die van Paus Pius IX (4 maart 1853), nadat de Grondwetsherziening van 1848 dit mogelijk had gemaakt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland

Hertogdom Bourgondië

Het hertogdom Bourgondië was tussen 918 en het einde van de 15e eeuw een in hoge mate zelfstandig gebied binnen het Koninkrijk Frankrijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hertogdom Bourgondië

Hertogdom Brabant

Het hertogdom Brabant vormde, vanaf de late middeleeuwen tot aan de negentiende eeuw, een politieke en culturele eenheid in de Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hertogdom Brabant

Hertogdom Gelre

Het hertogdom Gelre, meer volledig ook als hertogdom Gelre en graafschap Zutphen omschreven, is een voormalig hertogdom in het oosten van Nederland (provincie Gelderland), alsmede in Nederlands Noord- en Midden-Limburg en het daaraan grenzende noordwesten van de Duitse Nederrijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hertogdom Gelre

Hertogdom Neder-Lotharingen

Het hertogdom Neder-Lotharingen was in de vroege middeleeuwen het noordelijke deel van het Middenrijk tussen Frankrijk (West-Frankenrijk) en Duitsland (Oost-Frankenrijk).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hertogdom Neder-Lotharingen

Hilversumcultuur

Met de Hilversumcultuur wordt een prehistorische cultuur uit de vroege en midden-bronstijd (1800 - 1200 v.Chr.) aangeduid, naar aanleiding van het aardewerk dat in Hilversum en omgeving is gevonden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hilversumcultuur

Hippiecultuur

Hippies op de Dam in Amsterdam in de jaren zeventig. De Volkswagen Kever was de favoriete auto van de hippies. Een voorbeeld van autodecoratie door hippies in de jaren 70.Andrea Hiott "Thinking Small: The Long, Strange Trip of the Volkswagen Beetle" Ballantine Books 2012 Hippiecultuur is een subcultuur onder jongeren in de tweede helft van de jaren zestig.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hippiecultuur

Hoekse en Kabeljauwse twisten

Het conflict tussen de Hoeken en Kabeljauwen was een strijd tussen verschillende facties binnen de elite van het graafschap Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hoekse en Kabeljauwse twisten

Hofmeier

Hofmeier (Latijn: maior domus (majordomo); mv. maiores domus; ook dux domus regiae, senior domus, praefectus aulae) was oorspronkelijk de titel van het hoofd van de huishouding aan het hof van de Germaanse koninkrijken in de vroege middeleeuwen en zou vooral in de Frankische koninkrijken van de 7e en 8e eeuw aan het hof van de Merovingen aan belang winnen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hofmeier

Hofstelsel

Plattegrond van een fictieve vroonhoeve, William R. Shepherd 1923. Het hofstelsel, domaniaal systeem, mansus-systeem of domeinstelsel is een in de vroege middeleeuwen ontstane wijze van exploitatie van landgoederen (hoven, domeinen) op basis van het tweeledig domein.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hofstelsel

Hohenstaufen

Het huis Hohenstaufen op een ansichtkaart uit 1905 Het huis Hohenstaufen was een Zwabisch vorstenhuis dat in de 12e en 13e eeuw verschillende Duitse koningen en keizers voortbracht.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hohenstaufen

Holland

De provincies Noord-Holland en Zuid-Holland, hier samen afgebeeld, zijn de voortzetting van de streek Holland, al vallen de grenzen niet geheel samen. Holland is een streek in het westen van Nederland, die opgedeeld is in de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Holland

Hollandse IJssel

De Hollandse of Hollandsche IJssel is een rivier in de provincies Utrecht en Zuid-Holland die een enigszins boogvormige route aflegt tussen Nieuwegein en de Nieuwe Maas ten oosten van Rotterdam.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hollandse IJssel

Hollandse School

Hollandse School is een verouderde term om de Noord-Nederlandse schilderkunst in de Gouden Eeuw aan te duiden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hollandse School

Holoceen

Het Holoceen, vroeger ook Alluvium genoemd, is het geologische tijdvak van 11.700 jaar geleden tot nu.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Holoceen

Homohuwelijk

Geen erkenning *Beperkte erkenning holebikoppels in 200+ Japanse steden en 18/47 prefecturen Een homohuwelijk is een huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Homohuwelijk

Honderdjarige Oorlog

De Honderdjarige Oorlog bestaat uit een reeks oorlogen, gevoerd van 1337 tot 1453, tussen het huis Valois en het huis Plantagenet, ook bekend als het huis Anjou.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Honderdjarige Oorlog

Hongersnood

Hongersnood in Bangalore, India in 1867 Hongersnood is een toestand van honger, meestal bedoeld als begrip om te verwoorden dat een heel volk, land of streek in honger verkeert als gevolg van voedselschaarste, maar het kan ook voor een toestand van honger voor een individu worden gebruikt (hij verkeert in hongersnood).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hongersnood

Hoogveen

De Hoge Venen in Oost-België Hoogveen in het Fochteloërveen Hoogveen, ook wel ombrotroof veen, ombrogeen veen of klimatisch veen genoemd, is mineraalarm, zuur drasland met een aan deze extreme omstandigheden aangepaste vegetatie en fauna.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hoogveen

Horigheid

Horigheid is een sociale, economische en bestuurlijke machtsverhouding waarbij bepaalde mensen, boeren, cijnsboeren, en lijfeigenen, gebonden waren aan het land dat ze bewerkten en aan het absolute gezag van de landbezitter.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Horigheid

Houtskool

Houtskool Houtskooltekening door Charles Sayers, collectie Wereldmuseum Amsterdam Opengewerkte meiler. De dikste stammen, soms wel een meter in diameter, werden in het midden geplaatst Kolenbrandershut in openluchtmuseum Erve Kots Houtskool (Latijn: carbo), ofwel verkoling van hout, ontleent zijn betekenis aan de ontleding (pyrolyse) van hout.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Houtskool

Hugenoten

Hugenotenkruis Hugenoten (Frans huguenots) is de benaming die in de 16de, 17de en 18de eeuw in Frankrijk werd gegeven aan protestanten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hugenoten

Hugenotenoorlogen

De Hugenotenoorlogen (Frans: Guerres de religion, "Godsdienstoorlogen") waren een reeks conflicten tussen katholieken en (protestantse) hugenoten in Frankrijk vanaf het midden van de zestiende eeuw tot de afkondiging van het edict van Nantes in 1598.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hugenotenoorlogen

Huis Habsburg

Het huis Habsburg was een belangrijk Europees geslacht, vernoemd naar het stamslot Habichtsburg in Aargau.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Huis Habsburg

Huis Stuart

Maria Stuart (1542-1587), beter bekend als ''Mary, Queen of Scots'' Jacobus Stuart, koning van Schotland (1567-1625) en Engeland (1603-1625) De laatste Stuart-monarch was Anna van Engeland, vanaf 1707 Anna van Groot-Brittannië Karel Eduard Stuart (1720-1788), beter bekend als ''Bonnie Prince Charlie'' Het huis Stuart was een Brits adellijk huis afkomstig uit Schotland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Huis Stuart

Huis Wittelsbach

Wapen van het Huis Wittelsbach vanaf 1835 Het huis Wittelsbach is een oud Duits vorstenhuis dat eeuwenlang de graven, hertogen en de koningen van Beieren leverde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Huis Wittelsbach

Huishouden

Een huishouden, geschilderd door Jan Steen Bezigheden van de vrouw volgens een centsprent (ca. 1845): naaien, spinnen, breien, borduren, citer spelen, forte piano spelen, koffie zetten, glazen wassen, kleding wassen, onderwijzen, strijken, afwassen Stofzuigen Was drogen Eten koken Kind dat afwast Een huishouden is zowel een economische eenheid (zoals een gezin of woongemeenschap) als de organisatie van de bijbehorende werkzaamheden om in de voeding, kleding en het onderdak van dat huishouden te voorzien.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Huishouden

Hunebed

Een hunebed of dolmen is een megalithische (Oudgrieks: μέγας megas: groot, λίθος lithos: steen) grafkamer uit het neolithicum (4000-3000 v.Chr.) die bestaat uit ten minste drie, maar vaak (veel) meer staande draagstenen, overdekt door een of meer dekstenen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hunebed

Hunnen

Omvang van het Hunnenrijk met als centrum het huidige Hongarije, ca. 450 n.Chr. Attila Italië binnenvallen. De Hunnen waren een confederatie van Euraziatische nomaden, waarschijnlijk van meest Altaïsche en Oeraalse afkomst, maar later ook met Oost-Germaanse onderdanen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Hunnen

Huursoldaat

Zwitserse ''Reisläufer'' steken de Alpen over (tekening van Luzerner Schilling) Schotse huurlingen in de dertigjarige oorlog Blackwater in Bagdad Huursoldaat of huurling is een soldaat die louter op beroepsmatige grondslag wordt aangesteld om ergens te vechten zonder ideologische of nationale binding aan een opdrachtgever of de zaak waarvoor een partij strijdt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Huursoldaat

Huwelijkspolitiek

Lodewijk XIV met Maria Adelheid van Savoye'' op 7 december 1697 (Antoine Dieu). Huwelijkspolitiek is een veelgebruikt middel om de macht van een familie te behouden of uit te breiden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Huwelijkspolitiek

IJssel

De 'versteende' IJssel bij Wijhe De IJssel bij Velp De IJssel bij Zutphen De IJssel bij Deventer De IJssel (Nedersaksisch: Iessel) of Geldersche IJssel (ter onderscheiding van de Hollandsche IJssel) is een Nederlandse aftakking van de Rijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en IJssel

IJzertijd

De ijzertijd is de periode van de prehistorie die volgde op de bronstijd en gekenmerkt werd door het gebruik van ijzer.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en IJzertijd

Immigratie

De wereldwijde nettoimmigratiesaldi in 2015 Europese immigranten die per schip aankomen in Argentinië Immigratie is het zich vestigen in een ander land of gebied.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Immigratie

Imperialisme

Imperialisme is het proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld uit willen breiden door gebieden te veroveren en te beheersen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Imperialisme

India

India, officieel de Republiek India (Hindi: भारत गणराज्य, Bhārat Gaṇarājya, Engels: Republic of India), is een land in Zuid-Azië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en India

Indische Nederlanders

Indische Nederlanders, ook afgekort tot "Indisch" of "Indische", zijn etnische Nederlanders met een familiegeschiedenis in het voormalige Nederlands-Indië,.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Indische Nederlanders

Indonesië

Indonesië, officieel de Republiek Indonesië (Indonesisch: Negara Kesatuan Republik Indonesia, afgekort als NKRI; of gewoon Republik Indonesia, afgekort als RI), ook plaatselijk bekend als Nusantara, is een land gelegen in Azië en voor een kleiner deel in Oceanië (Westelijk Nieuw-Guinea).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Indonesië

Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog

Een arrestant wordt afgevoerd. Hij is geboeid met de zogenaamde Aceh-knoop, 1946. De Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (Indonesisch: Revolusi Nasional Indonesia) was een dekolonisatieoorlog in het voormalige Nederlands-Indië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog

Industrialisatie

De stoomlocomobiel werd vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw veel gebruikt voor aandrijving en tractie Industrialisatie is het proces van veranderingen in het productieproces door mechanisatie en de daaropvolgende veranderingen in de productieorganisatie, zoals de invoering van het fabriekssysteem.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Industrialisatie

Industriële revolutie

Model van een ''Spinning Jenny'', het eerste machinaal aangedreven spinnewiel, uitgevonden door James Hargreaves. (''museum voor Vroege Industrialisatie, Wuppertal, Duitsland'') De industriële revolutie is de overgang van handmatig naar machinaal vervaardigde goederen die gepaard ging met grootschalige organisatorische en sociale veranderingen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Industriële revolutie

Inklinken

Inklinken of kortweg klink is het proces van volumevermindering van grond door verdroging of onttrekken van grondwater.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Inklinken

Integratie (sociologie)

Integratie is het socialisatieproces van acculturatie waarbij leden van een niet-dominante groep zich mengen met de dominante groep, maar daarnaast contact onderhouden met de andere leden van de eigen groep.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Integratie (sociologie)

Interbellum

Een interbellum (van het Latijnse inter, tussen, en bellum, oorlog) is een periode tussen twee oorlogen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Interbellum

Interglaciaal

Interglacialen zijn de periodes tussen twee glacialen in.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Interglaciaal

Interstadiaal

Een interstadiaal is een (relatief) korte warme periode tijdens een glaciaal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Interstadiaal

Investituur

Investituur komt van het Latijnse woord vestitura, dat 'aankleden' of 'bekleden' betekent.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Investituur

Italiaanse Oorlogen

Slag bij Pavia tussen Fransen en Spanjaarden in 1525 Onder de Italiaanse Oorlogen of de Habsburg-Valois-oorlogen wordt een reeks van militaire conflicten verstaan die tussen 1494 en 1559 de koningen van Frankrijk tegenover de Habsburgse heersers van Spanje en het Heilige Roomse Rijk plaatste.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Italiaanse Oorlogen

Italië

Italië, officieel de Republiek Italië (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in Zuid-Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Italië

Jaartelling

Huis met jaartal (muurankers) Een jaartelling is een systeem van tijdrekening waarbij de tijd wordt ingedeeld in jaren die opvolgend geteld worden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jaartelling

Jacoba van Beieren

Jacoba van Beieren, eigenlijke voornaam Jaque of Jacob (Le Quesnoy, gedoopt 17 juli 1401 — Slot Teylingen, 9 oktober 1436) was gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen tussen 1417 en 1433.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jacoba van Beieren

Jacobus II van Engeland

Jacobus II en VII (Engels: James) (Londen, 14 oktober 1633 – Saint-Germain-en-Laye, 16 september 1701) was koning van Engeland, Schotland en Ierland van 6 februari 1685 tot 1688.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jacobus II van Engeland

Jager-verzamelaar

Jager uit de steentijd (tekening begin 20e eeuw) Een jager-verzamelaar is een mens die zich in leven houdt door middel van de jacht en/of het verzamelen van eetbare dingen zoals bessen en dieren.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jager-verzamelaar

James Boswell

'''James Boswell''' door Joshua Reynolds 1785 National Portrait Gallery. James Boswell door George Willison in Rome 1765 National Gallery of Scotland. James Boswell, 9de Laird van Auchinleck (Edinburgh, 29 oktober 1740 - Londen, 19 mei 1795) was een Schotse advocaat en schrijver, die tegenwoordig vooral bekend is gebleven door zijn biografie en meesterwerk The Life of Samuel Johnson.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en James Boswell

Jan Steen

Jan Havickszoon Steen (Leiden, 1626 – aldaar, begraven 3 februari 1679) was een Hollands kunstschilder uit de 17e eeuw, de tijd van de Noord-Nederlandse barokke schilderkunst.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jan Steen

Jan van Leiden

Sint-Lambertuskerk Jan van Leiden, ofwel Jan (Johan) van Leyden, eigenlijk Johan Beukelszoon (Leiden, 1509 - Münster (Westfalen), 22 januari 1536) was een rondtrekkende Nederlandse prediker van de wederdopers en een van de leiders, later (zelfbenoemd) koning, van het kortstondige wederdoperse koninkrijk in Münster.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jan van Leiden

Jean-Baptiste Colbert

Jean-Baptiste Colbert (Reims, 29 augustus 1619 – Parijs, 6 september 1683) was een Frans politicus.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jean-Baptiste Colbert

Jean-Jacques Rousseau

Du Contract Social" uit 1762, gedrukt in Amsterdam. Jean-Jacques Rousseau (Genève, 28 juni 1712 – Ermenonville, 2 juli 1778) was een baanbrekend filosoof en schrijver.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jean-Jacques Rousseau

Jeugdcultuur

Jeugdcultuur is het geheel van culturele uitingen en belevingen dat specifiek leeft in jongerengroepen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jeugdcultuur

Joden

De Joden vormen een volk of etniciteit, ook bekend als de Israëlieten, het Joodse volk of het volk Israël.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Joden

Johan de Witt

Johan de Witt (Dordrecht, 24 september 1625 – Den Haag, 20 augustus 1672), heer van Zuid- en Noord-Linschoten, Snelrewaard, Hekendorp en IJsselvere, was in de Gouden Eeuw tijdens het Eerste Stadhouderloze Tijdperk negentien jaar lang raadpensionaris van het gewest Holland en daarmee de belangrijkste politicus van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Johan de Witt

Johan II van Kleef

verovering van Rhenen op 8 juli 1499 door de Groote Garde, in opdracht van Jan II van Kleef Johan II (13 april 1458 – 15 maart 1521) was de oudste zoon van graaf Johan I van Kleef en Elisabeth van Bourgondië-Nevers, en dus de kleinzoon van Adolf IV van Kleef-Mark.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Johan II van Kleef

Johan Rudolph Thorbecke

Johan Rudolph Thorbecke (Zwolle, 14 januari 1798 – Den Haag, 4 juni 1872) was een Nederlands staatsman van liberale signatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Johan Rudolph Thorbecke

Johan van Oldenbarnevelt

Johan van Oldenbarnevelt (Amersfoort, 14 september 1547 – Den Haag, 13 mei 1619) was van 1586 tot 1619 raadpensionaris van Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Johan van Oldenbarnevelt

Johannes Vermeer

JohannesJohannes is de voornaam, waaronder hij in de hedendaagse literatuur algemeen bekend staat.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Johannes Vermeer

John Law (econoom)

John Law John Law (Edinburgh, gedoopt op 16 april 1671 - Venetië, 21 maart 1729) was een Schotse econoom, met een grote aanleg voor wiskunde en een briljant kaartspeler.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en John Law (econoom)

Jonathan Israel

Jonathan Irvine Israel (Londen, 26 januari 1946) is een Brits historicus, die heeft geschreven over de Nederlandse geschiedenis, het tijdperk van de Verlichting en het Europese jodendom.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Jonathan Israel

Joost van den Vondel

Joost van den Vondel (Keulen, 17 november 1587 – Amsterdam, 5 februari 1679) was een Nederlands dichter en toneelschrijver, die algemeen gezien wordt als de grootste schrijver en dichter uit de Nederlandse taal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Joost van den Vondel

Juan van Oostenrijk

Juan (of Jan) van Oostenrijk (Regensburg, 24 februari 1547 – Bouge bij Namen, 1 oktober 1578) was een Spaans legerleider en landvoogd van de Nederlanden aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Juan van Oostenrijk

Juliana der Nederlanden

Prinses Juliana met haar moeder Prinses Juliana op jonge leeftijd Standaard van Juliana als prinses Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, hertogin van Mecklenburg, prinses van Lippe-Biesterfeld (Paleis Noordeinde, Den Haag, 30 april 1909 – Paleis Soestdijk, Baarn, 20 maart 2004) was koningin der Nederlanden van 4 september 1948 tot en met 30 april 1980.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Juliana der Nederlanden

Julianus Apostata

Flavius Claudius Julianus (6 november 331 - 26 juni 363), ter onderscheiding van de eerdere (vrijwel onbekende) keizer Julianus I (284-285) beter bekend als Julianus II, Julianus de Afvallige of Julianus Apostata, was een Romeins keizer van november 361 tot 26 juni 363.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Julianus Apostata

Julius Caesar

Gaius Julius Caesar (Latijnse uitspraak:; Latijn: C·IVLIVS·C·F·C·N·CAESAR, of Gaius Iulius Gaii filius Gaii nepos Caesar; na 42 v.Chr. IMP·C·IVLIVS·CAESAR·DIVVS, of Imperator Gaius Iulius Caesar divus) (Rome, 12 of 13 juli ± 100 v.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Julius Caesar

Julius Civilis

Rembrandts versie van De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis (1661/1662) Gaius Julius Civilis (25 - ?) leidde de opstand van de Bataven tegen de Romeinen in de jaren 69 en 70.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Julius Civilis

Kaapkolonie

Ontwikkeling van het grondgebied ten tijde van de VOC. De Kaapkolonie was een Nederlandse en later Britse kolonie rond Kaapstad in het huidige Zuid-Afrika.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kaapkolonie

Kabinet-Colijn III

Het kabinet-Colijn III was het Nederlandse kabinet van 31 juli 1935 tot 24 juni 1937.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kabinet-Colijn III

Kabinet-Den Uyl

Het kabinet-Den Uyl was het Nederlandse kabinet van 11 mei 1973 tot 19 december 1977.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kabinet-Den Uyl

Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III

Dit artikel geeft een overzicht van alle ministers die actief waren tijdens de regeerperiode van het kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III, 1929-1933.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III

Kano van Pesse

De kano van Pesse (ook wel boot van Pesse) is voor zover bekend de oudste ontdekte boot ter wereld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kano van Pesse

Kanselier (historisch)

Kanselarijattributen op een schilderij van Cornelis Norbertus Gysbrechts (1665) Een kanselier (Latijn: cancellarius) was het hoofd van een kanselarij (Latijn: cancellaria), het bureau waar de oorkondes en andere documenten van een bepaalde vorst of andere bestuurlijke instelling werden opgesteld, bezegeld en uitgevaardigd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kanselier (historisch)

Kaperbrief

Franse kaperbrief voor kapitein Bollo, 1809. Een kaperbrief was een brief die door de overheid of koning werd geschreven, waarmee een schip dat die brieven aan boord had, het recht werd gegeven om schepen van vijandelijke mogendheden aan te vallen en leeg te roven.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kaperbrief

Karel de Grote

De buste van Karel de Grote, een geïdealiseerd portret van de keizer uit de 14e eeuw. Het is te bezichtigen in de Schatkamer van de Dom van Aken. Karel de Grote (Duits: Karl der Große; Frans en Engels: Charlemagne; Latijn: Carolus Magnus of Karolus Magnus) (waarschijnlijk 2 april 747 of 748Vgl., Das Geburtsdatum Karls des Großen, in Francia 1 (1973), pp.,, Neue Überlegungen zum Geburtsdatum Karls des Großen, in Francia 19 (1992), pp..

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Karel de Grote

Karel de Stoute

Karel de Stoute (Dijon, 10 november 1433 – Nancy, 5 januari 1477) was hertog van Bourgondië, Brabant, Limburg en Luxemburg, graaf van Vlaanderen, Artesië, Bourgondië, Henegouwen, Holland, Zeeland en Namen, heer van Mechelen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Karel de Stoute

Karel II van Engeland

Karel II (Engels: Charles II) (St. James's Palace (Londen), 29 mei 1630 — Palace of Whitehall (Londen), 6 februari 1685) was koning van Engeland, Schotland en Ierland van 1660 tot 1685.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Karel II van Engeland

Karel Martel

Karel Martel (Herstal of Andenne(?), 23 augustus 689 – Quierzy, 22 oktober 741) was hofmeier van het Frankische Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Karel Martel

Karelsprivilege

Het Karelsprivilege is een vervalste oorkonde uit het begin van de 14e eeuw, die verhaalt over de privileges die Karel de Grote zou hebben geschonken aan de Friezen onder aanvoering van Magnus Forteman.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Karelsprivilege

Karolingen

De drie grote rijken rond 800, het Byzantijnse Rijk, het Arabische Rijk en het Karolingische Rijk. De Karolingen (Frans: Carolingiens, Duits: Karolinger) waren een dynastie die het Frankische Rijk regeerde van de 8e tot de 10e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Karolingen

Karolingische renaissance

manuscript uit de abdij van Fulda, tussen 831-840. De Karolingische renaissance was een periode van vernieuwing van de cultuur en het onderwijs, die zich in de achtste en negende eeuw in het West-Europa van de Karolingische keizers manifesteerde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Karolingische renaissance

Keizer Karel V

Keizer Karel V, vóór zijn mondigverklaring Karel van Luxemburg genoemd (Gent, 24 februari 1500 – Cuacos de Yuste, Spanje, 21 september 1558), was een telg uit het Huis Habsburg.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Keizer Karel V

Keizer Leopold I

Leopold I (Leopold Ignatius Joseph Balthasar Felician; Hongaars: I. Lipót) (Wenen, 9 juni 1640 – aldaar, 5 mei 1705), was bijna een halve eeuw heerser als Rooms-Duitse keizer, koning van Hongarije en koning van Bohemen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Keizer Leopold I

Keizer Maximiliaan I

Maximiliaan I (Wiener Neustadt, 22 maart 1459 — Wels, 12 januari 1519) was een telg uit het Huis Habsburg.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Keizer Maximiliaan I

Kelten

Gebieden waar thans nog een Keltische taal wordt gesproken De Kelten waren volkeren en stammen die gedurende het millennium voor het begin van de jaartelling en de eeuwen daarna een Keltische taal spraken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kelten

Kerkprovincie

Een kerkprovincie (ook wel metropolie) is een verband van naburige particuliere kerken dat in de Rooms-Katholieke Kerk wordt opgericht om een gemeenschappelijk pastoraal handelen van verschillende naburige bisdommen te bevorderen en de onderlinge betrekkingen van de diocesane bisschoppen te behartigen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kerkprovincie

Keulen (stad)

Keulen (Duits: Köln, Ripuarisch: Kölle) is een stadsdistrict (kreisfreie Stadt) en metropool in Duitsland, in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen aan de Rijn, ten noorden van Bonn en ten zuiden van Neuss en Düsseldorf.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Keulen (stad)

Keurvorstendom Keulen

Het keurvorstendom Keulen of Keur-Keulen, officieel Aartssticht en Keurvorstendom Keulen (Duits: Kurfürstentum Köln of Kurköln, officieel Erzstift und Kurfürstentum Köln) was een keurvorstendom van het Heilige Roomse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Keurvorstendom Keulen

Kiesrecht

Een stembureau tijdens de Belgische federale verkiezingen 2007 Irakezen staan in de rij om hun stem uit te brengen. 21 Kiesrecht is het recht van een individu om deel te nemen aan het politieke proces in een land of andere bestuurlijke eenheid of organisatie door middel van verkiezingen, bijvoorbeeld door te stemmen op een partij naar zijn of haar voorkeur, of zich kandidaat te stellen voor een volksvertegenwoordiging.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kiesrecht

Kinderwetje van Van Houten

Archiefstuk van de wet Het Kinderwetje van Van Houten, officieel Wet Houdende Maatregelen tot het Tegengaan van Overmatigen Arbeid en Verwaarlozing van Kinderen, was een Nederlandse wet uit 1874, die kinderarbeid door kinderen jonger dan twaalf jaar verbood.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kinderwetje van Van Houten

Klei

400.000 jaar oude kleigrond in Estland Kleideeltjes 23.500 maal vergroot Klei is een klastisch sedimentair gesteente, dat voornamelijk bestaat uit lutum, gronddeeltjes kleiner dan 2 µm.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Klei

Klokbekercultuur

Verspreiding in Europa. Vondsten van de klokbekercultuur. Een schaal uit Ciempozuelos, gevonden in 1894. De klokbekercultuur (Frans: Culture Campaniforme; Duits: Glockenbecher-Kultur; Engels: Bell Beaker culture) is een archeologische cultuur uit de Kopertijd (het late Neolithicum), daterend tussen ongeveer 2500 tot 2000 voor Christus.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Klokbekercultuur

Klooster (gebouw)

Een typische plattegrond van een klooster. De kloosterkerk (onder) is door de kloostergang (groot vierkant in het midden) verbonden met de verschillende vertrekken zoals de keuken met refter (boven) en de kapittelzaal (rechts). Een klooster (van het Latijnse claustrum, afgesloten ruimte) is een gebouw of een samenstel van gebouwen dat dient tot huisvesting van een groep of gemeenschap van mannen of vrouwen, vaak monniken of monialen genoemd, die zich uit de wereld heeft teruggetrokken om een godsdienstig leven te leiden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Klooster (gebouw)

Kolonie (staatkundig)

Kolonisatie en imperialisme in 1898 Een kolonie (meervoud: koloniën, kolonies) is een territorium onder bestuur van een soevereine staat, maar vallend buiten het eigenlijke grondgebied van dat moederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kolonie (staatkundig)

Koning van Duitsland

Het Duitse koningschap bestond van 911 tot 1806.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koning van Duitsland

Koninklijke Luchtvaart Maatschappij

Het KLM Hoofdkantoor Een Boeing 737-800 van de KLM Boeing 777-300ER in “orange pride” beschildering Een KLM-propagandavlucht met zes van de grootste toestellen van de Nederlandse burgerluchtvaart (1937) Bioscoopjournaal over de eerste lijnvlucht van de KLM naar New York, 21 mei 1946 Tokio (1951) Polygoonjournaal uit 1971 over het toen nieuwe computercentrum van de KLM in Amstelveen KLM-logo's door de jaren heen De Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koninklijke Luchtvaart Maatschappij

Koninklijke Philips

Koninklijke Philips (beter bekend als kortweg Philips) is een Nederlands elektronicaconcern.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koninklijke Philips

Koninkrijk der Nederlanden

Presentatie van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in 1954 Het Koninkrijk der Nederlanden, dat bestaat sinds 1813, is een soevereine staat waarbinnen sinds 2010 vier landen worden onderscheiden: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koninkrijk der Nederlanden

Koninkrijk Holland

Het Koninkrijk Holland (toenmalige spelling: Koningrijk Holland) was de officiële naam van Nederland tussen 1806 en 1810.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koninkrijk Holland

Koopvaardij

Panama heeft de meeste schepen onder haar vlag. De koopvaardij of handels(scheep)vaart is de handel met behulp van schepen, de koopvaardijvloot.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koopvaardij

Koorts

Koorts (febris) of pyrexie is een verhoging van de normale gemiddelde kerntemperatuur van een organisme, vaak ten gevolge van een ontsteking.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koorts

Koude Oorlog

De Koude Oorlog was een periode van gewapende vrede tussen de communistische en de kapitalistische wereld in de tweede helft van de 20e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Koude Oorlog

Kraakbeweging

Symbool gebruikt door de kraakbeweging Utrecht in 2009 Onder de Nederlandse kraakbeweging worden gerekend, mensen die een aanzienlijk deel van hun leven hebben ingedeeld met activiteiten die uit het verschijnsel kraken zijn voortgekomen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kraakbeweging

Kraken (onroerend goed)

Symbool gebruikt door krakers Kraken (Surinaams-Nederlands: occupatie) is het zonder toestemming van de eigenaar in gebruik nemen van een onroerende zaak in de vorm van een ongebruikt terrein, gebouw of ruimte daarvan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kraken (onroerend goed)

Kroningsoproer

"Geen woning, geen kroning" op een schutting in de Haarlemmer Houttuinen. Het kroningsoproer of de kroningsrellen van 30 april 1980 behoren tot de grootste ordeverstoringen of rellen in de Nederlandse geschiedenis in vredestijd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kroningsoproer

Kunstenaar

C.W. Peale, zelfportret, ''The Artist in His Museum'', 1822. Manet Een kunstenaar is iemand die zijn of haar creatieve begaafdheid gebruikt om kunst te maken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kunstenaar

Kwelder

laagwater, eb, vloed en springtij Kwelder in de Waddenzee, ten noorden van Warffum Brandganzen in de kwelder Kwelder op Texel Een kwelder of zoutmoeras (regionaal: gors, groeze/groes, schol, schor of schorre) is een begroeide buitendijkse landaanwas die bij een gemiddeld hoogwater niet meer onderloopt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Kwelder

La Tène-periode

Het oranje gebied toont waar de La Tène-periode vermoedelijk begon. De La Tène-periode of La Tène-cultuur is een periode in de Europese ijzertijd, genoemd naar de archeologische vindplaats van La Tène, aan de noordkant van het Meer van Neuchâtel in Zwitserland, waar in 1857 een rijke vondst werd gedaan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en La Tène-periode

Laatglaciaal

Het Laatglaciaal is een in Noord-Europa gebruikelijke naam voor het laatste deel van het Weichsel-glaciaal of Weichselien (de zogenaamde "laatste ijstijd").

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Laatglaciaal

Lagelonenland

De term lagelonenland wordt gebruikt voor die landen waar de productie van goederen (veel) goedkoper kan worden gedaan dan in West-Europese of Amerikaanse landen, doordat de loonkosten beduidend lager liggen dan in de westerse maatschappij.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lagelonenland

Lakennijverheid in de Lage Landen

Middeleeuwse spoelput voor de lakenindustrie te Zierikzee De lakenindustrie in de Lage Landen was een industrie die zich bezighield met het maken van wollen lakenstoffen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lakennijverheid in de Lage Landen

Landbouwcrisis (1878-1895)

De landbouwcrisis in West-Europa tussen 1878 en 1895Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Leeuwarden §3.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Landbouwcrisis (1878-1895)

Landsadvocaat

Plaatsvervangend landsadvocaat Eric Daalder bij de rechtbank te Utrecht De landsadvocaat staat de Staat der Nederlanden bij in juridische procedures.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Landsadvocaat

Landschap

Cultuurlandschap rond Woolde in Twente Mars gefotografeerd door Mars Exploration Rover-A. Gevarieerd natuur-/cultuurlandschap met Mount Murresse, Gurúè (provincie Zambezia), noordelijk Mozambique. Herfstlandschap Winterlandschap Landschap is in de geografie een uitgestrekt stuk land dat zich als een zelfstandig geheel onderscheidt van aangrenzende gebieden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Landschap

Landsheer

Nederlanden in 1350. Landsheer of landsvrouwe is een algemene benaming voor een vorst(in) die in een bepaald gebied de territoriale soevereiniteit bezat.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Landsheer

Landsheerlijkheid

gewesten in de Nederlanden in 1350 Een landsheerlijkheid is het geheel aan rechten en plichten van een landsheer, alsmede het gebied waar hij deze mag en moet uitoefenen, op grond waarvan deze heer soeverein is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Landsheerlijkheid

Landvoogd

Een landvoogd, vrouwelijk landvoogdes, ook wel gouverneur-generaal of regent (vrouwelijk regentes) genoemd, is in het algemeen de functiebenaming voor een persoon die een land bestuurt als vertegenwoordiger van de vorst(in) of landsheer/landsvrouwe.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Landvoogd

Late middeleeuwen

Cosimo de Medici, een late middeleeuwer De late middeleeuwen is in de geschiedenis van Europa de periode van ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Late middeleeuwen

Latijnse school

Latijnse School in Nijmegen uit 1545 nieuwe Latijnse school in Maastricht, 1787 Opschrift boven de poort van de Latijnse School in Gouda: ''"Praesidium atque decus quae sunt et gaudia vitae - Formant hic animos Graeca Latina rudes"'', vrij vertaald: "Om eens tot steun, sieraad en bron van vreugde in het leven te zijn, vormen Grieks en Latijn hier de nog ruwe geest" De Latijnse school was vóór de 19e eeuw een in heel Europa wijdverbreid schooltype, dat leerlingen (uitsluitend jongens, afkomstig uit de hogere en middenklasse) voorbereidde op een religieus ambt of een studie aan een universiteit.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Latijnse school

Löss

Kaiserstuhl, Zuid-Duitsland. Löss is een eolische afzetting van silt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Löss

Leenstelsel (bestuursvorm)

Het leenstelsel, leenwezen of feodaal stelsel is een historische rechtsfiguur waarbij een grootgrondbezitter de rechten als eigenaar van de grond in bruikleen gaf aan derden in ruil voor betalingen en diensten die konden variëren van grondbewerking, hand-en-spandiensten tot politieke en militaire trouw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Leenstelsel (bestuursvorm)

Leerplicht

Leerplicht is de wettelijke verplichting om kinderen onderwijs te laten volgen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Leerplicht

Leiden

Leiden is een stad en gemeente in het noordwesten van de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Leiden

Lek (rivier)

Lek is een Nederlandse rivier die vanaf Wijk bij Duurstede de voortzetting vormt van de Nederrijn en zich bij Kinderdijk verenigt met de Noord: als Nieuwe Maas zet de rivier zich in westelijke richting voort.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lek (rivier)

Leuven

Leuven (Frans: Louvain) is een centrumstad en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Leuven

Liberale revolutie

De liberale of Atlantische revoluties zijn de revoluties die liberale maatregelen uit de verlichting als doel hadden aan het einde van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Liberale revolutie

Liberalisme

Het liberalisme is een politiek-maatschappelijke stroming ontstaan in de Verlichting van de 18e eeuw, waarin vrijheid centraal staat.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Liberalisme

Lijst Pim Fortuyn

De Lijst Pim Fortuyn, afgekort als LPF en officieel Politieke Vereniging "Lijst Pim Fortuyn", was een politieke partij in Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lijst Pim Fortuyn

Limes (Romeinse Rijk)

De limes (Latijn voor 'grens') is de aanduiding van de grens- en verdedigingszone van het Romeinse Rijk, hoofdzakelijk gebouwd in de periode 40 na Chr. - circa 250 na Chr. Deze liep van de Atlantische kust in Noord-Engeland via de Noordzee langs de toenmalige hoofdstroom van de Rijn en Donau naar de Zwarte Zee.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Limes (Romeinse Rijk)

Linge (rivier)

De Linge is een 108 km lange deels kunstmatige rivier die in de Betuwe van Doornenburg tot Gorinchem stroomt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Linge (rivier)

Linze

De linze (Lens culinaris, synoniem: Vicia culinaris) is de peulvrucht van een gewas dat al voor onze jaartelling op grote schaal verbouwd werd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Linze

Lockheed-affaire

Juliana met het hondje Zara. De Lockheed-affaire omvat een reeks steekpenningen en bijdragen van functionarissen van het Amerikaanse lucht- en ruimtevaartbedrijf Lockheed van eind jaren vijftig tot zeventig tijdens onderhandelingen over de verkoop van vliegtuigen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lockheed-affaire

Lodewijk de Vrome

Bij het streven naar 'gematigdheid' deed Lodewijk de Vrome ook regelmatig boete. Lodewijk de Vrome (Chasseneuil bij Poitiers, 778 – Ingelheim am Rhein, 20 juni 840), ook wel de Eerlijke en de Joviale, was de koning van Aquitanië vanaf 781.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lodewijk de Vrome

Lodewijk Napoleon

Lodewijk Napoleon Bonaparte (oorspronkelijk: Luigi Napoleone Buonaparte) (Ajaccio, 2 september 1778 – Livorno, 25 juli 1846), bijgenaamd de Lamme Koning, Lodewijk de Goede en Konijn van 'Olland, was een jongere broer van keizer Napoleon I en de vader van de latere Franse keizer Napoleon III.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lodewijk Napoleon

Lodewijk XI van Frankrijk

Lodewijk XI (Bourges (Cher), 3 juli 1423 – Kasteel van Plessis-lès-Tours (La Riche, Indre-et-Loire), 30 augustus 1483) uit het huis Valois, was koning van Frankrijk van 1461 tot aan zijn dood.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lodewijk XI van Frankrijk

Lodewijk XIV van Frankrijk

Portret van Lodewijk XIV uit circa 1670, naar Claude Lefèbvre Lodewijk XIV van Frankrijk (Frans: Louis XIV;In de Nederlandse geschiedschrijving wordt de Nederlandse vertaling van Louis, Lodewijk, gehanteerd en in dit artikel wordt dan ook de Nederlandse naam gebruikt. Kasteel van Saint-Germain-en-Laye, 5 september 1638 – Kasteel van Versailles, 1 september 1715), bekend als Lodewijk de Grote (Frans: Louis le Grand) en de Zonnekoning (Frans: le Roi-Soleil), was een telg uit het koninklijke huis Bourbon.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lodewijk XIV van Frankrijk

Lodovico Guicciardini

werk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lodovico Guicciardini

Longobarden

De Longobarden (ook Langobarden, waarmee verwezen werd naar een hun toegeschreven lange baardgroei, of Lombarden, wat een latere aanpassing is aan hun veel latere woongebied Lombardije) waren een Germaans volk dat oorspronkelijk in Scandinavië woonachtig was.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Longobarden

Luchthaven Schiphol

Amsterdam Airport Schiphol (IATA: AMS, ICAO: EHAM) is de grootste Nederlandse luchthaven en een belangrijke luchthaven in Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Luchthaven Schiphol

Luchtvaart

De luchtvaart omvat het door de dampkring verplaatsen van luchtvaartuigen en de daarbij behorende diensten en infrastructuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Luchtvaart

Luilekkerland

Brueghel, 1567). Land van Laaf in de Efteling. Het verhaal van Luilekkerland op een centsprent (ca. 1880). Luilekkerland (ook: Lolland, land van Kokanje of het land van melk en honing) is een sprookjesland vol overvloedig eten en drinken, ontsproten aan de middeleeuwse fantasie in West-Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Luilekkerland

Luis de Zúñiga y Requesens

Johannes Gysius (±1583-1652): Oorspronck ende voortgang der Nederlant'''ſ'''cher beroerten, 1616 Luis de Zúñiga y Requesens Luis de Zúñiga y Requesens (of Luis de Requesens y Zúñiga (Barcelona, 25 augustus 1528 – Brussel, 5 maart 1576) was een Spaans legeraanvoerder en landvoogd van de Habsburgse Nederlanden ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Luis de Zúñiga y Requesens

Lunteren

De oude kerk van Lunteren en de directe omgeving Folkloregroep Lunthari Optocht tijdens de Oud Lunterse Dag. Lunteren is een dorp en voormalige gemeente in de gemeente Ede in de Nederlandse provincie Gelderland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Lunteren

Maakbaarheid

Maakbaarheid is de mate waarin iets gerealiseerd kan worden, zowel fysiek als psychisch.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Maakbaarheid

Maarten Luther

Maarten Luther (Duits: Martin Luther) (Eisleben, 10 november 1483 – aldaar, 18 februari 1546) was een Duits protestantse theoloog en reformator.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Maarten Luther

Maas

De Maas (Frans: Meuse) is een 950 kilometer lange rivier in West-Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Maas

Maastricht

Sint-Servaas Maastricht (uitspraak:; Limburgs: Mestreech /məsˈtʁeːç/; Waals: Måstraik of Li Trai) is een stad en gemeente in het zuiden van Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Maastricht

Macht (politiek)

Macht in de politiek is de invloed die een persoon of organisatie heeft op andere personen of organisaties.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Macht (politiek)

Magdalénien

Het Magdalénienvolk woonde niet alleen in grotten maar ook in tenten zoals deze uit Pincevent (Frankrijk) Van bot gemaakt wapen uit het Magdalénien Het Magdalénien (Engels: Magdalenian) is een van de latere culturen van het laat-paleolithicum in West-Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Magdalénien

Marcus Aurelius

Denarius, geslagen 140 na Chr. met afbeelding van Antoninus Pius op de voorzijde en zijn adoptiefzoon Marcus Aurelius op de keerzijde Standbeeld Marcus Aurelius, Musei Capitolini, Rome Rome Marcus Aurelius (Latijn: Marcus Aurelius Antoninus Augustus) (Rome, 26 april 121 – Vindobona of Sirmium, 17 maart 180) regeerde van 161 tot 180 over het Romeinse rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Marcus Aurelius

Margaretha van Male

Margaretha van Male (Kasteel van Male (bij Brugge) gedoopt 13 april 1350 — Atrecht, 16 of 21 maart 1405) was hertogin van Bourgondië (1357-1361, 1369-1405) door haar huwelijk met Filips de Stoute.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Margaretha van Male

Maria van Bourgondië (1457-1482)

Maria in de ''Excellente Cronyke van Vlaenderen'' (eind 15e eeuw) Maria van Bourgondië (Brussel, 13 februari 1457 — Brugge, 27 maart 1482), ook Maria de Rijke genoemd, was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen, Namen en Franche-Comté alsmede vrouwe van Mechelen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Maria van Bourgondië (1457-1482)

Marokko

Marokko (Arabisch: المغرب, al-Maghrib, "het Westen", Berbers: ⵍⵎⴰⵖⵔⵉⴱ, Elmaɣrib / ⵎⵓⵕⵕⴰⴽⵓⵛ, Muṛṛakuc), officieel het Koninkrijk Marokko (Arabisch: المملكة المغربية, Al Mamlaka al-Maghrebiyya, Berbers: ⵜⴰⴳⴻⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⴻⵍⵎⴻⵖⵔⵉⴱ, Tageldit n Elmeɣrib), is een land in noordelijk Afrika aan de kust van de Middellandse Zee, de Straat van Gibraltar en de Atlantische Oceaan, grenzend aan Algerije en de (betwiste) Westelijke Sahara.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Marokko

Marshallplan

Affiche van Marshallplan De Noordam levert de eerste Marshallgoederen af in Rotterdam Nederlandse Spoorwegen, Polygoonjournaal september 1948 Affiche over verleende Marshallhulp in Duitsland (1947) Verdeling van de Marshallhulp over de Europese landen Het Marshallplan was een omvangrijk materieel hulpplan, dat op initiatief van de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George C.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Marshallplan

Martelaren van Gorcum

Met de Martelaren van Gorcum worden negentien katholieke religieuzen en seculiere priesters aangeduid die om hun geloof door de watergeuzen in 1572 zijn vermoord in Den Briel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Martelaren van Gorcum

Massaproductie

Assemblagelijn van Mercedes-Benz Unimog Productie van donuts Bottelen van wijn Massaproductie van papier Staalproductie Massaproductie is de productie van grote hoeveelheden standaardproducten, gepopulariseerd door Henry Fords T-Ford begin de 20e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Massaproductie

Maurits van Oranje

Maurits van Oranje (Dillenburg, 14 november 1567 – Den Haag, 23 april 1625), prins van Oranje en graaf van Nassau was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Maurits van Oranje

Münster (stad)

Münster (Nedersaksisch: Mönster, Nederlands: Munster) is een kreisfreie stad in het noordelijk deel van Noordrijn-Westfalen, Duitsland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Münster (stad)

Menapii

De Menapii (Ndl.: Menapiërs, soms Menapen) was een Keltische volksstam die ten tijde van de Gallische Oorlog (58-50 v.Chr.) in de Schelde-, Maas- en Rijndelta in het noordwesten van Belgisch Gallië woonde; ook ten noorden van de Rijn hadden zich Menapii gevestigd en hun zuidelijk grensgebied moet ergens in de huidige Vlaamse polders hebben gelegen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Menapii

Menno Simons

Minne Simens (Witmarsum, ca. 1496 – Bad Oldesloe (Sleeswijk-Holstein), 31 januari 1561), beter bekend als Menno Simons, was een Friese, rooms-katholieke priester, die vooral bekend is geworden als een leidinggevende anabaptistische reformator (kerkhervormer).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Menno Simons

Menselijke migratie

Menselijke migratie is de verplaatsing van groepen of stammen mensen van de ene plaats naar de andere.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Menselijke migratie

Mercantilisme

De slag bij Ter Heijde, 10 augustus door Jan Abrahamsz. van Beerstraten, geschilderd rond 1654, de laatste grote slag in de bij uitstek mercantilistische Eerste Engels-Nederlandse Oorlog. Het Europees mercantilisme is een economisch beleid met als doel om de export te maximaliseren en de import te minimaliseren.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Mercantilisme

Merovingen

Ontwikkeling van het Frankische Rijk, 481-814 De Merovingen (Frans: Mérovingiens, Duits: Merowinger) waren een dynastie van Frankische koningen, die over een regelmatig veranderend gebied in delen van het huidige Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland regeerden van de 5e tot in de 8e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Merovingen

Mesolithicum

Het mesolithicum (middensteentijd) is een cultuurperiode die begon na het aflopen van de laatste ijstijd ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Mesolithicum

Mest

paardenmest Koeienmest die te drogen ligt China Mest bestaat over het algemeen uit min of meer verteerde dierlijke uitwerpselen al of niet vermengd met stro.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Mest

Metafoor

Grandville. Een metafoor (uit Grieks metaphora: overdracht, namelijk van betekenis) is een vorm van beeldspraak, waarbij er sprake is van een impliciete (onuitgesproken) vergelijking.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Metafoor

Michelsbergcultuur

De Michelsbergcultuur is een neolithische cultuur, die rond 4400 tot 3500 v. Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Michelsbergcultuur

Michiel de Ruyter

Canon van Zeeland, venster 27 Michiel Adriaenszoon de Ruyter (Vlissingen, 24 maart 1607 – Baai van Syracuse, 29 april 1676) was een Nederlands admiraal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Michiel de Ruyter

Middellandse Zee

De Middellandse Zee is gelegen tussen Zuid-Europa, Zuidwest-Azië en Noord-Afrika.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Middellandse Zee

Middelzee

De Middelzee. De plaatsen zijn ter oriëntatie weergeven. De steden zoals Sneek bestonden ten tijde van de Middelzee nog niet. Ander kaartje met de Middelzee in verschillende periodes. Het lichtpaarse deel ten noorden van Sneek (Snits) en IJlst (Drylts) zijn de Friese Hempolders die nooit een deel van de Middelzee zijn geweest De Middelzee (Fries: Middelsee) of Boorndiep was een middeleeuwse zeearm in de Nederlandse provincie Friesland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Middelzee

Midden-Francië

Het Middenrijk, Midden-Francië of het Rijk van Lotharius (Latijn: Francia Media of regnum quondam Hlotharii) was het deel van het Karolingische rijk dat aan Lotharius I († 855) werd toegedeeld na de dood van zijn vader Lodewijk de Vrome († 840), die bij overlijden drie zonen had.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Midden-Francië

Milieubeweging

De milieubeweging is het geheel van activiteiten en organisaties die zich bezighouden met bescherming van het milieu, inclusief organisaties die zich bezig houden met de bescherming van het klimaat en de natuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Milieubeweging

Ministeriaal

Een ministeriaal was in de middeleeuwen een persoon van onvrije afkomst aan wie een belangrijke post in bestuur en leger werd toevertrouwd, zoals het beheer van domeinen en het bewaken van burchten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ministeriaal

Ministeriële verantwoordelijkheid

Museumkast met enkele dienstvoorwerpen van Friedrich Ebert, Duits Rijkspresident tussen 1919 en 1925. Links ziet men een map met te ondertekenen documenten, rechts een vloeiblad. Alle handelingen van de Rijkspresident moesten door een lid van de regering ''gegengezeichnet'' worden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ministeriële verantwoordelijkheid

Missionaris

melaatsen op het eiland Molokai (ca. 1870) Een missionaris is een geestelijke (missiepater) of religieus (missiezuster of missiebroeder), die naar andere volkeren trekt om die tot zijn of haar godsdienst te bekeren (traditionele vorm), ofwel om zich als gelovige dienstbaar te maken aan de plaatselijke cultuur (moderne vorm).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Missionaris

Moderne Devotie

klooster der Moderne Devotie te Windesheim De Moderne Devotie (Latijn: Devotio Moderna) is een spirituele beweging binnen de middeleeuwse katholieke Kerk die opkwam aan het eind van de 14e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Moderne Devotie

Mohammed Hatta

rondetafelconferentie van 1949 in Den Haag. Dr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Mohammed Hatta

Molukkers

De Molukkers zijn een Melanesische-Austronesische bevolkingsgroep die de oorspronkelijke bevolking uitmaken van de eilandenreeks de Molukken, die sinds 1950 onderdeel is van Indonesië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Molukkers

Moord op Pim Fortuyn

De moord op Pim Fortuyn was een criminele daad die op 6 mei 2002 in het Nederlandse Hilversum werd gepleegd op de Nederlandse politicus Pim Fortuyn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Moord op Pim Fortuyn

Moord op Theo van Gogh

Filmmaker, columnist en regisseur Theo van Gogh werd op de ochtend van 2 november 2004 in de Amsterdamse Linnaeusstraat door Mohammed Bouyeri vermoord.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Moord op Theo van Gogh

Munt (betaalmiddel)

Lydische munt uit de tijd van koning Kroisos (ca. 550 v.Chr.) met 'protomos' (voorstuk) van een leeuw en een stier Chinees muntgeld uit verschillende perioden Vorm om Chinees muntgeld mee te gieten uit de Han-dynastie (ca. 200 v.Chr. - 200 na Chr.) Syracuse, ca. 415-405 v.Chr. Beide zijden van de munt zijn gesigneerd door de kunstenaars die het stempel sneden, respectievelijk Eumenos en Eukleidas Munt van Alexander de Grote, met geïdealiseerd portret Tetradrachme van koning Antimachus I van Bactrië met realistisch portret, ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Munt (betaalmiddel)

Naastenliefde

Jan Van Delen (collectie van de Koning Boudewijnstichting) barmhartige Samaritaan Liefdadigheidswerk van de Venezolaanse kunstenaar Arturo Michelena Naastenliefde is de liefde voor de medemens.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Naastenliefde

Nachtwakersstaat

Een nachtwakersstaat, of een kleine staat, is een staat waar de overheid zich zo weinig mogelijk bemoeit met de burgers.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nachtwakersstaat

Nancy

Nancy is een stad in Frankrijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nancy

Napoleon Bonaparte

Napoleon Bonaparte (Ajaccio, 15 augustus 1769 – Sint-Helena, 5 mei 1821), gedoopt als Napoleone di Buonaparte, was een Frans generaal en dictator tijdens de laatste regeringen van de Franse Revolutie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Napoleon Bonaparte

Natiestaat

Münsterse vrede in 1648 Een natiestaat of nationale staat is een staat met één dominante natie, waarmee een soeverein territorium wordt geboden aan een bepaalde natie en haar culturele identiteit.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Natiestaat

Nationaal-Socialistische Beweging

De Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland (afgekort: NSB) was een Nederlandse politieke partij die van 1931 tot 1945 heeft bestaan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nationaal-Socialistische Beweging

Nationaalsocialisme

Vlag van nazi-Duitsland Adolf Hitler in 1933 Het nationaalsocialisme, ook wel ingekort tot nazisme, is een aan het fascisme verwante ideologie die na de Eerste Wereldoorlog in Duitsland ontstond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nationaalsocialisme

Neanderthaler

Neanderthalers in het Gallo-Romeins Museum (Tongeren), met aannames voor kleding en 'transport' De neanderthaler (Homo neanderthalensis, indien als soort beschouwd, of Homo sapiens neanderthalensis, indien als ondersoort beschouwd) is een uitgestorven mensensoort of -ondersoort.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Neanderthaler

Nederduitse Gereformeerde Kerk (later Nederlandse Hervormde Kerk)

De Nederduitse Gereformeerde Kerk (in de oude spelling Nederduitsche Gereformeerde Kerk of vaak in die tijd ook Gereformeerde Kerk) is de gereformeerde kerk die ontstaan is in de stad Emden (Oost-Friesland), in 1571.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederduitse Gereformeerde Kerk (later Nederlandse Hervormde Kerk)

Nederland

Nederland is een van de landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederland

Nederland in de Tweede Wereldoorlog

Nederland in de Tweede Wereldoorlog is de periode dat Nederland betrokken was bij de Tweede Wereldoorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederland in de Tweede Wereldoorlog

Nederlanden

De Lage Landen vanuit de ruimte gezien De Nederlanden of de Lage Landen is een regio in Noordwest-Europa die ongeveer overeenkomt met de huidige Benelux (België, Nederland en Luxemburg) en de Franse departementen Nord, Pas-de-Calais, het graafschap Artesië en Picardië ten noorden van de Somme.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlanden

Nederlands

Het Nederlands is een West-Germaanse taal, de meest gebruikte taal in Nederland en België, de officiële taal van Suriname en een van de drie officiële talen van België.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlands

Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog

Herdenkingssteen in Kennemerduinen waar de lichamen van 92 vermoorde verzetslieden zijn gevonden Dalfsen in september 1944 (vooraan rechts Jan Houtman) Jan Kruis en Anne Wind op 13 april 1945 Het Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog is de verzamelnaam voor alle personen en groepen die tijdens de Tweede Wereldoorlog weerstand boden aan de Duitse bezetting van Nederland (1940-1945).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog

Nederlands-Brazilië

De verdeling van Zuid-Amerika tussen Spanje, Portugal en Nederland rond 1650. Guararappes'' Nederlands-Brazilië (officieel: Nieuw Holland; Portugees: Nova Holanda) was van 1630 tot 1654 een Nederlandse kolonie in Zuid-Amerika.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlands-Brazilië

Nederlands-Indië

Historicus Caroline Drieënhuizen over de verschillende perspectieven om naar het Nederlands koloniaal verleden te kijken - Universiteit van Nederland Nederlands-Indië (Maleis: Hindia-Belanda, oude spelling: Nederlandsch-Indië) was vanaf 1816 de officieel gebruikte benaming voor de kolonie van Nederland die uiteindelijk het huidige Indonesië omvatte.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlands-Indië

Nederlandsche Handel-Maatschappij

Voormalig hoofdkantoor (Amsterdam, 1860) De Bazel''; Voormalig hoofdkantoor van de NHM Batavia De Nederlandsche Handel-Maatschappij N.V., afgekort NHM, werd op initiatief van koning Willem I in Den Haag opgericht op dinsdag 9 maart 1824.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlandsche Handel-Maatschappij

Nederlandse Grondwet

De nieuwe Grondwet wordt aangenomen (1814) Gijsbert Karel van Hogendorp rond 1810 De Nederlandse Grondwet is de hoogste wet in Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlandse Grondwet

Nederlandse Hervormde Kerk

Ontstaan van de verschillende stromingen in Nederland Ontstaansgeschiedenis van kerken in Nederland Nederlandse Hervormde Kerk "De Hoeksteen" in Veenendaal Nederlandse Hervormde Kerk "God is liefde" in Hekendorp De Nederlandse Hervormde Kerk was vanaf 1816 de naam voor de Nederduits(ch)e Gereformeerde Kerk die tijdens de Tachtigjarige Oorlog de officiële kerk van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was geworden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlandse Hervormde Kerk

Nederlandse Opstand

Nederlandse Opstand of Opstand zijn alternatieve benamingen voor de Tachtigjarige Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nederlandse Opstand

Negenjarige Oorlog (1688-1697)

De Negenjarige Oorlog beslaat de periode van 1688 tot 1697 en staat door leenvertalingen ook bekend als (De.) Paltische Successieoorlog, (Fr.) Oorlog tegen de Liga van Augsburg en (Eng.) Oorlog van de Grote Alliantie of Engelse Successieoorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Negenjarige Oorlog (1688-1697)

Neolithicum

Het neolithicum of de jonge of nieuwe steentijd is een prehistorische periode waarin stenen werktuigen werden gebruikt en die ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Neolithicum

Neolithische revolutie

Het ontstaan van de landbouw, vaak aangeduid als de neolithische revolutie, vormde de overgang van een samenleving van jager-verzamelaars met een rondtrekkend bestaan (nomadisme) naar een samenleving van mensen die in nederzettingen woonden (sedentarisme) en aan akkerbouw en veeteelt deden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Neolithische revolutie

Nero Claudius Drusus

! bgcolor.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nero Claudius Drusus

Nerviërs

Schelde en de Samber De Nerviërs (Latijn: Nervii), waren een Belgische volksstam die ten tijde van de verovering door Julius Caesar in het noorden van Frankrijk en het zuiden van België woonde, tussen Schelde en Samber.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nerviërs

New age (beweging)

New age is een westerse spirituele beweging die ontstond in de 20e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en New age (beweging)

Nieuw-Amsterdam (Nieuw-Nederland)

Nieuw-Amsterdam was de naam van de zeventiende-eeuwse versterkte nederzetting in de provincie Nieuw-Nederland die later zou uitgroeien tot wat nu de stad New York is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nieuw-Amsterdam (Nieuw-Nederland)

Nieuw-Guinea

Papoeatalen op Nieuw-Guinea Nieuw-Guinea is een eiland in het westen van de Grote Oceaan dat behoort tot het werelddeel Oceanië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nieuw-Guinea

Nieuw-Nederland

Nieuw-Nederland (Engels: New Netherland; Latijn: Nova Belgica of Novum Belgium), is de naam van het voormalige Nederlandse gebied tussen de 38e en 45e breedtegraad aan de oostkust van de huidige Verenigde Staten van Amerika.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nieuw-Nederland

Nieuwe Waterweg

De Nieuwe Waterweg is het laatste stuk van de verbinding van Rotterdam met zee, die in 1872 in gebruik werd genomen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nieuwe Waterweg

Nijmegen

Nijmegen (in het Nijmeegs: Nimwèège, Duits: Nimwegen, Latijn: Noviomagus, Frans: Nimègue, Spaans en Italiaans: Nimega) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland, dicht bij de grens met Duitsland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nijmegen

Nijverheid

Tentoonstelling van Nijverheid in het gebouw van de Koninklijke Akademie te Delft, 1849 Nijverheid is een Nederlandse leenvertaling voor industrie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nijverheid

Nomade

Tibet Masai Huidentent en Eskimo's ca. 1920 Samenfamilie, rond 1900 Mongoolse pastorale nomade Joert in Toeva Nomaden (van het Oudgrieks νομάδες nomades: herdersvolken, degenen die kudden weiden onder meer Herodotus) zijn mensen of bevolkingsgroepen die geen vaste woon- of verblijfplaats hebben en doorgaans mee met hun vee rondtrekken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Nomade

Noord-Amerika

Kaart: The World Factbook CIA Satellietafbeelding van Noord-Amerika Noord-Amerika is een continent dat volledig op het noordelijk halfrond ligt en bijna volledig binnen het westelijk halfrond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Noord-Amerika

Noord-Atlantische Verdragsorganisatie

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO; Engels: NATO, North Atlantic Treaty Organization; Frans: OTAN, Organisation du traité de l'Atlantique nord), ten tijde van de oprichting ook het Atlantisch Pact genoemd (verouderd), is een na de Tweede Wereldoorlog opgerichte internationale organisatie op basis van het Noord-Atlantische Verdrag dat in Washington D.C.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Noord-Atlantische Verdragsorganisatie

Noordse mythologie

Iðunn en de appels van de jeugd De noordse mythologie is, zeker in West-Europa, een van de bekendere mythologieën, samen met onder andere de Griekse, Romeinse, Egyptische en de Germaanse mythologie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Noordse mythologie

Noordzee

De Noordzee is een randzee van de Atlantische Oceaan in het noordwesten van Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Noordzee

Noordzeekanaal

Kanaal door Holland op zijn smalst en de daarbij ontworpen landaanwinning volgens de officiële tekening van 1863. Het geprojecteerde kanaal door Holland op zijn smalst. Buitenhuizen, waardoor het kanaal ook gegraven werd. De Titankraan. De Noordpier wordt verlengd (1966). Satellietfoto van het Noordzeekanaal en omgeving.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Noordzeekanaal

Oliecrisis van 1973

Benzinebonnen uit de VS, 1974 Zapata had gekocht voor $208 miljoen De oliecrisis van 1973 of olieboycot van 1973, ten onrechte ook wel de eerste oliecrisis genoemd, betrof een wereldwijd opzettelijk gecreëerd tekort aan aardolie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oliecrisis van 1973

Oliecrisis van 1979

Rijen voor een benzinestation in de VS, 1979. Na de oliecrisis van 1973 stegen de olieprijzen in 1979/1980 wederom sterk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oliecrisis van 1979

Oligarchie

Bij een oligarchie (Oudgrieks: ὀλίγος (oligos).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oligarchie

Oliver Cromwell

Standbeeld van Cromwell in Londen Oliver Cromwell (Huntingdon (Cambridgeshire), 25 april 1599 – Londen, 3 september 1658) was een Engels militair, staatsman en Lord Protector van Engeland, Schotland en Ierland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oliver Cromwell

Ommelanden (Groningen)

De Ommelanden is de oude naam voor de gebieden in de huidige Nederlandse provincie Groningen die buiten de stad Groningen liggen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ommelanden (Groningen)

Onderduiken (Tweede Wereldoorlog)

Achterhuis, waarachter zich de onderduikruimte van Anne Frank en haar familieleden bevond. Onderduiken betekende tijdens de Tweede Wereldoorlog dat men zich vaak voor langere tijd verborg om niet door de politie of Duitsers te worden opgepakt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Onderduiken (Tweede Wereldoorlog)

Ontstaan van de Nederlandse ondergrond

delta Het ontstaan van de Nederlandse ondergrond is onderdeel van de geologische geschiedenis sinds het ontstaan van de Aarde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ontstaan van de Nederlandse ondergrond

Ontzuiling

Ontzuiling is het het tegenovergestelde van verzuiling en duidt op het wegvallen van naast elkaar bestaande structuren in een samenleving die duidelijk getekend zijn door verschillende levensbeschouwelijke groepen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ontzuiling

Oost-Frankische Rijk

Het Oost-Frankische Rijk (Latijn: regnum francorum orientalium), Oost-Francië (Latijn: francia orientalis) of Oost-Frankenland, was een vroeg-middeleeuws koninkrijk in Centraal-Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oost-Frankische Rijk

Oostenrijkse Nederlanden

De Oostenrijkse Nederlanden (Latijn: Belgium Austriacum) is de verzamelnaam voor de tien tot elf provinciën die de Zuidelijke Nederlanden vormden toen deze tussen 1715 en 1795 (behalve 1790) bestuurd werden door de Oostenrijkse tak van het huis Habsburg.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oostenrijkse Nederlanden

Oostzee

De Oostzee of Baltische Zee is een randzee van de Atlantische Oceaan die ruwweg tussen Zweden, Finland, Polen, Duitsland, Denemarken, Rusland en de Baltische staten ligt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oostzee

Oppidum

Nages (Languedoc-Rousillon) heeft twee Gallische oppida Schematische weergave van Oppidum Batavorum/Batavodurum (1e eeuw). Een oppidum (Latijn: oppidum (mv.: oppida): verhoogde plaats, versterking) is een hoger gelegen plaats (meestal op een heuvel of plateau gelegen) waarvan de natuurlijke verdediging versterkt is door de mens ten tijde van de Kelten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oppidum

Orangisme (Republiek)

''Cornelis Tromp'' door Abraham Evertsz. van Westerveld (ca. 1666). Tromp wordt afgebeeld in Romeinse kledij. Zijn prinsgezindheid wordt uitgebeeld door de kleur van zijn mantel. Het orangisme of de prinsgezindheid was een politieke stroming in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Orangisme (Republiek)

Orléans

Orléans (Latijn: Aurelianum/Aurelia) is een stad in Midden-Frankrijk, 130 km ten zuiden van Parijs.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Orléans

Oude Hollandse Waterlinie

Stadhouder Willem III aan de Oude Hollandse Waterlinie; schoolplaat uit de vroege 20ste eeuw. De (Oude) Hollandse Waterlinie was tussen 1672 en 1815 een militaire verdedigingslinie van de provincie Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oude Hollandse Waterlinie

Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)

De Oude Rijn is een rivier in de Nederlandse provincies Utrecht en Zuid-Holland, tussen Harmelen en de zee en maakt onderdeel uit van de Rijndelta.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)

Oude Wereld

De Fra Mauro-wereldkaart,een historische kaart van de Oude wereld. De Oude Wereld zijn de continenten die in Europa bekend waren voor de Europese ontdekkingen vanaf 1492.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oude Wereld

Oudenburg

Oudenburg is een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oudenburg

Oudnederlands

Oudnederlands is de taal die gesproken en geschreven werd tijdens de vroege middeleeuwen (circa 500 tot 1000) in een deel van de gewesten die nu Nederland en België vormen, verder ook aan de Franse Noordzeekust (Frans-Vlaanderen, nabij Duinkerke, tevens tot Stapel en mogelijk tot aan Berck) en de nu Duitse Nederrijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oudnederlands

Oudwestnederfrankisch

Het Oudwestnederfrankisch vormt samen met het Oudoostnederfrankisch de twee hoofddialecten van het Oudnederfrankisch dat tegenwoordig ook wel Oudnederlands wordt genoemd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oudwestnederfrankisch

Overheidsschuld

Schuldklok van de Vereniging van belastingbetalers in Duitsland, opgenomen op 29 juli 2006 in Berlijn De staatsschuld of overheidsschuld omvat het totaal van de schulden van de centrale overheid, de niet-centrale overheden (provincies, waterschappen, gemeenten) en de wettelijke sociale verzekeringsinstellingen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Overheidsschuld

Oversticht

Sticht en Oversticht Niet kaartgetrouwe weergave van de kerken van Oversticht op de Kerkenkaart uit ca. 1524 Het Oversticht was het noordelijke gedeelte van de Stichtse Landheerlijkheid waarover de bisschoppen van Utrecht in de Middeleeuwen als vorst de landsheerlijkheid uitoefenden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Oversticht

Paalworm

De gevreesde paalworm volgens een pamflet uit 1733 De paalworm (Teredo navalis) is een in zee levend tweekleppig weekdier.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Paalworm

Paars kabinet

Met de term paars kabinet wordt een kabinet bedoeld dat is samengesteld uit liberale partijen en sociaaldemocratische partijen, zonder deelname van christendemocraten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Paars kabinet

Pachtersoproer

''Het plunderen van het huis van A.M. van Arssen, op de Cingel bij de Huiszittensteeg te Amsterdam, op Dingsdag den 24en Junij Ao 1748''. Het pachtersoproer of boerenopstand (in Groningen ook wel Groninger Oproer genoemd) was een opstandige beweging in de achttiende eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pachtersoproer

Pacificatie van Gent

Allegorie op Pacificatie van Gent, naar Adriaen Pietersz. van de Venne. De toestand in de Nederlanden tussen 8 november 1576 (Pacificatie van Gent) tot en met 23 juli 1577 (einde van de Eerste Unie van Brussel). De officiële ratificatie van de pacificatie van Gent NL-HaNA 3.01.04.03 26 De Pacificatie van Gent (ook: Bevrediging van Gent) is een op 8 november 1576 gesloten overeenkomst tussen de gewesten van de Nederlanden om zich aaneen te sluiten in een zogeheten Generale Unie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pacificatie van Gent

Paltrokmolen

Paltrokmolen te Arnhem (Foto: Hans de Kroon) Zijaanzicht (foto:Quistnix) De Otter in Amsterdam-West is als laatste overgebleven van de vele zaagmolens die nabij de Kostverlorenvaart stonden voordat de Frederik Hendrikbuurt werd gebouwd. De paltrokmolen is een type zaagmolen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Paltrokmolen

Palts (verblijfplaats)

Keizerpalts Goslar Een palts is een niet verdedigbare koninklijke verblijfplaats in een geheel van residenties dat als een netwerk over het Frankenrijk en later het Duitse Rijk verspreid lag.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Palts (verblijfplaats)

Parijs

De Eiffeltoren, met op de achtergrond de wolkenkrabbers van zakendistrict La Défense Parijs (Frans: Paris) is de hoofdstad en regeringszetel van Frankrijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Parijs

Particularisme

Particularisme is het bevorderen van het eigen belang boven, en zo nodig ten koste van, de belangen van anderen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Particularisme

Partij van de Arbeid (Nederland)

De Partij van de Arbeid (afgekort: PvdA, in de volksmond ook P van de A genoemd) is een Nederlandse politieke partij en heeft een sociaaldemocratische signatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Partij van de Arbeid (Nederland)

Partij voor de Vrijheid

De Partij voor de Vrijheid (afgekort: PVV) is een radicaal-rechtse Nederlandse politieke partij met een nationalistische signatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Partij voor de Vrijheid

Patriciaat

Het patriciaat is de groep van families die vanouds de bestuurders in een samenleving leveren.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Patriciaat

Patriotten

Dordrecht in 1783 De patriotten waren burgers in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden die aan het einde van de 18e eeuw democratisering wilden stimuleren en aan het absolutisme, zoals zij dat zagen, van een falende stadhouder Willem V, prins van Oranje-Nassau, een halt wilden toeroepen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Patriotten

Paul Scheffer (publicist)

Paul Jan Scheffer (Nijmegen, 3 september 1954) is een Nederlands publicist en hoogleraar.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Paul Scheffer (publicist)

Paus

Het embleem van het pausschap.http://www.katholiek.org/pausschap.html Franciscus De paus is het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Paus

Pax Romana

AR Antoninianus van Gordianus III, geslagen Antiochië 243-244 nChr. Op de keerzijde wordt 'Pax Augusta' afgebeeld. Pax Romana betekent "Romeinse Vrede".

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pax Romana

Pepijn van Herstal

Pepijn II van Herstal (Herstal, ca. 635 – Jupille-sur-Meuse, 16 december 714), bekend onder de bijnamen de Jonge, de Middelste of de Dikke, was een Frankische hofmeier.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pepijn van Herstal

Pepijn van Landen

Pepijn I van Landen of de Oudere Frans:Pépin le-Vieux (ca. 580 – 21 februari 639/640 (?)) was van 623 tot 629 en vanaf 639 hofmeier van het Frankische koninkrijk Austrasië onder de Merovingische koningen Chlotharius II, Dagobert I en Sigibert III.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pepijn van Landen

Permanent Hof van Internationale Justitie

Zitting van het Permanent Hof van Internationale Justitie in 1922 Het Permanent Hof van Internationale Justitie werd in 1920 opgericht als orgaan van de Volkenbond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Permanent Hof van Internationale Justitie

Personele unie

De personele unie van keizer Karel V Een personele unie is een staatsvorm waarbij twee of meer staten hetzelfde staatshoofd hebben, waar iedere staat de jure onafhankelijk is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Personele unie

Pieter Bruegel de Oude

De toren van Babel'', olieverf op eiken paneel, 114 × 155 cm (Kunsthistorisches Museum, Wenen) Nederlandse spreekwoorden'', olieverf op paneel, 117 × 163 cm, 1559 (Staatliche Museen zu Berlin) Dulle griet'', 1561, olieverf op eiken, 74 × 98 cm (Museum Fritz Mayer van den Bergh, Antwerpen) De 'kleine' toren van Babel, 1563 (Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam) ''Kinderspelen'', olieverf op paneel, 118 × 161 cm, 1560 Alchemist'' ''De triomf van de dood'' ''Basrode'' (Baasrode), 1556 ''Winterlandschap met schaatsers en vogelknip'', 1565 (Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel) ''De schilder en de koper'', tekening, 1565.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pieter Bruegel de Oude

Pieter Corneliszoon Hooft

Pieter Corneliszoon Hooft (Amsterdam, 16 maart 1581 – Den Haag, 21 mei 1647) was een Nederlandse dichter, toneelschrijver en historicus, alsmede drost van Muiden en baljuw van Naarden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pieter Corneliszoon Hooft

Pieter Jelles Troelstra

Pieter Jelles Troelstra (Leeuwarden, 20 april 1860 - Den Haag, 12 mei 1930) was een Nederlandse dichter, advocaat, journalist en politicus.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pieter Jelles Troelstra

Pim Fortuyn

Wilhelmus Simon Petrus (Pim) Fortuyn, officieel Fortuijn (Velsen, 19 februari 1948 – Hilversum, 6 mei 2002) was een Nederlandse politicus, socioloog, auteur en columnist.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pim Fortuyn

Plakkaat van Verlatinghe

Ondertekening van het plakkaat, schilderij van Johannes Hinderikus Egenberger Het Plakkaat van Verlatinghe (ook wel Acte van Verlatinghe) is een plakkaat ondertekend op 26 juli 1581 door de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden, waarin 17 provinciën van de Habsburgse Nederlanden Filips II afzetten als hun heerser.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Plakkaat van Verlatinghe

Pleistoceen

Het Pleistoceen is in de geologische tijdschaal een tijdvak van 2,58 miljoen (Ma) tot 11,7 duizend jaar (ka) geleden, én tegelijk de serie gesteentes met die ouderdom (in het verleden ook wel het "diluvium" genoemd).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Pleistoceen

Ploeg (werktuig)

Wielploeg getrokken door een dubbelspan Ploegvoor Ploegvoor in Noord-Macedonië De ploeg is een landbouwwerktuig dat in de akkerbouw wordt gebruikt om de grond, waarin het gewas wordt gezaaid of geplant, te keren, te verkruimelen en proper te maken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ploeg (werktuig)

Polder

Een voorbeeld van een poldermolen. De waterstand is aan de voorkant van de molen anders dan aan de achterkant van de molen. Een polder is een relatief laaggelegen, door de mens permanent drooggelegd stuk land dat door een of meer waterkeringen wordt omgeven en waarvan de waterstand kunstmatig wordt geregeld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Polder

Poldermodel

Het poldermodel is de naam die gegeven wordt aan het Nederlandse consensusmodel waarin werkgevers, vakbonden en overheid met elkaar aan tafel gaan zitten om te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden en lonen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Poldermodel

Poldermolen

| |- |achtkante poldermolen |- |Wipmolen met open scheprad |- |Spinnenkop |- |Tjasker in Duitsland |- |Molendriegang bij Leidschendam. | Een poldermolen of molengemaal is een windmolen die water van een lager niveau naar een hoger niveau verplaatst.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Poldermolen

Politieke partij

Een politieke partij is een organisatie die erop gericht is door deelname aan verkiezingen invloed te verkrijgen op overheidsbeleid in een bepaald geografisch gebied.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Politieke partij

Poorter

Buren vanaf de kerk gezien Een zegel van de poorters van Brussel uit 1257 (randschrift: ''INGESIGELE · DER · PORTERS · VAN · BRUSLE'') Poorter is een in de Nederlanden voorkomende historische benaming voor een burger die zich het recht verworven had binnen de poorten van een plaats met stadsrechten te wonen en die bijzondere politieke en economische rechten genoot.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Poorter

Poppo van de Friezen

Poppo (674-734), ook wel Bubo en Bobba genaamd, was een Friese koning uit de 8e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Poppo van de Friezen

Praagse Coup

Communistische betogers vóór de coup. De Praagse Coup was een communistische machtsovername tussen 21 en 25 februari 1948 in Tsjecho-Slowakije, die een ware schokgolf door de Westerse publieke opinie deed gaan vanwege het gemak waarmee de communisten de macht overnamen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Praagse Coup

Prehistorie

neolithische mensen (ca. 4500-4000 jaar geleden) Nederland in het mesolithicum (7500 jaar geleden) Prehistorie, voorgeschiedenis of oertijd is een periode in de menselijke geschiedenis.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Prehistorie

Prinsbisdom Luik

Luik in de tweede helft van de 14e eeuw. Bisdom Luik (groen/rood) en prinsbisdom Luik (rood) voor 1559 Het prinsbisdom Luik of (hoog)stift Luik, was oorspronkelijk een bisdom waarover bisschop Notger in 980 van keizer Otto II van het Heilige Roomse Rijk de heerlijke rechten kreeg en dus naast de geestelijke macht ook de wereldlijke macht kon uitoefenen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Prinsbisdom Luik

Privilege (recht)

Een privilege of voorrecht is een recht dat aan een persoon, een groep personen of een organisatie wordt toegekend om deze meer of andere rechten te geven dan waarop men normaal aanspraak maakt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Privilege (recht)

Propaganda (communicatie)

Amerikaanse WO-I-propaganda die de geesten rijp moest maken voor Amerikaanse oorlogsdeelname Patriottische montage uit 1944 van oorlogsscènes begeleid door het Amerikaanse volkslied Hoe verandert propaganda je overtuigingen? Lezing door Etienne Augé (Erasmus Universiteit Rotterdam) - Universiteit van Nederland Propaganda is een vorm van communicatie, waarbij door de belanghebbende partij wordt getracht aanhangers voor haar gedachtegoed te winnen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Propaganda (communicatie)

Protohistorie

Protohistorie ("vroege geschiedenis") of protohistorische periode is de overgangsperiode van prehistorie naar oudheid of geschiedenis, waarbij de betreffende beschaving zelf nog niet over een schrift beschikt, maar wel beschreven wordt door buurvolkeren die wel al over een schrift beschikken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Protohistorie

Proza-Edda

De Proza-Edda is een handboek voor dichters uit middeleeuws IJsland, door Snorri Sturluson waarschijnlijk in Oddi geschreven.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Proza-Edda

Raad van Beroerten

Alva zit de Raad van Beroerten voor. De Raad van Beroerten (Frans: Conseil des Troubles; Spaans: Tribunal de los Tumultos) was een uitzonderingsrechtbank waarmee koning Filips II en zijn landvoogd Alva de opstandige edelen en de ketterij in de Spaanse Nederlanden bestreden aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Raad van Beroerten

Raadpensionaris

Raadpensionaris Johan de Witt Raadpensionaris (ook geschreven als raadspensionaris) was de titel van de eerste ambtenaar en rechtskundig adviseur van de staten van zowel het gewest Holland als het gewest Zeeland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Raadpensionaris

Raatakker

Raatakkers, vermeld als ''Romeinsche Legerplaats''. Gemeentekaart 1858. ''Het Oosterse Veld'' bij Noordwolde (Friesland), Noordwolde-Zuid en Vledder. Raatakkers bij het Wekeromse Zand Rogge op de raatakkers Opslag van boekweit door bij de oogst uitgevallen zaad op de raatakkers Luchtbeeld van raatakkers bij Neerpelt Een raatakker (ook: Celtic field) is een kleine, min of meer vierkante of rechthoekige aaneensluitende akker zoals die vanaf de Late Bronstijd tot in de Romeinse tijd als landbouwsysteem werd gebruikt voor de verbouw van primitieve graansoorten als emmertarwe en spelt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Raatakker

Radboud (koning)

Radboud, of eigenlijk Radbod (Fries: Redbad, Oudfries: *Rêdbêd) (voor 670-719) was een koning van de Friezen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Radboud (koning)

Rampjaar 1672

Tolhuis bij Lobith de Rijn over (12 juni 1672), door Adam Frans van der Meulen Het Franse leger voor Naarden op 20 juli 1672 door Adam Frans van der Meulen De bestorming van Coevorden eind december 1672 door Pieter Wouwerman, de broer van Philips Wouwerman Het jaar 1672 staat in de Nederlandse geschiedenis bekend als het Rampjaar.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rampjaar 1672

Rössencultuur

De Rössencultuur, ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rössencultuur

Reactionair

Een reactionair is iemand die vanuit politieke overtuiging een situatie uit het verleden wil herstellen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Reactionair

Recife

Recife (IPA: ʁeˈsifi) is een gemeente en de hoofdstad van de Braziliaanse staat Pernambuco en ligt ongeveer 100 kilometer ten zuiden van de oostelijkste punt van het Zuid-Amerikaanse continent.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Recife

Reformatie

De protestantse Reformatie is het zestiende-eeuwse schisma binnen het westerse christendom, dat ingezet werd door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Reformatie

Regenten

Groepsportret van de regenten van het Oudemannenhuis in Haarlem door Frans Hals uit 1664 Regenten waren de bestuurders van de Nederlandse steden in de 17e eeuw en de 18e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Regenten

Relatieve verwantschap tussen volken

De relatieve verwantschap tussen volkeren is een onderwerp waarnaar wetenschappers uit verschillende disciplines onderzoek doen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Relatieve verwantschap tussen volken

Rembrandt van Rijn

Rembrandt Harmenszoon van Rijn (Leiden, 15 juli 1606/1607 – Amsterdam, 4 oktober 1669) was een Nederlandse kunstschilder, etser en tekenaar.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rembrandt van Rijn

Remonstranten

De remonstranten (of de Remonstrantse Broederschap, arminianen, of rekkelijken) zijn een afsplitsing van de (Nederduits) Gereformeerde Kerk, ontstaan in het begin van de 17e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Remonstranten

Renaissance van de twaalfde eeuw

Kruisgang Abdij van Moissac (1059-1131) Crypte Kathedraal van Canterbury (begin 12e eeuw) Palermo (ca. 1160) Emaille uit Limoges (ca. 1180-90) Evangeliarium van Hendrik de Leeuw (12e eeuw) De renaissance van de twaalfde eeuw was een culturele bloeiperiode tijdens de hoge middeleeuwen die gekenmerkt werd door veranderingen op velerlei gebied.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Renaissance van de twaalfde eeuw

René Descartes

La Haye en Touraine Collège La Flèche (1695) René Descartes of gelatiniseerd Renatus Cartesius (La Haye en Touraine, 31 maart 1596 – Stockholm, 11 februari 1650) was een uit Frankrijk afkomstige filosoof en wiskundige, die een groot deel van zijn leven in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden woonde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en René Descartes

Rendier

Het rendier (Rangifer tarandus) is een zoogdier uit de familie der hertachtigen (Cervidae).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rendier

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, in de literatuur vaak aangeduid als de Republiek, was een confederatie met trekken van een defensieverbond en een douane-unie en bestond van 1588 tot de Bataafse Revolutie in 1795.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Revolutiejaar 1848

Gevechten in Berlijn op 19 maart 1848 Het Revolutiejaar 1848 betreft een reeks Europese opstanden die een liberaal systeem, een liberale grondwet of het verdrijven van vreemde heersers mogelijk moesten maken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Revolutiejaar 1848

Rhenen

Topografische gemeentekaart van Rhenen, september 2022 De Cunerakerk in Rhenen Cuneratoren Rhenen Tram van de NBM te Rhenen, gezien vanaf de Cuneratoren; 1941 Tram van de NBM te Rhenen, na verlegging van het tramspoor na herstel van oorlogsschade uit 1940; 1941 Grebbeberg, oorlogsmonument De verovering van Rhenen op 8 juli 1499 door de Groote Garde, in opdracht van Jan II van Kleef Kasteel Prattenburg thumb Rhenen is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Utrecht.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rhenen

Ridder (ruiter)

Sacré-Cœur Het gebruik van de lans door het boven de arm te houden op het tapijt van Bayeux. Rond deze tijd werd de nieuwe manier van het gebruik van de lans ontwikkeld Middeleeuwse illustratie van de geïdealiseerde ridder Ulrich von Liechtenstein uit de 14e-eeuwse Codex Manesse De Slag bij Azincourt, 15e-eeuwse afbeelding Ruiter speelt een steekspel na, 2006 Ridderuitrusting Een ridder en zijn dame, een afbeelding van hoofse liefde, afbeelding uit ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ridder (ruiter)

Ridder (titel)

Ridder is een adellijke titel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ridder (titel)

Rietsuiker

Gesneden suikerrietstengels Rietsuiker is suiker gemaakt uit suikerriet.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rietsuiker

Rijkskerkenstelsel

Het rijkskerkenstelsel wordt vooral geassocieerd met keizer Otto I de Grote. In een rijkskerkenstelsel (Duits: Reichskirchensystem) vertrouwde een middeleeuwse Europese vorst zo veel mogelijk land en bestuurszaken toe aan door hem benoemde rooms-katholieke bisschoppen en abten in de plaats van aan leken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rijkskerkenstelsel

Rijksvorst

Een rijksvorst (Duits Reichsfürst, Latijn princeps regni of imperii) was in het Heilige Roomse Rijk een adellijke vorst, die zijn leen rechtstreeks van de Duitse koning had, die ook vaak de keizerstitel had.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rijksvorst

Rijn

Bordje bij Lai da Tuma, Surselva, Graubünden, Zwitserland waar de Rijn begint. De plaquette houdt het op 1320 kilometer Rijnlengte als gevolg van een schrijffouthttp://www.waarmaarraar.nl/pages/re/51418/De_Rijn_is_korter_dan_gedacht_.html De Rijn is korter dan gedacht op Waarmaarraar.nl Voor-Rijn, Oberalpgebergte Tussen Ilanz en Chur Tussen Balzers en Trübbach Waterval in de Rijn bij Schaffhausen Bij Bazel Van Eltville tot aan Bingen Rijn bij Assmannshausen (gem.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rijn

Rijnland (Duitsland)

Het Rijnland in 1905 Het Rijnland (Duits: Rheinland, Ripuarisch: Rhingland) is een niet scherp afgebakend gebied in Duitsland aan weerszijden van de Rijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rijnland (Duitsland)

Ripuarische Franken

De Ripuarische Franken waren een Germaans stamverband van Frankische stammen die aan rivieren (onder andere de middenloop van de Rijn) woonden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ripuarische Franken

Rivierdelta

Een rivierdelta is een stelsel van aftakkingen van een rivier, voordat deze in zee of in een groot meer of woestijn uitmondt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rivierdelta

Robert Dudley

Robert Dudley, 1e graaf van Leicester (24 juni 1532 – 4 september 1588), meestal kortweg Leicester genoemd, kwam als vertrouweling van Elizabeth I van Engeland de opstandelingen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als Engels landvoogd van 1585-1587 te hulp.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Robert Dudley

Romanisering

Romanisering was het proces waarbij de door Romeinen onderworpen volken geleidelijk de Romeinse cultuur, gewoonten en taal (het Latijn) overnamen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Romanisering

Romeinen (volk)

De Romeinen als volk uit de oudheid zijn de stichters en inwoners van de stad Rome.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Romeinen (volk)

Romeinse religie

podium, ruime portico. Herculaneum, vóór 79 n.Chr. De geschiedenis van de Romeinse religie gaat terug tot het vroege 1e millennium v.Chr., maar neemt pas aan het begin van de 3e eeuw v.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Romeinse religie

Romeinse verovering van Britannia

Na een eerdere afgeblazen poging onder Caligula liet keizer Claudius I in 43 n.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Romeinse verovering van Britannia

Rooms-Katholieke Kerk

Petrus (875) Andrej Roebljov (ca. 1400) De Rooms-Katholieke Kerk is met meer dan 1,2 miljard volgelingen het grootste kerkgenootschap ter wereld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rooms-Katholieke Kerk

Rorik

H.W. Koekkoek in 1912 Rorik, ook wel Rurik, Roerik van Dorestad of Hrørek (ca. 820 – na 873, voor 882) was een Deense Viking uit Jutland die tussen 841 en 873 als hertog over een deel van Frisia heerste, het graafschap West-Frisia.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rorik

Royal Navy

De White Ensign; de vlag van de Royal Navy De Royal Navy is de militaire vloot van het Verenigd Koninkrijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Royal Navy

Ruilhandel

Ruilhandel is de vorm van handel waarbij goederen geruild worden voor andere goederen, zonder tussenkomst van geld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ruilhandel

Runderpest

Ontstoken slijmvliezen bij runderpest Runderpest (afgekort RP) of veepest was een veeziekte die werd veroorzaakt door een virus.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Runderpest

Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825)

Rutger Jan graaf Schimmelpenninck (Deventer, 31 oktober 1761 – Amsterdam, 15 februari 1825), heer van Nijenhuis, Peckedam en Gellicum, was een Nederlands jurist, ambassadeur en politicus, onder andere raadpensionaris van het Bataafs Gemenebest.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825)

Ruud Lubbers

Rudolphus Franciscus Marie (Ruud) Lubbers (Rotterdam, 7 mei 1939 – aldaar, 14 februari 2018) was een Nederlands christendemocratisch politicus, minister van staat, ondernemer en diplomaat.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ruud Lubbers

Saksen (volk)

Elbe (geel) Met het begrip Saksen (Latijn: Saxones, Oudengels: Seaxe, Oudsaksisch: Sahson, Nederduits: Sassen, Duits Sachsen) worden bevolkingsstammen aangeduid die zich tijdens de late Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen op een gebied bevonden dat aan de Noordzee en Oostzee lag, in het noorden van wat nu Nederland en Duitsland is, tot aan het Duitse middelgebergte.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Saksen (volk)

Schelde (rivier)

Scheldebron te Gouy Schelde te Bléharies, kort na het binnenstromen in België Ruien (Oost-Vlaanderen) Satellietfoto van de Schelde bij Antwerpen De Schelde bij Antwerpen, photochrom, ca. 1890-1900 De Schelde (Frans: Escaut) is een 350 kilometer lange rivier die ontspringt in de Franse gemeente Gouy in het noorden van Frankrijk en door België en het zuidwesten van Nederland naar de Noordzee stroomt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Schelde (rivier)

Schoolstrijd (Nederland)

De schoolstrijd was een sterk ideologisch geladen worsteling in het negentiende-eeuwse en twintigste-eeuwse Nederland over de vormgeving van het onderwijsbestel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Schoolstrijd (Nederland)

Secreet Besogne

Een Secreet Besogne, ook Geheim Besogne of Groot Besogne, was een 17e-eeuwse geheime ad-hoccommissie of werkgroep van de Staten-Generaal van de Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Secreet Besogne

Secularisering

Secularisering (van het Latijn saeculum: het aardse leven, wereld) is de algemene benaming voor de verwereldlijking zoals die tot uitdrukking komt in ontkerkelijking, de reductie van religie tot het private terrein en de afname van de maatschappelijke invloed van religie (laïcisme).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Secularisering

Sediment

Rhône naar het Meer van Genève Sediment of afzetting is door wind, water en/of ijs getransporteerd materiaal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sediment

Seksuele revolutie

De seksuele revolutie was een maatschappelijke verandering in de omgang met en de kijk op seksualiteit, die in de jaren 60 van de 20e eeuw plaatsvond, deels geïnspireerd door de werken van Wilhelm Reich en Alfred Kinsey.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Seksuele revolutie

Servaas van Maastricht

Servaas van Maastricht, Servatius, Sarbatios of Aravatius (Armeens: Սերվատիոս; Servatios), meestal aangeduid als Sint-Servaas of Sint-Servatius, zonder plaatsnaamtoevoeging (Groot-Armenië? – Tongeren of Maastricht, 4e eeuw of 5e eeuw), is de eerste, historisch verifieerbare bisschop in de Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Servaas van Maastricht

Shell (bedrijf)

Het oude deel (C30) van het hoofdkantoor van Shell Nederland in Den Haag Shell plc is een Britse multinational van Nederlands-Britse oorsprong, behorend tot de zes grootste staats-onafhankelijke oliemaatschappijen ter wereld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Shell (bedrijf)

Simon van Slingelandt

Simon van Slingelandt Simon van Slingelandt Simon van Slingelandt, heer van Patijnenburg bij Naaldwijk (Dordrecht, 14 januari 1664 - Den Haag, 1 december 1736) was vanaf 1727 tot zijn dood in 1736 raadpensionaris van Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Simon van Slingelandt

Slag aan de Boorne

De Slag aan de Boorne (Fries: Slach oan de Boarn) of Slag bij Jirnsum (Fries: Slach by Jirnsum), was een veldslag in de 8e eeuw in Friesland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slag aan de Boorne

Slag bij Castricum

De Slag bij Castricum vond plaats op 6 oktober 1799, tijdens de Tweede Coalitieoorlog tegen revolutionair Frankrijk, nabij Castricum in Noord-Holland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slag bij Castricum

Slag bij het Teutoburgerwoud

De Slag bij het Teutoburgerwoud, Varusslag of door Romeinse en latere geschiedschrijvers in het Latijn clades Variana (Varusramp) was een veldslag in het jaar 9 n.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slag bij het Teutoburgerwoud

Slag bij Leipzig

Poniatowski bij Leipzig, geschilderd door January Suchodolski ''Slag bij Leipzig'' door Vladimir Moshkov; geschilderd in 1815 De Slag bij Leipzig of Volkerenslag, op 16 – 19 oktober 1813, werd uitgevochten door de coalitielegers van Rusland, Pruisen, Oostenrijk en Zweden tegen het Franse leger van Napoleon Bonaparte.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slag bij Leipzig

Slag bij Solebay

De Slag bij Solebay (7 juni 1672) was de eerste zeeslag van de Derde Engels-Nederlandse Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slag bij Solebay

Slag in de Baai van Matanzas

De Slag in de Baai van Matanzas was de verovering van de Spaanse Zilvervloot door Piet Hein in 1628 in de Baai van Matanzas.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slag in de Baai van Matanzas

Slag in het Baduhennawoud

De Slag in het Baduhennawoud vond plaats in 28 n.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slag in het Baduhennawoud

Slavernij

Afrika naar een schets van David Livingstone, gravure uit Horace Waller: ''The last journals of David Livingstone in Central Africa, from 1865 to his death'', London, 1874 Smeedijzeren slavenhalsboei of ''banditi''. Wereldmuseum Amsterdam. 19e-eeuwse afbeelding van een Arabische slavenkaravaan in de Sahara Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander'slavernij' in Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002), Microsoft Corporation/Het Spectrum of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Slavernij

Sluis (waterbouwkunde)

Sluis op het Albertkanaal te Godsheide in herstelling (2004) Grave Sluis in Spoykanaal te Kleve-Wardhausen, Duitsland Kennet-Avonkanaal in Engeland. De Caenheuvelsluizen Sluizen van Goebeng, Soerabaja, 1906..1930. Collectie KITLV. Sluis bij het Sluizen van Fonserannes (Canal du Midi, Frankrijk). Een sluis of sas is een waterbouwkundig kunstwerk in een waterkering tussen twee waterwegen met een verschillend waterpeil, dat dient om water te keren, maar dat door een beweegbaar mechanisme ook water of schepen kan laten passeren.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sluis (waterbouwkunde)

Snorri Sturluson

Snorri Sturluson (Hvammur, 1179 - Reykholt, 23 september 1241) was een IJslandse skald, dichter, geschiedschrijver en politicus.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Snorri Sturluson

Sociaal-Democratische Arbeiderspartij

Albert Hahn sr.) NVV, samen met de SDAP, uit 1930 '''T gaat om de toekomst van uw kind'' Ontwerp: Fré Cohen. Wibaut en Suze Groeneweg. De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) was een sociaaldemocratische Nederlandse politieke partij die van 1894 tot 1946 bestond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sociaal-Democratische Arbeiderspartij

Sociaaldemocratie

De sociaaldemocratie is van oorsprong een parlementair ingestelde variant van de bredere socialistische beweging, die door middel van verkiezingen en hervormingen van het kapitalisme tot een samenleving met meer gelijkheid wil komen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sociaaldemocratie

Sociale zekerheid

Sociale zekerheid is een publiek stelsel dat bedoeld is om inkomen en/of verzorging te garanderen voor natuurlijke personen of gezinnen (of andere samenlevingsvormen) die, tijdelijk of blijvend, niet (langer) in staat worden geacht om zelf in (voldoende) inkomen en/of verzorging te voorzien.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sociale zekerheid

Socialistische Partij (Nederland)

Verkiezingsposter uit 2018 In 2012 verhuisde het landelijk partijbureau van de SP van Rotterdam naar een voormalig bankkantoor in Amersfoort De Socialistische Partij (afgekort: SP) is een Nederlandse politieke partij met een socialistische signatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Socialistische Partij (Nederland)

Soekarno

Soekarno of Sukarno, geboren als Koesno Sosrodihardjo (Surabaya, 6 juni 1901 – Jakarta, 21 juni 1970) was de eerste president van de Republiek Indonesië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Soekarno

Soevereiniteit

Soevereiniteit of souvereiniteit is het recht van een bestuursorgaan om het hoogste gezag uit te oefenen zonder dat verantwoording is verschuldigd aan een ander orgaan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Soevereiniteit

Softdrug

Softdrugs (ook wel: lichte narcotica of lichte bedwelmingsmiddelen) zijn drugs waarvan sommige overheden, zoals de Nederlandse, vinden dat ze een toelaatbaar risico meebrengen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Softdrug

Soissons (stad)

Soissons is een Franse gemeente, gelegen in de Aisne en het gewest Picardië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Soissons (stad)

Sonderkonto

Het Sonderkonto is een instrument dat de invoer- en uitvoerstromen van een land aan elkaar koppelt via de centrale banken.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sonderkonto

Sovjet

Sovjet (van het Russische: совет, wat betekent 'raad') is een aanduiding voor verschillende vertegenwoordigende organen in de Sovjet-Unie en enkele van haar opvolgerstaten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sovjet

Spaanse Armada

De Spaanse Armada (armada is Spaans voor 'gewapende' vloot) is de vloot waarmee de Spaanse koning Filips II tijdens de Spaans-Engelse Oorlog probeerde Engeland binnen te vallen in het voorjaar en de zomer van 1588.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Spaanse Armada

Spaanse Furie (Antwerpen)

De Spaanse Furie was de plundering en het in brand steken van de stad Antwerpen door Spaanse troepen op 4 november 1576, tijdens de Tachtigjarige Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Spaanse Furie (Antwerpen)

Spaanse Inquisitie

Pedro Berruguete: ''Sint-Dominicus overziet een kettergericht'' (''autodafe'') (1475). Artistieke voorstellingen laten normaliter martelingen en verbrandingen zien tijdens de autodafe. De Spaanse Inquisitie was een in 1478 door de Reyes Católicos van Spanje opgericht instituut, om de katholieke orthodoxie te handhaven tijdens hun heerschappij.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Spaanse Inquisitie

Spaanse Nederlanden

De Spaanse Nederlanden is de benaming voor de Habsburgse Nederlanden van 1556 tot aan 1715.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Spaanse Nederlanden

Spaanse Successieoorlog

De Spaanse Successieoorlog (1701–1713) was een oorlog van verschillende Europese mogendheden (de "Grote Alliantie") tegen onder andere het koninkrijk Frankrijk en het Spaanse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Spaanse Successieoorlog

Spanje

Spanje, officieel het Koninkrijk Spanje (Spaans: Reino de España), is een land in het zuidwesten van Europa met inwoners, een oppervlakte van en met hoofdstad Madrid.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Spanje

Specerij

Een specerij is een natuurlijke aromatische plantaardige stof die smaak aan eten geeft.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Specerij

Specialisatie

Specialisatie is het zich toeleggen op iets specifieks.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Specialisatie

Spitsbergen

Satellietfoto Nederlanders in Smeerenburg Uitzicht over de hoofdstad Longyearbyen Waarschuwingsbord voor ijsberen Spitsbergen (Noors: Svalbard; Russisch: Шпицберген, Sjpitsbergen) is een eilandengroep (archipel) in de Noordelijke IJszee, zo'n 565 km ten noorden van Noorwegen, die uit drie grotere en een tachtigtal kleine eilanden bestaat.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Spitsbergen

Staatsen

De staatsen (ook wel staatsgezinden of Staatse partij genoemd) refereert aan een gangbare term in de Nederlandse geschiedenis met twee betekenissen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Staatsen

Stadhouder

Maurits van Oranje (1567-1625) is een van de bekendste stadhouders in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Stadhouder was de titel van een van de belangrijkste functionarissen in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Stadhouder

Stadhouderlijk stelsel

Met het stadhouderlijk stelsel wordt het patronagesysteem in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bedoeld, waarbij de stadhouder optrad als patroon en de regenten de rol vervulden van cliënten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Stadhouderlijk stelsel

Stadiaal

Een stadiaal is een koudere periode binnen een glaciaal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Stadiaal

Stadsrechten

Houtsnijwerk aan stadhuisgevel te Enkhuizen met tekst van oorkonde waarmee graaf Willem V van Holland de nederzetting in 1356 stadsrechten gaf Stadsrechten waren in het middeleeuwse Europa bijzondere rechten en privileges die aan een plaats konden worden toegekend door de eigenaar of bezitter van de grond waarop de nederzetting zich bevond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Stadsrechten

Stagflatie

Stagflatie (een porte-manteau van stagnatie en inflatie) is een situatie waarin de inflatie hoog is, de economische groei vertraagt, en de werkloosheid steeds hoog blijft.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Stagflatie

Stamhoofd

Een stamhoofd of opperhoofd is de - vaak informele - leider van een stam.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Stamhoofd

Standenmaatschappij

adel en boerenstand. De standensamenleving of standenmaatschappij is een samenleving waarin de bevolking in verschillende groepen of standen is opgedeeld die elk hun eigen rechten en plichten hebben.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Standenmaatschappij

Stapelplaats

Een stapelplaats is een plaats waarheen alle exportproducten van een bepaalde soort werden gebracht om van daaruit verder te worden verhandeld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Stapelplaats

Staten

De staten of standenvergadering (ook wel stenden of standen) was in de late middeleeuwen en vroegmoderne tijd een politiek orgaan in verschillende landen en gewesten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Staten

Staten van Brabant

Het stadhuis van Brussel, zetel van de Staten van Brabant De Staten van Brabant was de vertegenwoordiging van de drie standen van het hertogdom Brabant bij de hertogen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Staten van Brabant

Staten van Holland en West-Friesland

Vergadering van de Staten van Holland in 1625 De Staten van Holland, later de Staten van Holland en West-Friesland geheten, vormden aanvankelijk een adviescollege van de graaf van Holland en vanaf de Opstand het hoogste bestuursorgaan van het gewest Holland en West-Friesland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Staten van Holland en West-Friesland

Staten-Generaal van de Nederlanden

De Staten-Generaal van de Nederlanden was tussen 1464 en 1796 een college waarin afgevaardigden van de Provinciale Staten van de gewesten van de Nederlanden samenkwamen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Staten-Generaal van de Nederlanden

Statenvertaling

De Statenvertaling (of Statenbijbel) is de eerste officiële Nederlandstalige Bijbelvertaling, die rechtstreeks uit het oorspronkelijke Hebreeuws, Aramees en Grieks werd vertaald.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Statenvertaling

Steenkool

Steenkool Steenkool is een fossiele brandstof en bestaat uit afzettingen van plantenresten die in het geologisch verleden zijn gevormd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Steenkool

Sticht Utrecht

Het Sticht Utrecht (ook bekend als Het Sticht) was het territorium waarover de bisschoppen van Utrecht in de middeleeuwen als vorst de landsheerlijkheid uitoefenden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sticht Utrecht

Subcultuur

Een subcultuur is een cultuur die verschilt van de dominante cultuur of - in de enge zin van het woord - een erg specifieke tak van een bepaalde hiertoe behorende cultuur omschrijft.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Subcultuur

Subsidie

Atlas over de vleesindustrie 2014 - Europese landbouwsubsidies Subsidie (van het Latijn: subsidium: ondersteuning, hulp, bijstand) is een tijdelijke bijdrage van de overheid of een niet-commerciële organisatie ten behoeve van het starten van een activiteit waarvan het economische belang niet direct voor de hand ligt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Subsidie

Sueben

Kaart van het Romeinse Rijk in 125 onder Hadrianus, met het leefgebied van de ''Suebi'' in het noorden en het zuiden van het tegenwoordige Duitsland Uitbreiding van het rijk onder Rechiar De Sueben of Sueven (Latijn: Suebi) waren een West-Germaans volk dat rond het begin van de jaartelling tussen de Rijn en de Oostzee (Mare Suebicum in het Latijn) verbleef.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Sueben

SUN (uitgeverij)

Uitgeverij SUN was een Nederlandse uitgeverij, opgericht in 1969 als Socialistiese (later Socialistische) Uitgeverij Nijmegen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en SUN (uitgeverij)

Swifterbantcultuur

De Swifterbantcultuur (5300 - 3400 v.Chr.)Volgens het Archeologisch Basisregister (ABR), versie 1.0 november 1992", Swifterbant-potten worden gedateerd van NEOVB (vroeg Neolithicum) tot NEOMA (Vroeg Midden Neolithicum), gestandaardiseerd door "De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM)" als een periode die 5300 v.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Swifterbantcultuur

Synode van Dordrecht

Kloveniersdoelen, de plaats waar de zittingen werden gehouden, maar de titel van het doek vermeldt Sebastiaansdoelen. Schoolplaat naar Pouwels Weyts de Jonge: J.W. de Jongh en M. Wagenvoort: ''Eene vergadering van de Nationale Synode te Dordrecht 1619'', J.B. Wolters, periode 1915-1931 De Synode van Dordrecht (ook wel de Synode van Dordt genoemd) was een door de Nederduits Gereformeerde Kerk belegde kerkvergadering die van 13 november 1618 tot 29 mei 1619 duurde en uit 180 zittingen bestond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Synode van Dordrecht

Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was de opstand van de Zeventien Provinciën tegen drie opeenvolgende koningen van het Spaanse Rijk: Filips II, Filips III en Filips IV.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tachtigjarige Oorlog

Tarwewet

De Tarwewet is een Nederlandse wet die volgde op de aanhoudende depressie na de beurscrash van 1929.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tarwewet

Telecommunicatie

Een communicatiesatelliet. Hiermee is telefonie- en dataverkeer tussen verschillende continenten mogelijk. Telecommunicatie (samenstelling uit het Griekse τηλε ofwel tèle.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Telecommunicatie

Televisie

1928 1958 Televisiecamera Televisie of tv is een telecommunicatiesysteem voor het verzenden en ontvangen van bewegende beelden en geluid.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Televisie

Terp

Zicht op de terp van Hogebeintum (Friesland). Zicht op de terp van Hogebeintum (Friesland). De goudschat uit de zevende eeuw, in 1866 gevonden in de terp van Wieuwerd (Friesland). Een terp is een ter bewoning aangelegde verhoging in het landschap.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Terp

Theems

De Theems (uitspr.: /tems/; Engels: Thames, uitspr.: /tɛmz/) is de grootste rivier die zich geheel in Engeland bevindt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Theems

Theodoor de Bry

Theodor de Bry ''Auff was weise sie ihre Erstgeborne dem König opffern'' Theodoor de Bry (Luik, 1528 - Frankfort, 27 maart 1598) was een Luikse goudsmid, graficus en illustrator alsook stamvader van een uitgeversfamilie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Theodoor de Bry

Tiërcering

De tiërcering (van Frans: tierce, een derde) was een op 9 juli 1810 door keizer Napoleon opgelegde reductie van de rente op de Nederlandse staatsschuld.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tiërcering

Tiende Penning

Er zijn in de 16e eeuw twee soorten belastingen geheven in de Nederlanden die Tiende Penning heetten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tiende Penning

Tocht naar Chatham

De Tocht naar Chatham of de Slag bij de Medway (Engels: Raid on the Medway of The Dutch Raid) was een succesvolle Nederlandse aanval op de Engelse oorlogsvloot en scheepswerven in juni 1667 tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tocht naar Chatham

Toelatingsbeleid

Een toelatingsbeleid is een beleid waarin de toelating tot een bepaalde instelling of land geregeld wordt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Toelatingsbeleid

Tolerantie (maatschappij)

Tolerantie of verdraagzaamheid is een sociale, culturele of in een religieuze context gebruikte term die de mate aangeeft waarin afwijkend gedrag of leden van bepaalde groepen niet worden gediscrimineerd ondanks hun afwijkend en door de meerderheid verwerpelijk geachte gedrag (of afwijkende meningen).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tolerantie (maatschappij)

Touwbekercultuur

Touwbeker en bootvormige stenen bijlen uit Estland De touwbekercultuur (ca. 2900–2450 v.Chr.), genoemd naar de touwbeker; een met touwindrukken of een visgraatrand versierde keramieken aardewerkvaas, is net als de trechterbekercultuur waaruit zij ontstaan is een verzamelnaam voor een aantal op elkaar lijkende neolithische culturen, verspreid over grote delen van Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Touwbekercultuur

Toxandrië

Toxandrië op een kaart van Centraal-Europa tijdens 919-1125. Toxandrië, Texandrië of Taxandrië is de oude naam van de Kempen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Toxandrië

Trans-Atlantische slavenhandel

De Driehoekshandel Lagerhuis in 1790 en 1791 De trans-Atlantische slavenhandel was de handel in slaven uit Afrika naar Amerika, bedreven door Europeanen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Trans-Atlantische slavenhandel

Transactie van Augsburg

Karel V door Titiaan (1548) De Transactie of het Verdrag van Augsburg van 26 juni 1548 is een staatsrechtelijke regeling van het Heilige Roomse Rijk waarbij de Habsburgse Nederlanden of Zeventien Provinciën tot een staatkundig geheel werden gemaakt en feitelijke onafhankelijkheid verkregen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Transactie van Augsburg

Transgressie

Transgressie is in de geologie het stijgen van de relatieve zeespiegel, waardoor op een bepaalde plek steeds dieper zeewater voorkwam.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Transgressie

Trechterbekercultuur

Beker uit een ganggraf in Skåne, Zweden Een bijl uit Närke, Zweden Nagebouwd huis uit de Trechterbekertijd De trechterbekercultuur is een neolithische cultuur in Noord-Europa van ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Trechterbekercultuur

Trein

Cabine van een treinstel type SNCF Z 50000 Een trein is een aantal bij elkaar behorende voertuigen achter elkaar.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Trein

Treinkaping bij De Punt

De treinkaping bij De Punt is een kaping van de intercity Assen-Groningen die plaatsvond van 23 mei tot 11 juni 1977 en werd gepleegd door negen gewapende Zuid-Molukkers ter hoogte van het dorp De Punt in de provincie Drenthe.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Treinkaping bij De Punt

Treinkaping bij Wijster

De treinkaping bij Wijster vond plaats in december 1975 bij het dorp Wijster (Nederlandse provincie Drenthe), tussen station Hoogeveen en station Beilen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Treinkaping bij Wijster

Triple Alliantie (1668)

De Triple Alliantie van 1668 was een bondgenootschap tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Engeland en Zweden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Triple Alliantie (1668)

Turf (brandstof)

Turfvuur Natte turven Kruiwagen met gedroogde turven oorlogsomstandigheden, 1918 Legakker Koekplank, met een op de schouder te dragen mand met turven, en daaronder een hofnar Turf is gedroogd veen dat als brandstof kan worden gebruikt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Turf (brandstof)

Turkije

Turkije, officieel de Republiek Turkije (Turks), is een transcontinentaal land dat voornamelijk in Anatolië in Zuidwest-Azië ligt, met een deel op het Balkanschiereiland in Zuidoost-Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Turkije

Twaalfjarig Bestand

stadhuis (Simon Frisius). Het Twaalfjarig Bestand of Treves was een periode van twaalf jaar van wapenstilstand gedurende de Tachtigjarige Oorlog waarin niet of nauwelijks tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Habsburgse Nederlanden (juridisch afhankelijk van het Spaanse Rijk) werd gevochten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Twaalfjarig Bestand

Tweede Coalitieoorlog

De Tweede Coalitieoorlog (mei 1798 – 25 maart 1802) was een conflict tussen revolutionair Frankrijk en de Tweede Coalitie, een bondgenootschap van de Europese grote mogendheden Groot-Brittannië, Oostenrijk en Rusland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tweede Coalitieoorlog

Tweede Engels-Nederlandse Oorlog

Zeeslag bij Lowestoft De Tweede Engels-Nederlandse Oorlog was een oorlog tussen Engeland en de Republiek der Verenigde Nederlanden die van 1665 tot 1667 duurde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tweede Engels-Nederlandse Oorlog

Tweede Kamer der Staten-Generaal

De Tweede Kamer der Staten-Generaal, kortweg de Tweede Kamer, vormt samen met de Eerste Kamer de Nederlandse Staten-Generaal, de landelijke volksvertegenwoordiging voor Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamerverkiezingen 2002

De Tweede Kamerverkiezingen 2002 waren verkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tweede Kamerverkiezingen 2002

Tweede Stadhouderloze Tijdperk

Het Tweede Stadhouderloze Tijdperk is een periode in de Nederlandse geschiedenis waarin verschillende gewesten van de Verenigde Provinciën met verscheidene tijdsduren geen stadhouder aan het hoofd van het bestuur hadden staan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tweede Stadhouderloze Tijdperk

Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog was de escalatie van de Tweede Chinees-Japanse Oorlog die begon in 1937 en een Europese oorlog begonnen in 1939 tot een militair conflict dat van 1941 tot 1945 op wereldschaal werd uitgevochten tussen twee allianties: de asmogendheden en de geallieerden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Tweede Wereldoorlog

Unie van Atrecht

De Unie van Atrecht (Frans: Union d'Arras) is een op 6 januari 1579 in Atrecht (Arras) gesloten overeenkomst tussen de graafschappen Artesië en Henegouwen en de kasselrijen Dowaai en Oorschie als reactie op het ontstaan van de radicaal-calvinistische Gentse Republiek tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568–1648).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Unie van Atrecht

Unie van Utrecht (1579)

De Unies van Utrecht en Atrecht De Unie van Utrecht is een op 23 januari 1579 gesloten schriftelijke overeenkomst tussen een aantal Nederlandse gewesten, die een gezamenlijke inzet vastlegde om de Habsburgse vorst Filips II te dwingen tot het stopzetten van zijn strenge maatregelen en waarin daarnaast een aantal staatkundige zaken werd geregeld op het gebied van bijvoorbeeld defensie, belastingen en godsdienst.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Unie van Utrecht (1579)

Unilever

zeep uit begin 20e eeuw Voormalig hoofdkantoor Unilever in Rotterdam, tegenwoordig Hogeschool Rotterdam Voormalig Unilever-hoofdkantoor aan het Weena in Rotterdam Kantoorpand DeBrug te Rotterdam Unilever PLC is een multinationale onderneming van Nederlands/Britse oorsprong.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Unilever

Unionisme (Nederlanden)

Unionisme in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en later in België betekent de unie van liberalen en katholieken, die in de Zuidelijke Nederlanden in verzet gingen tegen de regering van koning Willem I en in de beginjaren van het koninkrijk België politieke samenwerking nastreefden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Unionisme (Nederlanden)

Universiteit

De Katholieke Universiteit Leuven werd opgericht in 1425 en is de oudste universiteit van de Lage Landen De Universiteit Leiden werd opgericht in 1575 en is de oudste universiteit van Nederland taal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Universiteit

Urnenveldencultuur

De urnenveldencultuur is een benaming voor de late bronstijd van Midden-Europa, die duurde van ca.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Urnenveldencultuur

Usurpator

Een usurpator (Latijn: overweldiger) is een persoon die op een illegale wijze bevoegdheden of bezit overneemt, zoals het onrechtmatig overnemen van een troon, het ten onrechte voeren van een adellijke titel of het ongegrond uitoefenen van een ambt in een republiek.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Usurpator

Utrecht (stad)

Utrecht (Stad-Utrechts: Utreg of Utereg) is een stad en gemeente in Nederland en de hoofdstad van de provincie Utrecht.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Utrecht (stad)

Vakbond

Een vakbond, vakvereniging, werknemersvereniging, vakorganisatie of syndicaat is een organisatie die de individuele en collectieve belangen van aangesloten werknemers behartigt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vakbond

Val van Srebrenica

De val van Srebrenica (ook bekend als het Bloedbad van Srebrenica) was de inname van de Bosnische stad Srebrenica op 11 juli 1995 en de daaropvolgende deportatie en genocide van meer dan 8.000, BBC.co.uk, 17 mei 2012.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Val van Srebrenica

Valkhof

Het Valkhof is een park in Nijmegen in de Nederlandse provincie Gelderland, aan de rand van het centrum op een kleine heuvel met uitzicht over de Waal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Valkhof

Vandalen

Vandaals keramiek uit de 3e eeuw n.Chr. De Vandalen waren een Oost-Germaanse stam die in 429 n.Chr.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vandalen

Vazal

Een vazal is in engere zin een getrouwe van een koning, hoge edele of geestelijke in de middeleeuwen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vazal

Vazalstaat

Frankrijk Een vazalstaat of marionettenregering is een staat die afhankelijk is van een andere staat, de suzerein, meestal na een oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vazalstaat

Veen (grondsoort)

Afgestoken veenlaag Hoge Venen, België Veenvormend moerasbos in Polen Veenlens in de Grote Geule, België Turfwinning in Drents hoogveengebied in 1942 Veengrond is een grondsoort, die is opgebouwd uit gehumificeerd plantaardig materiaal.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Veen (grondsoort)

Veenkolonie

Turfgravers door Han Wezelaar (Hoogeveen) De veenarbeiders (Eexterveenschekanaal) Armoede in de Drentse veenkoloniën (1926) Een veenkolonie is een nederzetting die is ontstaan doordat arbeiders naar een gebied trokken waar hoogveen werd afgegraven voor de productie van turf.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Veenkolonie

Veenplas

De Nieuwkoopse Plassen, ontstaan door het winnen van turf zijn daarna niet drooggelegd Veenplassen komen veel voor in het veenlandschap van Noord- en West-Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Veenplas

Veeteelt

Melkkoeien in de wei. Bioscoopjournaal uit 1952 over de Zeeuwse landbouwdagen waarin aandacht voor de paardenfokkerij, en een tentoonstelling waarop trekpaarden en rundvee worden gepresenteerd. Veeteelt of veehouderij is de tak van landbouw waarbij men dieren houdt voor het verkrijgen van nuttige producten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Veeteelt

Veldtocht van Napoleon naar Rusland

De Veldtocht naar Rusland van keizer Napoleon I van Frankrijk tegen het keizerrijk Rusland vanaf juni 1812, en de terugtocht die duurde tot december van dat jaar, was een onderdeel van de Zesde Coalitieoorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Veldtocht van Napoleon naar Rusland

Veluwe

Tongerense Heide Veluwe, topografie met schaduwreliëf, 2011 Veluwe, 1573 Veluwe, 1654 Bioscoopjournaal uit 1980 over zwijnen en vooral (edel)herten op de Veluwe. Heerde. Bossen op de Veluwe Radio Kootwijk Natura 2000 gebied Veluwe in verschillende definities De Veluwe is een overwegend beboste landstreek in de Nederlandse provincie Gelderland, en een COROP-gebied en een voormalig kwartier en landdrostambt van het hertogdom Gelre.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Veluwe

Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa

De Europese Grondwet (formeel: Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa) was een voorstel uit 2004 voor een verdrag tussen de lidstaten van de Europese Unie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa

Verdrag van Den Haag (1795)

In grijs de gebieden die in 1795 aan Frankrijk werden afgestaan. Het Verdrag van Den Haag of Haags VerdragEncarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Haags Verdrag".

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verdrag van Den Haag (1795)

Verdrag van Dover

Lodewijk XIV van Frankrijk in 1670, geschilderd door Claude Lefèbvre. Het (Geheim) Verdrag van Dover (ook Traktaat van Dover) was een geheim verdrag dat in 1670 tussen Karel II van Engeland en Lodewijk XIV van Frankrijk werd afgesloten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verdrag van Dover

Verdrag van Meerssen

Opdeling van het in Verdun gecreëerde Middenrijk. De nieuwe grens liep langs de Maas, Ourthe, Moezel, Saône en Rhône. Het Verdrag van Meerssen of Conventus apud Marsnam (Latijn) is genoemd naar de plaats Meerssen bij Maastricht en dateert uit 870.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verdrag van Meerssen

Verdrag van Verdun

In het Verdrag van Verdun (Verdun, augustus 843) werd de verdeling van het Karolingische Rijk na de dood van Lodewijk (778-840) vastgelegd zoals overeengekomen door zijn drie zonen die nog leefden, Lotharius (de oudste, 795-855), Lodewijk (de derde 804-876) en Karel (de jongste, uit een tweede huwelijk 823-877).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verdrag van Verdun

Vereenigde Oostindische Compagnie

VOC-vlag ''Een vloot van de Verenigde Oostindische Compagnie voor de kust van West-Afrika'' (Adam Willaerts, 1608) De Vereenigde Oostindische Compagnie of in hedendaagse spelling Verenigde Oost-Indische Compagnie, afgekort tot VOC (1602-1800), was een particuliere Nederlandse handelsonderneming met een door de Staten-Generaal verleend monopolie op de overzeese handel tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het gebied ten oosten van Kaap de Goede Hoop en ten westen van de Straat Magellaan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vereenigde Oostindische Compagnie

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, officieel in het Nederlands Koninkrijk der Nederlanden, in het Frans royaume des Belgiques, was een staat van 1815 tot 1830 die het grondgebied van het huidige Nederland en België omvatte en die in een personele unie met het groothertogdom Luxemburg stond.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Verenigde Naties

Waarom grijpen de Verenigde Naties niet vaker in bij conflicten? - Universiteit van Nederland De Verenigde Naties (afkorting: VN) (Engels: United Nations, afgekort UN) vormen een internationale organisatie die in 1945 werd opgericht door 51 landen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verenigde Naties

Verenigde Staten

De Verenigde Staten, officieel de Verenigde Staten van Amerika, afgekort VS (Engels: United States of America, afgekort als USA of US), vaak (totum pro parte) Amerika (America) genoemd, is een federatie van 50 staten en het District of Columbia, grotendeels in Noord-Amerika gelegen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verenigde Staten

Vergissing van Troelstra

Pieter Jelles Troelstra op een foto uit 1912''Gefixeerd'', De Volkskrant, Merel Bem 27 februari 2013. De Vergissing van Troelstra was een vergeefse oproep tot een socialistische revolutie in Nederland in november 1918.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vergissing van Troelstra

Verlichting (stroming)

salon, 1755. In dergelijke salons, waarin ook voor vrouwen een rol was weggelegd, kwamen wetenschappers, letterkundigen en aristocraten bijeen. De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verlichting (stroming)

Vernietigingskamp

Auschwitz-Birkenau - 'De poort des doods' Een vernietigingskamp (Duits: Vernichtungslager) was een concentratiekamp dat speciaal bedoeld was om zo veel mogelijk mensen te vermoorden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vernietigingskamp

Verstedelijking

Het Plein in Den Haag, 2012 Verstedelijking of urbanisatie is de geleidelijke uitbreiding van intensief bewoonde gebieden, als gevolg van bevolkingsgroei en veranderingen in het levenspatroon van de bevolking.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verstedelijking

Vervening

Veengrond geschikt voor droge vervening. Nieuwkoopse Plassen na de natte vervening. Vervening of turfwinning is het verwijderen van een veenbodemlaag uit een veenderij.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vervening

Verveningspolder

500 vc: Het grootste deel van Nederland (bruin gekleurd) bestaat uit veenmoeras Verveningspolders of veenpolders zijn een speciaal type polder.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verveningspolder

Vervoer

miniatuur Overslag van steenkool in de haven van Amsterdam Passagiers gaan aan boord van een vliegtuig Vervoer of transport is het verplaatsen van personen of goederen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vervoer

Verzorgingsstaat

Met verzorgingsstaat wordt een bestuurlijk systeem aangeduid waarin een staat in meerdere of mindere mate verantwoordelijkheid neemt voor het welzijn van zijn burgers, zoals in kwesties van arbeidsomstandigheden, armenzorg, gezondheidszorg, onderwijs, werkgelegenheid en sociale zekerheid.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verzorgingsstaat

Verzuiling

''Holland-België door de KRO en de Mattheus-passion door de AVRO uitgezonden'', Johan Braakensiek, 1931 Verzuiling is de verdeling van een samenleving in groepen op levensbeschouwelijke of sociaal-economische basis, waarbij de groepen in bepaalde mate van elkaar zijn afgeschermd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Verzuiling

Vespasianus

Titus Flavius Vespasianus (Falacrinae, 17 november 9 - Aquae Cutiliae, 23 juni 79) was van 1 juli 69 tot 23 juni 79 keizer van het Romeinse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vespasianus

Via Belgica

Peutingerkaart met de Romeinse wegen in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland Reconstructie Romeins Keulen met linksboven de ''Via Belgica'' Tentoonstelling over de ''Via Belgica'' in het Thermenmuseum in Heerlen. Op de achtergrond een profieldoorsnede van een deel van de weg De heirbaan Boulogne – Keulen, tegenwoordig veelal aangeduid als de Via Belgica, was de belangrijkste Romeinse heerweg in de Lage Landen, wellicht deels al van Keltische oorsprong, gelegen tussen Boulogne-sur-Mer aan de Atlantische kust en de stad Keulen aan de Rijn.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Via Belgica

Vicus

Vicus (meervoud: vici) is een Latijns woord, waarmee in de Romeinse tijd verschillende soorten van nederzettingen werden aangeduid.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vicus

Vierde Engels-Nederlandse Oorlog

De Vierde Engels-Nederlandse Oorlog (1780-1784) was een oorlog tussen de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën en Groot-Brittannië.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vierde Engels-Nederlandse Oorlog

Vierkeizerjaar

provinciae aan welke troonpretendent loyaal waren. Het Vierkeizerjaar, ook wel Driekeizerjaar genoemd, is een bijzonder turbulent jaar waarin veel Romeinse legioenen zijn betrokken en vier keizers elkaar in korte tijd opvolgen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vierkeizerjaar

Vietnamoorlog

De oorlog in Vietnam of Tweede Indochinese Oorlog, in het Westen meestal aangeduid als Vietnamoorlog en binnen Vietnam Amerikaanse Oorlog genoemd, was een oorlog tussen het op de Verenigde Staten georiënteerde Zuid-Vietnam en het op de Sovjet-Unie en China georiënteerde Noord-Vietnam.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vietnamoorlog

Vijftigers

De Vijftigers waren een literaire beweging in Nederland en België.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vijftigers

Vikingen

''Kaart van de Vikinggebieden en expedities'' ''Kaart van de Vikinggebieden in de 8e (donkerrood), 9e (rood), 10e (oranje) en 11e (geel) eeuw. De groene gebieden waren het slachtoffer van regelmatige rooftochten door Vikingen.'' De Vikingen of Noormannen waren Scandinavische bewoners van Zuid-Noorwegen, Denemarken en Zweden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vikingen

Villa rustica

villa rustica van Vaesrade in het Thermenmuseum Meerssen Een villa rustica was de landelijke variant van een Romeinse villa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Villa rustica

Visserij

Een vissersboot in de haven van Stellendam Vissersboot in Mazatlán (Mexico) Vissersboot in Mazatlán Een visser in de Indiase deelstaat Kerala Vissersvlootrevue op de Schelde bij Vlissingen (1933) inzegening van de vissersvloot van Zierikzee. Visserij is het uit het water halen van organismen door de mens.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Visserij

Vlaamse Beweging

De Vlaamse Beweging is een stroming van personen en verenigingen die zich richten op de culturele, politieke en economische emancipatie van Vlaanderen en de Vlamingen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vlaamse Beweging

Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan

Maximiliaan I en zijn gezin In de Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan (1483-1492) wilden steden in het graafschap Vlaanderen en het zuiden van het hertogdom Brabant het regentschap van aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk niet erkennen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan

Vlaamse Primitieven

Hubert en Jan van Eyck Het Lam Gods, 1432 De Vlaamse Primitieven waren een groep kunstschilders uit de Nederlanden van de 15e en begin 16e eeuw, voornamelijk werkzaam rond de bloeiende steden Brugge, Gent, Leuven, Doornik en Brussel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vlaamse Primitieven

Vlaanderen

Vlaanderen is de noordelijke deelstaat van België, waar Nederlands de officiële taal is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vlaanderen

Vlaardingencultuur

De Vlaardingencultuur was een prehistorische cultuur van het neolithicum in West-Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vlaardingencultuur

Vlie

Nederland omstreeks 800 AD. Het Vlie of Flie (Fries: Fly) is het water dat Vlieland scheidt van Terschelling.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vlie

Volkenbond

De Volkenbond of Volkerenbond (League of Nations) was een intergouvernementele organisatie die op 25 januari 1919 werd opgericht op basis van het Verdrag van Versailles en gevestigd in Genève.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Volkenbond

Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een Nederlandse politieke partij met een liberale signatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

Volkssoevereiniteit

West-Duitse postzegel uit 1981 Volkssoevereiniteit is het principe dat het volk (als geheel) het hoogste gezag van de staat vormt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Volkssoevereiniteit

Vrede van Breda

Slotpagina van het Verdrag van BredaNationaal Archief, Archiefinventaris 1.01.02 inventarisnummer 12589.127, http://www.gahetna.nl/collectie/archief/inventaris/index/eadid/1.01.02/inventarisnr/12589.127/level/file Het Verdrag van Breda, gesloten op 31 juli 1667 in de Grote Zaal van het Kasteel in de Brabantse stad Breda, was het verdrag tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Engeland, Frankrijk en Denemarken waarmee de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog eindigde.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrede van Breda

Vrede van Cateau-Cambrésis

De vrede van Cateau-Cambrésis of de symbolische verzoening tussen Frankrijk en Spanje (Palazzo Pubblico (Siena)). Met de Vrede van Cateau-Cambrésis wordt verwezen naar twee vredesverdragen die in maart en april 1559 werden gesloten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrede van Cateau-Cambrésis

Vrede van Nijmegen

Met de Vrede van Nijmegen, ook wel het Verdrag van Nijmegen of de Verdragen van Nijmegen genoemd, wordt verwezen naar een reeks vredesverdragen die tussen augustus 1678 en oktober 1679 in Nijmegen en elders werden gesloten tussen de Europese staten die de Hollandse Oorlog hadden gevoerd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrede van Nijmegen

Vrede van Utrecht (1713)

De Vrede van Utrecht is de verzamelnaam voor een lange reeks van internationale diplomatieke vergaderingen en onderhandelingen tussen enerzijds de koninkrijken Frankrijk en Spanje en anderzijds de Koninkrijken Groot-Brittannië en Portugal, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het Hertogdom Savoye, die uitmondden in enkele overeenkomsten of traktaten, waarvan de eerste op 11 april 1713 in Utrecht werd gesloten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrede van Utrecht (1713)

Vrede van Westminster (1654)

De Engelse onderhandelaar John Lambert De Nederlandse gezant Hiëronymus van Beverningh De Vrede van Westminster is een overeenkomst tussen Nederland en Engeland die is getekend op 15 april 1654 (5 april 1654 (OS) juliaanse kalender) aan het einde van de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog die begon op 29 mei 1652.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrede van Westminster (1654)

Vrede van Westminster (1674)

De Vrede van Westminster is een vredesverdrag tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het koninkrijk Engeland, dat werd getekend op 19 februari 1674 en een einde maakte aan de Derde Engels-Nederlandse Oorlog.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrede van Westminster (1674)

Vredesoperatie

Nederlandse militairen die zullen deelnemen aan de VN-vredesmacht UNIFIL in Zuid-Libanon, worden voorbereid voor hun vredesmissie Een vredesoperatie of vredesmissie is een leger- en/of diplomatieke missie die bedoeld is om de vrede te herstellen en te behouden in gebieden waar zich een gewapend conflict afspeelt.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vredesoperatie

Vrijheid (sociologie)

De Vrijheid leidt het Volk'' van Eugène Delacroix (1833) Vrijheid is de mogelijkheid om naar eigen wil te handelen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrijheid (sociologie)

Vroegmoderne tijd

Kaart van Europa in 1708. De vroegmoderne tijd – ook wel nieuwe tijd of ancien régime – is een periode van enkele eeuwen in de geschiedenis van Europa, volgend op de middeleeuwen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vroegmoderne tijd

Vrouwenemancipatie

Hoogovens in IJmuiden zijn steeds meer vrouwen werkzaam. Het bedrijf is via personeelsadvertenties nadrukkelijk op zoek naar vrouwelijke werknemers. Vrouwenemancipatie is een wereldwijde beweging voor de gelijkberechtiging van vrouwen op juridisch, politiek, economisch, sociaal en cultureel vlak.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrouwenemancipatie

Vrouwenkiesrecht

Annie Kenney en Christabel Pankhurst (Engeland, ca. 1908) Politicoloog prof. dr. Monique Leyenaar (Radboud Universiteit) over stemrecht voor vrouwen - Universiteit van Nederland Het vrouwenkiesrecht is het recht van vrouwen in een democratie op actief en passief kiesrecht, d.w.z. bij verkiezingen voor wetgevende organen te stemmen en verkozen te kunnen worden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vrouwenkiesrecht

Vuur

Vuur: verbranding van onkruid Smeulende barbecueblokken. Vuur is het geheel van lichtverschijnselen en warmteontwikkeling dat optreedt als een brandbare stof een oxidatiereactie ondergaat bij hoge temperatuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Vuur

Waal (rivier)

De Waal is een Nederlandse rivier.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Waal (rivier)

Waddenzee

Het westelijke deel van de Waddenzee Zonsondergang bij Schiermonnikoog Zonsondergang bij Wierum Veerboot ''Rottum'' op de Waddenzee Wadlopen is mogelijk bij laag water, onder andere naar Schiermonnikoog. Tussen Terschelling en Harlingen Zeehonden op een zandbank De Waddenzee (Fries: Waadsee, Duits: Wattenmeer, Deens: Vadehavet) is een randzee tussen de Waddeneilanden en de Noordzee aan de ene kant, en het vasteland van Nederland, Duitsland en Denemarken aan de andere kant.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Waddenzee

Walcheren

Walcheren (Zeeuws: Walher) is een landstreek en een schiereiland in het westen van de Nederlandse provincie Zeeland en bestaat sinds 1997 uit de drie gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Walcheren

Walvisvaart

Resultaat van walvisvangst op Hvalba, Faeröer (26 augustus 2006) De walvisvaart of walvisjacht is het jagen op en het doden van walvissen, voornamelijk voor walvistraan en -vlees.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Walvisvaart

Wandtapijt

Anoniem Edings Atelier, ''Woudlandschap met Cephalus en Procris -'' Collectie Koning Boudewijnstichting Wandtapijt uit Brugge uit een reeks, met de zeven vrije kunsten als onderwerp Coburg) Een wandtapijt is een met de hand geweven tapijt met ingeweven versiering of voorstelling.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Wandtapijt

Waterkracht

Drieklovendam in China Waterkracht is energie die wordt ontleend aan water, hetzij door gebruik te maken van een hoogteverschil hetzij door gebruik te maken van de stroomsnelheid van water.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Waterkracht

Watermolen (door water aangedreven molen)

Watermolen Sint-Gertrudis-Pede Bovenslagmolen op het landgoed Molecaten, vlak bij Hattem Oostendorper watermolen bij Haaksbergen Onderslagmolen bij Limburgerhof in Duitsland Video Stockmühle in werking Turbine Een watermolen is een molen die het stromen of vallen van water, bijvoorbeeld in een beek of een rivier, door middel van een waterrad omzet in rotatie-energie, die nuttig kan worden gebruikt voor het malen van graan of het persen van olie.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Watermolen (door water aangedreven molen)

Waterschap (Nederland)

De 21 waterschappen, situatie 2023 Een waterschap is een op basis van de Waterschapswet ingesteld openbaar lichaam dat in een bepaalde regio in Nederland tot taak heeft de waterhuishouding te regelen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Waterschap (Nederland)

Watersnood van 1953

Dijkdoorbraak in de Alblasserwaard bij Papendrecht, 1 februari 1953. Dijkdoorbraak in de Alblasserwaard bij Papendrecht, 1 februari 1953. Geruïneerde huizen tijdens de Watersnoodramp van 1953. Gefotografeerd tijdens bezoek van Koningin Juliana aan het overstroomde gebied. Opname van het overstroomde Oude Tonge op Goeree-Overflakkee vanuit een Amerikaanse legerhelikopter.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Watersnood van 1953

Wederopbouw

Bioscoopjournaal uit 1948. Nijmegen herrijst na de Tweede Wereldoorlog. Beelden van div. nieuw- en herbouwbouwprojecten die, in het kader van de wederopbouw, zijn opgestart. Bioscoopjournaal uit 1946. Het ministerie van Handel en Nijverheid organiseert een persexcursie naar enkele industrieën en ambachtsbedrijven in Nederland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Wederopbouw

Weichselien

Het Weichselien (Vlaanderen: Weichseliaan of Weichsel), ook wel Weichselglaciaal genoemd, is een vooral in het noordwesten van Europa gebruikt tijdperk in de geologische tijdschaal of een stratigrafische indeling met de rang van een etage.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Weichselien

Welfen

De Welfen zijn een van oorsprong Frankisch adellijk geslacht dat sinds de 9e eeuw bekend is.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Welfen

Welvaart

Welvaart is de mate waarin de behoeften met de beschikbare middelen kunnen worden bevredigd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Welvaart

Werkloosheid

stempellokaal in Amsterdam-Noord, 1933 Werkloosheid is de staat waarin iemand verkeert die tot de beroepsbevolking behoort, beschikbaar is voor betaalde arbeid en daar ook naar op zoek is, maar geen werk heeft.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Werkloosheid

West-Europa

StAGN In het lichtblauw: West-Europa volgens de Verenigde Naties West-Europa onderscheidt zich van Zuid-, Noord-, Centraal- en Oost-Europa door de geografie en door de verschillen in klimaat en cultuur.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en West-Europa

West-Francië

West-Francië, het West-Frankische Rijk of het West-Frankenrijk (Latijn: Francia Occidentalis) ontstond in 843, toen bij het verdrag van Verdun het Frankische Rijk in drie ongeveer gelijke delen verdeeld werd over de drie zonen van Lodewijk de Vrome.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en West-Francië

West-Indische Compagnie

De West-Indische Compagnie (WIC), voluit de Geoctroyeerde West-Indische Compagnie (GWIC of GWC: zie afkorting op de vlag) was een bedrijf uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden dat in 1621 werd opgericht als privaatrechtelijke onderneming met publiekrechtelijke taken; de WIC was verantwoording schuldig aan de Staten-Generaal van de Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en West-Indische Compagnie

West-Romeinse Rijk

Het West-Romeinse rijk (in het Latijn Imperium Romanum Pars Occidentalis) ontstond in 285, het jaar van de administratieve verdeling van het Romeinse rijk in een oost- en westdeel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en West-Romeinse Rijk

Westelijk Nieuw-Guinea

Westelijk Nieuw-Guinea Westelijk Nieuw-Guinea, Irian Barat (West-Irian) is het westelijke deel van het Melanesische eiland Nieuw-Guinea.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Westelijk Nieuw-Guinea

Wet op het voortgezet onderwijs

De Wet op het voortgezet onderwijs (WVO), vanwege de hoeveelheid onderwerpen ook wel de Mammoetwet genoemd, is een Nederlandse wet van 14 februari 1963, ingegaan op 1 augustus 1968, gericht op de regelgeving van het voortgezet onderwijs: het onderwijs dat wordt gegeven na het basisonderwijs en na het speciaal onderwijs.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Wet op het voortgezet onderwijs

Wezel (Duitsland)

Wezel (Duits: Wesel) is een historische vestingstad en hoofdstad van Kreis Wesel in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, Duitsland.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Wezel (Duitsland)

Wiel (voortbeweging)

Een wiel met spaken, tentoongesteld in het Iraans Nationaal Museum. Dit wiel dateert uit het tweede millennium voor Christus en is gevonden te Chogha Zanbil Een wiel is een cilindrisch dan wel torusvormig object (doorgaans gefaciliteerd door spaken) dat samen met een as voor lage weerstand zorgt bij het voortrollen.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Wiel (voortbeweging)

Wilhelmina der Nederlanden

Wilhelmina Helena Pauline Maria (Den Haag, 31 augustus 1880 – Apeldoorn, 28 november 1962), Prinses der Nederlanden (1880-1890, 1948-1962), Prinses van Oranje-Nassau en Hertogin van Mecklenburg (1901-1962), was van 23 november 1890 tot 4 september 1948 koningin der Nederlanden en regeerde onder de naam Wilhelmina.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Wilhelmina der Nederlanden

Wilhelmina van Pruisen (1751-1820)

Prinses Wilhelmina door Johann Georg Ziesenis in 1779 Wilhelmina met echtgenoot en kinderen Frederica Sophia Wilhelmina (Berlijn, 7 augustus 1751 — Paleis Het Loo, 9 juni 1820), prinses van Pruisen, was de echtgenote van erfstadhouder prins Willem V van Oranje-Nassau.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Wilhelmina van Pruisen (1751-1820)

Willem Drees

Willem Drees (Amsterdam, 5 juli 1886 – Den Haag, 14 mei 1988) was een Nederlands politicus van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) en de latere Partij van de Arbeid (PvdA).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem Drees

Willem I der Nederlanden

Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau (Den Haag, 24 augustus 1772 – Berlijn, 12 december 1843) was de eerste koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem I der Nederlanden

Willem II der Nederlanden

Willem Frederik George Lodewijk (Den Haag, 6 december 1792 – Tilburg, 17 maart 1849), prins van Oranje-Nassau, was van 7 oktober 1840 tot aan zijn dood in 1849 koning der Nederlanden, groothertog van Luxemburg en hertog van Limburg.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem II der Nederlanden

Willem II van der Marck

Willem II van der Marck Lumey De inname van Brielle - gravure door Frans Hogenberg (1535-1590) Willem II van der Marck (ca. 1542 – prinsbisdom Luik, 1 mei 1578), ook bekend als Lumey, was heer van Lummen (Lumey was de toenmalige Frans naam voor Lummen) en ook van Seraing-le-Château, Borset en Minderheyt, erfvoogd van Franchimont en vorst van het Heilige Roomse Rijk.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem II van der Marck

Willem II van Oranje

Willem, ca. 6 jaar (Antoon van Dyck) Rijksmuseum Willem II met zijn vrouw Maria Stuart door Gerard van Honthorst. Wapen van Willem II Willem II (Den Haag, 27 mei 1626 – aldaar, 6 november 1650), prins van Oranje en graaf van Nassau-Oranje, was tussen 1647 en 1650 stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Overijssel, Gelre en Zutphen, Groningen en Drenthe.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem II van Oranje

Willem III van Oranje

Willem Hendrik van Oranje (Binnenhof (Den Haag), 14 november 1650 – Kensington Palace, 19 maart 1702Dit is 8 maart volgens de juliaanse kalender die toen in Engeland gebruikt werd; Engelse bronnen geven meestal dan ook die datum voor zijn overlijden.), in Nederland veelal aangeduid als: stadhouder-koning Willem III, of als: koning-stadhouder Willem III, was een soevereine prins van Oranje van het huis Oranje-Nassau sinds zijn geboorte.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem III van Oranje

Willem IV van Oranje-Nassau

Een jonge Willem IV met zijn moeder en zus Stadhouder Willem IV Willem IV met zijn vrouw en kinderen, kort voor zijn overlijden Willem Karel Hendrik Friso (Leeuwarden, 1 september 1711 – Den Haag in Paleis Huis ten Bosch, 22 oktober 1751), was prins van Oranje en vorst van Oranje-Nassau.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem IV van Oranje-Nassau

Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg

Wapen van Willem Lodewijk van Nassau Willem Lodewijk (Dillenburg, 13 maart 1560 – Leeuwarden, 31 mei 1620) was graaf van Nassau-Dillenburg, van 1584 tot zijn dood stadhouder van Friesland en later ook van de gewesten Groningen (1594) en Drenthe (1596).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg

Willem V van Oranje-Nassau

Standaard van Willem V zoals deze is gebruikt op de auto waarmee in 1958 zijn lichaam naar Delft is vervoerd Willem V, zichzelf noemend Willem Batavus ('s-Gravenhage, 8 maart 1748 – Brunswijk, 9 april 1806), prins van Oranje, vorst van Nassau, was de laatste erfstadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden (1751-1795).

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem V van Oranje-Nassau

Willem van de Velde de Jonge

Rijksmuseum, Amsterdam ''Het kanonschot'', ca. 1680, Rijksmuseum, Amsterdam Willem van de Velde, de Jonge (Leiden, 1633 – Londen, 6 april 1707) was een Nederlandse schilder die net als zijn vader, Willem van de Velde de Oude was gespecialiseerd in marines.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem van de Velde de Jonge

Willem van Oranje

Sint-Janskerk in Gouda: "Het ontzet van Leiden in 1574" Willem (Dillenburg, 24 april 1533 – Delft, 10 juli 1584), Prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn postume bijnaam Willem de Zwijger, was een staatsman en legeraanvoerder die een sleutelrol speelde in de ontketening van de Tachtigjarige Oorlog en de grondlegging van de hieruit ontstane Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willem van Oranje

Willibrord

Abdij van Echternach waar Willibrord ligt begraven De graftombe van Willibrordus in de crypte van de abdijkerk Deurne. ClemensBeda, Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum, circa 731, boek V, hoofdstuk XI Willibrord, meestal kortweg Willibrord of Willibrordus genoemd (Northumbria, omstreeks 658 – Echternach, 7 november 739) is een christelijke heilige.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Willibrord

Windenergie

Een windmolen in een ruraal landschap Groei van de wereldwijde geïnstalleerde capaciteit aan windenergie. Hoe leven we in de toekomst van de wind? - Universiteit van Nederland Aandeel energieproductie door wind (2018) Kaart met het potentieel voor windenergie Windenergie is energie die gewonnen wordt door de bewegingsenergie van lucht (wind) om te zetten in een bruikbare vorm.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Windenergie

Windmolen

de Wijk. vlucht van 23,5 m, bij de windturbines is dit ca. 120m. Don Quichot voor reuzen aangezien. Siberië (circa 1910). De Montefioremolen in Jeruzalem (2016) Een in verval geraakte molen met als bouwjaar 1709 in Duitsland, Michendorf-Langerwisch. Deze Amerikaanse windmolen (een windmotor) in Friesland staat uit de wind gedraaid door middel van de windvaan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Windmolen

Woeste grond

Woeste grond was eeuwenlang de benaming voor onontgonnen (niet-gecultiveerd) en niet verdeelde grond met natuurlijke en halfnatuurlijke vegetaties, dat niet of extensief als land- of tuinbouwgrond of voor bosbouw gebruikt werd.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Woeste grond

Woningnood

Een woningnood, ook wel een woningtekort, huizencrisis, woningcrisis of wooncrisis genoemd, is een situatie waarin er een tekort aan (betaalbare) woningen is om de bevolking in een gegeven gebied te huisvesten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Woningnood

Xanten

Xanten (Nederlands: Santen) is een stad en gemeente aan de zuidoever van de Duitse Niederrhein in het noordwesten van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen en behoort tot Kreis Wesel in het regeringsdistrict Düsseldorf.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Xanten

Zaanstreek

De Zaanstreek is een streek in Nederland en een van de oudste industriegebieden van Europa.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zaanstreek

Zeespiegelstijging

cm. Projecties van zeespiegelstijging in de 21e eeuw. Zeespiegelstijging is een relatieve of absolute stijging van de zeespiegel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zeespiegelstijging

Zeven vrije kunsten

Maerten de Vos, ''Allegorie van de zeven vrije kunsten'', The Phoebus Foundation De zeven vrije kunsten, oorspronkelijk bekend onder hun Latijnse naam septem artes liberales, waren zeven vakken die deel uitmaakten van het studieprogramma in antieke en middeleeuwse Europese scholen en met name de universiteiten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zeven vrije kunsten

Zevenjarige Oorlog (1756-1763)

De Zevenjarige Oorlog is de verzamelnaam van enkele oorlogen gestreden tussen 1756 en 1763 in Europa en zijn koloniën.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zevenjarige Oorlog (1756-1763)

Zeventien Provinciën

Kaart van de Zeventien Provinciën, door Gabriel Bodenehr Kaart van Abraham Ortelius uit 1573, een van de oudste kaarten met daarop de Nederlanden De Zeventien Provinciën was een term waarmee de Habsburgse Nederlanden tussen circa 1543 tot 1585 werden aangeduid.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zeventien Provinciën

Ziekte

''De zieke vrouw.'' Geschilderd door Jan Steen tussen 1663 en 1666 Een reuzenhand waart door de straten van duister Londen terwijl mensen en ratten aan zijn greep trachten te ontkomen. Symbolische voorstelling van de builenpest. Zeezieke reiziger die over de reling hangt en overgeeft.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Ziekte

Zoen van Delft

ca. 1450, Mr. Pieter van Beoostenzweene biedt Filips van Bourgondië het zogenaamde Remissorium Philippi aan. In dit boek is een index op de registers van het archief van de graven van Holland opgenomen en een overzicht van verloren gegane charters. De Zoen van Delft of het Zoenverdrag van Delft maakte op 3 juli 1428 een voorlopig einde aan de Hoekse en Kabeljauwse twisten.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zoen van Delft

Zuid-Limburg (Nederland)

Topografische kaart van Zuid-Limburg (2013) Zuid-Limburg is een streek in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zuid-Limburg (Nederland)

Zuiderzee

De Zuiderzee was een binnenzee in het noordelijk deel van Nederland die vanaf ongeveer het begin van de late middeleeuwen tot 1932 heeft bestaan.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zuiderzee

Zutphen (stad)

Topografische kaart van Zutphen, december 2014 Zutphen (Nedersaksisch: Zutfent) is een stad in de Nederlandse provincie Gelderland, gelegen aan de rechteroever van de rivier de IJssel.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zutphen (stad)

Zwarte Dood

Verspreiding van de pest in Europa vanaf 1347 De pest Scène uit de ''Decamerone'' De pest Terechtstelling van joden in Straatsburg, 14 februari 1349 Standbeeld van Sint-Rochus (15e eeuw) die aangeroepen wordt tegen de pest De Zwarte Dood is de epidemie die van 1347 tot 1352 in Europa woedde en vele slachtoffers maakte, soms tientallen procenten van de bevolking.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en Zwarte Dood

1417

Tegenpaus Benedictus XIII wordt afgezet. Het jaar 1417 is het 17e jaar in de 15e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en 1417

1614

mogelijk zelfportret van El Greco Het jaar 1614 is het 14e jaar in de 17e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en 1614

734

Het jaar 734 is het 34e jaar in de 8e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Bekijken Geschiedenis van Nederland en 734

Ook bekend als Nederlandse geschiedenis, Overzicht geschiedenis Nederland.

, Beeldenstorm, Before Present, Begrotingstekort, Beieren, Bekering, Beleg van Antwerpen (1584-1585), Beleg van Leiden (1573-1574), Belgae, Belgische Revolutie, Benedictus de Spinoza, Benelux, Betuwe, Bevolkingsgroei, Bisdom Münster, Blokkade (militaire strategie), Bodemarchief, Boerderij, Bonifatius (heilige), Bourgondiërs, Brandpreventie, Braziliaans-Portugees, Brazilië, Brittenburg, Broeders van het Gemene Leven, Bronstijd, Brugge, Bufferstaat, Buitengewesten, Bul (document), Bureaucratie, Burgerij, Burgerlijk recht, Byzantijnse Rijk, Californië, Calvinisme, Cambrai, Cananefaten, Canoniek recht, Castellum, Centralisme, Chamaven, Chauken, Chlotarius I, Christen-Democratisch Appèl, Christiaan Huygens, Cisterciënzers, Civitas, Clair-obscur (schilderkunst), Claudius I, Clovis I, Club van Rome, Cobra (kunst), Collaboratie, Collaterale Raden, Colonia Claudia Ara Agrippinensium, Colonia Ulpia Traiana, Commentarii de bello Gallico, Communisme, Communistische Partij van Nederland, Concentratiekamp, Concordaat van Worms, Confessionele partij, Congres van Wenen, Conjunctuur, Constitutionele monarchie, Continentaal stelsel, Contrareformatie, Contraremonstranten, Coriovallum, Cornelis Tromp, Crisis van de derde eeuw, Crisis van de jaren 1930, Cuius regio, eius religio, Cultuurlandschap, Cultuurstelsel, Curaçao, Datering, De facto, De grenzen aan de groei, De lage landen (tijdschrift), Deltawerken, Democraten 66, Democratie, Den Helder, Derde Engels-Nederlandse Oorlog, Desiderius Erasmus, Deventer, Devolutieoorlog, Dienstplicht, Dijk (waterkering), Dijkdoorbraak, Dilemma van de collectieve actie, Distributiebon, Doelistenbeweging, Dolk, Domesticatie, Doopsgezinden, Doorbraak (politiek), Doornik, Dorestad, Drenthe, Drieslagstelsel, Droogmakerij, Druïde, Drug, Duitse opmars door België tijdens de Eerste Wereldoorlog, Dysenterie, Eburonen, Economische groei, Eems, Eenheidsstaat, Eerste Engels-Nederlandse Oorlog, Eerste Franse Keizerrijk, Eerste Kamer der Staten-Generaal, Eerste Stadhouderloze Tijdperk, Eerste Wereldoorlog in Nederland, Egalitarisme, Elizabeth I van Engeland, Elmina, Emden (Nedersaksen), Emigratie, Engeland, Engelse Scheepvaartwetten, Erwt, Ethische politiek, Etnisch-culturele minderheid, Etnogenese, Europese Economische Gemeenschap, Europese Gemeenschappen, Europese Unie, Exercitiegenootschap, Faillissement, Februaristaking, Federmessercultuur, Feodalisme, Fernando Álvarez de Toledo, Filips de Goede, Filips de Stoute, Filips I van Castilië, Filips II van Spanje, Filips van Leiden, Flavische dynastie, Flavius Stilicho, Flevomeer, Flowerpower, Foederati, Formatie (stratigrafie), Forum Hadriani, Franken (volk), Frankische Rijk, Frans, Frans Hals, Frans van Anjou, Franse Furie, Franse Revolutie, Franse Tijd in Nederland, Frederik Hendrik van Oranje, Friese Vrijheid, Friezen, Frisiavones, Frisii, Gallia Belgica, Gallische Oorlog, Gallische Rijk, Gallo-Romeinse periode, Gastarbeider, Gedwongen winkelnering, Geert Grote, Geertruidenberg (plaats), Geld, Gelderse Oorlogen, Geleide loonpolitiek, Genealogie (geschiedkunde), Generaliteitslanden, Gent, Germaanse mythologie, Germanen, Germani cisrhenani, Germania Inferior, Germanisering, Geschiedenis van de Nederlandse slavernij, Geuzen (Tachtigjarige Oorlog), Gewas, Gewest (Lage Landen), Gewoonterecht, Gidsland, Gijsbert Karel van Hogendorp, Gilde (beroepsgroep), Glaciaal (tijdperk), Glorious Revolution, Godsdienstvrede van Augsburg, Goten, Gouden Eeuw (Nederland), Goudkust (gebied), Gouw (Germaans), Graafschap Artesië, Graafschap Henegouwen, Graafschap Holland, Graafschap Vlaanderen, Graafschap Zeeland, Graafschap Zutphen, Graan, Grieken, Grondwetsherziening van 1848, Groningen (provincie), Groot Privilege, Grootneerlandisme, Grote Ontginning, Grote Raad van Mechelen, Grote Vergadering, Grote Volksverhuizing, Guillaume Brune, Haarlem, Hadrianus, Hallstattcultuur, Hamburgcultuur, Handel (economie), Handelsbeurs (Antwerpen), Hanze, Haven van Rotterdam, Heer (feodalisme), Heerlen, Heerlijkheid Utrecht, Heerweg (Romeinse Rijk), Heidendom, Heilige Roomse Rijk, Hendrik IV van Frankrijk, Herman Willem Daendels, Herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland, Hertogdom Bourgondië, Hertogdom Brabant, Hertogdom Gelre, Hertogdom Neder-Lotharingen, Hilversumcultuur, Hippiecultuur, Hoekse en Kabeljauwse twisten, Hofmeier, Hofstelsel, Hohenstaufen, Holland, Hollandse IJssel, Hollandse School, Holoceen, Homohuwelijk, Honderdjarige Oorlog, Hongersnood, Hoogveen, Horigheid, Houtskool, Hugenoten, Hugenotenoorlogen, Huis Habsburg, Huis Stuart, Huis Wittelsbach, Huishouden, Hunebed, Hunnen, Huursoldaat, Huwelijkspolitiek, IJssel, IJzertijd, Immigratie, Imperialisme, India, Indische Nederlanders, Indonesië, Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, Industrialisatie, Industriële revolutie, Inklinken, Integratie (sociologie), Interbellum, Interglaciaal, Interstadiaal, Investituur, Italiaanse Oorlogen, Italië, Jaartelling, Jacoba van Beieren, Jacobus II van Engeland, Jager-verzamelaar, James Boswell, Jan Steen, Jan van Leiden, Jean-Baptiste Colbert, Jean-Jacques Rousseau, Jeugdcultuur, Joden, Johan de Witt, Johan II van Kleef, Johan Rudolph Thorbecke, Johan van Oldenbarnevelt, Johannes Vermeer, John Law (econoom), Jonathan Israel, Joost van den Vondel, Juan van Oostenrijk, Juliana der Nederlanden, Julianus Apostata, Julius Caesar, Julius Civilis, Kaapkolonie, Kabinet-Colijn III, Kabinet-Den Uyl, Kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III, Kano van Pesse, Kanselier (historisch), Kaperbrief, Karel de Grote, Karel de Stoute, Karel II van Engeland, Karel Martel, Karelsprivilege, Karolingen, Karolingische renaissance, Keizer Karel V, Keizer Leopold I, Keizer Maximiliaan I, Kelten, Kerkprovincie, Keulen (stad), Keurvorstendom Keulen, Kiesrecht, Kinderwetje van Van Houten, Klei, Klokbekercultuur, Klooster (gebouw), Kolonie (staatkundig), Koning van Duitsland, Koninklijke Luchtvaart Maatschappij, Koninklijke Philips, Koninkrijk der Nederlanden, Koninkrijk Holland, Koopvaardij, Koorts, Koude Oorlog, Kraakbeweging, Kraken (onroerend goed), Kroningsoproer, Kunstenaar, Kwelder, La Tène-periode, Laatglaciaal, Lagelonenland, Lakennijverheid in de Lage Landen, Landbouwcrisis (1878-1895), Landsadvocaat, Landschap, Landsheer, Landsheerlijkheid, Landvoogd, Late middeleeuwen, Latijnse school, Löss, Leenstelsel (bestuursvorm), Leerplicht, Leiden, Lek (rivier), Leuven, Liberale revolutie, Liberalisme, Lijst Pim Fortuyn, Limes (Romeinse Rijk), Linge (rivier), Linze, Lockheed-affaire, Lodewijk de Vrome, Lodewijk Napoleon, Lodewijk XI van Frankrijk, Lodewijk XIV van Frankrijk, Lodovico Guicciardini, Longobarden, Luchthaven Schiphol, Luchtvaart, Luilekkerland, Luis de Zúñiga y Requesens, Lunteren, Maakbaarheid, Maarten Luther, Maas, Maastricht, Macht (politiek), Magdalénien, Marcus Aurelius, Margaretha van Male, Maria van Bourgondië (1457-1482), Marokko, Marshallplan, Martelaren van Gorcum, Massaproductie, Maurits van Oranje, Münster (stad), Menapii, Menno Simons, Menselijke migratie, Mercantilisme, Merovingen, Mesolithicum, Mest, Metafoor, Michelsbergcultuur, Michiel de Ruyter, Middellandse Zee, Middelzee, Midden-Francië, Milieubeweging, Ministeriaal, Ministeriële verantwoordelijkheid, Missionaris, Moderne Devotie, Mohammed Hatta, Molukkers, Moord op Pim Fortuyn, Moord op Theo van Gogh, Munt (betaalmiddel), Naastenliefde, Nachtwakersstaat, Nancy, Napoleon Bonaparte, Natiestaat, Nationaal-Socialistische Beweging, Nationaalsocialisme, Neanderthaler, Nederduitse Gereformeerde Kerk (later Nederlandse Hervormde Kerk), Nederland, Nederland in de Tweede Wereldoorlog, Nederlanden, Nederlands, Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog, Nederlands-Brazilië, Nederlands-Indië, Nederlandsche Handel-Maatschappij, Nederlandse Grondwet, Nederlandse Hervormde Kerk, Nederlandse Opstand, Negenjarige Oorlog (1688-1697), Neolithicum, Neolithische revolutie, Nero Claudius Drusus, Nerviërs, New age (beweging), Nieuw-Amsterdam (Nieuw-Nederland), Nieuw-Guinea, Nieuw-Nederland, Nieuwe Waterweg, Nijmegen, Nijverheid, Nomade, Noord-Amerika, Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, Noordse mythologie, Noordzee, Noordzeekanaal, Oliecrisis van 1973, Oliecrisis van 1979, Oligarchie, Oliver Cromwell, Ommelanden (Groningen), Onderduiken (Tweede Wereldoorlog), Ontstaan van de Nederlandse ondergrond, Ontzuiling, Oost-Frankische Rijk, Oostenrijkse Nederlanden, Oostzee, Oppidum, Orangisme (Republiek), Orléans, Oude Hollandse Waterlinie, Oude Rijn (Harmelen-Noordzee), Oude Wereld, Oudenburg, Oudnederlands, Oudwestnederfrankisch, Overheidsschuld, Oversticht, Paalworm, Paars kabinet, Pachtersoproer, Pacificatie van Gent, Paltrokmolen, Palts (verblijfplaats), Parijs, Particularisme, Partij van de Arbeid (Nederland), Partij voor de Vrijheid, Patriciaat, Patriotten, Paul Scheffer (publicist), Paus, Pax Romana, Pepijn van Herstal, Pepijn van Landen, Permanent Hof van Internationale Justitie, Personele unie, Pieter Bruegel de Oude, Pieter Corneliszoon Hooft, Pieter Jelles Troelstra, Pim Fortuyn, Plakkaat van Verlatinghe, Pleistoceen, Ploeg (werktuig), Polder, Poldermodel, Poldermolen, Politieke partij, Poorter, Poppo van de Friezen, Praagse Coup, Prehistorie, Prinsbisdom Luik, Privilege (recht), Propaganda (communicatie), Protohistorie, Proza-Edda, Raad van Beroerten, Raadpensionaris, Raatakker, Radboud (koning), Rampjaar 1672, Rössencultuur, Reactionair, Recife, Reformatie, Regenten, Relatieve verwantschap tussen volken, Rembrandt van Rijn, Remonstranten, Renaissance van de twaalfde eeuw, René Descartes, Rendier, Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Revolutiejaar 1848, Rhenen, Ridder (ruiter), Ridder (titel), Rietsuiker, Rijkskerkenstelsel, Rijksvorst, Rijn, Rijnland (Duitsland), Ripuarische Franken, Rivierdelta, Robert Dudley, Romanisering, Romeinen (volk), Romeinse religie, Romeinse verovering van Britannia, Rooms-Katholieke Kerk, Rorik, Royal Navy, Ruilhandel, Runderpest, Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825), Ruud Lubbers, Saksen (volk), Schelde (rivier), Schoolstrijd (Nederland), Secreet Besogne, Secularisering, Sediment, Seksuele revolutie, Servaas van Maastricht, Shell (bedrijf), Simon van Slingelandt, Slag aan de Boorne, Slag bij Castricum, Slag bij het Teutoburgerwoud, Slag bij Leipzig, Slag bij Solebay, Slag in de Baai van Matanzas, Slag in het Baduhennawoud, Slavernij, Sluis (waterbouwkunde), Snorri Sturluson, Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, Sociaaldemocratie, Sociale zekerheid, Socialistische Partij (Nederland), Soekarno, Soevereiniteit, Softdrug, Soissons (stad), Sonderkonto, Sovjet, Spaanse Armada, Spaanse Furie (Antwerpen), Spaanse Inquisitie, Spaanse Nederlanden, Spaanse Successieoorlog, Spanje, Specerij, Specialisatie, Spitsbergen, Staatsen, Stadhouder, Stadhouderlijk stelsel, Stadiaal, Stadsrechten, Stagflatie, Stamhoofd, Standenmaatschappij, Stapelplaats, Staten, Staten van Brabant, Staten van Holland en West-Friesland, Staten-Generaal van de Nederlanden, Statenvertaling, Steenkool, Sticht Utrecht, Subcultuur, Subsidie, Sueben, SUN (uitgeverij), Swifterbantcultuur, Synode van Dordrecht, Tachtigjarige Oorlog, Tarwewet, Telecommunicatie, Televisie, Terp, Theems, Theodoor de Bry, Tiërcering, Tiende Penning, Tocht naar Chatham, Toelatingsbeleid, Tolerantie (maatschappij), Touwbekercultuur, Toxandrië, Trans-Atlantische slavenhandel, Transactie van Augsburg, Transgressie, Trechterbekercultuur, Trein, Treinkaping bij De Punt, Treinkaping bij Wijster, Triple Alliantie (1668), Turf (brandstof), Turkije, Twaalfjarig Bestand, Tweede Coalitieoorlog, Tweede Engels-Nederlandse Oorlog, Tweede Kamer der Staten-Generaal, Tweede Kamerverkiezingen 2002, Tweede Stadhouderloze Tijdperk, Tweede Wereldoorlog, Unie van Atrecht, Unie van Utrecht (1579), Unilever, Unionisme (Nederlanden), Universiteit, Urnenveldencultuur, Usurpator, Utrecht (stad), Vakbond, Val van Srebrenica, Valkhof, Vandalen, Vazal, Vazalstaat, Veen (grondsoort), Veenkolonie, Veenplas, Veeteelt, Veldtocht van Napoleon naar Rusland, Veluwe, Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa, Verdrag van Den Haag (1795), Verdrag van Dover, Verdrag van Meerssen, Verdrag van Verdun, Vereenigde Oostindische Compagnie, Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, Verenigde Naties, Verenigde Staten, Vergissing van Troelstra, Verlichting (stroming), Vernietigingskamp, Verstedelijking, Vervening, Verveningspolder, Vervoer, Verzorgingsstaat, Verzuiling, Vespasianus, Via Belgica, Vicus, Vierde Engels-Nederlandse Oorlog, Vierkeizerjaar, Vietnamoorlog, Vijftigers, Vikingen, Villa rustica, Visserij, Vlaamse Beweging, Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan, Vlaamse Primitieven, Vlaanderen, Vlaardingencultuur, Vlie, Volkenbond, Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, Volkssoevereiniteit, Vrede van Breda, Vrede van Cateau-Cambrésis, Vrede van Nijmegen, Vrede van Utrecht (1713), Vrede van Westminster (1654), Vrede van Westminster (1674), Vredesoperatie, Vrijheid (sociologie), Vroegmoderne tijd, Vrouwenemancipatie, Vrouwenkiesrecht, Vuur, Waal (rivier), Waddenzee, Walcheren, Walvisvaart, Wandtapijt, Waterkracht, Watermolen (door water aangedreven molen), Waterschap (Nederland), Watersnood van 1953, Wederopbouw, Weichselien, Welfen, Welvaart, Werkloosheid, West-Europa, West-Francië, West-Indische Compagnie, West-Romeinse Rijk, Westelijk Nieuw-Guinea, Wet op het voortgezet onderwijs, Wezel (Duitsland), Wiel (voortbeweging), Wilhelmina der Nederlanden, Wilhelmina van Pruisen (1751-1820), Willem Drees, Willem I der Nederlanden, Willem II der Nederlanden, Willem II van der Marck, Willem II van Oranje, Willem III van Oranje, Willem IV van Oranje-Nassau, Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg, Willem V van Oranje-Nassau, Willem van de Velde de Jonge, Willem van Oranje, Willibrord, Windenergie, Windmolen, Woeste grond, Woningnood, Xanten, Zaanstreek, Zeespiegelstijging, Zeven vrije kunsten, Zevenjarige Oorlog (1756-1763), Zeventien Provinciën, Ziekte, Zoen van Delft, Zuid-Limburg (Nederland), Zuiderzee, Zutphen (stad), Zwarte Dood, 1417, 1614, 734.