Snellere toegang dan browser!
186 relaties: Aanvullend recht, Absolute monarchie, Actio de deiectis vel effusis, Actio popularis, Aedilis, Aemilius Papinianus, Aerarium, Algemene rechtsbeginselen, Augustus (keizer), Bartolus, Beiroet, Belasting (fiscaal), België, Bewaargeving, Bologna (stad), Bruidsschat, Bruikleen, Burgerlijk procesrecht, Byzantijnse Rijk, Canoniek recht, Caracalla, Cassatie (recht), Causa finalis, Censor (Rome), Citeerwet, Civitas, Codex Justinianus, Codex Theodosianus, Codificatie, Comitia, Comitia centuriata, Comitia curiata, Comitia tributa, Common law, Concordaat van Worms, Constantinopel, Consul (Rome), Corpus Iuris Civilis, Debiteur, Dictator (Rome), Digesten, Diocletianus, Domitius Ulpianus, Dwingend recht, Edict, Eigendomsrecht, Equites, Erfpacht, Erfrecht (Nederland), Erga omnes, ..., Europa (werelddeel), Exceptio non adimpleti contractus, Exequatur, Familia (Rome), Feodalisme, Foedus, Forum Romanum, Gaius (jurist), Gallische Oorlog, Genotspand, Gewoonterecht, Glossator, Goede trouw, Heilige Roomse Rijk, Historische bron, Hugo de Groot (rechtsgeleerde), Huis Habsburg, Huur, Imperium (Rome), Instituten, Irnerius, Italië, Ius commercium, Ius commune, Ius conubii, Ius gentium, Ius honorum, Ius sacrum, Ius suffragii, Julius Caesar, Julius Nepos, Julius Paulus, Justinianus I, Keizer Maximiliaan I, Koning (titel), Koopovereenkomst, Leenstelsel (bestuursvorm), Leges Liciniae Sextiae, Legis actiones, Legitieme portie, Leo I van Byzantium, Lex (Rome), Lex Aquilia, Lex Hortensia, Lex Iulia et Papia Poppaea, Libellus, Magistratus, Mandaat, Marcus Aurelius, Mare Nostrum, Middeleeuwen, Middellandse Zee, Midden-Oosten, Musei Capitolini, Nederland, Nexum, Nicolaas Everaerts, Onbeheerde nalatenschap, Openbare orde, Oude Egypte, Oude Rome, Overheid, Pacta sunt servanda, Palatijn, Pand (rechtsvorm), Pater familias, Patriciër, Patronus (Rome), Paulus (apostel), Plebejer, Plebiscitum, Pontifex maximus, Populier, Praefectus praetorio, Praetor, Praetor peregrinus, Praetor urbanus, Pretoriaanse garde, Princeps, Princeps senatus, Principaat, Procopius, Rechtsfiguur, Rechtsregel, Reformatie, Renaissance, Renaissancehumanisme, Republiek, Rijkskamergerecht, Rijn, Rome (stad), Romeinen in België, Romeinen in Nederland, Romeins en Byzantijns Egypte, Romeins koninkrijk, Romeinse provincie, Romeinse Republiek, Romeinse Rijk, Romulus Augustulus, Samenleving, Schotland, Schuldeiser, Senaat (Rome), Senatus consultum, Slag bij Actium, Soevereiniteit, Staatsinrichting, Testament (akte), Theodosius I, Theodosius II van Byzantium, Tiber, Tiberius, Tribonianus, Tribunicia potestas, Trust (rechtsvorm), Turkije, Tutor (Romeins recht), Twaalftafelenwet, Universiteit, Universiteit Leuven (1425-1797), Vakgebied, Val van het West-Romeinse Rijk, Vennootschap, Verbintenis, Verenigd Koninkrijk, Verjaring, Verlichting (stroming), Verzoekschriftprocedure, Vetorecht, Volkstribuun, Volmacht, Vrouwen in het oude Rome, Vruchtgebruik, Wet, 408, 450. Uitbreiden index (136 meer) »
Aanvullend recht
Aanvullend recht, ook wel suppletief recht, is het geheel van rechtsregels in het verbintenissenrecht dat een aanvullende werking heeft op het dwingend recht.
Nieuw!!: Romeins recht en Aanvullend recht · Bekijk meer »
Absolute monarchie
Lodewijk XIV, de Zonnekoning: "L'état, c'est Moi." (De staat, dat ben ik)Historici denken dat het hoogstwaarschijnlijk een uitspraak is van politieke tegenstanders om de situatie van absolute heerschappij in hun opinie weer te geven. De absolute monarchie of het vorstelijk absolutisme is een regeringsvorm waarbij de vorst over volledig regerende autoriteit beschikt; hij is niet door wetten gebonden, noch is hij verantwoording verschuldigd.
Nieuw!!: Romeins recht en Absolute monarchie · Bekijk meer »
Actio de deiectis vel effusis
De Actio de deiectis vel effusis is een Romeinsrechtelijke praetorische procedure waarbij er geen sprake is van schuld (culpa) maar van toeval (casus).
Nieuw!!: Romeins recht en Actio de deiectis vel effusis · Bekijk meer »
Actio popularis
Actio popularis (volksvordering) is een juridische term.
Nieuw!!: Romeins recht en Actio popularis · Bekijk meer »
Aedilis
Een aedilis was een politiek ambt in de Romeinse Republiek.
Nieuw!!: Romeins recht en Aedilis · Bekijk meer »
Aemilius Papinianus
Aemilius Papinianus was een Romeinse rechtsgeleerde Standbeeld Aemilius Papinianus in Madrid Aemilius Papinianus (ca. 150 – 212) was een vooraanstaand Romeinse rechtsgeleerde uit de 2de–3de eeuw na Christus.
Nieuw!!: Romeins recht en Aemilius Papinianus · Bekijk meer »
Aerarium
Aerarium was de openbare schatkist van de Romeinse staat, alsook de plaats waar de kas werd bewaard en waar tevens het staatsarchief was geborgen, totdat hiervoor door Quintus Lutatius Catulus het tabularium werd gebouwd.
Nieuw!!: Romeins recht en Aerarium · Bekijk meer »
Algemene rechtsbeginselen
Algemene rechtsbeginselen zijn fundamentele opvattingen die behoren tot het wezen van een samenleving en die geacht worden van een dergelijk groot belang te zijn, dat er juridisch normerende werking aan wordt toegekend.
Nieuw!!: Romeins recht en Algemene rechtsbeginselen · Bekijk meer »
Augustus (keizer)
Imperator Caesar Augustus (Rome, 23 september 63 v.Chr. – Nola, 19 augustus 14 n.Chr.), geboren als Gaius Octavius (Thurinus), die zich na zijn adoptie door zijn oudoom Gaius Julius Caesar noemde, meestal kortweg aangeduid met de door hemzelf niet gebruikte naam Octavianus (voor 27 v.Chr.) of Augustus (na 27 v.Chr.), was de eerste princeps (vgl. "Keizer") van het Romeinse rijk. Door steeds meer verschillende bevoegdheden van republikeinse magistraten naar zich toe te trekken kreeg hij als alleenheerser de feitelijke macht over Rome in handen. Deze achterneef en voornaamste erfgenaam van Gaius Julius Caesar (Julius Caesar) won de machtsstrijd die volgde op de moord op Caesar op 15 maart 44 v.Chr. en was in 31 v.Chr. de enige die levend uit deze strijd kwam. Vanaf 27 v.Chr. zou hij als princeps (eerste burger) de teugels van het Imperium Romanum in handen houden. Hij maakte een einde aan een eeuw van burgeroorlogen en stichtte in de daaropvolgende periode de Julisch-Claudische dynastie. Onder het mom van het herstel van de republiek (restitutio rei publicae) voerde hij in werkelijkheid een duurzame omvorming tot monarchie (principaat) door. Ook op sociaal-economisch en ander gebied voerde Augustus tijdens zijn regering hervormingen door. Zijn heerschappij zorgde voor een langdurige tijd van interne vrede, die als Pax Romana (soms ook wel Pax Augusta) werd aangeduid.
Nieuw!!: Romeins recht en Augustus (keizer) · Bekijk meer »
Bartolus
Bartolo da Sassoferrato Bartolus de Saxoferrato, in het Italiaans Bartolo da Sassoferrato (Venatura, 1313 – Perugia, 13 juli 1357) was een Italiaanse professor in de rechten en een van de prominentste continentale juristen uit de middeleeuwen.
Nieuw!!: Romeins recht en Bartolus · Bekijk meer »
Beiroet
Beiroet (Arabisch: بيروت) is de hoofdstad, grootste stad en belangrijkste haven van Libanon.
Nieuw!!: Romeins recht en Beiroet · Bekijk meer »
Belasting (fiscaal)
300px Ook via het heffen van een extra toeslag op goederen btw wordt belasting geïnd - een vorm van indirecte belasting Betaling van belastinggeld aan koning Karel V van Frankrijk in de 14e eeuw Belastingontvangers in de 16e eeuw door Marinus van Reymerswale Belasting is een rechtsband tussen de overheid en een rechtssubject (de belastingplichtige) waarbij een heffing of prestatie wordt opgelegd ten behoeve van een overheid met als doel in de openbare uitgaven te voorzien.
Nieuw!!: Romeins recht en Belasting (fiscaal) · Bekijk meer »
België
België, officieel het Koninkrijk België, is een West-Europees land dat aan de Noordzee ligt en aan Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk grenst.
Nieuw!!: Romeins recht en België · Bekijk meer »
Bewaargeving
Bewaargeving in het algemeen is een handeling waarbij men de zaak van een ander aanneemt, onder de verplichting om die te bewaren en in natura terug te geven.
Nieuw!!: Romeins recht en Bewaargeving · Bekijk meer »
Bologna (stad)
Bologna (uitspraak: Bolónja), of ook wel Bologne, is een Italiaanse stad met 394.463 inwoners (2020), gelegen in Noord-Italië.
Nieuw!!: Romeins recht en Bologna (stad) · Bekijk meer »
Bruidsschat
Traditioneel Duits bruidsschatkabinet. Deutsches Schuhmuseum Hauenstein, Hauenstein Een bruidsschat of medegave is geld of goed dat in sommige culturen een bruid meebrengt als ze in het huwelijk treedt.
Nieuw!!: Romeins recht en Bruidsschat · Bekijk meer »
Bruikleen
''De Nachtwacht'' werd in 1808 door de stad Amsterdam in bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Amsterdam. Bruikleen of commodaat is het uitlenen van een zaak voor een bepaalde tijd.
Nieuw!!: Romeins recht en Bruikleen · Bekijk meer »
Burgerlijk procesrecht
Het burgerlijk procesrecht (in België gerechtelijk recht genoemd) is het geheel van rechtsregels die het verloop van een procedure voor de burgerlijke rechter regelen.
Nieuw!!: Romeins recht en Burgerlijk procesrecht · Bekijk meer »
Byzantijnse Rijk
Het Byzantijnse Rijk (Grieks: Βυζαντινή Αυτοκρατορία) (kortweg Byzantium of Oost-Romeinse Rijk, Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía Rhōmaíōn, Romeinse Rijk, ook wel Romania, Grieks: Ῥωμανία, Rhōmanía) was de voortzetting van het Romeinse Rijk in de oostelijke provincies dat in de late oudheid en de daaropvolgende middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg, met als hoofdstad Constantinopel.
Nieuw!!: Romeins recht en Byzantijnse Rijk · Bekijk meer »
Canoniek recht
Canoniek recht (oud Grieks: κανών, kanon, maatlat) is het recht dat door de Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en de orthodoxe kerken is vastgesteld en wordt toegepast door de rechtbanken van deze kerken.
Nieuw!!: Romeins recht en Canoniek recht · Bekijk meer »
Caracalla
Caracalla (Lugdunum (het huidige Lyon), 4 april 188 – Mesopotamië, 8 april 217) was van 211 tot aan zijn dood keizer van het Romeinse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Caracalla · Bekijk meer »
Cassatie (recht)
Schematisch overzicht van hoger beroep en cassatie in het strafrecht in Nederland Cassatie is de vernietiging van een beslissing door het hoogste rechtsprekend orgaan van het land.
Nieuw!!: Romeins recht en Cassatie (recht) · Bekijk meer »
Causa finalis
Causa Finalis is een concept uit de metafysica; en wordt uit het Latijn vertaald als Doeloorzaak: causa.
Nieuw!!: Romeins recht en Causa finalis · Bekijk meer »
Censor (Rome)
Censor (Latijn.
Nieuw!!: Romeins recht en Censor (Rome) · Bekijk meer »
Citeerwet
De citeerwet (Latijn: lex citandi) was een onderdeel van een op 7 november 426 door keizer Valentinianus III in het Romeinse Rijk uitgevaardigde keizerlijke constitutie, overgenomen in de rechtsverzameling van Keizer Theodosius II in 438 en de eerste versie van de Codex Justinianus in 529.
Nieuw!!: Romeins recht en Citeerwet · Bekijk meer »
Civitas
Civitas (meervoud: civitates), verwees in de Oudheid, binnen de bestuursorganisatie van het Romeinse Rijk, naar zowel een vorm van burgerschap als een administratief gebied.
Nieuw!!: Romeins recht en Civitas · Bekijk meer »
Codex Justinianus
werk.
Nieuw!!: Romeins recht en Codex Justinianus · Bekijk meer »
Codex Theodosianus
De Codex Theodosianus (437) is een verzameling van ongeveer 2500 rescripten en een aantal edicten, uitgegeven door alle legitieme keizers sinds Constantijn (306-337), ingedeeld in zestien boeken per onderwerp.
Nieuw!!: Romeins recht en Codex Theodosianus · Bekijk meer »
Codificatie
Codificatie (Latijn codex, wetboek + facere, maken,Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. 'codificatie', Microsoft Corporation/Het Spectrum dus letterlijk het maken van een wetboek) is het zo volledig mogelijk en systematisch op schrift stellen van recht, waaraan de overheid uitsluitende gelding of exclusieve werking verleent.
Nieuw!!: Romeins recht en Codificatie · Bekijk meer »
Comitia
Comitia waren tijdens de Romeinse republiek vergaderingen van de gehele Romeinse mannelijke bevolking, waarin ambtenaren werden gekozen en werd gestemd over wetten en oorlogsverklaringen; tevens golden de comitia als hoogste rechterlijke beroepsinstantie voor Romeinse burgers.
Nieuw!!: Romeins recht en Comitia · Bekijk meer »
Comitia centuriata
In een comitia centuriata, volgens de overlevering ingesteld door de Romeinse koning Servius Tullius, vergaderde en stemde het Romeinse volk gegroepeerd in centuriae of vermogensklassen, waarvan het aantal oorspronkelijk 193, vanaf het midden van de 3e eeuw v.Chr.
Nieuw!!: Romeins recht en Comitia centuriata · Bekijk meer »
Comitia curiata
Comitia curiata was de oudste en oorspronkelijk de enige Romeinse volksvergadering.
Nieuw!!: Romeins recht en Comitia curiata · Bekijk meer »
Comitia tributa
Sinds de 5e eeuw v.Chr. kwamen in het oude Rome de plebejers bijeen in de concilia plebis om, gegroepeerd per tribus (dit is een territoriale eenheid), de tribuni plebis en de aediles plebis te verkiezen, en andere besluiten (plebiscita) te nemen.
Nieuw!!: Romeins recht en Comitia tributa · Bekijk meer »
Common law
Common law Common law is een uniform, landelijk rechtsstelsel dat in de middeleeuwen in Engeland is ontstaan vanuit het versnipperde, plaatselijke gewoonterecht (customary law).
Nieuw!!: Romeins recht en Common law · Bekijk meer »
Concordaat van Worms
Oorkonde van het concordaat van Worms. Het Concordaat van Worms was een concordaat dat op 23 september 1122 werd gesloten tussen paus Calixtus II en keizer Hendrik V, in een poging om een eind aan de Investituurstrijd te maken.
Nieuw!!: Romeins recht en Concordaat van Worms · Bekijk meer »
Constantinopel
Kaart van Constantinopel met de stadsmuren Constantinopel in het Byzantijnse Rijk. Hagia Sophia gotische stijl (Franse miniatuur, na 1455)Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Français 9087, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8449038d/f424.item.r.
Nieuw!!: Romeins recht en Constantinopel · Bekijk meer »
Consul (Rome)
Een consul was de hoogste magistraat in het Romeinse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Consul (Rome) · Bekijk meer »
Corpus Iuris Civilis
Ravenna, Italië ''Corpus Iuris Civilis'', 1607 Het Corpus Iuris Civilis is een schriftelijk neergelegde verzameling van wetten, besluiten, rechterlijke uitspraken en juridische leerstukken betreffende het Romeins recht, samengesteld en geschreven in opdracht van de Byzantijnse keizer Justinianus I, tussen 529 en 534.
Nieuw!!: Romeins recht en Corpus Iuris Civilis · Bekijk meer »
Debiteur
Een debiteur, juridisch schuldenaar, is een persoon die een verplichting heeft ten opzichte van een ander.
Nieuw!!: Romeins recht en Debiteur · Bekijk meer »
Dictator (Rome)
Sulla Dictator (Latijn: degene die dicteert), een term die afkomstig is uit de Romeinse Republiek, was oorspronkelijk een magistraat met vergaande bevoegdheden die in tijden van nood door de Senaat werd aangesteld voor een tijdelijke periode van 6 maanden, om orde op zaken te stellen.
Nieuw!!: Romeins recht en Dictator (Rome) · Bekijk meer »
Digesten
Met digesten of digesta (Latijn, het geordende), ook pandekten of pandectae (Grieks πανδέκτης, alomvattend), wordt in de juridische wetenschap gedoeld op een bloemlezing van de geschriften van de meest belangwekkende Romeinse en Byzantijnse rechtsgeleerden uit de periode van circa 100 voor Chr.
Nieuw!!: Romeins recht en Digesten · Bekijk meer »
Diocletianus
Gaius Aurelius Valerius Diocletianus (geboren als Diocles) (ca. 22 december 244 – 3 december 311) was Romeins keizer van 20 november 284 tot 1 mei 305.
Nieuw!!: Romeins recht en Diocletianus · Bekijk meer »
Domitius Ulpianus
Domitius Ulpianus (circa 170 — 223) was een beroemd Romeins jurist uit Tyrus.
Nieuw!!: Romeins recht en Domitius Ulpianus · Bekijk meer »
Dwingend recht
Dwingend recht is het geheel van rechtsregels waarvan niet mag worden afgeweken.
Nieuw!!: Romeins recht en Dwingend recht · Bekijk meer »
Edict
Fragment van het ''Edictum de pretiis rerum venalium'' of het maximumprijzenedict in het Pergamonmuseum te Berlijn. Een edict (Latijn: edicere, bekendmaken, publiceren) is een besluit of verordening met kracht van wet, uitgevaardigd door een heerser met wetgevende bevoegdheid, in het oude Rome de magistraat.
Nieuw!!: Romeins recht en Edict · Bekijk meer »
Eigendomsrecht
Het volle eigendomsrecht is het meest omvattende recht dat een natuurlijk of rechtspersoon of een collectief kan hebben met betrekking tot een goed of zaak.
Nieuw!!: Romeins recht en Eigendomsrecht · Bekijk meer »
Equites
Reconstructie van romeinse Equites (cavalerie) Equites (d.i. het Latijnse woord voor “ruiters”, enkelvoud eques voor “ruiter”) is de naam voor de leden van de ridderstand in het Oude Rome.
Nieuw!!: Romeins recht en Equites · Bekijk meer »
Erfpacht
Erfpacht is een zakelijk recht dat een persoon de bevoegdheid geeft om een onroerende zaak die van iemand anders is, zoals bouwgrond in bezit van de gemeente, te houden en te gebruiken.
Nieuw!!: Romeins recht en Erfpacht · Bekijk meer »
Erfrecht (Nederland)
erfuiter: de karnkan is beter. Het Nederlandse erfrecht regelt wat er met bezittingen en schulden van een persoon gebeurt na overlijden, het is vastgelegd in Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek.
Nieuw!!: Romeins recht en Erfrecht (Nederland) · Bekijk meer »
Erga omnes
Erga omnes is een Latijnse uitdrukking die letterlijk "ten aanzien van iedereen" betekent.
Nieuw!!: Romeins recht en Erga omnes · Bekijk meer »
Europa (werelddeel)
Europa is het werelddeel dat zich bevindt ten westen van het werelddeel Azië en ten noorden van het werelddeel Afrika.
Nieuw!!: Romeins recht en Europa (werelddeel) · Bekijk meer »
Exceptio non adimpleti contractus
De exceptio non adimpleti contractus (enac), de exceptie van niet-uitvoering of de niet-uitvoeringsexceptie is een opschortingsrecht waarbij een der partijen bij een overeenkomst, bijvoorbeeld een koopovereenkomst, het recht heeft zijn deel van de verplichtingen op te schorten als de andere partij in gebreke blijft.
Nieuw!!: Romeins recht en Exceptio non adimpleti contractus · Bekijk meer »
Exequatur
Een exequatur is de aantekening op een arbitraal vonnis door een rechter van de rechtbank waar het betreffende vonnis wordt gedeponeerd.
Nieuw!!: Romeins recht en Exequatur · Bekijk meer »
Familia (Rome)
De familia (cf. Gr. oι̉κoς) was de kern van de pre-urbane Romeinse samenleving.
Nieuw!!: Romeins recht en Familia (Rome) · Bekijk meer »
Feodalisme
Graaf Willem I van Normandie - Tapijt borduursel Piramidevoorstelling van het feodaal leenstelsel, volgens moderne opvattingen een te eenvoudige manier van denken Het feodalisme of de feodaliteit (van het Latijnse feudum of leen) is het gelaagde machts-, bestuurs- en samenlevingssysteem gebaseerd op een leenstelsel dat zich in grote delen van Europa ontwikkelde na de Val van het West-Romeinse Rijk (circa 500) tot in de nieuwe tijd (circa 1500).
Nieuw!!: Romeins recht en Feodalisme · Bekijk meer »
Foedus
Een foedus (mv.: foedera) was een (bilateraal) verdrag of overeenkomst tussen Rome en een niet-Romeinse stad of volk, die hierdoor respectievelijk als civitates foederatae en foederati werden erkend.
Nieuw!!: Romeins recht en Foedus · Bekijk meer »
Forum Romanum
Forum, overzicht vanaf de Palatijn Kaart van het centrum van antiek Rome, met in het midden het Forum Romanum Het Forum Romanum (Latijn voor Romeins marktplein) was in de oudheid het middelpunt van Rome.
Nieuw!!: Romeins recht en Forum Romanum · Bekijk meer »
Gaius (jurist)
465x465px Gaius (circa 110 - 180) was een vooraanstaand Romeins jurist en docent die tussen ongeveer 130 - 180 belangrijke werken schreef over het Romeins recht, waaronder vier juridische leerboeken, de Instituten (Gaii Institutiones), die een volledig beeld gaven van het in het keizerrijk geldende recht.
Nieuw!!: Romeins recht en Gaius (jurist) · Bekijk meer »
Gallische Oorlog
De Gallische Oorlog bestond uit een reeks veldtochten van de Romeinse proconsul Julius Caesar tegen verschillende Gallische stammen.
Nieuw!!: Romeins recht en Gallische Oorlog · Bekijk meer »
Genotspand
Het genotspand (Frans: antichrèse) is de in onbruik geraakte rechtsfiguur in het Belgisch recht van inpandgeving van een onroerend goed.
Nieuw!!: Romeins recht en Genotspand · Bekijk meer »
Gewoonterecht
Gewoonterecht is recht dat gebaseerd is op gewoonten.
Nieuw!!: Romeins recht en Gewoonterecht · Bekijk meer »
Glossator
Een pagina uit de Glossa Ordinaria Een glossator (letterlijk: (iemand) die glossen schrijft) was in de middeleeuwen een Italiaanse jurist die glossen schreef.
Nieuw!!: Romeins recht en Glossator · Bekijk meer »
Goede trouw
Goede trouw (Latijn: bona fides) is een juridisch begrip en zou vrij vertaald kunnen worden met “handelend vanuit zuivere motieven”.
Nieuw!!: Romeins recht en Goede trouw · Bekijk meer »
Heilige Roomse Rijk
Het Heilige Roomse Rijk (Duits: Heiliges Römisches Reich, Italiaans: Sacro Romano Impero, Latijn: Sacrum Imperium Romanum, Frans: Saint Empire romain) was een rijk in Centraal-Europa en omringende gebieden.
Nieuw!!: Romeins recht en Heilige Roomse Rijk · Bekijk meer »
Historische bron
Deze muurschildering gevonden in de Romeinse stad Pompeï is een voorbeeld van een historische bron Een historische bron is elk object dat rechtstreeks informatie geeft over het verleden en zelf dus ook uit het verleden komt.
Nieuw!!: Romeins recht en Historische bron · Bekijk meer »
Hugo de Groot (rechtsgeleerde)
Hugo de Groot (Delft, 10 april 1583 – Rostock, 28 augustus 1645) was een Nederlands rechtsgeleerde en schrijver.
Nieuw!!: Romeins recht en Hugo de Groot (rechtsgeleerde) · Bekijk meer »
Huis Habsburg
Het huis Habsburg was een belangrijk Europees geslacht, vernoemd naar het stamslot Habichtsburg in Aargau.
Nieuw!!: Romeins recht en Huis Habsburg · Bekijk meer »
Huur
Huur is het gebruik van goederen die aan een ander toebehoren in ruil voor een vergoeding.
Nieuw!!: Romeins recht en Huur · Bekijk meer »
Imperium (Rome)
Het imperium was in het oude Rome de term die men gebruikte om de formeel toegekende militaire (en politieke) macht mee aan te duiden.
Nieuw!!: Romeins recht en Imperium (Rome) · Bekijk meer »
Instituten
De Instituten of Elementen (Institutiones in het Latijn) van de Romeinse rechtsgeleerde Gaius (Gaii Institutiones) zijn de vier oudste romeinsrechtelijke leerboeken die nu nog bekend zijn, uit circa 160 na Christus.
Nieuw!!: Romeins recht en Instituten · Bekijk meer »
Irnerius
Irnerius van Bologna (ook wel Wernerius, Vernerius, Warnerius, Vuarnerius of Gernerius) (ca. 1050 - ca. 1140) is een zeer invloedrijk middeleeuws jurist.
Nieuw!!: Romeins recht en Irnerius · Bekijk meer »
Italië
Italië, officieel de Republiek Italië (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in Zuid-Europa.
Nieuw!!: Romeins recht en Italië · Bekijk meer »
Ius commercium
Het ius commercium, of kortweg commercium, was de bevoegdheid om volgens streng Romeins recht eigendom te verkrijgen en te vervreemden.
Nieuw!!: Romeins recht en Ius commercium · Bekijk meer »
Ius commune
Ius commune, jus commune of gemeen recht is het Romeinse recht zoals dit vanaf de 11e eeuw tot en met de vroegmoderne tijd in geheel continentaal Europa in verschillende varianten werd toegepast en onderwezen, steeds gemengd met elementen van plaatselijk (gewoonte-)recht.
Nieuw!!: Romeins recht en Ius commune · Bekijk meer »
Ius conubii
Het ius conubii of kortweg conubium was in het Romeins recht het recht om een rechtsgeldig huwelijk, matrimonium iustum of legitimum, te sluiten.
Nieuw!!: Romeins recht en Ius conubii · Bekijk meer »
Ius gentium
Het ius gentium was in het Romeinse recht het recht dat de Romeinen gemeen hadden met de omringende volkeren.
Nieuw!!: Romeins recht en Ius gentium · Bekijk meer »
Ius honorum
Het Ius Honorum was in het Romeinse Rijk het recht om ereambten uit te oefenen.
Nieuw!!: Romeins recht en Ius honorum · Bekijk meer »
Ius sacrum
Ius sacrum is de Latijnse aanduiding voor het gesanctioneerd recht (ius.
Nieuw!!: Romeins recht en Ius sacrum · Bekijk meer »
Ius suffragii
Ius suffragii, ius suffragiorum of suffragium was het recht om te mogen stemmen in de comitia van een Romeins burger met volledig burgerrecht (civitas optimo iure).
Nieuw!!: Romeins recht en Ius suffragii · Bekijk meer »
Julius Caesar
Gaius Julius Caesar (Latijnse uitspraak:; Latijn: C·IVLIVS·C·F·C·N·CAESAR, of Gaius Iulius Gaii filius Gaii nepos Caesar; na 42 v.Chr. IMP·C·IVLIVS·CAESAR·DIVVS, of Imperator Gaius Iulius Caesar divus) (Rome, 12 of 13 juli ± 100 v.Chr. - aldaar, Idus van maart (15 maart) 44 v.Chr.) was een Romeins politicus, generaal en schrijver.
Nieuw!!: Romeins recht en Julius Caesar · Bekijk meer »
Julius Nepos
Julius Nepos (circa 430-480 n.Chr.) was de laatste legitieme keizer van het West-Romeinse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Julius Nepos · Bekijk meer »
Julius Paulus
Julius Paulus was een invloedrijk Romeins rechtsgeleerde en prefect van de pretoriaanse garde onder het gezag van keizer Severus Alexander.
Nieuw!!: Romeins recht en Julius Paulus · Bekijk meer »
Justinianus I
Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus (Tauresium, 482Norwich (1989), blz. 190/483 - Constantinopel, 14 november 565), bekend als Justinianus I de Grote (Grieks: Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός, Ioustinianos; Nederlands, verouderd: Justiniaan), was Romeins keizer van Byzantium van 1 augustus 527 tot 13 november 565.
Nieuw!!: Romeins recht en Justinianus I · Bekijk meer »
Keizer Maximiliaan I
Maximiliaan I (Wiener Neustadt, 22 maart 1459 — Wels, 12 januari 1519) was een telg uit het Huis Habsburg.
Nieuw!!: Romeins recht en Keizer Maximiliaan I · Bekijk meer »
Koning (titel)
De kroon van Denemarken, het ambtsteken van een koning. Koning is na keizer de hoogste vorstelijke titel.
Nieuw!!: Romeins recht en Koning (titel) · Bekijk meer »
Koopovereenkomst
Een koopovereenkomst, met een ouderwetse term ook wel aangeduid als een overeenkomst van koop en verkoop, is een overeenkomst, waarbij de verkoper zich verbindt een zaak te geven en koper zich verbindt daarvoor een koopprijs te betalen.
Nieuw!!: Romeins recht en Koopovereenkomst · Bekijk meer »
Leenstelsel (bestuursvorm)
Het leenstelsel, leenwezen of feodaal stelsel is een historische rechtsfiguur waarbij een grootgrondbezitter de rechten als eigenaar van de grond in bruikleen gaf aan derden in ruil voor betalingen en diensten die konden variëren van grondbewerking, hand-en-spandiensten tot politieke en militaire trouw.
Nieuw!!: Romeins recht en Leenstelsel (bestuursvorm) · Bekijk meer »
Leges Liciniae Sextiae
De leges Liciniae Sextiae ("Wetten van Licinius en Sextius") werden door de tribuni plebis Gaius Licinius Stolo en Lucius Sextius Lateranus in 367 v.Chr. voorgesteld, die in 366 v.Chr. van kracht werden.
Nieuw!!: Romeins recht en Leges Liciniae Sextiae · Bekijk meer »
Legis actiones
Legis actiones (Enkelvoud: legis actionis) waren de voorschriften die in acht genomen moesten worden bij een actio (proces).
Nieuw!!: Romeins recht en Legis actiones · Bekijk meer »
Legitieme portie
De legitieme portie (Nederland) of het reservatair deel (België) is een gedeelte van de waarde van een nalatenschap waar een afstammeling (kind of kleinkind), of ook de langstlevende echtgenoot (België), wettelijk recht op heeft als de overledene een testament heeft gemaakt, ongeacht hetgeen bij testament is bepaald. Het is voor kinderen een bescherming tegen en voor erflater een beperking op de mogelijkheid tot volledige onterving. De beschermingsgedachte komt uit het Romeins recht waar volledige onterving van een afstammeling als schending van de ouderlijke zorgplicht (officium pietatis) werd beschouwd. Tot in de huidige tijd kan volledige onterving van kinderen of echtgenoot onder omstandigheden als onredelijk worden beschouwd, bijvoorbeeld bij discriminatoire redenen als overgang op een ander geloof, getrouwd met iemand uit een andere cultuur of een ongewenste seksuele geaardheid. De Nederlandse minister voor Rechtsbescherming voegde hier in 2021 als nieuwe redenen aan toe de mogelijke benadeling van kinderen uit een eerder huwelijk en bescherming tegen financieel misbruik door anderen dan de kinderen. De rechtsfiguur van de legitieme portie is gebruikelijk in Europa, veel landen, waaronder Nederland, België, Frankrijk en Duitsland, kennen een dergelijke wettelijke beperking van de mogelijkheid om in een testament vrij te bepalen hoe de eigen bezittingen na het overlijden verdeeld moeten worden. In Scandinavische landen, Duitsland en Nederland geldt een lichte legitieme regeling, in Romaanse landen als België gelden veelal zwaardere beperkingen. Ook kent men een legitieme portie voor ouders. Op grond van de Europese Erfrechtverordening geldt in beginsel het recht van het land waar erflater bij overlijden zijn officiële woonplaats had. Onder het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is een wettelijke beperking op het eigendomsrecht door nationale wetgevers om redenen van algemeen belang toegestaan, oordeelde het Europees Hof in haar Arrest Marckx vs België. In Nederland achtte de wetgever bij behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer in 1999 de beperkingen verantwoord, evenals het notariaat. Notariaat vindt regeling legitieme rechtvaardig: p. 13 Brede steun notariaat en wetenschap: p.17 Brede ontwikkelingen maatschappij: p. 1 e.v. op 17 augustus 2022. In 2015 oordeelde de Rechtbank Noord-Holland dat de legitieme niet in strijd is met het EVRM omdat de inperking in verhouding staat tot het algemeen belang dat er mee wordt gediend.. op 17 augustus 2022. In common law-landen, zoals de Verenigde Staten (behalve Louisiana) en de meeste Angelsaksische landen, is het wel mogelijk om in een testament kinderen of ouders volledig te onterven. In plaats daarvan hebben hier bepaalde categorieën personen een aanspraak die via de rechter geldend kan worden gemaakt, zowel bij versterfopvolging als testamentaire opvolging, dat zijn onder meer de partner, de ex-partner die niet is hertrouwd en de kinderen. Als er sprake is van een legitieme portie, is dat meestal een bepaald gedeelte van hetgeen iemand zou erven zonder dat de erflater een testament had gemaakt (erfopvolging bij versterf).
Nieuw!!: Romeins recht en Legitieme portie · Bekijk meer »
Leo I van Byzantium
Flavius Valerius Leo (ca. 401 - 18 januari 474), bekend als Leo I (Grieks: Λέων Α′), was keizer van het Oost-Romeinse Rijk van 7 februari 457 tot 18 januari 474.
Nieuw!!: Romeins recht en Leo I van Byzantium · Bekijk meer »
Lex (Rome)
Lex (v., mv.: leges, wet) was een rechtsvoorschrift in het Romeinse Rijk, formeel slechts als het bepaalde procedures had doorlopen.
Nieuw!!: Romeins recht en Lex (Rome) · Bekijk meer »
Lex Aquilia
De Lex Aquilia is een Romeinse wet, die wellicht tot stand kwam naar aanleiding van de derde secessio plebis.
Nieuw!!: Romeins recht en Lex Aquilia · Bekijk meer »
Lex Hortensia
De Lex Hortensia (de plebisciti) was een Romeinse wet (lex) uit 287 v.Chr., Provocatio and Plebiscites.
Nieuw!!: Romeins recht en Lex Hortensia · Bekijk meer »
Lex Iulia et Papia Poppaea
Lex Iulia et Papia Poppaea de maritandis ordinibus, eigenlijk de lex Iulia van Imperator Caesar Augustus (.
Nieuw!!: Romeins recht en Lex Iulia et Papia Poppaea · Bekijk meer »
Libellus
Libellus betekent letterlijk klein boekje.
Nieuw!!: Romeins recht en Libellus · Bekijk meer »
Magistratus
Magistratus populi Romani heette in het Oude Rome iedere burger die als gevolg van een verkiezing door het volk een openbaar bestuursambt bekleedde.
Nieuw!!: Romeins recht en Magistratus · Bekijk meer »
Mandaat
Mandaat is de bevoegdheid om in naam van een ander te handelen, maar zonder de daarbij horende verantwoordelijkheid.
Nieuw!!: Romeins recht en Mandaat · Bekijk meer »
Marcus Aurelius
Denarius, geslagen 140 na Chr. met afbeelding van Antoninus Pius op de voorzijde en zijn adoptiefzoon Marcus Aurelius op de keerzijde Standbeeld Marcus Aurelius, Musei Capitolini, Rome Rome Marcus Aurelius (Latijn: Marcus Aurelius Antoninus Augustus) (Rome, 26 april 121 – Vindobona of Sirmium, 17 maart 180) regeerde van 161 tot 180 over het Romeinse rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Marcus Aurelius · Bekijk meer »
Mare Nostrum
Het Romeinse Keizerrijk rond de Middellandse Zee ten tijde van Hadrianus Met Mare Nostrum (Latijn voor Onze Zee) duidden de Romeinen vroeger de Middellandse Zee aan.
Nieuw!!: Romeins recht en Mare Nostrum · Bekijk meer »
Middeleeuwen
Mainzer Dom vanuit het zuidwesten De middeleeuwen (letterlijk tussenliggende eeuwen) (ca. 500 tot ca. 1500) vormen, in de historiografische indeling of periodisering van de geschiedenis van Europa, de periode tussen de klassieke oudheid en de vroegmoderne tijd.
Nieuw!!: Romeins recht en Middeleeuwen · Bekijk meer »
Middellandse Zee
De Middellandse Zee is gelegen tussen Zuid-Europa, Zuidwest-Azië en Noord-Afrika.
Nieuw!!: Romeins recht en Middellandse Zee · Bekijk meer »
Midden-Oosten
Het Midden-Oosten geografisch Het Midden-Oosten staatkundig Het Midden-Oosten (Arabisch: الشرق الأوسط, ash-Sharq al-Awsaṭ, Turks: Orta Doğu, Perzisch: خاورمیانه châvar-e miyâne, Hebreeuws: המזרח התיכון ha-mizrach ha-tichon) is een historische en politieke regio van Afrika-Eurazië.
Nieuw!!: Romeins recht en Midden-Oosten · Bekijk meer »
Musei Capitolini
Palazzo dei Conservatori Palazzo Nuovo De Musei Capitolini (Capitolijnse Musea) vormen een museum in Rome voor archeologie en kunst uit de oudheid en de renaissance, waarvan de collecties zijn ondergebracht in het Palazzo dei Conservatori (Conservatorenpaleis) en het Palazzo Nuovo (Nieuwe paleis) op het Capitool, en in de Centrale Montemartini.
Nieuw!!: Romeins recht en Musei Capitolini · Bekijk meer »
Nederland
Nederland is een van de landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden.
Nieuw!!: Romeins recht en Nederland · Bekijk meer »
Nexum
Nexum ("verbintenis, band" Tabula VI: Cum nexum faciet mancipiumque, uti lingua nuncupassit, ita ius esto. ("Wanneer (men) een nexum of een mancipium zal maken, zal het, zo men het met zijn tong plechtig zal hebben uitgesproken, recht zijn.") In ruimere zin betekende het elke plechtige per aes et libram ("met brons (d.i. geld) en weegschaal"; zie mancipatio) verrichte handeling. De betekenis en het doel van de handeling werden telkens in de plechtige woorden die haar vergezelden uitgedrukt (nuncupatio). In engere zin heette nexum de onder deze vorm op zich genomen verplichting (om te betalen) en in nog engere zin een leencontract of een geldschuld die in de vorm van het nexum was overgebracht. De debitor (debiteur, schuldenaar) werd gezegd nexum inire (een nexum (verplichting) aan te gaan”) of nexum se dareLivius, Ab Urbe condita VIII 28. ("zich aan een nexum (verplichting) te wijden"). Het door de debitor beloofde geld heette insgelijks nexum aes of nuncupata pecunia ("plechtig uitgesproken geld(som)"). De gebruikelijke formule van de nuncupatio bij dit nexum was de belofte van de debitor, dat hij zich in geval van niet-vervulling van zijn verplichting tot schuldenaar van de creditor (crediteur, schuldeiser) zou maken, alsof hij door de rechter tot betaling van de schuld was veroordeeld (overeenkomstig het strenge wisselrecht). Hij die zich, na het verstrijken van een bepaalde tijd, ten gevolge van het nexum, in de dienst en de macht van de creditor moest stellen, heette nexus (“gebondene”) of nexu vinctus ("door schuldverbintenis gebonden"). Het nexum had dus wat zijn inhoud en zijn gevolgen betrof dezelfde kracht als een rechterlijk vonnis. De nexus bevond zich feitelijk in slavernij, ofschoon hij rechterlijke vrijheid, het Romeins burgerrecht behield en legerdienst kon blijven verrichten. Zijn toestand was verwant aan die van de addictus ("een als eigendom toegekende"). Daar het nexum voor de arme klassen zeer nadelig en gevaarlijk was, werd het in 326 v.Chr. door de lex Poetelia Papiria de nexis als leencontract afgeschaft, zodat niemand meer door vrijwillig contract in schulddienst kon geraken. Livius zegt hierover: novum initium libertatis plebis Romanae ("een nieuw begin voor de vrijheid van het Romeinse plebs"). In ander gevallen bleef het nexum wel bestaan, doch werd veel zeldzamer toegepast en verdween uiteindelijk in zijn geheel.
Nieuw!!: Romeins recht en Nexum · Bekijk meer »
Nicolaas Everaerts
miniatuur Nicolaas Everaerts (Grijpskerke, circa 1462 - Mechelen, 1532) was een jurist uit Zeeland die president werd van het Hof van Holland in Den Haag en van de Grote Raad van Mechelen.
Nieuw!!: Romeins recht en Nicolaas Everaerts · Bekijk meer »
Onbeheerde nalatenschap
Met onbeheerde nalatenschap wordt in België gedoeld op een nalatenschap waarvoor geen erfgenamen bekend zijn en die niet door de Staat wordt opgeëist (Frans: la succession vacante).
Nieuw!!: Romeins recht en Onbeheerde nalatenschap · Bekijk meer »
Openbare orde
Openbare orde is een zeer ruim begrip met vele betekenissen die alle min of meer verwijzen naar de wettelijke orde die door de Staat georganiseerd moet worden.
Nieuw!!: Romeins recht en Openbare orde · Bekijk meer »
Oude Egypte
Kaart van het oude Egypte met alle grote steden en plaatsen uit de dynastieke periodes (ca. 3150-30 v.Chr.). Het oude Egypte was een beschaving die rond 3300 v.Chr. is ontstaan langs de Nijl.
Nieuw!!: Romeins recht en Oude Egypte · Bekijk meer »
Oude Rome
Het ''Forum Romanum'' was het hart van het oude Rome. Het oude Rome Roma saeculum:o '''funderingen van hutten'''x '''graven'''. Hutvormige vroeg-Romeinse urne. Rome tijdens de Republiek. Rome tijdens de Keizertijd. Armenia en Mesopotamia Het oude Rome (Latijn: Roma; Urbs) was een polis in Midden-Italië die uitgroeide tot een wereldrijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Oude Rome · Bekijk meer »
Overheid
De overheid is het hoogste bevoegd gezag op een bepaald territorium of grondgebied.
Nieuw!!: Romeins recht en Overheid · Bekijk meer »
Pacta sunt servanda
Pacta sunt servanda is een Latijnse uitdrukking voor "afspraken moeten worden nagekomen".
Nieuw!!: Romeins recht en Pacta sunt servanda · Bekijk meer »
Palatijn
Uitzicht op de Palatijn vanaf het Circus Maximus Kaart van Rome met de aanduiding van de heuvels. De Palatijn (Latijn: Palatium, Italiaans: Palatino) is een van de zeven heuvels van Rome.
Nieuw!!: Romeins recht en Palatijn · Bekijk meer »
Pand (rechtsvorm)
Het recht van pand is een zakelijk zekerheidsrecht waarmee een roerende zaak of een vordering (het onderpand) bezwaard kan worden.
Nieuw!!: Romeins recht en Pand (rechtsvorm) · Bekijk meer »
Pater familias
De pater familias (Latijn: vader van de familie) was in het Romeinese rijk de oudste man of man van de hoogste stand in een familia, een sociale, economische en juridische eenheid die te vergelijken is met een meergeneratie-huishouden maar sterk verschilt van wat tegenwoordig familie of huisgezin heet.
Nieuw!!: Romeins recht en Pater familias · Bekijk meer »
Patriciër
Patriciër of Patricius in het Latijn is oorspronkelijk de naam voor de leden van enkele Romeinse geslachten.
Nieuw!!: Romeins recht en Patriciër · Bekijk meer »
Patronus (Rome)
De patronus was een rijke Romein, die Romeinen zonder familia de steun gaf die hen ontbrak.
Nieuw!!: Romeins recht en Patronus (Rome) · Bekijk meer »
Paulus (apostel)
Paulus (Oudgrieks: Παῦλος, Paulos; Hebreeuws: שאול התרסי, Šaʾul HaTarsi, "Saul van Tarsus") (Tarsus (Cilicië), ca. 3 - waarschijnlijk Rome, na 60) was een leider in het vroege christendom en speelde een centrale rol in de vroege ontwikkeling en verspreiding van het christendom in de gebieden rondom de Middellandse Zee, in het bijzonder in Klein-Azië en Griekenland.
Nieuw!!: Romeins recht en Paulus (apostel) · Bekijk meer »
Plebejer
Plebejers (Latijn: plebeius, afgeleid van plebs: volk, menigte) waren in de Romeinse maatschappij gewone burgers, niet-patriciërs, veelal boeren en vaklieden die, in tegenstelling tot de proletariërs (capite censi), grond bezaten.
Nieuw!!: Romeins recht en Plebejer · Bekijk meer »
Plebiscitum
Een plebiscitum (meervoud plebiscita) was een door de comitia tributa (volksvergadering van Romeinse burgers) genomen besluit in het Republikeinse Rome.
Nieuw!!: Romeins recht en Plebiscitum · Bekijk meer »
Pontifex maximus
Keizer Augustus, gepresenteerd als ''pontifex maximus'' De pontifex maximus (Latijn; hoogste priester) was de belangrijkste priester van de Romeinse godsdienst.
Nieuw!!: Romeins recht en Pontifex maximus · Bekijk meer »
Populier
Populier (Populus), ook wel poppel of peppel, is een geslacht van loofbomen uit de wilgenfamilie (Salicaceae).
Nieuw!!: Romeins recht en Populier · Bekijk meer »
Praefectus praetorio
De praefectus praetorio of prefect van de pretoriaanse garde was de aanvoerder van de pretoriaanse garde in Rome, onder het principaat en een hoge functionaris die aan het hoofd van een aantal provincies stond, de praefectura praetorio, in de Late Oudheid.
Nieuw!!: Romeins recht en Praefectus praetorio · Bekijk meer »
Praetor
Een praetor (tegenwoordig ook gespeld als pretor) was een belangrijk magistraat in het Romeinse Koninkrijk en in de Romeinse Republiek.
Nieuw!!: Romeins recht en Praetor · Bekijk meer »
Praetor peregrinus
De praetor peregrinus werd in 242 v.Chr. aangesteld als pretor om de problemen die in een kosmopolitische stad als Rome ontstonden tussen haar burgers en buitenlanders (peregrini) te regelen.
Nieuw!!: Romeins recht en Praetor peregrinus · Bekijk meer »
Praetor urbanus
De praetor urbanus was de pretor verantwoordelijk voor de stad Rome.
Nieuw!!: Romeins recht en Praetor urbanus · Bekijk meer »
Pretoriaanse garde
Pretoriaan De pretoriaanse garde (of pretoriaanse wacht) was een speciale militaire eenheid gevormd door Romeinse militaire elite die de keizerlijke lijfwacht vormde.
Nieuw!!: Romeins recht en Pretoriaanse garde · Bekijk meer »
Princeps
Princeps (Latijn voor de eerste of voornaamste) was een gebruikelijke benaming voor de Romeinse keizer in de eerste eeuwen van het Romeinse keizerrijk, tijdens het zogenoemde principaat.
Nieuw!!: Romeins recht en Princeps · Bekijk meer »
Princeps senatus
De Princeps senatus (Meervoud: principes senatus) was de leidende figuur in de Senaat.
Nieuw!!: Romeins recht en Princeps senatus · Bekijk meer »
Principaat
Het principaat (de heerschappij van de princeps) was de staatsvorm die Imperator Caesar Augustus heeft geënt op de overblijfselen van de oudere Romeinse Republiek.
Nieuw!!: Romeins recht en Principaat · Bekijk meer »
Procopius
Procopius van Caesarea (Latijn: Procopius Caesarensis, Oudgrieks: Προκόπιος ο Καισαρεύς) (Caesarea, kort voor 500 - Constantinopel, na 562) was een prominent Byzantijns geschiedkundige, wetenschapper, juridisch adviseur en letterkundige, die leefde onder de regering van keizer Justinianus I. Procopius vergezelde de belangrijkste generaal van zijn tijd, Belisarius, in een aantal van de oorlogen van keizer Justinianus I. Daardoor was hij deelnemer aan en ooggetuige van heel wat belangrijke gebeurtenissen in het eerste deel van de 6e eeuw.
Nieuw!!: Romeins recht en Procopius · Bekijk meer »
Rechtsfiguur
Een rechtsfiguur is een samenstel van regels, begrippen en juridische gevolgen die in hun onderlinge samenhang een bepaalde juridische werking kunnen hebben.
Nieuw!!: Romeins recht en Rechtsfiguur · Bekijk meer »
Rechtsregel
Een rechtsnorm is in het recht een bepaling met bindende werking.
Nieuw!!: Romeins recht en Rechtsregel · Bekijk meer »
Reformatie
De protestantse Reformatie is het zestiende-eeuwse schisma binnen het westerse christendom, dat ingezet werd door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten.
Nieuw!!: Romeins recht en Reformatie · Bekijk meer »
Renaissance
Rafael, ''De School van Athene'' De renaissance (letterlijk: wedergeboorte) is een periode in de Europese cultuurgeschiedenis die volgde op de middeleeuwen.
Nieuw!!: Romeins recht en Renaissance · Bekijk meer »
Renaissancehumanisme
Venetië, inv. 228) Het renaissancehumanisme (meestal kortweg humanisme genoemd) is een moderne benaming voor een intellectuele beweging in de tijd van de renaissance, die voor het eerst door Francesco Petrarca op gang werd gebracht en belichaamd, in Florence haar voornaamste centrum had en zich in de 15e en 16e eeuw in meer of mindere mate verspreidde over het merendeel van Europa.
Nieuw!!: Romeins recht en Renaissancehumanisme · Bekijk meer »
Republiek
republieken met een eenpartijstelsel in de grondwet. Een republiek is een staat waarvan het staatshoofd niet door erfopvolging wordt aangewezen, maar op een of andere manier wordt verkozen.
Nieuw!!: Romeins recht en Republiek · Bekijk meer »
Rijkskamergerecht
Het Rijkskamergerecht (Duits: Reichskammergericht) was naast de Rijkshofraad (Reichshofrat) de hoogste gerechtelijke instantie in het Heilige Roomse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Rijkskamergerecht · Bekijk meer »
Rijn
Bordje bij Lai da Tuma, Surselva, Graubünden, Zwitserland waar de Rijn begint. De plaquette houdt het op 1320 kilometer Rijnlengte als gevolg van een schrijffouthttp://www.waarmaarraar.nl/pages/re/51418/De_Rijn_is_korter_dan_gedacht_.html De Rijn is korter dan gedacht op Waarmaarraar.nl Voor-Rijn, Oberalpgebergte Tussen Ilanz en Chur Tussen Balzers en Trübbach Waterval in de Rijn bij Schaffhausen Bij Bazel Van Eltville tot aan Bingen Rijn bij Assmannshausen (gem. Rüdesheim am Rhein) Loreley Rijn bij Düsseldorf De Boven-Rijn bij Spijk Het Bijlandsch Kanaal bij Tolkamer Het Bijlandsch Kanaal bij Millingen aan de Rijn De Rijn van Walsum en Orsoy (vooraan beneden) tot Düsseldorf, Duitsland. De Rijn (Duits: Rhein, Frans: Rhin, in het Nederlands vroeger ook: Rhijn) is met 1232 kilometer een van de langste rivieren van Europa.
Nieuw!!: Romeins recht en Rijn · Bekijk meer »
Rome (stad)
Rome (Italiaans: Roma) is de hoofdstad van Italië en het bestuurlijk centrum van de regio Lazio en de Città Metropolitana di Roma Capitale (voorheen de provincie Rome).
Nieuw!!: Romeins recht en Rome (stad) · Bekijk meer »
Romeinen in België
Vaandel van het Romeinse Rijk SPQR Abraham Ortelius: Belgii Veteris (1594) De aanwezigheid van de Romeinen in België begon rond 50 v.Chr.
Nieuw!!: Romeins recht en Romeinen in België · Bekijk meer »
Romeinen in Nederland
Vicus van Ockenburgh, Den Haag (reconstructie) De aanwezigheid van de Romeinen in Nederland begon rond 50 v.Chr.
Nieuw!!: Romeins recht en Romeinen in Nederland · Bekijk meer »
Romeins en Byzantijns Egypte
Romeins en Byzantijns Egypte is de periode in de geschiedenis van Egypte die begint als de Romeinse alleenheerser Octavianus in 30 voor Chr.
Nieuw!!: Romeins recht en Romeins en Byzantijns Egypte · Bekijk meer »
Romeins koninkrijk
Rome ten tijde van de stichting van het Romeins Koninkrijk Het Romeins koninkrijk (ca. 753-509 v.Chr.) was een kleine stadstaat rond de stad Rome en de voorloper van het Romeinse rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Romeins koninkrijk · Bekijk meer »
Romeinse provincie
De ''provinciae'' op het hoogtepunt van het Romeinse Rijk in 117. Hoewel Assyria, Mesopotamia en Armenia spoedig weer verloren gingen, bleef deze indeling verder goeddeels in stand tot 297. Een Romeinse provincie (Latijn: provincia, meervoud: provinciae) was de grootste territoriale en bestuurlijke eenheid in het Romeinse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Romeinse provincie · Bekijk meer »
Romeinse Republiek
De Romeinse Republiek was een fase in de geschiedenis van de Romeinen tussen het Romeins Koninkrijk en het Romeinse Keizerrijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Romeinse Republiek · Bekijk meer »
Romeinse Rijk
Het Romeinse Rijk (Latijn: Imperium Romanum) was van oorsprong een stadstaat op het Italisch schiereiland die zich vanaf de zesde eeuw voor Christus begon uit te breiden en uitgroeide tot een rijk van zo'n zes miljoen vierkante kilometer met 120 miljoen inwoners.
Nieuw!!: Romeins recht en Romeinse Rijk · Bekijk meer »
Romulus Augustulus
Flavius Romulus Augustus, beter bekend als Romulus Augustulus (ca. 461 - na 476, mogelijk rond 500 nog in leven), wordt beschouwd als de laatste keizer van het West-Romeinse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Romulus Augustulus · Bekijk meer »
Samenleving
Blik op Takeshita Street in Tokio, Japan. Een samenleving of gemeenschap is een groep mensen die samen een half-gesloten systeem vormt en waarbinnen interactie bestaat tussen de groepsleden.
Nieuw!!: Romeins recht en Samenleving · Bekijk meer »
Schotland
Schotland (Engels en Schots: Scotland, Schots-Gaelisch: Alba) is een voormalig koninkrijk en constituerend land van het Verenigd Koninkrijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Schotland · Bekijk meer »
Schuldeiser
Een schuldeiser (soms ook accipiens genoemd) is een rechtssubject dat een schuldvordering heeft op een schuldenaar (solvens), zijnde een aanspraak op een prestatie (iets doen, iets niet doen of iets geven).
Nieuw!!: Romeins recht en Schuldeiser · Bekijk meer »
Senaat (Rome)
Curia Iulia" op het Forum Romanum, de vergaderplaats van de senaat De senaat (Latijn: senatus) was een college van 100 tot 900 senatoren die het Romeinse staatshoofd assisteerden tijdens de periode van het Romeinse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Senaat (Rome) · Bekijk meer »
Senatus consultum
Een senatus consultum of senatusconsultum was een formele kenbron van het Romeins recht.
Nieuw!!: Romeins recht en Senatus consultum · Bekijk meer »
Slag bij Actium
De Slag bij Actium was een zeeslag bij Actium, op 2 september 31 v.Chr. voor de kust van Griekenland waar de vloot van Marcus Antonius en Cleopatra vocht tegen de vloot van Octavianus (de latere keizer Augustus).
Nieuw!!: Romeins recht en Slag bij Actium · Bekijk meer »
Soevereiniteit
Soevereiniteit of souvereiniteit is het recht van een bestuursorgaan om het hoogste gezag uit te oefenen zonder dat verantwoording is verschuldigd aan een ander orgaan.
Nieuw!!: Romeins recht en Soevereiniteit · Bekijk meer »
Staatsinrichting
Staatsinrichting is de wijze waarop de staat, zijn regering en zijn bestuur zijn ingericht.
Nieuw!!: Romeins recht en Staatsinrichting · Bekijk meer »
Testament (akte)
Louis-Léopold Boilly, ca. 1800)Een testament, officiele begrip in Nederland uiterste wil, is een hoogstpersoonlijk, niet openbaar document waarin iemand schriftelijk vastlegt, of door een notaris laat vastleggen, wat er na overlijden met zijn/haar nalatenschap gebeurt in afwijking van de algemene wettelijke bepalingen van het erfrecht.
Nieuw!!: Romeins recht en Testament (akte) · Bekijk meer »
Theodosius I
Flavius Theodosius (Grieks), beter bekend als Theodosius (I) de Grote (Grieks) (Cauca, Spanje, 11 januari 346 – Milaan, 17 januari 395), was keizer van het oostelijk deel van het Romeinse Rijk van 379 tot 394, en daarna nog drie maanden (tot zijn plotse dood in 395) van het gehele rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Theodosius I · Bekijk meer »
Theodosius II van Byzantium
Flavius Theodosius, bekend als Theodosius II (Grieks: Θεοδόσιος Β') (401 - 28 juli 450), was keizer van het Oost-Romeinse Rijk van 402 tot aan zijn dood.
Nieuw!!: Romeins recht en Theodosius II van Byzantium · Bekijk meer »
Tiber
De Tiber (Latijn: Tiberis, Italiaans: Tevere) is met 404 kilometer lengte de op twee na langste rivier in Italië, na de Po en de Adige.
Nieuw!!: Romeins recht en Tiber · Bekijk meer »
Tiberius
Tiberius Julius Caesar Augustus (geboortenaam: Tiberius Claudius Nero; Rome, 16 november 42 v.Chr. – Miseno, 16 maart 37 n.Chr.) was de tweede princeps van Rome, als opvolger van Imperator Caesar Augustus.
Nieuw!!: Romeins recht en Tiberius · Bekijk meer »
Tribonianus
Tribonianus (500 - 542) was een vooraanstaand Grieks jurist die tijdens het bewind van keizer Justinianus I werkte aan de rechtsboeken van het Byzantijnse Rijk en aan hun eerste herziening.
Nieuw!!: Romeins recht en Tribonianus · Bekijk meer »
Tribunicia potestas
Tribunicia potestas of tribunitia potestas (afkorting: TRIB POT, TR P) duidde op de potestas (het gezag) van een tribunus plebis in het oude Rome.
Nieuw!!: Romeins recht en Tribunicia potestas · Bekijk meer »
Trust (rechtsvorm)
Een trust is een Angelsaksische rechtsvorm.
Nieuw!!: Romeins recht en Trust (rechtsvorm) · Bekijk meer »
Turkije
Turkije, officieel de Republiek Turkije (Turks), is een transcontinentaal land dat voornamelijk in Anatolië in Zuidwest-Azië ligt, met een deel op het Balkanschiereiland in Zuidoost-Europa.
Nieuw!!: Romeins recht en Turkije · Bekijk meer »
Tutor (Romeins recht)
Tutor (Latijn: "beschermer", "behouder"; "voogd") was de Latijnse term om een voogd aan te duiden, die de tutela (voogdij) over iemand uitoefende.
Nieuw!!: Romeins recht en Tutor (Romeins recht) · Bekijk meer »
Twaalftafelenwet
Romeinen bekijken de Twaalftafelenwet (ets) De Twaalftafelenwet, of Wet der twaalf Tafelen (Latijn: Leges of Lex duodecim Tabularum, Lex XII Tabularum, Duodecim Tabulæ), vermoedelijk uitgevaardigd in 451-450 v.Chr., was het oudste geschreven recht van het Romeinse Rijk.
Nieuw!!: Romeins recht en Twaalftafelenwet · Bekijk meer »
Universiteit
De Katholieke Universiteit Leuven werd opgericht in 1425 en is de oudste universiteit van de Lage Landen De Universiteit Leiden werd opgericht in 1575 en is de oudste universiteit van Nederland taal.
Nieuw!!: Romeins recht en Universiteit · Bekijk meer »
Universiteit Leuven (1425-1797)
De Universiteit Leuven, in het Latijn Studium Generale Lovaniense, of Universitas Studii Lovaniensis, werd gesticht in 1425 en bleef actief tot aan haar opheffing einde 1797.
Nieuw!!: Romeins recht en Universiteit Leuven (1425-1797) · Bekijk meer »
Vakgebied
Een vakgebied is een terrein van beroepsmatig toegepaste kennis en vaardigheden waar mensen zich in kunnen specialiseren.
Nieuw!!: Romeins recht en Vakgebied · Bekijk meer »
Val van het West-Romeinse Rijk
Met de Val van het West-Romeinse Rijk bedoelt men de afzetting van de laatste West-Romeinse keizer Romulus Augustulus op 4 september 476 door Odoaker.
Nieuw!!: Romeins recht en Val van het West-Romeinse Rijk · Bekijk meer »
Vennootschap
Een vennootschap is een organisatie die haar eigenaars voor de wet vertegenwoordigt.
Nieuw!!: Romeins recht en Vennootschap · Bekijk meer »
Verbintenis
Een verbintenis (Latijn: obligatio) is in de rechtswetenschap een rechtsverhouding krachtens welke de ene partij (schuldenaar of debiteur) een prestatie verschuldigd is aan de andere partij (schuldeiser of crediteur).
Nieuw!!: Romeins recht en Verbintenis · Bekijk meer »
Verenigd Koninkrijk
Het Verenigd Koninkrijk, officieel het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, afgekort VK (Engels: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, afgekort UK, informeel Britain), is een soevereine staat in West-Europa met ongeveer 67,7 miljoen inwoners, gelegen tussen de Noordzee en de Atlantische Oceaan.
Nieuw!!: Romeins recht en Verenigd Koninkrijk · Bekijk meer »
Verjaring
Verjaring in het burgerlijk recht betekent dat men door verloop van een door de wet bepaalde tijd in rechte iets verkrijgt, verkrijgende verjaring, of van een verbintenis wordt bevrijd, bevrijdende verjaring.
Nieuw!!: Romeins recht en Verjaring · Bekijk meer »
Verlichting (stroming)
salon, 1755. In dergelijke salons, waarin ook voor vrouwen een rol was weggelegd, kwamen wetenschappers, letterkundigen en aristocraten bijeen. De Verlichting of Eeuw van de Rede was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa die ruwweg samenviel met de 18e eeuw.
Nieuw!!: Romeins recht en Verlichting (stroming) · Bekijk meer »
Verzoekschriftprocedure
Een verzoekschriftprocedure is een gerechtelijke procedure die wordt ingeleid met het indienen van een verzoekschrift (rekest) bij een rechtbank.
Nieuw!!: Romeins recht en Verzoekschriftprocedure · Bekijk meer »
Vetorecht
Het vetorecht is een bijzonder recht toegekend aan een natuurlijk persoon, rechtspersoon of een instantie, om bij een stemprocedure waar besluiten in de regel met een bepaalde meerderheid van stemmen kunnen worden genomen, te verhinderen dat een besluit waar de benodigde meerderheid voor is wordt genomen.
Nieuw!!: Romeins recht en Vetorecht · Bekijk meer »
Volkstribuun
Secessio plebis naar de Monte Sacro, gravure van B. Barloccini (1849) Tribunus plebis of volkstribuun is een belangrijk ambt in de Romeinse Republiek.
Nieuw!!: Romeins recht en Volkstribuun · Bekijk meer »
Volmacht
Volmacht is een juridische handeling waarbij een persoon een ander de bevoegdheid geeft (de juridische macht) om namens hem of haar bepaalde rechtshandelingen uit te voeren, dat gebeurt meestal met een schriftelijke verklaring die eveneens volmacht wordt genoemd.
Nieuw!!: Romeins recht en Volmacht · Bekijk meer »
Vrouwen in het oude Rome
Fresco uit Pompei: een Romeinse vrouw met tabula en stilus (ca. 50 n.Chr.). Romeinse vrouwen (exclusief slavinnen) hadden meer rechten in vergelijking met vrouwen in andere antieke maatschappijen, daar hun leven niet binnenshuis plaatsvond zoals in het oude Griekenland.
Nieuw!!: Romeins recht en Vrouwen in het oude Rome · Bekijk meer »
Vruchtgebruik
Het recht van vruchtgebruik (Frans: usufruit) is een beperkt zakelijk recht dat gevestigd kan worden op een goed in juridische zin om gebruik te mogen maken van goederen die eigendom zijn van iemand anders en daarvan de vruchten te genieten.
Nieuw!!: Romeins recht en Vruchtgebruik · Bekijk meer »
Wet
Wetten zijn geschreven rechtsregels.
Nieuw!!: Romeins recht en Wet · Bekijk meer »
408
Keizer Arcadius (377-408) Het jaar 408 is het 8e jaar in de 5e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Nieuw!!: Romeins recht en 408 · Bekijk meer »
450
Marcianus (r. 450-457) Het jaar 450 is het 50e jaar in de 5e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Nieuw!!: Romeins recht en 450 · Bekijk meer »
Richt hier:
Jus Latii, Jus latii, Romeins Recht, Romeinse recht, Romeinse rechtspraak.
